JAPAN'S FINANCIEN.
r
P TEN5EI ZOEMj
'OCKWOLM
ADMIRAAL BYRD'S VERBLIJF
AAN DE ZUIDPOOL.
AZIE in 1935.
De oorzaken van hetgroote deficit.
DOOR EMILE SCHREiBER
DÏNSDSG 20 AUG. '1933
„Militaire bezetting wordt
niet geduld."
Frankrijk en Engeland eensgezind.
Het nieuwe beurspaleis in Osaka.
„Als u een van de meest merkwaardige ta-
fereelen van het moderne Japan wilt zien, een
tafereel, dat precies tegenovergesteld is aan
het beeld, dat zich tegenwoordig nog diege
nen van Japan vormen, die in hun jeugd Loti
gelezen hebben, dan moet ge eens de nieuwe
beurs bezoeken, die verleden week ingewijd
werd-'. Dit zei me een Amerikaan, die in Osaka,
het Japansche Chicago, woont.
In het midden van de stad treffen we het
prachtige gebouw aan. Van buiten is het van
gewapend beton opgetrokken, het interieur is
van marmer. De constructie, die zoo juist
klaargekomen is, heeft meer dan twintig mil-
lioen yen gekost.
Gelijkvloers bevindt zich de feitelijke beurs
en daar beweegt zich de menigte beursmen-
schen in een reusachtige, bijzonder fraaie zaal,
waar van het plafond nog bossen papieren
bloemen en kleurige guirlandes hangen, die
van het inwijdingsfeest afkomstig zijn. Dat is
de eenige Oostersche noot in deze hyper-
Amerikaansche omgeving.
Want de bekendmaking van al het beurs
nieuws, alle handelingen van koop of verkoop,
geschieden voortaan in stilte door middel van
eleetrisch werkende borden, die iedere belang
hebbende als een afgevaardigde in het
parlement, in een der 700 fauteuils gezeten
in werking kan stellen door, ai naar hij ver
langt, een der knopjes in te drukken, die hij
binnen zijn bereik heeft, wanneer hij er ten
minste niet de voorkeur aan geeft gebruik te
makgn yarfc d,e telefoon, die hij eyeneens naast
zich heeft. Vergeleken met den warboel in de
„mand" vaji de "Parijschp beurs is. het schouw
spel urn déze zaal, waar spéciale' müréh hét
geluid dempen, waar de lucht altijd versch en
op temperatuur is, werkelijk indrukwekkend
en het geeft ons aanleiding tot overpeinzin
gen over de snelheid, waarmede de Japanners
er in geslaagd zijn de instellingen, welke zij
aan het Westen ontleend hebben, niet alleen
te evenaren maar ook te perfectionneeren.
Op de bovenste verdieping staan talrijke
salons, die zeer weelderig en volgens den laat
ster. Ëuropeeschen stijl zijn ingericht ter be
schikking van de vertegenwoordigers der
groote ondernemingen. Restaurants en bars
stellen de beursmenschen in staat hun maal
tijden in het gebouw te gebruiken, wat na
tuurlijk. vooral bij belangrijke transacties een
groot voordeel is.
Maar de weelderigheid van de beurs van
Osaka zal den Japanners den précairen toe
stand .van hun nationale financiën vermoede
lijk hiet doen vergeten.
Ongetwijfeld staan de particuliere financiën
er in tegenstelling met Europa bijzonder goed
voor, dank zij de wonderlijke activiteit van
handel en industrie. Een overzicht, dat men
mij in de beurs van Osaka toonde en waarop
de dividenden over het jaar 1934 van bijna
300 commercieele en industrieele ondernemin
gen voorkwamen, toonde aan,dat hoewel enkele
slechts een onbeteekenend dividend van 1 of
2 percent hadden uitgekeerd, op zijn minst de
helft dezer ondernemingen 5 a 8 percent en
bijna een kwart een nog hooger dividend ge
geven hadden.
Onder de hoogsten noteer ik de fabrieken
voor gas en electriciteit, waarvan velen 10 a
12 percent uitkeeren, de verzekeringsmaat
schappijen, die tot 24 a 25 percent komen, de
raffinaderijen, die 10 percent geven. Het ge
middelde beweegt zich in het algemeen, uit
gezonderd voor de scheepvaartmaatschappijen,
tusschen de 10 en 20 percent.
