I
7. S^cuifi
Nouveautés
UIT HET BUITENLAND
het belangrijkste nieuws
Sack en Seuffert tegen
het juristencomité.
De veertiende Volkenbondsvergadering.
WAT U OOK ZOEKT IN
MODEARTIKELEN
KOFA-MAGAZIJN van
Kanaalstr. 63
limuiden
De nieuwe perswet in Duifschland. Welke voor
waarden voor het redacteurschap vereischf worden.
Uit Genève: Een Fransche resolutie over het minder
hedenvraagstuk.
DUITSCHLAND.
ne door het Rijkskabinet goedgekeurde wet
n het redacteurschap bestaat uit 6 hoofd
rukken met tezamen 47 paragrafen. Het eer-
re hoofdstuk behandelt het beroep en be-
naalt wanneer het redacteurschap als hoofd
beroep wordt uitgeoefend door het uitgeven
van of medewerken aan de uitgaven politieke
tijdschriften en dagbladen. Niemand mag zich
redacteur noemen, die niet in den zin van
deze wet daartoe bevoegd is.
Volgens het tweede hoofdstuk kan als re
dacteur slechts toegelaten worden hij, die de
Duitsche nationaliteit bezit, de burgerlijke
eererechten en het recht tot het uitoefenen
van een openbaar ambt niet heeft verloren,
van Arische afstamming is en niet met een
nersoon van niet-Arische afstamming gehuwd
is Voorts moet de redacteur 21 jaar oud zijn,
een behoorlijke vakopleiding hebben genoten
en de eigenschappen bezitten, die de taak, het
oubliek op geestelijk terrein te moeten voor
lichten, vereischt. Ten aanzien van den eisch
der Arische afstamming en huwelijk zijn de
bepalingen van toepassing, die ook voor de
ambtenarenwet gelden.
Op voorstel van den leider van het Landelijk
Verbond kan de leider van het Reichsverband
der Deutschen Presse met goedkeuring van
den Rijksminister voor Propaganda en Volks
voorlichting uitzonderingen toestaan op de
bepalingen ten aanzien van de Duitsche na
tionaliteit en de Arische afstamming.
De uitoefening van het beroep van journa
list wordt in het derde hoofdstuk uitvoerig ge
regeld. Hij is verplicht, alles uit de krant te
houden wat particuliere belangen verwart
met algemeene belangen, wat de kracht van
het Duitsche rijk en het Duitsche volk ver
zwakt, of de religieuse gevoelens van anderen
kwetst, en verder al waf de eer of het welzijn
van een ander wederrechtelijk aantast of uit
andere overwegingen in strijd met de goede
zeden is.
Het vierde hoofdstuk draagt den titel: „Ver-
bondsrechtelijke bescherming van het redac-
teursberoep. Daarin wordt bepaald, dat de jour
nalisten wettelijk georganiseerd moeten zijn
in het Reichsverband der Deutschen Presse,
dat volgens de perswet een publiekrechtelijk
lichaam is.
Het vijfde hoofdstuk bevat bepalingen over
de strafrechtelijke bescherming van het be-
ioep. Met gevangenisstraf tot ten hoogste een
^ar of geldboete, wordt gestraft, die als
jdacteur werkzaam is zonder op de beroeps-
jfst voor te komen, of terwijl hem de be
voegdheid tot uitoefening van het beroep is
ontzegd. Een uitgever, die zulke personen re
dactiewerk toevertrouwt, of een blad uitgeeft
«rider een hoofdredacteur te hebben benoemd,
wordt gestraft met geldboete of gevangenis
straf tot ten hoogste drie maanden. Personen,
die zich redacteur noemen zonder op de be-
roepslijst voor te komen, worden gestraft met
hechtenis of een geldboete tot ten hoogste 150
mark. Een uitgever, die om een der redenen
veroordeeld wordt, kan de verdere uitoefening
van zijn bedrijf worden verboden.
Het zesde hoofdstuk bevat een aantal slot
bepalingen, o.a. de mededeeling dat de Rijks
minister voor Volksvoorlichting en Propa
ganda in overleg met de overige betrokken
rijksministers uitvoerende verordeningen kan
afkondigen.
