BEVERWIJK
In tiet holst van den nacht...
ijmuider courant
tweede blad
dinsdag 25 april 1933
IJMUIDEN
WEGENS DEN HANDELSSTRIJD.
Omdat de handelsovereenkomst tusschen
Engeland en Rusland opgezegd is, heeft de
Sovjetregeering niet alleen voorgeschreven,
dat voorloopig geen schepen onder Engelsche
vjao- meer mogen worden gecharterd, maar
ook" dat de in Russische havens binnenko
mende schepen onder Engelsche vlag het ver
hoogde havengeld moeten betalen, evenals de
schepen van andere landen, met welke geen
overeenkomst- bestaat.
VERLOREN SCHEPEN.
Vol°'ens de jongste officieele statistiek van
Bureau Veritas zijn in Februari 78 stoom
schepen van de wereldvloot afgevoerd en wel
62 ^esloopt, 1 uit de vaart, 6 gestrand, 1 na
aanvaring gezonken, 1 verbrand. 6 veronge
lukt en 1 vermist. Van de 3 afgeschreven mo
torschepen is 1 gestrand, 1 na aanvaring ge
zonken en 1 door brand vernield. Van de 11
zeilschepen, die werden afgevoerd, leden 2
schipbreuk en zijn 9 gesloopt.
OPENLUCHTVERGADERING DER C. P. H.
pe c. P- H. hield gistermiddag op het ter
rein aan den Engelmundusweg een open
luchtvergadering waar het woord werd ge
voerd door den heer D. Wijnkoop en den Ja
vaan Effendi. Laatstgenoemde sprak over de
behandeling der Javanen. De heer Wijnkoop
bracht de herdenkingsfeesten ter eere van
Willem de Zwijger ter sprake, alsmede de
candidatuur-Colijn.
Met een opwekking op de lijsten der C.P.H..
te stemmen werd de bijeenkomst gesloten.
WINTERFEEST „IJMUIDEN-CENTRUM".
Onder leiding van mej. Vijlbrief had dezer
dagen in de kleine zaal van het Thalia-
Theater het winterfeest plaats van de speel
tuincommissie van de buurtvereenigmg
JJmuiden Centrum". t
Toen mej. Vijlbrief om half acht het feest
opende was de zaal geheel gevuld, grooten-
deels speeltuin-kinderen met ouders en be
langstellenden.
Daarna werden in vlot tempo en m bonte
verscheidenheid de vele liedjes, spelletjes,
voordrachtjes en dansjes uitgevoerd.
Dit alles werd door de kinderen zelf voor t
voetlicht gebracht, na wekenlange voorbe
reiding onder leiding der dames van de com
missie.
Er waren alleraardigste nummertjes bij,
die zoowel bij speelgenooten, groot- en klem-
publiek in de smaak vielen. Menig debutant
Viel dan ook een hartelijk applaus ten deel.
„De kabouters", opgevoerd door de kleinste
jongens was een succes-nummer, evenzoo het
linten-dansje van de oudere meisjes.
Maar er moeten ook andere voordrachtjes
Vermeld worden, als „Het Pepermunt
vrouwtje", „De Vischvrouwtjes", „Het Dienst
bode-vraagstuk" alle drie voordrachtjes van
meisjes, verder „De Uil, die in de pereboom
èat", voorgedragen door Jan Bom en tenslotte
het nummertje Sneeuwballen gooien door de
jongens.
Wat heeft dat een vreugde gebracht!
Een aardige afwisseling vormden de dans
jes van Annie Stol, een 12 jarig danseresje, die
haar zelf bedachte dansjes op de maat der
muziek keurig uitvoerde.
Ook een woord van hulde aan de onver
moeide jonge pianiste.
jVerder mogen niet onvermeld blijven de keu-
Ifige gezegden verzen, waarmede Jan Boon na
'de pauze mej. Vijlbrief een bloemenmand
Overhandigde. Hiermede den dank vertolkende
Van kinderen en ouders.
