Reisbrieven nit Lapland
De vliegende feeks
Een ideaal-oord voor Skiërs.
Het wondler van het noorderlicht,
Een uitzicht op Zweden's hoogste bergen, de Kebnekaisen (2100 Mj.
Den vorigen keer (zie Haarl. Dagblad van 10
Febr.) gaf ik reeds mijn indrukken van den
treinreis naar Noord-Zweden en de eerste ken
nismaking met Lapland. Bedenk, of kijk op
de kaart even na, dat Lapland die deelen van
Noorwegen, Zweden en Finland tot in Rus
land (schiereiland Kola) omvat, die ten N. van
ongeveer den 65sten breedtegraad liggen; dit
zijn de oude jachtgronden waar de Lappen
reeds eeuwen met hun rendierkudden hun
zwerversbestaan als echte nomaden vinden en
blijven vinden.
Wat de sneeuw en de skisport nu betreft,
breekt thans de tijd aan, dat Lapland het
monopolie tot in de tweede helft van Mei gaat
houden voor Europa. Want waar anders kun
je in Mei nog tientallen kilometers op ski's
gaan bij een paar graden vorst en een ferme
zon, die vroolijk op het witte, wijde bergland
schittert en je dagelijks bruiner brandt. Maar
ook zonder ski's onder de voeten geniet men
in dit land den geheelen dag. Nergens in
Europa zijn er zulke heerlijke, onbedorven
witte uitgestrektheden en nergens is het kon-
takt met een ongerept-woeste en ietwat grim
mige natuur inniger dan hier. En dat frappeert
ons, Nederlander, wel het meest, omdat wij er
in ons landje met zijn wriemelende menschen-
kudde volkomen van gespeend zijn. Maar ook
de weinige bewoners treffen ons niet minder
door hun gulle openhartigheid: stuk voor stuk
zijn het hartelijke, gastvrije, eenvoudige Zwe
den, die op elkaar aan kunnen in den strijd
om het bestaan tegen de natuurlijke aarts
vijanden: klimaat en isolatie. Hierover latei-
meer.
Het is deze natuur die U overal teegenkomt
en respect afdwingt. Afleiding van groote,
mondaine hotels c.a. vindt men niet, en nie
mand zal na een week meer missen. Men
wordt overrompeld door lichamelijke en gees
telijke gezondheid, slaapt en eet zooals nooit
te voren. Probeert aanvankelijk maar niet
tegen de Zweden op te eten: hun ontbijttafel,
de beroemde „smorgasbord" stelt de rijkste
Hollandsche volkomen in den schaduw; deze
laat zou een flinke Zweedsche aanval dan ook
niet verdragen, evenmin als onze magen een
compleet Zweedsch ontbijt.
De hotels, evenals alle huizen, zijn van hout
en sober ingericht, maar heerlijk frisch en
zindelijk. De kamers zijn van nature beter
gelucht door de houten wanden en de lucht is
er nooit klam of vochtig.
Om de financieele nieuwsgierigheid meteen
te bevredigen, voeg ik hier aan toe, dat het
volledig pension niet meer dan 5 a 6 Kronen
per dag kost. 2,a 2,50) bij een verblijf
van minstens een week. In ieder geval is het
hier iets goedkooper dan in de Midden-Scan
dinavische skisporthotels, waar het nu groo-
tendeels met de sneeuw gedaan is. Ik zal ter
oriëntatie enkele van de laatste opnoemen en
daarna eenige Laplandsche. In Zweden, ten
Z. van der. 64sten breedtegraad: Solleftea,
Jarvsö, Ostersund, Halland, Are en Storlien
(alle bij of aan de lijn Stockholm-Bracke-
Trondhjem); Rattvik, Tallberg bij het Siljan-
meer in Dalekarlië (het mooiste meer in Mid
den-Zweden) en dan verder in Varmland enz.
waar de sneeuw onregelmatig valt en dikwijls
te zacht is. In Noorwegen zijn het o.m. Hol-
menkollen bij Oslo; verder Odnes, Tefor en
Vinstra (aan de lijn Oslo-Trondhjem) en Geilo,
Ustaoset, Finse, Voss en Stalheim (aan de lijn
Oslo-Bergen). Alleen Finse ligt hoog genoeg
om er zeker tot einde dezer maand nog te
kunnen skiën.
