HET NIEUWE AVONDBLAD
Van Celder Zonen 1784-1934.
Cacaophonie.
19e JAARGANG No. 73
MAANDAG 29 JAN. 1934
IJMUIDER COURANT
ABONNEMENTEN: per week 10 ets., per maand
40 cents plus 2y2 cents incasso, per kwartaal 1.20
plus 5 cents incasso, losse nummers 3 cents.
Kantoor: Kennemerlaan 42 - IJmuiden - Telef. 521
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Uitgave Lourens Coster, Maatschappij voor Courantuitgaven en Algemeene Drukkerij N.V.
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM
ADVERTENTIEN: 15 regels f 0.75. Elke regel meer
15 ct. Bij abonnement belangrijke korting. Adverten
ties van Vraag en Aanbod 1-3 regels 25 ct., elke regel
meer 10 ct. Ingezonden mededeelingen dubbele prijs.
ALLE ADVERTENTIëN, OPGEGEVEN VOOR DIT BLAD WORDEN KOSTELOOS OPGENOMEN IN DE NEVEN-EDITIE HET NIEUWE AVONDBLAD DE KENNEMER COURANT.
Alle abonnés van dit blad zijn, zoodra zij 14 dagen als zoodanig in de registers
zijn ingeschreven en verder op voorwaarden, die van tijd tot tijd gepubliceerd
en ten kantore van di't blad gratis verkrijgbaar zijn. kosteloos verzekerd tegen
de gevolgen van ongevallen voor de navolgende bedragen:
f 2000.— bij algeheele invaliditeit; 600.— bij overlijden; 400.— bij verlies van
een hand, voet of oog; 250.— bij verlies van een duim; 150.— bij verlies van
een wijsvinger; 100.bij breuk van boven- en/of onderarm; 100.— bij breuk
van boven- en/of onderbeen; 50bij verlies van een anderen vinger. Tenge
volge van spoor-, tram- of autobusongeval; 5000.bij overlijden van man en
vrouw beiden; 3000.— bij overlijden van den man alleen; 2000.— bij over
lijden van de vrouw alleen Opvarenden van visschers-, marine-vaartuigen
enz. 400.— bij verdrinkingsdood door ongeval tijdens de vaart, tot een
maximum van 2000indien hetzelfde ongeval den dood van vijf of meer
abonnés mocht tengevolge hebben.
Alleen de abonné(e) zelf is verzekerd, behoudens het vermelde omtrent spoor-,
tram- of autobusongevallen. Polis is niet noodig. Uitkeeringen krachtens
deze verzekering worden gewaarborgd door de Nieuwe H.A.V.-Bank te
Schiedam.
VELSEN.
Een fraai gedenkboek van historische waarde.
Van den windmolen tot de
moderne fabriek.
In opdracht van de directie der Vereenig-
de Koninklijke Papierfabrieken Van Gelder
Zonen heeft Dr. Jane de Jongh een gedenk
boek samengesteld ter herdenking van het
feit, dat anderhalve eeuw geleden de naam
Van Gelder zijn intrede deed in de Ne-
derlandsche papierindustrie.
„Het bedrijf waaraan de eerste Van Gelder
zijn krachten wijdde, was niet meer dan een
uit' vele" aldus de schrijfster in haar voor
woord. „Thans is het een groot-bedrijf van
internationale beteekenis en tusschen deze
twee polen, den kleinen windmolen, waar het
handwerk van den papiermaker werd uitge
oefend en de groot-industrie, die werkt met
een vijftal fabrieken in verschillende deelen
des lands, beweegt zich de geschiedenis, welke
in de volgende bladzijden wordt beschreven".
De wijze waarop het werk is uitgevoerd
verdient allen lof. Het boek is gedrukt door
Joh. Enschedé en gezet met de Lutetia van
J. van Krimpen. Het papier is een door de
fabriek zelve speciaal voor dit doel vervaar
digd Hollandsche velijn en voert- het water
merk „1784 Van Gelder Zonen 1934". Dat het
van de allerfijnste kwaliteit is behoeft geen
betoog.
