HET NIEUWE AVONDBLAD Gouden Jubileum van den Ned. Protestantenbond. A. A. M. BERICHT 18e JAARGANG No. 352 VRIJDAC 22 DECEMBER '33 IJMUIDER COURANT ABONNEMENTEN: per week 10 ets., per maand 40 cents plus 2]/2 cents incasso, per kwartaal 1.20 plus 5 cents incasso, losse nummers 3 cents. Kantoor: Kennemerlaan 42 - IJmuiden - Telef. 521 Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen. Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courantuitgaven en Algemeene Drukkerij N.V. Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM ADVERTENTIEN: 15 regels f 0.75. Elke regel meer 15 ct. Bij abonnement belangrijke korting. Adverten ties van Vraag en Aanbod 1-3 regels 25 ct., elke regel meer 10 ct. Ingezonden mededeelingen dubbele prijs. ALLE ADVERTENTIëN, OPGEGEVEN VOOR DIT BLAD WORDEN KOSTELOOS OPGENOMEN IN DE NEVEN-EDITIE HET NIEUWE AVONDBLAD DE KENNEMER COURANT. Alle abonnes van dit blad zijn, zoodra zij 14 dagen als zoodanig in de registers zijn ingeschreven en verder op voorwaarden, die van tijd tot tijd gepubliceerd en ten kantore van dit blad gratis verkrijgbaar zijn. kosteloos verzekerd tegen de gevolgen van ongevallen voor de navolgende bedragen: 2000.bij algeheele invaliditeit; 600.bij overlijden; 400.— bij verlies van een hand, voet of oog; 250.bij verlies van een duim; 150.— bij verlies van een wijsvinger; 100.— bij breuk van boven- en/ot onderarm: 100.— Dij breuk van boven- en/of onderbeen; 50.bij verlies van eensanderen vinger. Tenge volge van spoor-, tram- of autobusongeval; 5000.— bij overlijden van man en vrouw beiden; 3000.bij overlijden van den man alleen; 2000.— bij over lijden van de vrouw alleen Opvarenden van visschers-, marine-vaartuigen enz. 400.bij verdrinkingsdood door ongeval tijdens de vaart, tot een maximum van i 2000—, indien hetzelfde ongeval den dood van vijf of meer abonnés mocht tengevolge hebben. Alleen de abonné(e) zelf is verzekerd, behoudens het vermelde omtrent spoor-, tram- of autobusongevallen. Polis is niet noodig. Uitkeeringen krachtens deze verzekering worden gewaarborgd door de Nieuwe H.A.V.-Bank te Schiedam. IJMUIDEN DE SPROTVISSCHERIJ LANGS DE NOORDZEEKUST. Sprotschardijn, sardien en bliek. BELANGRIJKE PRODUCTEN DER KUSTVISSCHERIJ. Er is een klein vischje met schubben als van zilver, dat telkenj are in de maand November aan onze kusten verschijnt in eskaders van milliarden. Naarmate het jaar verloopt, wor den de eskaders dunner, om langzamerhand te verdwijnen, maar niet dan nadat er mil- 1. men en millioenen zilvervischjes door Bel gische, Nederlandsche en Duitsche visschers zijn gevangen in trawlnetten, zegens, wonder en andere kuilen. Dit kleine vischje is de sprot, clupea sprat- tus. ook wel schardijn (niet te verwarren met sardien, clupea pilchardus) genaamd. Het is een internationaal schepseltje en heeft na tuurlijk in elk land z'n naam: in Frankrijk heet het esprot, in Duitschland Sprotte of Breitling, in Engeland sprat, in Scandinavië Brisling. We kennen dit schitterende vischje heel goed in IJmuiden. Het lijkt veel op haring, is echter kleiner, hoogstens 15 c.M. lang en heeft getande buikschubben. Nog meer dan op ha ring lijkt het op bliek, dat eigenlijk jonge having is. De sprot is ook bij ons een handelsartikel bij uitnemendheid, alhoewel de Nederlandsche sprotvisscherij van veel geringer beteekenis is dan bijv. de