Hitler's tegenvoorstel afgewezen.
ADVERTEERT
«f
het belangrijkste nieuws.
IJMUIDER COURANT VRIJDAG 25 NOVEMBER 1932
TWEEDE BLAD.
Hindenburg wenschf geen partijdictatuur. Prelaat
Kaas probeert nu een kabinet van nationale concentratie
te vormen. Terugkeer van Von Papen Hitler's
briefwisseling met den Rijkspresident. Uit Washing
ton: Engeland en Frankrijk zullen in December betalen.
DUITSCHLAND.
Staatssecretaris Dr. Meissner heeft Don
derdagmiddag in opdracht van den Rijkspre
sident in een brief aan Adolf Hitler diens
tegenvoorstel met betrekking tot zijn benoe
ming' tot Rijkskanselier in een presiden
tieels regeering afwijzend beantwoord.
De staatssecretaris geeft evenwel in op
dracht van den Rijkspresident uitdrukking
aan de verwachting dat de samenwerking
tusschen Hitier en Hindenburg toch nog eens
tot stand zal komen en legt er den nadruk op
dat de Rijkspresident op ieder oogenblik ter
beschikking -is van den heer I-Iitler voor een
bespreking van welken aard dan ook.
Officieel wordt medegedeeld: In zijn
schrijven van 23 November 1932 heeft de
heer Adolf Hitler het afgewezen de hem ge
geven opdracht een parlementaire meerder
heid te scheppen voor een door hem te vor
men regeering ten uitvoer te leggen en zijner
zijds voorgesteld dat de Rijkspresident hem
zonder reserves en zonder een tevoren ge
schapen meerderheid in den Rijksdag zal
belasten met de vorming eener regeering en
de presidentieele volmachten ter beschikking
zal stellen.
De Rijkspresident heeft dit voorstel van de
hand gewezen, aangezien hij meent het
tegenover het Duitsche Volk niet te kunnen
verantwoorden den leider eener partij, welke
steeds weer haar exclusiviteit heeft op den
voorgrond gesteld, zijn presidentieele vol
machten te geven daar hij moet vreezen dat
een door den heer Hitier geleid presidentieel
kabinet zich zou ontwikkelen tot een partij-
dictatuur met al haar gevolgen voor een bui
tengewone verscherping der tegenstellingen
in het Duitsche Volk, hetgeen de Rijkspresi
dent niet kan verantwoorden met zijn eed en
geweten.
Het verluidt, dat in verband met de situa
tie, welke ontstaan is na het afwijzend ant
woord van den Rijkspresident aan Hitier het
mogelij'k is, dat de Rijkspresident morgen in
den loop van den dag Rijkskanselier von Pa
pen zal ontvangen en hem opnieuw zal be
lasten met de vorming eener regeering. Het
nieuwe kabinet von Papen zou dan evenwel
meer mutaties moeten ondergaan dan tot nu
toe algemeen werd aangenomen.
De Rijkspresident heeft Donderdagmiddag
om half zeis den leider der Duibselhe Centrum
partij, prelaat Kaas, ontvangen ter bespre
king van den toestand.
V.D. verneemt dat men in Centruimkringen
op het standpunt staat, dat nadat Hitler in
het geheel geen onderhandelingen heeft ge
voerd voor de vorming van een nationale
concentratie, onder alle omstandigheden ge
tracht moet worden de tot opibouwenden ar
beid geschikte krachten van het volk te ver
eenigen. Dientengevolge moet ook prelaat
Kaas deze taak overnemen. Het is in ieder
geval buitengesloten dat de tot nu toe ge
volgde regeeringsfcoers nog kan worden voort
gezet, aangezien het voormalige kabinet is
geworden een uitgesproken strijdlkabinet dat
geen autoriteit bij het volk bezit, en daarom
ook noch in het binnenland, noch in het
buitenland vertrouwen geniet. Prelaat Kaas
zal thans in contact treden met andere par
tijen en morgen Vrijdag dein Rijfcspresidient
rapport uitbrengen.
