STA TEN-GENERAAL
GEEN „STEMMINGSVOLLE DAG
Bescherming van leerlingen.
Een motieKrijger aangenomen.
Werkloosheid daalde iets.
In de week van 2429 Sept.
De zomerwerkloosheid vanaf 1929.
De directeur van den Rijksdienst der Werk
loosheidsverzekering en Arbeidsbemiddeling
deelt mede, dat in de week van 24 t.m. 29
September 1934 het aantal leden van inge
volge het Werkloosheidsbesluit 1917 gesubsi
dieerde vereenigingen bedroeg 571.800, waar
van 82.600 landarbeiders. In de maanden Mei
t.m. November worden geen gegevens ontvan
gen aangaande de werkloosheid van de ver
eenigingen van landarbeiders. De werkloos
heid onder de overige 489.200 verzekerden be
droeg in genoemde periode 25.6 pCt. tegen
26.4 pCt. in de week 3 t.m. 8 September. In
de overeenkomstige verslagweek van het vo
rige jaar bedroeg de werkloosheid 24.1 pCt.
Om een vergelijking mogelijk te maken
van de zomerwerkloosheid in de laatste jaren
volgt hier een opgave van het gemiddelde
werkloosheidspercentage, ontleend aan de
persberichten over de periode April t.m. Sep
tember van elk der jaren 1929 t.m. 1934:
1929 2,7 pCt.; 1930 5.7 pCt.; 1931 11.3 pCt.;
1932 25,3 pCt.; 1933 24,8 pCt. 1934 25.4 pCt.
Bij 1064 organen der openbare arbeidsbe
middeling stonden op 29 September 1934 in
totaal 333.090 werkzoekenden ingeschreven,
waaronder 314.126 mannen. Hiervan waren
werkloos 309.430 personen, waaronder 295.788
mannen. Op 8 September 1934 bedroeg het
totaal aantal ingeschrevenen bij een ongeveer
gelijk aantal organen 329.754. Hiervan waren
werkloos 306.101 personen, waaronder 292.837
mannen. Het aantal ingeschreven werkzoe
kenden is sedert 8 September 1934 gestegen
met 3.336, het aantal werkloozen met 3.329.
In vergelijking met het overeenkomstige tijd
stip van het vorig jaar wijst het aantal bij de
organen der openbare arbeidsbemiddeling in
geschreven werkzoekenden een stijging aan
T,an rond 23000 personen.
SPOORWEGEN BLIJVEN BEZUINIGEN.
Met ingang van 1 November a.s. zal de
zesde afdeeling van den dienst der Exploita
tie der Ned. Spoorwegen te Utrecht H.G.B,
(gebruik en beheer van het person en materi-
eel) komen te vervallen. Uit bezuinigingsoog
punt zullen de werkzaamheden van die af
deeling gevoegd worden bij die der eerste af
deeling van den Dienst.
CHRISTELIJKE MIDDENSTANDERS.
In de te Utrecht gehouden jaarlijlcsche al-
gemeene vergadering van de Vereeniging van
den Christelijken handeldrijvenden en in
dustrieelen middenstand zijn tot lid van het
hoofdbestuur gekozen de heeren E. Willinga
te Leeuwarden en K. Meima te de Bilt, direc
teur van. het bureau der vereeniging.
Op. voorstel van het,.hoofdbestuur werd be
sloten, spoedig aan de leden van de Tweede
Kamer, een adres ,te zenden inzake, hetwets
ontwerp tot belasting van besloten vennoot
schappen.
Bladriet vrij van Omzet
belasting.
De betrokken gemeentebesturen, welke het
adres om bladriet als dekkingsmateriaal voor
bloemlbollen vrijgesteld te 'krijgen van omzet
belasting, mede onderteekenden, hebben be
richt ontvangen, dat bladriet voor dit doel
alsnog is gerangschikt onder de van Omzet
belasting vrijgestelde artikelen.
BARNSTEEN AAN DE NOORDFRIESCHE
KUST GEVONDEN.
