HET NIEUWE AVONDBLAD
Velsen's Witte Kruis bestaat
veertig jaar.
P.CH. bouwt in het duin en spreekt
met de wereld.
19e JAARGANG No. 245
DINSDAC 21 AUC. 1934
IJMUIDER COURANT
ABONNEMENTEN: per week 10 ets., per maand
40 cents plus 2j4 cents incasso, per kwartaal 1.20
plus 5 cents Incasso, losse nummers 3 cents.
Kantoor: Kennemerlaan 42 IJmuiden - Telef. 521
Verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen.
Uitgave lourens Coster, Maatschappij voor Courantuitgaven en Algemeene Drukkerij N.V.
Directie: P. W. PEEREBOOM en ROBERT PEEREBOOM
ADVERTENTIEN: 1—5 regels f 0.75. Elke regel meer
15 ct. Bij abonnement belangrijke korting. Adverten
ties van Vraag en Aanbod 1-3 regels 25 ct., elke regel
meer 10 ct. Ingezonden mededeellngen dubbele prijs.
ALLE ADVERTENTIëN, OPGEGEVEN VOOR DIT BLAD WORDEN KOSTELOOS OPGENOMEN IN DE NEVEN-EDITIE HET NIEUWE AVONDBLAD DE KENNEMER COURANT.
Alle abonnéa van dit blad zijn. zoodra zij 14 dagen als zoodanig in de registers
zijn ingeschreven en verder op voorwaarden, die van tijd tot tijd gepubliceerd
en ten kantore van drt blad gratis verkrijgbaar zijn. kosteloos verzekerd tegen
de gevolgen van ongevallen voor de navolgende bedragen-
t 2000— bij algeheele invaliditeit; 600— bij overlijden; 400— bij verlies van
een hand, voet of oog; 250— bij verlies van een duim; 150— bij verlies van
een wijsvinger; 100.bij breuk van boven- en/of onderarm; 100.bij breuk
van boven- en/of onderbeen; 50— bij verlies van een anderen vinger. Tenge
volge van spoor-, tram- of autobusongeval; 5000— bij overlijden van man en
vrouw belden; 3000— bij overlijden van den man alleen; 2000— bij over
lijden van de vrouw alleen Opvarenden van visschers-, marine-vaartuigen
enz. 400.bij verdrinkingsdood door ongeval tijdens de vaart, tot een
maximum van 2000—, indien hetzelfde ongeval den dood van vijf of meet
abonnés mocht tengevolge hebben.
Alleen de abonné(e) zelf is verzekerd, behoudens het vermelde omtrent spoor-*
tram- of autobusongevallen. Polls is niet noodig. Uitkeeringen krachtens
deze verzekering worden gewaarborgd door de Nieuwe H-A.V.-Bank t6
Schiedam.
IJMUIDEN.
Scheveningen-Radio komt bij het ÏJmuidensche kampeerterrein.
De plaats van waar men met de wereld gaat spreken
Worden alle diensten nu
vereenigd?
In de laatste vergadering van den gemeen
teraad hebben burgemeester en wethouders
den Raad medegedeeld, dat een wijziging is
gebracht in de overeenkomst met het Rijk
inzake de huur van het kampeerterrein. Het
Rijk heeft een gedeelte van het terrein te
ruggenomen en daarvoor een ander stuk
duingrond beschikbaar gesteld,
Op het teruggenomen gedeelte wordt nu
een gebouwtje gezet voor de vestiging van
den kortegolfdienst van Scheveningen-Radio.
De volgende bijzonderheden over dit inte
ressante bedrijf zullen ongetwijfeld onze le
zers interesseeren.
Het is bijna niet te gelooven, dat de radio
30 jaren geleden nog zoo ontzaglijk primitief
was, als men thans de verbluffende eenvoud
ziet, waarmede het radioverkeer, voorname
lijk over grooten afstand wordt afgewikkeld.
Practisch bestaan voor den modernen ra
diozender geen afstanden meer. Er is in de
afgeloopen jaren ernstig gewerkt, hard ge
werkt; niet alleen in het buitenland, maar
ook hier te lande was men werkzaam en de
Rijkstelegraaf niet 'het minst.