Met de openbare financiën ziet het er heel
wat minder rooskleurig uit. Niettegenstaande
de economische welvaart heeft Japan, even
als de groote meerderheid der groote wereld
staten, een ernstig tekort op de begrooting.
Het budget is heel wat lager dan de bedra
gen op de Fransche, Engelsche en Duitsche
begrootingen. Dit verschil is in de eerste plaats
te danken aan het feit, dat Japan geen oor
logsschulden en oorlogspensioenen te betalen
heeft en voorts aan het goedkoope levens
onderhoud, waarvan de staat het eerst profi
teert, Het deficit ontstaat door de militaire
en maritieme uitgaven. Het is, om er zich
rekenschap van te.geven slechts voldoende
het hier volgende beeld te bestudeeren. dat
duidelijk aangeeft, dat de stijging van de uit
gaven voor leger en vloot onmiddellijk ver
band houdt met de kracht der Japansche ex
pansie en dat de tekorten grooter zijn gewor
den sinds 1931, als gevolg van de gebeurtenis
sen met' Mandsjoekwo.
De geweldige versterkingen van de grenzen
van Mandsjoekwo heeft Japan (Korea is niet
zoo moeilijk te verdedigen), dat eenmaal een
eiland was, tot een groote territoriale mogend
heid gemaakt.
Laten we eens veronderstellen, dat Enge
land trotsch op zijn „splendid isolation", er.
toe Overgaat op zekeren dag Nederland en
België te annexeeren. Van dat oogenblik af zou
het land genoodzaakt zijn, behalve over zijn
vloot, ook de beschikking te hebben over een
groot, en kostbaar leger op het vasteland. Wat
moet men van een land zeggen, zooals Japan,
voor wie de militaire verdediging van
Mandsjoekwo niet te vergelijken is met be
doelde positie van Engeland ten opzichte van
Nederland en België, maar wel met de verde
diging van beide landen plus Duitschland en
Polen. Ziedaar het groote actueele drama van
het Japansche imperialisme en de zware las
ten, die er het gevolg van zijn.
Als wij evenwel de schulden van Japan per
1 Augustus 1934 optellen constateeren we, dat
het totaal slechts ongeveer 9 milliard yen
bedraagt. Die schulden zijn de volgende:
Buitenlandsche leeningen: 1.412,639,000 yen.
Binnenlandsohe leeningen: 6.932.021.000 yen.
Schatkistbiljetten 60.000.000 yen
Biljetten op den inkoop van
rijstvoorraden 579,946.000 yen
Totaal 8,984.606,000 yen
Rekening houdende met de credieten, die
reeds gevoteerd zijn in het loopende boek
jaar en. die, welke voor 19351936,nog zullen
volgen, worden de schulden nog aldus uit
gebreid
In omloop te brengen biljetten in 1934-'35:
600.000.000 yen
Nieuwe leeningen voor 1935-'36 i
850.000.000 yen
Dat wil zeggen, dat de Japansche schuld
aan het einde van 1935 de tien milliard zal
passeeren, wat overeenkomt met 45 milliard
Fransche franken.
Ter vergelijking diene het feit, dat de
Fransche schuld zonder de oorlogsschulden,
op het oogenblik bijna 300 milliard bedraagt.
De financieele toestand van Japan kan dus
op het eerste gezicht .g.u.nstigej:lijken, dan die
Van Frankrijk ;en vele andere landen-; maar
noch de bereikte welvaart, noch de levens
standaard van beide landen. zijn teverger;
lijken. Ondanks alles en ofschoon Japan naar
verhouding minder in de schulden zit dan de
westersche landen, bevindt- dit land zich wel-
in een slechte financieele positie.
Het heeft zijn nut dit te constateeren, want"
het toont aan, dat een uitstekende commer
cieele en industrieele situatie niet noodzake
lijk behoeft samen te gaan met esn finan
cieel soliden toestand en dat omgekeerd _een
slechte financieele toestand niet noodzake
lijk een ongunstige situatie van handel en
industrie insluit.
Als een schip op zinken staat en niet
iedereen gered kan worden is het de toe
komst, vertegenwoordigd door de kinderen,
die men het eerst van boord zal halen. Laat
ons dus met onzen handel en industrie voor
zichtiger te werk gaan dan bij het financieel
evenwicht. Wanneer men alles -tegelijk wil
ïedd-en, loopt men gevaar alles te verliezien.
(Nadruk verboden).
