Het Werkfonds werkt stimuleerend.
Zwarte dag voor
snelverkeer.
het
Industriefinanciering geniet geen
onverdeelde instemming.
DONDERDAG 7 MEI 1936
Vele ongelukken gebeurd
Drie dooden te betreuren.
Woensdag is voor het snelverkeer
een zeer slechte dag geweest. Er zijn
verscheidene ongelukken gebeurd,
waarbij tot nu drie menschenlevens te
betreuren zijn. De toestand van één
gewonde is zorgwekkend.
Woensdag heeft op het Zijdwerk. onder de
gemeente Wervershoof, een ernstig auto
ongeval plaats gehad. Een personenauto af
komstig uit Harlingen en waarin behalve de
chauffeur nog vijf personen waren gezeten,
is vermoedelijk tengevolge van het springen
van een band, met groote snelheid tegen de
langs den weg staande boomen gereden. De
wagen werd tengevolge hiervan ernstig be
schadigd en de inzittenden allen min of meer
ernstig gewond. Vijf hunner werden naar het
St. Jansgasthuis te Hoorn overgebracht.
Meisje al spelende onder een
auto geraakt.
Het 3V&-jarig dochtertje van de familie
Molema te Zuidlaren is bij het oversteken van
den weg door een vrachtauto van de firma
Hogenberg aldaar overreden en op slag gedood.
Den chauffeur van den wagen treft geen
schuld, daar het kindje plotseling achter een
boom vandaan voor de wielen van de auto
sprong.
Plotseling den weg overgestoken.
Woensdagmiddag reden op den Rijksstraat
weg onder Nieuwerbrug vijf jongens per rij
wiel, uit de richting Bodegraven komend. Plot
seling stak de veertienjarige Henk Slingerland
den weg over om bij zijn huis aan te rijden.
Op hetzelfde oogenblik naderde een vracht
auto, waarvan de bestuurder nog signalen gaf
en scherp naar links uitweek teneinde een
aanrijding te voorkomen. De jongen werd
nochtans gegrepen en op den berm van den
weg gesmakt. Hij was op slag dood. De chauf
feur verklaarde, dat de jongen geen richting
zou hebben aangegeven, doch ooggetuigen
zeiden, dat dit wel het geval was.
Gevaarlijk spel.
Woensdagmiddag te ruim vier uur is het 13-
jarige zoontje van de familie van Berkom te
Oss, dat aan een vrachtauto was gaan hangen,
op den hoek van de Kruisstraat en de Molen
straat, van den wagen gevallen. De jongen
werd bewusteloos opgenomen en in zorgwek-
kenden toestand naar het St. Anna Zieken
huis overgebracht. Men vreest voor het leven
van den knaap.
Tragisch ongeval te Amsterdam.
Een tragisch ongeluk heeft Woensdagmiddag
plaats gehad op den Spaarndammerdijk nabij
den Hemweg te Amsterdam. Een jongen van
16 jaar was op een auto geklommen van de
firma Bruynzeel uit Zaandam. Toen de auto
aan het einde van den Hemweg was gekomen
en den Spaarndammerdijk opdraaide verloor
de jongen in den bocht zijn evenwicht en viel
op straat. Op hetzelfde oogenblik kwam uit de
tegenovergestelde richting een auto, die hem
overreed. De jongen was op slag dood.
Beginsel van reisbelasting
ondervindt instemming.
Maar de voorgestelde regeling ontmoet
veel bezwaren.
Spoedig antwoord op het Voorloopig
Verslag der Tweede Kamer gevraagd
Nieuw collectief contract voor
de haringvisscherij.
Vloot vaart dus op 11 Mei uit.
De samenwerkende organisaties in het zee-
visscherijbedrijf hebben besloten voor 1936 een
nieuwe collectieve overeenkomst aan te gaan
voor de stoom- en de motor-schepen, welke
de drijfnet-haringvisscherij uitoefenen, als
mede voor de motorschepen beneden 200 P.K.,
welke de treilvisscherij uitoefenen, met de
Reedersvereeniging voor de Nederlandsche
haringvisscherij
Ten aanzien van de versch-haringvisscherij
en het jaagloon zijn enkele verbeteringen in de
loonregelingen aangebracht, terwijl de loon
regelingen voor de treilvisscherij voor motor
schepen beneden 200 P.K. onveranderd zijn
gebleven.
