China-Japan voor de Assemblée
het belangrijkste nieuws
STA TEN-GENERAAl
Zeven Provinciën en Kamerontbinding
IJMUIDER COURANT WOENSDAG 22 FEBRUARI 1933
TWEEDE BLAD
Nota van 10 punten van Japan, waarin tot
niet aanvaarding van het Mandsjoerijsche rap
port geconcludeerd wordt. Deze week nog
goedkeuring door de Assemblée?
GENèVE
Ter gelegenheid van de opening der buiten
gewone Assemblée van den Volkenbond voor
de behandeling van het conflict In het Verre
Oosten, was Dinsdagmidag in het gebouw van
den Volkenbond een opgewonden stemming
merkbaar. De zittingszaal was overvol met
de leden der delegaties, Volkenbondsambte
naren en deskundigen.
De Japansche delegatie onder leiding van
Matsoeoka was au grand complet. In den
tegenover liggenden hoek van de zaal had de
veel kleinere Chineesche delegatie plaats
genomen onder leiding van gezant Dr. Yen.
De president der Assemblée, de Belgische
minister van Buitenlandsche Zaken, Hymans
opende de debatten en las zijn op schrift
staand rapport aan de vergadering voor. Hy
mans schildert in groote lijnen de pogingen
het geschil bij te leggen, welke sinds 21 Fe
bruari 1931 zijn gevoerd en legt er daarbij
den nadruk op dat de voorstellen der Ja
pansche delegatie niet alleen voor China,
maar ook voor den Volkenbond volkomen on
aanvaardbaar zijn. Hij stelt dan nadrukke
lijk vast, dat de pogingen der commissie van
19 om tot een vergelijk te komen tusschen
Japan en China helaas als mislukt moeten
worden beschouwd. Als belangrijkste kwes
tie beschouwt Hymans de houding tegenover
den nieuwen staat Mandsjoerije, welks er
kenning door Japan wordt geëischt, terwijl
de commissie van 19 heeft voorgesteld een
autonomen staat onder de souvereiniteit van
China. Sindsdien zijn precies 17 maanden
verstreken. Japan heeft zijn toezegging de
troepen aan den Zuid-Mandsjoerijschen
spoorweg terug te trekken niet gestand ge
daan. De drie groote Oostelijke provincies
van China zijn thans door Japan bezet. De
linie van den Groote Muur is overschreden,
Sjangaikwan is bezet, nieuwe operaties heb
ben in Jehol plaats, Hymans besloot met het
verzoek het rapport der commissie te bestu-
deeren, waarna de bijeenkomst werd ver
daagd tot Vrijdag. Dan zullen de debatten
aanvangen.
De Japansche regeering heeft den presi
dent der Buitengewone Assemblée en den
grooten mogendheden direct na de zitting
van Dinsdag van de Assemblée een nota
overhandigd, waarin Japan het rapport der
commissie van 19 verwerpt. De nota vat in de
volgende tien punten het principieele Japan
sche standpunt samen, zooals dit in de groote
verklaring van Vrijdag a.s. tot uiting zal
komen:
1. De Japansche regeering betreurt het
rapport der commissie van 19 niet te kunnen
aannemen;
2. Het Japansch-Chineesche geschil be
rust in de eerste plaats op het mankeeren
van een sterke centrale regeering in China.
De Volkenbond is overgegaan tot de veroor-
deeling van Japan zonder den toestand vol
ledig te kennen;
3. De gebeurtenissen sinds het eerste in
cident hebben den leiders van het Mandsjoe
rijsche Volk gelegenheid gegeven hun land
onafhankelijk te verklaren;
4. De politiek van Japan in Mandsjoerije
richt zich op de bescherming van zijn reahten
en belangen, de handhaving der orde en de
bescherming van het land tegen een aanval
van buitenaf;
5. De Mandsjoerijsche Staat heeft sinds
zijn stichting reeds essentieelen vooruitgang
gemaakt op ieder gebied:
6. De provincie Jehol is een deel van
Mandsjoekwo. Japan is bij verdrag verplicht
dit tegen iederen aanval te beschermen:
7. Het rapport der commissie van 19 bevat
geen voorstel tot een effectieve oplossing van
het geschil.