Het was een avond die den kinderen van
pmuiden-centrum nog lang in 't geheugen
feal blijven.
i GOUDEN KLOOSTERFEEST.
Pater Anselmus O.M.C. (J. Karsten), gebo
ren te Westwoud, van de orde der Capucijnen
in het klooster te IJmuiden-Oost, hoopt 6 Mei
den dag te herdenken, waarop hij 50 jaar ge
leden zijn intrede in de orde deed. Het feest
zal 9 Mei kerkelijk gevierd worden.
VOORJAAR AAN DE VEILINGEN
HISTORISCH GENOOTSCHAP MIDDEN -
KENNEMERLAND.
Voor leden en geïntroduceerden van het
Historisch Genootschap „Kennemerlancl"
houdt de heer N. J. M. Dresch, archivaris,
der gemeente Alkmaar in het Kennemer-
Hotel a.s. Vrijdagavond een lezing over het
onderwerp „Kasteelen in de omgeving van
Beverwijk, in het bijzonder AssLimburg en
Marquette".
De lezing zal ook toegakelijk zijn voor huis-
genooten van leden en de door leden ge-
introduceerden, mits deze wonen buiten Be
verwijk en aangrenzende gemeenten. Het
bestuur verzocht ons er de aandacht op te
willen vestigen, dat ook aan de zaal gele
genheid bestaat aangiften voor het lidmaat
schap te doen. De minimum bijdrage is op
f 1 per jaar gesteld.
De jaarvergadering gaat aan de lezing
vooraf.
GEEN HOOPVOLLE INZET VAN HET
SEIZOEN.
Met de intrede van de lente komt ieder
jaar weer een wijziging tot stand in de aan
voeren aan de Beverwijksche groentenveilin-
gen De eerste voorjaarsgroenten verschijnen
aan de merkt, -waarbij dan aanvankelijk de
groote spinazie-aanvoeren blijven dominee-
ren. Spinazie is vrijwel het eerste product,
dat de bodem na de lange wintermaanden
oplevert, zij is ook het eerst oogstklaar en
moet den tuinders het eerste loon voor den
verrichten zwaren arbeid opleveren. Men
weet, dat ook Kennemerland's Tuinbouw
zich niet aan den worggreep van den crisis
heeft kunnen ontworstelen. In de tuinbouw
bedrijven is de nood hoog gestegen. Welis
waar levert de grond zijn producten in
ruime mate op, maar ze vertegenwoordigen
een zoo geringe financieele waarde, dat tal
rijke tuinders niet dan met groote moeite
en met het weinigje steun dat hen van
overheidswege in den een of anderen vorm
wordt verleend, het hoofd boven water kun
nen houden. Anderen moesten den ongelijken
strijd opgeven en -waren genoodzaakt hun
bedrijven in den steek te laten, teneinde te
trachten 't brood voor hun en hun gezin in
fabriek of werkplaats te kunnen verdienen.
Deze laatsten worden dan soms nog als ge
luksvogels beschouwdWaar de omstan
digheden dermate ontwricht zijn ligt het
voor de hand, dat met groote spanning in
het voorjaar wordt afgewacht, tegen welken
prijs de jonge groenten op de veilingen koo-
pers kunnen vinden. Voor den tuinder
hangt daarvan zijn geheele bestaan af. De
tuinderij is en was altijd een vak vol onze
kerheid en zelfs in normale tijden hing al
les van de omstandigheden af. Zooals on
gunstig weer den oogst bedreigt, zoo bedrei
gen te lage marktprijzen de normale levens
omstandigheden van het tuindersgezin.
In 1932 zette het voorjaar voor de tuin
ders niet zoo slecht in. Waren in 1931 groote
hoeveelheden spinazie op de vuilnisbelt te
recht gekomen, omdat het product waarde
loos was of omdat het den vastgestelden
minimumprijs van 10 ets. per kist niet kon
opbrengen, in 1932 scheen een kentering ten
goede te zijn ingetreden. De markt toonde
zich toen over het algemeen wat williger en
het eerste voorjaarsproduct bleek gretig af
name te vinden. Dit prettige verschijnsel
manifesteerde zich in de prijsnoteeringen en
vooral de spinazie, welke op de zandgronden
geteeld werd, kon bevredigende prijzen op
brengen. Helaas kwam in het verdere ge
deelte van dat jaar de reactie. De eindcij
fers over dat jaar van de omzetten aan de
gezamenlijke veilingen spraken een taal, die
aan duidelijkheid niets te wenschen overliet.