Kaas zal, eerst nog beraadslagen met zijn
partijvrienden, misschien ook met andere
partijleiders en pas Vrijdag den Rijkspresi
dent antwoorden. Mogelijk is dat Kaas ook
de onderbroken onderhandelngen van den
Rijkspresident met ds nationaal socialisten
weer zal kunnen doen hervatten.
De uitvoerige briefwisseling die tusschen
Hindenburg en Hitier gevoerd is, is gister
avond gepubliceerd. Hitier zet in zijn laa'tste
brief uiteen, dat hij, zoowel ais al zijn mede
werkers door vergelijking' van opdracht en
voorwaarden tot de overtuiging- is gekomen,
dat de opdrocht onuitvoerbaar is, we:" e
hij geen contact gezocht heeft meit partijen
en don staatssecretaris verzoekt den Rijks-
president mede te deelen-, dat, hij de opdracht
teruggeeft.
Met he't oog op den troosteloozen toestand
van ons vaderland, aldus Hitier, stel ik de
nationaal-socialistische beweging den Rijks
president ter beschikking met het geloof en
de kracht en de lioop van de Duitsche jeugd
In dit verband stel ik het volgende voor:
De Rijkspresident vraagit van mij binnen 43
uur een kort program over de ontworpen bin
nen-, buitenlandsche en economische poli
tieke maatregelen. Na goedkeuring van dit
program zal ik binnen 24 uur een minister
lijst aanbieden. Ik zal behalve andere uit de
huidige regeering over te nemen minister*
den Rijkspresident zelf voor het Rijks weer -
ministerie generaal von Schleicher als zijn
mij bekende persoonlijke vertrouwensman en
voor het Rijksministerie van Buitenlandsche
Zaken, Freiherr von Neurath voorstellen.
Vervolgens benoemt de Rij ksp resident mij tot
Rijkskanseler en bevestigt de door mij voor
gestelde en door hem erkende ministers. De
Rijks-president geeft mij opdracht voor dit
kabinet. De grondwettige voor was
te werken in het leven te roepen en geeft
mij tot dit do-el die volmacht-en, die in zoo
moeilijke tijden ook nooit geweigerd z-ijn aan
parlementaire Rijkskanseliers.
De brief van staatssecretaris Dr. Meissner
('namens den Rijkspresident), aan Hitl-er be
helst om het v-olgende:
De Rijk-=president dankt u. zeer geëerde hee
Hitier voor uwe bereidwilligheid de leiding
van een „presidentieel kabinet" op u te wil
len nemen. Hij gelooft evenwel het tegenmor-
het Duitsche volk niet te -kunnen verantwoor
den den leider van een partij zijn presi
dentieele volmachten te kunnen geven, een
partij welke steeds opnieuw den nadruk heeft
gelegd op haar exclusiviteit en welke tegen
hem persoonlijk, zoowel als tegenover de
door hem noodzakelijk geachts politieke en
economische maatregelen overwegend nega
tief was ingesteld. De Rijkspresid'ent moet
onder deze omstandigheden vre-ezen dat een
door u geleid presidentieel kabinet zou leiden
tot een partijdictatuur met al haar gevolgen
v-oor een buitengewone toespitsing van de
tegenstellingen in het Duitsche volk, welke
hij niet in overeenstemming kan brengen met
zijn eed en geweten.
Nadat u tot diep leedwezen van den Rijks
president, zoowel bij de tot nu toe gevoerde
besprekingen met hem als ook in uw giste
ren met zijn von Schleicher iedere andere
medewerking binnen of buiten een nieuw te
vormen regeeren om het even onder wiens
leiding' deze regeering ook zou staan met
alle beslistheid heeft van de hand gewezen,
stelt de Rijkspresident zich niet veel meer
voor v-an verdere schriftelijke of mondelings
gedachtenwisselin-gen over deze kwestie.
