r
M:
w
maffifi
M
De doorsnede van de Douglas.
EEN VLIEGENDE SALON.
Technici hadden weinig vertrouwen....!
IETS OVER DE BEMANNING VAN DE UIVER.
J
H
15 JAAR K. LM.
Moderne techniek
bereikte het summum van veiligheid en gemak.
Als een prae-historisch monster.
De Uitver is een Douglasmachine, dat weet
nu wel iedereen. Deze Douglas biedt plaats
aan 14 passagiers, 2 piloten, een radiotele
grafist en een steward.
Bij de geheele constructie van het vliegtuig-
heeft men twee dingen voor oogen gehouden:
veiligheid en comfort voor de passagiers. Deze
twee elementen hebben den bouw van de
Douglas beheerscht.
De Douglas heeft alle andere verkeersvlieg
tuigen in de schaduw gesteld, wat betreft de
kruissnelheid, die vroeger voor deze categorie
niet meer was dan 200 K.M. De Douglas ech
ter haalt ongeveer 100 K.M. meer, de maxi
mum snelheid op 2100 meter is 338 K.M. en de
landingssnelheid is door gebruikmaking van
speciale landingsklappen teruggebracht op
98 K.M.
Toen de Douglas proefvluchten moest afleg
gen waren er maar weinig technici die ver
trouwen in het toestel hadden. Hoe anders
was hun oordeel toen de Douglas had bewe
zen dat de verwachtingen nog verre overtrof
fen konden worden! De eiseh was dat hij star
ten moest van 1500 m. hoogte en dat onmid
dellijk na den start één motor stilgezet moest
worden, waarna hij stijgen moest tot 2100 me
ter. Niet alleen dat deze hoogte .gemakkelijk
werd bereikt, de Douglas deed nog meer, steeg
tot 3100 M. en had toen nog genoeg motor
vermogen in reserve om tot 3400 meter te
komen.
De vleugelconstructie is van zeer bijzonde
ren aard. Het was bij het ontwerp reeds dui
delijk dat een vrij dragende vleugel voor een
vliegtuig van zulke afmetingen en snelheid
een geheel nieuw probleem zou zijn. Men heeft
na zorgvuldig uitdenken besloten het systeem
van multicel-constructie met dragende
huid toe te passen. Zoo verkreeg men dat de
spanningen op de verschillende deelen niet
te ver uiteen loopen, dat de vleugel een groo-
te torsie-stijfheid heeft en een zeer geringe
verticale doorbuiging. Dit komt doordat de
lasten niet op enkele deelen drukken, maar
door een groot aantal constructiedeelen wor
den opgenomen.
De levensduur van de vleugels is vrijwel on
beperkt, daar er geen stijlen, kabels of derge
lijke zijn aangebracht. Bovendien is er geen
doek gebruikt en op het geheele vliegtuig zal
men vergeefs naar lak of verf zoeken, wat
ook weer ten gevolge heeft dat de onder
houdskosten tot een minimum beperkt zijn.
Van veel waarde is voorts dat de motoren
snel afneembaar zijn en binnen het kwartier
zoo noodig kunnen worden verwisseld. Stop
contacten, die vier en twintig geleidingen
concentreeren, maken dit mede mogelijk
De motoren zijn zoo geconstrueerd, dat zij
in de cabine nagenoeg geen trillingen en ge-
ruisch veroorzaken. Daarom zijn ook de uit
laatpijpen onder de vleugels aangebracht, zoo
dat tevens de verblinding bij nachtvliegen is
opgeheven.
De Douglas heeft vier benzinetanks, twee
voor 680 liter en twee voor 285 liter, totaal
dus 1930 liter. Deze tanks zijn in de vleugels
ondergebracht. Meters en klokken veroorlo
ven een voortdurende controle en de holten,
waarin de tanks liggen, kunnen gedraineerd
worden en geventileerd. Gemorste benzine
kan ook niet in den vleugel loopen, zoodat
brand uitgesloten is.
De romp is net als de vleugels van duralu-
minium, en er is een licht, stijf en trillingvrij
geheel verkregen.