'Sinds Juli 1926 is de dienst voor het z.g. al
gemeen openbaar radioverkeer voor ons land
in de noordelijke seinz'aal van het ÏJmuiden
sche postkantoor ondergebracht.
Van hier uit worden sinds jaar en dag door
rappe telegrafistenhanden de seinsleutels be
diend, welke te Scheveningen in het radio
station PCH de verbindingen tot stand bren
gen, die de machtige zenders hun morsetee-
kens door den aether doen slingeren. De
roep van PCH, nu eens lokkend „Hebt ge nog
telegrammen voor mij?" dan weer nijdig „Ik
maak u attent op overtreding van artikel
zooveel der radio-conventie", wordt op vrij
wel alle zeeën gehoord.
De zenders op ons rijkskuststation gebrui
ken meer dan een golf. De z.g. lange golf
(2222 M.) beschikt over circa 8 K.W. antenne
energie. Dit vermogen, gevoegd bij de be
trekkelijk groote antennehoogte (100 M. hoog,
270 M. lang, 4 draden! verleent. PCH een wer
kingsfeer van vele duizenden kilometers.
Dientengevolge kan zij des nachts in den re
gel haar telegrammen aan schepen op de
Indische vaart tot- in de Roode Zee afgeven.
■Behalve de normale verkeersgolven, waar
mede het scheepsverkeer op de Noordzee en
omliggende wateren bestreken wordt (de 600
M. en 705 M.) is als jongste verkeersmiddel
met schepen-op-grooten-afstand de ultra-
kor te - golf - dienstkortweg gezegd: de korte
golf, ontstaan. Deze dienst werkt met 2 zen
ders; een op 22.8 M. en een op 35.3 M„ waar
mede PCH verbinding kan houden met de
mailschepen op de Indische route, Zuid- en
Noord-Amerika en de West. Men werkt met
een z.g. daggolf, (22.8 M.) en de nachtgolf
(35.3 M.) Proefondervindelijk is namelijk ge
bleken, dat de wisseling van dag en nacht
verandering van golflengte noodzakelijk
maakt, opdat een zekere verbinding onder
alle omstandigheden mogelijk is. Het nut van
dergelijke rechtstreeksche verbinding van het
Moederland met de Koloniën is meer dan een
keer bewezen.
Over reserve golflengten kan PCH in geval
van nood ook nog beschikken, nl. 36.0 M. en
53,0 M. De zenders werken met 10—15 KW
energie.
Een ander onderdeel van de kortegolf, weüke
nog niet zoo lang bestaat, is de z.g. eenzijdige
uitzend dienst. Deze is bestemd voor schepen,
welke wel over een kortegolfontvanger be
schikken, doch niet over zoo'n zender. De te
legrammen worden dan door PCH op bepaal
de" uren van den dag (2 maal in de 24 uur) op
35.3 M. „in den blinde" uitgeseind. Latei-
wordt dan via andere schepen recu van dit
telegram ontvangen.
Afstandbediening.
Reeds geruimen tijd ondervond de
dienst tijdens het luisteren op deze golven
storing, zoodat de ontvangst vaak onmo
gelijk was. Passeerende auto's, apparaten,
stofzuigers, ja zelfs in de Zuidersluis lig
gende botters veroorzaakten door hun
motoren sterke ratelstoringen. Men heeft
sinds eenige maanden toevlucht gezocht
tot z.g. afstandontvangers. In het duïn-
terrein ten Zuiden van de Zuidelijke pier
werden in een houten gebouwtje twee
kortegolf ontvangers opgesteld.
Naast elke ontvanger staat een kleine, zeer
langzaam loopende electro-motor die door
middel van een drijf riempje de condensator
van het desbetreffend apparaat kan afstem
men. In de plaats van het snoer voor de kop
telefoon treedt nu de telefoonkabel. In de
seinzaal aan het Sluisplein drukt de telegra
fist nu eenige contacten in en de motor zet
zich in beweging. Tegelijkertijd is het toestel
in de duinen ingeschakeld, zoodat wanneer
de bedienende ambtenaar de koptelefoon
opzet, hij de signalen op den korten golf band
welke het toestel bestrijkt, kan hooren.
