THIJS IJS EN DE DIKKE HERTOG HIT HET BUITENLAND Nog steeds gevechten in het Noorden. Massa-opsluiting in het Wupperthal? De oorzaak van den opstand in Japan. ,.iTFrDA'G 7 MAART 1936 Engeland protesteert tegen het homhardement der Italianen op de Britsche ambulance. Onderzoek geëischt en instructies aan de militaire autoriteiten teneinde een herhaling te voorkomen. Venizelisten- leider voorzitter der Grieksche Kamer. Benoeming veroorzaakte tumult in het parlement. Engeland. Record begrooting verwacht. „noniitaichte) voor den minister van JvJ&ten de belastingbetalers zijn weinig fKenrig aangezien de op 21 April in het .erhuis in te dienen begrooting weder in de Kffltóen pond sterling zal loopen. Ln dergelijke begrooting is sedert de fi- Jftleele moeilijkheden van 1931 iets onge- j^ds. (Reuter). Engelsch protest te Rome. Naar te Londen verluidt heeft de Britsche regeering den Britschen am bassadeur te Rome, Sir Eric Drummond, opdracht gegeven bij de Italiaansche regeering protest in te dienen tegen bet bombardeeren van de Britsche sanitaire afdeeling in Abessynië. De ambassadeur zal een onmiddellijk on derzoek verzoeken en er op staan, dat instructies zullen worden gezonden aan de Italiaansche militaire auto riteiten in Oost Afrika om herhaling van dergelijke incidenten in de toe komst te vermijden. Overeenstemming ter vlootconferentie over de pantserschepen De technische subcommissie der vloot- «nferentie is tot overeenstemming gekomen 0ver de kwestie der pantserschepen, welker jnaximumtonnage ls vastgesteld op 35.000 ^Voorts is men tot overeenstemming ge komen over het niet bouwen van oorlogs schepen tusschen 8000 en 17000 ton voor 1942. De Italianen hebben zich vrijheid van han delen voorbehouden met betrekking tot de verboden bouwzone en de afmetingen, als mede ten opzichte van de bewapening der pantserschepen. Het accoord betreffende de pantserschepen zal geldig zijn voor den ge- heelen duur van het nieuwe verdrag, d.w.z. tot 1942, doch hieromtrent zal in 1940 op nieuw overleg plaats hebben, teneinde de door Frankrijk verlangde vermindering van de tonnage te bespreken. Aan het einde van de week zullen de leden der Amerikaansche en Britsche delegaties een beschermings clausule bespreken. (A. N. P.) Spanje. Revolverschoten in het parlement golden den premier. Het A.N.P. meldt uit Belgrado: Het parlement is gisteravond weer bijeen gekomen ter behandeling van de begrooting van binnenlandsche zaken. Bij deze gelegen heid werd minister-president Stojadinowitsj van vele kanten gelukgewensoht met zijn ontsnappen aan den revolveraanslag van Ar- nautowitsj. Naar vastgesteld is kunnen worden had Arnautowitsj op den ministerpresident ge mikt, doch op het laatste oogenblik had een afgevaardigde hem verhinderd dit schot in de door hem gewilde ridhting te lossen. De ko gel sloeg over het hoofd van Stojadinowitsj in den muur, in de nabijheid van de diploma tenloge op een afstand van een halve meter van den Engelsohen gezant. De volgende schoten kwamen in den vloer terecht. Het onderzoek heeft uitgewezen, dat men hier vermoedelijk te doen heeft met een sa menzwering. In welingelichte politieke krin gen wordt beweerd, dat in den loop van den middag acht afgevaardigden tijdelijk in ar rest genomen zijn. Het waren allen leden van den Jeftitsjclub. Ook de Skoeptsjina schijnt de veronderstelling te aanvaarden, dat het hier niet gaat om de daad van een enkeling. Zmd*Slavïë. ongeldig was. De anti-Venizelistische afge vaardigden verklaren, dat het succes van So- phoelis te danken is aan de stemmen der Communisten. (Reuter). Nader wordt gemeld: Toen de uitslag der verkiezing van den Kamervoorzitter bekend was