De souvereiniteit in Mandsjoekwo berust
uitsluitend bij het Mandsjoerijsche Volk. Het
voorstel een gendarmerie te organiseeren is
absurd. De terugtrekking van Japansche
troepen zou anarchie en volkomen wanorde
in Mandsjoerije beteekenen. Is de Volkenbond
bereid de verantwoordelijkheid te dragen
voor zoo'n toestand? Het betrekken van
Sovjet Rusland en de Vereenigde Staten bij
de onderhandelingen der commissie is een
machtsovertreding van den Volkenbond.
8. Het rapport der commissie van 19 moe
digt China aan vredesonderhandelingen te
weigeren en zich te onttrekken aan een over
eenstemming met Japan*
9. De verantwoordelijkheid voor den vrede
in het Verre Oosten draagt Japan en geen
andere natie;
10. Japan maakt den Volkenbond er op
merkzaam op dat de toestand buitengewoon
ernstig is en verzoekt de Assemblée haar de
finitieve beslissing rijp te willen overwegen.
Uit Tokio wordt gemeld, dat aile politieke
partijen hun instemming hebben betuigd met
het besluit der regeering ten aanzien van den
Volkenbond met uitzondering van de „sociale
massa-partij" (vier parlementsleden), welke
een non-agressie-pact bepleit met Rusland.
Na de bijeenkomst der Assemblée is de
commissie van 19 van den Volkenbond in een
korstondige geheime zitting bijeengekomen.
De commissie is overeengekomen, dat de af
zonderlijke staten zoo mogelijk in de op Vrij
dag bepaalde zitting der Buitengewone As
semblée niet het woord zullen nemen, dat
door verdere verklaringen der mogendheden
de zin van het rapport der commissie slechts
kan worden vertroebeld. Om evenwel de eens
gezindheid der commissie te bewijzen, wordt
het doelmatig geacht, dat bij de algemeene
beschouwingen slechts de vertegenwoordigers
der betrokken mogendheden het woord zullen
verkrijgen. Het ligt in het voornemen dat de
buitengewone Assemblée Vrijdag zal worden
besloten met de goedkeuring van het rapport
der commissie van 19. tenzij een bespreking
zal worden aangevangen betreffende de ge
beurtenissen te Jehol, hetgeen zal afhangen
van de gebeurtenissen op de eerstkomende
Duitschland.
Naar herstel van het koning
schap in Beieren?
De „Regenb. Anzeiger", het blad van mi
nister-president Dr. Held, schrijft, naar wij
ir. het Handelsblad lezen: „In de monarchis
tische gedachte en de verwezenlijking daar
van zien wij de laatste en grootste krachts
reserve van Beieren. Een Beiersche koning is
de beste waarborg voor het behoud van den
Beierschen staat; ook in de toekomst. Als
men in Berlijn zal trachten Beieren rechte
loos te maken, dan zal men in Beieren weten
wat men te doen heeft. Het geldt thans voor
alle Beiersche krachten om zich voor den
onvermijdelijken eindstrijd gereed te maken".
Nooit zou Beieren een Pruisischen prins
als rijksbestuurder of als Duitsch koning er
kennen. Beieren wil geen Pruisische provin
cie worden, ook niet als stiefkind worden
behandeld. Het wil een zelfstandige staat
in het rijksverband blijven en het eischt zijn
rechten op, welke het na 1870 heeft gehad.
De leider van den Beierschen „Heimat-
und Königsbund" heeft aan een blad ver
klaard, dat de benoeming van kroonprins
Rupprecht tot staatspresident in het voor
nemen ligt. Het geheele volk, zeide hij, snakt
naar de leiding van een persoon, die aan
geen partij gebonden is; naar een werke
lijk bovenpartijdig beleid, gelijk slechts de
Kroon kan waarborgen.