In een feestelijke bijeenkomst in de ver
sierde feestzaal van het Haus der Deutschen
Presse te Berlijn, waar meer dan 300 journa
listen aanwezig waren, heeft de Rijksminister
voor de Volksvoorlichting en Propaganda dr.
Goebbels in een uitvoerige rede mededeeling
gedaan van de afkondiging en den inhoud van
de nieuwe wet op het redacteurschap, en uit
voerig de leidende gedachte van deze wet toe
gelicht.
Goebbels zeide voorts, dat hij hoopte, dat de
vrije discussies weer een aanvang zouden
nemen. Zij dienden echter „binnen de richt
lijnen" van het Derde Rijk te blijven.
Aan het slot van de zitting van Donderdag
der politieke commissie heeft de Fransche de
legatie naar de Tel. mededeelt, een resolutie
ingediend, volgens welke de Assemblée de aan
bevelingen van de Volkenbondsvergaderingen
van 21 September 1922 moet .bevestigen en op
nieuw proclameeren, dat de staten, die tegen
over den Volkenbond niet door formeele ver
plichtingen gehouden zijn hun minderheden te
beschermen, nietttemin hun nationale, gods
dienstige en taalminderheden rechtvaardig en
verdraagzaam moeten behandelen.
De tweede alinea der resolutie luidt thans:
De Volkenbondsvergadering is van meening,
dat zij een interpretatie van de minderheden-
verdragen of van bovenstaande proclamatie
niet als gemotiveerd kan beschouwen, wanneer
deze interpretatie bepaalde categorieën staats
burgers berooft van de voordeelen der ver
dragen, aangezien deze verdragen op alle
staatsburgers zonder onderscheid betrekking
hebben.
Voor Nederland voerde het woord mevr.
Kluyver, die zich uitsprak vóór het Engelsche
voorstel, om de procedure in zake de behande
ling van minderhedengeschillen te wijzigen,
o.a. door er grootere publiciteit aan te ver-
leenen.
Wat betreft het voorstel om de bescherming
der minderheden ook uit te breiden tot die
landen, die niet door de minderheden-verdra
gen gebonden zijn, wenschte mevr. Kluyver.
dat er rekening gehouden zal worden met de
bijzondere omstandigheden, waarin die landen
verkeeren, die koloniën hebben.
Oostenrijk.
Nat.-soc. partijboekje van
Dertil gevonden.
Gisteren heeft de politie, volgens V. D.,
Bt| bewijs in handen gekregen, dat Dertil,
man die den aanslag op bondskanselier
Dollfuss heeft gepleegd, nationaal-socialis-
tisch partijman is. Zij heeft n.l. het lidmaat-
o o-.,. der N SJDiA Pt van Dertil ge-
het
vonden. Uit dit boekje is gebleken, dat Dertil
in het begin van 1932 tot de N.S.D.A.P. is toe
getreden. Bovendien is hij Oostenrijksch S.A.
man geweest. Bovendien werden 11 personen
gearresteerd als verdacht van medeplichtig
heid. O.m. werd gearresteerd de nationaal-
socialist Weigensamer, die Dertil de revol
ver heeft verkocht waarmede deze den aan
slag heeft gepleegd.
De vroegere rector der Weensche universi
teit, de hoogleeraar in het strafrecht, prof.
dr. Gleispach, is door de regeering gepen
sioneerd. Hij was een ijverig nationaal-socia-
list en heeft een boek geschreven, waarin hij
de regeering-Dollfuss heftig heeft aangeval
len.
In tegenstelling met de mededeeling, vol
gens welke de politie het bewijs in handen
heeft gekregen, dat Dertil nationaal-socialist
is, verklaart de landsleiding der N.S.D.A.P.
Oostenrijk, dat Dertil nooit, ook niet tijdelijk,
lid der N.S^.D.A.P. is geweest. In sommige
kringen wo'rdt verklaard, dat Dertil is be-
invloed door de ideeën van zijn stiefvader,
dr. Gimther.
Eng'
Aanzienlijke vermindering der
werkloosheid.
De „Daily Express" voorspelt, dat uit de
opgaven van het Britsch ministerie van Ar
beid van de volgende week zal blijken, dat er
eind September zevenhonderdduizend meer
personen vast werk hadden dan op den
overeenkomstigen dag van het vorig jaar.
Ook verbod der
communistische partij?
