Veertig-urige werkweek in het
geding.
Het Snelle
TWEEDE KAMER
By de begrooting van Sociale Zaken.
CL I. Y&R Kempen
DEN HAAG Vrijdag.
Slechts de twee aanwezige communisten en
de revol. soc. voorsteller der motie-Sneevliet
voelden, iets voor een parlementaire commissie
voor de werking der reglementen betreffende
het gevangeniswezen; de overige 62 aanwezi
gen stemden tegen.
Nadat dit restantje van de beraadslagingen
over Justitie afgedaan was. kwam de begroo
ting van Sociale Zaken aan de orde.
Minister Slingenberg
deelde den heer Stein-
metz (R.K.) mede zijn
best te zullen doen om
onze sociale maatrege-
mk m- tW Jen- die afste-
IlliP ;iii kert °ij d'e in de mees_
te landen van Europa,
te handhaven. Dat is
reeds op zichzelf in de
tegenwoordige omstan
digheden geen sober
programma, doch een
verheven taak.
mVïi'.X'. u de afdeellI>ï Ar-
beid kwamen de heeren
LoeraKker (R.K.) en Smeenk (A.R.) opnieuw
aantoonen, dat de bindendverklaring van col
lectieve arbeidsovereenkomsten te beschouwen
is als de noodzakelijke aanvulling der moge
lijkheid van bindendeverklaring, van onder
nemersovereenkomsten. Daarentegen is de
heer Lauwes (lib.) door al dat bindend ver
klaren bevreesd voor te groote beknotting der
bedrijfsvrijheid, vrees, die hem ook de schrik
om het hart deed slaan met betrekking tot
een.snellen en krachtigen uitbouw der bedrijfs-
raden, waarvoor Mi*. Joekes (v.d.) en de heer
V. d. Tempel (s.d.) pleitten.
De v.d. fractieleider acht bij onderling over
leg voor sommige bedrijven een 40-urige werk
week wel mogelijk, als men maar zorgt, dat de
lasten voor 't bedrijf niet te hoog worden. Ook
de heer Drop (s.d.) ziet heel wat in 'n 40-urige
werkweek, terwijl daarentegen de heer Bakker
(c.h.), die voorts op beperking van den arbeid
der gehuwde vrouw aandrong, dit experiment
onder de huidige omstandigheden met 't oog
op de concurrentie-toestanden voor de export
bedrijven, te gevaarlijk acht. De heer Ame-
link (a.r.) ziet er alleen kans voor bij een in
ternationale regeling.
Natuurlijk kwam ook Genève ter sprake. De
heer v. d. Tempel (s.d.) drong op ratificatie
van verschillende internationale arbeidscon-
venties aan, terwijl Mr. Joekes (v.d.) de groote
beteekenis van het internationaal overleg in
arbeidsaangelegenheden, scnetste en opkwam
tegen hen. die gedreven door een te vergaand
nationaal individualis
me zich geringschat
tend over de beteekenis
van het werk van de
(nternationale Arbeids
organisatie uit laten.
Waarna de heer v.
Kempen (lib.) ver
klaarde de waarde
hiervan en van de ra
tificatie van Genoef-
sche arbeidsconventies
niet te onderschatten,
doch wel meende te
moeten waarschuwen
tegen bekrachtiging
yan- dergelijke overeenkomsten, waaraan de
hoofd-landen geen deelnemen. Nu het bèdrijfs-
leven worstelt om zijn bestaan is z.i. groote
voorzichtigheid geraden t.o.v. internationale
regeling van doorbetaling van .loon gedurende
de vacanties, onderwerp, dat 't volgend jaar
te Genève aan de orde komt.
De heer Kuiper (R.K.) vroeg verdere maat
regelen tegen de werkloosheid en onder ver
wijzing naar de lessen, die in dit opzicht Bel
gië en Tsjecho-Slowakije hebben opgeleverd,
betoogde hij, dat devaluatie heusch niet zal
baten voor verruiming van werkgelegenheid.
Toen deze afgevaardigde uitgesproken was,
bleek de Minister nergens in de zaal te beken
nen te zijn, wat 'n buitenkansje was voor den
heer Kuiper, die nu nog eenige minuten mocht
doorpraten, totdat mr. Slingenberg weer ten
tooneele verscheen.
Deze verklaarde heel goed te begrijpen, dat
deheer Drop gaarne nog meer sociale maat
regelen ondernomen zag en bv. invoering der
stuwadoorswet bepleit had. Maar eén Minister
van Sociale Zaken moet zich tegenwoordig
helaas wel eens remmen en zoo moest b.v. die
invoering thans achterwege blijven, nadat de
Minister van Economische Zaken had laten
weten, dat zulks economisch voor het toch al
noodlijdende scheepvaartbedrijf onverant
woord, want fnuikend zou zijn.