Belgische, Duitsche of Noorsche. Alvorens we iets meer vertellen over de vissclierij willen we nog iets zeggen omtrent het vischje zelf. De sprot heeft een rugvin die verder naar achteren staat dan die van den haring. Om het sprotje van jonge haring te onderschei den behoeft men het slechts langs de buiklijn te strijken. De stekens van de buikschubben van de sprot zijn een onfeilbaar kenteeken. Een ander uiterlijk kenteeken is, dat rug- en buiklijn meer gebogen zijn. dan van den haring. De sprot is een visch der koude en gematig de wateren. Behalve in de Noordzee komt de sprot voor langs de Spaansche, Portugeesche, Fransche en Noorsche kust en in de Baltische Zee. De visch zwemt meest in diep water; alleen bij bepaalde temperaturen en in den paaitijd komt de sprot aan de oppervlakte te voor schijn. Wat de sprotvisscherij betreft, deze wordt in hoofdzaak uitgeoefend met verschillende soorten kustvisschersvaar tuigen. In onze omgeving zijn het vooral de botters die ze aanbrengen. Elders in ons land, bijv. in de Waddenzee wordt de sprotvisscherij uitge oefend met den wonderkuil door kleine motor vaartuigen, in de Lauwerzee met den raam- kuil. Zooals gezegd, is de Nederlandsche sprot visscherij niet van veel belang. In 1932 be droeg de opbrengst: Noordzee 447.100 K.G. ter waarde van f 9.846, Waddenzee 263.745 K.G. t. w. van f 8.217. Zuid-Hollandsche stroomen 4500 K.G. t. w. van f 90 of totaal 715.645 K.G. t. w. van f 18.171. In België is de visscherij zeer aanzienlijk, zoo ook in Duitschland In eerstgenoemd land is de sprotvisscherij een belangrijke bron van inkomsten. Vooral 1930 was een gunstig jaar, in hoofdzaak doordat de visch toen veel geld opbracht. In genoemd jaar was de totale aan voer 5. 135.000 K.G. met een opbrengst van 8.288.000 francs. Het volgende jaar bracht weliswaar een rijke oogst, bijna 8 millioen K.G. maar de opbrengst was slechts 3.303.000 francs. En 1932 was nog ongunstiger: 5.572.000 K.G. ter waarde van 1.268.000 francs. In Duitschland verschijnt het sprotten- eskader van November tot einde Januari tus- schen de monden van Ems en Elbe. De eerste berichten over de komst van het zilvervischje veroorzaken een soort van alarmtoestand in de verschillende visschersplaatsen. Het zijn werkelijk ontzettende hoeveelheden, die de wa teren bevolken. Er gaan 6000 tot 7000 van deze vischjes in een centenaar (100 p.) Honderden scheepjes varen uit op de sprotvisscherij en brengen tot 200 centenaars aan. Snel varen de vaartuigen terug naar de haven, want het vischje is zeer spoedig verkleurd. Het grootste deel van de voor de consumptie bestemde sprot wordt gezouten en hard ge rookt tot de bekende „bosjes sprot", waarvan vooral de Nieuwediepers als een delicatesse te beschouwen zijn. Deze zijn in het algemeen smakelijker dan hun taaiere Engelsche naam- genooten. In Noorwegen, waar zooals reeds gezegd, eveneens veel sprot gevangen wordt, wordt ze gezouten en in blik in den handel gebracht als „Appetit Sild", zelfs wel als Noorsche anehovis, wat als een oneerlijke concurrentie met de veel fijnere en duurdere ansjovis, engraulis encrasicholus, waarvan orze oude Zuiderzee het monopolie had, be schouwd moet worden. Ook maakt men er in Noorwegen „pilchards" van, maar ook deze a naam komt onze sprot niet toe. Pilchard is sardien of pelser, een langer vischje (18—25 c.M. i. dat een geregelde