Een staatspresident kan in Beieren slechts
na wijziging van de grondwet benoemd wor
den. Daar de nat.-socialisten in den Land
dag meer dan 1/3 der stemmen hebben, kun
nen zij een dergelijke grondwetsherziening
verhinderen.
Baden weigert verbieding van
de „Badensche Beobachter"
De Rijksminister van Binnenlandsclie Za-
ken Dr. Frick had van den Badenschen Mi
nister van Binnenlandsclie Zaken geëischt,
dat het Centrum-orgaan de „Badische Beo
bachter" wegens zijn critiek op de radiorede
van Rijkskanselier Hitier te Stuttgart gedu
rende acht dagen zou worden verboden. De
Badensche regeering heeft echter geweigerd
dit verbod af te kondigen en heeft een beroep
gedaan op de beslissing van de desbetreffen
de instantie van het Rijksgerechtshof te
Leipzig.
Gemève.
Columbiaansch pleidooi in
den Volkenbondsraad.
Gistermorgen kwam de Volkenbondsraad in
buitengewone zitting bijeen ter behandeling
van het conflict tusschen Peru en Columbia
over Leticïa. De Peruaansche regeering had
ondanks herhaalde uitnoodigingen en uitstel
van de zitting geen vertegenwoordiging ge
stuurd, zoodat de voorzitter, de Italiaansche
baron Aloysi, tenslotte besloot de zaak toch
maar terstond in behandeling te nemen. De
vertegenwoordiger van Columbia hield een
rede die anderhalf uur duurde en zette het
standount van zijn regeering en de motieven
voor het beroer» op den Volkenbond uiteen.
De juridische kwestie van het conflict om
Leticia is reeds geregeld door een verdrag
tusschen de beide landen. Columbia moet
thans eischen, dat het genoegdoening krijgt
voor den inval van vreemde troepen in zijn
land.
Nota inzake Hirtenberg zal niet
beantwoord worden.
In de hoofdcommissie van den nationalen
raad die tot 23 uur bijeen is geweest, is het
rapport van den kanselier en het daarin ver
vatte besluit van den ministerraad om geen
antwoord te geven op de nota in de aange-
legenheid-Hirtenberg met een meerderheid
aangenomen.
Verder is met algemeene stemmen een door
de meerderheid geamendeerd sociaal demo
cratisch voorstel aangenomen, dat in defini
tieven vorm bepaalt, dat de hoofdcommissie
streng en consciëntieus een neutraliteit zal
handhaven tegenover alle bondgenootschap
pen en conflicten der naburige staten, waar
door de republiek Oostenrijk voor gevaren
kan worden behoed.
Gisterenavond is in het Britsche Lagerhuis
aan minister Simon de vraag gesteld of over
eenstemming is bereikt in de belangrijke
kwestie der import van wapenen in Oosten
rijk. Simon antwoordde, dat de Italiaansche
ambassadeur hem gisteren in verband met
wapenen, welke onlangs uit Italië naar twee
Oostenrijksche fabrieken waren gezonden hem
er van in kennis heeft gesteld, dat bedoelde
wapenen in Oostenrijk zouden worden gerepa
reerd en naar Italië zouden worden terug
gezonden.
Grandi heeft verklaard dat een groot aantal
wapenen reeds terug is ontvangen. De rest
zal door de Oostenrijksche autoriteiten te
zijner tijd met douanepapieren worden terug
gezonden.
Molotow pleit voor een
gewapend Rusland.
