TftunAaAclt'ö
J2uzeek-taê&tien
VRIJDAG 24 JANUARI '193b
Poolsche order voor duikbooten
definitief.
Bedrag van f 5 millioen
ermee gemoeid.
Iii aansluiting op de desbetreffende in de
laatste dagen gepubliceerde berichten wordt
thans door het A. N. P. medegedeeld, dat de
order, welke de Poolsche marine aan de com
binatie van Nederlandsche scheepswerven,
vereenigd in de Nederlandsche Vereenigde
Scheepsbouw-Bureaux, verstrekken zou, be
houdens kleine details, nu definitief is: Deze
belangrijke order is voor de Nederlandsche
scheepsbouwnijverheid verkregen in nauwe
samenwerking met de in Den Haag gevestigde
Financiering- en Handelmaatschappij Neder
land-Polen n.v. Het Is de eerste order, welke
de Ned. Vereenigde Scheepsbouw-Bureaux
sinds hun bestaan hebben geboekt. De waarde
van de te bouwen duikbooten bedraagt onge
veer f 5.000.000, inclusief de machine-instal
laties.
Zooals reeds eerder medegedeeld, zijn aan
deze bestellingen tegemoetkomingen van de zij
de van Nederland verbonden; Nederland ver
plicht zich bepaalde hoeveelheden graanpro
ducten, zooals rogge, gerst enz. in compensatie
van Polen te betrekken. Deze zullen echter
met het oog op de marktsituatie in Nederland
aan nader vast te stellen kwanta gebonden
zijn.
D bewonderenswaardige prestatie van de
K 18 zal aan deze belangrijke order voor de
Nederlandsche industrie zeker niet vreemd
zijn.
De reis, die de ministers Gelissen en Deckers,
dezer dagen naar Polen hebben gemaakt, zal
ongetwijfeld blijkens de uitspraken van die
ministers na hun terugkomst aanleidim
zijn, dat de economische betrekkingen tus-
schen beide landen worden versterkt. De op
richting van de Nederiandsch-Poolsche Kamer
van Koophandel te Amsterdam en te Rotter
dam en de vestiging van de financiering en
handelmaatschappij Nederland-Polen n.v. zijn
eveneens teekenen van de ontwakende activi
teit op het gebied van de handelsrelaties tus-
schen Nederland en Polen.
Moord op pastoor Litjens nog
onopgehelderd.
Arrestaties hebben geen succes.
Tot nu heeft de politie nog -geen licht kun
nen brengen in den roofmoord te Geisteren.
In den nacht van Woensdag op Donderdag
had men een Duitscher gearresteerd, van
wien men vermoedde, dat hij van deze zaak
meer af wist. Bij onderzoek bleek dit vermoe
den onjuist te zijn, zoodat men den man
weer op vrije voeten heeft moeten stellen.
PROF. DR. D. NAUTA AANVAARDT ZIJN
AMBT.
Hedenmiddag heeft Prof. Dr. D. Nauta zijn
ambt als hoogleeraar in de faculteit der
Godgeleerdheid aan de Vrije Universiteit te
Amsterdam aanvaard met het uitspreken
van een rede over het onderwerp: „De Ne
derlandsche Gereformeerden en het Inde-
pendentlsme in de zeventiende eeuw".
UIT DE STAATSCOURANT.
BURGEMEESTER.
Bij Kon. besluit van 9 Januari 1936 Is aan
jhr. W. Z. van Teijlingen op zijn verzoek, met
ingang van 1 Maart 1936, eervol ontslag ver
leend als burgemeester der gemeente Oost-
Ka-pelle, met dankbetuiging voor de langdu
rige diensten door hem in die betrekking be
wezen, met bevordering tevens tot officier in
de Orde van Oranje-Nassau.
Ronde tafelconferentie.
Der anti-oorlogsbeweging.
Wij ontvangen het volgende communiqué:
Dezer dagen is in Den Haag een Tweede
Ronde Tafelconferentie voor de Anti-Oorlogs
beweging in Nederland gehouden, waaraan
door hoofdbestuurders van 22 vereenigingen,
alsemde een 20-tal vooraanstaande personen
werd deelgenomen.