LONDEN, 18 Augustus (A.N.P.) Er zijn re
gelingen getroffen voor een bijeenkomen
van den kabinetsraad, voordat op 4 Septem
ber de zitting van den Volkenbondsraad' bij
een komt.
Men wijst er hier op, dat Engeland in geen
geval zal toestemmen in éen militaire bezet
ting van Abessynië en daarbij den steun
heeft gevonden van Frankrijk.
Engelsche bladen sceptisch
tegenover diplomatieke onder
handelingen.
LONDEN, 19 Augustus. Uit "de hoofdarti
kelen der ochtendbladen blijkt, dat men van
de te Parijs gedane mededeeling inzake di
plomatieke onderhandelingen - geen groote
verwachtingen heeft.
De „Times" critise.ert de weinig hoffelijke
behandeling, welke Mussolini .Frankrijk en
Engeland'cp de Parijsche'conferentie" ten
deel heeft laten worden- en zegt, dat de ernst
der Ita'liaansche beslissing hiet kan worden
overdreven;
De eerzucht van Mussolini gaat ver boven
alles uit, wat Abessynië zou kunnen aanne
men of de. Volkenbond zou kunnen toestaan.
Van de voorgenomen diplomatieke besprekin
gen mag men niet veel verwachten. Een di
rect conflict tusschen Italië en den Volken
bond schijnt onvermijdelijk.
PARIJS, 19 Aug. De Britsc'he minister voor
Volkenbondsaangelegenheden Eden zal he
den voor zijn vertrek naar Londen een bij
eenkomst hebben met minister-president
Laval. Ook baron Aloisi zal voor zijn vertrek
naar Rome een bezoek brengen aan LavaL
IN
Bloedige steekpartij te
Helmond.
Arbeider door zwager gewond.
HELMOND. 19 Aug. (A.N.P.) Gisteravond
omstreeks 11 uur heeft te Stiphout nabij Hel
mond een ernstige steekpartij plaats gehad.
Toen de arbeider W. v. d. M. vergezeld van zijn
ongeveer 9-jarig dochtertje huiswaarts keer
de, passeerde hij de woning van zijn zwager
M. de A. Deze heeft zijn familielid, met wien
hij in onmin leefde, waarschijnlijk staan op
wachten. Plotseling kwam hij van achter zijn
woning te voorschijn en stortte zich op van
der M., wien hij met een mes in het gelaat
stak. De wang werd doorboord en ook de tong
werd nog door het mes geraakt. Hevig ontsteld
liep het meisje naar de nabij gelegen ouder
lijke woning om haar moeder van het ge
beurde in kennis te stellen. Ijlings werd een
geneesheer uit Helmond gewaarschuwd, die,
na voorloopige hulp te hebben verleend, over
brenging naar het ziekenhuis te Helmond ge
lastte. Uit voorzorg werd het slachtoffer, dat
zeer veel bloed verloren had door den pastoor
van de laatste heilige Sacramenten voorzien.
De dader nam na zijn daad per fiets de vlucht
naaT Helmond, waar hij nog denzelfden nacht-
door de marechaussee aldaar is gearresteerd.
Voor--.het verdere onderzoek is hij .naar: Stip
hout overgebracht.
EXAMEN VOOR KORPORAAL MONTEUR.
Aan het examen voor korporaal monteur bij
de Schooicompangnle van den Motordienst
van dienstplichtigen der lichting 1936 is deel
genomen door 39 personen.
Geslaagd zijn de heeren: F. G. de Groot en
F. E. v. Teunenbroek uit Amsterdam, P. N. A.
Post, J. Schram, M. Dorpmans, T. Hegeman,
L. J. Lodestijn en A. P. Noorlander uit district
's Gravenhage, P. Keijzer, C. Jonker, K. Leek,
A. F. Rombout, S. C. van Lent, J. A. Faase, J.
Kleijh, A. Kolman, H. de Oude en P. S. Koek
uit district Haarlem, J. Kroese uit district
Leeuwarden, G. W. Weijers, L. J. Wildenbeest,
J. Albertsma, P. G. Waterloo, M. Riethorst en
H. T. A. Offenberg uit district Arnhem en J.
M. Hoevenaars uit district 's Hertogenbosch.
Dertien candidaten moesten worden afge
wezen.