bezoeker is van de Fransche en Portugeesche kust en na gekopt te zijn, als de bekende sardien in blik, gekookt in olijfolie in den handel komt. Er is de laatste jaren een nieuwe industrie geboren, waarvan de sprot een belangrijke grondstof vormt; de schubben worden n.l. ver werkt als imitatie-paarlemoer enz. En het van de schubben beroofde vischje deugt dan nergens anders meer voor dan voor de visch- meelfabriek. Maar zoowel de schubben- als de vischmeelindustrie kwijnt en hierdoor kwijnt ook de sprotvisscherij. Verleden jaar en ook dit jaar waren de uitkomsten zeer onbevredigend. RIJWIELHERSTELPLAATS UITGEBRAND. Donderdagmiddag brak brand uit in de rijwielherstelplaats van den heer W. van Wijk aan de Kalverstraat. De brand was ont staan, doordat een werklamp was omgevallen. De brand greep snel op zich heen en weldra sloegen de vlammen naar buiten. De brand weer was echter, zooais steeds, spoedig ter plaatse. Met twee slangen werd het vuur be streden en spoedig was de brand gebhischt. De rijwielherstelplaats brandde geheel uit. HAARLEMSCHE ORKEST-VEREENIGING. De Haarlemsche Orkest-Vereeniging geeft Zondagmiddag a.s. halfdrie een volksconcert in de Gemeentelijke Concertzaal te Haarlem Dirigent is Marinus Adam; saliste Hanny Scheffelaar-Klots (viool). De soliste zal met orkestbegeleiding voordragen het Vioolcon cert in C-dur van Antonio Vivaldi en Intro duction en Rondo Capriccioso van Camille, Saint-Saëns. De H.O.V. voert o.m. uit Maestoso en Adagio-andante quasi allegretto uit „Die Ge- schöpfe des Prometheus" van Ludwig van Beethoven, Bizet's Tweede Arlesiènne Suite en Weihnachits-Konzert no. 8 van Corelli. AFSCHEID MEESTER VAN POPTA. Donderdagmiddag, de laatste schooldag van dit jaar. nam de heer W. van Popta af scheid als onderwijzer aan de Groen van Prin- stererschool, wegens vertrek naar Stadska naal. Bij dit afscheid waren mede tegen woordig het personeel der genoemde school en dat der Marnlxschool De scheidende meester sprak zijn leerlingen hartelijk toe. Namens de kinderen der klas sprak het hoofd der Marnlxschool, de heer D. Visser. De kinderen boden een boekwerk aan tot aandenken. Vervolgens werd het woord gevoerd namens het bestuur der scho len door den tweeden voorzitter, den heer P. Ver woerd. De onderwijzers en onderwijzeressen bleven in gezellig samen zijn nog een tijdje bijeen. In deze samenkomst sprak de heer J. Feitsma namens het personeel der Groen van Prin- stererschool terwijl mede het woord werd gevoerd door de. heeren T. van Popta en D. Visser. Allén getuigden van de prettige ver houdingen wederzijds, en wenschten hun collega Gods zegen toe op zijn verderen ar beid. De vertrekkende onderwijzer sprak enkele woorden van dank. In 1906, 22 jaar na haar oprichting in eigen huis. Nauw verbond met de Doopsgezinde Gemeente. Den 13en Januari a.s. zal het 50 jaar ge leden zijn, dat in de bovenzaal van Hotel Nommer Eén, een twintigtal IJmuidenaren besloten tot de stichting van een onderaf- deeilng van de stichting Protestantenbond, die tot 8 October 1906 heeft behoord bij de kerkelijke gemeente Beverwijk. Reeds meerdere malen was in het IJmuiden van die dagen de wenschelijkheid uitgespro ken om tot het vormen van een eigen kring te komen en toen deze oprichting een feit geworden was, werd de aan alle oud-IJmui- denaren zoo bekende predikant dr. ds. K. A. Gonlag uit Beverwijk