Het omzetcijfer was ruim een half millioen
gulden lager dan in 1931, dat zich ongunsti
ger had ingezet. Weliswaar was in het eind
bedrag van f 1.805.546.96 (tegen f 2.322.39S.27)
ook de omzet verdisconteerd van de bloe
men- en bloembollenveilingen, die inderdaad
een ontstellende inzinking vertoonden, maar
een groot deel drukte toch ook op de groen-
tenveilingen. De daling van den totalen om
zet in de laatste vier jaren is enorm. Men
oordeele 1929 f 4.749.357.98; 1930 f 3.258.517.35
1931 f 2.322.398.27; 1932 f 1.805.546.96- Wan
neer men een blik slaat op deze cijfers, be
hoeft het geen verwondering, te wekken, dat
tuinders en veilingsbesturen zich met angst
en zorg' in het hart afvragen, wat het jaar
1933 zal brengen. Wie de lange rij wagens
heeft gezien, waarmede de spinazie naar de
gemeentelijke vuilnisbelt werd gereden, om
dat voor het product, dat aan kwaliteit niets
te wenschen liet geen plaatsing gevonden
kon worden, behoefde geen twijfel te koeste
ren over den inzet van het seizoen der jonge
groenten.
Niet alleen, dat dit voor de tuinders een
groote teleurstelling moest beteekenen, maar
ieder weldenkend mensch zal het toch vreemd
te moede worden, wanneer hij de vruchten
van een maandenlangen zwaren arbeid een
voudig op de mestvaalt ziet deponeeren. Zoo
als men weet, werd voor deze onverkoop
bare spinazie van regeeringswege een ver
goeding van 10 ets. per kistje gegeven. De
hoeveelheid, die den weg naar de vuilnisbelt
vond, was in de vorige week eenlge duizen
den kisten, op een gewicht te stellen van
40-000 K.G. Het product was bovendien nog
van eerste kwaliteit. De Beverwijksche vei
lingen hebben in dit droevige verschijnsel,
dat zich helaas ook in andere tuinbouwcen
tra voordoet, aanleiding gevonden telegra
fisch een beroep te doen op den betrokken
Minister,,om spoedige regeling van de uitvoe
ring der Tuinbouwsteunwet 1933. Zoo was het
beeld vaiV-de markt in het voorjaar van 1933
allerminst bemoedigend en met groote zorg.
vragen de tuinders zich af, wat er weer
van terecht moet komen. Over het algemeen
bleef de handel ook voor de andere voor
jaarsproducten zeer flauw en stug. Nog heeft
het koude weer de rijping der producten be
lemmerd. wat dan in dit opzicht nog als een
meevaller kan worden beschouwd. Een
klein lichtpunt was ook het feit, dat in de
vorige week de fabrieken veel spinazie kon
den plaatsen, zoodat voor dit product, al
waren de prijzen niet hoog, tenminste nog
plaatsing kon worden gevonden. Weldra zul
len de veilingsorganisaties R.K. Coöp. Tuin-
dersvereeniging „Kennemerland" en de
Coöp. tuindersvereeniging „Vrije Groenten-
en Fruitveiling haar jaarvergaderingen
houden. Daaruit zal wel blijken, hoezeer de
tuinbouw tegen den zwaren druk der tijden
te kampen heeft. Zooals de inzet van dit jaar
is, moeten over hetzelfde tijdsverloop van
1932 de bedrijfsresultaten voor de veilingen
iets gunstiger zijn geweest. Zoo doorworstelt
Kennemerland's tuinbouw, dat altijd de
trots van het gewest is geweest, een buiten
gewoon moeilijk en zorgvolle periode, waar
in het uiterste van de tuindersbevolking ge
vergd wordt, om in den strijd om het bestaan
niet ten onder te gaan. Tenslotte moge er
nog wel eens de aandacht op gevestigd wor
den, dat het tuinbouwbedrijf niet alleen
een belang is voor de tuinbouwende bevol
king. Zijn beteekenis als produceerend be
drijf strekt zich veel verder uit. Het raakt
ib.v. de middenstandsbelangen van Bever
wijk, Heemskerk, Castricum en andere ge
meenten in Kennemerland, niet alleen, maar
men behoeft niet te aarzelen met te consta-
teeren, dat het tuinbouwbedrijf en daarnaast
de bloembollencultuur nog altijd een levens
belang is voor de geheele streek midden-
Kennemerland.