In Lapland zijn de bekendste toeristplaat
sen: aan den electrischen spoorweg Lulea-
Boden-Gallivare-Kiruna-Narvik allereerst:
Abisko met zijn ruige, geaccidenteerde om
geving aan het grootste meer van het Noorden
het prachtige Tornetrask; dit meer heeft on
gewoon dicht begroeide oevers met vele in
hammen en vertoont ten tijde van de midder
nachtzon zeldzame tinten van blauwgroen-
met-paar-nuances. Verder, op deNoorsche
grens, Vassijaure en Riksgransen, waar men
de meest imponeerende massieven en scherp
ingesneden dalen heeft en van verschillende
toppen een panorama over het Ofotenfjord en
een gedeelte der Lofoten krijgt, dat vooral om
zijn Hollands-vage tinten, onvergelijkelijk in
drukwekkend is. Naar het Zuiden, den spcrv-
weg volgend door het zich vervlakkende berg
land, krijgen we dan Kiruna, het stadje bij de
ontzaglijke ijzerertsafzettingen, van waar men
naar het Westen, over 80 K.M. afstand, ski
tochten onderneemt naar het Kebnekaise-ge-
bergte met Zweden's hoogste top: 2135 M. Weer
100 K.M. Zuidelijker ligt Gallivare, de tweede
ijzerertsproducent (Malmberget eigenlijk) met
50 K.M. ten Z. daarvan, aan het meer dan 100
K.M. lange Lulejaure: Por jus, welks kolossale
electrische krachtstation het grootste deel van
Zweedsch Lapland van electriciteit voorziet.
We zijn hier reeds in het vlakke heuvelland
gekomen, dat in een 300 K.M. breede strook
van Stockholm af tot in Finland zich langs de
Botnische golf uitstrekt en voornamelijk uit
moraines (gesteentepuin van het scheïdings-
gebergte) door gletschers, ten tijde van ijs
tijden voor 10.000 jaar, daar afgezet. Ook de
Botnische golf zelf is destijds waarschijnlijk
een gletscherdal geweest en de zanden en
zwerfsteenen in Drente komen vrij zeker uit
dat gebied.
Maar terug naar het tegenwoordige Lap
land. Zuidelijk van Parjus ligt Jokkmokk en
weer 100 K.M. naar het Z. Arjeplog, twee
kleine „gaten" om als basis voor heerlijke
tochten naar het gebergte te dienen. Hutten
zijn er op de paden naar Noorwegen zeer veel,
zoodat meerdaagsche uitstapjes in den tijd van
-Mei tot half Augustus gemakkelijk gemaakt
kunnen worden, als men niet tegen wat bagage
in den rugzak opziet.
Door den invloed .van de warme oceaanlucht
(Golfstroom), heeft de Noorsche zijde van het
gebergte, die vrij steil naar zee afdaalt, heel
weinig sneeuw; bovendien liggen de dorpen
aan het water van de fjorden, omdat het ge
bergte, behalve bij de enkele ertsmijnen, niets
oplevert. Bij die enkele mijnen kan men echter
wel onderdak vinden in kleine hotels en van
hieruit skit men te midden der hoogste deelen
van het grensgebergte en maakt waarlijk on
geëvenaarde zonsopgangen en maannachten
mee. Rijkelijk voelt men zich beloond voor al
de moeite, die men had, om zoo'n samen^
leving van een paar honderd menschen te be
reiken: je voelt je als in een groot expeditie
kamp, waar avontuurlij k-fantastische ver
halen de ronde doen.
Op zulke plaatsjes kan men dus, en dan ook
nu nog, de pure, harde sneeuw vinden, en ik
zal er twee noemen: lo de Skaland Graphit
Verkmijn bij Harstad en zijn omgeving met
Salangen, Bardo en Kroken, (69 gr. N.B. 18—19
gr. O.L.) en 2o het schitterend gelegen Sulit-
jelma, een 100 K.M. ten N. van den poolcirkel
en 10 K.M. van de Zweedsche grens. Bij deze
laatste kopermijn is het gebergte zwaar ge
plooid en gebroken, en bereikt met zijn toppen
bovendien de grootste hoogten in Noord-Scan-
dinavië, n.l. 1914 M. De voornaamste haven
plaatsen ten N. van Trondhjem zijn Bodö,
Narvik en Harstad, alle practisch het geheele
jaar sneeuwvrij en altijd ijsvrij. Het verschil
in temperatuur tusschen Narvik en Kiruna
aan weerszijden van het gebergte en 150 K.M.
van elkaar is dikwijls een 15 gr. C., met Narvik
enkele graden dooi en Kiruna een 1015 gra
den vorst, zooals bijv. gedurende Maart. De
invloed van de steile bergrug is wel buitenge
woon opvallend en instructief.
