HANDEN AF VAN CHINA?
OVEREENSTEMMING OVER
ONTWAPENINGSRESOLUTIE.
BUITENLAND.
De werkzaamheden worden voortgezet. Beslissingen
betreffende de veiligheid, de luchtmacht en de fabricage
van en de handel in wapenen. Voorbehoud van Italië,
Perzië en Polen.
HET BELANGRIJKSTE NIEUWS
GENèVE
Op grond van hot En gelach -Fransch- Am er i-
kaansche accoond nopens de door de Fransche
delegatie uitgewerkte resolutie, welke Vrijdag
middag bij het presidium der Ontwapenings
conferentie is ingediend, heeft den volgenden
tekst:
De Hoofdcommissie neemt de resoluties,
welke haar zijn voorgelegd door de delegaties
der zes mogendheden, de delegatie van Tu"
kije en de delegatie van de Sovjet Unie
overweging;
houdt rekening met de bemerkingen vl
het Fransche memorandum van 1 Januari
.1934, het Italiaansche memorandum van 4
Januari 1934, het Erfgelsehe memorandum van
van 29 Januari en De Duitsehe verklaring van
16 April 1934;
is overtuigd van de noodzakelijkheid, dat
de conferentie haar werkzaamheden voortzet
om te komen tot een algemeen© overeenkomst
dn zake de vermindering en beperking der be
wapeningen
heeft besloten de reeds aangevangen onder
zoeken onverwijld voort te zetten.
De Hoofdcommissie wekt het presidium op
met de door hem geschikt geachte middelen
en met het doel een ontwapeningsconventie
algemeen te doen goedkeuren, een oplossing
te zoeken van hangend gebleven kwesties, on
geacht de bijzondere besprekingen, welke de
regeeringen mochten willen inleiden om het
resultaat te vergemakkelijken door den terug
keer van Duitschland ter conferentie.
II. Het bijzondere belang, dat de bestudee
ring eener oplossing van zekere sedert den
aanvang der algemeene beschouwingen naar
voren gekomen problemen biedt, geconstateerd
hebbende, neemt de Hoofdcommissie de vol
gende resolutie aan:
1. Veiligheid.
a. Aangezien de resultaten van vroegere
studies der conferentie sedert een jaar het
sluiten van zekere regionale veiligheidsover-
eênkomsten in Europa hebben vergemakke
lijkt, besluit de Hoofdcimmissie een bijzondere
sub-commissie te benoemen welke tot taak zal
hebben die voor-studies voort te zetten, welke
zij noodig oordeelt om het sluiten van nieuwe
overeenkomsten van gelijken aard, welke bui
ten de conferentie in behandeling zouden kun
nen worden genomen te vergemakkelijken.
Het zal de taak der Hoofdcommissie zijn de
eventueele betrekkingen dezer overeenkom
sten met de algemeene conventie te bepalen
b. De Hoofdcommissie besluit een bijzondere
süb-cömmissies te' benoemen met detaak
de kwestie der uitvoeringsgaranties te bestu-
deeren en de werkzaamheden nopens de con-'
trolé te hervatten.
2. Luchtvaart.
De Hoofdcommissie draagt de commissie
voor lupht vakaangelegenheden„op direct de
studie'aan te vangen van de in h'aab resolutie
van 25 Juli 1932 onder de rubriek „I Lucht
strijdkrachten" genoemde kwesties.
3. W-apenf abricage en handel in
wapens.
De Hoofddcommissie wekt zijn bijzondere
commissie voor de wapenfabricage en den
handel in wapens "op direct haar werkzaam
heden te hervatten in het licht der verklaring,
welke de Amerikaansche vertegenwoordiger op
30 Mei 1934 heeft afgelegd, in den kortst mo
gelijken tijd rapport uit te brengen over de op
lossingen, welke zij aanbeveelt.
Deze commissies'zullen naast elkander wer
ken. Het bureau heeft de taak der resultaten
samen te vatten.
III. De Hoofdcommissie laat het het pre
sidium over op het geschikte oogenblik de noo-
dige maatregelen te nemen, opdat de commis
sie, wanneer zij door den president wordt bij
eengeroepen voor zoover mogelijk een volledig
ontwapenings-ontwerp aantreffe.