geworden, ontstond in de Kamer een groot tumult, dat door de leden der Rechter zijde veroorzaakt werd, en dat dreigde in een handgemeen uit te loopen. Gelukkig is het niet zoover gekomen. De Kamer ging vervolgens uiteen tot na de samenstelling van het nieuwe ministerie. Treedt president Zamora af? In den ministerraad is gisteren de moge lijkheid ter sprake gekomen van een aftre den van den president der republiek, meldt het A.N.p. Men gelooft, dat een zoodanigen stap eerst zou kunnen geschieden na het bij eenkomen van het parlement en na de ver kiezing van een nieuwen voorzitter van de Cortes. Als eventueel opvolger van Zamora werden verscheidene persoonlijkheden ge noemd, die in nauw contact staan met den tegenwoordigen politieken koers. Men noemt Martinez Barrio als voorzitter van de nieuwe Cortes. Barrio is leider van de republikein- sche unie. Griekenland Venizealistenleider voorzitter der Kamer. Uit Athene 6 Maart: Sophoelis werd bij de herstemming definitief tot voorzitter van de Kamer gekozen. Hij verkreeg 158 stemmen, zijn tegencandi- aaat Vozilis 137 stemmen, terwijl een stem Epidemie met ernstige gevolgen. 32 personen in den staat Kentucky van hersenvliesontsteking overleden. De oorlog in Oost-Afrika. Volgens Abessynische berichten zou thans de hevigste veldslag sinds het begin van den oorlog gaande zijn. Uit Harian (Kentucky) meldt Reuter: van de 90 personen, die hier door hersen vliesontsteking waren aangetast, zijn er 32 overleden. autoriteiten doen alles om uitbreiding van de hier heerschende epidemie te voor- en in verband hiermede zijn de ker vel, theater* en andere vermaaksgelegen- w, gesloten, terwijl openbare bijeen komsten verboden zijn. hpri ePidemie woedt bijzonder hevig te Cum- eriand, waar 17 van de 22 personen, die door ziekte waren aangetast, zijn overleden, vpri j geheele leven in dit plaatsje is •amd. De scholen en kerken zijn gesloten. Hoofdpijn, Kiespijn. Al wat U noo- dig heeft om deze pijnen te verdrijven is een Mijnhardt's Poeder. Per stuk 8 ct.; doos 45 ct. Bij Uw Drog. (Adv. Ingez. Med.) vincie Bali is door Italiaansche vliegers ge bombardeerd en volkomen vernield. Hoofdkwartier van den kroon prins gebombardeerd? Volgens een onbevestigd bericht uit Dessie zou het hoofdkwartier van den Abessynischen kroonprins gister morgen door Italiaansche vliegtuigen gebombardeerd zijn, en zouden zich 2 Grieken onder de slachtoffers be vinden. De Atlantique op zijn laatste reis. Vier Nederlandsche sleepbooten trekken het schip naar Glasgow. Vier Nederlandsche sleepbooten met een totale capaciteit van 4.350 PH. hebben Vrij dag te Cherbourg de romp van het indertijd uitgebrande stoomschip Atlantique op sleep touw genomen naar Glasgow, waar de At lantique zal worden gesloopt. Men verwacht, dat de reis zeven dagen zal duren. Aan boord van de Atlantique bevinden zich 15 matrozen, die de ankers zullen bedienen indien de sleepbooten door ruw weer gedwon gen zouden worden het schip in den steek te laten. DZJIBOETI, 6 Maart (Reuter-A.N.P.) Uit Eritreesche bron deelt men mede. dat Italiaansche afdeelingen oprukken in de richting van het Asjangi-meer. Van Abessy nische zijde verklaart men, dat de gevechten in het noorden nog steeds voortduren. Te Addis Abeba bestaat de.vrees, dat de stad gebombardeerd zal worden na het be zoek van een Italiaanschen bommenwerper. De correspondent van Reuter:A.N.P. in de Abessynische hoofdstad seint, dat het meentebestuur alle vrouwen, kinderen ouden van dagen heeft gelast zich gereed te houden om de stad morgen bij het aanbre ken van den dag te verlaten. De Italiaansche luchtmacht is zeer actief, ook in het gebied van den spoorweg naar Dzjiboeti. De