SPAANSCHE FILMKUNST.
IK ZWERF NAAR ROME.
Ik zwerf naar Rome
Twee premières in Madrid.
Kostelijke Spaansche romantiek
Over het algemeen zal niemand er aan
denken om Spanje als een vooruitstrevend
land te kwalificeeren, en evenmin zou de
Spanjaard er op gesteld zijn als hij en zijn
landgenooten een vooruitstrevend volk ge
noemd werden: een Spanjaard is nu eenmaal
nog conservatiever dan een Franschman, en
het aantal Spanjaarden, dat tegenwoordig
dan ook aanstoot neemt aan het verstokte
conservatisme, de gemakzucht en het ge
brek aan activiteit van zijn landgenooten.
is nog steeds betrekkelijk gering, en uit zich
bovendien in het algemeen meer in woorden
dan in daden. Op sommige punten is Spanje
Jaren en jaren ten achter bij de meeste ove
rige landen in Europa, en noch de republiek,
noch de steeds grooter wordende ontevreden
heid schijnen veel uitgewerkt te hebben of
in de nabije toekomst veel uit te zullen wel
ken.
Daarom is het een merkwaardig feit, dat er
in Spanje al isnd lange jaren een zeer uit
gebreide nationale filmindustrie bestaat
meer dan een onderneming vervaardigen er
geregeld films, men is er volkomen op de
hoogte van de techniek der geluidsfilm, en
de Spaansche films schijnen het uitstekend
te kunnen bolwerken tegen de concurrentie
van de Duitsche en Amerikaansche films,
het hem! en een mimiek, waarbij de mi
miek in de draken van twintig, dertig jaar
geleden maar kinderspel geweest moet zijn.
Maar Raquel Rodrigo had een lief snoetje, en
Fernando Cortes echte Spaansche bakke
baarden, en Antonio Palacio was een komiek,
die werkelijk soms heel komiek was, en in de
toekomst waarschijnlijk nog heel wat komie-
ker zal kunnen worden.
Daarbij komt dan, dat de door een Fransch
man geschreven Spaansche muziek bij „Dor
Francisquita" buitengewoon goed was, en dat
men alleen om een viertal alleraardigste lied
jes de film met genoegen nog een keer en
nog een keer zou willen zien of liever hoo-
ren. Schatjes van liedjes en juweeltjes van
melodietjes hoewel er over het algemeen
in de film veel te veel en veel te lang gezon
gen wordt leve de tooneel-operette!
En in de derde plaats is het zoo helder als
glas, dat de Duitsche regisseur met zijn
Spaansche acteurs en hun operagebaren
eigenlijk geen raad heeft geweten en ze ten
langen leste maar heeft laten doen (tenzr
hij een concessie heeft gedaan aan het
Spaansche publiek, dat mogelijk een film
zonder opera- en drakeninslag niet neemt
terwijl een filmregisseur toch
waarmee het land door Ufa, Paramount, Me- I moet); toen heeft~hij verder "zijn °onmisken-
+T/-1 Mnnm j I hoor TYiiito/»*.
tro Goldwyn Mayer en Fox overstroomd
wordt. Maar nog een merkwaardiger feit is
het misschien, dat van al de Spaansche film
producten, die daar in den loop der jaren
vervaardigd werden, nooit een enkele, voor
zoover ik weet, den weg naar overig Europa
vond, terwijl het toch geen twijfel lijdt of er
moeten vele bij geweest zijn, die om verschil
lende redenen merkwaardig genoeg waren
om ook buiten de Spaansch sprekende landen
vertoond te worden. Hebben de producenten
van Spaansche films nooit getracht er ook in
andere landen een afzetgebied voor te vin
den? Hebben de Europeesche bioscoopdirec
teuren er nooit aan gedurfd, of bestaat er een
andere reden waarom bijvoorbeeld Holland
nog nooit in de gelegenheid is geweest kennis
te maken met zelfs maar een enkele Spaan
sche film?