Met deze oppervlakkige oriëntatie moet ik
volstaan. Laten we nu in gedachten op een
frisschen morgen in de tweede helft van April
bijv. het Jarnvagshotell te Kiruna uitstappen
en een tocht maken, welke ik voor een paar
weken aflegde en dien ik voor mijn plezier nog
wel vijf maal zou willen doen. Na een flink
ontbijt van „smörgasbordet" te hebben ver
zameld en verorberd, voelt niemand zich da
delijk in staat een skitocht op gunstige condi
ties te accordeeren. Maar de skis worden aan
de voeten „geknipt" en het gaat de „bergen"
i in, die hier niet meer dan vlakke heuvels zijn
welke zich een paar honderd meter uit het
terrein verheffen. Het lijkt wat kaal, weinig
gegroeid, en maar matig interessant, maar
men vergist zich. De zon schijnt met vlam-
mend-roode schichten door eenige banden van
groen-grijze schapewolkjes, maar dat „schijnt"
dan ook alles. We komen na een K.M. op het
Luossojarvimeer, dat 's zomers twintig meter
diep is, maar nu minstens anderhalven meter
ijs plus een halven meter sneeuw torst. Rechts
en links van ons liggen twee langgerekte heu
vels in een lijn, gescheiden door het meer.
Deze vertoonen in het midden groote gaten,
waar de zon scherpe schaduwen tegen de ver-
tikale wanden afteekent. Dit zijn twee van de
beroemdste heuvels ter wereld, waarin reeds
kapitalen verwerkt zijn en nog tien maal zoo
veel zal kunnen worden gestoken. Want hier
staan we voor een natuurwonder: deze twee
heuvels breekt men middendoor, omdat het
ongeveer 150 M. breede „middenrif" totaal 800
millioen ton van het zuiverste ijzererts ter we
reld bevat, n.l. 6670% ijzer. Dit ijzererts kan
zonder meer de hoogoven in en tot ruwijzer
versmolten worden. Als al het hierin aanwezige
ruwijzer eens in blokvorm op de Groote Markt
te Haarlem zou liggen, zou de hoogte van het
blok ruim 7000 M. bedragen, bijna anderhalf
maal zoo hoog als de Mont-Blanc. Sedert 1930
wordt er jaarlijks ongeveer 40 M. van die 7000
M. afgehaald door een productie van 4,5 mil
lioen ton ijzererts. De „afbouw" geschiedt nu
in hoofdzaak aan den dag, maar zal later
ondergrondsch moeten worden. De mijn heeft
minstens een levensduur van 60 jaar; en is
wel een der zeldzaamste natuurlijke surprises,
onder de economische ertsobjecten in de ge
heele wereld.
Onderwijl zetten we onzen tocht over het
meer voort, en nemen ons voor in de komende
dagen dat geweldige ertsvoorkomen te gaan
bezichtigen, waartoe men van den directeur
der mijnen (met den titel „disponent") steeds
toestemming verkrijgt. We komen thans door
bosschen van kleine berken, dwergberkjes, die
niet hooger dan een drie meter worden; zij
vormen de eenige boomsoort die aan deze zijde
van het gebergte zich nog amper handhaaft,
want Kiruna ligt reeds in de zóne der gebergte
flora en slechts een paar honderd K.M. van de
boomgrens. Na een uurtje komen we in ster
ker geaccidenteerd terrein en ontdekken bij
het omtrekken van de zuidzijde van een berg
een tweede natuurwonder. Want kijk, in het
hier gevormde kleine dal staan al enkele berk
jes in blad enoveral nog sneeuw! Nooit
tevoren heeft een dergelijke lente-uitbarsting,
deze „vitalité sacrée du printemps", zich zoo
ontroerend mooi en zoo flagrant aan ons ver
toond. We merken dat de zon van binnen zoo
mogelijk nog warmer schijnt dan buiten, als
we beseffen, dat ook in deze grimmige ver
latenheid, geaccentueerd door het onafzien
bare en zwijgende sneeuwlandschap, de lente
met haar groene, sterk geurende berke
blaadjes triomfantelijk uitbreekt.