bereid gevonden, de predikbeurt, die in den beginne 's Zondags om de 14 dagen gehouden werd, te vervullen. Deze eerste kerkdienst, op Zondag 17 Fe bruari 1884 in Hotel Nommer Eén gegeven, zal de Bondsafdeeling Zaterdagavond 17 Februari 1934 met een herdenkingsavond vieren. Door de vriendelijke welwillendheid van den tweeden secretaris van de afdeeling, den heer H. van Dijk, waren wij in de ge legenheid van tal van interessante herin neringen aan de eerste jaren der afdeeling inzage te verkrijgen. Het eerste afdeelingsbestuur, dat 8 Febru ari 1884 gekozen wordt, bestond uit de hèeren C. J. Kalis praeses, H. Slegtkamp, vice-praeses, E. J. Arlrnan, secretaris, K. Hoekstra penningmeester en S. P. Kuyper, archivaris. Namen, die met vele andere welke wij steeds in de oude geschriften tegenkomen als: J v. d. Hoeve, P. Roggeband, J. J. Werk hoven, J. E. de Weerd. P. van Vliet, D. F. van der Woude, D. de Wit, A, Hopman, M. Schuitemaker e.a. met de wordingsgeschiede nis van IJmuiden nauw verwant zijn. De eerste jaren moest de jonge afdeeling, waarvan de lijst van contribuanten over 1884 61 namen telde, financieel gesteund worden door de Doopsgezinde Gemeente te om Uw Cliëntèle, Vrienden en Kennissen een voorspoedig 1934 toe te wenschen dan door een Nieuwjaars-advertentie in dit blad U HEBT NIETS ANDERS TE DOEN, dan onderstaand biljet in te vullen en te bezorgen aan een der daarbij ver melde adressen (ook kunt U het aan den bezorger van dit blad medegeven), onder bijsluiting van de kosten De prijs van deze Nieuwjaars-advertentiën is slechts 10 cent per regel, minimum 30 cent. WH ZORGEN ER VOOR. DAT UW GEU'KWENSCH ONDER DE OOGENKOMT VAN DUIZENDEN Ondergeteekende (naam) straat plaats verzoekt plaatsing van een Nieuwjaars advertentie in de IJmuider Courant. De kosten adcent zijn hierbij ingesloten. Handteekening: Uw opdrachten worden, GAARNE ZOO SPOEDIG MOGELIJK, ingewacht aan ons kantoor Kennemer laan 42, of aan de volgende adressen: C. POSTHUMUS, Schoolstraat 11 rood, IJmuiden. H. BROEKHUIZEN, Willemsplein 7, IJmuiden. A. J. VISSER, Eerste Torricellidwarsstraat 2, IJmuiden T. J. ROOTLIEB, Groeneweg 37, IJmuiden-Oost. K. WESSELIUS, Leeuweriklaan 6, IJmuiden-Oost. J. J. WESSELIUS, Melklaan 62, Velsen-Noord. C. SLINGER, Kerkweg 26, Santpoort. Beverwijk. Predikanten waren toendertijd de bovengenoemde ds. K. A. Gonlag (Evang. Luth.) en ds. J. C. Boon (Herv.) beiden van Beverwijk Hoewel de afdeeling in ledental bloeide, liet de stand der financiën toch niet toe tot stichting van een eigen gebouw over te gaan, hoe gaarne men dit ook wilde. De huisves ting was onbevredigend, daar steeds nog in het hotel bijeengekomen werd. Op iedere algemeene vergadering werd dan ook de wenschelijkheid van een eigen gebouw ter sprake gebracht. Totdat in het begin van het jaar 1905 de koe bij de horens gepakt werd. Op initiatief van mevr. Planteijdt Hopman werd een damescomité opgericht, dat door middel van een grootsche fancy- fair de eerste gelden, bestemd voor een eigen gebouw, verzamelde, zoodat op de algemeene vergadering van 14 Juli 1905 tot stichting ervan kon worden overgegaan en waarin de IJmuider reeder de heer C. J. Planteydt een werkzaam aandeel had. Het jaar 1906 was in dubbel opzicht een heugelijk jaar 'voor de IJmuidensche af deeling. Ten eerste scheidde zij zich af van Beverwijk en werd zij zelfstandig, daar IJmuiden als kerkelijke gemeente Beverwijk geheel over 't hoofd gegroeid was. Ten tweede werd in den zomer van dat jaar het kerkgebouw in gebruik genomen en was men dus eindelijk (na 22 jaar!) in eigen huis. De eerste eigen predikant, welke de ge meente benoemen kon, was ds. E. Pekema uit Monnikendam, welke. 