DE KONING VAN BELGIË VERONGELUKT.
BELCIë ROUWT.
Doodelijke val tijdens een bergtocht
Het verminkte lijk in den nacht gevonden.
MAANDAG 19 FEBRUARI 1934
Begrafenis van den vorst op Donderdag.
Leopold III wordt Vrijdag ingehuldigd.
Uit Brussel werd ons gistermorgen gemeld:
Koning Albert van België is Zaterdagmiddag door een noodlottig ongeval
om het leven gekomen. Zaterdagmiddag is de koning, alleen vergezeld door
zijn kamerheer per auto van het kasteel Laeken nabij Brussel vertrokken
om een tocht te maken naar het gebergte Marche les Dames, op eenige
kilometers van Namen. Zooals hij gewoonlijk op dergelijke uitstapjes deed,
liet koning Albert zijn kamerheer in de auto en ging hij alleen het gebergte
in. De kamerheer wachtte een uur. Toen de koning toen nog niet terug
gekeerd was, ging hij er op uit om inlichtingen in te winnen. Behalve de
autoriteiten, namen tal van burgers aan het zoeken naar den koning deel
Den geheelen Zaterdagavond duurde het zoeken voort zonder dat men een
spoor van den koning vond Te twee uur vond men het lijk aan den voet
der rotsen. Er bestaat geen twijfel over dat hij op slag moet zijn gedood.
Graaf de Partout, de grootmaarschalk van het hof deelt medeHet stoffelijk
overschot van den koning is Zondagochtend om half vier te Laeken aan
gekomen. De ministers hebben het lijk van den koning begroet Kroonprins
Leopold, die in Zwitserland vertoeft, is van het gebeurde in kennis gesteld
en wordt Zondagavond nog te Brussel verwacht. Prins Karei kan elk
oogenblik uit Ostende in de hoofdstad arriveeren
Noodlottige bergtocht.
Nader meldde V.D. ons:
Het bericht van het noodlottige ongeval, dat
Zaterdag Koning Albert heeft getroffen, werd
in den loop van den nacht bekend. Zoodra het
feit bekend was, is de ministerraad in buiten
gewone zitting bijeengekomen.
De koningin werd op voorzichtige wijze in
kennis gesteld van het fatale nieuws.
Eerst, werd haar meegedeeld, dat den ko
ning een ongeval was overkomen. Zondag
ochtend te 6 uur was zij op de hoogte van het
gebeurde. Het bericht van de vermissing van
koning Albert en later van zijn noodlottig
einde, is gedurende den Zaterdagavond en
ook in den nacht geheim gehouden. Eerst Zon
dagochtend werden Brussel en geheel België
opgeschrikt door het rampzalige bericht, dat
per radio werd meegedeeld en in de kerken
werd afgekondigd. Over het geheele land luid
den de klokken ten teeken van rouw. In te
genstelling met de eerste berichten dat het
lijk van den koning weinig verwondingen
vertoonde, wordt nader bekend, dat koning
Albert vreeselijk verminkt is gevonden.
Zaterdagmiddag was hij uit Brussel ver
trokken, incognito, onder den naam Graaf de
Rhety.
Tusschen Namen en Marche les Dames ver
liet koning Albert de auto en begaf zich al
leen in het gebergte, iets, dat hij als liefheb
ber van de bergsport zeer veel deed. Wanneer
de koning in verband met den politieken toe
stand geen gelegenheid had naar zijn geliefd
Zwitserland te' gaan, trok hij naar het ge
bergte van Marches les Dames, om daar ont
spanning te zoeken.
Toen de koning na een uur van zijn wan
deling niet terugkeerde, werd allerwege een
onderzoek ingesteld. Gedurende den gehee
len avond en het eerste deel van den nacht,
totdat bekend was dat het lijk was gevonden,
reden tallooze auto's langs alle wegen in het
gebergte om den koning te zoeken. Vooral in
den omtrek van het kasteel van prins van
Aremberg, waar de koning veel wandelde,
werd gezocht. Te twee uur in den nacht werd
het lijk gevonden, het was baron Jacques de
Dixmude, ordonnance-officier van den koning,
die de gruwelijke vondst deed.
Aan den voet der rotsen, die zich daar ter
plaatse ongeveer tweehonderd meter hoog in
de lucht verheffen, tusschen Namen en Mar
che les Dames, dicht bij den oever van de
Maas, werd het deerlijk verminkte lijk van
den Belgischen vorst gevonden. Van vrij groo-
te hoogte moet de koning van de rotsen zijn
gevallen. Op tal van plaatsen op de rotsen
werden bloedsporen gevonden. Het hoofd van
den koning was nagenoeg geheel versplin
terd. Zijn neus werd op een uitstekende punt
van een rots gevonden.
