litteraire kantteekenincen De bijzetting van koning George. Het GEZELLIGE UURTJE met de VOORWAARDEN PHILIPS' „BI-ARLITA Kamers aangeboden Kost- en Inwoning Huisraad gevraagd Huisraad aangeboden Muziek instrumenten Rijwielen Auto's Diversen DONDERDAG 30 J AN. 1936 Albert Helman, De dolle dictator, Rotterdam, Nijgh en Van Ditmar. Marie van Zeggelen, Oude Glorie, Amsterdam. Nederl. Keurboekerij. De schrijver Albert Helman (Lou Lichtveld bij den Burgerlijken Stand) die te Barcelona woonachtig is, hield dezer dagen lezingen in ons land over „exotische décors" in de heden- daagsche, ook Hollandsche romankunst. De jongere schrijvers zei hij ongeveer heb ben genoeg van de intieme binnenhuisromans, de psychologische ontrafeling van allerlei conflicten tusschen allerhand brave burgers en burgeressen. Zij zoeken wijder kring voor hunne belangstelling, breeder basis voor de gebeurtenissen, die zij zich willen laten af spelen, vrijmoediger levensinzicht ook in de daden en meeningen hunner personages. Zij vinden hun terrein in de verre landen van overzee, eer dan tusschen Groningen en Maastricht, en de lezers kunnen daar slechts wel bij varen zoo bij die variatie de aard van een kunstwerk niet in het gedrang komt. Nu kan men over het wezen van een litterair kunstwerk velerlei meening hebben, en bij voorbeeld van oordeel zijn dat een historisch verhaal dat koeltjes den loop van zaken, zoo als men dien in de bronnen heeft nagegaan, navertelt, met een kunstwerk weinig van doen heeft. Ook zal men in een op die wijze ont worpen boek plots gedeelten kunnen aantref fen, die, op zich zelf beschouwd, los van his torie en bronnenstudie, brokstukken litteraire kunst vertegenwoordigen en men zal dan kunnen zeggen, dat het boek heterogeen van karakter is. Hetgeen mij voorkomt met De dolle dictator het geval te wezen en bij Hel man niets nieuws te zijn. De schrijver wenscht dat natuurlijk zoo en de lezer heeft het der halve voor het accepteeren, omdat hij, het verwerpend, veel interessante informatie mis sen zou en ook de waarlijk litterair-fraaie momenten hem zouden ontgaan. Helman brengt ons in dit boek weder naar Zuid-Amerika, naar Argentinië, zooals dat land in de eerste jaren van de negentiende eeuw trachtte zich tot een geregelden staat op te werken. Hetgeen daar niet gemakkelijk was, misschien wel in hoofdzaak door de sterke tegenstelling, die er tusschen de „stad", Buenos Aires, en het onmetelijk achterland bestond en bestendigd werd. Uit dat vrije, de zelfstandigheid boven alles minnende achter land stamt Juan Manuel de Rosas, van wiens ondoorgrondelijke leden Helman ons een uit voerig en gedetailleerd relaas brengt. Hij heeft de geschiedenis van Argentinië blijkbaar tot In de kleinste bijzonderheden in den zak en 't leven van dien buitengemeenen mensch, die de estanciero (grootgrondbezitter) Rosas ge weest is, behoefde geen verdere aankleeding om het verhaal van zijn leven iets boeiends te maken. Vooral in den aanvang, als zijn bedrijf zich nog uitstrekt in de wilde pampa's, tusschen negers, indianen en creoolen, doet hij aan een held uit een Aimard voor groote menschen denken. Maar in diezelfde eerste hoofdstuk ken geeft Helman mooie brokken natuurbe schrijving, die als schrijfkunst belangrijk zijn. Heer Juan Manuel, die vermoedelijk door psychiaters van onzen tijd tot hun klantjes gerekend zal worden, brengt het tot dictator. Hier