WYK, 18 October (V.D.) Een inwoner
van Wyk heeft in de Waddenzee bij Lange-
ness stukken barnsteen van aanzienlijke af
metingen gevonden.
Stoomschip zou zijn gestrand.
Sleepboot en reddingsboot
konden echter niets vinden.
Onjüiste waarneming?
Donderdagmiddag te omstreeks half twee
zou benoorden het eiland Schiermonnikoog
aan de Oostzijde van het Borkummer Rif een
groot stoomschip, metende ongeveer tiendui
zend ton zijn gestrand. Het schip zou draad
loos om hulp hebben gevraagd. De sleepboot
„Holland" van de reederij Doeksen voer on
middellijk ter assistentie uit, evenals de red
dingboot van het eiland Borkum, De „Insu-
linde", de reddingboot van de Noord- en Zuid-
Hollandsche Redding Maatschappij te Oost-
mahorn, welke zich voor het doen van hydro-
graphische peilingen buitengaats bevond,
werd draadloos van de stranding in kennis
gesteld en naar de opgegeven plaats gediri
geerd.
Te omstreeks zes uur kwam te Oostmahorn
een radiobericht van de „Insulinde" binnen,
d.at men het schip niet heeft kunnen vinden.
De „Insulinde" is daarop naar de haven van
Borkum gevaren om daar informaties in te
winnen.
Zoowel de sleepboot „Holland" als de red
dingboot „Insulinde" zijn in den loop van den
«.vond naar hun standplaatsen overrichter-
zake teruggekeerd, om dat zij op de aange
duide plaats geen gestrand schip hebben kun
nen ontdekken.
Men neemt derhalve aan, dat de mededee-
ling inzake de stranding, welke niet van het
schip zelf, doch van het kustwachtstation
op het eiland Rottummeroog afkomstig was,
op een verkeerde waarneming heeft berust,
hetgeen zou zijn toe te schrijven aan het
slechte zicht tengevolge van de hevige regen
buien.
Ook acht men de mogelijkheid niet uitge
sloten, dat er inderdaad een schip aan den
grond is geloopen, doch dat dit op eigen
kracht weer is vlot gekomen»
Een vraag van onzen gezant te
Parijs.
Mag, in een beschavingscentrum als Parijs,
een groot Nederlandsch studiegebouw, met
name het „Julianahuis", dat sinds bijkans
vijf jaren in aanbouw is, wegens geldgebrek
onvoltooid blijven?
Deze vraag stelt zich ieder rechtgeaard
Nederlander, die te Parijs een blik slaat op de
z.g. „Cité Universitaire", dat uitgestrekte
complex van gebouwen van alle natiën, be
stemd tot goedkoope huisvesting van studie-
lustigen, en tevens, althans in ons geval, tot
schepping van een nationaal instituut van
cultureele en economische voorlichting. Die
zelfde vraag stel ik thans aan al onze land-
enooten.
Hoog torent,
op den hoek dei-
gemelde „Cité",
het „Ju-lianahuis"
irnet zijn zeven
..verdiepingen, het
kloeke werk van
architect Dudok
voorwerp tevens
..van bewondering
onder de jon
gere Fransche
.bouwkundigen.
..Schijnbaar vol
tooid, echter al
léén uiterlijk
herbergt ons
..Huis weliswaar
.reeds een twintig
tal Nederland-
.sche jonge meis
jes, waarnaast 'n
tiental Fransche
want juist dit contact zoek-en wij met op
zet doch tallooze aanvragen om huisvesting
moeten voorshands, helaas! afgeslagen wor
den, om-dat de inwendige afbouw, in het bij
zonder van de afdeeling voor jonge mannen,
wegens gebrek aan fondsen gestaakt dreigt te
worden, zoodat van de honderd kamers, die
het gebouw omvatten zal, dusver niet meer
dan dertig bewoonbaar zijn.