IV. In aanmerking nemende, dat het voor
stel der Russische delegatie de conferentie
onder den naam „vredesconferentie" perma
nent te verklaren een nauwkeurige studie ver-
eischt, verzoekt de Hoofdcommissie den pre
sident dit voorstel ter kennis van de regeerin
gen te brengen.
In de beslissende zitting der Hoofdcommis
sie van de Ontwapeningsconferentie sprak
eerst Barthou, die de samenwerking van En
geland en Frankrijk een belangrijke basis voor
den vrede noemde. Barthou wees er op, dat
Duitschland vrijwillig de conferentie heeft ver
laten en nu ook vrijwillig moet terugkeeren.
„Wij willen geen politiek van insluiting, dat
ligt niet in onze bedoelingen en daden".
Frankrijk heeft slechts ter verzekering van
den vrede betrekkingen aangeknoopt met
eenige staten. Ten slotte wees Barthou op het
belang van Frankrijk aan een vermindering
der uit de lucht dreigende gevaren. Vervol
gens sprak Eden.
Eden juichte de opmerkingen van Barthou
over de vriendschap tusschen Engeland en
Frankrijk toe. Deze is een waardevol element
van den vrede in Europa. Thans is een oplos
sing gevonden, welke de conferentie over de
naaste toekomst heenhelpt. De moeilijkheden
zijn in hooge mate het gevolg van de afwezig
heid van een groote mogendheid, welker mede
werking essentieel is.
Eden constateert dat de Bri/tsche regeering
haar meening over het uittreden van Duitsch
land niet heeft gewijzigd. De zaak der ontwa
pening en overeenstemming heeft door dit be
sluit geleden.
Te hopen is, dat de wijziging van de at
mosfeer ook op de houding der Duitsehe re-
géering van invloed zal zijn en haar aan
leiding zal geven weer aan de beraadslagingen
deel te nemen.
Norman Davis, de gevolmachtigde der Ver-
eenigde Staten wijdde waar-deerende woorden
aan de Engelsch-Fransche overeenstemming.
De overeenstemming inzake een gemeenschap
pelijk werkprogram is een belangrijke bijdrage
•tot het resultaat der conferentie en tegelijker
tijd. voor den vrede.
Litwinof, de Volkscommissaris van Buiten
landsche Zaken der Sovjet Unie verklaarde dat
men niet kon verwachten, dat hij enthousiast
zou zijn over de resolutie. Hij zal haar even
wel ook niet verwerpen. Rusland is niet tegen
den terugkeer van Duitschland. Zonder eenige
resolutie heeft de Sovjet-regeering meer dan
alle andere staten er voor geijverd Duitsch
land naar deze conferentie en misschien de
andere organisaties terug te brengen. Litwi
nof meende, dat bij de bepalingen over de
Veiligheid de kwestie der definieering van het
begrip „aanvaller" niet kan worden over het
hoofd gezien.
De Zweedsche minister van Buitenlandsche
Zaken, Sandler, sprekende namens de zes
neutralen, zag de waarde der resolutie daarin,
dat door een politiek compromis, dat nieuwe
mogelijkheden biedt voor het tot stand bren
gen van een overeenkomst, de mislukking der
conferentie op dit oogenblik is verhinderd.
Spr. wenscht niet te criticeeren, doch wel moet
hij er op wijzen, dat de ontwapeiiïngskwestie
niet voldoende op den voorgrond is geschoven
De neutrale staten hadden een betere balans
'usschen de beide groepen ontwapening en
'iligheid gewen-seht en behielden zich voor
an opvattingen kenbaar te maken in den
;op der beraadslagingen.
Nadat nog eenige vertegenwoordigers het
woord hadden gevoerd werd de resolutie met
algemeene stemmen door de conferentie aan
genomen evenwel met voorbehoud van Italië,
Polen en Perzië.
1.5 tanen.
De putschpoging mislukt.
Uit Kowno: Omtrent de aanleiding en de
aanstichters van de mislukte putsclh-poging
in Litauen verkeert' men nog steeds in het on
zekere, zoodat nog steeds tal van geruchten
de ronde'do-en.