Besproken is een rapport, uitgebracht door
een op de eerste Ronde Tafelconferentie in
October 1935 benoemde „Commissie van des
kundigen ter bestudeering van de psycholo
gie der Propagandamiddelen en -methoden".
Na gedachtenwisseling over de in dit Rap
port vervatte middelen en methoden voor
Jnondelinge en schriftelijke propaganda, werd
Vesloten de commissie te continueeren en
Irerd haar o.m. opgedragen de mogelijkhe
den t.a.v. de propaganda door middel van
film en tentoonstellingen te onderzoeken en
voorts stappen te doen die kunnen leiden tot
concentratie van het beschikbare studie- en
scholingsmateriaal, mede in verband met het
werk der thans bestaande Contact-Commis
sie van Vredesorganisaties tegen Oorlog en
Oorlogtoerusting en het besluit om de stich
ting „Nationale Vredes-Actie" naar Den
Haag te verplaatsen.
Dr. Otto Neurath, directeur van het Inter
nationaal Instituut voor Beeld-paedagogiek te
Den Haag heeft een met lichtbeelden toege
licht referaat gehouden over „Objectieve
voorlichting en Organisatieproblemen".
Verder is een Rapport aan de orde geko
men. uitgebracht door een eveneens ter Eer
ste Ronde Tafelconferentie benoemde „Com
missie van deskundigen tot onderzoek inzake
het vraagstuk van de Luchtbescherming".
Ook deze commissie werd permanent ver
klaard en samengevoegd met het reeds be
staande „Centraal Bureau voor Voorlichting
en Actie inzake Luchtbescherming".
Door de hoofdbesturen van de Algem. Ne
derlandsche Vredes Actie, Algemeenen Neder
landschen Vrouwen Vredebond, Anti-Oorlogs
groep van Verplegenden, Internationalen
Vrouwenbond voor Vrede en Vrijheid, Jon
geren Vredes Actie, Katholieke Jongeren
Vredes Actie, Studenten Vredes Actie en
Wereld Vrouwen-Comité tegen Oorlog en
Fascisme, werd een gezamenlijk ondertee
kend adres naar de leden der Eerste Kamer
gezonden, waarin wordt aangedrongen op
niet-aanneming van het wetsontwerp op de
Luchtbescherming en verzocht wordt eerst
van den Minister van Binnenlandsche Zaken
de inlassching eener clausule te verlangen,
waarin met gemoeds- en gewetensbezwaren
wordt rekening gehouden.
Als data voor een derde Ronde Tafel Con
ferentie worden 25 en 26 April a.s. vastge
steld. Het dagelijksch bestuur der Jongeren
Vredes Actie werd wederom met de organi
satie er van belast,
Dertig gestolen auto's
verhandeld.
En toch nergens van af weten!
Wegens heling twee jaar gerequireerd.
Ik ben volkomen onschuldig, noch heling,
noch valschheid in geschrifte heb ik gepleegd;
m'n compagnon heeft me er in laten loopen.
Hij is gevlucht en liet mij in de moeilijk
heden achter", verklaarde Donderdagmiddag
een .autohandelaar", die vbor de Amsterdam-
sche rechtbank terecht stond, omdat hij er
van wordt verdacht een zeer groot aantal ge
stolen auto's te hebben verhandeld.
In den zomer van. 1935 verdwenen op ge
heimzinnige wijze een aantal Amerikaansche
auto's van een bepaald merk. Uit alle deelen
des lands werden autodiefstallen gemeld.
Dank zij de opmerkingsgave van een garage
houder te Diemen kwam er meer licht in deze
zaak. In een schuur nl. stond een auto, die
naar de Diemensche garagehouder meende,
gestolen was. Er vertoonden zich dikwijls twee
onbekende mannen en het ging om en bij de
schuur heel geheimzinnig toe. De politie kon
den huurder van de geheimziniige schuur ar
resteeren; het bleek de 41-jarige recidivist
D. v. R. te zijn. De tweede persoon, zekere D.
slaagde er in naar het buitenland te vluch
ten. Het onderzoek maakte uit. dat door de
„compagnons" bijna 30 auto's waren verbor
gen en verhandeld, die vermoedelijk op last
van den gevluchten D. waren gestolen.