Mag dit zoo blijven? De crisis heerseht, wij
weten en voelen het, zij belet het vragen om
ruime bedragen, maarv-ele kleintjes
maken één groote. Met dankbaarheid mag ik
vermelden, dat de Re-geering, overtuigd dat
's lands eer en belang den afbouw vorderen,
ons haar geldelijken steun heeft toegezegd,
mits van particuliere zijde in gelijke mate
worde bijgedragen. Vandaar de vorming van
het groot Nationaal Comité, wijdvertakt in
gewestelijke en plaatselijke comité's met het
doel op zeer verschillende wijzen kleine be
dragen bijeen te zamelen.
Een hartelijk en dringend beroep wordt dan
ook alom in den lande -gedaan op allen, die
iets gevoelen voor onzen naam in een der
grootste beschavingscentra van de wereld.
Moge dat beroep niet ver-geefsch blijken en
moge, als gevolg daarvan, het „Julianahuis",
midden onder de meerendeels voltooide,
bouwen van 28 landen, eindelijk
en officieel geopend kunnen worden.-
Jhr. Dr. J. LOUDON
SURPRISE VOOR DEN HEER F. F. DE BOER.
Een in dezen tijd zeker niet te versmaden
bedrag van 4985 roepyen, in Nederlandsch geld
circa f 2600, wacht den heer F. F. de Boer, die
in 1921 te Kandy op Ceylon moet zijn geweest
en wiens tegenwoordige woonplaats onbe
kend Is.
(Adv. Ingez. Med.)
Rente van 50% per jaar.
Overtreding der Geldschieterswet.
De rechtbank te Amsterdam behandelde
Donderdag voor den eersten keer een over
treding der geldschieterswet.
Een geldschieter heeft zich te verantwoor
den wegens het feit, dat hij in het tijdvak van
1 Maart 1933 tot November 1933 zonder van
gemeentewege te zijn toegelaten, het toeroep
van geldschieter heeft uitgeoefend.
Verdachte stelde ter beschikking van een
zijner klanten twee geldswaardige papieren
nl. 7 1/2 pet. Jezuïten-Boedapest obligaties;
de cliënt verplichtte zich toen, den verdachte
vijftig cent voor informatie'kosten en onge
veer f 12-3 in wekelijksChe termijnen van vijf
gulden terug te geven. Aan een door verd. aan
zijn cliënt opgegeven adres wisselde de cliënt
de twee obligaties in tegen een bedrag van
ongeveer f 111 of f 113.
De deskundige, de accountant M. Pimentel
heeft over deze zaak een rapport uitgebracht
en een onderzoek in de boeken ingesteld. For
meel aldus deskundige heeft verdachte effec
ten op erediet verkocht, welke effecten onmid
dellijk verzilverd werden.
De rente bedraagt practisch 50 pet. per jaar.
Naar de m-eening van deskundige vallen de
manipulaties van verdachte onder artikel 2
der geldschieterswet.
De"Officier van Justitie eischte f 250 boete
subs. 10 dagen hechtenis en één maand voor
waardelijke gevangenisstraf met een proeftijd
van -drie jaar.
De verdediger concludeerde tot niet-ontvan-
kelijkheid en ontslag van rechtsvervolging
subs, vrijspraak,
GEHEIME DISTILLEERDERS OP
HEETERDAAD BETRAPT.
Door den rijksveldwachter van Nieuwer-
brug en den gemeenteveldwachter van Riet
veld is Donderdagmiddag in samenwerking
met eenige commiezen een inval gedaan in de
boerderij van den heer M. onder de gemeente
Rietveld, daar het vermoeden bestond, dat
zich aldaar een geheime distilleerderij be
vond. Bij onderzoek bleek dit juist te zijn en
M. en een medeplichtige uit Gouda, werden
op heeterdaad betrapt. Reeds waren eenige
liters alcohol vervaardigd. De geheele instal
latie en de drank werden in beslag genomen.
Tegen M. en zijn medeplichtige, die beken
den. werci proces verbaal opgemaakt.
AARDAPPELEN TE DUUR ALS
VOLKSVOEDSEL.
Verzoek om de crisïsheffing te laten
vervallen.