Een schat van materiaal werd in het fraaie
boek verwerkt en op een vlotte en onderhou
dende wijze te boek gesteld. Het bevat meer
dan 50 afbeeldingen naar schilderijen, o.a.
van den stichter Pieter Smidt van Gelder,
kijkjes van het bedrijf, watermerken, wind
brieven, acten, facsimilé's enz.
Hoofdstuk I vertelt van het bedrijf in den
oertijd. „Bijna een eeuw was de molen De
Eendragt, toen Pieter Smidt van Gelder in
Januari 1784 in de zaak van zijn schoonva
der Maarten Schouten werd opgenomen en
zijn loopbaan als papierfabrikant aanving.
De Eendragt was als oliemolen zijn werk be
gonnen. Op 30 Maart 1685 verkreeg Simon
Pietersz. Fent, buyrman tot Wormer, het
recht van den wind voor een oliemolen die
hij aldaar van plan was op te richten mits
jaerlijcx daer vooren betalende de somme van
vyer ponden, te 40 grooten 't pont, vrij geldt
tot een erfpacht ende op erffpachtrecht, in
gaande me (Faeschen deses jaers 16815".
Deze windbrief is in facsimile afgedrukt.
Als historisch werk is het vooral voor de
Zaanstreek van beteekenis. Het is een leven
dig verhaal van de Zaansche glorie, dit eer
ste hoofdstuk, van de Zaanstreek met haar
600 windmolens. „Zij brachten voorspoed en
rijkdom in het land, hun wieken zwaaiden
tegen den Zaanschen hemel, hun molenwerk
dreunde, hun namen gaven kleur aan de
taal: De Held Josua, De Ka uwer, De Grauwe
Hengst, De Ronker, Het Guijswijf. En rond
om die rustelooze molens leefde een zelden
rustend geslacht scheepbouwers, houtza
gers, papiermakers, olie- en pelmolenaars".
Uitvoerig wordt verteld van den gestadigen
groei van het bedrijf. Van belang is de vol
gende passage: „De naam Van Gelder, die
later onafscheidelijk aan het geschepte Hol
landsche papier verbonden zou zijn, deed op
deze wijze zijn intrede in de Nederlandsche
papierindustrie. Het was deze Pieter Smidt
van Gelder, de eerste, die door zijn onderne-
menden geest en zijn inzicht in de eischen
van den tijd de firma veilig door de zware
jaren der Fansche overheersching wist heen
te sturen. In vijf en veertig jaren van zijn
onvermoeiden arbeid wist hij van den kleinen
papiermolen De Eendragt van zijn schoon
vader Maarten Schouten, een onderneming
te maken, die voldoende weerstandsvermo
gen bleek te bezitten om de - omwenteling,
welke in de negentiende eeuw in de industrie
plaats greep, te volgen en waarop zijn nako
melingen hun internationalen roem zouden
kunnen vestigen.''
Pieter Smidt van Gelder was een zoon van
den Doopsgezinden leeraar H. van Gelder en
werd 27 September 1762 te Ouddorp op Goe
dereede geboren. Hij bezocht de school te
Enkhuizen en te Enschedé, waarheen zijn
vader achtereenvolgens beroepen werd en zou
aanvankelijk eveneens voor het predikambt
opgeleid worden. Hij bezocht de Latijnsche
school en kréég bovendien nog onderwijs in
het Fransch op de zoogenaamde Frahsche
school en later in het Duitsch op een Hoog-
duitsche avondschool.
Ds. van Gelder werd in 17'81, toen zijn zoon
achttien jaar oud was, als leeraar der Doops
gezinde gemeente naar Westzaan beroepen.
Dit zou blijken een belangrijke episode te
worden in de geschiedenis van den stichter
der firma.
