UIT HET BUITENLAND
Frankrijk.
STA TEN- GENERAAL
Discussies over de Regeeringsverklaring
FINANCIEELE BERICHTEN
NIEUWS UIT INDlE.
Frankrijk stelt op de Ontwapeningsconferentie
haar controlevoorstellen aan de orde. In eerste
lezing met principieele reserves aanvaard.
Volmachten voor Henderson. Maatregelen
der Duitsche regeering tot vermindering van de
schuldenlast van den landbouw.
HET BELANGRIJKSTE NIEUWS
GENèVE,
lil de hoofdcommissie der ontwapenings
conferentie werd Donderdag in eerste lezing
het nieuwe program der Vransche regeering
betreffende de uitbreiding der controle
bevoegdheden der toekomstige ontwape
ningscommissie besproken. Van de goed
keuring van dit program stelt de Fransche
regeering haar toestemming voor het Engel
sche ontwapeningsverdrag afhankelijk.
(Het controleprogram bevat de volgende
punten:
.1. Invoeging van een „landverraders-para
graaf", waarbij de regeeringen zich verplich
ten de publicatie of de bekendmaking van
meedeelingen door personen die geen ambte
naar zijn betreffende de schending van het
ontwapeningsverdrag onder geen beding ge
rechtelijk te vervolgen.
Deze immuniteit wordt zelfs den ambtena
ren gegarandeerd, indien dezen hun supe
rieuren zonder succes hebben ingelicht over
de schending van het ontwapeningsverdrag.
2. Publicatie der protocollen of der docu
menten van de permanente ontwapenings
commissie van den Volkenbond bij het on
derzoek mogen op geen enkele wijze worden
beperkt.
3. De permanente ontwapeningscommissie
moet ten minste een maal per jaar in iederen
staat een pnderzoek instellen naar den stand
der bewapeninr
4). In geval van een schending van het
ontwapeningsverdrag moet de permanente
ontwapeningscommissie direct de betreffende
mogendheid een termijn toestaan voor het
herstel van den normalen toestand. Ingeval
door de schending van het ontwapenings
verdrag een oorlog uitbreekt zal de betref
fende staat door alle statenleden van den
volkenbond als schuldige worden beschouwd
in den geest der sanctiebepalingen van art.
16 van het Volkenbondspact.
Deze voorstellen zijn met principieele re
serves van Engelsche, Amerikaan sche, Ita-
liaansche en Sovjet Russische zijde en van
talrijke andere mogendheden aangenomen.
De principieele instemming van Norman
Davis wordt hier beschouwd als het resultaat
van de diplomatieke onderhandelingen tus-
schen Herriot en Roosevelt. Nadolny behield
zich het definitieve Duitsche standpunt voor
tot de tweede lezing, doch legde er den na
druk op, dat Duitschland bereid was iederen
vorm van controlemaatregelen te aanvaar
den, waardoor het nagestreefde doel zou
kunnen worden bereikt, die voor alle. staten
golden en binnen het noodzakelijke kader
bleven
Voorts heeft de hoofdcommissie na uit
voerige debatten het door het presidium ge
nomen besluit inzak.-? de voortzetting der
ontwapeningsconferentie bevestigd.
Henderson heeft thans officieel opdracht
gekregen tijdens de verdaging der hoofdcom
missie d-e noodige onderhandelingen alleen
te voeren.
Verder is overeengekomen dat de hoofd
commissie in ieder geval op zijn laatst op 3
Juli weer zal bijeenkomen.
Het presidium zal na de eerste lezing on
verwijld overgaan tot de detailbesprekingen
ten einde -den definitieven tekst van het ver
drag voor te bereiden.
De werkzaamheden van het presidium zijn
geheim.
DUITSCHLAND
Het Rijkskabinet heeft, blijkens mededce-
lïngen van het Wolff-bureau, zijn goedkeu
ring gehecht aan de wet in zake de regeling
der op den landbouw drukkende schulden. De
wet beoogt den schuldenlast geleidelijk te
verminderen, totdat hij zal zijn gedaald tot
ten hoogste twee derde gedeelte van de
waarde van den grond.