De officier requireerde twee jaar gevan
genisstraf met last tot teruggave van de ge-
tolen auto's, aan de eigenaren en tot vernie-
iging van de werktuigen, die gediend heb
ben om de nummers te vervalschen.
Anthonie Donker tot hoog
leeraar benoemd.
De gemeenteraad ijvan Amsterdam heeft
met 27 van de 42 uitgebrachte stem
men benoemd tot gewoon hoogleeraar
in de Nederlandsche taal- en let
terkunde aan de Gemeentelijke Universiteit,
Dr. N. A. Donkersloot (Anthonie Donker),
leeraar aan het Lyceum Alpinum te Zuoz,
die als nummer twee op de voordracht stond.
Dr. G. Brom, hoogleeraar aan de R.-K.
Universiteit te Nijmegen, nummer een van
de voordracht, kreeg 15 stemmen.
BELGISCH MINISTER BEZOEKT ECONO
MISCH TECHNOLOGISCH INSTITUUT
TE TILBURG.
Donderdag heeft de Belgische Minister van
Economische Zaken, Ph. van Isacker een be
zoek gebracht aan het economisch technolo
gisch instituut en aan de R.-K. Handelshoo-
:eschool te Tilburg.
Arbeid do"r jeugdige werk-
loozen.
J?"—mg schrijft regeling
voor.
Gemeenten in klassen verdeeld.
De Minister van Sociale Zaken heeft aan
ongeveer 1.00 besturen van gemeenten, waar
met subsidie van het Rijk, werk aan jeugdige
werkloozen wordt verschaft, het navolgende
schrijven gericht;
Van verschillende zijden is de wensch ge
uit. dat bij de vaststelling van de vergoe
dingen, die aan de deelnemers aan de werk-
objecten voor jeugdige werkloozen worden
uitgekeerd, eenig onderscheid zou worden
gemaakt in de uit te keeren bedragen.
Naar aanleiding hiervan heb ik de eer uw
college mede te deelen, dat in den vervolge
onderscheid zal worden gemaakt naar den
leeftijd van de deelnemers, waarbij de leef
tijd van 20 jaar als grens is aangenomen. De
deelnemers, die jonger zijn dan 20 jaar. ont
vangen een lager bedrag dan zij, die 20 jaar
zijn en ouder, terwijl de gemeenten in drie
verschillende klassen zijn ingedeeld. Voor
elke klasse zijn de twee bedragen vastgesteld.
Dientengevolge dient in uw gemeente met
ingang van 17 Februari 1936, voor zoover het
betreft werkobjecten, die reeds waren aan
gevangen, bij ontvangst van dit schrijven en
met ingang van den datum van aanvang voor
die objecten, welke zijn goedgekeurd, doch
bij ontvangst van dit schrijven nog niet zijn
begonnen evenals voor alle in den vervolge
goed te keuren objecten, uitsluitend den
volgenden regel betreffende de vergoedingen
te worden in acht genomen: (alsdan volgen
in de aanschrijving de bedragen der vergoe
dingen, welke in elke der drie groepen, waar
in de gemeenten zijn verdeeld, eenigszins
verschillen).
Aan de toezeggingen, die reeds zijn ver
leend bij ontvangst van dit schrijven, als
mede aan die. welke in de toekomst zullen
worden gedaan, zijn, c.q. worden, naast de
gebruikelijke, bovendien de volgende voor
waarden verbonden;
le. Uit één gezin mag niet meer dan één
jongeman bij de werkverschaffing worden
geplaatst.
2e. De werktijd wordt bepaald voor een
volle werkweek op 35 a 40 uur en voor een
halve werkweek, dit wil zeggen 5 of 6 halve
dagen, op 20 a 24 uur; de overige halve da
gen dienen, zoo slechts eenigszins mogelijk,
te worden gevuld met cursusarbeid.
3e. Boven de vergoedingen, hiervoren aan
gegeven, mogen van Overheidswege in gee
nerlei vorm zoogenaamde „emolumenten"
worden verleend.
4e. Indien zich meer jongeren aanbieden
dan geplaatst kunnen worden, dient in over
leg met het Departement van Sociale Zaken
een stelsel van rouleeren te worden inge
voerd.
5e. Indien een jonge tewerkgestelde zonder
vooraf verkregen toestemming verzuimt, zal
een evenredige korting op de vergoeding
plaats vinden.