De regeering heeft bij de Kamer, welke op
25 October a.s. zal bijeenkomen, twee wets
ontwerpen ingediend ter bekrachtiging van
het door de regeering uitgevaardigd verbod
der Duitsche nationaal-socialisti§che partij
en der Duitsch-nationale partij in Cechoslo
vakije. Volgens het tweede ontwerp zullen de
mandaten dezer partijen, 18 in totaal, worden
geannuleerd. Waarschijnlijk zal nog een
derde wetsontwerp worden ingediend, waarbij
het vermogen der beide partijen in beslag zal
worden "genomen.
Gisteren is den leden der beide partijen
medegedeeld, dat een voortzetting van hun
partij-activiteit zal worden gestraft met
geldboeten van 10.000 tot 50.000 kronen, of
met hechtenis tot hoogstens 14 dagen. In
politieke kringen wordt thans ook gesproken
over een mogelijk verbod der communistische
partij.
Boosaardige aanslag op het Duitsche
rechtswezen.
Torgler wijst nieuwe beschuldigingen af.
Dr. Sack deelde gisteren in het proces te
Leipzig mede dat hij in een Londensch hotel
den Zweedschen advocaat Branting in tegen
woordigheid van diens secretaris heeft ge
sproken en hun verklaard dat de geruchten
die over den Rijksdagbrand in omloop zijn
onhoudbaar zijn en bij herhaling het karak
ter van laster krijgen. Hij bedoelt daarmee
le. het gerucht dat op den dag van den brand
bepaalde beambten van den Rijksdag vrijaf
zouden hebben gekregen. Sack heeft bewezen
dat dit onjuist is. Ten tweede stelde hij vast
dat de brandweer binnen vier minuten van
twee kanten ter plaatse kwam. Ook was het
onzinnig dat een afdeeling S. A. met motor
fietsen gereed zou hebben gestaan en op een
teeken van den leider Ernst door de straten
rende. Dr. Sack verklaart dat hij dit alles ge
documenteerd weerlegd heeft. Als het weer
opduikt moet het dus een boosaardige aam
slag op het Duitsche rechtswezen genoemd
worden.
De verdediger dr. Seuffert deelt dan mede,
dat het Parijsche Comité hem heeft geschre
ven en heeft geëischt, dat van der Lubbe door
twee bekende Zwitsersche deskundigen on
derzocht moest worden. Dr. Seuffert wil op
een dergelijke vraag van een dergelijk comité
geen antwoord geven.
Dr. Sack deelt dan mede, dat Hayes net
binnen gekomen is en dat hij het zijn plicht
acht op te helderen of hij de bewuste woor
den aan den correspondent van de Prawda
heeft gezegd. De senaat treedt inzake het
hooren van Hayes in de raadkamer.
Als de heeren terug komen verklaart dr.
Sack, dat Hayes zich bereid verklaard heeft
te getuigen, dat hij de gewraakte woorden
niet heeft gezegd.
De voorzitter deelt evenwel mede, dat de
senaat het niet noodig oordeelt, dr. Hayes te
hooren.
Daarna wordt voortgegaan met het proces.
Na eerst Dimitroff herhaaldelijk bot de orde
te hebben geroepen wordt Torgler een getui
genis voorgehouden volgens welk hij met Di
mitroff voor het begin van den brand gezien
zou zijn, hangend over een balustrade in het
Rijksdaggebouw.
Torgler verklaart Dimitroff voor het eerst
van zijn leven te Leipzig, nu bij het proces,
te hebben leeren kennen.
Vervolgens wordt de getuigenis van een
zekeren Kunzack, vroeger zelf communist,
voorgelegd, die verklaart dat in 1925 te Düs-
seldorf een bijeenkomst heeft plaats gehad,
waarbij drie Nederlanders aanwezig waren,
waarvan een Lubbe heette, die volgens ge
tuige Identiek is met beklaagde van der
Lubbe.
De voorzitter vraagt van der Lubbe, of dit
juist is. Van der Lubbe verklaart voor het
eerst in 1933 in Düsseldorf te zijn geweest.
Torgler zegt dan, dat het getuigenis van
Kunzack niet juist kan zijn, want in 1925 was
van der Lubbe pas 16 jaar en het Is niet waar
schijnlijk dat een dergelijke jongen reeds op
treedt als leider van de Nederlandsche com
munisten.