Ten einde tot het gestelde doel te geraken,
kan van de volgende maatregelen gebruik
worden gemaakt:
1. verlaging van den rentevoet tot 4 f:2
pCt.; in geval van zulk een renteverlaging
zal de schuldeischer naast de hem door zijn
schuldenaar te betalen 412 pCt. nog 1 pCt.
van de hoofdsom door het Rijk uitgekeerd
krijgen;
2. omzetting der oorspronkelijke vordering
in een niet-opzegbare, waarvoor een rente
van ten hoogte 5 pCt. mag worden bedongen
en die volgens een bepaald schema moet
worden afgelost;
3. betaling der amortisatie-termijnen aan
een hiervoor aan te wijzen publieke of onder
staatstoezicht, staande credietinstelling, welke
laatste hoofdsom en opgeloopen rente aan de
crediteuren uitkeert.
De bedragen voor de uitvoering van deze
maatregelen, in totaal geschat op 300 millioen
Mark, zouden als voorschot door den rijks
minister van Financiën in den vorm van
rentedragende schatkistbiljetten ter beschik
king gesteld worden aan de Rentenbank
Kreditanstalt, die ze na verdisconteering bij
de Rijksbank, op haar beurt aan de met de
schuldenregelingen belaste instellingen doet
toekomen.
Begrooting na langdurige
beraadslagingen goedgekeurd.
In de nachtzittingen die tot gistermorgen
hebben geduurd hebben kamer en senaat de
begrooting voor 1933 goedgekeurd. Tusschen
kamer en senaat bestond een verschil van
meening over het petroleum-monopolie dat
door den senaat werd afgewezen. Een com
promis-voorstel om een studiecommissie te
benoemen die binnen drie maanden rapport
over de kwestie uitbrengt en waarbij het par
lement het recht behoudt een vrije beslissing
Je. nemen werd in de kamer goedgekeurd met
359200 stemmen. In beide huizen had Da-
ladier de vertrouwenskwestie gesteld. No§
verscheidene malen moest de begrooting van
de kamer naar het Palais de Luxembourg
worden .gezonden, doch ten slotte werd tegen
zeven uur de totale begrooting door de kamer
goedgekeurd met 385150 stemmen. Van be
lang was bij deze stemming dat ondanks
het besluit der socialistische fractie om de
regeering te steunen 26 socialistische afge
vaardigden tegen de regeering stemden. De
goedgekeurde begrooting ging tegen haif
acht voor de zooveelste en laatste maal naai
de senaat die te ongeveer negen uur eveneens
zijn goedkeuring hechtte aan deze met moei
te tot stand gekomen bgrooting.
Oostenrijk
Krachtige maatregelen in
Tirol tegen de
ongeregeldheden
De landsregeering van Tirol heeft, naar
Wolff meldt, bevolen dat te Innsbrück met
alle middelen opgetreden moet worden tegen
demonstraties van welken kant ook. Buiten
landers die deelnemen aan demonstraties
worden zonder verwijl over de grens gezet.
De huisdeuren moeten om 8 uur 's avonds ge
sloten zijn, café's etc. sluiten om 11 uur. Kin
deren beneden de 17 jaar mogen na achten
's avonds niet meer op straat
In verband met de jongste betoogingen en
onlusten te Innsbruck is een aantal studen
ten die zijn ingeschreven bij de Universiteit
te Innsbruck uitgewezen.
Amerika,
Zilver als suppletoire dekking
voor de valuta.
In welingelichte kringen verluidt, dat de
Amerikaansche delegatie ter Economische
Wereldconferentie zal voorstellen de centrale
circulatiebanken te machtigen zilver te ge
bruiken als suppletoire dekking der valuta tot
een bedrag van ten hoogste 20 pet der goud
dekking. Deze maatregel zal evenwel niet ver
plicht worden en geleidelijk kunnen worden
ingevoerd.