Hiermede staat dus thans vast, dat op 11
Mei het eerste vierde deel der vloot ongeveer
75 schepen ter drijfnet-haringvisscherij zal
uitvaren.
ROOFMOORDENAAR VAN HASSUM KRIJGT
20 JAAR.
DEN BOSCH, 6 Mei. De rechtbank deed
heden uitspraak in de strafzaak van den
roofmoord op den postkantoorhouder H. in
den nacht van 17 op 18 Mei 1935 in het Duit-
sche grensplaatsje Hassum.
De 30-jarige boekhouder uit Gennep, tegen
wien de officier van Justitie levenslange ge-
gevangenisstraf had geëischt, werd veroor
deeld tot twintig jaar gevangenisstraf.
DE „HINDENBURG" BOVEN ONS LAND.
Op weg naar Noord-Amerika.
Hedennacht te half een passeerde het lucht
schip „Hindenburg", op weg naar Noord-
Amerika, de Nederlandsche grens bij Roer
mond. Om vijf minuten voor een vloog het
luchtschip boven de stad Eindhoven. Het
vloog op ongeveer 600 meter hoogte boven de
stad en over het vliegveld „Welschap" waar
honderden het gevaarte nastaarden. Door den
helderen maannacht kon men duidelijk het
luchtschip waarnemen en zelfs opmerken, dat
de passagiers vanuit den gondel de toeschou
wers op den grond toewuifden.
De „Hindenburg" vervolgde zijn weg in
Noordwestelijke richting om over Tilburg langs
den spoorweg over Roosendaal naar Vlissingen
te vliegen.
Jongeman van een dak
gevallen.
Doodelijk ongeluk bij het nazien van een
antenne.
Verschenen is het Voorloopig Verslag over
het wetsontwerp tot heffing van een reisbe
lasting.
Blijkens dit verslag waren vele leden van
meening, dat het heffen van een belasting op
buitenlandsche pleizierreizen in dezen tijd
in beginsel aanbeveling verdient. Deze leden
zouden zich dan ook met het wetsontwerp
gaarne aanstonds vereenigen, ware het niet,
dat zij tegen de uitwerking van de grondge
dachte. zooals die in het ontwerp is vervat,
ernstige bezwaren hadden. Die bezwaren be
treffen in hoofdzaak het belasten van veel
reizen, die geen pleizierreizen zijn, den last,
door de wijze van heffing te veroorzaken, en
den ongelijken druk, waartoe de heffing in
den vorm, waarin die is voorgesteld, zal leiden.
Van de mate, waarin de regeering zal meenen
aan deze bezwaren te kunnen tegemoet ko
men, zouden zij het moeten doen afhangen,
of zij uiteindelijk hun stem al of niet aan het
ontwerp zullen geven.
Bij andere leden bestond ook tegen de
grondgedachte van het ontwerp ernstige be
denking. Het vrije reizigersverkeer aldus
deze leden is ongeveer het eenige. dat ons
van de vroegere algeheele verkeersvrijheid
nog rest.
Verschillende leden verklaarden, al achtten
ook .zij enkele wijzigingen gewenscht, dit ont
werp zeer toe te juichen. Deze leden waar
schuwden er tegen, het maken van buiten
landsche reizen voor te stellen als een le
vensbehoefte. De eenige werkelijk ernstige
moeilijkheid, welke deze leden zagen, was ge
legen in de controle. Ernstige bedenking be
stond bij een groot aantal leden tegen de om
standigheid. dat ook zakenreizen onder de
voorgestelde regeling zullen vallen.
Verscheidene leden meenden, dat -ten aan
zien van de reizen, welke om gezondheidsre
denen worden gemaakt, niet kan worden vol
staan met een welwillende houding van de
regeering bij de toepassing van het algemeene
artikel, dat haar de bevoegdheid tot vrijstel
ling, vermindering en kwijtschelding schenkt,
doch dat met betrekking tot de vrijstelling
om gezondheidsredenen een positieve bepa
ling in de wet behoort te worden opgenomen.