Doordat er geen dwarsschotten zijn gebruikt
en de langsschotten van den vleugel onder den
cabinevloer doorloopen, is een buitengewoon
ruime cabine verkregen. De geheele romp is
van voor tot achter toegankelijk, de water
dichte cabinevloer kan worden opgelicht voor
inspectie der kabels, die eronder liggen.
De indeeling van den romp is: pilotencockpit
in den neus, daarachter ruimte voor post en
vracht, dan de cabine met 't buffet en het
toilet en tenslotte het bagageruim.
De cockpit ligt voor den vleugel en voor het
vlak van de schroeven. Beide piloten kunnen
de wielen in neergelaten toestand goed zien
en beiden hebben een goed uitzicht. De ruiten
zijn van onsplinterbaar glas en sluiten de
cockpit geheel af. Sommige vensters kunnen
worden geopend, alle kieren zijn waterdicht
en zooveel mogelijk tochtvrij gemaakt. Reflex
is zooveel mogelijk vermeden. Gedurende de
vlucht kunnen de ruiten aan den buitenkant
worden schoongemaakt. In het dak is een
noodluik en het is zoo sterk dat de piloten
zijn beschermd voor het geval het toestel over
den kop zou slaan. De pedalen en de zit
plaatsen zijn versterbaar, een en ander is be
rekend op piloten van verschillende lengte.
Er is een volledige dubbele besturing ge
monteerd, de bedieningshandles voor de trim-
vlakken zijn in het midden, voor beide pilo
ten bereikbaar. De remhandles zijn dubbel en
de remkracht wordt voor elk der wielen af
zonderlijk met pedalen geregeld. Het instru
mentenbord is zooveel mogelijk trillingvrij ge
monteerd en is voor beide piloten goed zicht
baar. Een wegklapbare kaartentafel is in den
doorgang tusschen cockpit en cabine ge
plaatst.
De lengte van de cabine is 8.03 meter, de
breedte 1.68 meter en de hoogte 1.91 meter.
De veertien stoelen zijn in twee rijen ge
plaatst, voor elke stoel is een venster van on
breekbaar glas, voorzien van gordijnen. Daal
de ramen hoog boven den vleugel zijn, heeft
ieder een onbelemmerd uitzicht. Elke passa-
'gier heeft een eigen leeslampje, hoeft een an
der daarom niet te storen, verder zijn er pla
fondlichten voor algemeene verlichting, asch-
bakjes bij iedere zitplaats, evenals een lunch-
plankje, signaalknop voor den bediende, ven-
tilatieregelaar, houder voor luchtziektezakjes
enz. Over de geheele lengte zijn bagagenetten
aan de zijkanten gemaakt, die het loopen niet
belemmeren. De stang der netten kan als
handgreep gebruikt worden. Bovendien zijn
er jashaken aangebracht. Bij het openen van
de cabinedeur wordt de ruimte automatisch
verlicht. De stoelen zijn geheel verstelbaar en
zijn daardoor buitengewoon comfortabel.
Achter in de cabine is een behoorlijk voor
zien buffet met een ijskast, zoodat ook voor
verfrisschingen voor lange reizen kan worden
gezorgd. Achter de cabine is een toilet, dat
men slechts in eerste 'klas hotels zou ver
wachten.
Alle afdeelingen ontvangen voortdurend
toevoer van versche lucht en de cockpit, ca
bine en toilet worden door warme lucht op
goede temperatuur gehouden. Ook bij warm
weer kan de temperatuur dienovereenkomstig
worden geregeld.
De cabine is zoo -geïsoleerd dat bij kruis
snelheid het lawaai der motoren practisch
gesproken geen invloed heeft, althans bene
den 72 decibel blijft. Ook de cockpitwanden
zijn geisoleerd om het gonzen tegen te gaan.
Op verschillende plaatsen zijn bagageruim
ten, die gelegenheid geven een behoorlijke
vracht te vervoeren. De lading kanvastge
sjord worden, hetgeen uiteraard wel noodig is.
Hoogteroer en richtingsroer zijn voorzien
van trimvlakken, die in de cockpit kunnen
worden versteld, zoodat het vliegtuig zoo noo
dig op een motor gebalanceerd kan worden.