De voorzitter wijst er dan op, dat de jonge
Hollander toen in Düsseldorf heeft verklaard,
dat hij een communistische jeugdbeweging,
in Nederland op touw wilde zetten.
Torgler ontkent dan verder, dat hij met
Kaspar betrokken is geweest bij een commu
nistische dynamietaanslag te Wuhlheide. Dan
wordt Torgler het getuigenis van den vroe-
geren communistenleider, Grothe voorge
houden, die verklaard heeft, dat op 26 Febr.
voor de Rot-Frontstrijders Alarmbereitschaft
was bevolen. De actieve groepen stonden toen
in verschillende lokalen gereed, doch den
29sten waren ze weer naar huis gestuurd.
Later heeft deze getuige gehoord, dat de
brand in den Rijksdag wel degelijk het tee
ken had moeten zijn om handelend op te tre
den, doch het. werd verkeerd uitgevoerd en
de kans was verkeken. Een zekere Kempner -
moet Grothe verklaard hebben, dat hij de
verbinding tusschen de Centrale en de brand
stichters heeft onderhouden. Hij heeft het
materiaal in het portaal van den Rijksdag
aan een grooten zwarten man gegeven. Dit
moet Popoff geweest zijn. Verder moet deze
Kempner gezegd hebben, dat buitenlanders
genomen waren om de Duitsche communis
ten niet te compromitteeren. De brandstich
ting lag in handen van Torgler, die de daders
binnen moest laten. Het begin was om half 8
vastgesteld. Eén dag te voren, was het plan
in het Karl Liebknechthaus opgesteld, waar
bij Torgler of Koenen aanwezig waren, be
nevens van der Lubbe en Popoff.
Popoff moest den aftocht dekken. Torgler
noemt deze aanklacht fantastisch. Hij weet
er niets van. Torgler wijst er op. dat het
Karl Liebknechthaus reeds den 23sten door
de politie was bezet.
Dr. Parisius is echter van meening, dat
deze bespreking ook wel voor dien datum kan
hebben plaats gehad.
Het verhoor van Torgler is hiermede ten
einde. Hij noemde het getuigenis van Grothe
grenzenlooze leugens.
Dimitroff poogt weer politieke vragen tot
Torgler te richten doch de voorzitter staat
dit niet toe.
De zitting wordt tot heden Vrijdag ver
daagd. Dan zal beklaagde Dimitrof worden
verhoord.
Alie aandacht op de ministersbesprekingen over de ontwapening
geconcentreerd. Noodzakelijkheid van het voortbestaan van
den Volkenbond algemeen erkend. De Volkenbond en de ge
beurtenissen in Duitschland. De Nederlandsche vluchtelingen-
resolutie. .Twee bijzonderheden in het weekprogramma
Goebbels en Dollfuss.
GENèVE, 30 September 1933. Von Neurath en Goebbels aan 't hoofd, over
eenkomstig de alfabetische volgorde der
namen deer staten in het Fransch, op de
allereerste rij in de Volkenbondsvergadering
zat, luisterde natuurlijk met bijzondere aan
dacht telkens wanneer een spreker den toe
stand in Duitschland scheen te zullen gaan
aanroeren. Minister de Grraeff en de Zweed-
sche minister van buitenlandsche zaken
Samidler hebben dit ronduit geda:an. Tot vol
doening va.n de Duitschers, die eerst met
groot wantrouwen de aankondiging van de
Goebbels. de Duitsche propaganda-minister,
naar Genève gekomen was, om in de Vol
kenbondsvergadering te trachten een juister
beoordeeling over de gebeurtenissen in
Duitschland -te verwekken en zinspelingen,
zooals die van den Zweedschen minister met
de vurige overtuiging van de hartstochtelijken
propagandist te weerleggen. In het belang
van de ministersbesprekiingen over het ont-
wapeningsvraagstuk heeft ook Goebbels zich
echter de grootste terughouding opgelegd en
aan de algemeene beraadslagingen aldaar
niet deelgenomen, ten einde niet de oorzaak
van een de atmosfeer bedervende polemiek
over de Duitsche toestanden te worden. Hij
gaf onder deze omstandigheden de voorkeur
eraan niet in de vergadering zelf, doch op
een ontvangst der Vokenbondisjournalisten
door de Duitsche delegatie te spreken. Men
kent zijn betoog.