Voor zoover eenigermate mogelijk moet Zon-
dagsarbeid achterwege blijven. Dit in antwoord
op wat hierover de heeren Kersten (H. Ger.)
en Bakker (c.h.) hadden opgemerkt.
Het wetsontwerp tot beperking van den
arbeidstijd'van chauffeurs zal zeer spo.edig
't licht zien. Tegenover den heer'Drop hield
de.Minister vol, dat verleening van. overwerk -
vergunning wel degelijk gerechtvaardigd kan
zijn in geval men daardoor een werk hier
kan behouden, dat anders naar 't buitenland
zal gaan. Doch natuurlijk moet dat niet te
lichtvaardig gebeuren.
Had Dr. Vos (lib.) gevreesd, dat deze Mi
nister van plan was wijziging tot stand te
brengen in de verhouding van arbeid tus-
schen man en vrouw, en had mevr. de Vries-
Bruins (s.d.) den Minister in verband met
deze kwestie aan het v.d. programma her
innerd, deze vrees was niet gerechtvaardigd.
Een principieele verandering wil de Minister
niet tot stand brengen. Wel beoogt hij ver
plaatsing van ai"beid van fabrieksmeisjes
naar huisarbeid, iets waarvoor mevr. de
Vries-Bruins slechts minachting scheen te
koesteren. Principieel aan de vrouw arbeids
gelegenheid ontnemen is dit heelemaal niet.
Voorzichtigheid ter internationale arbeids-
conferenties is natuurlijk geboden, gelijk dit j
altijd voor elke belangrijke aangelegenheid
geldt. Doch de heer v. Kempen (lib.), die op
voorzichtigheid met zooveel klem had aan
gedrongen moest toch wel bedenken, dat de
conferenties geen bindende beslissingen ne
men, doch alleen richtsnoeren aan de diverse
Regeeringen aangeven. En wat de opvatting
aangaat, mede door den heer v. Kempen ver
kondigd, dat het toch eigenlijk vreemd is dat
niet-koloniale mogendheden meestemmen
over conventies die juist voor de koloniën
gelden, merkte de Minister op, dat hij hierin
geen bezwaar zag. Juist de niet-koloniale
mogendheden zullen de zaken dan eerder
met een niet-belanghebbenden bril kunnen
bekijken.
Hadden verschillende afgevaardigden het
resultaat van de bedrïjfsraden voor 't be
drijfsleven teleurstellend, ja zelfs nihil ge
noemd ('aldus de heer v. d. Tempel), Mr.
Slingenberg kon dit niet toegeven. Men kan
over dit instituut nog geen oordeel uitspre
ken: het bedrijf zelf moet er echter rijp voor
zijn. Op dit oogenblik moet. zeker nog geen
verordenende bevoegdheid aan de bedrijfs-
raden worden toegekend.
Het vraagstuk der 40-urige werkweek heeft
twee kanten: een nationalen en internatio
nalen. Tot nu toe zijn de werknemers voor
standers, de werkgevers, die er verzwaring
van lasten voor 't bedrijf van voorzien, te
genstanders. Slechts in een hoogst enkel ge
val bleek de mogelijkheid voor een 40-urige
werkweek misschien te bestaan. Na de in
Genève over dit vraagstuk verkondigde ar
gumenten voor en tegen te hebben voorge
lezen, concludeerde de Minister, dat als ar
beiders en werkgevers belangrijke offers zou
den willen brengen de Regeering misschien
de invoering in een bepaald geval wel zal
kunnen bevorderen.
Wij stippen uit het verdere betoog van den
Minister alleen nog aan, dat hij aan bevor
dering van verbindend verklaring van loo-
neri in dezen tijd niet kan meewerken; an
dere verbindende verklaringen wijst de Min.
niet a priori af. Voor verbindend verklaring
van pensioenregelingen wordt een voor-ont
werp bij den Hoogen Raad van Arbeid aan
hangig gemaakt.
E. v. R.
Algemeene vergadering
Vrijz.-Dem. Bond.
Openingsrede van prof.
Kranenburg.
Moeilijkheden als nooit tevoren.
In de bovenzaal van „Royal" te Arnhem is
vanmiddag de algemeene vergadering van
den Vrijiz. Democratischen Bond begonnen.