6e. Op de werkverschaffing dient een pre
sentielijst te worden bijgehouden. Deze lijsten
dienen tegelijk met de maandelijksohe de
claraties bij het Departement van Sociale
Zaken te worden ingezonden.
7e. Er mag geen jongeman worden ge
plaatst. c.q. geplaatst blijven, die niet als
werkzoekende bij het orgaan der arbeidsber
middeling staat ingeschreven. De tewerkge
stelde moet zelf zorg dragen, dat hij. zoolang
hij bij de werkverschaffing is geplaatst, bij
het orgaan der arbeidsbemiddeling blijft in
geschreven.
8e. Het gemeentebestuur is verplicht maan-
i delijks een opgave te verstrekken van het
aantal tewerkgestelden, gesplitst naar den
leeftijd beneden en boven 20 jaar, i
K.N.S.M. lijdt sterk onder de
tijdsomstandigheden.
Nog steeds geen bevredigende
hoeveelheid lading.
Weer 4 schepen opgelegd.
In een onderhoud met een der
directeuren van de Koninklijke Neder
landsche Stoomboot Maatschappij,
den heer J. van Hasselt, heeft een
verslaggever van het A.N.P. de vraag
te? sprake gebracht, welke uitwerking
tot dusver de toepassing van de eco-
mische sancties tegen Italië gehad
heeft op 't bedrijf dezer maatschappij,
De heer Van Hasselt antwoordde op deze
vraag, dat de toepassing der sancties geleid
heeft tot een voüedigen stilstand van den
handel tusschen Italië en Nederland, als ge
volg waarvan aan de K.N.S.M. alleen is over
gebleven inkomende lading uit Italië, die in
doorvoer naar Duitschland plaatsvindt.
„De uitgaande handel van Nederland op
Italië", zoo zeide de zegsmans voorts, „lijdt
eveneens sterk onder de politiek van laatst
genoemd land, om alleen 't strikt noodzakelijke
te koopen. Het vervoer van de K.N.S.M. naar
Italië, ook het vervoer naar Italië van tus
schen gelegen landen als Portugal en Spanje,
die eveneens sancties toepassen, heeft daar
door mede ernstig geleden. Het is daaraan
o.m. toe te schrijven, dat thans weer een vier
tal schepen opgelegd moesten worden en het
vooruitzicht bestaat dat in de eerstkomende
maanden dit aantal met nog eenige schepen
zal worden vermeerderd.
Naar aanleiding van de opmerking van den
verslaggever dat uit de beursnoteering van
de aandeelen en obligaties, welke toch het
beeld vertoont van een vaste houding, de
indruk is gevestigd, dat in het algemeen de
zaken van het bedrijf zich in meer bevredi
genden zin ontwikkelen, gaf de heer Van
Hasselt te kennen, dat dit niet het geval is.
De zegsman, voegde hieraan toe dat het jaar
1935 wellicht iets minder slecht zal afsluiten
dwan 1934, doch dit zal dan voornamelijk een
gevolg zijn van een tijdelijken beteren gang
van zaken in de laatste maanden van 1934,
die deels in de rekening 1935 verantwoord
werd.
„Niet alleen en niet voornamelijk tengevolge
van de sancties tegen Italië", aldus de heer
Van Hasselt, „maar veel meer tengevolge van
de handelsbelemmeringen en betalingsmoei
lijkheden, zoomede het gebrek aan koopkracht
in vele gebieden, die de K.N.S.M. bestrijkt,
blijft de hoeveelheid lading bij voortduring
onbevredigend en zijn zoowel de vooruitzich
ten als de financieele positie van de K.N.S.M.
nog steeds zorgelijk".
De heer Van Hasselt besloot zijn sombere
uitlatingen met naar voren te brengen dat,
zoo lang niet een algemeene opleving van
den wereldhandel en dan niet als een ge-
volgs van oorlogspsychose, zooals dit in het
najaar van 1935 tijdelijk het geval-geweest
is! intreedt, er geen reden is om ten aan
zien van de scheepvaart en in 't bijzonder ten
aanzien van het uitgebreide lijnbedrijf van
de K.N.S.M., optimist te zijn.
werken zachéen zeker
(Adv. Ingez. Med.)