Molotow heeft Dinsdag te Moskou een re
devoering gehouden, waarin hij o.m. zeide
Wij moeten onze legers wapenen op zooda
nige wijze, dat onze vijanden wel tweemaal
zullen nadenken, voordat zij de Sovjetgren
zen overschrijden. De bolsjewisten zullen zich
niet wagen aan een voorspelling van de toe
komst, doch een ding is er dat wij zonder
twijfel weten, nl. dat wij onverhoeds worden
aangevallen, en wij zullen er voor zorgen,
dat dit niet gebeurt. Het afgeloopen jaar
heeft ons opnieuw herinnerd aan de nood
zakelijkheid, op de gevaren die ons van bui
ten bedreigen, extra goed te letten. Enkele
staten, waaronder aangrenzende, hebben
grooten tegenstand getoond tegen de aan
vaarding van onze voorstellen voor het slui
ten van nonagressiepacten. Dit is zeker geen
bewijs van hun vredelievende bedoelingen te
genover de Sovjetunie. Wij moeten economi
sche belangen offeren en meer aandacht
schenken aan de productie van wapenen en
de verdediging van ons land. De groeiende
internationale ineenstorting van de bour-
geoislanden zal bepaalde staten kunnen be
wegen tot pagingen om de aandacht dei-
massa's van hun eigen moeilijkheden af te
leiden door een ontknooping te zoeken in een
nieuwen gewapenden aanval op de Sovjet
unie.
CERMAK HEEFT DE CRISIS
DOORSTAAN.
MIAMI, 21 Febr. (Reuter). Volgens het
jongste bulletin heeft burgemeester Cermak
die bij den aanslag op Roosevelt werd ge
wond, de crisis doorstaan.
TWEE PERSONEN DOOR VALLEND
GESTEENTE BEDOLVEN.
KARLSRUHE. 21 Februari (V.D.) Dins
dag heeft bij Brucksaal een ernstig ongeluk
plaats gehad. Om drie uur 's middags zijn
groote aardmassa's in beweging gekomen.
Twee werkloozen werden gegrepen en doode-
lijk gewond.
NAZIMANIEREN.
STEGERWALD OP EEN VERKIEZINGS
VERGADERING TEGEN DEN GROND
GESLAGEN.
Dr. Stegerivald.
Dinsdag hield de centrumpartij te Krefeld
een verkiezingsbijeenkomst, waar de vro:
gere rijksminister dr. Stegerwald het woord
voerde. Nadat hij gedurende ongeveer 20 mi
nuten had gesproken, werd hij tegen den
grond geslagen en gewond. Eenige geestelij
ken, die de aanvallers wilden kalmeeren, wer
den eveneens aangevallen. De vergadering
werd direct hierna van politiewege ontbon
den.
Het Centrum protesteert bij Gocring.
De Centrumpartij Krefeld heeft den rijks
minister voor Binnenlandsche Zaken Goe-
ring een telegram gezonden, waarin o.a. ge
zegd wordt:
De vergadering is opzettelijk door natio-
naal-socialisten verstoord. Een troep nat.
soc. had zich deels met valsche toegangsbe
wijzen, deels met geweld toegang verschaft.
Deze troep verspreidde zich over de galerij. In
den aanvang der vergadering werd daarom
nogmaals het besloten karakter als centrum
vergadering naar voren gebracht, waarbij
niet aanhangers der partij verzocht werden
de zaal te verlaten. Kort na den aanvang van
de redevoering van dr. Stegerwald werd een
rookbom op de sprekerstribune geworpen, die
dicht bij Stegerwald ontplofte, op wien het
klaarblijkelijk gemunt was. Hierop deden de
op de galerij aanwezige nationaal socialisten
zich door het uittrekken van hun jassen ken
nen als S.A.-mannen. De met de politie
overeengekomen zuivering van de galerij ge
schiedde slechts langzaam. Hierbij verzetten
de zich op hun uniform beroepende orde
verstoorders met geweld tegen de goedmoe
dig optredende agenten. Daarbij konden zij
zonder door de politie tegengehouden te
worden een groot aantal stoelen slingeren
naar de deelnemers aan de vergadering.