Hitier heeft staatssecretaris Meissner een
schrijven gezonden, waarin hij o.m. zegt:
Ik heb niet alleen geen par tij dictatuur ge-
eischt, maar was, zooals in Augustus van dit
jaar ook thans bereid, met alle daarvoor in
aanmerking komende partijen onderhande
lingen te voeren ten einde een basis te schep
pen voor een regeering. Deze onderhande
lingen moesten zonder resultaat blijven, aan
gezien de bedoeling voorlag het kabinet Pa
pen onder alle omstandigheden als presi
dentieel kabinet te behouden.
Het is derhalve ook niet- noodig mij te wil
len winnen voor de samenwerking met ande
re tot opbouw bereide krachten der natie,
aangezien ik daartoe reeds iin den afgeloop-en
zomer al het mogelijke heb gedaan. Ik wei
ger derhalve in dit presidentieel kabinet een
kracht te zien welke tot opbouwen in staat
is.
AMERIKA.
De ambassadeurs van Engeland en Frank
rijk hebben, aldus meldt V.D. uit Washington
staatssecretaris Stimson medegedeeld, tijdens
een geheime bespreking dat hunne regeerin-
geoi de annuïteiten van December zullen be
talen.
De Italiaansche regeering, die geen ver
zoek om uitstel van betaling heeft gedaan,
heeft het s-taatsdepartement er van in ken
nis gesteld, dat zij ook in de toekomst beta
len zal. De betalingen van Estland, Letland
en Polen zijn reeds bij vroegere overeenkom
sten uitgesteld. Alleen Griekenland heeft net
staatsdepartement er van in kennis gesteld,
dat het, ingeval de Amerikaansche regee
ring betaling mocht blijven eischem, zou
moeten verklaren niet in staat te zijn te
betalen.
Roosevelt, die in Wannsprings is aange
komen:, heeft geweigerd iets meer te zeggen
over het sehuldenvraagstuk voor 4 Maart.
Duïtschland
Pruisische critiek op het
regeeringsbeleid.
In den Pruisischen landdag zijn de alge-
me ene debatten over de grondwetsconf lic ten
tusschen Pruisen en het Rijk ingeleid door
een lange redevoering van minister Hüerte-ie
fe-r.
Uitvoerig ging' bij in op het vonnis var
Leipzig en oefende in het bijzonder critiek
uit op het feit, dat de rijksregeering het nog
niet noodig geoordeeld had den rijkspresiden'
de verandering van de noodverordening van
20 Juni voor te stellen
Tevens keerde s-pr. zi-ch tegen de ver
ordening van den rijkspresident volgen:
dewelke de rijkscommissarissen mochten
onde-rteekenen met ,,De Prui-sische staat-s-
re-geering en bovendien voor de rechten van
het land Pruisen. In dezen strijd vraagt zij
de ondersteuning van den landdag zonde:
aanzien van partij.
De Duitsch nationalen warentijdens de
verklaringen van minister Hiertsief-er uit de
zaal gegaan.
Brit-se TiI nel 5
Gandhi's invrijheidsstelling
niet te wachten.
In Britsch-Indisehe regeeringskringen liep
het gerucht dat het niet geheel uitgesloten
was dat Gandhi op vrije voeten gesteld zou
worden. Aan die geruchten, aldus -meldt Reu
ter uit Bombay, is alle grond ontnomen door
een brief van Gandhi aan den onderkoning,
waarin hij verklaart dat- de burgerlijke on-
gehoorzaamheidsbew-eging zijn „article of
faith" zijn belijdenis zal blijven totdat de
regeering alle eischen van het nationale con
gres ingewilligd heeft. Op grond hiervan is
het niet mogelijk Gandhi vrij te laten.
Italië.
Balbo tegen internationali-
seering van de luchtvaart.
Een speciale verslaggever van de „Paris
Midi" had een onderhoud met den Italiaan-
schen Minister voor de Luchtvaart. Generaal
Balbo, waarin deze zijn oordeel zeide over het
Fransche voorstel tot internationaliseerin-g
der luchtvloten.