Onmiddellijk werd het lijk door een bosch
wachter en een burger, die bij de vondst aan
wezig waren, in een auto gelegid, die het stof
felijk overschot dadelijk naar Brussel brach
ten. De plaats van de ramp is gelegen juist
tegenover het kasteel van graaf Carton de
Wiart aan den anderen oever van de Maas,
dien de koning bij zijn tochten in deze streek
herhaaldelijk bezocht: Onmiddellijk na het
vinden van het lijk werd het gedeelte van
den weg Namen-Marche les Dames tusschen
den spoorwegovergang en laatstgenoemd dorp
afgezet. Zondagochtend hebben het parket
en de burgemeester van Marche les Dames
zich naar de plaats van de ramp begeven om
een onderzoek in te stellen. De weg op de
plaats waar het lijk gevonden is, is zeer smal.
In den loop van den ochtend verschenen
extra-edities van de dagbladen, die door de
opgewonden bevolking als het ware uit de
handen van de verkoopers werden gerukt.
De vlaggen halfstok.
Van alle openbare gebouwen en vele parti
culiere huizen werd des morgens de vlag half
stok geheschen.
Alle schouwburgen zijn gesloten tot één dag
na de begrafenis.
De wedrennen en voetbalwedstrijden werden
afgelast.
Te Namen heeft de bisschop van Namen
Zondagochtend in de kerk het overlijden van
den Koning meegedeeld.
Het klaroengeschal in de kazernes is tot na
den dag van de begrafenis verboden.
Reeds in den loop van Zondag werden uit
de heele wereld deelnemingsbetuigingen ont
vangen.
Om negen uur heeft een batterij van het
geschut, dat is opgesteld in het Jubelpark te
Brussel een salvo van 101 kanonschoten ge
lost, om de bevolking het tragische nieuws
mede te deelen.
Nederlandsche deel
neming.
Koningin Wilhelmina en de Nederlandsche
regeering behoorden tot de eersten, die van
hun deelneming getuigden.
Het Paleis te Brussel.
De president der Fransche republiek en de
koning van Engeland, de Duitsche regeering
en de president der Ver. Staten en vele an
dere staatshoofden tn regeeringen hebben
reeds Zondagmorgen hun condoléances be
tuigd.
Uit den Haag: Het plotselinge overlijden
van den koning van België heeft in de kringen
van het Hof regeering en corps diplomatique
groote ontroering gewekt. De koningin heeft
Zondagmorgen haar deelneming aan den Bel
gischen gezant laten betuigen door haar or
donnance-officier.
Prins Hendrik bracht om 12.15 uur een be
zoek aan den gezant om hem zijn deelneming
te betuigen.
Minister Sap, die in den Haag vertoefde, en
voornemens was Zondagmiddag naar Brussel
te vertrekken, werd reeds vroeg in den och
tend door de legatie op de hoogte gesteld van
den dood van den koning.
Minister Sap is in verband daarmede om
half negen naar Brussel vertrokken.
DEN HAAG. Bij ongesteldheid van den
minister van Buitenlandsche zaken heeft de
secretaris-generaal van het departement Zon
dagochtend aan den gezant het deelnemen
der Nederlandsehe regeering betuigd. (R.PD.)
Donderdag begrafenis
van den vorst.
BRUSSEL, 18 Februari (V.D.) In den mi
nisterraad, welke om twaalf uur vanmiddag
werd gehouden onder voorzitterschap van
graaf de Broqueville en waarbij alle ministers
Koning Albert.
(Van onzen Brusselschen correspondent).
BRUSSEL, 18 Februari.
Zondagochtend omstreeks zes uur begon
het droevige bericht bekend te worden. De
journalisten waren om half zes op de hoogte
gebracht. En reeds om negen uur was het
ongewoon druk, vooral in het centrum van de
stad. Het volk van Brussel, bijzonder ge
hecht aan den Koning, die zich dagelijks in
het openbaar vertoonde, was verlangend om
nadere bijzonderheden te hooren. Men wist
niets meer dan het ontstellende feit zelf, en
men zocht, angstig en in het blinde, naar
een verklaring voor wat volkomen onver
klaarbaar scheen. Toen om ongeveer tien
uur de eerste extra edities der dagbladen
verschenen, werden de kiosken en de kran
ten vetkoopers in den letterlijken zin des
woords bestormd.