Wij zullen de geschiedenis aan de Zaan la
ten rusten, hoe gaarne we ook hierover het
een en ander zouden willen vertellen. Het zou
echter te veel plaatsruimte vergen om ook
maar op bescheiden wijze het werk op den
voet te volgen.
We hervatten de draad daar waar de fa
briek te Velsen (in de onderschriften onder
de foto's Velzen geheeten) haar intrede doet.
De oprichting der fabriek van couranten
papier te Velsen neemt in de geschiedenis
der firma Van Gelder Zonen een geheel an
dere plaats in dan de stichting in 1869, van
de fabriek van geschept papier te Apeldoorn,
zoo lezen we. Op den weg, dien de firma heeft
afgelegd, van het aan kleine afmetingen ge
bonden handwerk naar de groot-industrie,
was de aankoop en inrichting van de Apel-
doornsche Eendracht geen mijlpaal. Het was
een uiting van den gezonden groei der za
ken en bewees, dat de leiders van het be
drijf rekening hielden met de veranderde
behoeften der afnemers. Een ingrijpende
verandering in het wezen der firma zelf
bracht deze echter geenszins.
De stichting der fabriek te Velsen daar
entegen was van geheel anderen aard- Hier
lag een nieuw, nauwelijks betreden terrein
open en op waarlijk grootsche wijze zette
Pieter Smidt van Gelder zich er toe., dit ge
bied te veroveren.
Het terrein aan het Noordzeekanaal, waar
op de keuze was gevallen voor de stichting
der fabriek van courantpapier, werd in open
bare veiling van het Rijk gekocht en in Sep
tember 1895 werd begonnen met den bouw.
Voor de watervoorziening werd voor de eerste
maal met succes gebruik gemaakt van bron
nen, die tot OP een diepte van 40 M. werden-
geslagen om bodemwater van de gewenschte
hoedanigheid te kunnen krijgen.
De inlichting bestond uit twee papierma
chines van 290 en 205 c.M. arbeidsbreedte.
Een jaar radat met den bouw een aanvang
was gemaakt, in September 1896 werd het
eerste courantenpapier vervaardigd en van
dat moment af ging het bedrijf zoowel in
productie als afzet gestadig vooruit. Vrijwel
onafgebroken werden de machines geperfec-
tionneeid met de nieuwste vindingen en
hun aantal nam toe met de groeiende vraag
naar' courantpapier, tengevolge van de steeds
grootere vlucht, welke de dagbladpers sinds
het begin- dezer -eeuw. heeft genomen.
Uitvoerig wordt stilgestaan bij de moeilijk
heden in de oorlogsjaren. „De prijzen der ge
bruikte steenkolen stegen in het laatste
kwartaal van dat jaar (1917) tot meer dan
het driedubbele. Ook het gebrek aan ijzer-
staal, koperdoek, vilt enz. werd steeds ern
stiger".
Herinnerd wordt aan de vervaardiging van
spiritus uit het afvalloog. Op 1(3 Januari
1918 werd de eerste spiritus gemaakt: zon
der deskundige assistentie en slechts door
ondervinding wijzer wordend, slaagde men
er ten slotte in de moeilijkheden te overwin
nen en een goed product te verkrijgen. In
1918 werd 2592 hl., in 1919 3838 hl. spiritus
van 50 pet. gefabriceerd. Dit geschiedde in
de fabriek te Velsen. In 1920 waren de spi-
ritusprijzen reeds zoo gedaald, dat de pro
ductie geen voordeel meer opleverde, zoodat
de fabriek tijdelijk werd stopgezet, om even
tueel later, bij een betere prijsverhouding,
de fabricage weer op te nemene. Hiervan is
echter nooit meer iets gekomen.
Het boek bevat een uitvoerige beschrijving
van de wijze, waarop in de moderne fabrieken
papier wordt vervaardigd.
En ten slotte eenige cijfers:
De vijf fabrieken die de firma thans in be
drijf heeft, werken tezamen met negentien
papiermachines, die een productie bereiken
kunnen van 125.000 ton papier per jaar. We
gens gebrek aan orders kon deze hoeveelheid
de laatste jaren niet worden bereikt.