Gemeenten moeten gegevens
verstrekken over haar
schulden.
Circulaire van minister De Wilde.
De minister van Binnenlandsche Zaken
heeft aan de gemeentebesturen een circulaire
gezonden betreffende gegevens aangaande de
gemeenteschulden 1936.
De circulaire gaat vergezeld van een aan
tal formulieren welke beoogen een inzicht te
krijgen in de grootte en de samenstelling
van de gemeenteschulden op 1 Januari 1936.
Evenals vorig jaar is geschied, zijn in deze
formulieren ook thans weder samengevat de
gegevens, welke jaarlijks door de gemeente
besturen aan het Centraal Bureau voor de
Statistiek moeten worden ingezonden en die
welke moeten worden verstrekt ingevolge ar
tikel 8 van het K. B. van 27 Juli 1934.
In de circulaire wijst de minister er op, dat
het bij de samenstelling van de formulieren
speciaal ten aanzien van de schuld ter zake
van het gemeentelijk grondbedrijf onmoge
lijk bleek om door opvraging van enkele ge
gevens een voldoende betrouwbare basis voor
de splitsing in een rendabel en een onrenda
bel schuldgedeelte te vinden.De inrichting en
plaatselijke omstandigheden van de grond
bedrijven loopen dermate uiteen,dat slechts op
grond van een volledige kennis voor ieder be
drijf schattenderwijs een indruk omtrent die
splitsing kan worden gevormd.
HET AANTAL VACATUREN IN DE NED.
HERV. KERK.
In „Het Doetinchemsche werk", 14-daagsch
orgaan van de Chr. Philantropische Inrichtin
gen te Doetinchem geeft Ds. C. A. Snoep, een
overzicht van het aantal vacaturen in de
Ned. Herv. Kerk. Daaraan ontleenen we, dat
op 1 Jan. 3het aantal vacante plaatsen
bedroeg 201 of 9 minder dan op 1 Juli 1935 en
25 minder dan op 1 Jan. 1935. In 1935 zijn 12
predikanten overleden, 26 met emeritaat ge
gaan, terwijl 12 het ambt verlieten of tot een
anderen werkkring overgingen.
Opnieuw traden in dienst of kwamen uit
het buitenland over 13 predikanten. 1 nieuwe
predikantsplaats werd gesticht en 2 combina
ties van gemeenten vonden plaats. 90 Candi
da ten tot den H. Dienst werden toegelaten,
waarvan de meerderheid nog geen beroep
heeft aangenomen. Tal van candidate» zijn
werkzaam als hulpprediker,
Nederlander door de Gestapo
gearresteerd.
Omdat hij als niet-Ariër betrekkingen onder
hield met een Arische Duitsche vrouw.
APELDOORN, 23 Januari (AjN«P.) Naar
wij vernemen is de heer J. K. in verband
met de vermissing van den heer A. M. uit
Eefde op een telefonischen oproep van den
Nederlandschen consul te Dusseldorf giste
ren naar laatstgenoemde plaats gereisd. Ge
bleken is dat de heer A. M„ die sedert Zon
dag j.l. werd vermist door de Gestapo, de
Geheime Staats Polizei in „Schutzhaft" is
genomen en wel op grond van zijn omgang
met een arische vrouw, hetgeen voor een niet-
ariër een zeer ernstig feit is.
De consul zegde toe zijn bemiddeling te
zullen verleenen en deelde mede, dat de heer
M. hedenmorgen zal worden verhoord. Bo
vendien blijkt er een misverstand te zijn
gerezen met betrekking tot het paspoort van
genoemden heer M.. aan wien een supple
ment is verstrekt. Op het feit dat hij bij
de controle aan de douane te Emmerik twee
passen heeft getoond, werd hem tijdens den
heenreis Zaterdag j.l. reeds een aanmerking
gemaakt. Niet onmogelijk is het dan ook dat
mede deze kwestie tot zijn aanhouding heeft
geleid, temeer daar bij de douane werd ge
ïnformeerd naar welke plaats de heer M.
zich begaf.
Worden K.'L. M.-boordwerk
tuigkundigen gestationneerd?
Plannen voor een nieuwe regeling op de
Indische luchtlijn.