CONCERT DOOPSGEZIND ZANGKOOR.
Maandagavond gaf bovengenoemd koor
een uitstekend geslaagd concert in het kerk
gebouw der Doopsgezinde Gemeente aan de
Meerstraat. Dank zij de goede accoustiek van
dit gebouw is het altijd een genoegen om
zang en orgelspel te beluisteren, temeer, daar
het hier een concert gold van het Doopsge
zind Zangkoor, dat uit zulk mooi stemmen-
materiaal is samengesteld. Het koor opende
het programma met drie verzen van Psalm
43, gevolgd door de altijd weer dankbare
compositie „Panis Angelicus" van Cesar
Franck, waarin mevr. Suick-Schik met haar
zuivere sopraanstem de voor deze stem ge
schreven solo zong. Het koor dat onder de
bekwame leiding van zijn dirigent, den heer
H. van Dijk, zulke groote vorderingen ge
maakt heeft zong o.a. nog met veel over
gave „Super flumina Ba'oylonis", „Man sin
get mit Freuden" van Glaser en Tröstet
mein Volk van Palmer, om het concert te
besluiten met twee bekende koorwerken van
vaderlandschen bodem, nl. „Droome Vrouwe
kom!" en het technisch zoo moeilijke „Ellen",
beide composities van Isr. J. Olman.
Het koor was dezen avond prachtig op
dreef en heeft den bezoekers genotvolle
oogenblikken geschonken. In niet mindere
mate was dit het geval met mevr. Suick-
Schik en den tenor-solist den heer R. A. v.
d. Berg. De heer Alb. Mey zorgde bij hun
optreden op muzikale wijze voor de piano
begeleiding. De dirigent deed zich in de niet
groote technische vaardigheid gespeelde
stukken kennen als een zeer goed organist,
die met de bescheiden1 registratie-mogelijk
heden van het hem ten dienste staande in
strument opvallend mooie, effecten wist te
bereiken.
Zoo droeg een en ander mede tot het wel
slagen van dit concert,' dat velen een avond
van muzikaal genot verschafte.
VERKIEZINGSVERGADERING.
Maandagavond hield de R.-K. Kiesvereeni-
ging „Recht en Plicht" een laatsten propa-
gandavergadering voor de verkiezing. Na een
inleidend woord van den voorzitter, den heer
P. J. J. Haazev-oet, trad als eerste spreker op
Mr. A. Hellenberg Hubar, de afgevaardigde
voor den kwaliteitszetel, welke aan den R.-K,
Middenstand werd toegewezen. Deze spr.
wees in de eerste plaats op het vormen van
een zoo groot mogelijke machtseenheid in
de Tweede Kamer en herinnerde in verband
daarmede aan datgene, wat op het gebied
van sociale wetgeving en volksgezondheid
in den loop dezer jaren' is tot stand geko
men. Vervolgens behandelde de heer Hellen
berg Hubar de bijzondere zorgen, waarmede
de huidige regeering in deze omstandighe
den te kampen heeft, niet in het '-minst op
het gebied van werkloosheidszorg en han
delspolitiek. De toekomst, zoo betoogde spr.,
ziet er op economisch terrein allerminst roos
kleurig uit en de komende regeering zal een
moeilijke tijd te wachten staan. De R.-K.