Onze skis gaan weer verder over de sneeuw
met dat intieme, snirselende geluid: we krui
sen rendiersporen en zien even later een ski
hut, waar we onze lunch zullen aanspreken.
Het landschap schijnt monotoon, maar telkens
ontdekken we nieuwe kleureffecten en telkens
stelt het ongelijkmatige terrein nieuwe eischen
aan onze nog matig ontwikkelde ski-capaci
teiten.
Flink vermoeid door het overmatige gebruik
van al die „ski-spieren" komen we thuis; maar
als de meegenomen ontbotte berkeknoppen
worden uitgepakt en we die frissche balsem
geur van jonge blaadjes ruiken, is het alsof
alle vermoeidheid van ons valt.
En nog is het vandaag niet genoeg; want
's avonds worden we weer naar buiten gelokt
door een derde natuurwonder: de aurora bo-
ralis (het noorderlicht) flakkert langs den
hemel. Van het Noorden uit een punt boven
den horizon komt het: vlammende breede
lichtbanen in teere kleuren, uitschietend in
alle richtingen omhoog als een gigantisch
vuurwerk, de geheele hemel omspannend als
een flonkerend toovernet tot ver in het
Zuiden; nu eens blauwgroene met oranjetin-
ten overheerschend in gebogen, knoopverwron-
gen flitsen, dan weer staafsgewijs kruisende
banden in geelgroene tot bijna bloedroode
nuances; het tintelt en vibreert kleurenscha-
keeringen door het heele luchtruim en het is
of er in ons iets meetrilt, dat fluistert van eer
bied van matelooze majesteit, bij het zien van
zulke kaleidoscopische pracht. De wetenschap
pelijke verklaring van het noorderlicht is ge
vonden, d.w.z. het klopt met de electronen-
theorie en met de andere electromagnetische
verschijnselen. Met de ontdekking van deze
wetmatigheid is de zaak voor sommigen be
keken en fini. Maar juist achter deze wet
matigheid, waartegenover ook de physisch
meest begaafde mensch geheel wetmatig on
machtig staat, (d.w.z. hij kan niets aan die
ontdekte wetten veranderen en nooit zelf
nieuwe natuurwetten voorschrijven) schuilt de
geheimzinnige grootschheid, die ons in heel de
Natuur fascineert.
Zoo merken we plotseling dat we heel erg
koud zijn geworden; het noorderlicht kan niet
meer dan ons enthousiasme en interesse warm
maken. En de meesten zoeken nu hun bed op.
Kan het verwonderen, lezer, dat Lapland
betoovert en inpalmt? En overal zullen de
wonderlijke verrassingen over den toerist
komen, of u nu een zonsopgang te Abisko over
het Tornetrask beleeft; of bij Narvik een blik
over het Ofotenfjord met zijn machtige, som
bere bergen en een klein kustboot je op het
water, onvergetelijk blijft, of een bezoek aan
de Lofoten, bijv. Svolvaer, met zijn eilandjes
van steile, wazig blauwe bergen, dreigend uit
het water oprijzend, het gevoel geeft in gezel
schap van stoere natuurreuzen te zijn, het land
behoudt overal zijn eigen, aparte charme even
als zijn bewoners. In deze intimiteit met, de
geheele reis beheerschende, schijnbaar vrij
levenlooze, natuur komt de bezoeker tot de
ontdekking van een ongekend rustige, simpele
schoonheid en harmonie van land èn volk
(waarover later) beide, welke zonder weerga is
in ons werelddeel. T
En nu komt de lente hier over een paar
weken: explosief snel en verrassend intensief;
in Juni is het al zomer, die hier warm en uit
bundig. maar o zoo kort is de natuur heeft
nauwelijks tijd om zijn jonge spruiten voor de
komende, lange winter in veiligheid te bren
gen. In September komen de eerste sneeuw
vlagen en dan wordt alle plantenleven weer
toegedekt tot in Mei. Ondanks de heerlijke
temperaturen en de overweldigende luister
rijke kleuren van de middernachtzonverlich-
ting, die bijv. in Kiruna meer dan een maand
te zien is, zou ik de lentetijd, met zijn sneeuw,
skitochten en ontluikend plantenleven, de
mooiste tijd van het jaar noemen. Een lijstje
van de gemiddelde maandtemperaturcn te
Kiruna voor 1932, welke typeerend zijn voor
Zweedsch Lapland, volgt hieronder:
Januari 8,0 Juli 12,7
Februari 7,3 Augustus 9.5
Maart 7,7 September 3,0
April 3,9 October 2,3
Mei 0,7 November 4,3
Juni 7,6 December 7,3
Alles in graden Celcius.