Naar de N.R.Crt. verneemt, overweegt de
directie van de K.L.M. om op de luchtlijn
AmsterdamBatavia een nieuw systeem in
te voeren, voor zoover het betreft het mee
vliegen van de boordwerktuigkundigen.
Op het oogenblik heeft elk vliegtuig op de
route naar Indië een werktuigkundige aan
boord, die het geheele traject meevliegt van
Amsterdam naar Batavia en later terug. Bij
de nieuwe regeling zal het de bedoeling zijn
dat werktuigkundigen op bepaalde plaatsen
langs de route gestationneerd worden en dan
telkens slechts dit gedeelte meevliegen, dat
voert tot de volgende plaats, waar weer een
werktuigkundige aanwezig is om den ander
te vervangen op het volgende traject. In de
eerste plaats heeft dit systeem het groote
voordeel, dat er telkens versche 'krachten aan
boord van het vliegtuig komen en bovendien
dat de werktuigkundigen in hun standplaat
sen een depot er op na kunnen houden met
de noodige onderdeelen, instrumenten, enz.
Dronken gechauffeerd.
Officier eischt o.m. 14 dagen hechtenis.
Iemand uit Voorhout is op 8 October in de
Smedestraat aangehouden, omdat hij 's nachts
de verboden richting inreed.
Bij eenige manoeuvres die hij op aanwijzing
van een politie-agent moest maken om te
keeren, bleek dat de chauffeur alcohol ge
bruikt had.
De kantonrechter veroordeelde den ver
dachte deswege tot 7 dagen hechtenis.
De verdachte, die nu in het buitenland ver
toeft, had mr. dr. W. P. Vis als verdediger
aangewezen.
De getuige, de agent, verklaarde dat de ver
dachte niet erg onder den invloed is geweest.
De ambtenaar van het openbaar ministe
rie van het kantongerecht was in hooger be
roep gegaan.
De officier eischte 14 dagen hechtenis en
6 maanden intrekking van het rijbewijs.
Wat dit laatste betreft stelde de verdediger
in het licht dat het rijbewijs een deel van ver-
dachte's broodwinning uitmaakte en dat hij
door de 7 dagen hechtenis, waar de verdachte
zich bij neerlegt, reeds zeer gedupeerd is.
De uitspraak is op 6 Februari.
Weldadigheidsfonds
„Het Schemerlampje".
HAARLEM Vrijdag.
In de 17e jaarvergadering zijn de baten
over 1935 als volgt verdeeld:
Hofje Tuchthuisstraat (8 inwoners) f 36,
Aan 200 der allerarmste gezinnen te Haar
lem, waarvan: 5 opgegeven door het Israël.
Armbestuur f 22.50; 10 opgegeven door Zus
ter Merison (Diaconessenhuis) f 45; 10 opge
geven Zuster Schouten (Groote Gasthuis)
f 45; 10 opgegeven door Zuster Casander
(Maria Stichting) f 45; 14 opgegeven door de
Vincentiusvereeniging f 63 en 151 opgegeven
door den penningmeester en verschillende
leden f 679.50; totaal f 936.
Over de geschiedenis van dit Weldadigheids
fonds deelt men ons het volgende mede:
Het was op voorstel van wijlen den eere
voorzitter S. Sequeira, dat een kleine groep
bekenden, die elkaar na afloop van de dag
taak vaak ontmoetten, besloten f 0.25 per
maand in een potje te doen en eens per jaar
hiervan een uitdeeling te houden speciaal
voor kinderen en ouden van dagen der al
lerarmsten en van alle gezindten in de stad
Haarlem. Dit was in Januari 1919 en met
Kerstmis van datzelfde jaar zou de eerste
uitdeeling geschieden. Het eerste jaar bracht
f 135 aan giften op en geleidelijk is dit on
danks ups and downs geklommen tot f 1005,
in 1929 als hoogtepunt.
In Juli 1923 kwam de heer J. W. van Leeu
wen als secretaris-penningmeester in het
bestuur; wij moeten zeggen, dat door zijn
ongekende toewijding voor ihet fonds het
Lampje steeds meer bekendheid in onze
Spaarnestad kreeg en dat wij in den loop der
jaren eveneens van verschillende corporaties
(tooneelclubs, kegelclubs etc.) financieelen
steun ,en medewerking mochten ontvangen.