Het productievermogen der grondstoffen-
fabrieken bedraagt per jaar 50.000 ton cel
lulose en 60.000 ton houtstof; 2750 arbeiders
en 300 employé's zijn in de bedrijven werk
zaam. Het gezamenlijk aantal PjK. der ma
chine-installaties bedraagt heden ten dage
81500.
Tot het vervoer van grondstoffen en pro
duct beschikt d-e Vennootschap over een
vloot, welke tien motorbooten omvat met
een, gezamenlijke tonnage van 1050 ton en
bovendien 37 dekschuiten en vletten met een
tonnage van 1500 ton. Voor het vervoer per
as zorgen 24 vrachtauto's en tractoren, twin
tig aanhangwagens en 8 personenauto's.
Per jaar wordt een hoeveelheid van 415.000
M3. hout tot papier, verwerkt, terwijl onge
veer 145-000 ton steenkolen wordt verstookt.
In een slotwoord ontkomt ook de huidige
crisis niet aan een korte beschouwing.
Plet is een prachtig werk. een monument,
dat de Vennootschap in dit 192 pagina's dik
ke boek zich heeft gesticht.
Een populaire uitgaaf is aan het personeel
der Vennootschap uitgereikt.
LEDENVERGADERING VAN DE V.A.R.A.
In een door de afdeeling Velsen-Noord van
de V.A.R.A. in Hotel de Prins belegde buiten
gewone ledenvergadering werd door den heer
A. Meyer, lid van den Vereenigingsraad ge
sproken over het verbod van uitzending, aan
de V.A.R.A. opgelegd wegens de 5 minuten
stilte. Spreker herinnerde aan vroegere con
flicten en merkte op, dat met minister Reymer
nog wel te praten was. Minister de Wilde is
echter niet te vermurwen en recht of onrecht,
zijn besluit staat vast. Verder herinnerde spre
ker aan hetgeen over de V.A.R.A. is gezegd door
W. Vogt, het kamerlid Boon en ds. van Hoo-
genhuijze en in Seinpost, waar de fascistische
leider heeft gezegd hoe hij over de V.A.R.A.
denkt. Spreker wekte de aanwezigen op, pro
paganda te maken voor de V.A.R.A. en deze te
maken tot een gepantserd bolwerk, tot een
sterke macht.
Een krachtig applaus volgde op het gloed
volle betoog van den spreker.
De voorzitter der afdeeling de heer Wesse-
lius sloot de vergadering met een woord van
(In van Houten's fabrieken te
Weesp worden naar ik ergens
lees op gezette tijden gedurende
den werkdag gramofoonplaten ten
gehoore gebracht)
Naar ik meen is het reeds eerder
In Amerika ontdekt,
Dat de arbeidslust en snelheid
Door muziek wordt opgewekt.
En van Houten ziet nu blijkbaar
Wel wat in die theorie,
En probeert het zelf eens met een
Gramofoon-cacaophonie.
Het is prettig te bedenken,
Dat men arbeidt met muziek,
Trouwens, chocola met noten
Is gewild bij het publiek.
Het eentonige verjaagt men,
't Wordt veeltonig, krijgt meer pit,
Het bedrijf, dat spreekt, gaat beter
Als er wat muziek in zit.
Wat een moeilijk punt zal wezen,
Is de keuze van program,
Om te weten, wat in deze
't Werk het meest ten goede kwam.
Zwaar klassiek lijkt me een genre,
Dat een zeker nadeel heeft,
Neen, dan denk ik, dat men eerder
Louter Weesper moppen geeft.
dank tot den spreker en de aanwezigen en
deelde nog mede, dat de jaarvergadering zal
worden gehouden 15 Februari a.s. in Hotel de
Prins.
AANLEGGEN VAN WEGGEDEELTEN.