Balbo verklaarde dat hij deze voorstellen
onuitvoerbaar achtte. Voor de luchtvloot is
vaderlandsliefde noodig. Men kan niet dienen
onder een witte vlag en onze vliegers willen
geen door den Volkenbond betaalde bewakers
van den vrede zijn. Wanneer wij eens zullen
moeten vechten, dan zullen wij dat voor het
vaderland doen. Dienen moet een religie zijn.
PICCARD NIET MEER NAAR DE
STRATOSFEER.
Frankrijk,
Steun voor Herriot's
financiëele politiek.
Woensdagavond ontving minister-president
Herriot een delegatie van 700 voorzitters en
vertegenwoordigers van verschillende corn-
mercieele en industrieele organisaties die
hem verklaarden dat zij bereid waren de po
gingen van de rege'ering om de finaneieel-e
positie van het land te versterken, te steu
nen. Herriot zeide, dat hij bij de komende be
sprekingen het bestaan van de regeering op
het spel zou zetten en de saneering' van de
Staatsfinanciën afhankelijk zou maken van
het al dan niet goedkeuren van de begroo
ting.
INVOER VAN MESTVEE IN
ENGELAND.
BEPERKING IN OVERWEGING.
LONDEN, 23 November (Reuter). De
Britsche minister van Landbouw Ellio-t
heeft aangekondigd dat de regeering voor
nemens is, ten aanzien van d-e kwestie van
het me-stvee met de voorstellen van de
vleesch-reorganisatie-commissie mee te gaan
De heer Lanefox de tegenwoordige voor
zitter van de commissie voor varkens, zal
voorzitter worden voor de commissie voor
mestvee.
Voorts deel-d-e Elliot mede, dat aan de com
missie een werkschema is voorgesteld tot re
geling van den invoer van vleesch. Men ver
wacht goede resultaten van een overleg met
vertegenwoordigers van den handel, indien
deze onder leiding van een on afh an kei ij ken
voorzitter bijeen worden gebracht.
De heer Elliot kon niet mededeelen of de
voorgen-omen invoerbeperking permanent,
dan wel tijdelijk van kracht zal zijn. Zijns
inziens was het wel moeilijk invoerbeperking
in te stellen en d-eze na een of twee maanden
op te heffen. De genomen maatregelen heb
ben ten- doel de levensmiddelenmarkt te re
gelen.
KOFFIERESTRICTIE
RIO DE JANEIRO, 24 November (Reuter)
De Braziliaansche regeering heeft besloten
den aanleg van nieuwe koffie-planta-ges te
verbieden.
TROTSKI'S DEENSCHE REIS
VERWEKT OPSCHUDDING.
HEFTIG PROTEST VAN PRINS AAGE.
IIIJ LAAT HET AAN COSIJNS OVER.
BRUSSEL, 24 November (V.D.) Profes
Piccard heeft aan vertegenwoordigers van
Belgische dagbladen medegedeeld, dat hij op
4 Januari naar d-e Vereenigd? Staten zal ver
trekken ten einde daar lezingen te houden en
middelen bijeen te brengen voor een ballon-
tocht in de nabijheid van de Noordpool. De-ze
tocht zal plaats vinden in 1934 in de Hud-
sonfoaai. Het doel is dan de afwijking der
hoogtestraling door de magnetische pool te
onderzoeken. In 1933 zal hij in België op
stijgen teneinde een nieuw hoogterec-ord te
vestigen. Dez-e voorgenomen tochten zullen
niet door Piccard zelf, mar door Ir. Cosijns
worden uitgevoerd.
KOPENHAGEN, 24 Nov. (V.D.) Het ver
blijf van Trotski in Kopenhagen, dat reeds
tot hevige aanvallen heeft geleid op de re
geering Stauning, schijnt zich tot een schan
daal te ontwikkelen.
Prins Aage van Denemarken, een neef van
dan Koning van Denemarken, heeft uit Pa
rijs een open brief gezonden aan d-e Ber-
lings-ke Tidende.
„Trotski", aldus schrijft hij, „die den moord
op de familie van den Tsaar erkent, die zijn
land aan den vijand heeft verraden, is door
Deensche studenten uitgenoodigd, naar Ko
penhagen te komen. Als Deen moet ik mijn
verontwaardiging' en mijn leedwezen erover
uitspreken, dat iets dergelijks mogelijk is.