Hoort hij nu een' signaal, dat voor PCH be
stemd is, dan stopt hij met een handbewe
ging den motor naast den ontvanger.
Zoo worden dus de apparaten over een
grooten afstand bediend. Hoe ingenieus dit
oo'k gevonden mag zijn (Prof. dr. Koomans.
onzen Hollandsche radio-expert komt de eer
van dit ontwerp toe) deze toestand is verre
van ideaal. Reeds lang koesterde men plan
nen om dezen zoo uiterst belangrijken dienst
te verbeteren.
De nieuwe huisvesting.
Thans zal de technisceh dienst der
P.T.T. op het vrijgekomen gedeelte van
het kampeerterrein een (voorloopig) hou
ten gebouw plaatsen, waarin deze tak van
het bedrijf geheel zal worden onderge
bracht. Men hoopt met October klaar te
zijn, zoodat PCH de honderden Kerst- en
Nieuwjaarstelegrammen voor en van hen,
die verre zeeën bevaren, tijdig verwerken
kan.
Tevens zal in dit station de berichten
dienst met de trawlers ondergebracht
worden.
Zooals onze lezers weten 'geschiedt het eigen
lijke draadloos-telefonische verkeer met de
visschërsvloot thans van Amsterdam uit. De
„juffrouw in Amsterdam" besprekt den tele-
fonie-zender te Scheveningen. Deze z.g. PDN-
zender werkt op ongeveer 160 Meter. Dit zal
voortaan van IJmuiden, van de Zuidelijke
pier geschieden. Ook zal de ontvangst van de
gesprekken van deze trawlers (thans te
Noord wij k-Radio) daar verzorgd worden. Zoo
wordt de ideale toestand: concentratie van
alle werkzaamheden, vereischt voor een vlot
scheepsverkeer op de kortegolf, steeds meer
benaderd.
De ÏJmuidensche radio-luisteraar make
zich niet bezorgd voor storing van PCH!
Dit is niet mogelijk!
•Geheel ideaal zou natuurlijk de huisvesting
van den geheelen postalen radiodienst in
„eigen huis" zijn. Thans tracht de bedienende
ambtenaar zelf een telegram, wanneer het in
de lage regionen niet erg vlot, nog wel eens
snel op de lange golf door te krijgen. Dit zal
in de toekomst over meer dan een schijf moe
ten gaan. De bezuiniging is ook hier de fac
tor, die de totale concentratie nog tegen
houdt-.
Concentratie van
alle diensten?
Binnen afzienbaren tijd zal men echter aan
de zuidzijde van het kampeerterrein het ge
bouw zien verrijzen, waarin alle draden van
Nêerlands bekendste radiostation Scheve
ningen-Radio, PCH, zullen samenkomen.
Iedere scheepsmarconist. onverschillig wel
ke nationaliteit hij bezit, kent als hij „beva
ren" is, PCH. Ons kuststation behoort tot de
beste in Europa. Een staf van radio-telegra
fisten onder leiding van hun chef, den heer
Keizer, zorgt voor een zorgvuldige bediening
der zenders en ontvangers.
Uit ver af gelegen oceanen worden dikwijls
telegrammen „opgevischt" van kleine, zwal
kende stoomertjes.
Ieder Hollandsch schip, waar het zich op
den aardbol ook bevindt, is voor het Moeder
land bereikbaar. PCH hoort den roep der
mailschepen en der zwalkers en antwoordt.
VIERING VAN KONINGINNEDAG DOOR DE
CHRIST. ORANJEVEREENIGING.