De Amerikaansche regeering zou de bedoe
ling hebben de 'dekking van den dollar in
goud te verlagen van 40 tot 25 pet.
China.
Mandsjoekwo sluit den
Oosterspoorweg.
De Mandsjoerijsche regeering heeft beslo
ten tot sluiting van den Chineesclien Ooster
spoorweg bij Soeifemho, aan de Russisch-
Mandsjoerijsche grens.
Hierdoor wordt het spoorwegverkeer naar
Wladiwostok geblokkeerd. Ter motiveering
van dez-e maatregelen wordt verklaard, dat
de Russen tot nog toe het in beslag genomen
rollend materiaal, waarop Mandsjoerije aan
spraak maakt, niet hebben teruggegeven.
Controle van Japan op de
voornaamste spoorwegen?
In een commentaar op het wapenstilstands
accoord schrijft de „Journal de Sjanghai",
da tde gedemilitariseerde zone een terrein be
slaat van ongeveer 13 duizend vierkante kilo
meter, hetgeen de Japanners in staat stelt
controle uit te oefenen op de geheele pro
vincie Hoepeh en met de belangrijkste spoor
wegen, KalganPeking en PekingTientsin.
In het accoord is verder bepaald, dat de Ja-
pansche troepen slechts van den Grooten
Muur zullen worden weggetrokken, wanneer
dit noodzakelijk zal worden geacht.
Diiiltschland.
Hoe het sluiten vaji huweliijken
bevorderd zal worden.
Onderstaatssecretaris Reinhardt van het
rijksministerie van Financiën heeft tegen
over de vertegenwoordigers der pers de wet
inzake de vermindering der werkloosheid toe
gelicht, die door het kabinet is aangenomen.
Deze wet bestaat, naar spreker meedeel-de,
uit zes hoofdstukken, t.w.:
1. Werkverschaffing.
2. Belastingvrijdom voor vervangingswerk
zaamheden.
3. Vrijwillige giften ter bevordering van den
nationalen arbeid.
4. Tewerkstelling van vrouwelijke arbeids
krachten in de huishouding.
5. Bevordering van het aangaan van hu
welijken.
6. Uitvoerings- en aanvullende bepalingen.
Hoofdstuk 5, bevordering van het aantal
huwelijken, bevat bepalingen, waardoor jon
gelui in staat, worden gesteld, zich het meu
bilair voor een kleine woning aan te schaf
fen. Te dien einde zullen rentelooze huwe-
lijksleeningen van ten hoogste 1000 mark
worden verstrekt, waarop 1 pet. per maand
moet worden afgelost. De in het huwelijk
tredende vrouw moet zich daar tegenover
verplichten, geen werkzaamheden te verrich
ten, zoolang haar man minstens 135 mark per
maand verdient. De leening wordt niet in
contanten verstrekt, doch in den vorm van
een officieel aanschaffingsformulier, waarop
uitsluitend meubelen en huisgerei mogen
worden Ibetrokken. Op deze wijze wil men
reeds in het eerste jaar der wet 150.000 hu-
welijken financieren.
TWEEDE KAMER.
Verblijdende kortheid. Geen bezwaren tegen spreektijdrant
soen. Slechts de fractieleiders spreken. Meegaande hou
ding van vele fracties. Ir. Albarda zal tegen minister Deckers
scherp opponeeren. Is het kabinet parlementair? Geen
fractieleider spreekt van verantwoordelijkheid. Kleine frac
ties hebben geen groote sprekers. Een nieuwe uiteenzetting
van prof. Aalberse. Twee raadselachtigheden.
1 Juni.
Dat stemt hoopvol er is niemand ge
weest. die bezwaar heeft gemaakt tegen de
rantsoeneering van den spreektijd bij de van
daag begonnen discussie over de regeerings
verklaring. Zelfs heeft de heer Albarda zijn
rede ingezet met de verklaring, dat het op
het oogenblik, gezien de woeling der groepen,
welke het Parlement willen ondergraven, zeer
noodzakelijk is, dat alle Kamerleden zich
buitengewoon beknopt uitdrukken.