Burgemeester en Wethouders stellen den
raad voor, aan H. Voordewind te Beverwijk
vergunning te verleenen tot het aanleggen van
weggedeelten over een terrein nabij de Water
vlietstraat onder bepaalde voorwaarden.
O.a. wordt als voorwaarde gesteld, dat de
aan te leggen weggedeelten zullen worden
aangesloten aan de Watervlietstraat, overeen
komstig de aanwijzingen door of namens
Burgemeester en Wethouders gegeven. Met de
uitvoering der werken zal niet worden begon
nen vóórdat de Watervlietstraat is aangelegd
(met een door B. en W. aan te geven grooter
riool dan is aangegeven in de aan de Coöp.
Vereeniging Particuliere Woningbouwvereeni-
ging „Wijkeroog" 17 October 1933 verleende
vergunning en waarvoor het verschil in kos
ten tusschen het aangegeven en het grootere
riool ten laste van den houder dezer vergun
ning komt) en de vorenbedoelde aansluiting
dus tot stand kan worden gebracht.
IJMUIDEN
DE VISCHAANVOER IN DE
DUITSCHE HAVENS.
OOK DAAR SCHAARSCHTE.
In de week van 1520 Januari losten in de
nieuwe vissc'hershaven te Altona 5 Noord-
zeetrawlers 165.150 pond zeevisQh. Dat er zoo
weinig booten aankwamen is het gevolg van
het stormweer. Alle visChsoorten waren zee:
schaarsch en er werden hooge prijzen be
taald..
In Cuxhaven waren ook de gevolgen van
den storm duidelijk merkbaar. De aanvoeren
waren niet voldoende om in de behoefte te
voorzien. De totale aanvoer in de week van
1520 Januari bedroeg 1,267,300 p. waarvan
281,000 p. Noordzeevisch, 372,250 p. IJsland-
sche visch, 585.000 p. van de Barendszee, enz.
Op zee bevonden zich aan het eind van ge
noemde week 36 Noordzee trawlers, 26 IJs-
landers en 29 die visschen in de Barendszee.
In WesermündeBremerhaven losten 35
trawlers 3,116.200 p. versche zeevisch. Van de
Noordzee werd aangevoerd door 7 trawlers
126.800 p. van IJsland door 12 trawlers 995.000
p., van de Barendszee door 13 trawlers
1.590.000 p. en van het Bereneiland door 2
trawlers 369.000 p. De gemiddelde vangst be
droeg: Noordzeebooten 181 centenaars,
IJslandbooten 830 centenaars, Barendszee-
booten 1223 centenaars en van de booten van
het Bereneiland 1845 centenaars per reis.
Uit Berlijn wordt gemeld, dat zoowel bij
den groothandel als bij den kleinhandel
groote ongerustheid heerscht over den ongun-
stigen toestand der vischvoórziening. De
visch is zoo duur, dat de handel onvoldoen
den afzet heeft, en zelfs de kleine aanvoeren
niet kwijt kan. De schaarsehte in de Duitsche
havens wordt nog vergroot doordat zoovele
Duitsche trawlers in buitenlandsche (Engel-
sehe) havens markten.
HARINGOLIEFABR1EKEN OP IJSLAND?
Op IJsland bestaan plannen om nieuwe ha-
ringoliefabrieken te bouwen, ten einde de
IJslandsche haringschepen in staat te stellen,
in grootere mate dan tot nu toe de haring-
visscherij uit te kunnen oefenen. Terwijl de
afzetmogelijkheid van pekelharing op de
wereldmarkt door represaillemaatregelen
van andere landen voortdurend kan worden
bedreigd, gelooft men niet, dat de afzet van
haringtraan en haringmeel moeilijkheden
kan ontmoeten of dat een vergroote produc
tie van deze artikelen een daling der prijzen
kan veroorzaken. De IJslandsche regeering
heeft reeds aan de Siglufjord een haring-
traanfabriek gebouwd en heeft voor een nieu
we fabriek aan de Seydisfjord een staatsga
rantie verleend. Verder is er een voorstel
aanhangig gemaakt tot den bouw van een
nieuwe fabriek door het verstrekken van een
staatsleening van 1 millioen kronen.