Want hoewel over het algemeen de Spaan
sche films zuiver als film beschouwd onte
genzeggelijk ten achter staan bij de gemid
delde Duitsche en Amerikaansche productie,
zou het bijzonder stichtend en boeiend kun
nen zijn als we hier van tijd tot tijd eens
een staaltje van Spaansche filmproductie te
zien konden krijgen, zooals het op deze we
reld nu eenmaal altijd stichtend en boeiend
is om een zaak van zooveel kanten als maar
eenigszins mogelijk is, te bezien. Wij Hollan
ders, die nog maar net „Willem de Zwijger"
en „De Jantjes" achter den rug hebben zou
den vermoedelijk met dubbele belangstelling
een product beschouwen van een filmindus
trie, die, al is zij dan wat ouder dan de onze,
eveneens nog in de kindschoenen staat en
blijkbaar nog al erg last heeft van al die ver
schillend kinderziektes, die ook op filmgebied
onvermijdelijk zijn en die men, net als de
mazelen en de pokken, éénmaal gehad moe
ten hebben om een redelijke kans te maken,
dat men ze niet weer krijgt. Bovendien blij
ven er aan iedere Spaansche film, hoe pri
mitief ook, genoeg sterke kanten over om
haar toch voor een buitenlandsch publiek
charme te doen hebben: de sterke „locale
kleur" en de bekoring van het wonderlijke
Spaansche gevoel voor een ouderwetsch en
kinderlijk soort van romantiek, dat men hier
al lang te boven is, maar dat nog steeds één
van de fundamenten van het Suaansche le
ven uitmaakt.. En dit mogen dan dingen
zijn, die van filmisch standpunt van nul
geener waarde zijn n' en déplaise filmisten
of filmici of hoe zii heeten mogen, kan een
film zonder veel filmisch belang altijd nog
van algemeen menschelijke waarde zijn.
Nu heeft sinds eenigen tijd de Duitsche
regisseur Hans Behrendt in Barcelona een
Soaansche filmonderneming gevestigd, de
„Iberica", en pas geleden kwam die onder
neming in het Palacia de la Musica in Ma
drid met haar eerste film „Dona Francis
quita" uit. „La primera gran producion na-
cional, editada por Iebirca films! Un verdado
acontecimeinto! (of wel: een ware gebeurte
nis). Muziek van „el significo maestro Jean
Gilbert!" Evenmin een Spanjaard dus; de
acteurs en actrices waren echter alle
Spaansch. namelijk Raquel Torres en Fer
nando Cortes als jeune première en jeun<
premier, en Ant-onio Palacios als de onvermij
delijke komiek.
Tegelijkertijd werd tegenover het Palacio
de la Musica de première aangekondigd van
een andere Spaansche film: „El agua en el
Suelo", of wel „Het water in den grond": „la
primera superproducion espanola editada por
C.E.A. en sus estudios de la Ciudad Leal (Ma
drid). Direccion Eusebio F. Ardavin! Musica
del maestro Alonso!" en in plaats van „een
ware gebeurtenis" was het ditmaal een „oor
spronkelijk gegeven". En aangezien verder
in de groote bioscopen Lilian Harvey, Mary
Carlisle, en Mae West elkaar naar den kroon
streefden (in Madrid, zijn, wonderlijk ge
noeg, alle belangrijke bioscopen op een klein'
plein bij elkaar gebouwd, en daar bevinden
zich ook de reusachtige gebouwen van Fox,
Metro Goldwyn Mayer en Paramount) leek
het vrij boeiend om na te gaan, welke van
de twee Spaansche films van de filmcritici
het beste cijfer zou krijgen. Het bleek, dat
„Dona Francisquita", de Spaansche film ge
maakt door een Duitschen regisseur, het
glansrijk won; heeft in Holland zich trou
wens hetzelfde geval niet voorgedaan met
„Willem de Zwijger" en „De Jantjes", de eene
gemaakt onder Hollandsche regie, de andere
onder die van Jaap Speyer, die weliswaar een-
Hollander. maar een in Duitschland opgeleid
regisseur was?
En het was met de noodige nieuws^5 or!r'
heid. dat wij ons opmaakten om „Dona Fran
cisquita" te gaan zien, de film. die de Ma-
drileensche bladen eenparig prezen als „De
beste Spaansche film, ooit vervaardigd"; wat
in 's hemelsnaam zou er voortgekomen zijn
uit de samenwerking van een Duitsch regis
seur. een Fransch componist en een stel
Spaansche acteurs?
Vooropgesteld zij, dat de Spaansche ac
teurs er als filmacteurs van nul en geener
waarde waren, maar dat ze zoo weggeloopen
waren van het gewone, of waarschijnlijker
nog van het operatooneel; dat bracht na
tuurlijk het voordeel van uitstekende zang
stemmen met zich mee en het reusachtige
nadeel van een acteeren, zoo ouderwetsch
theatraal, als men het tegenwoordig in de
Hollandsche opera niet eens meer ziet, mis
schien wel omdat een Hollander er toch
eigenlijk den aanleg niet voor mee heeft
maar een Spanjaard wel, de hemel vergeve
baar Duitsch regisseurenoog maar laten rus
ten op een stuk of wat van de kleinere scène
tjes en daar werkelijk juweeltjes van ge
maakt: het dansen van een kostelijke Spaan-
schen fandango in een weliswaar wat
Weensch aandoende thee aan het slot wil me
nog steeds niet uit het hoofd! Een merk
waardig man overigens, deze Duitsche regis
seur, die in een film zoo'n scènetje maken
kan en even eerder zijn jeune premier voor
hij naar bed gaat een kwartiertje tegen de
sterren Iaat zingen, met zijn eene hand op
zijn hart en de andere op zijn nachttafeltje,
precies zooals bij mama Opera thuis!