Ook is er niet gebleken van eenige animo
bij eenige fractie, om meer dan één spreker
het woord te doen voeren. Dat stemt zeer
hoopvol, vooral nu ons is gebleken, dat in
1926 bij de discussie over de regeeringsver
klaring van Minister de Geer geen enkele
spreektijdrantsoeneering werd opgelegd.
Vandaag hebben zich over de kabinets
formatie en de regeeringsverklaring uitge
sproken: van de groote groepen de heeren
Albarda. Aalberse. Knottenbelt en Joekes, van
de kleine groepen de heeren Westerman,
Lingbeek. Vervoorn, Van Houten en De Vis
ser. We moeten dus nog hooren de heeren De
Geer en Schouten en van de kleine groepen
de heeren Arts en Kersten.
Wanneer we 't geheel overzien, dan hebben
behalve de heeren Westerman (Nat. Herstel),
Vervoorn (Platt.) en van Houten <C. Dem.i en
de Visser (comm.) alle sprekers gezegd, met
het extra-parlementaire kabinet te zullen
meegaan, voor zoover zij dat konden. Uit de
rede van den heer Albarda is wel duidelijk
geworden, dat 't den s.d.a.p. niet zoo heel ge
makkelijk zal vallen om met Dr. Colijn mede
te gaan. En bovendien er waren vele
vragen t.a.v. de regeeringsverklaring. Hoe zul
len verschillende passages daaruit zich prac-
tisch verwerkelijken? Voorts was een alge
meen, vooral bij de vroegere linkerzijde en
Ds. Lingbeek, zich verheugd uitspreken over
de door de komst van het huidige kabinet,
wegvallen van de oude „antithese-politiek".
De heer Albarda was de eerste woordvoer
der.
Hij begon met een analyse van de verkie
zingen. Allereerst betoogde hij, dat door den
uitslag der verkiezingen werd bewezen, hoe
zeer de Kamerontbinding verkeerd was. Zelfs
is daardoor, in crisistijd, stagnatie ontstaan
in de vermeerdering van 's lands inkomsten.
De heer Albarda zeide dan, dat er in den
verkiezingsstrijd veel trompetgeschal is ge
hoord tegen de s.d.a.p. Maar, al valt 't niet te
ontkennen, dat de s.d.a.p. verloren heeft, dat
ze in dezen tijd van aanvallen op haar, niet
nóg meer verloor, is een bewijs van de s.d.
weerstand. Wat den heer Albarda verheugde.
Ondanks de daling van de s.d.a.p. gingen de
burgerlijke partijen, behalve de a.r. groep
niet vooruit. Ook de rechtsche groepen te
zamen niet. Hij moest daarom ook waardee-
ren, dat- de heer Colijn geen rechtsche meer
derheid wilde.Een rechtsch ministerie zou veel
te zwak zijn geweest. Het onmogelijk blijken
van rechtsche samenwerking zag de heer Al
barda als een duidelijk bewijs van de steeds
meer om zich grijpende aftakeling der recht
sche groepen. Noordzakelijik overigens, want
de rechtsche samenwerking ziet hij als een
hinderpaal voor zuivere politiek. „De chris
telijke volksaspiraties" uit de regeeringsver
klaring verklaarde de heer Albarda dan ook
alleen als middel om de pil te vergulden van
het eindigen der antithese-politiek.
Maar hoe denken de liberalen en de vrijz.
democraten over die „christelijke aspiraties"?
- vroeg de heer Albarda.
Prompt kreeg hij antwoord van de heeren
Knottenbelt en Joekes, welke laatste de
woordvoerder van de v.d. fractie is geworden.
Beiden.betoogden zij, de „christelijke aspira
tie" op te vatten in den zin, waarin de Grond
wet spreekt van opvoeding tot alle christelijke
en maatschappelijke deugden.