Vrij algemeen werd het onjuist geacht, dat
ook reizen voor studiedoeleinden door de
voorgestelde heffing zullen worden ge
troffen.
Ook werd de wensch uitgesproken, dat zij,
die zijn te beschouwen als „trekkers", d.w.z.
die te voet of per fiets of per kano reizen en
den nacht doorbrengen in kampeertenten of
jeugdherbergen, niet als reizigers in den zin
der wet zullen worden aangemerkt.
Gevreesd werd, dat in het zeer drukke
grensverkeer de reisbelasting waarschijnlijk
op groote schaal zal worden ontdoken. De
wenschelijkheid werd betoogd, dat aan de
bewoners van een groot deel der grensstreken
volledige vrijstelling wordt verleend. Ernstig
werd gevreesd, dat de ontworpen uitvoering
van de heffing op groote bezwaren zal stuiten
De allergrootste moeilijkheid zag men wel
in de controle. Wil men niet blootstaan aan
een ontduiking op groote schaal van deze be
lasting, dan zal een intensieve controle op
het verkeer over de grenzen moeten worden
geoefend.
Verscheidene leden wenschten bij voorbaat
te verklaren, dat zij het onjuist zouden ach
ten, als de regeering, na van dit voorloopig
verslag te hebben kennis genomen, in langen
tijd geen memorie van antwoord zou indienen
en aldus deze zaak slepende zou houden. Met
het oog op de reactie in het buitenland is het
gewenscht, dat een beslissing niet lang uit
blijft. Mocht de regeering meenen, dat bij
het voldoen aan alle of althans aan een groot
deel der hiervoor geuite verlangens de belas
ting niet een bedrag zou opleveren, dat de
moeite waard is, dan zou het aanbeveling
verdienen, dat het wetsontwerp zoo
mogelijk werd ingetrokken.
Voorwaardelijke straf heeft
niet geholpen.
TWEEDE KAMER
Voordracht voor Kamer-President opgemaakt.
Mr. Aalberse No. 1 op de
voordracht.
Or. n
Recidivisten van 12 en 14 jaar!
De gemeente-politie te Lutterade heeft de
twee broers G. en J. C., resp. veertien en
twaalf jaar, aangehouden, die zich de laat
ste weken aan tal van diefstallen in Lutte
rade en omgeving hebben schuldig gemaakt.
O.a. hadden zij de offerblokken van de kerk
te Lutterade gelicht. De jongens waren des
tijds ook lid van een beruchte dievenbende,
welke te Lutterade heeft geopereerd.
Voor deze misdrijven waren zij tot voor
waardelijke tuchthuisstraf veroordeeld.
DEN HAAG Woensdag.
Eerst nominatie voor het voorzitterschap,
waarbij zich geen verrassing voordeed. Mr.
Aalberse (R.K.) werd onmiddellijk met 74 van
de 82 stemmen nummer een. De a.r. afgevaar
digde v. Dijk kwam wederom no. 2 te staan,
doch de sociaal-democraten gaven niet hem,
maar hun partijgenoot Vliegen hun stemmen.,
waarna deze 3 werd: een aantal versnipperde
stemmen diende als demonstratie dat niet
alle afgevaardigden met deze keuze accoord
gingen. Vermoedelijk Vrijdag installatie van
den nieuwen Président.
Het wetsontwerp waar
door we een maat
schappij tot financie
ring van Industrie
zullen krijgen, greep
Mr. Korten horst
(R.K.) aan, om zijn hart
te luchten over de z.i.
nogal behoudenden
geest van dit Kabinet,
Op zichzelf ziet hij in
het aanhangige voor
stel een typisch symp
toom van het loslaten
van het beginsel der
staatsonthouding. Wat
nog geenszins gelijk staat met het betreden
van het pad, dat naar 't socialisme leidt, want
dit beteekent het brengen der productiemid
delen in handen van de gemeenschap en daar
van is in dit voorstel geen sprake.