Van -officieele zijde wordt medegedeeld, dat
bij een verhoor Woldemaras alle schuld aan
het gebeurde beeft ontkend. Hij zou tegen
zijn wil naar Kowno zijn gebracht, waar men
hem pas na aankomst van bet vliegveld van
den -gang van zaken op de hoogte zou (hebben
gebracht. Men had hem verteld, dat er wij
zigingen in de regeering zouden komen en «at
hij tot leider der nieuwe regeering was uitver
koren. Hij heeft zich daar noch mee eens
verklaard, noch zijn toestemming gegeven
Toen hij echter vernam, dat de putsch ook
tegen den persoon van den staatspresident
was gericht, heeft hij zijn omgeving in den
staf van het vliegercorps onmiddellijk deze
actie afgeraden en zic-h sedert de vroege
ochtenduren niet meer met de zaak bemoeid.
Toen men bij hem er op aandrong, zich met
de actie te bemoeien, had -hij ruwweg ver
klaard; „Jullie hebt het potje te vuur gezet,
nu moet je maar zien, hoe je de brei slikt".
Tenslotte verklaarde Woldemaras, dat hij
zich geheel als geïnterneerde had bescho-uw-d.
Een onderzoek beeft uitgewezen, dat Wolde
maras' houding na zijn 'landing te Kowno
geenerlei activiteit had -getoond. Bij zijn ver
trek uitzijn verbanningoord was zijn houding
echter geheel anders geweest en had hij zich
tegenover de hem bewakende beambten reeds
als overwinnaar gedragen.
Onder de gearresteerden bevinden zich on
geveer 20 opstandige officieren. Woldemaras
die eerst in de lokalen van de staatsveilig-
hei'dspolitie in arrest gehoudenwerd, i-s gis
teren na zijn eerjste verhooren naar de ge
vangenis van Kowno -overgebracht.
Staatspresident Smetaha heeft de verzeke
ring gegeven, dat hun ten goede gehouden zal
worden, dat bij deli Putsch ieder bloedvergie
ten is vermeden.
KOWNO, 8 Juni (V. D.) De re-geering van
Litauen is Vrijdagavond in h.aar geheel af
getreden. De President der Republiek Smetana
heeft de demissionaire ministers met de af
handeling d-er loopende zaken belast.
Italië.
Geen ontmoeting
MussoliniH itler.
Reuter meldt uit Rome:
Men verklaart in bevoegde kringen dat
ge-en Italiaansch voorstel is gedaan be
treffende een ontmoeting tusschen Hitier en
Mussolini en dat een dergelijk voorstel ook
n-iet door Duitschland is -gedaan. In de naas
te toekomst is een conferentie tusschen beide
regeeringsch-efs niet waarschijnlijk.
De Kleine Entente in onder
handeling met Rusland.
Het Tsjecho-Slowaaksche persbureau meldt
uit Genève: Te Genève hebben Vrijdag be
raadslagingen plaats gevonden tusschen de
vertegenwoordigers der drie staten der Kleine
Entente Titulescoe, Jeftitsj en dr. Be-
nes' met den vertegenwoordiger van Sovjet
Rusland, den Volkscommissaris van Buiten
landsche Zaken, Litwinof.
Het voornaamste onderwerp deze beraad
slaging vormde de kwestie van het herstel
van normale diplomatieke betrekkingen van
de staten der Kleine Entente met Sovjet Rus
land en wel met het oog op de plotselinge
nieuwe politieke ontwikkeling en de gebeur
tenissen in Europa, in hoofdzaak evenwel
met het oog op de onderhandelingen in zake
een regionaal veiligheidspact voor het Oos
ten. Tot deze beraadslagingen geven ook aan
leiding de onderhandelingen over een moge
lijk toetreden van Sovjet-Rusland tot den
Volkenbond.
De resultaten dezer beraadslagingen zullen
binnen eenige dagen worden gepubliceerd.
Litwinof accoord met het
embargo.