De Christ. Oranjevereeniging heeft besloten
dit jaar geen openbare feestelijkheden te hou
den'. De herdenking van den verjaardag van de
Koningin zal op bescheiden wijze geschieden
door op 31 Augustus de kinderen van de Ju
liana-, Emma- en P. Vermeulenschool een
tractatie te bereiden. Op den avond van 30
Augustus wordt in de Geref Kerk aan den
Velser duin weg een wijdingsbijeenkomst ge
houden waarin als spreker optreedt de voor
zitter van den bond van Christ, oranjevereni
gingen, Ds. P. Voorsteeg, Hervj predikant in
Den Haag, die als onderwerp heeft: „Oranje
in de donkere dagen van Nederland".
Medewerking voor dezen avond wordt ver
leend door het symphonieorkest „Concinere",
directeur de heer D. Klut Sr., en door een
zangkoor.
KENNEMER PLUIMVEE VEREENIGING.
Het bestuur van de Kennemer Pluimvee
vereniging heeft voor haar leden-konijnen
liefhebbers een tafelkeuring georganiseerd op
Vrijdagavond 7 uur in 't Friesche Koffiehuis
aan den Zeeweg in IJmuiden-Oost.
De bekende keurmeester H. B. Hamaber uit
Haarlem zal de leden onderrichten.
NAAR ZEE VERTROKKEN.
Dolfijn IJM. 103. Invierno IJM. 158 en Alc-
maria IJM. 23 zijn naar zee vertrokken.
„CORNELIS DE BOER" HEEFT MOTOR
DEFECT.
Victor IJm. 149 was Maandag aan de markt
met 9 1/2 last pekelharing (eigen lading) en
12 last van de motorloggers Cornells de Boer
welke met motordefect in North Shields is
binnengesleept.
„GOED WATER IN DE VELSER ZWEM
INRICHTING.
Besluit het analyserapport van het
Centraal Laboratorium.
In de afgeloopen week van 11/8 tot en met
17/8 werden er slechts 1764 baden genomen.
Het laagste aantal werd genoteerd op Zon
dag 12 Aug. (wedstrijden V. Z. V.) 76.
Het hoogste aantal op Vrijdag, 17 Aug.
n.l. 429.
VELSEN.
Een vereeniging met een belangrijke sociale beteekenis.
Het gebouw van Het Witte Kruis aan de Kennemerlaan 125.
Wat de geschiedenis ons van haar
groei leert.
„In soberheid zal het 40-jarig bestaan
van de Velsensche afdeeling van de
No ord - Hollandsche Vereeniging „Het
Witte Kruis" worden herdacht", heeft
het plaatselijk bestuur besloten.
Tijdsomstandigheden mogen wel uiterlijk
feestbetoon op den 30sten Augustus uit
sluiten, innerlijke vreugde kunnen zij
niet tegengaan, ja, het feit dat deze af
deeling ondanks alles zoo sterk is ge
bleven en eigenlijk aan werkelijke kracht
toeneemt, is e,en reden tot dubbele blijd
schap bij het bestuur, personeel en de
leden. Deze wetenschap, gepaard aan een
rustig en wei-overwogen beleid, verzeke
ren het Witte Kruis te Velsen een onbe
zorgde toekomst.
Bij een vereeniging als deze, die een zoo
uitermate belangrijke sociale positie inneemt,
blijkt weer ten duidelijkste hoe de geschie
denis van de gemeente en die van de ver
eeniging in groote lijnen congruent zijn,
eikaars spiegelbeeld. Met den buitengewoon
snellen groei van Velsen als gemeente, groeide
ook Het Witte Kruis, een groei die zelfs zoo
sterk was dat uit Het Witte Kruis een andere
vereeniging ontstond. Ook Velsen is zoo sterk
gegroeid dat als 't ware IJmuiden er naast,
of beter er in, ontstond.