Staatspartij zal alle krachten moeten aan
wenden, om een gezonden volksinvloed 1»
blijven behouden. I-n een omvangrijke pero
ratie heeft spr, tenslotte de R.-K. kiezers
hun taak bij de a.s. verkiezingen voor oogen
gehouden. Tweede spreker was de heer Kui
per, die als arbeidersafgevaardigde, even
eens de be-teekenis van de handhaving der
politieke eenheid uiteenzette. Spr. wees er
o.a. op, dat gepoogd wordt God en de zede-
wetten uit het politieke leven te bannen. Het
Katholieke volk zal dan ook zijn vertrouwen
moeten stellen in de R.-K. principieele Staats
partij, die begrepen heeft, dat alles moet
worden aangewend, om ons land voor armoe
de en ellende te vrijwaren. Spr. drong er
tenslotte op aan op de lijst der R.-K. Staats
partij te stemmen.
De vergadering werd daarna met een
woord van dank aan de sprekers op de ge
bruikelijke wijze gesloten.
CONCERT KENNEMER ORKEST-
VEREENIGIN G.
Het programma, dat hedenavond in het
Kennemer-Theater door de Kennemer-Or-
kestvereeniging en de Vereenigde Zangers
zal worden uitgevoerd, vermeldt de volgende
nummers:
1 Figaro's Hochzeit (orkest) Mozart.
2 Arlesienne Suite (orkest) Bizet.
3 Ases Tod uit de Peer Gynt-suite v. Grieg.
4 Lente.
5 Die Vesper
6 Standchen.
(Mannenkwartet)
7 Bede Bonset
8 Abendfriede am Rhein Neumann.
9 Traumbilder (orkest) Lombey.
10 Standchen (orkest) Heijkens.
11 Perzische Markt (orkest) Ketelby.
Tijdens het bal zal de trekking geschieden
van de verloting, welke de Kennemer-Or -
kostvereeniging organiseerde
SANTPOORT
echter doorloopend tegen geloofsvervolging.
Later voelt hij zich echter steeds meer tot
het Calvinisme aangetrokken.
Onsectarisch. breed en ruim van opvatting,
boven de partijen staande, zoo was Willem
van Oranje. Alles wilde hij achterstellen bij
het algemeen landsbelang. Gewetensvrijheid
vroeg hij echter niet alleen om politieke rede
nen, maar ook terdege uit godsdienstige
overwegingen.
Tot het uiterste heeft hij gewacht, alvorens
den weg der onwettigheid te gaan bewande
len. Toen hij evenwel dezen stap had gedaan,
moest aansluiting bij de Calvinisten wel vol
gen. In 1579 waarborgde hij bij de Unie van
Utrecht de geloofsvrijheid, een vrijheid, die
men voor dien nog in geen enkel land aan
trof.
Willem van Oranje huldigde, evenals niet-
verpolitiekte christenen van onze dagen ook
doen, de stelling, dat men God meer moet
gehoorzamen dan den mensch. Daarom ging
God hem boven het gezag van den Spaan-
schen Koning.
Van alle dwingelandij is hij afkeerig ge
weest. Hij was een sterk man. maar wildo
niet „de sterke man" zijn.
Men heeft getracht hem om to koopen,
maar dit is mislukt. „De koning -schijnt- te
denken, dat men tegenover ketters zijn woord"
niet behoeft te houden", zeide hij. Wanneer
hij tenslotte in 1580 in de ban wordt gedaan,
wordt hij genoemd huichelaar, schelm, ver
stoorder van den vrede en pest der Christen
heid.
Doch voor spr. is en blijft hij de man. die
gestreden heeft voor onze geloofsvrijheid en
vaderlandsche eenheid.
De herdenkingsrede, die o.a. opgeluisterd
werd door zang van Mevr. Prof. Fokker
Kessler, en orgelspel van den heer P. T7in-
cent. werd besloten met het zingen van het
„Wilhelmus".