Litwinof heeft den voorzitter der commissie
van Drie v-oo-r de Graai. Chaco kwestie, den
Mexicaan Napera, op d-e vraag of Rusland wil
deelnemen aan het verbod van invoer van
wapens en munitie, geantwoord-, dat de Sov-
-jetrege«lrin|g" zic-h orwoorwaaiud-elijk aansluit
bij deze voorstel-l-en en maatregelen in de ver
wachting, daarmede bij te dragen tot het her
stel van den vrede tusschen Bolivia en- Para
guay.
Barthou naar Londen.
MaeDonald heeft naar Reuter verneemt,
door middel van Eden aan. Barthou laten we
ten dat hij het op prijs zou stellen wanneer
Barthou naar Londen zou komen om daar
eens niet hem te c-onfereeren. Barthou zal be
gin Juli naar Londen gaan.
GOED NIEUWS.
OPLEVING IN CANADA
MONTREAL, 8 Juni (V.D.) De voorzitter
van de organisatie van fabrikanten, Anthes,
verklaarde gisteren, dat Canada evenzeer als
de Ver. Staten in herstel is, hetgeen hij staaf
de met officieele cijfers, waaruit bleek, dat
de omvang van het zakenleven in den loop
van het jaar was gestegen van 68.4 tot 93.1
pCt., terwijl de indust-rieele productie was ge
stegen van 62,5 tot 92 pOt.
DE MOORD OP DR. ARLOSOROFF
EEN DER VERDACHTEN TER DOOD
VEROORDEELD.
JERUZALEM, 8 Juni (Reuter) Stavski, die
bescfhuldigd wordt dr. Arlosoroff te hebben
vermoord, is ter dood veroordeed.
Rosenblatt werd vrijgesproken.
DRIE EXECUTIES IN SING-SING.
NEW-YORK, 8 Juni (V. D.) Drie wegens
een moord ter dood veroordeelde gevangenen
zijn gisterenavond om elf uur in de Sing-Sing
gevangenis op den electrischen stoel geëlec-
trocuteerd. Een vierde, die eveneens ter dood
veroordeeld was, kreeg op het laatste oogen
blik een uitstel van executie voor den tijd
van twee weken, daar men een onderzoek
wenscht-e in te stellen naar zijn geestelijken
toestand.
LID VAN DILLÏNGER'S BENDE
NEERGESCHOTEN.
NA MAANDENLANGE JACHT.
WATERLOO, 8 Juni (V.D.) Tommy
Carroll, een „luitenant" van de bende van
John Dillinger is gisteren door een detective
alhier neergeschoten. De politie bracht Car
roll -over naar een ziekenhuis, waar de ge
wonde toegaf een gangster te zijn en een
vriend van Dillinger. De federale politie had
al maanden lang op den bandiet jacht ge
maakt.
WASHINGTON, 8 Juni (V.D.) Omtrent
het neerschieten van Tommy Carroll in Wa
terloo (Iowa) wordt nader gemeld, dat de
man eenige uren, nadat hij in het zieken
huis was gebracht, aan de bekomen wonden
is overleden.
Verder werd een meisje gearresteerd, dat
zich de vrouw van Carrol noemde.
Zij bekende op 28 April te hebben deelge
nomen aan een schietpartij in den staat Wis-
consein, waarbij verscheidene politieman
nen werden gedood.
door VISCOUNT CECIL.
Wat zijn de werkelijke bedoelingen van
Japan? j
Wij hebben namens het ministerie van bui
tenlandsche zaken te Tokio de mededeeling
gehad, dat andere staten hun handen van
China moeten afhouden en dat iedere vreem
de of internationale hulp aan de Nanking
regeering, zelfs al is zij van technischen aard,
verzet va-n Japan zal ontmoeten. Er is zelfs
no-g een meer beleedigende verklaring van den
Japansche gezant te Washington geweest,
wel-k-e hierop neerkwam, dat iedere Wester-
sche mogendheid, die handelsschi-kkinge-n met
China wenscht te treffen, allereerst de goed
keuring van de Japansche regeering moet ver
krijgen. En nu is in antwoord op de vriend
schappelijke informaties van Sir John Simon
de officieele ver-klaring van den Japanschen
mi-nister van buitenlandsche zaken versche
nen, dat deze uitlatingen niet door de regeering
bekrachtigd werden: Japan heeft de bedoe
ling zijn verplichtingen aan het Negen-
mogendhedenverdrag betreffende de territo
riale integriteit en de „open deur politiek"
geheel en al na te komen, maar de „vrede"
in het Verre Ooste-n behoort tot de bijzondere
verantwoordelijkheid van Japan.