Op 1 Januari jl. mocht de secretaris-pen
ningmeester zijn 12Vz-jarig jubileum in alle
stilte vieren, maar het schoonste cadeau, dat
men hem voor 1936 kan aanbieden, is een re
cord bedrag in December a.s.
Er wordt dan weer zoo menigmaal aan de
huisbel van Gasthuisvest 31 zwart getrok
ken; iedere arme stumperd die zich aan
meldt, vraagt op de lijst geplaatst te mogen
worden: hoopt op een toestemmend ant
woord. Een fraaier geschenk, door eendrach
tige samenwerking bijeengekregen, kan men
den heer Van Leeuwen dus niet bezorgen.
Op de bovengenoemde algemeene vergade
ring trad de heer J. P. Senft, die van de op
richting af in het bestuur is geweest, als
tweede voorzitter af. In zijn olaats werd ge
kozen de heer N. Giebels. Verder werd het
bestuur uitgebreid met de heeren J. A. Mu1
dex Jr., A, 4, Aart en Jac, van Maria-
De heer M. S. Wytema over de
reis van de K. 18.
Lezing voor de Nederl. Reisvereeniging.
HAARLEM Vrijdag.
De Turnzaal van het Gemeentelijk Concert
gebouw was Donderdagavond geheel gevuld
met belangstellenden voor de voordracht van
den heer M. S. Wytema, die over de reis van
de K 18 sprak. Zooals men weet heeft de heer
Wytema ook de film „20.000 mijlen over zee"
gemaakt, die deze reis in beeld brengt. De
avond was georganiseerd door de Haarlemsche
afdeeling van de Nederlandsche Reisvereeni
ging.
De heer Wytema begon met eenige alge
meene opmerkingen over onderzeebooten te
maken, waarbij hij de reis van de K 13 rele
veerde, die tien jaar geleden door het Panama
kanaal naar Nederlandsch-Indië is gegaan. Bij
elk nieuw type onderzeeboot wordt over het
algemeen een groote reis- gemaakt om de boot
te beproeven. Ook bij deze reis was professor
F. A. Vening Meinesz van de partij, die ook
toen proeven voor zwaartekrachtmetingen
heeft gedaan.
De heer Wytema vertelde een en ander over
deze proeven, die genomen werden omdat de
zwaartekracht niet op alle plaatsen van de
aarde gelijk is. Men zou zich afvragen waarom
professor Vening Meinesz niet liever met een
mailboot reist, die veel gerieflijker is, dan een
onderzeeboot. De reden daarvan is, dat
een mailboot niet kan duiken. Pas op tien
meter diepte heeft een boot geen last meer
van de golven, die de slingers van de instru
menten altijd beïnvloeden, zoodat zuivere
proefnemingen onmogelijk zijn.
Ontelbare keeren is den heer Wytema reeds
gevraagd waarom een onderzeeboot bij storm
weer niet onder water gaat varen. Na Kaap
stad heeft de K 18 ook erg met storm te kam
pen gehad en is toch niet onder de water
spiegel gegaan. De reden hiervan is dat onder
water de Dieselmotoren niet gebruikt kunnen
worden, doch dat dan op accustroom gevaren
moet worden, wat ten gevolge heeft dat de
accu's na anderhalven dag uitgeput zouden
zijn. De lucht moet na tien uren ververscht
worden en als men dan niet naar de opper
vlakte gaat, zou dit langs chemischen weg
moeten geschieden. Dit is wel mogelijk doch
kan ook niet langer dan drie dagen worden
volgehouden, zoodat een en ander nadeelen
heeft. Er wordt dus slechts gedoken wanneer
dit noodzakelijk is. De boot kan trouwens wel
tegen een stootje, want de huid is tien keer
zoo sterk als van een gewoon schip. Ook de
vorm is erop berekend.
De reis van de K 18 is niet alleen een oefe
ning voor de bemanning geweest; ook vlag
vertoon was het doel. In verscheidene plaatsen
zijn lezingen gehouden en films vertoond over
Nederland en de koloniën, hetgeen de econo
mische betrekkingen ten goede is gekomen.