Het optrekken en neerlaten van de wielen
geschiedt hydraulisch en zoowel voor het op
trekken als het neerlaten is niet langer dan
een minuut noodig. Ook in opgetrokken toe
stand blijft het remsysteem functioneeren,
want de wielen verdwijnen niet geheel. Zij
blijven 23 centimeter uitsteken, waardoor in
'geval van nood, toch geland kan worden,
waarbij alleen de punten van de propellers
gevaar loopen,
Behalve radio heeft de Douglas ook een
brandbluschapparaat (CO 2) aan boord.
Hotel met danszaal?!
Dit zijn in het kort enkele der belangrijk
ste bijzonderheden van de Douglas-machines,
waarvan de Uiver er een is, en als men be
denkt welk een comfort vooral in de cabine is.
dan begrijpt men ook hoe de geruchten in het
buitenland ontstonden, dat de Uiver een....
vliegend hotel was, met zelfs een danszaal
aan boord
Zoo ver zijn we echter nu nog niet....
DE DOUGLAS IN CIJFERS.
Afmetingen en gewichten.
iflucht 25.90 M.
lengte 18.90 M.
.ïoogte 5 M.
Dragend oppervlak 87.50 M2.
Spoorbreedte 5.50 M.
Lengte cabine 8.03 M.
Breedte cabine 1.65 M.
Soogte cabine 1.91 M.
Inhoud cabine 24.30 M3.
[nhoud voorste vrachtruim 2.15 M3.
Inhoud achterste bagageruim 3.17 M3.
Leeg (met uitrusting 5530 K.G.
Nuttige last 2670 K.G.
Totaal 8200 K.G.
Vleugelbelasting 93 K.G./M2.
Motorbelasting 3.85 K.G./P.K.
Snelheid.
Maximum, op diensthoogte
(2100 M.), met schroeven
ingesteld voor maximum
snelheid 338 K.M./u.
Maximum, op diensthoogte
met schroeven ingesteld
voor beste kruissnel
heid 330 K.M./u.
Maximum aan den grond,
idem 299 K.M./u.
Kruissnelheid, met 75% v.
h. maximum vermogen:
Op gunstige hoogte voor
kruisen (3800 M.) 315 K.M./u.
Op diensthoogte (2100
M.) 299 K.M./u.
Aan den grond 285 K.M./u.
Kruissnelheid, met 62.5%
van het maximum vermo
gen:
Op diensthoogte (2100
M.) 277 K.M./u.
Aan den grond 264 K.M./u.
Landingssnelheid, met ge
bruikmaking van dé lan
dingsklappen 98 K.M./u.
Stijgsnelheid aan den
grond 5.50 M./sec.
Stijgsnelheid op dienst
hoogte 5.50 M./sec.
Plafond.
Absoluut 7600 M.
Praktisch 7100 M.
Absoluut op één motor 2800 M.
Praktisch op één motor (stijg
snelheid 0.4 M./sec.) 1850 M.
De wakkere bemanning van de Uiver, die den eersten prijs won in de handicap
race LondenMelbourne. Van links naar rechts: Van Brugge, radio telegrafist,
Parmentier, eerste bestuurder, Moll, tweede bestuurder en Prins,
werktuigkundige.
Heel Nederland kent de namen van Par
mentier, Moll, Van Brugge en Prins, die met
zijn vieren den naam van Nederland in de
vliegwereld zoo hoog hebben gehouden. Bij de
foto van deze bemanning, welke we hierbij
afdrukken, willen we een korte levensbe
schrijving geven van deze kranige kerels.
Koene Dirk Parmentier werd ge
boren op 26 September 1904 te Amsterdam.
Hij genoot zijn vliegopleiding bij de Neder-
landsche luchtmacht. Sinds hij daarna bij de
K.L.M. in dienst trad in 1929, heeft hij reeds
meer dan 5000 vlieguren gemaakt. Verschei
dene jaren heeft hij bijvoorbeeld gevlogen als
bestuurder op de route AmsterdamBatavia.