In een druk bezochte vergadering van de
Vereeniging van burgemeesters en secretaris
sen voor Gouda en Omstreken werd, Ha uit
voerige bespreking besloten aan den Minister,
van Economische Zaken te verzoeken, te be
vorderen, dat de crisisheffing op de aard
appelen zoo spoedig mogelijk komt te ver
vallen. Dit verzoek steunt op de overweging,
dat bij de steeds doorgevoerde verlaging van
steunuitkeeringen en loonen, d>e voorziening
van dit volksvoedsel in de komende winter
maanden groote bezwaren met zich mee zal
brengen.
Kassier verduisterde 18.000
Hij knoeide met spaarbank
boekjes.
Drie jaar tegen hem geëischt.
De Bossche rechtbank behandelde Donder
dag de strafzaak tegen den 33-jarigen kas
sier der Boerenleenbank te Beugen, die tus-
schen 1929 en 1933 f 18.000 van d'e Bank had
verduisterd en op 30 December 1933 een val-
sche kwitantie voor de terugbetaling had op
gemaakt en onderteekend.
Verdachte had o.a. naast de echte nog an
dere spaarboekjes gehouden, boekte grootere
bedragen dan waren uitbetaald en bedragen,
die in het geheel niet waren betaald. Bij de
inspectie door de Centrale Boerenleenbank te
Eind-hoven kwamen de fraudes aan het licht.
De verdachte bekende het feit, doch kon
niet zeggen, waar het geld is gebleven.
Wegens verduistering en valschheid in ge
schrifte eischte de Officier van Justitie, mr.
Dubois, drie jaar gevangenisstraf met aftrek
van voorarrest.
K. N. I. L. M.
In de algemeene vergadering van aandeel
houders van de N.V. Konink. Nederlandsch-
Indïsehe Luchtvaart Maatschappij werden de
balans en de winst en verliesrekening over
het afgeloopen boekjaar goedgekeurd. Aan de
beurt van aftreden waren de heeren E. Ben-
nin-k, Ir, J. E. F. de Kok en W. Labohm, die
als leden van den Raad van Commissarissen
werden herkozen.
De heeren P. E. Tegelberg en Jhr. H. L.
Quarles van Ufford hadden in verband met
hun aftreden als directeur resp. der Stoom
vaart Maatschappij „Nederland" en Zeehaven
en Kolenstation „Sabang" hun mandaat als
commissaris beschikbaar gesteld. In hun plaats
werden gekozen de heeren A. F. Bronsing en
H. Smitt.
In verband met het aftreden van den heer
Dr. C. J. K. van Aalst als president van de
Nederlandsche Handel Maatschappij legde
deze zijn functie als voorzitter van den Raad
van commissarissen neer en werd in diens
plaats gekozen de heer mr. D. Crena de
Iongh. Het volgens rooster aftredende lid van
den Raad van bestuur, de lieer H. Jacobsen
werd als zoodanig herkozen.
De teerketel kookte over.
Schade te Schimmert grooter dan aanvankelijk
gemeld.
Omtrent de brand bij de N.V. „Geruisch-
looze Weg" te Schimmert kan nog worden
medegedeeld, dat de brand ontdekt is door een
waker. Het teer in de ketel kookte over, waar
door het in aanraking kwam met het onder
liggende vuur. De kokende vloeistof geraakte
in brand. Een en ander gebeurde in zeer kor
ten tijd, zoodat aan blusschen niet te denken
viel. De waker waarschuwde de arbeiders, die
op 200 meter afstand in verschillende wagens
hun nachtrust genoten. In allerijl werd een
tweede ketel met zakken en zand afgedekt in
de hoop, deze voor het vernielende vuur te
sparen. De wind was gunstig en zelfs een
stroomijt, die vlak bij den brandenden ketel
stond, kon behouden blijven. De werkzaamhe
den van d-e N.V. „Geruischlooze Weg" vonden,
plaats buiten de bebouwde ko-m van Schim
mert, aan den weg Valkenburg-Beek. Veel
materiaal, dat bij den brandenden ketel was
opgestapeld werd me-de een prooi der vlam
men. Momenteel is het niet mogelijk de werk
zaamheden voort te zetten. Indien men geen
reserve-materiaal genoeg ter beschikking heeft
zal dit van elders moeten worden aangevoerd.