Aan de kranten werden artikelen aangeboden,
kortom op velerlei wijze is reclame voor ons
land gemaakt.
Een beschrijving van het leven aan boord
ontbrak bij de zeer uitvoerige lezing van den
heer Wytema niet en meermalen gaf hij aar
dige staaltjes uit deze „nauwe" samenleving.
„Nauw" in die beteekenis dat op een ruimte
van negen meter vijftien personen moesten
vertoeven, want de indeeling van de boot laat
niet veel vrije ruimte over, wat zich wel laat
begrijpen. De K 18 is een buiten-tankboot, wat
een grootere veiligheid waarborgt tegenover
de binnen-tankbooten.
Er moest aan boord zeer hard worden ge
werkt; ook hiervan gaf de spreker eenige voor
beelden, waarvan er een is dat men de zorg
had voor niet minder dan zeven en vijftig
electro-motoren
Het groote aantal lichtbeelden gaf verschil
lende gezichten uit verre landen, momenten
uit het leven aan boord, typische voorvallen,
enz., zooals wij die eenigen tijd geleden reeds
hebben beschreven bij de bespreking van de
door den heer Wytema gemaakte film.
De stof voor deze lezing was zoo uitgebreid
dat de spreker zich tegen het einde eenigszins
moest beperken om te voorkomen dat men pas
diep in den nacht naar huis zou gaan.
Toch zou menigeen dit er wel voor hebben
over gehad, getuige ook het applaus en de
woorden van dank, door den voorzitter der
afdeeling uitgesproken.
PERSONALIA.
De heer C. L. F. Friedrichs, te Haarlem, is
geslaagd voor het practisch gedeelte van het
machinisten-diploma B.
Feestavond van de
Hervormden.
Jong
HAARLEM Vrijdag.
De Vereeniging van Jong Hervormden, die
de vorige week haar twintigjarig bestaan
heeft gevierd met een receptie en met een
herdenkingsdienst in de Bakenesserkerk, heeft
gisteravond haar jubileum besloten met een
feestavond in het gebouw van de Haarlemsche
Jongemannenvereeniging.
Na psalmlezing van den voorzitter, den
heer A. Bakker, en na zijn openingswoord,
waarin hij in het bijzonder ds. en mevrouw
Weener en het adviseerend bestuurslid, den
heer Bijkerk verwelkomde, zongen de dames
G. van Vliet en B. van Andel op verdienste
lijke wijze eenige duetten.
De voorzitter huldigde hierna twee bestuurs
leden, die gedurende de tien jaren van het
bestaan der vereeniging, onafgebroken ach
ter de bestuurstafel hebben gezeten, namelijk
mej. E. v. d. Hoef en de heer Bijkerk.
De heer Bijkerk heeft onze ver
eeniging in al die jaren met raad en daad bij
gestaan, aldus de voorzitter. Hij is veel voor
ons geweest en zijn adviezen werden gegeven
met sympathie en wijsheid.
Mej. v. d. Hoef heeft in de 10 jaren, dat zij
deel uitmaakt van het bestuur, ontzaglijk veel
werk verzet. Spreker hoopte dat zij nog lang
zal kunnen medewerken aan de leiding der
Jong Hervormden. Zoowel aan den heer Bij
kerk als aan mej. v. d. Hoef bood hij een
boekwerk aan.
De heer Hopkens droeg een zelfvervaardigde
berijmde revue voor van gebeurtenissen uit
de vervolgen 10 vereenigingsjaren, waarmede
hij veel succes oogstte.
Het dameskoor van de Ver. van Jong Her
vormden ontbrak natuurlijk niet op het appèl,
al moesten we 't zonder de dirigente mej. Luïï
stellen. Mej. Brouwer nam echter haar taak
met veel animo over.
Een groep driehoek-meisjes onder leiding
van mej. Terschuur bracht eenige aardige
volksdansen ten tooneele. De begeleiding op
piano en accordeon was hier toevertrouwd aan
de heeren Schouten.
In den loop van den avond bewezen de
leden het bestuur nog een aardige attentie. De
dames De Cock en Mos boden den voorzitter
namens de leden van de Ver van Jov"r Her
vormden een fraaien voorzittershamer met
jnscriptie aan, alsmede een enveloppe