De heer Albarda begreep niet, hoe de v.d.
van den aanvang af hebben kunnen willen
medewerken aan een samengaan van vijf
groepen. De liberalen waren dus voor ben
minder gevaarlijk dan de s.d.a.p. Evenmin
waardeerde hij 't. dat de r.k. groep on
danks vroegere uitingen zich zoo gaarne
heeft neergelegd bij het formateurschap van
Dr. Colli n.
Vanmiddag zijn weer allerlei beschouwin
gen gehouden over de vraag of het kabinet-
Colijn een parlementair kabinet is of niet. De
meeningen wisselden met de onderscheiden
inhouden, welke aan het begrip „parlemen
tair" verbonden worden. De heer Albarda
noemde het kabinet parlementair, en de ver
schillende daarin opgenomen groepen, ten
volle aansprakelijk. De heer Albarda noem
de de kopstukken der partijen, welke er In
vertegenwoordigd zijn. We willen niet ont
kennen, dat dit beteekenis heeft ook Mr.
Joekes (v.d.) deed dat niet maar we heb
ben toch geen enkelen fractieleider hooren
zeggen, dat zijn fractie verantwoordelijkheid
wilde dragen. Integendeel! Het kabinet-Colijn
is dan ook zeker geen parlementair kabinet;
de titulatuur: crisiskabinet spreekt daarvan
reeds.
Dan heeft de heer Albarda nog eens her
haald, dat hij een „democratisch" kabinet
onder presidium van Mr. v. Schaik de voor
keur zou hebben gegeven en daarvoor ook
reden genoeg aanwezig zou geweest zijn. De
heer Aalberse (r.k.) wees dat echter oogen-
blikkelijk terug met een verwijzing naar een
uitspraak van den heer Albarda vóór de ver
kiezingen, waarbij deze verklaarde met de
.k. niet te willen samenwerken.
De heer Albarda bejubelde 't niet, dat de
heer Marchant (v.d.) reeds direct begon met
het uitzetten van het ambtelijk apparaat van
zijn nieuwe ministerie. Hij vroeg ook de
vraag werd natuurlijk door communist De
Visser herhaald hoe dat nu moest: de v.d.
ontwapenaars in dit kabinet, naast Dr.
Deckers. Wie heeft nu ingebonden zoo
luidde de vraag de heer Marchant of Dr.
Deckers? Of zijn ze „gleichgeschaltet?"
De heer Knottenbelt (lib.) en de heer
Joekes (v.-d.) wisten 't te waardeeren, dat
het kabinet de geestelijke en principieele
kwesties niet wilden toespitsen. De heer
Joekes voegde daaraan toe, dat medewerking
aan het nieuwe kabinet daarom nog niet be-
teekende uitschakeling der beginselen het
beteeken de slechts, wijl er gezamenlijk zoo
veel te doen is, een voorloopig laten rusten
van principieele vragen. B.v. de kwestie der
ontwapening. Afstand werd er niet van ge
daan. End© noodzakelijke besparing zou ook
de defensie moeten treffen er zou dus van
zelf op de weermacht worden bespaard. Hij
haalde het rapport-Weiter aan. Onze lezers
weten, dat dit in het program-Colijn voor
komt, voor zoover de weermacht rakende.
De heer Albarda vroeg met anderen, o.a
met Prof. Aalberse (r.-k.) en den heer Joekes
(v.-d.) wat de nieuwe ordening van het be
drijfsleven beteekende. Ging dit in socialisee-
rende richting? Of wordt 't een ordenini
voor zoover de handelspolitieke positie in ons
werelddeel zulks noodzakelijk maakt?
Waarom vervolgde Ir. Albarda zegt
de regeeringsverklaring niets van medezeg
genschap. niets van de Zuiderzeedrooglei
ging, niets over de mate, waarin indirecte
belastingen zouden moeten worden geheven.
Welnu van een teveel aan indirecte beals-
tingen wilde ook de heer Joekes niets weten.
De heer Albarda wil met zijne fractie dus
verder afwachten, wat het- kabinet gaat voor
stellen. Maar felle oppositie zal hij voeren
tegen Dr. Deckers, die naar de woorden
van den s.-d. leider, ministerieele willekeur
voert, een soort ketterjacht ontketent en
daarmee een sterke propaganda voert voor
het entremisme.