In zijn openingswoord zou de voorzitter
van het hoofdbestuur, Prof. Mr. R Kranen
burg, met een terugblik op het afgeloopen
jaar memoreereh, dat wei zelden of nooit de
Bond een zoo veelbewogen jaar heeft door
gemaakt. De verliezen, door den dood waren
talrijk en groot.
Vele herinneringen worden ook gewekt
door de omstandigheid, dat dit jaar de man,
die jaren lang den V.D.B. in den strijd is
voorgegaan, die jaar op jaar dagen als deze
in forsche trekken den staatkundigen toe
stand wist te schetsen, die in redevoeringen,
welke meer dan eens magistraal konden wor
den genoemd, den V.D.B. wist te bezielen,
thans niet meer in zijn midden zal zijn.
De redenen, die hem tot heengaan uit
onze rijen hebben genoopt, heeft de V.D.B.
te eerbiedigen en is ook volledig in uitingen
van den V.D.B. geëerbiedigd..
De belangrijke staatkundige gebeurtenis
sen volgden elkaar op in snelle vaart en in
het leven van den Bond heeft zich dat weer
spiegeld. Bij het vorig congres had het hoofd
bestuur geen termen gevonden om te voldoen
aan den aandrang,die van enkele kanten
uitgeoefend'was, om een commissie te 'benoe
men, die de richtlijnen voor de partij op het
gebied der internationale politiek en daar
mee samenhangende, het defensiebeleid nog
eens weer onder oogen zou 'zien en de partij
daarover zou voorlichten. Nog geen half jaar
later was de Commissie er, en nochtans stelt
het hoofdbestuur hoogen prijs op gestadig
heid in zijn beleid. De internationale ver
houdingen 'hadden een zoodanige ontwikke
ling gekregen, dat het niet verantwoord zou
zijn te doen, alsof alles hetzelfde gebleven
was, en er geen enkele grond bestond voor
hernieuwd onderzoek en onderling beraad.
Met Ingehouden adem wacht de wereld de
ontwikkeling der gebeurtenissen af. Men
heeft het gevoelte staan op een tweesprong,
op een beslissend oogenblik ln de evolutie
van het staten-systeem.
Men zal begrijpen, dat de gevolgen, die dit
alles zal hebben, van essentieele beteekenis
zullen zijn voor het rapport, dat is uit te
brengen. Het hoofdbestuur zag zich dus, hoe
ongaarne ook. met de commissie, gedwongen
het uitstel als onvermijdelijk te aanvaarden.
Ook de interne politiek was in dit jaar al
lerminst een onbewogén water.
In een belegerde stad gelden andere nor
men, regelingen en verordeningen, dan de
gewone. En economisch is ons land in ver
schillende opzichten haast een belegerde
veste. Dit is speciaal voor ons land funest,
dat door zijn geografische ligging op druk
ken handel en verkeer is aangewezen en
daaraan voornamelijk zijn relatief groote
maar zeer kwetsbare welvaart ontleent. Het
kost de .grootste moeite bij de zoozeer ge
daalde welvaart het budget van het rijk en
de budgetten- der gemeenten in evenwicht te
brengen, en toch, ieder, die vóór politiek
eenige belangstelling en daarvan eenig be
grip heeft, zal moeten inzien, dat een niet
sluitend budget, over eenigszins langeren
tijd, een gapende wonde in het staatslichaam
beteekent.
Daar moet in worden voorzien, op straffe
van een uiteindelijk staatsbankroet. Verschil
lende desiderata van de partij worden in een
tijd van zoo hard teruglóopende conjunctuur
en zoo snel opdrogende bronnen van wel
vaart en belastingopbrengsten eenvoudig on
bereikbaar voor de eerste jaren. Dat is hard.
En het wordt door degenen, die zich geen
rekenschap geven van de omstandigheden
(en die zijn er, helaas, veel in ons land) niet
voldoende begrepen. Daardoor zijn de ver
liezen te verklaren, die de partij bij de ver
kiezingen van dit jaar heeft geleden. Zij
zouden vermoedelijk geringer zijn geweest,
als de onderwijsbezuiniging, die op zichzelf
even onvermijdelijk was als die op de andere
openbare diensten, met rustiger beleid en
meer evenwichtigheid ten aanzien van open
baar en bijzonder onderwijs ware uitgevoerd
zooals de partij altijd heeft gewenscht, maar
zij zouden waarschijnlijk ook dan wel niet
geheel zijn uitgebleven.
Voor dén Bond' is er een taak, als mis-
schien nooit te voren, maar die waarschijn
lijk ook nooit zoo moeilijk is geweest. De on
gelukkige kabinetscrisis van dezen zomer
heeft, voor zoover ik kan zien. niemand iets
goeds gebracht en wel kwaad gedaan; voor
onze partij bracht zij speciaal dit nadeel, dat
zij voor een feilen flamkaanval op haar de
gelegenheid opende. Wat toch was gemak
kelijker dan rond te bazuinen dat de Vrijz.