Hij was een der eerste piloten in Nederland,
die een diploma voor navigator bezat, Om
het nachtvliegen te bestudeeren heeft Par
mentier in de tweede helft van 1933 eenige
maanden in Amerika doorgebracht. Ook ging
hij naar Amerika in dit jaar om de Douglas
D C 2 over te nemen voor de K.L.M. en om
dit toestel dat wij beter kennen onder den
naam Uiver, in te vliegen. Toen hij de ma
chine overgenomen had, vloog hij ermee van
Santa Monica (Californië) naar New-York,
waar het ingescheept werd naar Holland.
Jan Johannes Moll werd op 6 Maart
1900 te Soerabaja geboren, en heeft ook in
Nederlandsch-Indië zijn opleiding bij de
luchtmacht in 1925 ontvangen. In 1927 kwam
hij voor een jaar in dienst der K.L.M. en
vloog in September 1928 met een der voor de
K.N.I.L.M. bestemde vliegtuigen in 9y2 dag
van Amsterdam naar Bandoeng, wat voor die
dagen een record was. Hij trad daarop voor
vijf jaar in dienst der K.N.I.L.M. en maakte
in 1931 met Pattist, vliegtuigbestuurder, en
Elleman, werktuigkundige, de bekende post-
vlucht van Batavia naar Melbourne met de
Fokker F 7b „Abel Tasman". De heenreis als
verkenningsvlucht en voor vlagvertoon be
doeld, duurde acht dagen en ging via Wynd-
ham, Brisbane en Sydney naar Melbourne.
O pde terugreis, welke uitsluitend een post-
vlucht was, werd rechtstreeks van Melbourne
via Wyndham naar Batavia gevlogen in vier
dagen. Deze vlucht oogstte in Australië een
groot succes, maar had jammer genoeg tot
heden geen practische gevolgen. In November
Ü--'1
De cabine, die 8 m. lang, 1.70 m. breed en
1.90 m. hoog is, waarbij tusschen de zetels
van rug tot rug 1 m. ruimte is, is voor de
14 passagiers gelijk een salon.
De cabine is geheel geisoleerd tegen elk
geluid en elke trilling, en het is er rus
tiger dan in een trein.
Toilet en extra toegang tot de bagage
ruimte.
Sieepantenne.
Radioinstallatie voor twee golflengten
onderhoudt het contact met den grond.
Ook voor weerberichten en peilsignalen.
Bagageruimte, 3.2 kubieke meter groot.
IJskast en provisiekast.
Vloeiende overgang van het eene opper
vlak in het ander ter bevordering van een
hooge snelheid
Fauteuils, 60 c.m. breed met verstelbare
hoofdsteunen. Een venster voor eiken
stoel veroorlooft iedereen een onbelem
merd uitzicht.
Bij eiken stoel een leeslampje, een asch-
bak, een ventilatieregelaar en een bel.
Intrekbare wielen in de motorgondel.
Deur naar de ruimte voor de mail, die
een inhoud heeft van 2.15 kubieke meter.
Landingslichten.
Ventilatietoegang in den neus voor de
motoren vermindert het lawaai in de
cabine.
Ruime cockpit met volledige blindvlieg-,
17.
installatie. Motorcontrole en navigatie-
instrumenten.
Twee 700 P.K. motoren met drie-oladige
verstelbare metalen schroef, geven een
snelheid van 338 K.M. op 2100 meter.
Multi celconstructie van duralumin ver
zekeren groote sterkte en een gering ge
wicht.
Douglas-landingsklappen verminderen de
landingssnelhedd tot een minimum (98
K.M.).
Stoom verwarmingsinrichting.
Koude luchtventilatie.
Onbelemmerde doorgang.
Vaste antenne voor het 'bepalen van de
richting.
1933 is de heer Moll uit Indië teruggekeerd en
sinds eenigen tijd is hij in dienst der K.L.M.
Cornelis van Brugge is geboren op
25 Juni 1903 te Amsterdam. Hij is in het bezit
van diploma Mulo A en het Radiocertificaat
Londen en het aanvullingsdiploma Washing
ton. Hij trad in dienst van de compagnie
radio maritime, op 9 December 1923. Op
Juni 1933 kwam hij in dienst van Radio Hol
land en 9 Juli 1933 kwam hij in opleiding
bij de K.L.M.. Hij maakte op 14 Januari
1932 zijn eerste reis naar Indië.