De schade wordt op ruim 2000 gulden geschat.
Persoonlijke ongelukken kwamen niet voor.
TWEEDE KAMER
TECHNISCHE HERZIENING DER
ZIEKTEWET.
AMENDEMENTEN KOMEN EN GAAN.
's-Gravenhage, 18 Oct.
Het was heden in de Kamer allesbehalve
een „stemmingsvolle" dag.Dit houdt geenszins
kritiek in op onze afgevaardigden. Integen
deel het strekt hun tot eer, dat zij het niet
noodeloos op hoofdelijke stemmingen lieten
aankomen.
Zoo was allereerst reeds een enkele voor
zitterlij ke tik met den hamer voldoende om
vast te stellen, dat men het wetsontwerp tot
bescherming van schoolkinderen tegen be
smetting door leerkrachten had aangeno
men, terwijl hetzelfde gebeurde met de, trou
wens hoogst onschuldige, motie-Krijger inzake
het kanaal in. de richting Almelo.
-Maar ook daarna kwam slechts hoogst zel
den de oplezing der namen van de aanwezi
gen, die dan „voor" of tegen" hadden te zeg
gen voor. En toch ontbrak het waarlijk niet
aan een regen, wat zeg ik, aan een zee van
voorstellen. Want een bijkans ontelbare reeks
van amendementen op het aanhangige voor
stel tot wijziging der ziektewet kwam ter tafel,
om echter voor een zeer groot gedeelte er
weer vrij fluks te verdwijnen.!
Het betrof hier oen technische verbetering
en aanvulling dezer sociale verzekeringswet,
die nog onder Tahna, dus in het voor-oorlog-
sche tijdperk, tot stand kwam. echter pas in
1939 hi werking trad. De met die regeling in
de praktijk opgedane ervaring toonde aan,
niet dat men hier te doen had met een min
der goed opgezette wet wijlen Talma was
een te kundig man om zich daaraan schuldig
te maken doch met een stel bepalingen, die
in de gegeven omstandigheden, nu zij een
maal tot uitvoering kwamen, bepaalde ver
anderingen en aanvullingen noodig bleken te
hebben.
Het betrof hier dus een louter technische
herziening. Daarop zij even -de nadruk ge
legd, omdat dit feit onmiddellijk verklaart
waarom we over dit onderwerp zeer kort moe
ten zijn. Waren we het niet, -dan vreezen we,
dat het de lezers al heel gauw zou gaan dui
zelen .aangezien zij uit den aard der zaak -met
de technisch-legislatieve kwesties, die bij een
dergelijke wet een rol spelen weinig vertrouwd
zijn en ook kunnen zijn.
Juist omdat het in dezen alleen ging om een
revisie van technischen aard, moest de Mi
nister van Sociale Zaken, terecht, van den
aanvang af het standpunt innemen, dat elk
amendement waaraan een principieel kantje
zou vastzitten, thans verboden waar was. Dit
heeft hij dan ook getrouwelijk gedaan.
Niettemin bleef het aantal wij ziigings-voor
stellen nog legio, want de Kamer telt wel die-
gelijk verschillende leden, die op het gebied
van sociale verzekeringswetgeving het klappen
van den zweep aardig kennen. Zij konden dus
hun lust om het nog wat mooier of beter te
maken dan de Minister voorstelde, naar har
telust bot vieren. Dat deden zij ook, maar te
vens waren zij zoo verstandig om vrijwel tel
ken male, wanneer Minister Slcxtemaker de
B-ruïne, die trouwens soms ook wel tot over
neming van amendementen bereid bleek, met
eenige kleun van redenen een amendement
bestreed, tot intrekking over te gaan. Dit ver
klaart, dat het slechts zelden tot een stem
ming kwam en dan gebeurde het nog meer
dan eens, dat de dames en heeren het met op
staan en zitten afdeden, wat trouwens over
het algemeen gerust meer kan gebeuren! Zoo
ware het b.v. toch eigenlijk overbodig geble
ken als hoofdelijke stemming had plaats ge
vonden over het door Mr. Korten-horst (R. K.)