correspondent van Reuter-A.N.P. te Harrar meldt in dit verband, dat een eska der van zes groote Italiaansche vliegtuigen vandaag boven den spoorweg heeft gevlogen van Arba tot ten Westen van Dire Dawa. De vliegtuigen hebben evenwel geen bommen uitgestrooid en verdwenen later in zuidelijke richting. De correspondent van Reuter-A.N.P. te Addis Abeba deelt mede, dat morgen een bij eenkomst van de leden van het corps diplo matique zal worden gehouden. Men zal spre ken over de verkenningsvlucht, welke van daag door een Italiaanschen bommenwerper boven Addis Abeba is uitgevoerd en over de mogelijkheid van een toekomstig luchtbom bardement op de Abessynische hoofdstad. De correspondent heeft vernomen, dat ze kere belangrijke legaties reeds aan haar on derscheiden regeeringen telegrafisch hebben verzocht stappen te willen laten doen te Rome, ten einde de zekerheid te verkrijgen over de vraag of de Italianen van plan zijn de hoofdstad te bomibardeeren. Men ver klaart, dat Addis Abeba en Dire Dawa als „open" steden worden beschouwd, daar zij reeds geruimen tijd worden gebruikt als bases voor militaire doeleinden. Derhalve zijn uit Dessié alle stukken luchtdoelartille rie gezonden. De Abessynische regeering publiceert een breedvoerig communique, waarin wordt te gengesproken. dat de keizer zou zijn gewond en dat de Italianen een overwinning zouden hebben behaald. Op het oogenblik zijn bloedige gevechten aan den gang en de regeering zegt, dat het resultaat hiervan nog niet bekend is. In het communiqé worden de berichten onjuist genoemd volgens welke ras Kassa zou zijn verslagen en ras Seyoem zich zou heb ben overgegeven. Ras Kassa en ras Seyoem, aldus verklaart men, vallen op het oogenblik de Italiaansche stellingen aan. Hun legers hadden zich te voren over een grooten afstand teruggetrok ken wegens de schadelijke lucht welke werd verspreid door de lijken van de Italiaansche en Abessynische militairen. Het communiqué vervolgt, dat niet alleen ras Kassa en ras Seyoem de Italianen aan vallen, maar dat ook ras Moeloegeta uit het gebied van Waldia in noordelijke richting optrekt De Abessynische regeering verwijt den Italianen de open stad Debra Markos uit de lucht te hebben gebombardeei-d. De vliegers hebben, aldus het communiqué, er verschillende huizen en drie kerken in bvand geschoten en verwoest. Tot deze ker ken behoort de kathedraal van St. Marcus. Er zijn veel slachtoffers onder de burger bevolking. De correspondent van Reuter-A.N.P. te Addis Abeba meldt, dat volgens niet offi- cieele beichten uit Abessynische bron, die te Addis Abeba zijn ontvangen, op het oogen blik de hevigste slag sedert het uitbreken van den oorlog in Tembien woedt. De Italianen en Abessyniërs strijden wan hopig zonder zich rekenschap te geven van de verliezen. Het aantal dooden aan beide zijden zou in de duizenden loopen. De rivierbedding van de Takazzé is geheel met lijken bedekt. Nu eens schijnt de eene dan weer de an dere partij de overhand te hebben, doch het resultaat zal vermoedelijk wel spoedig be kend worden, daar. naar men gelooft, noch de Abessyniërs noch de Italianen den strijd langer op zoo'n hardnekkige wijze zullen kunnen volhouden. De negus en maarschalk Badoglio zetten al hun reservetroepen in en het schijnt dat de troepen aan weerszijden numeriek gelijk zijn. (Copyright Reuter-A.N.P.) „Moreel der Abessynische troepen ongebroken", zegt Addis Abeba. In een officieel, Abessynisch communiqué, dat zich bezig houdt met de laatste gebeurte nissen aan het noordelijke front, wordt ge zegd, dat het moreel van de Abessynische troe pen onverwoestbaar is, ofschoon door de Ita lianen in strijd met de ook door Italië aan vaarde