Dit bewind maakt echter nog steeds den
indruk hartgrondig de maatregelen te ver
foeien, die zij zich genoodzaakt ziet, dank zij
de evolutie in de maatschappij, te nemen. Nog
altijd bestaat er een aanmerkelijk verschil tus-
schen wat de Regeering zegt te willen en wat
zij tenslotte doet. Terwijl de R.K. fractie met
haar idealen op 't gebied van de welvaarts-
politiek er van uitgaat, dat de individueele be
langen aan die der gemeenschap ondergeschikt
zijn, blijkt de welvaarts politiek der Regeerini.
die den ouden Adam maar niet kan afleggen,
hiervan geenszins voldoende doordrongen te
zijn. Meer solidaristische welvaartspolitiek is
gewenscht.
Het aanhangige ontwerp schept eigenlijk ook
niets nieuws; het bepaalt zich tot controleeren
en regelen. Door een veel te bureaucratischen
opzet verraadt het den angst der Regeering
om af te dalen van haar hoogen overheids-
zetel ten einde contact en samenwerking te
zoeken met de maatschappelijke krachten. Spr.
dringt er op aan, dat de Rijkscommissie voor
werkverruiming evenals het werkfonds een
plaats zal krijgen in den Raad van Advies en
voorts dat deze beide zooeven genoemde in
stellingen in een gebouw zullen worden onder
gebracht, maar niet in dat van het Departe
ment!
Mr. Wendelaar (lib.) kan niet, gelijk de
vorige spreker over zich verkrijgen, zijn stem
aan het ontwerp toe te zeggen. Eer zal hij 't
tegendeel doen. Maar beleefdheidshalve wilde
hij eerst nog even den Minister hooren, die
hem echter waarschijnlijk niet zou kunnen be-
keeren. Want princi
pieel is dit voorstel ver
keerd. In plaats van
zich geleidelijk terug
te trekken van het veel
te breede terrein zijner
bemoeiingen, begeeft
de staat zich met deze
zaak alweer verder met
haar bemoeiingen op
het gebied van het be
drijfsleven. Ook met de
door den R.K. woord
voerder bepleite actieve
handelspolitiek zouden
we volgens den voor
zitter der liberale par
tij steeds verder achterop komen. Hierna be
toogde de revol. soc. Sneevliet, dat we
steeds meer van een rechtsstaat een politie
staat worden; wat deze maatschappij zal be-
teekenen kan men afleiden uit de samenkop
peling aan het reeds in zoo slechten roep ge
raakte Werkfonds.
Dengenen, die van dit wetsontwerp ver
mindering van werkloosheid verwachten,
wenschte deze afgevaardigde een koude
douche te bereiden. De heer S m e e n k (a.-r.)
stipte aan, dat er nog wel groot verschil kan
bestaan t.a.v. de vraag hoe het gewenschte
doel, meerdere industrialisatie, op econo
misch te verantwoorden, tevens praotische
wijze te bereiken. Principieel is het onbe
twistbaar, dat de overheid een belangrijke
taak te vervullen heeft ter bevordering van
de volkswelvaart: niemand kan zeggen, waar
precies de grenzen liggen voor de overheids
taak. In den eenen tijd zullen die elders lig
gen dan in den anderen tijd, terwijl ook wat
Sneevliet (R.8.PJ
in andere landen gebeurt in dezen van in
vloed kan zijn. Van het ter tafel liggende
wetsvoorstel heeft deze afgevaardigde geen
groote verwachtingen, maar hij wil 't toch
ook niet bagatelliseeren en erkent, dat in de
gegeven omstandigheden de overheid met
betrekking tot industrie-financiering zeer
zeker een taak te vervullen heeft.
De heer L o v ink (c.-h.) die het in hoofd
zaak met den heer Smeenk eens is, voelt
niets voor Mr. Westerman's denkbeeld om
a tort et a travers industrieën in het leven
te roepen. Voorzichtigheid is geboden. In de
commissie van toezicht moge de Minister
practische personen plaatsen. Hierna con
stateerde de heer W ij n k o o p (commun.)
dat ook dit keer de berg een muis heeft ge
baard. Als de Regeering, wat zij zelf erkent,
het- Nederlandsche volk naar een lager le
venspeil brengt, moet men niet aankomen
met de bewering dat een wetsontwerp als het
onderhavige in het belang der massa zal zijn.
Spr. haalt er op onbegrijpelijke wijze de
sancties bij en de voordracht van Mr. Aal
berse als nummer één voor het Kamerpresi
dentschap, waarin volgens hem de bedoeling
Een halve eeuw geleden
Uit Haarlem's Dagblad van 1886.