De „Nation Beige", waar juist Zaterdag
avond door protesfceerende socialisten de
ruiten waren ingegooid, trok, vooral door zijn
centrale ligging op de Place de Brouckère.
alle aandacht. Een dichte menigte wachtte
op steeds nieuwe bijzonderheden, want de
eerste bulletins gaven nog geen voldoende
uitsluitsel en geen bevredigende verklaring
van de toedracht. Zooals het altijd gaat
wanneer de menigte geëxciteerd is en in het
duister tast, deden ook nu weer de wildste
veronderstellingen de ronde.
Men sprak van een aanslag, een ander
geloofde dat de koning door ro overs over
vallen was een derde opperde de mogelijk
heid van zelfmoord.
Deze quaestie werd met gedempte stem
men besproken in de groepen die zich overal
langs de boulevards vormden.
Wie tusschen 11 en 12 uur de wandeling
van de Nord naar Het Beursplein deed, zag
een vrijwel onafgebroken rij, langzaam dren
telende voetgangers een ongewoon gezicht
op dit uur die alle, al voortschuifelend,
in een dagblad verdiept waren en die telkens
stilstonden om met voorbijgangers, die zij
niet kende, het verbijsterende feit te be
spreken.
Overal waar men zag witte vlakken van
uitgevouwen kranten.
En aan alle gevels de vlaggen halfstok.
Voor het Paleis te Laeken, waar de be
minde doode heen gebracht was, stond een
zwijgende saamgepakte menigte te wachten.
Op wat? Er gingen auto's met ministers,
prelaten en h o og waardig hei d sbekle eder s af
en aan. Maar dat interesseerde de menigte
voor het hek niet. Men wilde alleen maar
door de enkele aanwezigheid in de nabijheid
van dit doodsbed een bewijs van trouw en
genegenheid geven.
Voor het groote paleis der stad zag het
zwart van de menschen. Er was door de
politie een verkeersregeling en een orde
dienst in het leven geroepen om de com
pacte stroom van deelnemenden, die op de
rouwregisters kwamen teekenen, te kanali-
seeren.
Eerst tegen twee uur kwamen de nauw
keurige berichten binnen, welke iedere twij
fel omtrent het ongeval en de oorzaken op
hieven. Het bleef tot laat in den avond on
gewoon druk in de stad, welke een onge
woon aanzien had, doordat vrijwel alle
winkels, theaters en bioscopen gesleten wa
ren, hetgeen anders op Zondag nimmer het
geval is.
De ongeveinsde diepe droefheid van het
geheele volk wij mogen zonder overdrij
ving spreken van de verslagenheid be
wijst hoe populair in de beste zin des woords
koning Albert I was.
Hij heeft die populariteit op een natuur
lijke wijze verworven, zonder zijn toevlucht
te nemen tot onwaardige reclamemiddeltjes,
als helaas zoovele -politici te baat nemen.
Hij was populair omdat hij eenvoudig, waar
achtig en volkomen onbaatzuchtig was. Men
kan zich moeilijk een vorst van rustiger,
simpeler, zuiverder levenswijze voorsteller»
Hij ging, als een degelijk werkman, geheel
op in. zijn vak-van-koning. Hij had een
zeer hooge opvatting van zijn taak en al
zijn tijd en al zijn krachten wijdde hij aan
de arbeid, welke zijn volk van hem eischte.
Hij hield zich nauwkeurig op de hoogte van
alle politieke verschijnselen, las alle kranten
van a tot z persoonlijk door en vond boven
dien nog den tijd om de voornaamste Fran-
sehe en Nederlandsche boeken goed en gron
dig te lezen. En hij wist over zijn lectuur
met liefde en kennis te praten. Nog in het
najaar van 1933 gaf hij een typisch klein
bewijs van zijn medeleven met de Vlaamsche
letteren.
Op het vliegveld te Evere, waar hij een
demonstratie van K. L. M.-vliegtuigen bij
woonde. ontdekte Z.M. ineens Maurice Roe-
lants. Dadelijk ging hij op den jongen
schrijvér af, drukte hem de hand en compii-
menteerde hem met „Het Leven dat wij
droomden", een roman welke de koning met
plezier en profijt gelezen bleek te hebben.
Altijd heeft hij contet gezocht mt de beste
geesten van zijn volk, geleerden, schrijvers,
misici. schilders, Hermn Teirlinck was een
van zijn beste persoonlijke vrienden, die in
de laatste jaren tot een hooge functie aan
het hof geroepen werd en een kamer recht
tegenover de werkkamer des konings kreeg.