Dem. Partij met haar verleden gebroken had.
dat zij behoudend was geworden; dat zij
ZATERDAG 23 NOV. 1935
daarom een regeerings-combinatie had afge
wezen en onmogelijk gemaakt, die zij in haar
goeden tijd altijd had gepropageerd.
De werkelijkheid was gansch anders: de
staatkundige strevingen, die de V.D.B. ge
meen heeft met de Katholieke Staatspartij
en de S.D.A.P., ongetwijfeld en die Marchant
indertijd tot zijn bekend aanbod leidden, be
palen op dit oogenblik de wetgeving en het
regeerbeleid niet in de eerste plaats; helaas,
aldus spr., maar de realiteit is niet anders.
En voor wat nu in de eerste plaats aan de
orde is, de redding on-zer staatsfinanciën,
was er geenszins eenheid van opvatting.
JHR. D. C. RöELL, BENOEMD TOT DIREC
TEUR DER GEMEENTE-MUSEA TE
AMSTERDAM.
Na een langdurige geheime zitting van den
gemeenteraad van Amsterdam over de voor
dracht voor directeur der Gemeente Musea,
is benoemd Jhr. D. C. Röell. conservator van
het Rijksmuseum.
Op de voordracht stond behalve de geko
zene, dr. J. Q. van Regteren Altena
Prof. dr. E. Gorter blijft te
Leiden.
Naar wij vernemen, zal prof. dr. E. Gorter,
die, zooals wij reeds meldden, door de Belgi
sche regeering benoemd is tot docent in de
Kindergeneeskunde aan de Universiteit te
Gent, den Leidschen hoogleeraarszetel blijven
bezetten en zich met toestemming van den
minister van Onderwijs, Kunsten en Weten
schappen gedurende twee dagen in de week
naar België begeven, ten behoeve van het
onderwijs aldaar. Hij zal te Leiden dan ver
vangen worden door de privaat-docenten dr.
J. Munk en dr. Tj. Halfoertsma.
TENTOONSTELLING VAN BOUWKUNST EN
AANVERWANTE VAKKEN.
Hedenmiddag zal in het Stedelijk Museum
te Amsterdam door den minister van So
ciale Zaken, prof. dr. J. R. Slotemaker de
Bruine, de Tentoonstelling van Bouwkunst
en verwante kunsten, georganiseerd door den
Tentoonstellingsraad voor bouwkunst en
verwante kunsten, officieel geopend worden
De heer en mevrouw Visser
Hooft onderscheiden.
Tot ridder en officier in de Orde van Oranje-
Nassau benoemd.
Het Kon. Ned. Aardrijkskundig Genoot
schap, dat den vermaarden dr. Ph. C. Visser
had uitgenoodigd over zijn vierde Karako-
rumexpeditie te komen verhalen, zag Vrijdag
avond de groote zaal van het Koloniaal In
stituut te Amsterdam geheel gevuld met be
langstellenden.
Onder hen was de minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen, dr. J. R. Slote
maker de Bruine, die terstond na het vrien
delijke begroetingswoord van den waarne-
menden voorzitter, den heer H. C. Rehboek,
het woord verkreeg.
De minister zeide, dat hij zich het voorrecht
niet wilde laten ontgaan om te vernemen, wat
de heer Visser kwam vertellen.
Zijn aanwezigheid wilde ook zijn waardee
ring en die der regeering uitdrukken jegens
de personen, die met taai uithoudingsvermo
gen bezield, niet alleen sportief, maar vooral
ook wetenschappelijk Nederland bewondering
afdwongen. Het verheugde den minister te
kunnen mededeelen, dat de Koningin dr. Vis
ser had benoemd tot ridder in de Orde van
den Nederlandschen Leeuw en mevrouw Vis
serHooft, die een belangrijk aandeel in de
behaalde resultaten heeft, tot officier in de
Orde van Oranje Nassau.
Deze mededeeling werd met luid applaus
begroet.
Namens het Kon. Ned. Aardrijkskundig Ge
nootschap bood de heer Rehboek den heer
en mevrouw Visser de versierselen der. hun
verleende onderscheidingen aan.
Dr. Visser zegde dank voor de decoraties,
welke hij en zijn eöhtgenoote zouden be
schouwen als een stimulans. Na een hoffe
lijk dankwoord tot het Genootschap ving dr.