(Van onzen correspondent)
Stockholm, 10 Augustus
Een buitenlandsch toerist, die kort geleden
Zweden bezocht, kon, teruggekeerd aan den
huiselijken haard, van vele vreemde en
schoone dingen verhalen. Hij kon vertellen
over een stadhuis, dat een rijk museum van
moderne toegepaste kunst is, en over boeren
meisjes. die haar bonte kleederdracht onder
lange laboratoriumjassen verbergen, over een
duur en deftig restaurant, waar men laat op
den avond geen kik mag geven, omdat
iemand, die wellicht wat te veel gedronken
heeft, met zijn handen een snareninstrument
bewerkt en daarbij met heesche stem een lied
zingt, en over een kanaal, dat de schepen als
langs een bochtenden landweg onder wuiven-
.de berken en ruischende populieren van Oost
zee naar Kattegat brengt, over bergen en
hoogvlakten en door de Zweedsche natuur,
z-ooals men die uit V.V.V.-brochures kent. Maar
de buitenlandsche toerist kon ook verhalen
van tallooze winkels, die hun étalages met
rood papier en rood lint versierd hadden, zoo-
als men dat elders tegen Kerstmis pleegt te
doen, kon vertellen, dat niet namaak-hulst of
papieren klokken, maar louter roode karton
nen kreeftjes kwistig in die étalages uitge
strooid lagen over avondjaponnen en slabbe
tjes zoo goed als over "kistjes Flor de Havana
en glanzende gramofoonplaten, dat er hecle
serviezen en series glaswerk, stellen tafellin
nen, lucifersdoosjes, lampions, servetringen en
veel ander spul meer, alles voorzien van vurig
roode kreeftendécors, uitgestald waren. Zoo
dat wel heel het Zweedsche volk zich aan
kreeften te buiten moest gaan, al had de toe
rist dan ook nergens zoo'n rood monster kun
nen ontdekken, laat staan ook maar een en
kele kreeftenschaar tusschen wat groene sla
blaadjes te eten gekregen. Ware hij echter
eenige dagen langer, tot na Woensdagavond
tien uur, in Zweden gebleven, dan had hij
waarschijnlijk meer kreeften zien eten dan
'hem lief was, aangezien kreeft eten wél een
groot culinair genoegen is, maar voor passief
tcekijkenden een zeer onaesthetisch tafereel
oplevert.
Er. zijn kreefteiv en kreeften, groote zee
kreeften en kleine rivierkreeften en terwijl
men hier in Zweden de eerste soort ongeveer
even veel belangstelling- betoont als in andere
landen, vermag de laatste soort voor tallooze
Zweden de koele donkere avonden van den
al scheidenden zomer tot de gelukkigste avon
den van het jaar te maken. Als er al gele vlek
ken komen in de toppen van de berken en 'de
hei te bloeien begint, als overdag de luchten al
iets herfstigs hebben met huh blanke wolken
gevaarten en 's nachts de hemel niet langer
,de vreemde bleeke glanzen van de midzomer
nachten heeft, maar weer donker en vol ster
ren over de landen staat, dan gaat de Zweed
verlangen haar zijn rood-gekookt-e „kraftor"
en den geur van de geel-groene dille-schermen,
die tusschen de scharen gestoken worden,
dan informeert hij eens, wannéér nu eindelijk
de vangst opengesteld wordt, en leest hij in
zijn krant met schreeuwende koppen voorziene
artikelen over de vooruitzichten voor de
kreeftenvangst met meer belangstelling dan
veelal minder in 't oog loopend opgemaakte
artikelen :§rnaas.t .o.v-er (de. vooruitzichten voor
eèn vreedzame 'oplossing van een internatio
naal conflict. De zaken, die er hun voordeel
hij hebben, het publiek te suggereeren, dat een
kreeftenfuif niet slaagt en dus de gastvrouw
geen eer aandoet, wanneer de tafel er niet
speciaal voor gedekt en versierd is of wanneer
men niet de laatste kreefténliedjes op de gra-
mofoon kan draaien en dé nieuwste sortee
ring vuurwerk af kan steken, richten-bijzon
dere étalages en afdeelingen in, die met hun
rood en hun kaarsen aan Kersttijd doen den
ken, en verkondigen in de met kreeften
figuurtjes verluchte advertenties, dat men
toth feitelijk niet ten volle van de roode lek
kernij genieten kan, wanneer men zich er geen
nieuwe kleeren, kousen en schoenen voor aan
schaft. En de Zweden, die nu eenmaal doods-,
benauwd zijn iets niét te doen zooals het be
hoort volgen zoo veel als het hun maar mo
gelijk is de welgemeende wenken en wijze
waarschuwingen van de winkeliers op.