Nu kunnen deze voor den vuist weg uitge
sproken woorden voldoende zijn om diegenen
te overtuigen, die zich zelf bedriegen met het
voeren van een struisvogelpolitiek. Maar ieder,
die nauwlettend de koers van de Japansche
politiek gedurende de laatste drie jaren ge
volgd heeft, zal de -schrik om het hart geslagen
zijn. Deze phrasen van den heer Hirota over
de „getrouwe inachtneming van al de Japan
sche verplichtingen" brengt ons een onplezie
rige gebeurtenis in herinnering.
In de herfst van het jaar 1931, toen de Ja
pansche militaire autoriteiten onder ongeloof
waardige voorwendsels de bezetting in Mands
joerije geleidelijk opvoerden, ontving de "^ol-
kenbondsraad uit Tokio regelmatig de ver
zekering, dat Japan in het geheel niet de be
doeling had zijn verbintenissen ten opzichte
van het Negen-mogendhedenverdrag en het
Volkenbondsverdrag te verbreken. Thans weten
we dat die verzekeringen absoluut onbetrouw
baar waren; de beloften van den Volkenbonds-
raad dat de bezettingstroepen zouden worden
teruggetrokken werden stuk voor stuk ver
broken, zonder gewetensbezwaar. Hoe is het
mogelijk op het woord van ©en dergelijke
regeering te bouwen?
Neen. De stem is- de stem van Hirota, maar
de handen zijn die van Araki. De expansie
politiek, die hij en zijn militaire groep voe
ren, is meedoogenloos voortgezet sinds den be
weerden aanslag op de spoorlijn bij Moek-
den in September 1931. Ben onderdeel van deze
politiek is het nagaan der reacties va-n de
Westelijke Mogendheden voordat de aanval
in een nieuw stadium wordt geleid. Vandaar
het „halt", dat geroepen werd na de eerste
kleine excursie van de Japansche troepen
buiten de Ma-n-dsjoerijsche spoorwegzöne en
waarvan de bedoeling was te onderzoeken, of
de Volkenbond er ernst van maakte. Toen men
ontdekte dat woorden het eenige wapen van
d-en Volkenbond waren, werd de militaire
penetratie voortgezet. Vandaar ook de vlieger,
die kortgeleden namens het ministerie van
buitenlandsche zaken werd opgelaten. De re
sultaten, die bestonden in beleefd geformu
leerde protesten van Engeland, Amerika en
Frankrijk, noopten tot de noodige voorzich
tigheid. De toon van de officieuze verklaring
was daarom vol van hoffelijke zinsnede-n,
maar de kern bleef dezelfde.'
Met nadruk werd ons medegedeeld, dat het
vermaarde plan-Tanaka een onhandige ver-
valsching was. Het betrof een ontwerp van een
verovering, welke zich geleidelijk westwaarts
en zuidwaarts uitstrekte -en dat door generaal
Tanaka aan den Mikado zou zijn voorgelegd
Men kan er slechts van zeggen, dat indien
het e-en vervalsching is geweest, het tevens
een profetie van opvallende nauwkeurigheid
genoemd kan worden. Want de Japansche
politiek heeft de koers, die door het opzien
barende document werd aangegeven, op den
voet gevolgd. Daar was de militaire bezetting
van Mandsjoerije;, het bewerkstelligen van
een regeering met ^geringe onafhankelijkheid
in dat land; de verovering van Jehol; en dé
penetratie van Mid-den-Mongolië. En het vol
gende stadium waar we ons nu mee bezig
houden was de overheerrsching van geheel
Ohina, hetzij openlijk of door middel van een
protectoraat, en de uitsluiting der Westersche
Mogendheden van de Chineesche markten-en
wateren. Een oorlog met Rusland werd in over
weging genomen teneinde Siberië te an-
nexeeren en in het zuiden moesten Hongkong
en Singapore worden veroverd.