Het tweede extra-nummer der eerste week
was het optreden van den anderen „kleinen
grooten" man uit het midden der Volken-
bcindsvergadering. den Oosten-rij kschen
bondskanselier Dollfuss. Voor en na zijn met
groot redenaarstalent uitgesproken rode
over Oostenrijk's vastbeslotenheid vrij en
onafhankelijk te blijven, kreeg Dollfuss ova
ties, zooals wij in Genève in lang niet meer
hadden gehoord. Zal Oostenrijk thans echber
ook die economische hulp geboden wondien,
die voor het onafhankelijk voortbestaan on
ontbeerlijk is?
B. DE JONG VAN BEE-K EN DONK.
(Van onzen correspondent).
De eerste we.ek van de Veertiende Volken-
bomdsvergadiering, waar een grooter aantal
staten vertegenwoordigd zijn dan ooit op
een vorige Volkenbondsvergadieri-ng aanwe
zig waren 55 van de 57 Volk-enbondsstaten
.ruemjen eraan deel, zoodat behalve het zich
teruggetrokken hebbende Japan alleen Hon
duras ontbreekt! heeft geen graote be
langstelling voor de algemeene bijeenkomsten
der voltallige vergadering nóch voor de ver
gaderingen der vijf groote commissies uit
haar midden kunnen verwekken. Alle aan
dacht van de gedelegeerden en van de ruim
300 journalisten, die deze Volkenbonidsverga-
dering bijwonen-, was op de vertrouwelijke
ontwapeningsbesprekingen tusschen de ver
tegenwoordigers van Duitschland, Engeland,
Frankrijk, Italië en de Vereenigde Staten
van Amerika geconcentreerd. De onzekerheid
over den afloop dezer besprekingen drukte
ook op de bereidwililigibeid der delegaties,
om aan de algemeene beschouwingen over
de Volkenbonidswerkzaamheden van het af-
geloopen jaar en over den algemeenen in
ternationalen toestand deel te nemen. Voor
al de woordvoerders dier groote mogendheden
wilden zich niet branden. Zij wilden evenmin
welwillende tegemoetkoming jegens de wel
licht zelf onverzettelijk blijvende wederpartij
toonen, als door te scherpe woorden de kan
sen op 'toenadering in de ontwapeniings-
kwest-ie voortijdig bederven. Men moest een
woordkunstenaar en tevens een handig ad
vocaat ais Sir John Simon zijn, om in heit
openbaar over het ontwapeningsvraagstuk te
kunnen spreken, zonder gevaar te loopen
hetzij bij de Fransehen, hetzij bij de Duit
schers ontstemming te verwekken!
Toch waren de 12 redevoeringen, die tot-
dusverre in het algemeen debat gehouden
zijn, in zoo verre belangwekkend, omdat zij
allen van de vastbeslotenheid dezer regeerin-
gen aan de VoTkenbondisinstelling vast ts
houden op ondubbelzinnige wijze getuigenis
aflegden.
De laatste jaren mogen helaas geleerd heb
ben, dat ook het bestaan van den Volken
bond en de herhaaldelijke bijeenroeping van
Volfcenbondsconferenties geen waarborg bie
den voor een regeling der de staten verdeeld
houdende internationale politieke en econo
mische geschillen, alle 12 sprekers waren
toch het erover eens, dat de Volkenbondsin-
stelling moet blijven voortbestaan, omdat
daardoor althans veel nuttige internationale
samenwerking op sociaal en humanitair ge
bied in stand gehouden wordt en de Volken
bond althans de hoop op betere interna
tionale verstandhouding ook op politiek en
economisch gebied nog levendig houdt. In
dezen zin lieten allen zonder onderscheid
zich uit. Zoowél de minister van buitenland
sche zaken van een groote wereldmacht als
Engeland, als zijn collega's van minder in
vloedrijke Europe eesche staten, zooals Grie
kenland, Ierland, Letland, Nederland,
Oostenrijk en Zweden; zoowel de vertegen
woordiger van hét Noord - A rnerika auische
Canada, als de gedelegeerden uit meer zui
delijk gelegen Amerikaansche staten als
Uruguay en Haïti, en niet minder ook de
woordvoerders van de Azia.tische staten
Minister De Graeff.