We kunnen niet zeggen, dat de vertegen
woordigers der kleine fracties een bepaald
uitnemenden indruk hebben gemaakt. Zij
maakten niet den indruk van sterke figuren.
Achtereenvolgens hoorden we de heeren
Westerman (Nat. Herstel), Lingbeek (H.G.S.)
van Houten (Chr.-Dem.) en Vervoorn (PI.)
Geen der woordvoerders is een spreker.
De heer Westerman kreeg het al direct met
den communist te kwaad. Toen hij opmerkte
te zijn afgevaardigd door het volk, riep de
heer De Visser: „Je bent niet afgevaardigd
afgevaardigd werd generaal Snijders".
Van niets, dan van teleurstelling sprak de
heer Westerman. De partijpolitiek zoo zei
hij had in ons land een nationale ople
ving in een nationaal kabinet achterwege ge
houden. Alles is nog partijpolitiek! Er is nog
niets te zien van een nieuwen tijd, een nieu
wen koers niets nog van een willen uitsnij
den van rotte plekken en dat terwijl ons
volk zulke prachtige eigenschappen heeft.
De „troonrede" noemde de heer Wester
man uiterst vaag een teleurstelling op
zichzelf, na de teleurstelling, dat *Dr. Colijn
zich niet boven de partijen had weten te
stellen en een werkelijk nationaal kabinet
had gevormd, bestaande uit mannen, die elk
Op hun gebied uitmunten, die minister wa
ren geworden, niet als een -bekroning van
een parlementaire loopbaan, maar uit plicht-s
besef jegens de natie.
Dr. Westerman is geen vriend van het par
lement. Hij gelooft, -dat zijn tijd reeds voor
bij is.
Op Dr. Westerman volgde Ds. Lingbeek
voor de H.G.S. Hij heeft weer de plaats in
genomen van den heer Peereboom. Na eenige
grappige opmerkingen over de houtsoorten
samenstelling, waarmede het nieuwe kabinet
zou zijn te vergelijken, ging hij zich ver-die
pen in d-e „antithese"-politiek, zooals die een
maal door Dr. Kuyper werd gesteld. Hij had
die tegenstelling altijd onredelijk gevonden
en zag dat wel volkomen bewezen d-oor den
loop der dingen in de laatste maanden. In
dezen loop ontdekte hij -de straffende hand
Gods over de coalitiepolitiek, welke alleen
maar ontstónd om de drie rechtsche groepen
te helpen aan politieke macht.
De rechtsche politiek is bankroet, besloot
Ds. Lingbeek, nadat hij nadrukkelijk had ge
ïnformeerd naar d-e houding der regeering
tegenover de salarissen -der onderwijzers-
kloosterlingen.
De chr. democraat Van Houten ook zag het
crisiskabinèt als een bewijs van de crisis in
de rechtsche coalitie. Ook de heer v. Houten
noemde het kabinet parlementair, door de
figuren der groote partijen, -die er in verte
genwoordigd waren. Het huidige kabinet
achtte hij precies hetzelfde, als wanneer Dr.
Colijn in zijn eerste opdracht zou geslaagd
zijn geweest. Nu zitten er R.-K. in, die ze in
het kabinet-Colijn niet wilden. Hoe kan dat?
Het werd betiteld als een weinig verheffende
politiek der R.-K.
De heer Van Houten zag een der groote
oorzaken van de crisis, daarin, dat onze
maatschappij door en door mam monistisch
is. Het Christendom eischt een andere maat
schappij vorm. De lasten moeten verdeeld
worden, zóó dat wie het meeste dragen kan,
ook het meeste draagt. Bij salarisverminde
ring moeten de hooge salarissen meer gedrukt
worden dan de lage.
Ook de heer van Houten vroeg naar de
bedoeling van de „ordening van het bedrijfs
leven".
De plattelander Ver voorn was zeer moeilijk
te verstaan hij pleitte bovenal voor invoe
ring van graanrechten en voor de stichting
van een departement van Landbouw.