Thans begrijp ik de woorden van Shakespeare
wanneer hij zegt: „The is something rotten
in the State of Denmark".
Het bestuur van de Deensche omroeping
heeft de uitzending van de lezing van Trotski
verboden.
¥-*ET FRANSCHE LUCHTVAART -
SCHANDAAL.
BOUILLOUX LAFONT GEARRESTEERD.
Terroristische samenzwering
ontdekt
De politie te Bombay meent een wijdver
takte terroristische samenzwering' o-p het
spoor- ge-komen te zijn. Zij arresteerde een
jongeman afkomstig uit Goa die in het bezit
was van eenige zware revolvers, terwijl bij
huiszoeking in zijn verblijf ook doozen met
ammunitie werden gevonden. Tevens vond de
politie correspondentie, waaruit bleek dat hij
lid was van een wijdvertakte terroristische
organisatie, die vuurwapenen in Britsch-In-
dië binnensmokkelde, waarmede de terro
risten van plan waren regeeringsambt-enaren
te vermoorden, terwijl ook bankovervallen op
het programma stonden.
De politie verrichtte talrijke arrestaties te
Delhi, Allahabad en Gwalior. (Reuter)
Reuter meldt uit Parijs dat op bevel van
den rechter van instructie de politie André
Bouilloux-Lafont, directeur der Aéropostale,
in de kantoren dezer onderneming heeft ge
arresteerd.
ZIJN EIGEN ARM GEAMPUTEERD
NEW-YORK, 24 November (V. D.) Te
Mendota in den staat Illinois kwam de land
bouwer Archie Schmith tijdens het werk op
het land te vallen, waardoor zijn linkerarm
door den tractor, waar hij mee werkte, werd
verbrijzeld. Met een mes sneed hij den arm
af, liep toen naar de dichtstbij gelegen
telefoon, die ongeveer een kwartier verwij
derd was, en telefoneerde om hulp. Bij zijn
aankomst in het ziekenhuis werd de ampu
tatie voltooid en verklaarden de doctoren,
dat Schmith door zijn energieke daad zijn
leven had gered.
HET TURFSCHIP VAN
NORDHORN.
Of: Hoe men wapens naar
Nazi's smokkelt.
OPHEFFING VAN CIRCUS
SARRASANI?
Volgens het Berliner Tageblatt is de m-o-
jelijkheid groot, dat het ook in Nederland
bekende circus Sarrasani gesloten wordt. De
directie heeft den laatsen tijd met vele te
genslagen te kampen gehad (o.m. de brand
in België) en acht het circus op het oogen
blik voor Europa niet rendabel. Directeur
Hans Stooeh Sarrasani is kort geleden per
„Graf Zeppelin" naar Zuid-Amerika overge
stoken, waar groote interesse voor zijn on
derneming blee'k te bestaan.
Er wordt thans met de Duitsche Rijksre
geering onderhandeld over het sluiten van.
een leening voor den overtocht. Een beslis
sing is nog niet gevallen.
AANSLAG OP HERRIOT DOOR
SEPARATISTEN GEPLEEGD?
PARIJS. 24 November (Reuter) Uit Nan
tes wordt gemeld, dat het onderzoek naar
den aanslag op Herriot zich richt op vier per
sonen tot dusver onbekend gebleven, die lid
zijn van een separatistische beweging, die de
separatisten van den Eizas, van Provence,
het Baskenland en Vlaanderen wil vereeni
gen. Een van deze personen is een gevaar
lijke zenuw-patient.
VIER MIJNWERKERS INGESLOTEN.
G-LEIWITZ, 24 November (V.D.J Heden
avond tegen half negen is een mijngang in
gestort in de Delbrueck-mijnen over een af
stand van ongeveer 80 M, Voor zoo-ver tot
dusverre bekend is, werden vier man inge
sloten. De reddingswerkzaamheden werden
onmiddellijk ter hand genomen. Een der vier
bedelvenen geeft klopte ekens, de andere drie
hebben noig niets laten hoo-ren.