krijgt Helman's - boek een actueelé at tractie doordat hij er door in de gelegenheid komt van het dictatorschap een bestaans- oorzaak. een groei en een oerwording te be schrijven, die bij een overpeinzing van onzen eigen tijd van nut kunnen zijn. De waarschuwing van den schrijver, dat men in de Rosas geen enkel hoofd van een bevriende natie heeft te zien kan men zich voor gezegd houden zonder de parallellen van toen en thans over het hoofd te zien. Met vele dictatoren der historie heeft De Ro sas gemeen, dat zijn macht met een val ein digt. De laatste vijf en twintig jaar van zijn lang leven brengt hij als zonderling en een zaam levend burger in Engeland door, waar hij in 1852 sterft. En alleen de legende over hem, leeft, jaren na zijn dood, nog slechts voort in de afgelegenste oorden der binnen landen, waar het land nog vrij en de inboor ling heer en meester is.... tot dat ook aan die vrije heerlijkheid een onafwendbaar eind kwam. De Dolle Dictator is een interessant boek, meer documentair dan suggestief, meer ver halend verslag dan uit eigen innerlijk ont stane inventie. Het is in zooverre modern dat het een zakelijkheid zonder fantasie huldigt waarbij alleen het „decor" den schrijver ge legenheid geeft zijn persoonlijke genegen heid In een schoon kleed te hullen. Waardoor het soms meer wordt dan decor alleen al lijkt het leven van De Rosas op een opera en waardoor het milieu waarin dat leven ge leid wordt ons op de fijnst denkbare wijze wordt uitgebeeld. Onze vroegere stadgenoote, mevr. Marie Van Zeggelen komt met haar Oude Glorie in ons schuitje met exotisch decor te zitten. Het zal voor velen vermoedelijk geen span lijken, deze beiden, Helman en zij. Maar wat wij zoo gaarne met schilderijen doen, door vergelij king tot waardeering trachten te komen, pas sen wij nu en dan ook op litteraire kunstwer ken met profijt toe. Het zal dan voor de zoo veel oudere schrijfster geen onaangenaam ge voel zijn te bemerken dat haar arbeid, in dit boek althans, veel homogeener van karakter is dan die van den zoo gehuldigden jongeren tijdgenoot. Terwijl men ook niet zeggen kan dat Oude Glorie een op ouderwetsche wijze geschreven boek is, integendeel. Het geeft blijk van een vitaliteit der fantasie, die dooi de zakelijke jongeren wellicht geminacht wordt, maar die toch bij het scheppen van een kunstwerk slechts noode gemist wordt. Ook deze schrijfster nam haar stof uit de weinig bekende, interne historie van een exotisch rijk, het machtig sultanaat van Atjeh ten tijde van de eerste bezoeken door Portugeezen, Engel- schen en Hollanders aan dat peperland ge bracht, waar ten hove eert ongekende weelde en rijkdom heerschten en een zekere bescha ving werd aangetroffen, waarover men in onze schoolboekjes vroeger maar weinig sprak. Ook zij put voor de zakelijke gegevens uit bestaan de bronnen, hier de reisjournalen der ontdek- kings- en handelsreizigers, doch het van-bin- nen-uit beelden van een milieu, van karakters en complicaties blijft voor haar hoofdzaak, niet het relaas als zoodanig, dat door een Hel man veel nuchterder, misschien ook exacter zou gedaan zijn. Wat mij betreft had zij den brief van Prins Maurits en later het bezoek der Atjehsche afgezanten aan 's prinsen kamp gerust kunnen weglaten. De zakelijkheid waar mee daar even geflirt wordt lijkt de poëzie die door het geheele werkje vloeit eenigszins af te dammen. Het is