Rijkspresident Von Hindenburg overleden
Hindenburg, rijkspresident van
Luitenant von Hindenburg. Een
jeugdportret van den president
Uit den wereldoorlog. - V.l.n.r.: Veldmaarschalk von Hindenburg;
ex-keizer Wilhelm II en generaal Ludendorff gebogen over de stafkaart
Ludendorff den Rijkskanselier, prins Max van Baden, mede, dat de
toestand onhoudbaar was en om den vrede moest worden verzocht.
Von Hindenburg steunde dit verzoek den 3den October met de woor
den: „daar ons naar menschelijke berekening geen hoop meer rest
den vijand tot vrede te dwingen." Den vijfden October werd dan ook
de bemiddeling van President Wilson ingeroepen. Den 26sten October
nam Von Ludendorff zijn ontslag en ging naar het buitenland.
Niet aldiïs Von Hindenburg. Toen de voorloopige regeering onder
den sociaal-democraat Ebert hem verzocht de leiding van de naar
Duitschland terugkeerende troepen op zich te nemen, voldeed hij
daaraan. En hiermee bewees hij zijn land een grooteren dienst dan
als overwinnend veldheer. Hij voorkwam 'een bloedbad en een
burgeroorlog
Von Hindenburg had zooveel ontzag onder de terugkeerende troe-
p." o-.t z'-i niet uit den band sprongen, waarvoor was gevreesd; dat
zij niet gingen muiten, waarvoor ook ae nieuwe regeering bang was.
De president in gezelschap van den Duüschen ex-kroon
prins
NEÜDECK, 2 Augustus (V. D.)
Rijkspresident generaal-veldmaarschalk
Von Hindenburg is hedenmorgen
om negen uur overleden
Paul Ludwig Hans Anton von Beneckendorff und von Hindenburg
werd op 2' October 1847 uit een oud-adellijke familie te Posen geboren.
Zijn vader was leider van de landweercompagnie te Pimie. Na de
evangelische burgerschool en het gymnasium te hebben bezocht,
werd hij cadet op de cadettenschool te Wahlstadt. Daarna studeerde
hij aan de hoofdcadettenschool te Berlijn. In 1865 werd hij officier
en reeds een jaar later trok hij als luitenant in het derde garde
regiment infanterie tegen Oostenijrk ten strijde. Hij nam toen o.a.
deel aan den slag bij Königgratz.
Paul von
In den Fransoh-Duitschen
ooorlog.
In den Fransch-Duitschen oorlog van 1870
was Hindenburg bataillonscommandant en
nam hij o.m. deel aan den slag bij St. Privat.
Later werd hij plaatsvervangend regiments
commandant. ïn Januari 1870 behoorde hij
tot de belegeraars van Parijs. Hij kreeg in
dezen oorlog het IJzeren Kruis.
Na den Fransch-Duitschen oorlog werd
Hindenburg leeraar aan de krijgsacademie,
werd in 1877 geplaatst bij den generalen staf
te Koningsbergen als kapitein, in 1884 afdee-
lingschef te Glogau, in 1889, afdeelingschef
van het ministerie van oorlog, 1893 bevelheb
ber van het 91ste regiment infanterie te Ol
denburg, van 1896 tot 1900 chef van den ge
neralen staf van het achtste legercorps, van
1900 chef van de 28ste divisie te Karls
ruhe, in 1903 van het vierde legercorps te
Maagdenburg. In 1911 werd hij, op verzoek
op non-actief gesteld, om, zooais men be
weerde, voor jongeren plaats te maken.
De wereldoorlog.
Toen de wereldoorlog uitbrak was Generaal
Hindenburg voor de groote massa van het
Duitsche volk, een vrijwel onbekend soldaat.
Hij leefde op zijn villa aan den Elgenriede
te Hannover en niets scheen er op te duiden,
dat hij spoedig op den voorgrond zou treden.