Op 30 Augustus 1894 dus,' werd Het Witte
Kruis in Velsen geboren. De eerste bespre
kingen werden gevoerd in het voormalige
hotel Appeldoorn en de oudste leden zullen
zich de namen van de grondleggers nog wel
herinneren. De toenmalige burgemeester, de
heer J. C. A.-Weerts en de gemeente-secreta
ris, de heer Th. J. Wynoldi Daniëls, die even
eens reeds is overleden, zijn zeker geen onbe
kenden voor hen. Evenmin als de namen van
de heer W. H. Hofstee, F. L. E. Kaulbach en
C. J. Kalis.
Men begon klein, of als men wil: met een
flink aantal leden, dat echter vergeleken met
de 4700 van thans, klein te noemen is. Bijna
100 Velsenaars traden toe tot de afdeeling,
die begon met de stichting van een hoofd-
depöt in het raadhuis te Velsen en twee hulp
depóts in de politiebureaux te Santpoort en
IJmuiden, waar de leden verplegingsmate-
riaal konden verkrijgen.
Wat doet Het Witte Kruis? Dat is een
graot verschil met wat het Witte Kruis
deed! Begon men met alleen de verstrek
king van verpleegmateriaal, later werd de
arbeid uitgebreid en thans onwat de
taak: 1. verstrekking van verplteegmatc-
riaal, 2. wijkverpleging, 3. kraamverzor.
ging, 4. zuigelingenzorg.
Als u dit vergelijkt met de aanvankelijke
stichting van de drie depóts dan blijkt de
groei en de stijgende belangrijkheid ten
volle.
Het prachtige gebouw aan den Kennemer
laan. dat 8 Februari 1930 werd geopend, nadat
in September 1929 de eerste steen was gelegd
legt getuigenis af van de groei. Hier is het
werk van Het Witte Kruis gecentraliseerd en
daarom zijn de andere gebouwen in Santpoort
en Velsen verkocht, die bovendien niet zeer
gunstig gelegen waren door den groei van
IJmuiden. (De opening van het Velsensche
was in 1904 en beteekende een hoogtepunt in
de geschiedenis. Het was het eerste eigen ge
bouw!) Wel zijn daar nog depóts, maar het
hart van de zaak klopt in de Kennemerlaan
125.
Voordat men dit huis betrok, dat een bouw
som van f 29.000 vorderde, was de voornaam
ste zetel aan het Sluisplein, waar in Augus
tus 1908 Prins Hendrik de eerste steenleg
ging heeft verricht, die het jaar daarop dat
wijkgebouw heeft geopend. Men koos toen die
plek naar aanleiding van de scheepsramp
die voor Hoek van Holland was geschied met
de „Berlin". Velen zullen zich de concierges,
welke functies later met die van magazijn-
administrateur werd verbonden, nog herinne
ren. Het waren de heeren Wals, Stoutjesdijk
en Sputs.
Dit is in korte trekken de geschiedenis der
huisvesting. Over het tegenwoordige gebouw
zwijgen we maar. Dat behoort elke Velsenaar
te kennen, en wie het niet kent, moet het
maar spoedig bezoeken. De heer J. Woltman
die sedert 1925 administrateur is en nu tevens
propagandist, zal het u gaarne laten zieni
en u tevens lid maken... Daarvoor is hij im
mers de propagandist.
Ook de wijkverpleging! naan sterk toe.
In 1899 was zuster Chrispijn tijdelijk-
wijkverplecgster. Nu zijn er zes zusters,
t.w. de dames A. W. Tulp te Santpoort,
T. de Beurs te IJ mui den-Oost, E. die Wilde
te IJmuiden en I. G. Postema te Velsen
en Velsen-Noord.
Met de kraamverzorging zijn de zusters
R. Lavoo en A. Zandstra belast.
In 1903 werd zuster M. E. v. d, Hoek vast
aangesteld; zij was de eerste vast aangestelde
wijkverpleegster en heeft 27 jaren haai*
krachten aan het werk gewijd, zoodat haai*
pensioen wel verdiend is! In 1909 werd de
tweede zuster, zuster Ferwerda benoemd, in
1913 kwam zuster Lunzen en in 'Santpoort
werd zuster Bos aangesteld.
Van grooot belang zijn tenslotte de
kraamverzorging (sedert 1924), waarom
der tie verpleging van kraamvrouwen valt
te verstaan, en de zuigelingenzorg (sedert
1926) onder dr. W. M. Naessens, die be
oogt het verstrekken van advies aan moe
ders, over de behandeling en verzorging
van zuigelingen. Los hiervan sta»t de
moedercursus die door een docente van
de Provinciale Vereeniging van Het
Witte Kruis wordt gegeven.