Visser zijn bekende causerie over zijn reeds
beroemde expeditie aan.
TE GOUDA GAAT MEN SPORT -
VLIEGTUIGEN BOUWEN.
GOUDA, 22 November. Het Gemeente
bestuur van Gouda heeft een aanvrage ont
vangen van den heer Verfürden, ingenieur
uit Winterswijk, achter wien een Rotterdam-
scheHaagsche combinatie staat met een
kapitaal van zevenhonderd duizend gulden
voor huur van 10.240.M2 gemeentegrond aan
de Nieuwe. Vaart (d.i. de verbinding tusschen
Hollandsche IJsel en Gouwe, den waterweg
Rotterdam—GoudaAmsterdam) om daarop
te vestigen een nieuwe industrie „Navlietra"
(Nationale Vliegtuig- en Transportwerktuig
Industrie), welke .zal vervaardigen verplaats
bare transporteurs voor het bouwbedrijf,
brandladders, uitkijktorens en schaartorens,
transportwerktuigen, welke hier te lande nog
niet worden vervaardgd en sportvliegtuigen
(klein vliegtuigbouw).
Bij de nieuw te vestigen industrie zullen
volgens mededeeling van den ondernemer be
halve ingenieurs, t.eekena-ars en ander tech
nisch personeel, een tweehonderdtal werk
lieden arbeid vinden.
B. en W. van Gouda adviseeren den Raad
de aangevraagde terreinen te verhuren voor
f 450' per jaar voor den tijd van vijf jaren
en vijf optie-jar en en het recht van koop
tegen zeventig cent per vierkante meter.
EFFICIENC Y-DAGEN
Op 28 en 29 November a.s. worden te Am
sterdam in de Militiezaal, Singel, weer effi-
ciency-dagen gehouden.
Gedurende deze dagen zal tevens worden
herdacht het tienjarig bestaan van het Ne-
derland'sch Instituut voor Efficiency, dat op
12 December 1925 werd opgericht.
De minister van handel, nijverheid en
scheepvaart is uitgenoodigd de opening bij te
wonen en eenige woorden te wijden aan het
doel ën streven van het Instituut.
T GEKOMEN PREDIKBEURTEN
Zondag 24 November.
BROEDE RGEMEENTE
Voorm. 10.30 uur de heer H. Brauer.
Aanstaand zendeling te Zeist.
Opwekkingssamenkomsten. Donderdag 28
November nam. 8 uur:. Spr. Ds. A. A. Wild
schut. Ned. Herv. Pred. te IJmuiden-Oost.
Ernstig ongeluk in de mijn
Oranje Nassau.
Een doode en een gewonde.
HEERLEN, 22 November. Gisteravond
omstreeks half tien heeft in de ondergrond-
sche werken van de mijn Oranje Nassau III,
een ernstig ongeluk plaats gehad, dat aan
den 29-jarigen houwer Sovi, een Italiaan,
het leven heeft gekost, terwijl zijn metgezel,
een Tsjech. Ramsak genaamd, aan het gelaat
gewond werd.
Men weet nog niet, hoe het ongeluk zich
precies heeft toegedragen. Waarschijnlijk is
het te wijten aan het te vroeg ontploffen van
een hoeveelheid dynamiet. Dit staat even
wel nog niet vast.
De Tsjech Ramsak is naar het St.-Jozefzie-
kenhuis te Heerlem overgebracht. De toestand
van den man, die klaagt over hevige pijn in
het hoofd, is oogenschijnlijk niet ernstig.
ZONDAG 24 NOVEMBER 1935.
HILVERSUM I 1875 M.
8.30 NCRV., 9.30 KRO 5.— NCRV. 7.45-r-
11.— KRO.
3.30 Morgenwijding. 9.30 Gram. platen. 10.—
Hoogmis. 11.30 Gram. platen, 12,15 Orkest-
concert en lezing. 2.Cursus. 2,30 Gram.-
platen. 12,15 Orkestconcert en lezing. 2.
Cursus-. 2.30 Gram. platen. 3.Orkestcon
cert. 3.30 Lezing. 3.45 Vervolg concert. 4.15
Gram. platen. 4.30 Voor de zieken. 5.Ge
wijde muziek. 5.20 Ned. Herv. Kerkdienst.
Hierna gewijde muziek, 7.45 Berichten, lezing
8.15 Cabaret-programma. 10.Gram. pla
ten en berichten. 10.40ld.Epiloog.
HILVERSUM II, 301 M.
8.5b VARA., 10.—VPRO., 12.— AVRO., 5.—
VARA., 8.— AVRO.