WILLEM VAN ORANJE HERDACHT.
In verband met den. 400sten geboortedag
van Willem van Oranje heeft Prof. Dr. G. A.
v. d. Bergh van Eysinga, echter niet in zijn
kwaliteit van predikant bij de Ned. Her
vormde Gemeente, in het kerkgebouw
dezer gemeente een herdenkingsrede gehou
den, welke door velen werd aangehoord.
Spr. begon met dit herdenkingsfeest een
waar nationaal feest te noemen, dit in te
genstelling mét andere nationale feesten,
waarbij een bepaalde politieke partij de lei
ding heeft, waardoor zulke feesten meer
splijtend dan vereenigend. werken.
Willem de Zwijger is de verpersoonlijking
van onze vaderlandsche eenheid en van ver
draagzame'religie. Zijn persoonlijkheid en
zijn offers hebben den-grondslag gelegd voor
ons glorierijk verleden. Hij heeft gestreden
voor de vrijheid in den ruimsten zin van het
woord, dus ook voor de. vrijheid van gods
dienst.
Hoewel Willem van Oranje van overmatige
eerzucht en -politieke berekening niet vrij te
pleiten is, tracht men. hem van Roomsche en
Communistische zijde' zwarter te maken dan
hij is. Spr. geeft hoe. dat ze mogelijk voor
hun aantijgingen wel bewijzen kunnen aan
voeren, maar zonder Oranjes fouten sroea te
keuren, wil spr. er rekening mee houden, dat
ze voot' een groot deel het gevolg waren van
den tijd, waarin hij leefde. Met al deze critiek
is een groot man als Willem van Oranje niet
afgemaakt. En dan vergete men niet, hoe
hij op den duur verschillende neigingen heeft
veredeld. Ontzettend veel heeft hij voor de
goede zaak ovèr gehad. Door lijder te zijn is
Willem van Oranje leider geworden.
In den strijd tegen den koning van Snanje
voelde hij zich een instrument Gods. Na de
nederlaag van zijn broer Lodewijk op de
Mookerhei zei hij: „Wij zullen volkomen
vertrouwen, dat God Zijn machtigen arm
over ons uitstrekken zal. Hij zal ons nimmer
meer verlaten".
Op godsdienstig terrein was Willem van
Oranje uiterst verdraagzaam en ten opzichte
van duizenden" tijdgenooten ver zijn tijd
vooruit. Zoolang hij te Brussel en Breda
woont, is hij uitgesproken R.K. en beschouwt
de calvinisten als oproermakers. Hij vecht
Generaal Ma, dé bekende aanvoerder van de Mandsjoerijsche troepen is met leden van
zijn staf te Berlijn aangekomen, waar men Ken hierboven in het Chineesche gezantschap
afgebeeld ziet. Ma, die destijds door de Russen geïnterneerd werd, ivïl zich thans
opnieuw naar China begeven.
DE WILLEM DE ZWIJGER HERDENKING IN
VELSEN. Burgemeester Rambonnet voor
den microfoon in de muziektent in
V eiserbeek.
MARKTNIEUWS
R.-K. COÖP. TUINDERVER. KENNEMER
LAND.
24 April.
Aardbeien per doosje 17—30
Spinazie per kist 10—45
Sla per kist 3575
Asperge per I bos 6575
Asperge per H bos 5055
Asperge per III bos 2336
Rabarber per bos 26
Raapstelen per bos 2 1/23
Radijs per bos 4—6
Prei per bos 25
Witlof per K.G. 412
Uien per K.G. 1 1/2—2
Bloemkool per stuk I 2025
Bloemkool per stuk II 1215
Gelekool per stuk 25
Roodekool per stuk 3—6
MARKTBERICHT van 24 April 1933.
Spinazie per kist f 0.100.28.
Postelein per 4 K.G. f 1.15.
Andijvie per kist f 0.180.55.
Raapstelen 100 bos f 3.
Radijs 100 bos f 3—5.
Koolrapen per zak f 0.65.