juist het aardige in deze schrijfster dat zij een dichterlijke toon en visie volhoudt terwijl het relaas op historische fei telijkheden gebaseerd blijft, doch zonder dat die zich ergens laten gelden. Daardoor kon mevrouw .Van Zeggelen zich rustig uitschrij ven ën met haar factisehe kennis van Indië en haar intuïtieve kennis- van zijn vroegëre bewoners een gaaf en boeiend romantisch ver haal schrijven dat men zonder vermoeid te worden gaarne tot het slot uitleest. Ouder- wetsch geschreven.neen, dat is Oude Glo rie zeker niet, maar toch en dat is niet wei nig lofs brengt het een goed ouderwetsch boek, Akbar, van Van Limburg Brouwer in de herinnering. Van de romantische stof zelf moet de lezer nu maar kennis nemen. Hoe Sultan Aloëdin staat tot zijn opvolger Iskander, hoe Nja Ganti een groot man wordt, en Tjoet Limpah haar in vloed op den beheerscher van het Land der drie Zijden gebruikt, tot den veilen Chinees Long-Pi toe.... zij allen zijn door de schrijf ster. met kennelijk behagen voluit ge teekend en, per slot van rekening zal het toch ook nog velen onzer interesseeren dat Hollanders als de gebroeders Houtman en hun tochtgenoo- ten in deze historie van glorie en verraad, macht en nederlaag actief optreden. Het wil ons voorkomen dat Oude Glorie bij lange niet het minst geslaagde boek van mevr. Van Zeg gelen is. J. H. DE BOIS. Ontroerende oogenblikken in St. George Kapel. LONDEN, 28 Januari. (Van onzen correspondent) „Van aarde tot aarde, van asch tot asch, van stof tot stof", dat waren de woorden in het gebed, dat de aartsbisschop van Can terbury uitsprak gedurende den rouwdienst voor Koning George in de kapel van St. George te Windsor, historisch oord waar Koningen van Engeland hebben geleefd en den eeuwigen slaap zijn ingegaan. Hier vol trok zich het diep ontroerend einde van een rouwplechtigheid, traag en tragisch, die on vergetelijk moet blijven in de herinnering van hen die er getuige van zijn geweest. In de rijke ornamentiek in steen en hout van het binnenste van deze Tudor-kapel zijn motieven van leven en dood, van wereldschheid en eeuwigheid, vereend in de versierselen die zijn als versteende Brusselsche kant. De „beesten van den Koning" zijn er vereeuwigd. Maar de fijne ramen, wanden en plafonds moesten er ongeacht blijven op dit laatste oogenblik, waarop het daglicht bleef schijnen op het tooneel voor de teraardebestelling van een voorbeeldig Koning en goed man. Hier had de rusteloosheid en hier had het volle, openbare leven van den dag, vertegen woordigd in honderdduizenden die hun be minden Koning naar zijn laatste rustplaats hadden zien dragen een rusteloosheid en een leven die den traag voorttrekkenden stoet tot de poorten van Windsor Castel haden omgeven, plaatsgegeven aan .de gewijde stilte van een diep eerwaardig Godshuis. Het was die stilte, het was die wijding, welke het bin- menste van St. George's Chapel leek uit te zetten tot een wijde, onbestemde ruimte, waarin alle sier en alle tastbare schoonheid ver en mistig en floersig was. Alleen het altaar en de baar en de fijne gestalte van den jongen Koning dien de last der droeve der droefste levenservaring scheen neer te drukken, en de onverbiddelijke steehen plaat in den vloer, stonden ons als wezenlijk van deze aarde voor den geest. Daarop trok zich onze aandacht samen. De rouwende vorstelijke vrouwen, figuren der smart, de Koningin-Weduwe, roerloos