en 'diens partijgenoot v. d. Fott verdedigde
voorstel, dat dienen moest om zonder veel vor
men van proces in geval iemand zond-er goede
gronden -in beroep zou g-aan van een beslissing
in zake toekenning van ziekengeld, dit appel
als ongegrond ter zijde te stellen. Beide afge
vaardigden betoog
den, dat n.l. vrij dik
wijls al te lichtvaar
dig geappelleerd
wordt. Daarom moest
de wet op dit punt
strenger zijn. De
heer Kupers Os. d.)
toonde echter .met
sprekende cijfers aan
dat het met het veel
vuldig op lichtv-aar-
p Kim(are dige wijze in appel
p - - gaan heusch zoo'n
vaart niet loopt. Toen :ok de Minister bezwa
ren tegen dit amendement ontwikkeld had',
^tonden wel geteld, alleen de beide verdedigers
van het amiendemienit pal.... overeind: het
was dus niet twijfelachtig, dat het geen meer
derheid had!
De heeren Kupers en Kortemhiorst mochten
-bij dit puint van imeening verschillen, roerend
eens waren zij het, dat er iets dient te gebeu
ren tegen -het -misbruik dat vereenigingen, die
niet als representatieve werkgevers- of werk
nemersorganisaties te besicbouwe-n zijn, toch
als ibedrijfsvereeniginjgen worden toegelaten.
Mr. Kortenhiorst (R. K.) gebruikte in dit ver
band zelfs, niet zonder grond, het harde
woord „parasieten". Ook de Minister is er
zich van bewust dat In dit opzioh-t eer van
een te veel dan van een te weinig gesproken
kan worden en wil gaarne het bedoelde euvel
bestrijden. Dat komt echter beter bij de wij
ziging der Ongevallenwet aan de orde.
Dus kreeg de heer Kupers het verzoek nog
even geduld te oefenen. Wat deze zal doen;
alweer verdween er zoodoende een amende
ment van het tooneel.
Ditzelfde gebeurde ook, doch pas na verwer
ping met 52 tegen 21 stemmen, met het voor
stel van Mevr. de Vrie-s-Bruin (S. D.) om niet
«alleen t. a. v. de gehuwde maar ook voor de
niet gehuwde vrouw, zwangerschap en beval
ling met ziekte gelijk te stellen. Wel had de
Kamer in 1929 anders beslist, doch tevens had
ze toen, op aanstichten van Mr. Aalberse
(R.K.) als haar oordeel kenbaar gemaakt, dat
er dan bij een afzonderlijke regeling iets voor
de ongehuwde zwangere of bevallen vrouwen
diende te geschieden. En daarvan was niets
gekomen.
Viel Mevr. Mr. Bakker-Nort haar s. d. col
lega bij, Mr. Aalberse vond dat het amende
ment, met welks inhoud hij overigens ook niet
accoord kon gaan, een stuk over den techni
schen schreef ging. Dit laatste was ook de
meening van den Minister, die zelf in 1929
het door de dames voorgeschrevene denkbeeld
was toegedaan en dat wel op grond van argu
menten aan Talma ontleend. Maar nu de Ka
mer bij die gelegenheid eenmaal principieel
beslist had, dat een dergelijke bepaling niet
in de Ziektewet moest worden opgenomen, kon
men bij deze technische herziening niet tot
revisie van die beginsel-beslissing overgaan.
Met dit laatste verklaarde ook Mr. Joekes
(V. D.) zich accoord, waarna het amendement
alleen de stemmen kreeg van de sociaal-de
mocraten, van den communist de Visser en
van de zich te midden harer fractie in een
isolement bevindende Mevr. Bakker-Nort.