Wortelen per 24 bos f 3.50.
Bieten per K.G. f 0.01 1/2.
Komkommers per 100 f 12.
Asperges per bos, wit f 0.30—0.60, blauw
f 0.20—0.30.
Aardappelen, klei per K.G. f 0.02—0.05.
Idem zand per K.G. f 0.05.
Roode kool per 100 f 49.
Savoye kool per 100 f 37.
Bloemkool per 100 f 1418.
Uien per K.G. f 0.02.
Prei per bos f 0.020.04.
Sla per 100 krop f 2—5.
Rabarber per 100 bos f 4—6.
Pieterselie per bos f 0.04.
Selderie per bos f 0.04.
Appelen per K.G. f 0.20—0.28.
Peren per K.G. f 0.24.
Brusselschlof f 0.040.10
FEUILLETON
Naar het Duitsch bewerkt door
J. VAN DER SLUYS.
(Nadruk verboden).
Het behoorde tot de hooge uitzonderingen,
dat Ludwig Falkenhayn voor sluitingstijd
het bankgebouw verliet. Deze avond was
echter een van de uitzonderingen op dien
Tegel. Vrijwel onmiddellijk nadat de kassier,
zichtbaar opgelucht was weggegaan, sloot de
directeur zijn schrijftafel af, gaf nog enkele
orders aan zijn secretaris, dien hij door de
huistelefoon bij zich had geroepen en begaf
zich naar huis. Het Russische bankbiljet had
hij in zijn portefeuille gestoken en het leed
geen twijfel of de misnoegde uitdrukking van
zijn gezicht evenals zijn vroegtijdig vertrek
van kantoor was een gevolg van het incident
met dit geldswaardige papier.
Daar zijn auto er nog niet was die
kwam altijd op een vastgestelden tijd, riep
hij een taxi aan, om maar zoo vlug mogelijk
zijn woning te bereiken. En reeds in de vesti
bule vroeg hij het meisje, dat hem hielp zijn
jas uit te doen, naar Lizzy.
„Juffrouw Delvendal is juist teruggekomen;
ze heeft in de stad boodschappen gedaan,"
luidde het antwoord. „Ze zei, dat ze erg ver
moeid was en voor het eten nog wat wilde
rusten".
„Is mijn dochter met juffrouw Delvendal
meegeweest?"
„Neen, de juffrouw was den heelen dag
thuis".
„Vraag dan aan juffrouw Delvendal, of ze
direct in mijn studeerkamer wil komen. Zeg
maar dat het mij spijt, dat ik haar in haar
rust moet storen, maar het betreft een drin
gende zaak".
Hij betrad het hooge, ruime vertrek, welks
inrichting terstond verried, dat dit het do
mein van een vorstelijk gesitueerd handels
man was. Hij ging niet, zooals gewoonlijk,
direct aan zijn schrijftafel zitten, maar liep
met groote passen op en neer, tot na verloop
van geruimen tijd, waarin zijn geduld wel
zeer op de proef werd gesteld, Lizzy's heldere
en schijnbaar onbevangen stem vanuit de
deuropening weerklonk:
„U wënscht mij te spreken, mijnheer?"
Hij beduidde haar binnen te komen; toen
keek hij spiedend rond in de aangrenzende
kamer en sloot de deur. Maar ook de zeker
heid, welke zijn voorzichtige verkenning hem
verschaft had, dat hij niet bang behoefde te
zijn voor luistervinken, belette niet dat hij
zijn stem tot fluisteren dempte, toen hij be
gon te spreken.
„Heb je vandaag aan onze kas een Russisch
bankbiljet gewisseld, Lizzy?" richtte hij zich
met een scherpe vraag tot haar, zoodra hij
bij haar was.
Als het de bedoeling geweest was, haar
door deze overrompelende manier van onder
vragen in verwarring te brengen, dan moest
zij zich wel op deze onaangename moge
lijkheid voorbereid hebben want zij gaf niet
het minste teeken van ontsteltenis of zelfs
maar van verbazing. Er was alleen een lich-
telijk-geërgerde trek op haar gezicht, toen
ze zonder eenige - verlegenheid de oogen tot
Falkenhayn opsloeg.