en waardig, een beeld van moedig beheerscht lijden, de eerstgetroffenen ook, legden in haar verschijning nadruk op de onherroepe lijkheid van dit oogenblik. Het medegevoel voor den Koning, die de lasten te torsen krijgt, wanneer het oogen blik respijt vraagt en dat vruchteloos troost en bijstand wil geven deelt zich mede aan de zwart gesluierden, die man en vader heb ben verloren. En rondom, in de banken van luisterrijk houtsnijwerk en op de zwart ge- kleede hulpbanken, zaten de levende staats hoofden van Europa, gebogen voor het ont zag van het oogenblik en met allen, niet meer dan duizend in getal, de vorstelijke rouwenden te zamen omvattend in een kring van sympathie en meewarigheid. „Abide with me" zong het koor'. Rond den doode klonk het lied dat hem van alle plechtige liederen het liefst was geweest. En de muziek vertelde in de sonore klan ken van „God be in my head" getoonzet door den „Meester van 's Konings Muziek" Sir Walford Davies dat nieuw leven op bloeit waar oud is vergaan. Want is niet dit lied gezongen bij de huwelijksplechtigheden van de zonen van den verscheiden monarch? Haendel's Doodenmarsch in Saul dat ook in den marsch door Londen was gehoord is altijd door het Britsche volk aanvaard als de gewijde muziek voor zijn vereerde dooden. En bij de. klanken van die muziek zonk de kist onder den vloer en strooide de Koning er aarde van Sandringham op uit een zilveren schaal. Dat was het einde A. K. VAN R. In Maart volksstemming in Duitschland? Demonstratie voor het verkrijgen van koloniën. BERN, 29 Januari (A.N.P.) De Neue Zueri- cher Zeitung verneemt uit Berlijn dat poli tieke kringen een nieuwe volksstemming voor zien in Maart van dit jaar. De formule zou aldus luiden: „Keurt gij, Duitsche man of Duitsche vrouw, de politiek van den Fuehrer goed, welke er op is gericht, ons weer koloniën te verschaffen?" Deze volksstemming zou het karakter dragen van een groote nationale demonstratie. Joden zouden van stemmen uitgesloten zijn. Nederlandsche ambulance gezond en wel te Dessie. Door het hoofdbestuur van het Ned. Roode Kruis is Dinsdagmorgen een telegram uit Dessie ontvangen, afgezonden 27 Januari, waarin door dr. Winckel wordt medegedeeld dat de muilezelkaravaan onder de doktoren Van Schelven en Van der Does. behouden en ;n goeden staat aldaar was aangekomen. De geheele Nederlandsche Roode Kruis-ambu- lance bevindt zich dus op dit oogenblik ge zond en wel te Dessie, ENKELE VOOR BETER ZIEN J n tallooze Nederlandsche huishoudens heeft het er lederen avond veel van weg, of iedereen een donkeren bril opzet. Dat is het moment, waarop het licht aan gaat.... licht, dat onvoldoende is. Wanneer Uw oogen zich bij onvoldoen de licht moeten inspannen, is het wezen lijk precies hetzelfde, of ze door een donkeren bril moeten turen. Spaart Uw oogenze kunnen niet vervangen worden! Zorgt voor voldoende licht bij alles wat U doet Daarvoor bestaan aanwijzingen, die U kunt vinden in het boekje: „Het Gezellige Huis", dat U op aanvraag gaarne gratis door ons wordt toe gezonden. Zendt slechts onderstaande coupon aan ons op, of schrijft ons even een briefkaartje. 