Over de andere amendeerings-pogin-gen
mag hier verder het stilzwijgen bewaard.
Men schoot zoo vlug op, dat de behandeling
vandaag afliep en er vervolgens nog een paar
andere wetsontwerpen (o.m. betreffende wij
ziging der Nederlandsch-Indische Conversie-
leeningwet 1934) onder den hamer gingen.
Tot 6 November kunnen de afgevaardigden
hun tijd nuttig besteden met bestudeering der
begrooting 1935 en om frissohe krachten op te
doen voor de begrootings-veldtocht die dan
begint, met als inzet het algemeen politiek
debat.
E. v* R.
„VRIJ WAT GOEDS ZAL
VERLOREN GAAN."
Prof. Huizinga over de
nieuwe spelling
De bekende Leidsche hoogleeraar in de fa
culteit der Letteren en Wijsbegeerten, prof. dr.
J. Huizinga heeft den heer A. H. Höweler te
Hilversum een open brief over het spellings-
vraagstuk gezonden.
„Niet, omdat ik", aldus prof. Huizinga, „een
practische en gave oplossing zou weten, maar
omdat het mij voorkomt, dat in breede krin
gen het gewicht en de neteligheid van het
vraagstuk niet ten volle worden onderkend".
De schrijver van den Open brief vindt iets
sympathieks in het feit, dat minister Mar-
chant de zaak heeft ter hand genomen, doch
als de veste van de oude spelling zal vallen zal
er naar zijn meening zeker vrij wat goeds ver
loren gaan.
1. Het schriftbeeld der Nederlandsche taal
zal onduidelijker worden. Het is algemeen be
kend, dat men lezende geen letters opneemt,
zelfs geen woorden, maar heele zinsneden. Aan
dit psychologisch proces van opnemen komt
een zekere mate van gedifferentieerdheid in
het schriftbeeld ten goede. Deze differentiee-
ring kan natuurlijk te ver gaan. In onze taal
bestaat zulk een welkome differentieering in
het contrast e-ee, o-oo, s-sch, alles ónderschei
den, die, in vele gevallen op zichzelf niet meer
redelijk, het herkennen van het geschreven
woord vergemakkelijken. Dit geldt met name,
bij de overmaat van e's, die onze schrijftaal
eigen is, van de onderscheiding e-ee. Men zegge
niet: dat is een kwestie van wennen. Het uni
formeeren van de e zal een positief prijsgeven
van een nuttig onderscheidingsmiddel betee-
kenen. Men maakt het schriftbeeld eentoniger
en daardoor minder licht toegankelijk.
2. Het gevoel voor den bouw der taal, toch
al betreurenswaardig zwak ontwikkeld en on
voldoende gekweekt, zal schade lijden. Ik be
paal mij tot één voorbeeld. Men zal in het
vervolg krijgen Duits naast Pruisisch (dit
laatste dank zij 's Ministers goedertierenheid,
die aan het afschuwelijke -ies geen toegang
af). Het gevoel voor de functioneele gelijk
waardigheid der uitgangen -sch en -isch sterft
daarmee af.
Allerkostbaarste taalmiddelen worden
prijsgegeven. Weer beperk ik mij. Men zal bij
het gebruik van den vorm der zich hebben te
richten „naar het beschaafde spraakgebruik".
Het beschaafde spraakgebruik kent der alleen
in staande uitdrukkingen. Met andere woor
den: der verdwijnt als algemeen gangbare
vorm, en daarmee wordt ons de gelegenheid
om een opeenhooping van van de 's naar belie
ven door der te voorkomen, ontnomen. Gevolg:]
stijlverslapping. De Engelsche stijl is op ver
mijding van een herhaald of the ingesteld, de
onze kan waarlijk geen enkele af zakking in de
richting van het vulgaire verdragen. Met ver
bijstering heb ik onlangs vernomen, dat het
Nederlandsche episcopaat zich heeft laten
belezen, om in het gebed de woorden „Moe
der Gods" door „Moeder van God" te doen
vervangen. Indien ik Katholiek was, zou het
mij genoeg zijn, om zoo spoedig mogelijk te
verhuizen naar een land waar de uitdruk
kingsvorm van mijn geloof voor dergelijke in-
grepen gevrijwaard was.