Laten wij hopen, dat deze laatste pha-sen
tot het rijk der fantasie behooren. Wij mogen
het hopen, maar wij kunnen er naar aan
leiding van al hetgeen reeds gebeurd is, niet
■«;eker van zijn.
Een andere „kwasie officieele" verklaring be
richtte ons korten tijd geled-en, clat Ja-pan zal
aandringen op vlootparitei-t met Engeland en
Amerika op de hervatte vlootconferentie van
1936. Dit beteekent absolute overheersching
in de Stille Zuidzee. Waarom? Omdat. Japan
de internationale dictator in dat deel van de
wereld wenscht te zijn. Nog 500 vliegtuigen
zullen, zoo lezen wij aan de Japansche
luchtmacht worden toegevoegd. Waarom? Om
dat vijandelijkheden met Rusland worden
voorzien.
Als zich ooit een zuiver geval van oorzaak
en -gevolg in het Internationale leven heeft
voorgedaan, dan is het zeker wel dit. Deze
ontwikkeling van het tweede deel van het
Japansche avontuur de overheersching in
China is het directe gevolg van de mach
teloosheid van den Volken-kond om de eerste
étappe te voorkom-en. Het treft de materieele
belangen van de andere beschaafde landen
nog veel meer dan de verovering van
Mandsjoerije. De Engelsche handel in China
en zijn in Sjanghai vastgelegd kapitaal over
treft verre die van Japan, en de „open deur"
is sinds het begin van deze eeuw een der „ge
heiligde" leerstellingen van de Amerikaansche
buitenlandsche politiek geweèst. Daar Enge
land, Amerikaa, Frankrijk en de andere be
trokken mogendheden door hu-n zwakheid den
Volkenbond twee jaar geleden hebben mis
leid, is het voor hen niet g-emak-keiljk de hulp
van den B-on-d in te roepen nu hun handel be
dreigd wordt.
De omstandigheden zijn zooals gewoonlijk
door Tokio goed uitgekozen. De beruchte 21
punten werden aan China aangeboden toen
Europa door den wereldoorlog in beslag Ge
nomen was. De meest acute periode in "de
economische wereldcrisis werd uitgezocht om
den aanval in Mandsjoerije te open-en. En
zoo bieden nu de précaire moeilijkheden van
de ontwapeningsconferentie -en president
Roosevelt's werkzaamheden met zijn herculi
sche taak voor het nationale herstel de ge-
w-ens-chte gelegenheid om de politiek
„handen af van China" te beginnen.
Tenzij de naties, die werkelijk den vrede en
een constante internationale samenwerking
willen, zich veree-nigen om het oorlogszuch
tige egoïsme van Tokio te weerstaan, bestaat
er veel reden om te vreezen dat zij zich bin
nen afzienbaren tijd tegenover een verschrik
kelijk dilemma zien geplaatst. Zij zullen heb
ben tè kiezen tusschen een lijdelijk accep
teeren van de Japansche overheersching in
het Verre Oosten met al haar politieke en
commercieele gevolgen of de compleete ver
nietiging van de tot nu toe door hen gevoer
de politiek.
ONZE DAGELIJKSCHE
KINDER VER TELLING.
Plotseling zag men het vliegtuig naar beneden storten.
„Jonge, jonge, dat wij dat nou net mee moeten maken,"
zei Ben en ze liepen met hun oogen half dichtgeknepen
en hun ooren dicht, in de richting waar het gevaarte
neer zou ploffen. „Loop, misschien zijn er nog menschen-
levens te redden," riep Sietske en hij zwaaide met zijn
lange armen den weg over.
En jawel, hoor, midden in een sloot lag de vlieg
machine. „Help," hoorde men roepen en de jongens
riepen terug, dat ze op weg waren. „Ik wed, dat die piloot
er erg aan toe. is," zei Ben, die angstig naar den vlieger
staarde en een beetje beteuterd kwamen ze nad,erbij. En
,toen*„„
Evenmin mag worden vergeten, dat de be
langen van Europa en de Vereenigde Staten
op het oogenblik in zekeren zin identiek met
den Volkenbond zijn. D-e instandhouding van
hun handel en fi-nancieele bezittingen in
Ohina om niet van de bijna onbegrensde
expansiemogelijkheden te spreken hangt
vóór alles af van de pacificatie van China.