Dan de communist De Visser, die de
heer Joekes vroeg om maatregelen daarte
gen mededeelde, de regeering te zullen be
strijden met alle, ook revolutionnaire mid
delen.
De heer Knottenbelt (lib.) zou beknopt en
zakelijk de regeeringsverklaring bezien. Hij
wist wel, dat de regeering in dezen tijd een
machtigingswet zoo nu en dan zou noodig
hebben, maar hoopte toch dat zulk een
machtiging zou beperkt worden tot de cnmis
bare gevallen.
Hij zou met zijn fractie het kabinet steu
nen, waar dat kan, ook al zou het offers van
populariteit vragen. Thans moesten alle par
tijen samenwerken, behalve dan die, welke,
gelijk de S.D.A.P., zich bij voorbaat door
haar houding hadden uitgesloten.
De heer Knottenbelt was niet te spreken
over de R.K. welke uit afkeer van de liberale
beginselen geen samenwerking hebben ge
wild. Hij deelde mede, dat de liberalen van
den aanvang af in 's lands belang hebben
willen samenwerken en bereid waren daar
voor offers van politieken aard te brengen.
De R.K. hebben dat niet gewild dat heeft
een deuk gegeven aan de mogelijkheid eener
parlementaire regeering en was koren op cien
molen van hen, die meenen, dat het oarle-
mentaire stelsel zijn tijd heeft gehad.
De Liberale leider zou, wanneer maar
eenigszins mogelijk, het kabinet zijn steun
geven. En bond de regeering op het hart vcor
het bedrijfsleven zooveel mogelijk te doen op
de Economische conferentie. Be heer Knot
tenbelt pleitte voor één vermindering van
30 opcenten op de thee en voor een rekening
houden met de wenschen van het bèdrijfsle^
ven t.a.v. de omzetbelasting.
Dr. Aalberse, de R.K. leider zette nog eens
uiteen na zijn publicatie in de Maasbode
dat hij wenschte een zoo sterk mogelijk par-
lementair kabinet. Hij zag in een kabinet
van vijf groepen, de homogeniteit, die noodig
was, ontbreken. De meerderheid was te breed.
De meerderheden zouden kunnen wisselen.'
Een z.g. „nationale" saamhoorigheid, op grond
van vijf partijen, geeft, naar het inzicht
van Dr. Aalberse geen voldoende basis voor
staatkundig samengaan. Uit louter vader
landsliefde zei reeds Thorbecke brengt
men geen offers, die men staatkundig scha
delijk acht.
Dr. Aalberse heeft twee min of meer raad
selachtige opmerkingen gemaakt. In de eer
ste plaats, dat de a.r. fractie een rechtsche
samenwerking onmogelijk achtte, niet om de
R.K. fractie. Dus om de C.H.-fractie! In de
tweede plaats heeft dr. Aalberse gezegd, dat
het voor een juiste kennis van personen en
zaken goed zou zijn. wanneer gepubliceerd
zou worden de briefwisseling van ook andere
fracties, dan de R.K.
De heer Aalberse heeft voorts gevraagd,
waarom wel alle schaduw valt op de R,K.
groep, welke een parlementaire regeering van
vijf onmogelijk maakte, en niet op de a.r.
groep, welke een rechtsche samenwerking
niet wilde.
De heer Aalberse zeide geen bezwaar te
hebben tegen liberale ministers in het kabi-
neta Maar wel tegen een meerderheidsvor
ming met liberalen. Dat heeft niets te ma
ken met persoonlijke antipathie maar er
zijn tegenstellingen, zoowel op staatkundig,
als economisch, als sociaal terrein met de
liberalen, terwijl op sommige gebieden nog
wel met de v. d. overeenstemming zou te ver
krijgen geweest zijn, wanneer ze althans op
sommige punten (o.a. ten aanzien van de
lanasdefensie) toegeeflijk zouden ge-.veest
zijn.