verplichting van 1925 gifgassen ge bruikt zijn. In het Abessynische communiqué wordt ver der uiteengezet, dat Italië onjuiste berichten verspreidt, en geen rekening houdt met het oorlogsrecht. Het heeft de open stad Debra Markos gebombardeerd, waarbij een groot aantal huizen en drie kerken vernield zijn. Daar in de stad juist markt gehouden werd zijn de verliezen onder de bevolking zeer groot •geweest. Ook de open stad Guinir in de f&o- Mededeeling in Fransch blad. PARIJS, 6 Maart (Reuter) 1100 mannen en vrouwen van alle klassen uit Wupperthal, wier eenige wensch was het weder oprich ten van de vakvereenigingen, hebben op aan wijzing van de Gestapo, 13 maanden in de gevangenis doorgebracht. Gedurende dezen tijd zijn 10 mannen door folteringen om het leven gekomen, een man is krankzinnig geworden en 628 zijn schuldi] bevonden aan hoogverraad. Dit is volgens den specialen correspondent van de „Excelsior" de tegenwooi'dige stand van zaken in het Rijndal nabij Wupperthal. Deze gevangen Duitschers, zoo zeide hij. zijn in groepen van 70 tot 100 man voor het Volksgerechtshof gebracht. Dit gerechtshof behandelt de zaak met gesloten deuren en de eenige wettelijke hulp die de beschuldigde kan krijgen is die van een door den staat niet openbaar gemaakt, maar men vermoedt, aangewezen verdediger. De uitspraken van dit gerechtshof worden dat de vonnissen varieeren van 5 tot 15 jaar tuchthuis en dat in sommige gevallen de doodstraf geëischt is. 250 van de menschen blijven nog over om verhoord te worden. De correspondent heeft de meeste inlichtingen gekregen in de buurt van Enschedé, door verhalen van hen die over de grens van het Rijnland waren ge vlucht. Voor het Hitler-regime was ongeveer 40 procent der bevolking van Wupperthal werk loos, daar de voornaamste industrie, n.l. textiel en kunstzijde, een depressie door maakt. De vraag naar vlaggen en partij doeken deed echter hier een opleving ont staan. Dit duurde echter niet lang en de loonen gingen spoedig weer omlaag. Wupperthal is nooit een Nazi-bolwerk ge weest. Het is de geboorteplaats van Engels, de medewerker van Marx. Wat de moord op Takahasji beteekent Door EMILE SCHREIBER. Korakiyo Takahasji, de Japansche minister van financiën, die door de jeugdige militairen vermoord werd. Deze foto heeft hij eenige maanden geleden, voorzien van zijn handteekening, onzen medewerker Emile Schreiber ter hand gesteld. GELDSCHIETERS VOOR DE RECHTBANK. In het verslag van de rechtbankzitting van Donderdag j.l. komen in de zaak tegen geld schieters voor de volgende regels: Een ge tuige had evenwel een bedrag van minder dan 500 geleend, waarvan echter wel een flinke rente was gevraagd. We maken de lezers er op attent, dat het laatste gedeelte van dezen zin moet luiden: waarvan echter in het geheel geen rente was Onze medewerker, de heer Emile Schreiber, is eenige maanden gele den teruggekeerd van een langdu rig verblijf in Japan. Men herinnert zich de interessante artikelen, die van zijn hand over dit land in ons blad verschenen zijn. Te Tokio heeft de heer Schreiber verscheidene ma len een onderhoud gehad met den minister van financiën, Takahasji, die bij de revolte te Tokio vermoord werd. In feite is het de financieele politiek van Takahasji, die vele ja ren het bewind gevoerd heeft over de Japansche financiën, welke de ware oorzaak is van den opstand. Deze grijsaard was de groote te genstander der Japansche militai- risten en de beschermer der be langen van de groote handelsmaat schappijen. De heer Schreiber geeft in dit ar tikel verslag van zijn gesprekken met wijlen Korakiyo Takahasji over de vraagstukken, die aan den op stand ten grondslag liggen. Hij wijdt bovendien de