De politie zag hierbij toe, zonder de s an-
gevallenen te beschermen. Een afdeeling,
waaronder een man met een revolver in de
hand, bestormde de tribune en sloeg Steger
wald met kolfslagen tegen den grond. De
politie keek werkeloos toe. Wij protesteeren
tegen deze onder de oogen van de politie
voorgevallen gebeurtenissen, welke noch in
den tijd der radenheerschappij, noch in den
tijd van het separatistische gespuis, dat on
der bescherming der Belgische bajonetten
tegen ons optrad, in Krefeld zijn voorgeko
men. Mijnheer de Rijkscommissaris, mag uw
verordening van 17 Februari 1933 zoo ver
keerd begrepen of uitgelegd worden?
Ook een Centrumvergadering in
Munster verstoord.
MUNSTER, 21 Febr. (V.D.) Heden
avond is hier ter stede een vergadering ge
houden van de Centrumpartij. Toen tegen
half 9 de met verlof gezonden opper-presi-
dent Gronowski, begeleid door den spreker,
dr. Wirth verscheen, weerklonk door het ap
plaus heen luid geroep „Duitschland ont
waak", terwijl een nationaal-socialistisch lied
gezongen werd. Het tumult ontaardde in
bijna alle hoeken van de zaal in vechtpar
tijen. Eenige gewonden moesten per auto
naar het ziekenhuis gebracht worden. De
politie bepaalde zich er eerst toe eenige rad
draaiers te verwijderen. Toen het geraas
echter aanhield en men er thans zelfs toe
overging meubilair te gebruiken als wapens,
werd de galerij ontruimd. Eerst na ander
half uur vertraging kon toen de vergadering
beginnen.
Een meisje slachtoffer van
een schietpartij.
Voor het vereenigingslokaal der nationaal-
socialisten in de Schanzenstrasse te Ham
burg is het tot een schietpartij gekomen met
communisten. Twee meisjes die passeerden
werden gewond. Een der twee is even later
overleden. Voorts werden gewond een her
bergier uit Altona en een S.A.-man.
EERSTE KAMER.
Ook de Senaat zegt er het zijne van. Prof. Lohman kwaad
op partijgenooten. De dag van prof. Van Embden. Hij
blijft voor ontwapening strijden. Bezuinigingsonwil: op
defensie, zegt de v.-d. professor. Politiek gekrakeel.
21 Februari. i
De heer Van Embden iv.-d.) heeft een po
ging gewaagd niet in het openbaar, maar
ondershands om ditmaal geen algemeene
beschouwingen te houden. Daarvoor was in
derdaad wel aanleiding. Wat kan de Kamer
nu nog met de regeering bespreken van
staatkundig politieken aard? De regeering
heeft zelf het voornemen bekend gemaakt
dat ze wil gaan aftreden waarom dan nog
uitvoerige discussiën?
De heer Van Embden is niet geslaagd in
zijn pogen de andere fractie-voorzitters
wenschten zich te uiten. Nu gelooven we dat
wanneer de muiterij op de Zeven Provinciën
er niet was geweest en er geen conflict met
de Kamer was gegroeid. Prof. Van Embden
ook in gewone omstandigheden bij een nor
male verkiezing kans van slagen zou gehad
hebben met zijn voorstel om maar geen al
gemeene beschouwingen te houden over de
regeeringspolitiek. nu binnen enkele maan
den het ministerie heen gaat, nu het Kabi
net is, om met den heer Mendels te spreken
een levend lijk. Om twee redenen zou de heer
Van Embden kans van slagen hebben gehad
eerst wijl hij op de instemming van den
president had kunnen rekenen, die vroeger
als gewoon Kamerlid een soortgelijk voorstel
deed, in de tweede plaats, wijl de discussies
gisteren alleen geloopen hebben over de Ka
merontbinding en de Zeven Provinciën. An
ders was er niet veel. Maar we kunnen be
grijpen, dat de Eerste Kamer zich over beide
aangelegenheden wilde uitspreken.