4. Het Nederlandsch wordt (dit ïs natuur*
lijk een bijkomstig argument) minder begrij
pelijk voor vreemden. Tot nu toe kon de
vreemdeling met eenige kennis van het Duitseh
uit onze geschreven taal meer of min wijs
worden. Daarbij diende hem tot steun de cor-.
respondentie van Nederlandsch -e -ee, -o -oo,
met Duitseh -e -ei, -o, -au, evenzoo van ge
schreven -sch in visch enz. met Duitseh -sch.
Deze steun wordt hem ontnomen, wij isoleeren
onze. taal iets meer. Ik herhaal: het is een ar
gument van geringe beteekenis, maar een ar
gument niettemin.
Ziehier eenige nadeelen van' het nieuwe
stelsel. Bij het nazien van een drukproef heb
ik mij er onlangs rekenschap" van gegeven, of
ik de spehing-Marchant zou kunnen gebrui
ken. De conclusie was: volstrekt niet. In mijn
schrijfgewoonten bezig ik voortdurend allerlei
vormen als levend taalmiddel, die het nieuwe
systeem verbiedt; den voor den accusatief, bij
wijlen zelfs uwe en eene wegens den klank.
Men zal mij blijven tegenwerpen: maar het
onderwijs argument, de moeite, die er nutte
loos (heet het) aan al die rudimenten van een
vroegere taalphase wordt besteed! Ik erken,
het gewicht van het onderwijsargument, maar
beslissend acht ik het niet.
Wordt de bedreiging van een algemeen
overgaan tot de spelling-Marchant niet afge
wend, dan zal, vrees ik, de Minister zelf nog
eens zijn daad berouwen. Zij, die voor hun
persoonlijk gebruik de oude spelling niet kun
nen opgeven, zullen op den duur plaats maken,
voor een geslacht, dat niet anders dan de
nieuwe regels heeft geleerd. Maar de radicale
vereenvoudigers zullen zich lang niet allen
onderwerpen, en -ies en -lik en 'n en ie (van
dat ie) zullen als hongerige wolven voor de
poort blijven staan, totdat zij nog eens open
lat.
Gelukkig de talen, waar als in het Fransch
en Engelsch, de uitspraak zoo ver van de
schrijfwijze is afgeweken, dat aan spelling
hervorming nauwelijks ernstig kan worden
gedacht.
Muller-concern wordt
gereorganiseerd.
Tweede vergadering neemt besluiten.
Donderdagmorgen heeft te Rotterdam de
vergadering plaats gehad van de 5 pet. obli-
gatielhoudeïs 1923 ten laste van Wm.
H. Müller's Co. Algemeene Mijnbouw Maat
schappij ter behandeling van de bekende re-
constructievoorstellen.
Met algemeene stemmen werden ze aange
nomen.
Daarna vond de vergadering plaats, even
eens de tweede van de 5 pet. Obligat-iehou-
ders 1909 ten laste van de N.V. Wm. H. Mül
ler's en Co. Tijdens de discussies werd ge
vraagd welke salarissen de leiding van de
vennootschap zal ontvangen. De heer Wal-
rave Boissevain, voorzitter van den Raad van
Advies deelde mede, dat de heer en imevr.Kröl-
ler hooflzakelijk aansprakelijke vennooten
zijn en ook onder de nieuwe regeling zul
len blijven. Ha besprekingen werden zij be
reid gevonden concessies te doen.
Voorts werd nog gevraagd, voor welk bedrag
üi 1928 de schilderijen van den heer Kröller
aan een familielid van hem waren verkocht.
Medegedeeld werd, dat dit voor ruim f 2.000.000
was gebeurd.
Bij de stemming werden de reconstructie-
voorstellen met 241 tegen 3,6 stemmen aan
genomen.