Thans nog enkele gegevens over reiskosten.
Nemen we als reisdoel: Abisko. De mooiste
route is per boot: eerst RotterdamBergen
met Bergenske Dampskibsselskabet in 30 uur;
dan met een kustboot door de fjorden (even
tueel afstappen onderweg), naar Trondhjem,
Bodö en Narvik. Deze reis kost tweede klas tot
Narvik niet meer dan f 50. Per spoor van Nar
vik naar Abisko is anderhalf uur en kost derde
klas f 1,60 (links uit den trein kijken!!) De
treinreis over Stockholm, AmsterdamAbisko
derde klas kost met 3x slaapwagen in Zweden
en overnachten in Hamburg (f 3.f 52. De
accomodatie is uitstekend op de Noorsche
booten en de fjordenreis is verre te verkiezen
boven den treisreis, vooral in den zomer. Voor
pension prijzen, bij minstens een week verblijf,
moet men als minimum voor hotels 5 a 6 Kr.
rekenen, hoewel er private pensions zijn. waar
U met eenvoudiger bediening, voor 4 Kr.
(f 1.60) per dag uitstekend verzorgd wordt.
Den volgenden keer iets over de Noren en
Zweden zelf.
T. DE VRIES.
BEVERWIJK
WIT-GELE KRUIS.
In de Vrijdagavond gehouden jaarvergade
ring van de R.-K. vereeniging voor wijkver
pleging en kraamverzorging Het Wit-Gele
Kruis, werden de jaarverslagen van secre
taris en penningmeester uitgebracht.
Blijkens het overzicht van den secretaris
breidt het ledental zich nog steeds uit. In
den loop van het jaar 1933 heeft de wijkver
pleegster 6658 bezoeken afgelegd en 980 be
zoeken voor kraamverpleging.
Het jaarverslag van den penningmeester
vermeldde aan ontvangsten een bedrag van
f 6839.20 en aan uitgaven f 4202.24 zoodat het
nieuwe boekjaar met een saldo van f 2636.96
kon worden begonnen. Bij de bestuursverkie
zing werden de aftredende bestuursleden me
vrouw Konijn en de heeren Groeneveld en De
Ruyter herkozen.
TENTOONSTELLING VAN WERKSTUKKEN.
Woensdag en Donderdag a.s. zal in de Ge
meentelijke Huishoud- en Industrieschool
een tentoonstelling worden gehouden van
werkstukken, vervaardigd door de leerlingen
van de dag- en de avondschool.
Woensdagmiddag te half drie zal de expo
sitie door burgemeester Scholtens worden
geopend.
OPENSTELLING VAN DEN SCHOOLTUIN.
De schooltuin, welke onder beheer staat
van den heer L. J. Vonk, hoofd van school 4,
zal na 15 Mei geopend zijn. Alle leerkrach
ten, die werkzaam zijn aan de in deze ge
meente gevestigde scholen, kunnen met hun
leerlingen den tuin na dien datum geregeld
bezoeken. Ook kunnen de onderwijzers plan
ten, bloemen of vruchten, welke zij voor hun
lessen noodig hebben, uit den tuin betrek
ken. Een groote collectie wilde en gekweekte
planten, heesters, bolgewassen, land- en tuin
bouwgewassen is in den schooltuin aanwezig.
AANVOER GASAARDE.
Het Nederiandsche motorschip Immanuel is
hier van Londen aangekomen met eene la
ding gasaarde voor de N.V. Chemica.
OUDERAVOND CHR. SCHOOL.
In het Vereenigingsgebouw aan de Ver
lengde Groenelaan werd een druk bezochte
oudervond gehouden van de Chr. School
Noorderwijkweg.
Na een openingswoord van Ds. J. A. L.
Hovy heeft de heer Th. Runia, hoofd der
school een verhandeling gehouden over het
belangrijke onderwerp „School en Individua
liteit". Naar aanleiding van deze inleiding
werden besprekingen gevoerd, overgaand in
een deskundige gedachtenwisseling tusschen
den inleider en den heer De Vries, hoofd der
„Duinwij kschool".