99 De Philips* „Bi-Arlita" lamp is de beste en zuinigste lamp, ooit door Philips vervaardigd en daarom de aangewezen lamp voor Uw huisverlichting. Stuurt deze coupon in aan N.V. Philips' Gloeilampenfabrieken, Verkoopafdeeling Nederland en Koloniën, Eindhoven en U ontvangt gratis het boekje Het Gezellige Huis'' Naam Straat- Woonplaats 1. Voor alle werkzaam heden. die bij kunstlicht geschieden, bestaan mini mum verlichtingseischen, waaraan, wanneer het werk niet direct onder de hoofd- verlichtinggcschiedt.slechts door voldoende bijverlich ting kan worden voldaan. 2. Onder normale omstan digheden geldt als minimum voor den totaal beschik baren lichtstroom van een woonvertrek 300 dekalu- men. Hierdoor wordt de mogelijkheid geschapen, hoofdverlichting en bijver lichting afzonderlijk te ge bruiken, al naar de bezigheid het voorschrijft, waarmee tevens de zuinigheid be tracht wordt. 3. De sterkte van de licht bron voor hoofdverlichting in normale vertrekken, in ornamenten op normale hoogte, welke al het licht direct naar beneden werpen, moet minstens 150 deka- lumen bedragen. 4. De lichtbron dient zich op de plaats van het werk te bevinden. 5. Vermijdt te sterke licht contrasten als bijv. ontstaan wanneer slechts één gedeel te van de kamer voldoende verlicht is, om te voorkomen dat bij de oogen, die voor hetzien bij verschillende hel derheden zich telkenmale moeten aanpassen, ver moeidheidsverschijnselen optreden. 6. Vermijdt elke verblin dende verlichting door het gebruik van afgeschermde lichtbronnen en lampen met inwendig gesatineerden ballon. Aangeb. ZIT-SLA APK. m. pr. pens., 8.50 p. week, z. p. 2.75 per week. Prinsen Bolwerk 68 rd. ZIT-SLAAPKAMER agb., met deg. pension dicht bij stat. en stad. Br. G 7799 bur. v. d. blad Aangeb. 2 O X" GEM E UB. KA MERS op mooien st., pr. uitz., met gebr. van keuken. Br. G 7833 bur. van dit blad FR. RUIME SLAAPK. aangeb. 5 min. v. station, bij Klopper singel, m. rijw.berg. Br. G 7820 bur. van dit blad TE HUUR billijk, frissche sl.k. a. d. str., kast enz. 9Groot Heilig land, Haarlem GR. ZIT-SLAAPKAMER niet -of zonder pension te huur aan den Verspronckweg, I-nl. -onder--.no. G 7894 bur. van dit-blad TE HUUR gr. kamer, stookgel., 3.50 en 2. Spaarnwouder-str.- 45 Te huur, 1 Maart, ongem, Z.- EN' SL.IvAMERS met 'vrije keuken. Br. G 7859 bur. van dit blad Gevr. XET DEG. KOSTHUIS m. wasch. Chr. beg. Br. met prijsopg. G 7829 bur. van dit blad XET KOSTII. agb., vrije k„ 8.— alles inbegr., berg; fiets. 1ste Hoogewoerddwstr. 21 H.X. Voor bej. echtpaar, dame of heer m. eig. msub. in kl. besch. gez. te Bloemendaal op mooien stand, IXWOXIXG m. la pension en-al-r geh. verzorg, (zoo nood. verpleg.) agb. la. refer. Br. G 7874 bur. van dit blad KOST EX IXWOXIXG aangeb.. in kl. gezin, met huiselijk verkeer. Regulierstraat 20.- Haarlem Werkman zkt. KOST EX IXWOX bij bejaarde menschen of juffr. alleen. Centrum st. Br. G 7837 bur, yart dit..blad r~: Ter overname gevraagd een zoo goed als nieuw GASFORNUIS. Br. met duidelijke opgaaf G 7S34 bur. van dit blad JAARSMA HAARD in prima staat f 30. Electr. motor 1^2 P.K. 750 T. 30. Adres L. Heerenvest 34 Ter overn. MAH. LIXX.KAST, gesch, penantk,, w. Eng. ledikant, zeer voord. Brouwerskade 2 5 rood Haarlem Te koop PETROLEUM HAXG- LAMP, peerbrander, veel licht, v. 6. Adres Ged. Raamgracht 54, Haarlem KOFFERGRAMOFOON te koop gevr. in pr. st. met platen. Br. met merk, afm. en prijs G 788 8 bur. van dit blad PICK UP te koop, merk Goldring gekost hebbende 15. nu 3. Wei nig gebruikt. Br. G 7860 bur. van .dit blad TE KOOP Transportfiets. prijs 5. Eikenlaan 29. Heemstede FOXGERS. Burgers. Ralcigh, 11 en 17. Jong. rijwielen 8, De Kampioen, Nassaustraat 2. Te koop aangeboden zoo g. a. nwe. HEEREXFIETS. 