8.55 Orgelspel. 9.Berichten, tuinbouw-
praatje. 9.30 Vervolg orgelspel. 9.45 Lezing.
10.Zondagsschool. 10.30 Kerkdienst. 12.
Filmpraatje. 12.30 Kovacs Lajos1 orkest en
Gram. platen. 2.— Boekbespreking. 2.30 Con
certgebouworkest ol.v. E. v. Beinum, m.m.v.
cellist. 4.30 Gram. platen. (Om 4.45 Sport
nieuws). 5.Orvitropïa. 5.35 Lezing, berich
ten. 6.Gram. platen. 6.30 Radiotooneel. 7.
De Flierefluiters en solisten. 8.Berichten.
3.15 Omroeporkest. 9.Radio-Journaal. 9,15
Gram platen. 9.40 Voordracht. 10.— Omroep
orkest. 19.45 Verslag schaakmatch. Gram.
platen. 11.Berichten. 11,1012.AVRO-
Decibels
DROITWICH, 1500 M.
9.50—10.35 Kerkdienst. 12,50 Boradhurst
Seutet. 1.35 BBC-Variété-oi'kest. 2.35 B. Pini's
tango-orkest. 3.20 Gram. platen. 4.05 Bridge-
water-kwinfcet. 4,50 Kinder-kerkdienst. 5.20
Radiotooneel. 5.50 BBC-orkest. 7.05 Voor
dracht. 7,25 Zang en piano. 8.15 Kerkdienst.
9.05 Berichten. 9.20 Trioconcert. 9.50 Alb,
Sandler's orkest. 11.05 Epiloog.
RADIO-PARIS, 1648 M.
7.20. 8.20 en 11,20 Gram. pi-, 11,35 Orgel
concert. 12,25 Gram.platen. 12 35 Kamermu
ziek. 4.20 Gram. platen. 4.30 Koorconcert. 5.20
Orkestconcert. 7.20 Vocaal kwartet. 8.20 Zang
9.05 Radiotooneel. 11.05 Dansmuziek.
KEULEN, 456 M.»
5.20 en 7.50 Concert.. 9.50 Koorconcert. 10.50
Bach-eantate. 11.20 Orkest, koor en solisten.
3.20 Omroeporkest. 4.20 -Ein deutsches Re-
cuiem", Brahms. 7.20 Koorconcert. 8.20 Or
kestconcert. 9.50—11,20 Populair concert.
BRUSSEL, 322 M.
10.20 Gram. platen, 11,20 Salonorkest. 12,2
Gram., platen. 12,50 Orgelconcert. 1,30—2,20
M. Alexys' orkest. 5.20. Dansmuziek. 6.05 Sa
lonorkest. 7.20 Gram. platen .9.20 „La Bohè
me" Puccini. 11.—12.20 J. Rutten's orkest.
BRUSSEL, 484 M.
10.20 Salonorkest. 11,20 Gram. platen. 12,20
M. Alexys's orkest. 1.302.20 Gram. platen
5.20 Omroeporkest. 6.20, 7.-05 en 7,35 Gram
platen. 8.20—12,20 Populair concert, lezingen
en reoortage.
DEUTSCHLANDSENDER, 1571 M.
7.20 Gram. platen, 8.20 Orkestconcert. 9.20
Berichten. 9.50 Hoorn- en pianorecital. 10.05
Weerbericht. 10.20—11,20 Concert.
MAANDAG 25 NOVEMBER 1935.
HILVERSUM I, 1875 M. NCRV-uitzending.
8.00 Schriftlezing. 8:159.30 Gramofoonpl.
10.30 Morgendienst. 11.00 Chr. Lectuur. 11.30—
12.00 en 12.15 Gramofoonpl. 12.30 Orgelspel.
2.00 Schooluitzending. 2.353.15 Causerie. 3.30
Knipcursus. 4.00 Bijbellezing. 5.00 Gramofoon
pl 5 30 Solistenconcert (Zang, tenor en vleu
gel). 6.30 Vragenuur. 7.00 Berichten. 7.15 Re
portage. 7.30 Vragenuur. 8.00 Berichten. 8 05
Leger des Heils-uitzending. 9.35 NCRV-orkest,
mmv. solist. Om 10.00 Berichten. 11.00—12.00
Gramofoonpl.
HILVERSUM II, 301 M. Algemeen programma
verzorgd door de VARA.