Hoewel de zaken der Kamerontbinding
zijn Maandag in de Tweede Kamer reeds be
sproken. Wat de Eerste Kamer dus gaat
doen, zal niet veel anders kunnen zijn, dan
herhaling. En wat de Zeven Provinciën be
treft, op dit punt ook zal de Senaat moeten
wachten op de officieele gegevens.
Met de behandleing der Rijksbegrooting
heeft de Eerste Kamer samengevoegd de ver
hooging van de opcenten op de gemeente
fondsbelasting.
Hierover hebben de heeren de Gijselaar
(c.-h.) en Mendels (s.-d.) gesproken. De eer
ste uitvoeriger om te betoogen, dat opcenten
op een inkomstenbelasting goed zijn, maar
niet op een vermogensheffing. De tweede om
den uitroep te slaken: Eindelijk een directe
heffing!
De heer de Gijselaar was heel erg inge
nomen met het beleid van minister de Geer
hij hoopte hem in het volgend jaar weer
als minister terug te zien. Wij zijn bang, dat
Mi*, de Gijselaar zijn wensch niet vervuld zal
zien, we hebben reden om te vermoeden, dat
de heer de Geer drie ministerschappen vol
doende van het goede gaat vinden.
De beide groote redevoeringen van den
middag waren die van Prof. Van Embden en
den heer Mendels. Morgen is Prof. Lohman
(s.-h.) aan het woord, die .geladen" schijnt
over de houding der c.-h. fractie, in de Twee
de Kamer bij de ontwerpen-Donner.
Over de Kamerontbinding sprekende, zeide
de heer Van Embden, dat er staatsrechtelijk
misbruik is gemaakt van het ontbindings-
recht. Zoo kras heeft niemand in de Tweede
Kamer zich uitgelaten.
De heer Van Embden (v.-d.) zag het con
flict tusschen Kamer en Kabinet verkeerd
opgelost. Thans wordt een beroep op de kie
zers gedaan, maar wanneer die een uitspraak
deden tusschen Kabinet en Kamer, dan is
aan het eind zoowel het Kabinet als de Ka
mer verdwenen.
De heer Van Embden kan zich niet vinden
in de houding van het Kabinet, speciaal van
minister Donner. Hij begreep niet, hoe er
gesproken had kunnen worden van een symp
tomatische uitspraak van de Kamer. En bo
vendien wat voor invloed kon die uitspraak
nog uitoefenen op de plannen der regeering.
Zij had alleen de weeldebelasting nog op het
programma, welke bovendien nu toch nog be
handeld wordt.
Prof. Van Embden zocht de kern van de
crisis in het feit van het extra-parlementaire
karakter van het Kabinet. Wanneer er ge
sproken werd van bezuinigings-onwil, dan
vond de v.-d. fractieleider deze meer aan
wezig bij de regeering zelve, die op defensie
maar niet besparen wil.
Prof. Van Embden hoopte dat ons land zou
terugkeeren tot een parlementair Kabinet.
Hij geloofde niet, dat de S.D.A.P. daarvan
deel zou kunnen uitmaken, wijl hij de s.-d.
groep zag teruggaan van haar hervormend
streven naar een bewegen in anti-democra
tische richting, een bewegen naar revolution-
naire wateren. Prof. Van Embden trok een
parallel tusschen de vermaarde wet van de
periodiciteit der crises en de periodiciteit in
de wisseling van een streven naar hervor
ming en naar revolutie bij de S.D.A.P. Hij
begreep b.v. niet, waarom de S.D.A.P. niet on
voorwaardelijk was opgekomen tegen de
schending van het gezag der overheid, maar
integendeel het verzet had aangemoedigd.
Hij zag in die houding van de S.DA.P. een
aantasten van de democratie. Vooral keurde
Prof. van Embden de s.-d. pers af.
Intusschen vond de hoogleeraar in het ge
beurde, in de blijkbaar moeilijke bereikbaar
heid van de Zeven Provinciën een argument
voor zijn stelling, dat Indië toch niet te ver
dedigen is en dat ontwapening dus moest vol
gen.