Tenslotte zeide Dr. Aalberse. dat hij RE.
ministers, die groote. persoonlijke bezwaren
hadden tegen het zitting nemen in het hui
dige kabinet, daartoe heeft weten te bren
gen, wijl hij nu eenmaal een normaal parle
mentair kabinet niet mogelije was, het
extra-parlementair kabinet ad hoe zoo sterk
mogelijk wilde maken.
Hij herinnerde dan ook het nieuwe kabi
net aan wat Jozef tot zijn broeders zeide:
„Gaat en wordt niet toornig op elkaar".
In den loop van ons overzicht hebben we
reeds enkele malen den heer Joekes ge
noemd. Vermelden we nog, dat hij ook aan
drong op verdere publicatie van correspon
dentie, dat hij zich gelukkig prees wegens
het wegvallen van de antithese-politiek en
voorts aandrong op belastingen welke naar
draagkracht waren te heffen.
INTIMUS.
FINANCIEELE BERICHTEN.
De Per lak Petroleum Maatschappij zal een
dividend uitkeeren van 6 pet. (v.j. 9 pet.)
De N.V. W. A. Hoek's Machine- en Zuur-
stoffabriek maakte een winst van f 383,648
(v.j. f 507.937), die voor afschrijvingen be
stemd zal worden.
De Cultuur Mij. Goalpara zal 13 pet. .divi
dend uitkeeren (v.j. 26 pet.)
De N.V. Houthandel v:h. G. Alberts Lzn &s
Co. heeft in 1932 een bedrijfsverlies geleden
van f 18,637 (v.j. f 99,938).
Bii de N.V. Silau Sumatra Rubber Mij. is
het verlies gestegen van f 11,564 tot f 47,073.
BLUSCHWATER OP 133 K.M. AFSTAND
ZWARE BRAND EEN DOODE.
MEDAN, 1 Juni (Aneta) Hedennacht zyn
te Rantau Prapat twee en zeventig gedehs
afgebrand. De schade toegebracht aan de
goederen in de gedehs bedroeg f 95.000. De
schade aan de gebouwen f 54.000. Hiervan
wordt een bedrag van 38.000 door verzeke
ring gedekt. Een twaalf-jarig Maleisch kind
verbrandde. De brand was zoo hevig dat hij
over de 15 meter breede straat sloeg. Een pa
niek werd voorkomen door het optreden van
den controleur en de politie. De gloed was
zoo hevig dat de bevolking mijlen uit den
omtrekt toestroomde. De dichtstbijzijnde
brandput bevond zich op een afstand van 133
kilometer te Tandjoengbalei.
De dakloozen werden ondergebracht in een
kazerne en bij particulieren. De brand brak
uit in een Maleischen winkel die niet was
verzekerd. Waarschijnlijk is er geen sprake
van moedwil.
RADJAH VEROORDEELD.
LIET EEN MAN DOODHONGEREN.
KOEPANG. 1 Juni (Aneta De raajah
van Insana die indertijd werd geschorst in
verband met het feit dat practisch was be
wezen, dat hij een man' levend heeft be
graven. een ander een jaar lang in zijn
particuliere gevangenis opsloot, werd ver
oordeeld tot 20 jaar verbanning.
Bij het vernemen van het vonnis heeft hij
te Kefemnano getracht door middel van een
pennemes zelfmoord te plegen. De radjah
werd onmiddellijk naar het hospitaal te
Atamboea gebracht waar hij werd geope
reerd.
VERDUISTERING DOOR
EX-BANKDIRECTEUR.
De Haagsche Rechtbank heeft uitspraak ge
daan in de zaak tegen den gewezen Bank
directeur, thans gedetineerd, tegen wien
door het O.M. terzake van verduistering van
2 obligatiën van 1000 dollar en 1 obligatie
van 500 dollar ten naaeele van het Klooster
van den Goeden Herder te Conradshammer
(Dantzig) 11/2 jaar gevangenisstraf was
geëischt.
De Rechtbank wees vonnis overeenkomstig
dezen eisch, doch bracht drie maanden voor
arrest in mindering.