Hij was September 1911 afgetreden. Dat
was op drie en zestig jarigen leeftijd. Inge
wijden wisten te vertellen, dat hij niet erg
goed met keizer Wilhelm, zijn oppersten
„Kriegsherr" op kon schieten en dat dit oor
zaak was, dat hij op non-actief werd gesteld.
Een feit is het, dat bij het uitbreken van
den oorlog de zes en zestig jarige Von Hin
denburg zich aanbood weer actief op te
treden, doch dat daarop van de hoogste
„Stelle" niet werd gereageerd, tot de Russen,
aan het Oostelijk front bedenkelijk kwamen
opzetten en reeds de Duitsche grenzen had
den overschreden.
Toen herinnerde keizer Wilhelm zich Von
Hindenburg weer. Hij wist ook, dat deze een
uitmuntend kenner was van de strategische
toestanden aan het Oostelijk front.
Wilhelm riep hem terug en droeg hem het
bevel op over de troepen, die de Russen
moesten bestrijden.
Dat was op 22 Augustus 1914. Hij werd com
mandant van het 8e legercorps met als chef
President von Hindenburg verlaat het
stembureau, tijdens de laatste rijksdagver-
Idezingen
van den staf naast zich generaal-majoor
Ludendorff. In zijn gedenkschriften heeft
Hindenburg uitvoerig de samenwerking met
dezen generaal besproken.
De slag bij Tannenberg (26—31 Augustus
1914) waarbij het leger van Rennenkampf,
den Russischen bevelhebber, na eerst de
Duitschers een klap te hebben toegebracht,
bij Gumbinnen een gevoelige nederlaag leed,
bracht den naam van Von Hindenburg op
aller lippen.
Von Hindenburg werd nu, in de oogen van
het Duitsche volk, de redder van het vader
land. Met den sl£tg bij Tannenberg scheen de
oorlog gewonnen.
Sedert dien dag trad veldmaarschalk von
Hindenburg meer en meer op den voorgrond.
Zijn verder optreden in den wereldoorlog
behoeft eigenlijk niet nader te worden gere
leveerd. Hij bleef aan het Oostelijk front tot
de Russen onder Trotsky en Lenin een wapen
stilstand te Brest-Litowsk hadden gesloten
(15 December 1917), welke door een vredes-
Duitschland
Als cadet Paul von Hindenburg
als leerling van de cadettenschool
verdrag op 3 Maart 1918 werd gevolgd. Niet
steeds was het leger van Von Hindenburg zoo
gelukkig geweest. Den 27 Februari 1915 werd
den Duitschers een nederlaag toegebracht bij
Prasnycz bij hun eerste poging om het of
fensief te hervatten in de streek der Masuri-
sche meeren. Het succes der Duitschers begon
eerst in het laatst genoemde jaar, toen. 7
Mei, von Hindenburg de oorlogshaven Libau
veroverde. Nadat de Duitschers het offensief
van generaal Broesilof hadden gestuit de
Russen verloren hierbij niet minder dan een
millioen man en hun tegenstanders 420 dui
zend werd veldmaarschalk von Hindenburg
27 Augustus 1916 benoemd tot Chef
van rieu Generalen Staf, terwijl Ludendorff
als kwartiermeester-generaal naast hem
bleef werken. Eind 1917 had het
er den schijn van dat Duitschland
aan de winnende hand was gekomen, vooral
daar de duikbootoorlog zijn uitwerking deed
gevoelen. In het voorjaar van 1918 wilde Hin
denburg, die inmiddels aan het Westelijk
Front was gekomen, den beslissenden slag
slaan. Met een groot offensief aan beide kan
ten van St. Quentin wilde hij door het vijan
delijk front heenbreken, het noodwaarts naai
de kust drijven. Het verwachte succes bleef
echter uit. Hierdoor werd door de geallieer
den tijd gewonnen, hetgeen, toen Amerika
Duitschland den oorlog verklaarde, tot de
definitieve nederlaag leidde der centralen.
Als verslagen veldheer moest veldmaar
schalk Hindenburg huiswaarts trekken.