Overigens geloofde ook Prof. van Embden,
dat de muiters met zachtere middelen, dan
met een bom tot inkeer hadden moeten ge
bracht worden.
De heer Van Embden deelde mede, dat hij
en zijn groep bij de verkiezingen onveran
derd zouden strijden voor ontwapening.
De heer Mendels (s.-d.) die na Prof. van
Embden aan het woord kwam, heeft gewezen
op een verschil, dat hij tusschen den hoog
leeraar en diens partijleider, Mr. Marchant,
meende op te merken. Had hij de rede van
Mr. Marchant in de Tweede Kamer goed be
luisterd, dan had hij daarin heel duidelijk
de bereidheid tot een portefeuille opgemerkt
Het had hem zelfs toegeschenen alsof Mr.
Marchant zich reeds in den geest een mi-
nisters-costuum zag aangemeten, alsof Mr.
Marchant zich reeds spoedde naar den mar-
chand-tailleur.
Heel vriendelijk was de heer Mendels ook
niet voor het kabinet. Hij vond het allemaal
heel aardige menschen, maar toch enfin
een Duitsch spreekwoord zegt: Gute Leute
schlechte Musikanten. Hij verweet de regee
ring, dat ze niet met een groot crisisplan ge
komen was, met een staatsbrandverzekerings
bedrijf, een heffing ineens, enz. De regeering
had alleen haar klassebelang zoeken te be
vorderen.
De heer Mendels kon niet begrijpen, dat de
regeering zoo scherp de daad der matrozen
van De Zeven Provinciën afkeurde. Niet ai-
leen dat die daad zeer sterk beïnvloed was
door de vreemde manier van handelen der
regeering bij de salariskorting en het ge
brek aan leiding bij de officieren, boven
dien zag de heer Mendels, wanneer er dan
slechte eigenschappen bij de arbeidersklasse
aanwezig zijn, deze als een louter gevolg van
de economische orde van het oogenblik. De
heer Mendels (S.D.) keurt de daad der ma
trozen overigens niet goed, hij ziet daarin
een roekeloos avontuur.
Hoe men echter, zooals Prof. Goudriaan,
in het eischen van onderwerping der matro
zen, ook der inlandsche, een eisch van de
mocratie kon zien, begreep Mr. Mendels niet
in Indië is immers geen democratisch
staatsbestel.
De heer Mendels had groot medelijden
met de betreurenswaardige slachtoffers van
het weer vestigen van het gezag op De Ze
ven Provinciën.
Hij verdedigde voorts de invloed, -velke
door de partij organen van de S. D. A. P. ge
oefend was op de onafhankelijkheid van
den volksvertegenwoordiger. Voorts geloofde
hij, al zou hij het niet kunnen waardeer en,
aan de komst van een nationaal kabinet.
Maar sprak aan het slot uit, dat hij en de
zijnen de verkiezingen zouden ingaan om liet
socialisme te redden.
De algemeene beschouwingen zullen nog
wel een paar dagen duren.
TWEEDE KAMER.
De begrooting van Suriname.
De Tweede Kamer verdiepte zich in de be
grooting van Suriname, met een niet onver
wacht slot: de begrooting werd aangeno
men.
Wat nog nooit gebeurd is: er werden lof
redenen gehouden op den financieelen toe
stand van Suriname. Men moet zich van deze
lofredenen geen al te groote voorstelling ma
ken. Er werd alleen gejubeld, omdat de toe
stand van de Indische schatkist slechter was
dan die van Suriname. Een schrale troost!
Algemeen heeft de Kamer noemen we
echter vooral de heer IJzerman (S.D.) ge
ïnformeerd naar het gebeurde op 7 Februari.