aandacht aan de mogelijke gevolgen van het voor gevallene voor de toekomst van de Japansche politiek. Ik verlaat te Londen de bioscoop, waar ik zoo juist „Things to come'-, „Dingen, die ge beuren gaan", van H. G. Wells gezien heb. ik ben nog onder den indruk van de tafereelen, die aan mijn oog voorbij trokken; een Engel- sche familie die, ondanks de verwarring welke zich in de wereld baanbreekt, haar gemakke lijk dagelijksch leventje blijft leven. En dan, ineens, komt de aanval van de vijandelijke luchtvloot, de vernieling van Londen begint, mannen, vrouwen en kinderen sterven bij massa's tegelijk met vergaste longen temidden der ontploffingen. Ik verlaat de bioscoop en ik zie. dat de kran- tenventers biljetten bij zich hebben, waarop met groote letters „Japansche ministers ver moord" staat. Dit beeld overweldigt mijn ge moed. De overeenkomst tusschen de film van Wells en de werkelijkheid van het oogenblik is duidelijk. Onder de ministers, die zoo juist gevallen zijn onder de kogels der militairen, bevindt zich Takahasji, die door zijn buitengewone persoonlijkheid over al zijn andere, min of meer onbeteekenende collega's uit het kabi net, domineerde. Takahasji bood zelfs weer stand aan het leger. Hij was de hoeksteen van het Japan, dat verdwijnen ging, het laatste bolwerk van het Japansche kapitalisme. Hij was niettemin een man, die zeer eenvou dig en bescheiden in zijn optreden was, maar welk een intelligentie straalde er uit zijn oogen! Ik zie hem weer voor me, zooals hij mij nauwelijks een paar maanden geleden op zijn bureau ontving, met zijn guitige glimlach in weerwil van zijn 83 jaren een glimlach ONZE DAGELIJKSCHE KINDERVERTELLINC. Om het hoekje van de deur gluurt Thijs naar binnenen wat hij daar te zien krijgt doet hem trillen van kwaadheid. Daar staat Claudius Kwadreef bij een grooten koffer en om hem heen ziet Thijs geopende zakken en kisten met juweelen en edelsteenen. Al die schatten gaart de boosdoener met een begeerig gezicht bijeen om ze vervolgens in den koffer te doen verdwijnen. Zoo is dus de hertog inderdaad het slachtoffer geworden van de streken van zijn neef en het middeltje, dat dokter Zoutezijn hem ingegeven had. Maar de straf zal niet lang op zich laten wachten, want Thijs is er ook nog! En terwijl jonker Kwadreef daar met zijn dieverij bezig is, heeft Thijs al iets bedacht om den roover in zijn eigen netten te vanega i die bij de meestal somber gestemde Japanners een zeldzaamheid is, een glimlach, die mij Voltaire in herinnering bracht. Men heeft mij verteld, dat hij alleen door zijn gezag on zijn populariteit kon verhinde ren, dat door toedoen van de steeds meer eischende militairen de vernietiging van de Japansche economie voltooid werd. Ik heb hem over dit onderwerp een nauw keurige vraag gesteld, die ik hier woordelijk herhaal, evenals zijn antwoord: „Is het waar, Excellentie, dat de militaire uitgaven bijna de helft bereiken van het Ja pansche budget, waarvan het tekort bijna 40 procent bedraagt?" „Ik heb over deze kwestie eenige bespre kingen gehad met den minister van oorlog", antwoordt de heer Takahasji. „Het zal nood zakelijk blijken, dat hij met mijn gezichts punt rekening houdt en ik hoop, dat mijn collega van buitenlandsche zaken mij door een verstandige politiek zal helpen de mili taire uitgaven terug te brengen. Daar Japan geen militairistisch land is, bestaat er geen reden, waarom mijn raadgeving niet opgevolgd zou worden". Ondanks zijn scherp verstand vergiste de minister zich hier en het geheele drama, dat zich afgespeeld heeft, vindt zijn verklaring in zijn antwoord. Het tijdperk der diplomatie is afgesloten, dat der militairen begint. De feitelijke