8.00 Gramofoonpl 10.00 Morgenwijding VP
RO. 10 15 Declamatie. 10.35 Trioconcert. 11.00
Declamatie. 11.20 Cymbaal en piano. 11.30
Trioconcert. 12.00 gramofoonpl. 12.30 VARA-
orkest. 1.30—1.45 Gramofoonpl. 2.00 Voor de
vrouw. 2.30 Gramofoonpl. Declamatie. Gramo
foonpl. 4.30 Kinderuurtje. 5.00 Concert (instru
mentaal en vocaal). 6 00 Orgelspel. 6.35 Muzi
kale causerie. 7.10 Causerie. 7.30 Concert (zang,
fluit en strijkinstrumenten). 7.57 Berichten
8.05 „Kunst in Nood". 8.15 „Ju-das Maccabeus"
Handel. 10 00 Berichten. 10.05 E. Walïs' orkest,
11.00—12.00 „De Notenkrakers", mmv. solist.
DROITWICH, 1500 M.
11.20—11.50 Gramofoonpl. 12.05 Schotsch
Studio-orkest. 1.05 Gramofoonpl. 1.502.20 Or
gelconcert. 3.20—3,55 Gramofoonpl. 4.20 Solis
tenconcert. 4.50 Orkestconcert. 5.35 Dansmu
ziek. 6 20 Berichten. 6.50 Zang. Hierna lezin
gen. 8.20 Gevarieerd programma. 8.45 Carne-
gie-herdenking. 9.20 Trio-concert. 9.50 Berich
ten. Lezing. 10.35 Revue programma. 11.35
12.00 Dansmuziek.
RADIO PARIS, 1648 M.
7.20 en 8.20 Gramofoonmuziek. 12.35 Kamer-
concert. 4.20 Orkestconcert, 5.50, 6.50 en 9.05
Kamermuziek. 10.05—12.35 Dansmuziek.
KEULEN, 456 M.
5.50 Concert. 11.20 Nedersaks Symphonie-
orkest. 1.35 en 3 30 Zang en piano. 4.20 Kamer
orkest en solisten. 8.00 Gitaarmuziek. 8 20 Ra
diotooneel. 9.40—11.20 Omroepkleinorkest en
solisten.
BRUSSEL, 322 en 484 M.
322 M.: 12 20 Gramofoonpl. 12.50 Salonor
kest. 1.502.20 Gramofoonpl. 5.20 en 6.35 Sa
lonorkest. 7.35 Gramofoonpl. 8.20 Symphonie-
orkest. 10 3011.20 Gramofoonmuziek.
484 M.: 12.20 en 1.302.20 Gramofoonpl. 5.20
Het Constantin orkest. 6.20 en 6.50 Zang. 7.10
Gramofoonmuziek 7.20 Pianorecital. 8.20 Mu
zikaal hoorspel. 10.3011.20 Dansmuziek,
DEUTSCHLANDSENDER, 1571 M.
T.30 Dansmuziek. 9.20 Berichten. 9.50 Piano
recital. 10.05 Weerbericht.. 10.2011.20 Popu
lair concert.
£e*t Auioycafiz
Startsein
Jaren geleden, toen de crisis nog crisis en
geen aanpassing heette,- bezweek ik voor den
familie- en vrienden-aandrang, en-stemde erin
toe te leeren autorijden. Lang had het. verzet
geduurd, vele' waren rriïjh 'arguihènten ge
weest. Alles vergeefs. Zijwerden ontzenuwd.
Het is te duur, zei ik.
Onzin, antwoordden zij. Dé.auto's zijn nu
zoo goedkoop geworden; rij zakken vast niet
verder meer. Prachtige .tij.d om er. een te koo-
pen.
En de onderhoudskosten?
Vallen erg mee, als j-e -maar niet teveel
rijdt.
Zal ik zeker niet doen. Ik houd niet van
luxe.
Daar lachten ze om. Zij vonden het geen
luxe. Allerlei en velerlei menschen red-en auto.
Je bespaart zooveel, zeiden zij, op al je
treinreizen.
Ik hoef niet op de locomotief af te schrij
ven. En niet op rails en stations. Maar een
auto moet je afschrijven. In drie jaar.
Nonsens, zeiden ze". Dat is luxe. Vijf jaar!
Maar ik fiets liever.
Ook als het hard regent'?' En stormt? Of
sneeuwt?- Of hard vriest? Neëh,.dan wil je wat
graag met óns meerijden.
Da's gemeen, zei ik,
Wat gemeen?
Ik dacht dat jullie mij uit hartelijkheid
mee lieten rijden. En dat de wagen met volle
belasting ook beter op den weg lag, juist als
het glad is.
Hm, zeiden ze, want daar was geen ant
woord op. Het is goed voor je gezond
heid. Prachtige afleiding van 's levens zorgen,
en zoo.
Nu dan, ik doe het-niet.