(teekening Wl. Bielkine).
China en Britsch-Indië, zij allen drukten
hun vaste overtuiging uit, da;t ondanks alle
teleurstellingen over den onvoldoenden in
vloed van Genève op het wereldbeloop aan
de schepping van President Wilson moet
blijven vastgehouden worden.
De Duitsche delegatie, die met de ministers
Nederlandsche resolutie over de Volkenbonds
bemoeiingen met de Duitsche vluchtelingen
hadiden vernomen, onthield onze minister
zich van eenig woord van kritiek over de
oorzaken, die tot de vlucht van zoo vete
diuizenden uit Duitsch!|and geleld hadden.
De Duitschers besloten daarom het stand
punt van „volkomen onverschilligheid"
jegens de Nederlandsche resolutie te zullen
aannemen. Minder goed waren zij over de
redevoering van den Zweedschen sociiaJ.is.ti-
schen minister Siandlex te spreken, die wel
iswaar vooropstelde, dat die Volkenbond zich
niet met de blnnenlandsche gebeurtenissen
in een land 'te bemoeien heeft en zich niet
als arbiter tusschen de partijen kan opwer
pen, doch die hieraan toevoegde, dat er be
paalde menschenrechten bestaan, wier eer
biediging de Volkenbond moet verzekeren.
Eén dier menscheiirechten is volgens
Sandler de gelijkheid voor de wet. De ge?
-lijkheid van menscben en staten is één der
grondgedachten van den Volkenbond en de
staat, die de menschen in twee soorten wil
splitsen, verloochent den Volkenbond!
Men had aanvankelijk verwacht, düït
RENéE ADORéE OVERLEDEN.
HOLLYWOOD, 5 October (Reuter) De be
kende Fransche filmster Renée Adorée, die
vuoral bekendheid verwierf door haar creatie
in „De Groote Parade" naast John Gilbert, is
tengevolge van longontsteking overleden.
BEMANNING DER „ROHOLM"
GERED.
DOOR TOEVALLIGE ONTMOETING.
OSLO, 5 October (V. D.) Het brandende
wrak van het Noorsche ss. „Roholm", dat gis
teren S.O.S.-seinen heeft uitgezonden, is
heden Noordelijk van Vardö stuurloos aan
land gedreven. Slechts door een gelukkig toe
val is het een schip, dat het brandende vaar
tuig ontmoette, gelukt, de geheele bemanning
van 25 koppen te redden.
RECORDPOGING MISLUKT-
KARATSJI, 5 October (Reuter) De Fran
sche aviateurs Assolant en Lefèvre, die gis
termorgen om 5.45 te Oran in Algiers op
stegen voor een langen afstandsvlucht, moes
ten hedenavond om 6.50 wegens gebrek aan
benzine te Karatsji dalen.
Het doel der vliegers was het afstands
record, dat thans op naam staat van Codos
en Rossi, te breken. Zij hadden 8550 liter ben
zine aan boord, waarmede zij 55—60 uur
hoopten te kunnen vliegen. Via Egypte, Per-
zië en Karatsji wilden zij trachten Rangoon
in Burma te bereiken, hetgeen hun evenwel
niet is gelukt.
Assolant en Lefèvre hebben zonder tus-
schenlanding een afstand afgelegd van 6600
K.M., waarover zij 36 uur hebben gevlogen.
Het te groote verbruik van benzine, vooral
boven de Middenlandsche Zee, heeft tot
dalen genoopt.. De vliegers zullen nu naar
Algiers terugkeeren, ten einde vandaar uit
een nieuwe poging te doen, het wereld
record van Codos en Rossi dat 9105 K.M. be
draagt, te breken.
Onze Najaars-en Wintercollectie
is gereed.
Onze etalage geeft U een klein
overzicht van onzen geweldigen
voorraad.
Uwe speciale aandacht willen
wij vestigen op onze afdeeling
welke wij aanzienlijk hebben
uitgebreid.
U vindt daarin een pracht sor
teering HAMERSLAG- en
IMPRIMÉ ZIJDE voor Avond
japonnen en Blouses.
Verder alle moderne garneering
Hamerslaglint, Laklint, Bontran-
den voor Kindermantels, enz.
U vindt het in het