GRIMSBY EN DE INVOERBEPERKING.
De beperking van den invoer van visch door
buitenlanders heeft een niet "onaanzienlijke
werkverruiming tengevolge gehad.
Volgens het jaarverslag van de Arbeids
beurs van Grimsby is de toestand der ar
beidsmarkt voortdurend verbeterd. Het aan
tal werkloozen nam geregeld af en is thans
bijna 1000 minder dan aan het eind van 1932.
„Het is de visscherij-industrie die verant
woordelijk is voor de verbetering der werk
gelegenheid en het is te hopen dat de invoer
beperkingen hun gunstigen invloed zullen
blijven toonen", aldus het verslag.
Nettenboeters die gedurende 1932 bijna voort
durend zonder werk waren, waren gedurende
het grootste deel van 1933, allen aan het werk.
Omstreeks 1000 arbeiders zijn thans werk
zaam aan het nieuwe vischdok, welk aantal
echter geleidelijk zal worden verminderd.
ERTSAANVOER.
Het Spaansche stoomschip Mar Caspio is
van Castro Urdiales en het Fransche stoom
schip Gallium van Caen alhier aangekomen
met een lading erts voor de Hoogovens.
HAMBURG—ANTWERPEN—NIEUWE
WATERWEG.
Gedurende het jaar 1933 kwamen in de drie
havens samen 925.000 netto ton meer dan in
het voorafgaande jaar en 8.530.000 ton minder
dan in 1931.
Aangekomen zijn:
Nieuwe Waterweg:
1933 1932
Schepen reg.t.netto Schepen reg.t.netto
12.235 18.869.151 12.118 18.370.130
Antwerpen
1933 1932
Schepen reg.t.netto Schepen reg.t.netto
9.841 17.374.503 9.407 16.716.676
Hamburg:
1933 1932
Schepen reg.t.netto Schepen reg.t.netto
16.998 17.822.227 18.024 1.805.448
DE VISCH WORDT DUUR
BETAALD.
ZWAAR WEER OP DEN ATLANTISCI1EN
OCEAAN.
De hevige stormen op de vischgronden in
den Atlantischen Oceaan hebben vooral de
visschers van Milford Haven moeilijke en
gevaarlijke reizen bezorgd en van tal van
ernstige ongevallen wordt melding gemaakt,
gelukkig echter zonder doodelijken afloop.
Van een zwaren strijd getuigt het verhaal
van schipper Jeffrey James van den stoom
trawler Cleopatra, die vertelde, dat toen
omstreeks 9 uur in den avond het net werd
opgehaald, de trawler werd overvallen door
een huizenhooge zee, waardoor de schipper,
de stuurman en twee matrozen weggeslin
gerd worden. James sloeg aan den eenen
kant, de stuurman aan den anderen over
boord. De schipper slaagde, er in de verschan
sing te pakken te krijgen, 'terwijl de stuur
man het net kon grijpen en hiermede aan
boord werd geheschen. De beide matrozen
kwamen bij het stuurhuis terecht. Allen wa
ren ernstig gewond.
De trawler bood weerstand aan de kracht
der golven en kwam zonder averij binnen.
DE „WILLEMSPLEIN"
BEHOUDEN BINNEN.
Einde van een ongeluksreis.
NOG EEN TYPHUSPATIëNT AAN BOORD?
Pogingen om de sleepboot Gnat te lichten, die bijeen botsing met een Duitsch stoomschip
op de Theems zonk en waarbij de kapitein en de stoker om het leven kwamen
Aan de ongeluksreis van de Willemsplein-
is Zaterdag een einde gekomen. Omstreeks
half één voer het schip de Noordersluis bin
nen, de quarantainevlag in top.