10 Augustus 1909 zijn intree-rede hield. Hem zijn resp. opge volgd ds. Attema uit Twisk, ds. Luikinga uit Aalsmeer en ds. Milatz uit Enkhuizen. Laatst genoemde is sinds October 1929 hier ter stede werkzaam. Voor de waardige viering van haar 50- jarig bestaan heeft zich uit de leden een comité, dat hiertoe reeds serieuze voorbe reidingen getroffen heeft, gevormd. Het be staat uit de heeren: C. Luchsinger (voorzit ter), Borgwat, Smits, Vlas en de dames Milatz, Daalder en VisserMets. De afdeeling IJmuiden van den Neder- landschen Protestanten Bond, welke sedert jaren met die der Doopsgezinde Gemeente verbonden is, heeft in den loop der jaren meerdere malen bewezen, dat zij ondanks haar leeftijd over een respectabele vitaliteit beschikt; met taaiheid en volharding heeft zij den moeilijken, dikwijls zoo ontmoedi- genden weg van het kerkelijk leven ge volgd. De 20 leden, die haar, toen IJmuiden nog slechts 810 jaar oud was stichtten, hebben hiermede den grondslag gelegd voor een ge meente die onder haar zustergemeenten een waardige plaats inneemt en welker geschie denis innig met die onzer havenplaats is samengeweven. GEEN INTERIM-DIVIDEND TWENTSCHE BANK. VERLEDEN JAAR WAS HET 2 Naar wij vernemen zal de directie van de Twentsche Bank geen gebruik maken van haar bevoegdheid tot uitkeering van interim dividend per 31 December. Directie en commissarissen wenschen hun standpunt ten aanzien van de al dan niet uitkeering van een dividend onder de be staande economische omstandigheden niet eerder te bepalen, dan noodig is. Over 1932 is 2 pet. interim-dividend en totaal 4 pet. uitgekeerd. ZONDERLINGE AVONTUREN OP EEN IJSSCHOTS. VAN EEN ZEEMAN, DIE ZIJN VRIEND ZOCHT. In den nacht van Woensdag op Don- derdagL ontdekte een voorbijganger te Rot terdam, dat in de Onude Haven een man op een ijsschots ronddreef. Hij waarschuwde de politie, die er met veel moeite in slaagde den man op het droge te brengen. Hij vertelde, dat hij een zeeman uit IJmuiden was, en dat hij naar zijn vriend zocht, met wien hij samen de sterkte van het ijs was gaan probeeren. De vriend was echter plotseling verdwenen. Zijn naam kon de zeeman zich niet meer her inneren. Toen dreggen geen resultaat had, belde de politie de politie van IJmuiden op, om te vernemen of deze den naam van den vriend wist. Deze kwam te weten, dat de vriend vermoedelijk in de Schoonoordstraat te Rotterdam woonde. Men begaf zich naar het adres en vond den vriend slapende thuis. Hij had het zoo koud gekregen, dat hij was weggegaan, en blijkbaar had zijn kameraad zijn groet niet gehoord...... DOMANIALE ANTHRACIET IS DE VOORDEEUGSTE '9^ B Ericionstr. 