De 26sten September 1918 deelde Von
Hindenburg als rijkspresident
Toen Friedrich Ebert, de eenvoudige zadelmaker, stierf, werd Von
.-."••r. d:3 toen 77 jaar was, tot president van de jonge Duit
sche republiek gekozen. Bij tweede stemming,
den 26sten April 1925, behaalde hij een meer
derheid van ruim 1 millioen stemmen op den
democraat Marx. (De derde candidaat was de
communist Thalmann), 12 Mei d.a.v. legde
Hindenburg in den Rijksdag den eed af. Hij
verklaarde, dat hij zich steeds boven de par
tijen zou stellen. Von Hindenburg was de eer
ste door het volk gekozen president; dat was
Ebert niet, wat dezen uitnemenden man bij
zonder heeft gespeten.
Voor velen in en buiten Duitschland was
zijn verkiezing tegenover een sociaal-demo
craat en een communist een groote teleur
stelling. Men zag in hem, voor alles, een
vijand van de Republiek. Als zoodanig was hij
dan ook door een deel van de rechtsche par
tijen, die een terugkeer van de monarchie on
der een Hohenzollern wenschteu, candidaat
gesteld en op den voorgrond gebracht. De
verkiezing van von Hindenburg, den ouden
veldmaarschalk, werd aa. in Frankrijk in et
wantrouwen ontvangen.
Het was inmiddels koren op den molen der
nationalisten, die van meening waren, dat in
de verkiezing van von Hindenburg een bewijs
moest worden gezien, dat er in Duitschland,
ondanks dat het een republiek was geworden,
weinig was veranderd.
De vrees, dat Hindenburg, rhfet 2ijn monar
chistische gezindheid en zijn grooten invloed
op de oude officieren en soldaten, zijn macht
tegen de republiek zou gebruiken, is onge
grond gebleken. Hij nam de grondwet van
Weimar nauwkeurig in acht. Dat men in die
dagen getracht heeft Hindenburg te bewegen
zich te scharen aan de zijde van hen, die
de republiek omver trachtten te werpen, is
zeker. De oude generaal weigerde echter iets
te ondernemen, dat de rust en den vrede van
het vaderland in gevaar kon brengen.
In 1932 liet Von Hindenburg zich opnieuw
voor het presidentschap candidaat stellen,
thans voor de republikeinsche partijen, waar
van het Centrum en de S.P.D. de voornaam
ste waren. Deze candidatuur was door de
toenmalige kanselier dr. Buening bewerkt.
Tegenover hem stonden Hitler voor de Na-
tionaal-Socialisten. Duesterberg voor de
Duitsch-Nationalen en Thalmann voor de
Communisten. Bij tweede stemming (Duester
berg was afgevallen als candidaat) op 10
April 1932 werd Von Hindenburg met abso
lute meerderheid gekozen.
Het is bekend, dat Von Hindenburg van den
aanvang af tegenstander geweest is van het
nationaal-socialisme. Desondanks is hij er
in het begin van het vorige jaar toe gekomen
het kabinet-Von Schleicher ten val te bren
gen en Hitier tot Rijkskanselier te benoemen.
Zijn overlijden in deze voor Duitschland
wel zeer donkere tijden, is wel een buitenge
woon ernstig feit, dat nog groote gevolgen
met zich kan brengen, zoodat in waarheid
getuigd kan worden dat Von Hindenburg een
groot man is geweest, wiens leven in vele op
zichten voor Duitschland van beslissende
waarde is geweest en wiens dood nog onbe
kende, doch wellicht even beslissende conse
quenties te voorschijn kan roepen.
Vergezeld van zijn kleinkinderen maakt de president een wandeling
m deo tuin van zijn paleis te Berlijn
Generaaf-vefdmaarscbalk von Hindenburg
ah hgoM me* de Duitsche weermacht
In gezelschap van rijkskanselier Hitler en minister-president Goering woonde de
president f> 29 Aeguste» 1433 de beenham* Ie het MiederweU Ml