Tenslotte werd het jaarlijksch schoolreisje
aan de orde gesteld. In verband met de
moeilijke omstandigheden, waarin vooral de
tuindersgezinnen verkeeren hadden de leer
lingen geen geld kunnen sparen. Niettemin
was men het er over eens, dat toch getracht
zal worden het schoolreisje ook dezen zomer
voor de kinderen te organiseeren. Besloten
werd een commissie te vormen, die zal
trachten de noodige gelden bijeen te bren
gen. In deze commissie namen zitting mevr.
Schaap en de heeren Beutller, Th. Runia. Vari
Schooten en Velthoven.
SLUITING ONTSPANNINGSZAAL.
De ontspanningszalen voor de R.K. werk-
löozen zullen op Vrijdag 4 Mei worden ge
sloten. Des morgens na de kerkelijke plech
tigheden zullen de werkioozen aan een ge
meenschappelijk ontbijt aanzitten. Des
avonds zal aan de werklooze Volksbonders
alsmede aan de arbeiders, die in de werk
verschaffing werkzaam zijn, een ontspan
ningsavond worden aangeboden.
R.K. FABRIEKSARBEIDERS.
Voor de leden van de plaatselijke afdeeling
van den R.K. Fabrieksarbeidersbond „St.
Willebrordus" zal Rector Th. Boonekamp,
alhier op Woensdag 2 Mei in het gebouw der
K.S.A. een rede houden over het onderwerp
„Waarom principieele organisatie?"
NF.D. VEREENIGING VAN HUISVROUWEN
De plaatselijke afdeeling van ae Ned. Ver.
van Huisvrouwen zal op Dinsdag 8 Mei een
excursie maken naar de Blue-Band fabrie
ken te Rotterdam.
De prijsuitreiking van de prijsvraag, welke
werd uitgeschreven ter gelegenheid van de
onlangs gehouden handwerktentoonstelling
zal geschieden tijdens een demonstratie
middag, welke op Dinsdag 29 Mei in het ge
bouw „Harmonie" aan de Groenelaan wordt
gehouden.
ZILVEREN JUBILEUM.
Zaterdag was de heer J. v. d. Berg vijf en
twintig jaren werkzaam in de Sigarenfa
brieken der N.V. Sigarenfabrieken v.h. Gebr.
Majoor.
De jubilaris werd ten kantore ontboden
en daar namens de directie door den heer
J. P. Melchers geluk gewenscht. Als herin
nering aan dezen dag werd den jubilaris
een gouden horloge geschonken.
HEEMSKERK
UITVOERING ST.-JOZEFSGEZELLEN.
De tooneelclub der St.-Jozefsgezellen gaf
Zondagavond een goedgeslaagde uitvoering
in het Vereenigingsgebouw.
Nadat het patronaatslied was gezonge^
sprak kapelaan v. Rijn de gezellen toe.
Vervolgens liet de gymnastiekclub eenige
mooie standen zien.
Daarna werden de prijzen uitgereikt, aan
die jongens die het beste het avondonderwijs
gevolgd hadden. Achttien nieuwe gezellen
werden door kapelaan van Rijn geïnstalleerd.
De tooneelclub voerde op het komische
stuk „Jonas de Recruut", dat goed en vlot
gespeeld werd, zoodat de zaal daverde van
het lachen.
De zangvereeniging zong tenslotte eenige
mooie kampliedjes.
SANTPOORT
ERNSTIG VERKEERSONGEVAL.
DRIE IJMUIDER DAMES GEWOND.
Zaterdagavond waren de heer P., diens
echbgenoote mevr. P.-S., mej. A. S., mej. T. S.
allen van LJmuiden de dames waren zus
ters alsmede de provinciale ambtenaar, de
heer B., verloofde van een der darnes S. naar
Haarlem gegaan, teneinde daar den avond
genoegeijk te passeeren. 0.a. werd een bezoek
gebracht aan een dancing. Deze werd om
streeks 4 uur door het vijftal verlaten, waar
na men in een te IJmuiden bij den heer De
V. gehuurde auto huiswaarts keerde.
Ongeveer 4.15 uur bevond men zich nabij
het Noordelijk vereenigingspunt van Rijks
weg en Hoofdstraat. Tegelijkertijd naderde
uit de richting Akmaar een auto, bestuurd
door den heer W. uit Amsterdam, die een
vrachtje naar Alkmaar had gehad. Reeds op
eenigen afstand zag deze, zooals hij verklaar
de, de IJmuider auto verdacht slingeren. Ten
slotte werd zulks zoo erg, dat hij zijn wagen
tot stilstand bracht en er overhaast uitsprong
juist bijtijds, want in het volgend oogenblik
reed de IJmuider auto volle kracht op zijn
wagen in.