Dan komt de dag, dat de vangst, wettelijk
althans, begint. In den avond roeien de vis-
Uitgebreid gebruik van vliegtuigen.
De belangrijke wetenschappelijke resultaten,
welke de expedtitie onder zelfopofferende lei
ding van Admiraal Byrd over het Zuidpoolge
bied heeft bereikt zijn voor een zeer groot
deel te wijten aan de uitgebreide toepassing
van vliegtuigen. Toen de missie zich voor de
tweede maal aan de Balein-baai ontscheepte,
beschikte zij over vijf vliegtuigen; drie stuks
werden nieuw medegenomen: een Curt.iss
„Condor", een Pilgrim en een auto-giro; twee
machines een Fairchild en een Ford,
wachtten solitair, dik onder het ijs, op 80
graden Z.Br. op de terugkomst van de expe
ditie. De uitrusting was zeer heterogeen; me
talen en houten toestellen, een- en tweedek
kers, een-, twee- en driemotorige vliegtuigen;
van alles wat. Hoewel niet gedetailleerd per
type, verschaft een van de. directeuren der ex
peditie, Geo O. Noville toch aardige gegevens,
waaruit de groote rol van het vliegtuig voor
dit uitzonderlijke werk blijkt.
Hangars van sneeuw
Evenmin als men in het gematigde klimaat
vliegtuigen bij voorkeur in de open lucht op
stelt, zoo was het aan de Zuidpool ook noodig
de vliegtuigen onder bedekking op te stellen.
Alleen hangars bouwen op de gebruikelijke
manier, daaraan behoefde men niet te den
ken.
De expeditie arriveerde in het begin van
1934; er konden nog enkele vluchten worden
gemaakt in Februari, maar daarna was het
door het intreden van den poolnacht met
vliegen afgeloopen.
De bemanningen en de mecaniciens dus aan
het bouwen van hangars; tenten zijn al even
min bruikbaar door den grooten sneeuwval,
zoodat het eenige bouwmateriaal in de natuur
zelf moest worden gevonden, namelijk hangars
van sneeuw en ijs. Voor elk vliegtuig werd een
gat gemaakt van 1,50 M. diepte en 15 M. in het
vierkant. De vrijkomende blokken bevroren
sneeuw werden gebruikt voor den bouw der
wanden. Waren de zijwanden gereed, dan
werd het vliegtuig binnen gebracht en kon
men voortwerken aan den voor- en achter
wand, alsmede aan het dak. Het dak werd ge
maakt van speciaal .hamboe-vlechtwerk, dat
weer werd bedekt met geteerd zeildoek. Dit
werkprogramma, dat zich in enkele woorden
laat opschrijven, verliep niet altijd op even
vlotte wijze; zoo werd een van de vliegtuigen,
nadat het juist op zijn plaats was gebracht,
door een sneeuwstorm geheel onder de sneeuw
bedolven, zoodat men het bergingswerk op
nieuw moest beginnen.
Na dertig dagen van hard werken waren de
sneeuwhangars gereed en toen konden de me
caniciens een begin maken met het nazien van
de motoren en al het werk om de vliegtuigen
weder in dienst te kunnen stellen. Wanneer
men bedenkt dat er moest worden gewerkt bij
een temperatuur van 40 g raden onder het
vriespunt dan is een betoog, dat zulks geen
sinecure is, wel overbodig.
Vluchten boven de ijswoestijn
Toen de terugkeer van den pooldag het
vliegen weder mogelijk maakte, werden de toe
stellen uit hun ijsschuilplaatsen te voorschijn
gehaald. De Fairchild en de Ford, die vijf ja
ren lang onder een ijsdek van 3.50 M. hadden
overwinterd, hadden dit niet ongemerkt aan
zich voorbij zien gaan. De vleugel van de
Fairchild ging „gebukt" onder een flinke ijs
laag, welke zorgvuldig moest worden verwij
derd. De vleugellangsliggers waren gebogen
onder den druk en het gewicht van het ijs.
Toen het ijs was verwijderd kwam de vleugel
met een plotselingen ruk en klap in den nor
malen stand terug. De vleugel bleef gelukkig-
intact.