Zooals men weet, brak aan boord van dit
c.a. 55Ü0 ton metende stoomschip, kort na
dat het van Buenos Aires was vertrokken
typhus uit; spoedig werden tien der opvaren
den, w.o. kapitein Schaap en de eerste stuur
man Klap door de ziekte aangetast. Onder
commando van den tweeden stuurman Zwart
stoomde het drijvende ziekenhuis naar Da-
kar, waar alle patiënten in een ziekenhuis
werden opgenomen, waar ze ook thans nog
vertoeven. Op één na, nml. een van de pa-
tienten, de keteljongen de Haan, die spoedig
in het ziekenhuis te Dakar overleed.
Op de Noordersluis waren tal van familie
leden der opvarenden en ook van hen, die
ziek in Dakar waren achtergebleven, aan
wezig, die naar IJmuiden waren gekomen, in
de hoop, iet-s omtrent hun toestand van de
opvarenden te vernemen.
Het was voor allen natuurlijk een teleur
stelling dat niemand aan boord mocht gaan.
Sedert de in- en uitklaringsdienst in onze
haven is opgeheven, is elke communicatie
met den wal onmogelijk. Het parool luidt:
tot de hekken en niet verder.
Schreeuwende tegen den stormwind en het
geraas van ontsnappende stoom en kner
pende winches in, vertelde de bemanning het
een en ander van hun noodlottige reis. En
zoo konden we dan hooren, dat spoedig na
dat de Willemsplein van Buenos Aires was
vertrokken de scheepskat stierf. Dat was het
begin. Van de bemanning werd het eerst de
donkeyman aangetast. Deze werd zwaar ziek
De eerste stuurman, die de geneeskundige
verzorging der bemanning op zich had ge
nomen, werd spoedig zelf door de ziekte, die
hij zelf reeds als typhus had beschouwd aan
getast en spoedig volgde ook de kapitein.
Men kan zich voorstellen, dat het voor de
zieke, zoowel als voor de gezonde leden der
bemanning moeilijke dagen zijn geweest en
dat men blij was, dat men goed en wel in
Dakar te zijn. Met tien man minder en on
der commando van den tweeden stuurman
voer de Willemsplein naar Dakar, waar het
commando werd overgenomen door den eer
sten stuurman Lieverse van de Westplein en
de bemanning gedeeltelijk aangevuld.
Uit hetgeen de bemanning hunne familie
op de sluis toeschreeuwde bleek, dat toen zij
van Dakar vertrokken de toestand der ach
tergeblevenen gunstig was en deze vermoe
delijk spoedig naar hun vaderland kunnen
terugkeeren.
Van den quarantaine-arts dokter Van der
Kooi, die -zich in de sluis aan boord begaf
vernamen we, dat op de thuisreis van Ma
deira zich een nieuwe ziektegeval voordeed,
nl. bij een lichtmatroos. Vermoedelijk ook ty
phus. maar zekerheid hieromtrent bestaat
natuurlijk nog niet. Dokter van der Kooi
heeft den directeur van den Gem. Genees
kundigen dienst te Amsterdam dr. Heijer-
mans van dit ziektegeval in kennis gesteld,
die natuurlijk de noodige maatregelen, voor
geschreven bij de wet op de besmettelijke
ziekten, zal nemen.
Dokter van der Kooi zeide ons nog, dat de
Willemsplejn niet quarantaineplichtig was,
omdat typhus niet behoort tot de ziekten,
waarvoor quarantaine geeischt wordt, wel
vlektyphus.
Spoedig nadat de Willemsplein de sluis was
ingevaren werden de trossen weer losge
maakt, de quarantainevlag ging omlaag en
nagewuifd door de groep."es mensehen aan
den wal stoomde de Willemsplein naar Am
sterdam. De ongeluksreis liep ten einde.
Nader vernemen we, dat de ziekte vermoe
delijk het gevolg is van het gebruik van met
typhusbacillen besmette melk in Rosario.