1 (Sloiiplein) Tel. 44, Zeeweg 263 Tel. 907, Meereniteinpl.l.BeTerwijk,Tel.2451 (Adv. Ingez. Med.) VELSEN DE NIEUWJAARSBODEN KOMEN BINNEN. In de tweede ronde is weer een aantal nieuwjaarsboden in den vorm van diverse soorten kalenders binnengekomen. De Nederlandsche Spoorwegen zonden een maandkalender, waarvan op elk maandblad interessante foto's voorkomen van het be drijf. De heer G. Oldenburg, schoenmakerij „Cor rect" zond evenals de schoenmakerij „De Econoom" M. Rem een handig maandkalen- dertje. Twilfit, vertegenwoordigd door den heer R. Feddema, magazijn „De Faam" zond een En gelsche kalender met een kunstgravure. In derdaad een smaakvolle wandversiering. De Levensverzekering Mij. „Noord-Brabant" kwam goed voor den dag met een maandka lender en een sierlijk gebonden zakagenda, die reeds een vast plaatsje gevonden heeft. En last not least kwam daar weer het be kende jaarboekje der vereeniging „Eendracht maakt Macht", 30e Jaargang, samengesteld door onzen plaatsgenoot den heer H. Groene- veld. Dit jaarhoekje bevat een schat van gege vens, die vooral van groote waarde zijn voor de binnenschipperij. Men vindt er de getij- tafels voor een 18-tal havens met vermelding der data van de springtijen, afmetingen van tal van sluizen, een volledige opgave van het waterstaatspersoneel enz. Het boekje ziet er in zijn blauw met verguld bandje smaakvol uit. UITSLAG AANBESTEDING. Ten gemeentehuize vond de aanbesteding plaats voor den aanleg van den verlengden Terrasweg enz. te Santpoort, voor rekening der gemeente. Ingekomen waren twaalf biljetten n.l.: 1. N.V. Bouw- en Exploitatie Maatschappij „Santpoort" f 15.413. 2. A. Bruisschaart te IJmuiden-Oost f 14.749. 3. D. Esser H.M.zn., te Delft f 14.597. 4. H. Bakx en H. Steenkist te Haarlem f 13.780. 5. G. den Adel te Velsen-Noord f 13.150. 6. Firma De Moei en Hermes te Alkmaar f 12.878. 7. A. Bijl te Amsterdam f 12.250. 8. W. H. Klos te Houkes (Wieringen) f 12.000. 9. G. Oosterwal te IJmuiden-Oost f 11.995. 10. Firma Joh. Dienaar en Zonen te IJmui den-Oost f 11.492. 11. G. Hulsebosch te Bloemendaal f 11.407. 12. P. Groenewoud te Amsterdam f 10.990. Zij, die zich met ingang van 1 Januari per kwartaal abonneeren, ontvangen de in December nog te verschijnen nummers gratis. DE ADMINISTRATIE. SANTPOORT NAAR 'T CONCOURS. Ons plaatselijk gemengd dubbel kwartet, dat 4 November j.l. met zoo'n mooi succes aan den zangwedstrijd te Sliedrecht deelnam, trekt Zondag a.s. naar Amsterdam, alwaar het uitkomt op het concours van Harmonie", het in de zangerswereld zoo bekende man- nenkwartet van Keereweer. TUINDERSVEREENIGING „ONS BELANG". Bovengenoemde R.K. Coöp. tuindersvereeni- ging hield Donderdagmiddag in café „Rozen- stein haar jaarvergadering. De heer J. P. Nijssen opende de vergade ring en besprak in het kort de crisis, welke ook de leden van „Ons Belang" heeft getrof fen. De rekening en verantwoording van den penningmeester werden goedgekeurd. Vervolgens werd de balans vastgesteld. In behandeling kwam een voorstel van het bestuur om het verlies over het boekjaar 1932- 1933 voor zoover dit niet door het reserve fonds werd gedekt, om te slaan over de leden der vereeniging, zoodat ieder lid daarvan een gelijk aandeel zou hébben te betalen. Dit werd aangenomen, alsmede een voorstel om het bestuur te machtigen om bovenbedoeld verliesaandeel zoo noodig in rechten op te vorderen van die leden of uitgetreden leden, die tot betalen om het treffen eener behoor lijke regeling niet bereid zouden zijn. Hierna werd de heer J. P. Nijssen wederom tot voorzitter herkozen. Tot bestuursleden werden de heeren A. v. d. Bronk en W. Moo- lenaar herkozen tot lid van den Raad van Toezicht de heer F. Heeremans.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1933 | | pagina 1