GRAAF WOLF METTERNICII ER IN
BETROKKEN.
JNDrtBUD
HET HEEFT VERREWEG
HET GROOTSTE AANTAL
ABONNéS EN WAAR
BORGT U DUS HET
GROOTSTE RESULTAAT
Douane-beambten te Nordhorn hebben
wederom een groote wapensmokkelaffaire
ontdekt
Plet „Osnabruecker Tageblatt" weet hier
omtrent mede te deelen, dat uit het onder
zoek is gebleken dat voor het smokkelen dei-
wapens turfschepen werden gebruikt die
Drentsche turf langs het Vecht-Eemskanaal
naar Duitschland brachten. De te Nordhorn
ontdekte wapenzending bestond uit een groot
aantal karabijnen van d-e Belgische wapen
firma Orban-Ferrère. De wapens waren ver
borgen in eenige turfschepen. Zij waren be
dekt met zeildoek, waaroverheen een vrij
dunne laag turf was gestapeld. Volgens het
Duitsche blad zouden zij afkomstig zijn van
graaf M-ettemich, die zich korten tijd gele
den in Nederland heeft laten naturaliseeren.
en bestemd vo:r Duitsche reehtsclie organi
saties. Men vermoedt dat als „turf' ver
scheidene schepen met wapens uit Nederland
naar Duitschland zijn gesmokkeld. Te Nord
horn doen allerlei geruchten d-e ronde en het
„Osnabruecker Tageblatt" verwacht dat de
autoriteiten zoo uitvoerig mogelijke ophelde
ring over deze zaak zullen geven.
Bedoeld is in dit bericht graaf H. Wolff
Mettemich, die eenige jaren geleden als Ne
derlander werd genaturaliseerd, hoewel hier
tegen in de Tweede Kamer -wel eenige bezwa
ren werden geopperd. Graaf Metternich, die
ook in de sportwereld een bekende figuur is
woont op het kasteel „Hille-haard" te Swal-
m-en in Limburg, dicht bij de Duitsche grens
en is lid van den gemeenteraad van Swalmen
■I
UIT
DE
PERS
D-TREIN OP LOCOMOTIEF
INGEREDEN.
TWINTIG PERSONEN GEWOND
LEIPZIG, 24 No-vemiber (Wo-lff) Heden
middag is een D-trein bij het binnen:':' 'an
van het hoofdstation van Leipzig op een
electrische locomotief ingereden. De locomo
tief van den D-trein ontspoorde en helde
naar een zijde over. Twintie oersonen wer
den licht gewond o.w. acht uit Berlijn. Het
treinverkeer ondervond slechts geringe ver
traging. De oorzaak is nog niet opgehelderd.
VICTOR SMITH TE CROYDON
AANGEKOMEN.
NA NOODLANDING IN KENT.
LONDEN, 24 November (V.D.) Victor-
Smith de jonge Zuid-Afrikaansche piloot,
die een vlucht van uit Kaapstad naar Enge
land ondernomen heeft, heeft vandaag' nabij
Ash ford in Kent een noodlanding moeten
maken.
Met een andere machine is hij naar Croy
don doorgevlogen.
BELANGRIJKE CORRUPTIE IN
BERLIJN AAN HET LICHT
GEKOMEN.
AMBTENAREN EN POLITIE ER BIJ
BETROKKEN.
BERLIJN, 23 November (V. D.) Sinds
eenige dagen houdt de recherche zich bezi<
met een groote corruptie-affaire waarbij po
litici, vooraanstaande ambtenaren, koop
lieden en bouwondernemers betrokken zou
den zijn. Te Aschersleben is in verband hier
mede gearresteerd de Oberpostinspektov
Fro-mm. Hij heeft reeds ten deele bekend. De
malversaties gaan terug tot het jaar 1926.
Fromm zou door zijn betrekkingen met twee
bouwondernemingen groote credïeten hebben
verstrekt, waarvoor hij tot het jaar 1930
reeds 20.000 M. aan steekpenningen zou heb
ben ontvangen. Rond 1.650.000 R.M. aan
staatsgelden zouden verloren zijn.