„Zeker heb ik dat gedaan, maar je kassier
is een akelige kletskous, dat moet ik zeggen".
„Waarom zou hij het voor mij hebben moe
ten verzwijgen? Maar daar zullen we het
straks nog wel over hebben. Was het dit
biljet?"
Hij hield haar het bankbiljet voor, maar
Lizzy verwaardigde het nauwelijks met een
blik.
„Hoe kan ik dat nu weten, die dingen zien
er toch waarschijnlijk allemaal precies een
der uit!"
„Heb je misschien van te voren het num
mer opgeschreven?"
Ze schaterde het eensklaps uit, als had de
bankier haar een hoogst vermakelijke vraag
gedaan.
„Waarom zou ik-dat in vredesnaam hebben
moeten doen?" klonk het luchtig. „Zeker om
een weemoedige herinnering te bewaren aan
wat eens mijn eigendom was!"
„Wij zakenmenschen zijn gewoon bij biljet
ten van een dergelijk hoog bedrag, de num
mers uit minder poëtische motieven te no-
teeren, Lizzy!" Maar ik begrijp heel goed, dat
jij niet op de gedachte bent gekomen dat te
doen evenmin als op het idee, dat het bil
jet wel eens gestolen kon zijn".
Nu verscheen er toch een uitdrukking van
schrik op het aantrekkelijke meisjesgezicht.
„Maar Ludwig, dat is toch zeker alleen
maar een grapje, om mij bang te maken, wat
je daar zegt!" -
„Het is helaas bittere ernst. Maar daarvan
hoef jij je niets aan te trekken. Geen mensch
twijfelt eraan dat jij op een behoorlijke
manier aan het bankbiljet gekomen bent;
alleen zal je moeten vertellen, van vien je
het ontvangen hebt!"
„Waarom moet dat? En aan wien moet lk
dat vertellen?"
„In de eerste plaats aan mij, zoodat ik Je
mededeeling kan toevoegen aan mijn ver
klaring, wanneer ik het biljet bij de olitle
inlever. Je begrijpt zeker wel dat ik als bank
directeur daartoe verplicht ben".
„Maar hoe weet je eigenlijk, dat het gesto
len is? Dat kun. je er toch niet aan zien?"
„Jij niet, maar wij bankmenschen vel",
legde hij haar vriendelijk uit. „Er staan na
melijk een paar letters en een nummer op,
die het onderscheiden van ieder ander bank
biljet van dezelfde waarde. En die letters en
dat nummer heeft de kassier van de Russi
sche fabriek, waar dit biljet eenige maanden
geleden, nog met een heeleboel andere ge
stolen is, opgeschreven, zooals dat cp alle
groote kantoren gebeurt. De nummers van
de gestolen bankbiljetten zijn toen aan de
Russische politie opgegeven en die
„Die seinde ze de halve wereld rond", viel
ze hem in de rede. „Houd je me voor zoo
naïef, dat ik nog nooit in mijn leven gehoord
zou hebben hoe ze in dergelijke gevallen te
werk gaan? Maar is het nu noodzakelijk, dat
daar zooveel drukte over wordt gemaakt? Ik
val toch niet in de termen om verdacht te
worden van den diefstal bij die fabriek?"
„Natuurlijk niet. Maar het was de plicht
van mijn kassier geweest, het biljet vast te
houden en het zonder uitstel aan de autori
teiten ter hand te stellen".
„En mij dan zeker tegelijk aan de politie
overleveren, hè? Het zou een komisch ezicht
geweest zijn als ik door een agent van jouw
bank naar het bureau zou zijn gebracht".
„Het is heelemaal niet iets om den spot
mee te drijven, beste kind", protesteerde
Ludwig Falkenhayn. „En je mag het nog als
een geluk beschouwen, dat je het biljet juist
bij mijn bank gewisseld hebt en niet