Spoedig na het ongeval werd de Ongeval
len dienst te Haarlem telefonisch gewaar
schuwd. Deze op zijn beurt waarschuwde een
op Santpoort woonachtig lid en waar deze te
vens leider van den plaatselijken E.H.B.O.-
dienst is, kwam ook deze dienst in actie. Ook
Dr. de Groot was direct op de plaats van het
ongeval aanwezig. Alras bleek, dat van de 5
inzittenden van de uit richting Haarlem ko
mende auto de 3 dames er het ergst aan toe
waren, terwijl de twe heeren er met den
schrik en eenige schrammen bleken afgeko
men te zijn.
Een der dames bleek bewusteloos te zijn.
Met een ernstige hersenschudding werd zij
naar 't St. Antoniusziekenhuis vervoerd. Ook
de beide andere slachtoffers, die vermoede
lijk o.a. een paar ribben hadden gebroken,
werden per ziekenauto derwaarts vervoerd.
Naar we vernamen, is de Officier van Justi
tie te Haarlem persoonlijk op de plaats van
het ongeval tegenwoordig geweest. Verder
waren rijks- en gemeente-politie aanwezig,
die van een en ander proces-verbaal op
maakten.
Beide wagens waren zwaar beschadigd.
Omtrent de oorzaak vernamen we, dat de
bestuurder van de IJmuider auto het mistige
weer de schuld gaf.
FEUILLETON
EEN BLIJMOEDIG SPEL IN DRIE
BEDRIJVEN
door
BEN VAN EYSSELSTEIJN.
3e BEDRIJF.
Terras van Brentwood Castle. Als in I.
(Lord Harold zit op zijn gewone
plaatsje; zeer uit zijn humeur. Hij schuift
wrevelig het voetenbankje van zich af.
Hij rookt een pijp, die hem niet smaakt.
Hij leest een boek, dat hem verveelt. Hij
gaapt. Hij wil een slaapje doen, maar
hoort een wesp gonzen en slaat links en
rechts: „Akelig beest!" Probeert weer te
slapen.)
James (komt op met de dagbladen): My-
lord
Lord Harold (schrikt): Hè?Gut, wat is
er nou weer?
James: De bladen, Mylord.
Lord Harold: Leg ze maar binnen, op mijn
schrijftafel. Dit boek is óók stomvervelend,
(hij neemt het boek) Waar is mijn vrouw,
James?
James: Op haar kamer. Mylady kleedt zich,
Mylord. De Duchess of Huntingdon zou
straks komen.
Lord Harold: Ook dat nog. En waar is
Lady Maud?
James: Op haar kamer, Mylord. Als altijd.
Lord Harold: Als altijdja. Als altijd
sedert haar terugkomst, (zwijgt somber.)
James: Nog iets van uw dienst, Mylord?
Lord Harold: Neen, je kunt wel gaan,
James.
James: Dank u, Mylord.
Lord Harold (ziet weer de wesp; blijft
roerloos zitten): James!
James (blijft staan)Mylord?
Lord Harold (fluisterend)Een krant,
James! Een krant!
James (stom verbaasd)De bladen, Mylord?
(Hij wil terugloopen.)
Lord Harold (houdt de wesp onafgebroken
in de gaten): Ssst! Stil toch man! Op je tee-
nen! Ssst!
(Hij staat omzichtig op, nadert behoedzaam
sluipende het tafeltje, geeft met de opge
vouwen courant een flinken mep op het ta
felblad: pats! Met een vies gebaar schudt hij
iets van zijn broekspijp, bukt zich en slaat
met de krant kort en vinnig twee keer op den
grond: Pats! Pats!)
James (volgt eerst verbluft, dan met in
spanning de krijgsverrichtingen. Bukt zich
ook. Beide mannen richten zich op en zien
elkaar aan)Die is er geweest. Mylord.