De minister kon er echter al evenmin meer
van zeggen, dan de heer IJzerman deed,
want de middelen van verbinding zijn niet
vele de minister moest wachten op offi
cieele rapporten. Wat de gerechtvaardigde
wensch den heer IJzerman ontlokte, dat in
dezen tijd van radio en telefoon en meer
moderne verbinding met Suriname niet ge
heel verkeerd zou zijn. Wat de figuur van den
blijkbaren leider der relletjes in Parama
ribo betreft, de minister zeide, dat deze (zijn
naam is Korn) ongetwijfeld tot de commu
nistische partij behoort. Wat door den heer
Wijnkoop werd tegengesproken.
De economische toestand van Suriname is
heel moeilijk. De opgang is er nog altijd
niet. Alle sprekers lieten er zich over uit. We
noemen de heeren IJzerman (S.D.), Boetze-
laer van Dubbeldam (C.H.), Joekes (V.D.),
Feber (R.K.), Eerdmans (lib.) en Wijnkoop
(Comm.), Er is nog altijd een gebrek aan
bestaansmiddelen. De regeering, de gouver
neur, Dr. Rutgers, pogen de moeilijkheden
te ondervangen zeide de heer de Graaff
maar beperkte middelen brengen beperkte
daden.
Om een algemeen plan vroeg de heer Joe
kes (V.D.) Dat kon niet, betoogde de minis
ter, daarvoor zijn er veel te veel wisselingen.
Hij kon slechts hopen. En met de sprekers
hoopte hij het allerbeste van de vruchten
cultuur en van het mechanisch rijstbedrijf.
De heeren Eerdmans, Joekes en Van Boet-
zelaer klaagden over een zeker voorrecht,
dat het bijzonder onderwijs zou ten deel val
len tegenover het openbaar onderwijs. Mocht
dat in een bepaald jaar het geval geweest
zijn, dan achtte de minister zulks een dui
delijke toevalligheid. Van een voorrecht mag
geen sprake zijn.
Klachten werden er geuit over een ver
schillende houding van den Gouverneur te
genover onzedelijkheid wanneer die bij hoo-
ger geplaatsten en wanneer die bij lager ge
plaatsten voorkwam. De minister bestreed
dit ten sterkste. Het gaat hier om dingen,
welke gedurende tientallen van jaren zich
hebben ingevreten, maar juist Dr. Rutgerss
voert daartegen onvermoeibaar strijd.
Gelijk gezegd: de Surinaamsche begrooting
is aanvaard.
Morgen stoomen we van den Atlantischen.
Oceaan naar den Indischen Oceaan.
INTIMUS.
BELEMMERDE PERSVRIJHEID.
KRIJGSVERRICHTINGEN BLIJVEN GEHEIM
Naar Aneta uit Batavia meldt bevat de
Dinsdag verschenen Javasche Courant een
Gouvernementsbesluit, steunend op de be
voegdheid, ontleend aan de ordonnanties van
24 Januari 1905 en 5 April 1918, waarbij tot
nader order wordt verboden het door middel
van de drukpers verspreiden van berichten
omtrent bewegingen van troepen of schepen,
behoorende tot de land- of zeemacht.
IJVERIGE FIGURANTEN.
De problemen van het filmstudio zijn vele
en verscheidene. Steeds opnieuw komt de
studio-staf voor nieuwe zorgen te staan, die
geduld, talent of doodgewone timmermans
handigheid eischen om tot oplossing te wor
den gebracht.
Voor een scène in Cecil B. de Mille's groote
productie „Het Teeken des Kruises" kocht
men een honderdtal duiven aan, die in een
straatopneming moesten figureeren om de
onontbeerlijke „locale kleur" voor haar reke
ning te nemen. Ten einde te voorkomen dat
de vogels zouden wegvliegen zoodra zij wer
den losgelaten werden de hokken reeds weken
van te voren op de groote binnenplaats van
het studio geplaatst, waar de buitenopnemin
gen zouden plaats hebben. Toen de tijd voor
het opnemen gekomen was, gedroegen de dui
ven zich ook inderdaad uitmuntend, en dei
scène werd tot ieders groote tevredenheid gen
draaid.