En de Volkenbond heeft reeds veel gedaan óm
die te bewerkstelligen. Gedurende d-e laatste
drie jaar heeft de Nankingregeering, de tra
gedies van Mandsjoerije en Sjanghai ten spijt
een druk gebruik van den Volkenbond ge
maakt bij de groote taak vrede, gezondheid
en welvaart in het land te brengen.
Dr. Rajchman, de voornaamste bij den
Bon-d aangestelde adviseur, die thans naar
Genève terugkeert, is een belangrijke drijf
kracht bij het reconstructie-werk. Medische
deskundigen van verschillende nationaliteit,
eveneens gekozen door den Volkenbond, heb
ben groote vorderingen gemaakt bij het or-
ganiseeren van een nationalen gezondheids
dienst. Sir John Hope—Simpson, hooge com
missaris voor hulpverleening bij ov-erstroo-
ming heeft honderddui-zendien van den dood
gered en langs den Yangtse over een af
stand van honderden mijlen dijken laten
aanbrengen, waarbij hij zich verzekerde van
de medewerking van de provincies, die de
Nankingregeering niet erkenn-en. Behalve dat
is met den aanleg van nieuwe wegen tot een
totale lengte van 2500 kilometer begonnen.
Al-s deze activiteit zoo doorgaat heeft Ja
pan reden om te vreezen voor datgene wat
het 't minste wenscht een sterk en -ver-
eenigd China in plaats van machteloos land,
verscheurd ear verarmd door den burger
oorlog. Van betrouwbare zijde wordt thans
medegedeeld, dat de waarschuwing aan de
Westerse h-e mogendheden samenvalt met
een ernstige poging een der voornaamste
Chineesche oorlogsmagnaten om te koopen
met het oog op e-en Sino-Japansch accoord
ten gunste van de Japansche politiek. Het
laatste niéuws is, dat Japan zal protesteeren
tegen de politiek, zooals zij voorgesteld wordt
door de Volkenbondsadviseurs in Ohina.
Ik heb met belangstelling de beteekenis
van de jongste Japansche actie in oogen-
schouw genomen, want het toont duidelijker
dan eenige andere gebeurtenis der laatste
jaren het ontstellende gevaar aan. dat schuilt
in een politiek van overdreven nationalisme.
D» tegenwoordige leiders van Japan erken
nen de grofste leerstellingen over het natio
nalistische militarisme. Het is geen toevalli
ge samenloop van omstandigheden, dat een
bewapeningswedloop in Europa zou worden
ingeleid, op hetzelfde oogenblik, dat Japan
in het Verre Oosten den strijd begint. In bei
de gevallen heeft dezelfde opvatting de over
hand de opvatting, die de andere naties
Ji-et recht tot bemiddeling ontzegt.
Laat hen, die zooals in Amerika
groote bezorgdheid toonen over het gevaar
in de Stille Zuidzee, en hen, die zooals in
Engeland zich voornamelijk bezighouden
met het oorlogsgevaar in Europa, bedenken
dat beide problemen nauw aan elkaar ver
want zijn. In beide gevallen kan een trouwe
belijdenis van het „collectieve systeem" mis
schien ons en de brave menschen in
Duitschland en Japan nog redden van de
universeele ramp, die de oorlog is. Berusting
in egoïstische nationalistische politiek al
leen kan tot die ramp leiden. Het is een wel
kom teeken des tijds, dat deze waarheid
steeds duidelijker wordt ingezien door de re
geerders va-n Rusland en de Vereenigde Sta
ten, welke openlijk dichter naar den Volken
bond treden.
'Groot is het gevaar waarop ik zinspeelde,
maar er zijn ook belangrijke- kansen voor een
constructief staatmansc-hap. Want het is
een feit, dat, wanneer de mogendheden, die
actieve leden van den Volkenbond zij-n ge
bleven nauw samenwerken met Rusland en
Amerika in alles wat het behoud van den
vrede betreft, het oorlogsgevaar zou kunnen-
verdwijnen.
CNadruk verboden.}