B o u w e Prins, die in Den Helder werd
geboren op 18 September 1901, bezocht daar
achtereenvolgens de lagere school, de am
bachtschool en de avondschool. Later was hij
werkzaam bij de Marineluchtvaart te De Kooi
bij Den Helder, waar hij de functie van vlieg
tuigmaker had. Hij kwam bij de K.L.M. in
dienst op 13 April '31 en maakte de eerste reis
naar Indië op 8 Juni. 1932, met Parmentier
als gezagvoerder.
In het geheel heeft hij, de vlucht van de
Uiver inbegrepen, 8 reizen naar Indië ge
maakt, waarvan 7 reizen met Parmentier.
Men zal zich nog wel de E, L. T. A. herinne
ren, de Eerste Luchtvaart Tentoonstelling te
Amsterdam in 1919. Welnu, deze E. L. T. A.
heeft geleid tot de oprichting van de K. L. M.,
de Koninklijke Luchtvaart Maatschappij, op 7
Oct. 1919 in den Haag. De K. L. M. is thans de
oudste luchtvaartmaatschappij ter wereld, on
der oorspronkelijken naam en directie, die van
den heer Plesman, organisator van de E.L.T.A.
In 1920 begon de K. L. M. haar eerste lijn
Amsterdam-Londen met omgebouwde Brit-
sche militaire vliegtuigen, doch in hetzelfde
jaar werd reeds een veel betere machine Uit
gebracht, nl. de Fokker F II. Thans bestaat de
K. L. M. vloot uit: 1 Fokker F VH, 8 F VUIa, 3
F VH b, 5 F VIII, 1 F IX, 8 F XII, 5 F XVEH
1 F XX, 1 Koolhoven FK 40, 3 Koolhoven FK
43, 1 Douglas DC, de F 36 (alle passagiersvlieg-
tuigen) en 1 Werkspoor-Carley (vrachtvlieg
tuig).
Sinds 1920 kwamen successievelijk verbin
dingen tot stand met Londen, Hamburg, Brus
sel, Kopenhagen, Parijs, Malmö, Bazel, Berlijn,
Huil. Deze diensten worden gevlogen door de
K. L. M. alleen of in samenwerking met an
dere maatschappijen. In Nederland worden
verbindingen onderhouden met Vlissingen,
Eindhoven, Groningen en Twente, zoowel van
Amsterdam als Rotterdam.
In 1920 had de K.L-M. 81.810 K.M. gevlogen,
In 1933 is afgelegd 3.732.660 K.M. gestegen,
sinds 1920 bedraagt het totaal ver over de 20
millioen K.M.!
De Nederland-Indiëlijn werd ingezet met
den tocht van v. d. Hoop in 1924. De eerste re-,
tourvlucht had plaats in 1927, toen Geyssen-
dorffer, Scholte en Weber met van Lear
Black naar Insulinde gingen. Koppen, Frijns
en Elleman maakten een maand later de re
tourvlucht met de Postduif, heen en weer in
28 dagen. Het gevolg hiervan was, dat op 25
Sept. 1930 de 14-daagsche postdienst A'dam
Batavia geopend werd en op 1 Oct. 1931 de we-
kelijksche dienst. Deze luchtlijn is de langste
der wereld (14.500 K.M.)
Het is interessant te vermelden de ontwik
keling van het vervoer in de laatste jaren.
In 1928 werden vervoerd 17.007 passagiers,
58.939 K.G. post en 674.606 K.G. goederen. Vijf
jaar later waren deze getallen respect. 40.889,
189.969 en 1.210.441, terwijl voor 1934 deze ge
tallen (geschat) zullen zijn: 78.000, 268.000 en
1.150.000!.
Van alle briefpost, die vervoerd wordt tus
schen Nederland en Ned.-Indië, gaat 41 pet.
door de lucht»
De cabine met de veertien zitplaatsen, die op
een salon van een eerste klas hotel lijkt.