Lord Harold: Ja.... James. (Hij gaat weer
zitten: plechtig:) James, neem het stoffelijk
overschot mee en geef het een eervolle begra
fenis. Wij Engelschen zijn altijd grootmoe
dig geweest tegenover onze verslagen vijan
den.
James: Jawel Mylord. (Hij neemt de doo-
de wesp op, legt ze op het blad en gaat statig
heen; keert zich even om en kondigt aan)
Daar komen Lady Alice en de Duchess juist
aan, Mylord.
Lady Alice (komt op met de Duches en
Barry; ziet hoe James statig de wesp draagt)
Jasses!
Lord Harold: Niets geen jasses, dat is een
eervolle begrafenis.
Lady Alice: Wat is dat voor een onsmake
lijk grapje met die doode wesp?
Lord Harold: In het geheel geen grapje,
lieve. Ernst, bittere ernst. Ik doe de ïaatste
dagen niets anders dan mij zeiven hardnekkig
voorhouden, dat ik het noodige respect schul
dig dien te blijven aan alle stekelige wezens
in mijn omgeving.
Lady Alice: Oh!!! Lieve Duchess, nu hoor
je het zelf! Hij is heelemaal overspannen. Die
goeie, beste brave Haroldkwaadaardig...
je zeker: méér dan dat.
Lord Harold: Moordlustig!
Lady Alice: Allemaal de schuld van die on-
verdragelijke Maud! Zijn trots, zijn glorie,
zijn „moderne" dcchter!
Duchess: Ik ben het roerend met je eens.
Wat jouw dochter doet, zouden wij in onze
jonge jaren nooit gedaan hebben.
Lord Harold: Toen waren er nog geen
vliegmachines.
Duchess: Maar vertel verder, wat er ge
beurd isik ben zoo benieuwd. O ja: dag
Harold, hoe gaat het? Veel last van rheuma-
tiek, hoor ik?
Lord Harold: Dank voor de belangstelling,
Duchess.
Barry: Dag Lord Harold.
Lord Harold: Dag Barry. Gaat het goed?
Wat kijk je somber, jongen?
Barry: Het is niets. Lord Harold, Dank u.
Lady Alice: Hoe hoogst ongevoelig van je,
Harold, om toespelingen te maken op het
groote leed, dat onze Barry zoo prachtig ver
bergt.
Lord Harold: Verbergt? Ik zie het op tien
meter afstand! Het spijt me, beste kerel,
maar ik wist niet, dat je je dezen toestand
zoo erg zou aantrekken.
Lady Alice: Harold!
Lord Harold: Wat zouden jullie er van den
ken, als we nu eens echt gezellig bij elkaar
gingen zitten.
Lady Alice: Harold, wat een uitdrukking!
In de society zit men niet „echt-gezellig-bij-
elkaar"!
Lord Harold: Neendaar heb je gelijk
in. (Zij gaan zitten.)
Lady Alice: En nu, lieve Duchesswaar
was ik ook weer gebleven?
Duchess (reciteerende)Maud keek om.
Wat was er gebeurd? Een defect aan het toe
stel?
Lady Alice: Oh ja juist: een defect aan het
toestel, (zij verhaalt indrukwekkend). Zij
schrikt, wat moet ze doen? Landen!
Duchess: Op zee!
Lady Alice (ongeduldig): Nee, natuurlijk
niet. (indrukwekkend)Waar moet ze lan
den?
Lord Harold: Op land!
Lady Alice (dreigend naar lord Harold kij
kend) Ze staat midden op de commando
brug en geeft een bevel: Terug naar de kust!
Terug! (geheimzinnig). Maar daar achter in
het vliegtuig, daar bij het roer, daar staat
die man.en hij lacht: een valschen, ver
raderlijken lach: Ha! ha! En hij stuurt,
hij stuurtniet naar de kust
Duches:: Hemel!
Lady Alice:Maar naar een klein, onbe
woond eiland, midden in den Oceaan.
Duchess: Ontzettend! Tegen haar zin!
Lady Alice: Dacht je dat ons kind voor
haar plezier op een onbewoond eiland ging
wonen? En daar heeft ze vijf dagen met dien
barbaar gezeten. Vijf lange dagen en vijf....
langenachten. En mishandeld heeft
hij haar!
Lord HaroldLieve is dat verhaal wel hee
lemaal historisch?
Lady Alice; Harold, als je mij van leugen*