Voorts was koning Albert een hartstochte
lijk sportman. Bij alle belangrijke wedstrij
den en manipulaties was hij, met zichtbaar
welbehagen, aanwezig, hij kende het sport
leven op zijn duimpje en beoefende zelf ver
schillende takken van snort. Zoo was hij een
hartstochtelijk motorrijder. Terwijl de on
weerstaanbare aantrekkingskracht, welke de
bergen op hem uitoefenden, zijn noodlot zou
bliiken te zijn.
In alle milieu's had de koning zijn vrien
den. ziin getrouwen, ziin bewonderaars. Het
leger droeg hem op handen, de kunstenaars
verheerllikten zijn goede smaak en zijn liefde
om de schoonheid in iedere vorm, de geleer
den waren verbaasd over zijn veelzüdige en
dieosaande kennis op tal van gebieden, de
sportmenschen beschouwden hem als een
der hunnen. De koning kon zich waar ook
in zijn land tusschen iedere stand en iedere
categorie bewegen: altijd was hij thuis, een
eigen en vertrouwd geworden vriend onder
vrienden.
Hij sprak ieder aan in de taal en met d^
woordenkeus welke pasten. Hij presideerde
eenige maanden geleden het jaarlijksche
diner van de „Reine des Deux Mondes" te
Parijs, waar de élite van de Fransche gees:
aan zat en hij verkeerde onder deze be
roemdheden met een zoo volkomen gemak
omdat hij hun gelijke was en omdat hij in
staat was om iedere litteraire of philoso-
ohische discussie te volgen en door zijn bij-
^rgcen te verrijken. Maar als hij onder de
kleine luyden was, bewoog hij zich daar met
even veel gemak en met dezelfde overtui
ging. Voor een paar jaar inspecteerde koning
Albert eens de motorrijders van België. Vier
duizend enthousiasten stonden naast hun
machines langs den weg geschaard. Een er
van had zijn zoontje, een aardig kereltje
van een 'jaar of acht; op liet stuur gezet. Toen
Z.M. passeerde riep het knaapje op zijn on
ver valscht Brusselsch: „Daa, mineir de
Keunink"; en de koning, met een vriende
lijke lach in hetzelfde sappige dialect:
„daa Sjefke", hetgeen de omstanders tot een
spontaan enthousiasme bracht!
Koning Albert genoot, vooral na den oor
log, een algemeen Europeesch prestige, als
geen ander vorst. Hij dankte dit voor een deeï
aan zijn rol in den oorlog, maar veel meer
aan zijn persoonlijke eigenschappen. Men
waardeerde hoogelijk zijn rustige, nuchtere
kijk op de werkelijkheid zijn omvangrijke
kennis en vooral zijn onaantastbare eerlijk
heid. Door zijn betrekkingen tot alle regee
ringen wist hij de positie van België steeds
steviger te bevestigen. Terwijl hij vooral, met
een bewonderenswaardige takt, voor het zoo
hoog noodige evenwicht zorgde. Het deel der
hooge burgerij, waar de regeeringspersonen
uit gekozen worden, heeft in België, van ouds,
de neiging om Frankrijk boven alles te stel
len. Koning Albert bracht dan telkens weel
de wijzer in het midden door de relaties met
Engeland weer wat te verlevendigen en te
verstevigen. En zooheeft hij gedurende de
moeilijke periode van na den oorlog de boven
alles nuttige functie van stabilisator der bui
tenlandsche politiek van België vervuld. Ge
lijk hij in de binnenlandsche politiek telkens
wanneer dat noodig was als de vredestichter,
de bemiddelaar, de scheidsrechter optrad.
Partijen bestonden er voor koning Albert niet.
Hij kende slechts Belgen, broeders en land-
genooten. En hij vervulde zijn constituti'o-
neele taak zoo voorbeeldig, dat de grijze lei
der der socialisten eens zeide: „Als België een
Republiek werd, zou koning Albert er pre
sident van moeten zijn!" Dat van harte ge
meend woord teekent uitstekend de onaan
gevochten en onaanvechtbare positie des ko
nings.
Ook in de Vlaamsche kwestie heeft hij
zich steeds rechtschapen en onpartijdig ge
toond en hij sprak onze taal, niet zonder
accent, maar met een groot gemak.