Over scenario, beeldmontage en de rest
zullen we maar niet te veel zeggen. Het sce
nario had de charme van dat kostelijk ouder
wetsch soort van romantiek, dat in Spanje
blijkbaar nog zoo springlevend als een Maart-
sche kikker is, terwijl het in de rest van de
wereld zoo dood is als de symbolische pier
maar dood zijn zouDe eerste principes
1 van beeldmontage zijn blijkbaar nog steeds
de Pyreneeën niet over, de fotografie was
uitstekend, en het geluid idem dito, alleen in
Hollandsche ooren veel te hard, en in Spaan
sche waarschijnlijk nog maar net hard ge
noeg
Een dusdanig product is dus de laatste en
de beste Spaansche film, en een wonderlijk
genoeg product is het! Niettemin wie vlak
voor „Dona Francisquita" een ongelooflijk
slechte Duitsche film als Maria Jeritza's laat
ste product zag, die stemt om meer dan één
reden meteen en onherroepelijk Spaansch!
Daar voelt men ten minste nog mogelijkhe
den en een toekomst een groote toekomst
waarschijnlijk ook. Oneindige mogelijkheden
bergt het land, en oneindige mogelijkheden
bergt het volk; een regisseur als Hans
Behrendt heeft dat al ingezien al is de wijze,
waarop hij het verwerkt heeft over het al
gemeen nog primitief
Vermoedelijk heeft een wat goeds willend
regisseur in Spanje te kampen met moeilijk
heden, waarbij de moeilijkheden van een re
gisseur in Frankrijk en Duitschland maar
molshoopen zijn; in dit licht bezien is wat
bereikt werd waarschijnlijk lang niet gering.
Maar waarom hebben wij tot nu toe nog
geen enkelen keer kennis kunnen maken met
zelfs maar een enkel product van de Spaan
sche filmindustrie? Er wordt ons hier bij tij
den wel erger voor gezet; welk ondernemend
bioscoopeigenaar zal het eerste schaap zijn,
dat over de Pyreneeën klimt? Hoog zijn ze
maar het is een curieus land, dat er ach
ter ligt!
WILLY VAN DER TAK.
Per fiets, per voet en per auto.
OÓSTENRIJKSCHE SOCIALISTI
SCHE LEIDERS UIT DE
GEVANGENIS.
WEENEN, 22 Mei (V. D.) Verscheidene
socialistische leiders waaronder de vroegere
burgemeester van Weenen Seitz, Dr. Karl
Renner, de eerste republikeinsche kanselier,
de heeren Breitner en Danneberg, vroeger wet
houders van financiën en verder een 60-tal
lagere leiders en partijfunctionarissen zijn in
vrijheid gesteld en hebben verlof gekregen om
tijdens de Pinksteren naar huis te gaan.
Deze invrijheidstelling schijnt echter be
perkt te worden door zoogenaamde Ritter-
liche Haft welke inhoudt dat zij hun woon
plaatsen niet mogen verlaten, geen gebruik
mogen maken van auto's of telefoon en hun
correspondentie ter beoordeeling aan de cen
suur moeten toonen.
Rein Kuin zwerft naar Rome en hoe hij
dat zal doen zal hij u in enkele artikelen
vertellen. Rein Kuin is een Haarlemsche
jongen die naar Italië wil. Hij heeft een
fiets genomen en is naar Aken gereden.
Daar doet hij het ding weg en dan begint
zijn tocht pas goed.
Wij zijn vol verwachting over de ervarin
gen die hij zal opdoen. Het gebeurt
tegenwoordig maar al te zelden dat
iemand zwerft, dat iemand een reis on
derneemt en niet eens weet hoe hij zal
reizen.
Rein Kuin zwerft naar Rome en wij
zwerven mee.
Zoo zwerf ik dan naar Rome. Ik wil de
wereldkampioenschappen zien en eerst zal ik
onze ploeg in Milaan tegen de Zwitsers in
het veld zien.