Zij gingen hoofdschuddend heen, maar won
nen terrein. En op een fraaien lentemorgen
belde een familielid op en zei: Als je van
middag om half zes thuis bént, haal ik je met
mijn oude Chevrolet af.'
Waarom?
Om je autorijden te ieéren, Het is mooi
weer. Morgen gaan we door.
Kun je het mij niet vanmiddag leeren?
Morgen regent het weer, zei ik bitter.
Neen, zei hij. Op één middag kan het niet.
Maar veertien dagen is genoeg.
Goed dan.
Dat was mijn eigenlijke, zelfrgegeven, half-
onwillige startsein. Met dergelijke middelen
zijn mannen tot bridgen, nieuwe bontmantels
en hoeden voor hun vrouwen, hyper-selectieve
radiotoestellen, en sommigen z-elfs tot vacan
ties aan zee bewogen. Mij noopten ze tot Het
Snelle Ding. En thans, na eenige jaren, ver
groeid met het Ding als zoovelen vóór en na
mij, leiden zij tot deze autografie, hetgeen be
teekent „geschrift over een auto". Het is een
nieuw-Grieksche taalverrijking, in Nederland
ingevoerd.
Mijn mentor kwam dien middag prompt op
tijd. Hij zei dat hy zijn ouwe Chevrolet over
een maand zou inruilen, en dat ik er nog net
rijden in kon leeren. Daar Fm je zoo'n ding
wel aan wagen. Het gaf' niét-' méér
Merci, merci, zei ik.
Dacht je soms dat ik ef.mijh. nieuwe aan
zou riskeeren?
Neen. Maar als ik dus- een maand langer
had standgehouden?.
Hij grijnsde. Dat wist je niet, makker; je
bent er nou bij. En hij reed mij naar de stille
wegen van het Naalden veld, stopte daar en
begon me den boel uit te leggen. Het waren
heele reeksen hand- en voetgrepen.
Toen hij ophield om adem te halen vroeg ik:
Is dat alles?
'Bijna, zei hij.
Hoe moet ik dat ooit uit elkaar houden?
Dat leert, iedereen.
Weet jij niet dat ik nogal eens verstrooid
doe?
Dat zul je in een auto niet doen.
Weet jij dat zeker?
Vrijwel.
Weet jij dat in dit Naaldenveld, ofschoon
stil, niettemin menschen wonen? Mannen met
vrouwen en kinderen en dienstboden en leve
ranciers en honden en katten? Allemaal schep
selen met kostbaar -Leven bezield? Besef jij
dat die allen zich af en toe op deze stille
wegen wagen? Welnu dan.wat heb je te
gen hen? Waarom bedreig jij de heele buurt?
Wie heeft er nou een vendetta tegen een heele
buurt?
Klets niet langer, zei hij. Trap met je
linkervoet die clutch in. Zoo. Zet den versnel-
lings-hefboom in de esrstè. Zóó. Laat nou
maar langzaam dat pedaal met je linkervoet
opkomen. Langzaam, zeg ik. Nog langzamer.
Nu.nou dan! Nou rij je.
Het was geschied.
Ik reed inderdaad.
Weer afslachting van den
veestapel
Maatregelen ter overweging.
Het Vaderland deelt mede, dat maatregelen
in voorbereiding zijn voor het opnieuw af
slachten van een deel van. den veestapel.
Naar wij vernemen worden dergelijke maatre
gelen nog slechts overwogen. De minister
heeft, zooalsmen weet, medegedeeld dat het
huidige systeem van beperking van de melk
productie wordt teruggenomen; niettemin is
men van oordeel, dat de melkproductie nog
steeds te groot is. -
Kan men niet tot een beperking .van het
product zelf komen, dan schiet er dus al wéi
nig anders over dan beperking van het pro
ductie-apparaat, de koe. Het zou in dit geval
om 100.000 koeien gaan. Het is evenwel de
vraag, of het Landbouwcrisisfonds rijk genoeg
is om een dergelijken maatregel te financie
ren. Men vreest dat vrijwillige beperking niet
tot het gewensehte resultaat zou leiden en
men dus den boeren een leveringsplicht' zou
moeten voorschrijven.
Inmiddels is last gegeven met de voorberei
ding van de melkbeperking voort te gaan, in
dier voege dat men voor elk bedrijf het per
centage berekent van de beperking op de melk-
oroduetie, die zou moeten worden opgelegd.
Heeft men eenmaal die. berekening gemaakt,
dan zou men uit dit percentage besluiten tot
het aantal koeien dat'elk bedrijf in het belang
der beperking heeft af te staan.