Gedurende de veertien maanden van lucht -
verkenning hebben de vliegtuigen geen werke
loosheid gekend. Met totaal 142 vluchten
werd een afstand van 20.000 K.M. afgelegd;
twee en twintig ton bedrijfsstoffen werden
verstookt. Zonder uitzondering ging elke
vlucht over een desolaat ijslandschap, waar
boven uit hooge bergen, welke absoluut on
geschikt waren voor landingen. Elke yhicht
hield alzoo een flinke dosis risico in èn voor
ernstige breuk, èn voor een zoekraken van be
manning en vliegtuig, ook wanneer de ge
dwongen landing een gunstig verloop mocht
hebben. Evenwel, alles verliep zonder onge
lukken.
De tweede, nu ook weder tot het verleden
behoorende expeditie, was uitgerust en on
dernomen voor aanvulling en controle van de
studies, welke Admiraal Byrd in 1929 had ge
maakt. Een studie welke ten doel had het be
loop van de kust, de plaats van het bergland
van land en van de ijsvlakten en -zeeën in
kaart te brengen. Onder meer is Byrd na deze
tweede expeditie tot de 'wetenschap geko
men, dat ten Noorden van het nieuw ontdek
te land, dat „Mary Byrd Land" was gedoopt,
zich geen land bevindt, zooals men aanvan
kelijk had gedacht en ook, dat de bergketen
der Queen Mary Mountains" een vast uit
gestrekt plateau is. Dit plateau werd bestu
deerd en verkend, tusschen de zee en de ber
gen door den chef-piloot van de expeditie
Harold June. De opmetingen van de hoogte
verschillen, tusschen de verschillende deelen
van het plateau gebeurde op een primitieve
doch ingenieuze wijze. De vlieger vloog telkens
laag over de sneeuwvlakte en raakte dan met
de ski's van het landingsgestel de sneeuwop-
pervlakte, de metingen werden om de 30 KM.
herhaald.
De aflezingen op den hoogtemeter werden
bij elke aanraking van het aardoppervlak ge
noteerd. waaruit dan de verschillende verhoo
gingen konden worden afgeleid. Harold June
heeft een zeer werkzaam aandeel gehad bij
de onderzoekingen; om het te exploreeren
gebied te bereiken moest zeer veel zonder
zicht, dus op instrumenten worden gevlogen.
Om een voorbeeld te geven, hoe moeizaam de
gegevens werden verzameld, moge wel dienen,
dat voor het verzamelen van bijzonderheden
over een aardschok-verschijnsel niet minder
dan vijftien landingen buiten de basis moes
ten worden uitgevoerd.
Men denkt dat, wanneer de kaart van de
bestudeerde streek zal zijn vervaardigd, en in
het Zuidpoolgebied niet veel meer onbekend
zal blijven. Voor dit belangelooze studiewerk
heeft de aviatiek zeer zeker haar nut gehad.
Admiraal Byrd kent de luchtvaart, houdt van
haar. Voor het menschdom heeft deze krach
tige figuur, met zijn hoog moreel, dat hem in
staat stelde maanden in absolute eenzaam
heid door te brengen, wel heel bijzonder werk
verricht. Het is geen wonder, dat onder een
dergelijke leiding een expeditie slaagt en tast
baar resultaat oplevert.
VAN DEN ABEELEN
schers hun kleine schuitjes de rimpellooze me
ren op om de ronde netjes uit te zetten
weer later in den avond worden die gelicht,
worden de wriemelende grauw-zwarte kreeften
in kisten gepakt en afgeleverd bij de met ron
kenden motor wachtende auto van een restau
rant, dat tegen tien uur, half elf, de „première
van de kreeften" heeft aangekondigd. En daar
zitten dan de liefhebbers te wachten onder
de in den avondwind schommelende lampions
van veranda of tuin tot de dienster aangezeild
komt met de dampende, geurende roode mon
sters in een witte kom en 't daarvan onaf
scheidelijke beslagen glas brandewijn. En de
connaisseur knoopt zijn servet om zijn hals,
grijpt, zuchtend van welbehagen, met beide
handen de eerste-kreeft-van-'t jaar beet,
breekt de schaal deskundig open, slurpt en
zuigt en sluit van puur genot de oogèn.
Dien eersten Zaterdagavond van het kreef
tenseizoen wordt ,er dan vaak, balkon aan
balkon, kreeftenfuif gehouden.