Pessimisme van
hooger hand.
In „De Opbouw" geeft mr. dr. J. H. van
Zanten^ -eenige beschouwingen over den eco-
no-mis-chen toestand van ons land,
,.De economische toestand van ons land
gaat achteruit; dat ontkent niemand", zegt
hij. En het is noodig, dat men zich geregeld
van de -ontwikkeling daarvan oip d-e hoogte
houdt en zich rekenschap er-van geeft in.
welke richting die ontwikkeling gaat.
Maar het is niet hetzelfde, uit welk stand
punt men dat doet, want men kan het uit
tweeërlei gezichtspunt doen.
Men kan zeggen: er is nog nimmer een zoo
ernstige crisis geweest, het is ook niet een
gewone crisis, maar e-r is tevens een veran
dering van de structuur der maatschappij,
het wordt nooit meer zoo als het gewce-st
is en wij moeten -ons op een voortschrijdenden
n-edergang der maatschappij instellen. Bij
deze opvatting let men vooral sterk op dè
ongunstige factoren en wil men de gunstige
die er ook zijn. niet zien.
Men wakkert aldus het pessimisme aan en
werkt daardoor, waar de crisis voor een groot
deel psychische oorzaken heeft, haar ver
ergering in de hand. Dit is ook het stand
punt, waarop onze regeering zich van den
aanvang af heeft geplaatst en ik boud het
voor zeker, dat zij daardoor heeft bevorderd
dat de crisis in ons land ernstiger is gewor
den dan noodig was. Het is een standpunt
waarop een regeering zich naar mijn opvat
ting niet plaatsen mag, omdat het aller
minst d'e taak van 'n regeering is pessimisme
aan te kweeken en den toestand te vererge
ren, maar juist zooveel mogelijk den moed
er in te houden en het andere standpunt in
te nemen.
Dit andere standpunt is te zeggen: zeker,
er is een ernstige crisis en wallicht zitten
er elementen eener structuurverandering in,
maar er zijn meer ernstige crisissen geweest,
bijv. in 1873. 1883- 1890, die ook lang hebben
gduurd; wij weten uit ervaring, dat die weder
zijn voorbijgegaan, dat er na elke baisse
en ook na een diepe baisse weer een
hausse komt, en zoo is er geen reiden om
aan te nemen, dat ook deze crisis niet weer
zal voorbijgaan, al zal door haar bijzonder
karakter de hausse langzamer komen en
niet zoo hoog komen als de vorige, maar
zal zij een beweging zijn. die aanpassing aan.
nieuwe toestanden mogelijk -zal maken.
En wat ons eigen land betreft, dat kan
immers wel een stootje verdragen; het be
hoort toch tot de rijkste landen der wereld
en, als dit land niet eenige sterke baisse
jaren zou kunnen doorstaan, welk land zou
het dan wèl bunnen? En als we dan voor
ons land letten op wat nog altijd gunstig is,
dan blijkt, dat het inderdaad de 'baisse tot
dusverre nogal aardig gedragen heeft".
Na eenige cijfers te hebben gegeven, con
cludeert de schrijver:
„Het herstel zal langzaam komen, maar ook
dit is geen reden tot sterk pessimisme.
Hoe dus het herstel zal komen, hoe het zich
zal voordoen en hoe lang het zal uitblijven,
h?t is zeer moeilijk daarvan iets te voorspellen
Een statisticus houdt zich ook niet met
voorspelling bezig; hij richt zijn oog o-p het
verleden en zoekt analogieën met het ver
loop in vroege ren tijd.
Roet men dit, dan is men geneigd te zeg
gen: de slagen, die gevallen zijn en nog zul
len vallen, zijn zwaar, maar er is nog geen
aanwijzing, dat zij doodelijk zijn, aan afbraak
doen denken. Dit is. naar mijn meening, de
conclusie uit de cijfers, waarover wij tot dus-»
ver beschikken".