Eerlijk gezegd wilde ik dit allang en ik
wilde het net zoo lang totdat het mij begon
te vervelen er steeds aan te loopen denken
en toch niet te gaan.
Nu, wat is eenvoudiger om uit deze puzzle
te komen dan wel te gaan?
Toen dan ook de simpelheid van deze op
lossing goed tot me doordrong heb ik van
een vriend een rugzak geleend, van een an
deren een fototoestel en van een derden een
veldkijker.
Vervolgens heb ik die rugzak volgepakt
met alle mogelijk noodige en onnoodige din
gen, het fototoestel en de veldkijker om m'n
nek gehangen, m'n trouwe fiets van stal ge
haald en ben ik uitgezworven.
Door Holland, Duitschland en Zwitserland
zwerf ik naar Italië
Ik ben niet van plan door het zwaar ge
accidenteerd terrein van Duitschland en
Zwitserland te fietsen; maar voor ik Holland
verliet wilde ik van ons land een indruk mee
nemen naar den vreemde. En hoe kun je
Holland beter zien dan door er doorheen te
fietsen?
En ik heb Holland gezien. Ik heb Holland
gezien zooals ik het nog niet gezien heb.
Zwervend langs de wegen met een vrij gevoei
zocht ik Holland.
En ik heb het gevonden. Nadat ik 's mor
gens vroeg in kou en motregen den vervelen
den weg Haarlem—Amsterdam had afgelegd
door onze hoofdstad-in-prille-morgenvroegte
was gereden, de Weesperzij had overleefd en
den weg naar Abcoude had ingeslagen, kwam
ik in Duivendrecht Holland al tegen.
Net toen de zon een gaatje had gevonden
om het stukje aarde dat ik bereed te beschij
nen kwam ik het tegen in de gedaante van
een flinken kerel op klompen een blauwe kiel,
met een pijp in z'n mond en een koe aan
een touw.
Dat was Holland. Want wat teekent Hol
land tenslotte beter dan zoo'n figuur op een
achtergrond van malsch Jong gras en sap
pige klaver tegen het jonge groen van uit-
loopende boomen met hier en daar een huis
en dit met zonlicht overgoten, terwijl alles
wordt overspannen door een Hollandsche
wolkenlucht die de kleuren helderder en
rijker maakt?
Ik ben ons land in de lengte doorgefietst.
Ik zag het op de prachtige fietstocht langs
Gein en Vecht van Amsterdam naar Utrecht.
Ik zag het in een troep rondscharrelende big
gen in een boomgaard en ik zag het in de
jonge rietstengels aan de slootkanten,
Ik zag het in het uitzicht over de Holland
sche weiden, waar koeien diep denkend in
zalig herkauwen voor zich uit staren en ik
heb het gezien in de theehuisjes aan het
Gein.
Ik heb het gezien in duizenderlei scha
keeringen.
Voorbij Utrecht de weilandjes met knot
wilgen omzoomd. En dan de Betuwe, die
jammer genoeg uitgebloeid is, maar die toch
nog de weelderige groeikracht van Holland's
„goede grond" in ruime mate toont.
Ik rijd in een feestelijke stemming door
dit rijke land: een lek bandje onder Mete
ren doet me niets en ik word ook niet boos
als ik voorbij den Bosch nadat ik een Bra-
bantschen boer in m'n enthousiasme toeriep:
„Holland is mooi, man", ten antwoord krijg:
„Ge zij zot!"
In Echt vond ik voor den nacht onderdak.
Laat het mij na deze ontboezeming over
Holland vergund zijn te zeggen dat ik heer
lijk geslapen heb na m'n openingsritje van
200 K.M. Het was dan ook niet bovenmate
vroeg toen ik des morgens verder zwierf naar
Maastricht en de adembenemende hellingen,
in de meest letterlijke zin adembenemend,
want je hebt heusch zooveel niet meer over
als je tegen de Keersche- of Vaalserberg
bent opgeklommen.
Nee, dit land ben ik stilzwijgend doorge
trokken, doodeenvoudig omdat er niets aan
was met iemand een praatje te maken om
dat een Noordeling de taal gewoonweg niet
verstaat. Ik moest ze na iederen zin vragen
te herhalen omdat ik er anders heelemaal
niets van snapte. Nu, dat verveelt van beide
kanten al gauw.
Ik ben tenminste bij Vaals de grens maar
overgegaan en het Derde Rijk binnenge
reden.