heer- scher van Japan, na den keizer, zal of hij zelf de macht in handen neemt of niet ge neraal Nazaki blijken te zijn. dezelfde die te gen de bevelen van den minister van buiten landsche zaken Gaimusjo in, zijn soldaten eenige maanden geleden tot onder de muren van Peking bracht. Met hem gaat de volledige expansie van Japan in China beginnen. Tegelijkertijd wordt de Japansche bewapening ten top gedreven, waarbij op geen enkele wijze rekening met de begrooting zal worden gehouden. De situatie van Japan is in dit opzicht ge lijk aan die van Italië, het land dat ondanks zijn groeiende economische moeilijkheden, de expeditie in Ethiopië ondernam. En de re sultaten zullen dezelfde zijn, snelle verar ming van het land. Men weet, dat tien families (waarvan de be langrijksten de Mitsui's en de Mitsubisji's zijn) de helft van de financiën en de Japansche in dustrie in handen hebben. De Japansche mi litaire leiders, die bijna allen uit arme boeren families stammen, zijn een steeds vijandiger houding tegenover de hegemonie van het groot-kapitalisme gaan aannemen. Zij zullen misschien geen onmiddellijke en definitieve maatregelen tegen de kapitalisten nemen, doch met de verdwijning van Takahasji, den laatsten verdediger van het stelsel, zal niets hun meer in den weg staan deze families ge leidelijk te ruïneeren, al zou het alleen maar zijn door middel van gedwongen leeningen. Zelfs de liberale regeeringen hadden de ge woonte „vrijwillige bijdragen" van deze pluto craten te eischen, hetgeen nog met eenige voorkomendheid geschiedde. Zietdaar, waarom de moord op Takahasji voor den economischen toestand van Japan een gebeurtenis van even groote beteekenis is als het aan de macht komen van Adolf Hitler in Duitschland. En de vergelijking in den toestand van bei de volken, waarbij men het gebruik van soort gelijke methoden kan waarnemen (herinne ren de gebeurtenissen van den 26sten Februari niet aan die van den 30sten Juni 1934 doet binnen niet al te langen tijd een militair en politiek verbond voorzien. De heer Hirota, minister van buitenlandsche zaken, heeft mij, toen ik hem interviewde, be vestigd, dat er geen geheim verdrag tusschen Duitschland en Japan bestond en dat lijkt zeer aannemelijk, want de regeering, die op zoo tragische wijze haar bewind geëindigd heeft, is altijd voorzichtig te werk gegaan. Maar wat zal er in de toekomst gebeuren? Ongetwijfeld zal Nippon's expansie zich op gemakkelijke wijze in China voltrekken en dan staan de Japanners dadelijk voor de verleiding hun verovering tot de Sovjet-Russische ge bieden uit te breiden. Dan zullen zich tallooze moeilijkheden voordoen en de Japansche mi litairen weten zich overtuigd, dat het de Sovjet-Unie is, die hun een spaak in het wiel In ieder geval zal de Japansche militaire partij er zich toe zetten een einde te maken aan de bedreiging van een mogelijke inter ventie van de Sovjets in China. Laat ons niet vergeten, dat tal van Japansche officieren aan de militaire scholen in Duitschland ge studeerd hebben. Het Duitsche militairisme is hun zeer sympathiek. Alles leidt ons tot de overtuiging, dat de beide landen binnenkort geheim of niet een verbond tegen de Sovjet-Unie zullen sluiten. En de „dingen, die gebeuren gaan", waar Wells ons van verhaalt, naderen aldus met rasse schreden. Zullen zij zich in 1936 of in 1937 voltrekken? Zeer zeker zijn Duitschland en Japan dit jaar nog niet geheel gereed, maar is men dat wel ooit? En elk der beide landen weet, dat, hoe langer er gewacht wordt, des te meer de anderen in de gelegenheid zijn hun bewapeningen te voltooien. (Nadruk verbod*®*.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1936 | | pagina 7