Koning Leopold ni mist natuurlijk het ge
zag van zijn voortreffelijken vader. Hij heeft
niet te Parijs en te, Londen diezelfde werk
zame invloed. Maar men kan wel dezelfde
hooge opvatting en dezelfde onkreukbare
eerlijkheid van den jongen koning verwach
ten Hij zal zich moeten wapenen liefst
zoo spoedig mogelijk tegen de eenzijdig
Fransch georiënteerde politiek van de hof
kringen. Hij heeft echter getoond dat hij
tot een eigen oordeel en een eigen wilsuiting
in staat is. Heeft hij niet zijn reis naar Ne-
derlandsch Indië doorgezet tegen den geest
van zijn omgeving in en heeft hij, in zijn
terugkeer, niet openlijk bi] iedere gelegen
heid getuigd van zijn bewondering voor wat
Nederland in de troepen gewrocht heeft?
Koning Leopold HI bezit dezelfde waar
achtigheid als zijn vader. Het is een loyaal
en hooggestemd jonkman, zuiver en simpel
van levenswandel, bezield met de oprechte
wil tot het goede.
Door zijn succesrijke Indische reis is hij
in nauw contact gekomen met het Neder
landsche leven, hii spreekt onze taal met een
bewonderenswaardige puurheid en hij kent
onze geschiedenis en onze kunst, zoo van hel
verleden als van nu.
Zij die met overtuiging en erstigen wil
zoeken naar een nauwer contact tusschen
onze twee broeder- en nabuurvolken, zullen
van de zijde des koning steeds op een warme
sympathie mogen rekenen.
JAN GRESHOFF.
aanwezig waren, werd besloten dat de uit
vaartplechtigheden van den overleden koning
zullen plaats hebben volgens het vastgestelde
protocol, dat ook heeft gediend bij de begra
fenis van Leopold II.
De begrafenis is vastgesteld op Donder
dag a.s.
De oud-strijders zullen met hun vlaggen dê
haag vormen langs den weg, welke de stoet
zal volgen.
Aan het graf van den Onbekenden Soldaat
zal de lijkstatie stil houden en één minuut
volledige stilte in acht nemen.
Het stoffelijk overschot van den vorst zal
op een affuit van een kanon worden vervoerd.
Alle vaandels en standaarden der regimenten,
ook die der ontbonden regimenten, welke in
het Legermuseum zijn ondergebracht, zullen
worden meegevoerd in den lijkstoet. Verdere
bijzonderheden over de indeeling en samen
stelling van den stoet zullen later worden
medegedeeld.
Inhuldiging van den
nieuwen koning.
Ook werd in den ministerraad vastgesteld,
dat de inhuldiging van den nieuwen vorst,
Koning Leopold III die gisteravond uit Zwit
serland te Brussel zou arriveeren Vrijdag a.s.
zal plaats vinden. Kroonprins Leopold is ge
boren op 3 November 1901. Tot zijn eedsafleg
ging zal het uitvoerend bewind worden waar
genomen door de ministers.
De thans 32 jarige troonopvolger Prins
Leopold huwde in November 1926 met de
Zweedsche Prinses Astrid, uit welk huwelijk
twee. kinderen,, een dochter en een zoon
na de kroning van zijn vader Kroonprins van
België zijn geboren.
De Koning als Alpinist.
Koning Albert was, zooals men weet, een
vurig beoefenaar van het alpinisme. Men zag
hem op de toppen van de Mont Blanc, op de
Dolomieten, op de Appenijnen, in een woord,
overal waar men aan bergsport doet.
Door des Konings voorbeeld had deze sport
bij de Belgische jeugd veel aanhangers gevon
den. Hiervan getuigde onlangs nog de prach
tige beklimming van de Ruensori in Belgisch
Congo.
Het is in den loop van een der oefeningen
op de steile rotsen van Marche-les-Dames, dat
de Koning den dood heeft gevonden. In de
kalkrotsen gebeurt het, dat tengevolge van
temperatuursverandering zekere der uitste
kende rotsdeelen, waarop men drukt, bezwij
ken. Indien de bergbeklimmer er niet in slaagt
zich bliksemsnel aan een ander uitspringend
gedeelte vast te klampen, moet het onvermij
delijk tot een noodlottigen val komen en het is
vermoedelijk in dergelijke omstandigheden
geweest, dat Koning Albert in de diepte is ge
stort. Hij is het voornaamste slachtoffer, dat
de bergsport ooit heeft geëischt.
Kerk te Laeken, waarin het stoffelijk
overschot zal worden bijgezet.