7.50. Oranje kade 5. Haarlem Te koop gevr. 4 pers. AUTO. bij -voorkeur Ford, Chevrolet. Opel. ;JJiterste prijsopg. G 7893 bur. van dit blad RECLAMEDAGEX. Vrijdag en Zaterdag: wasschen. knippen, on- duleeren 50 ct. Maison Corry, Kl. Houtstr. 120, Haarlem Niet moderne maar mooie KIX- DERWAGEX te koop, d. kl. d. b. Westerhoutpark 2. Xet meisje, 18 jaar, zoekt dito VRIEXDIX. kunnende dansen. Br. G 7872 bur. van dit blad VRIEXDIX. R,K. meisje vraagt nette vriendin, leeftijd ongev. 40 jaar (werkende stand). Br. G 7873 bur. van dit blad POSTZEGELS. Boekjes met ze gels te koop. Oostersir. 19 H.Nrd. IvIX'DERSTOEL te koop, ln goe den, st. en geheel met leer bekl. Te bevr. Hoogerwoerddw.str. 47, Hrl. Nrd. Te koop gevr. 2 BAL-MASQUé- PAKJES (H. en D.). Br. met om- schr. en prijs G 7880 bur. van dit blad Prijsopgaaf gevr. voor KLEI XE VERBOUWIXG. Judith Leyster- str. 1416, Haarlem. Te koop gevraagd HOUTEX' RE- GEXTON* m. deksel. Br. met opg. grootte en prijs G 7854 bur. van dit blad Ter overname aangeb. GROOT GEVELBORD 5.50 x 0.50 M. Be vr.: Houtplein 17 zw. Haarlem TE KOOP sigarenmag.. als bij— verd., zeer lage huur. Spoed. Prijs billijk. Br. G 7861 bur. v. d. blad TE KOOP net plus fourspak 14 a 16 j. 3.50, net regenjasje 10 a 12 j. 1. nette regenjas 1.50. Te bevr. G 7849 bur, van dit blad It 1311X GTO X SCH RIJFM A OH I - XE te koop. Jan Stuytstr. 24 bij het Emmaplein. Te koop gevraagd IXVALIDE- WAGEX'TJE in goeden staat. Br. met prijsopg. G 7836 bur. van dit blad GEVRAAGD: Leveranciers voor kruidenierswaren en bijbeh. arti kelen. J. de Best. Jansstraat 22, Haarlem Te koop 100 BESTE LIGSTOE LEN", waarvan 50 met zonnekap, zeer gesch. v. natuurbad-inricht. Br. G 7806 bur. van dit blad Net meisje, 33 jaar. G.G.. zoekt nette VRIEXDIX, liefst met fiets. Br. G 7842 bur. van dit blad POSTZEGELVERZAMELING te koop, ruim 3200 stuks ,t. e. a. bod Bakkerstraat 2 A rood Haarlem Te koop gevraagd JONGENSJAS leeftijd 15—16 jaar, Br. met pr. G 7786 bur. van dit blad TE KOOP: kinderbad op stand. 3.50. Kinder w.c. 1. Leidsche- vaart 106, Haarlem FAZANTEN te koop gevraagd. Voortingstraat 39, Haarlem POPPENWAGEN te koop gevr. Beslist ln goeden staat, Br. G 7797 bur. van dit blad ROK EN SMOKING te koop. als nieuw. Tevens boorden, overhem den. Br. G 77 98 bur, v. d. blad TE KOOP jonge Mechelsche her der, 11 weken. Eendrachtstr, 7 Haarlem WITTE JONGE KRULHOND te koop, bill. pr. Merovingenstr. 70, Haarlem Aanbiedingen gevraagd voor VERHUIZING van eenige meube len en kisten naar Sneek. Adres Leidschevaart 116, Haarlem. TE KOOP manufacturenzaak, ruime bijverdienste, lage huur Hrl. Nrd. 700 contant, alles in- bevr. Br. G 7828 bur. v. d. blad Te koop TUIN SCH UUR en LAD DER. Te bevr. Meidoornplein 3 Haarlem Nrd. RASZUIVERE zwarte Teckels, mnd. oud. Te bez. tot 's av. 5.i uur Berekheidestraat 22 Dame zoekt Dame om D„ W. of D. te BRIDGEN en 1 x p. w. te wand. Br. G 7824 bur. v. d. blad Prijsopgave gevraagd VERHUI ZING Haarlem naar Assen. Br. G 7825 bur. van dit blad TAFELBILLARD compleet 17. zuiver loopend. Kl. Houtstraat 123 b. d. brug. Haarlem BAXD b. z. a. voor alle mogelijke feestel. gel. Condities nader over een te komen. Br. G 7826 bur. van dit blad TE KOOP Ford Coach '29, 150 Garage Bronstee, Heemstede

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1936 | | pagina 3