De volgende dag is een dag als andere da
gen, met zomersche warmte en felle zon en
wat hoog-drijvende wolken. Maar je weet nu,
dat de herfst nadert, je weet het door de groo
te door elkaar scharrelende blauw-groene en
zwarte en grauwe kreeften, die, er nu in kra-7
men én 'winkels naast dé kisten' met aardbeien
en frambozen en bessen zijn gekomen, de bak-
ken vol vurig roede kreeften in de étalages van r'
vïsch- en comestibleswinkels. de enorme kreef- -
ten van papier-maché of hout, die er op het
dak of voor de ramen van restaurants hangen.
En zoo wordt het de eerste Zaterdagavond
van het kreeftenseizoen, de avond, waarop
iedereen, die niet uit ethische overwegingen
of uit angst voor vergiftiging tegen kreeften
eten is en die het maar even kan betalen, de
roode schaaldieren openbreekt en leegpeutert."
Wie den zomer buiten, ergens in de scheren of
tusschen de bosschen aan een blank meer,
doorbrengt, begaat zich daar onder de boomen
of op de veranda aan de kreeften, wie in de
stad is heeft dagen tevoren reeds een tafeltje
in een buiten-restaurant besteld, houdt de fuif
thuis met vrienden of kennissen of op de
veranda als men in een villawijk woont, op
het balkon als men geen tuin heeft, of voor
de open ramen als men tuin noch balkon bezit.
Het is een wonderlijke avond. Zwart staan
de boomen tegen den hemel, maar overal zijn
door het donker de vurige kralensnoeren van
gekleurde electrische lampjes geregen, overal
plekken groote lampions boven blanke tafels,
waar omheen men zit te eten. Er worden
drinkliedjes gezongen en in de tuinen van de
buiten-restaurants speelt men vaak wijsjes,
die een Zweed vroolijk stemmen. In de straten
van de stad wordt hier en daar balkon aan
balcon kreeftenfuif gehouden, de zonnescher
men gloren flets oranje in den schijn van
kaarsen en van lampions en je hoort lachen,
praten, zingen. Er is ergens een zanger, die zijn
luit gegrepen heeft en nu een lied van Bell-
mann zingt en weer ergens elders wijdt een
vader zijn langzamerhand groot geworden
zoon in in 't zorgvuldig gehandhaafd rituaal
van 't kreeften eten of zoekt een arme drom
mel een volksrestaurant op, waar het nu met
rood papier ook wat gezellig gemaakt is en
waar hij één kreeft kan krijgen voor 't geld
dat hij ook voor een kop koffie met een
broodje kon neertellen.
En dan later in den avond spiralen rondom
de stad de vuurpijlen de hoogte in, flitsen de
kartetsen, knallen de bommen, sproeien von
kenregens langs den nachthemel, spettert en
knettert het vuurwerk van de kreeften-fuiven
als een afscheidssaluut aan den zomer.
C. G. B.
PAUSELIJKE ONDERSCHEIDING VOOR DEN
HEER J. H. VAN OOSTEN.
Aan den heer J. H. van Oosten, lid van de
hoofdredactie der Nieuwe Haarl. Courant, die
op 10 Augustus j.l. zijn zilveren jubileum als
journalist vierde, is wegens, zijn bijzondere
verdienste door de Paus het Gouden Eere-
Kruïs „Pro Ecclesia et Pontifice" verleend.
BURGERLIJKE STAND
HAARLEM, 19 Augustus.
Bevallen 15 Augustus: E. M. Nederkoorn—
v. d. Berg, d.; J. M. VeeningsDroog, z.; 16
Augustus: J. J. SpruitBlom, d.; A. J. Groe-'
nenberg—Visser, d.; A .J. A. Willemse—v.
Aalst, d.; L. M. F. WijsmullerPetersmann, d.;
C. A. J. LeersnijderJesse, z.; J. Raasma—
Talman, z.; 17 Augustus: J. W. G. van Es—
Uijlenbroek, d.; G. P. DerksenVink, z.
Overleden 15 Augustus: H. v. d. Zee, 47
Hazepaterslaan; J. L. Koster, 72 j., Hagcstraat;
16 Augustus: A. A. Hilhorst, 56 j., Meester Cor-
nelisstraat; P. J. Zegwaait, 85 j., Voorzorg*
straat.