Ik kwam in Aken en zette m'n fiets op stal
in het „Hauptbahnhof" Verder ga. ik zwerven. -
U weet waarschijnlijk wel dat je voor
Duitschland goedkoope Marken kunt krij^
gen voor reisdoeleinden. Nu dat zijn makke
lijke dingen, vooral om in te wisselen. Om één
uur was ik aan de „Deutsche Bank" om m'n
reischèque te innen, maar 't bleek dat de
bank tot 3 gesloten was. En toen ik er even
3 uur weer kwam, moest ik nog een klein uur
in de rij staan eer ik m'n geld had.
Daarna ben ik met m'n rugzak op m'n rug
Aken door- en uit-„gewandert", en als
training ben ik er mee blijven loopen tot
Walheim. ruim 13 K.M. (dat ding weegt nog
20 a 25 K.G.).
En niet alleen als training maar ook omdat
het daar prachtig loopen is. Alleen, loopend
kom ik niet vóór 27 Mei in Milaan, dus ik
zal morgen probeeren zoo ver mogelijk mee
te rijden met alles wat ik tegenkom om m'n
zwerftocht zoo voort te zetten en ten slotte:
ik heb in een „Gasthaus" sla gegeten zooals
ik ze nog nooit heb gehad en nooit weer
hoop te krijgen. Zooals men hier sla eet kan
ik er niet bepaald mee dwepen. Maar enfin,
„men" leeft ook nog steeds.
REIN KUIN.
ONTSNAPPING UIT EEN
BRITSCH-INDISCHE
GEVANGENIS.
NEGA, 21 Mei (Reuter). Zeven-en-twintig
gedetineerden in de gevangenis van Faridket
in de Jundjab, zijn ontvlucht, na 12 schild
wachten te hebben gedood.
Zij hebben 19 geweren en een duizendtal
patronen medegenomen.
SPOORWEGCATASTROFE IN
SPANJE.
Machinist door fluitsein
misleid.
REEDS 20 DOODEN GEBORGEN.
MADRID, 22 Mei (V.D.) Naar uit Bar-
celona gemeld wordt, is aldaar gisteren een
groot spoorwegongeluk gebeurd. Een voor
vertrek gereed staande personentrein reed
voor den vastgestelden tijd weg, doordat de
machinist een fluitsein van een passagier voor
het vertreksignaal van den stationsambte
naar had gehouden.
Enkele kilometers balten het station kwam
de trein toen in botsing met een andere per
sonentrein waardoor beide treinen vernield
werden.
Tot dusverre konden twintig dooden en vijf
en twintig zwaar gewonden worden geborgen.
Men vreest, dat onder de puinen nog ver
scheidene dooden zullen liggen.
BURGERLIJKE STAND
De voetbal-enthousiaste lezer vindt hier
een foto-compositie onder het hierboven
staande motto.
Herkent hij de ploeg Volendammers, die onze
kleuren in zonnig Italië zullen verdedigen?
Aan het slot hiervan geven wij de oplossing
van deze puzzle, maar laat de lezer eerst zelf
een probeeren, of hij onze voetballers in deze
vermomming herkent.
De Zwitsersche ploeg komt op skis van
vaderlandsche bergen afgedaald naar
Italiaansche laagvlakte.
Rechtsonder hebben onze spelers hun wijde
lange broeken verwisseld voor de korte zwarte
en v. d. Meulen komt op het critieke moment
nog uit de lucht vallen.
De beroemde Dom te Milaan symboliseert
de plaats van den strijd, maar ondanks de
publieke belangstelling zal de wedstrijd niet
de echt op het domplein worden gespeeld.
De Technische Commissie is er nog niet zoo
erg gerust op, zooals blijkt uit de ernstige ge
laatsuitdrukking van Lotsy en Herberts.
Hebt ge intusschen de puzzle opgelost?
De Volendammers zijn, staande v.l.n.r. Pel-
likaan, Weber, van Run, v. d. Meulen, v. Heel,
Vente en Mijnders. Zittend Smit, Wels, Bak-
huys en Anderiesen.
HAARLEM. 20 Mei.
Ondertrouwd 19 Mei: G. L. J. Hoff en A. E.
1 G. v. d. Maat.
Bevallen 17 Mei: J. Stevenhaagen—IJzer-
mans, M. C. v. Gelder—Versteeg, z.; 18 Mei:
M. P. Roversv. d. Akker, d.; J. Tam—Dui
venvoorden, d.; E. M. Vosv. d. Boogaard. z.J
Overleden 17 Mei: J. J. W. T. Visker, 62 J*
Prinsessekade; 19 Mei: W. Ipenburg, 57 j.,
Hazepaterslaan; W. Oerlemans, 80 j„ Leeuwe-.
rikstraat.