He rinneringen
Een vereeniging die veertig jaar bestaat
kent uiteraard veel herinneringen. Wij noem
den reeds de oprichters, van wie in 1901 de
heer Weerts als voorzitter aftrad, en opge
volgd werd door den heer Wynoldi Daniëls,
die bovendien de functie van secretaris ver-
vulde.
Langen tijd heeft de vereeniging de dok
toren voorzien van een diphterie-serum, een
zaak van groot belang in het begin van deze
eeuw.
De genegenheid van de leden bleek her
haalde malen. Het eerste eigen gebouw, kwam
tot stand door veel belangrijke giften. De
gemeente stelde den grond bijna belangeloos
ter beschikking en.een werkman wilde zelfs
het voegwerk voor niets op zich nemen
En de kort geleden in het ÏJmuidensche
wijkgebouw en in hotel De Weijman gehou
den bazars, die door een dames-comité waren
georganiseerd, zijn hiervan ook voor een goed
vorbeeld. Met de collectes in Velsen en
Velsen-NoorcI leverden zij een batig saldo van
f 3600.
De in 1912 overleden bestuurder, de heer
Schuitenmaker, leeft ongetwijfeld ook in
veler herinnering voort. Het werk van de
heeren J. Bontenbal, J. P. Hand graaf, die
toentertijd bestuurslid waren is ook niet ver
geten, evenmin als de oefeningen van de red
dingsbrigade tot het redden van schipbreu
kelingen en de bemoeiingen van dr. v. d.
Horst. Prins Hendrik woonde deze oefeningen
vaak bij. die gehouden werden in samenwer
king met het Roode Kruis. Het gebouw aan
het Sluisplein deed in 1913 goede diensten,
na de ramp van de Eastwall. toen de schip
breukelingen daar verzorgd konden wor
den.
In 1912 werd nog ander werk tot stand ge
bracht n.l. de benoeming van een commissie
tot bestrijding der t.b.c, waaruit later is ont
staan de Vereeniging tot Bestrijding der Tu
berculose In Velsen, een vereeniging die ge
heel zelfstandig is geworden en los staat van
Het Witte Kruis.
De groote groei van Het Witte Kruis eisehte
in 1916 de aanstelling van een administra
tieve kracht, die gevonden werd in den heer
J. F. de Liefde. Uit dezen tijd herinnert men
zich ook nog zuster Valkenier en de oud-
katholieke pastoor, den heer v. d. Poll, die ook
veel voor Het Witte Kruis hebben gedaan.
Heden en toekomst
Bij het heden hebben wij reeds meermalen
stil gestaan. Belangrijk is de goede samen
werking met het gemeentebestuur, die o.a.
tot uiting komt in de belangstelling van den
burgemeester voor het werk.
Het tegenwoordige bestuur, bestaande uit
de heeren J .H. Unger, voorzitter, R. de Boer
secretaris, J. J. Wringer, penningmeester,
mevrouw A. SuwerinkHeykoop, (die speciaal
de kraamverzorging onder zich heeft), de
heeren Ds. L, W. Èrdman. pastoor L, Rinkel
J. M. Jimmink, J. Verschoor en P. Kok mag
zich gelukkig achten juist nu aan deze ver
eeniging leiding mogen geven.
De subsidie der gemeente die f 8000 was
cn nu met 10 pet. is verlaagd, vormt met
de bedragen van 't lidmaatschap a f 2, de
subsidie der Provinciale commissie en de
speMjesdagen, de belangrijkste bron van
inkomsten. Men heeft jaarlijks met een
budget van circa f 20.000 te werken. Dit
bestuur heeft getoond hoe men een voor
zichtig en solide beleid moet voeren, zoo
als het een belangrijke socjale instelling
als Het Witte Kruis past. Dat moet
vruqhten afwerpen, ook in de toekomsfeg