7 Mei:
Van het eerlang te bouwen vereenigde
post- en telegraafkantoor te 's-Hage
moeten alle lokalen worden opgeleverd
den len Mei 1887.
Beide lokalen zullen niet met electri-
sche lampen doch met gas verlicht
worden.
opgesloten ligt de onrust in de binnenland-
sche politiek te doen toenemen. Wat overi
gens het wetsontwerp betreft, het zal ten
hoogste niet tot vermeerdering der werkloos
heid leiden, doch dat is vrijwel alles. Ten
slotte verkondigde de heer v. Voorst tot
Voorst (R.-K.) dat industrialisatie slechts
een lapmiddel is en dat het modderen blijft
zoolang we niet gedevalueerd hebben. Daar
op althans kwam zijn uiteenzetting neer,
waarna de heer v. d. Put (R.-K.) vrijwel
een zelfde geluid liet hooren, er verder voor
al nog op wijzende, dat regionale uitvoering
van dit w.o. aanbeveling zou verdienen.
De Minister, die begon met te verklaren,
dat hij zijn oorspronkelijke gedachte t.a.v.
een nationale industriebank niet ontrouw is
geworden, zal morgen het wetsvoorstel ver
dedigen.
E. v. R.
Verschillende dingen manen echter tot
vo o rzich tigheid.
Uiteenzetting in een persconferentie.
In de Zeeburgerstraat te Amsterdam was
Woensdagmiddag een jongeman op het dak
van een der huizen bezig met het nazien van
de antenne. Daarbij heeft hij vermoedelijk het
evenwicht verloren en is van het dak op straat
gevallen. Hij kwam op zijn achterhoofd terecht
en werd in zorgwekkenden toestand naar het Men behoeft met naar de Betuwe te gaan, om de lenteweelde der bloeiende boomen te be-
OL Vrouwegasthuis vervoerd. Kort daarop is wonderen. De Camphuijzenlaan te Heemstede is in een bloesemallé herschapen, nu de
hij daar overleden. appelboomen in vollen bloei staan.
In een drukbezochte persconferentie
hebben achtereenvolgens Ir. Hacke en
Ir. Bölger, die respectievelijk op dit
oogenblik nog de dagelij ksche leiding
hebben t.o.v. de openbare werken en
de industrieele bemoeiingen van het
Werkfonds, uiteenzettingen ten beste
gegeven over opzet, methode en resul
taten aan hetgeen er ten dezen ge
schied.
Voor het Werkfonds tot stand kwam, zoo
bracht Ir. Hacke in herinnering, opperde een
groep particulieren het denkbeeld om de
werkloosheid in Nederland te bestrijden met
behulp van f 60 millioen van de overheid, ter
wijl dan particulieren vermoedelijk ook nog
eens 60 millioen zouden opbrengen. Dank zij
dit totaal-bedrag van 120 millioen zou de
heele werkloosheidsplaag dra tot het verleden
kunnen behooren. Aldus de schoone voorstel
ling van zaken, die echter meer op fantasie
dan op werkelijkheidsbesef berustte.
Intusschen kwam een wet tot stand, waar
door 60 millioen beschikbaar werd gesteld voor
Openbare Rijkswerken, uitgevoerd in het be
lang van de werkverruiming, en voorschotten
of bijdragen in de kosten van tot dat doel door
anderen uit te voeren werken.
Een tweeledig doel stond hierbij op
den voorgrond: ten eerste directe
werkloosheidsbestrijding door het ter
hand nemen van op zichzelf econo
mische nuttige werken, waartoe men
echter zonder het werkfonds niet (of
niet zoo gauw) zou komen, en voorts
financiering van industrieele projec
ten. Natuurlijk moet de beslissing over
de besteding van deze Rijksgelden in
handen der Regeering blijven. Vandaar
de uit 6 Ministers bestaande
ministerieele commissie, die van den
aanvang af over alle haar voorge
legde plannen beslist heeft.
In den loop van zijn opmerkingen liet do
heer Hacke vooral niet na duidelijk in het
licht te stellen, waarom de nogal eens scherpe
kritiek over een te langzaam en te weinig
helpen door het Werkfonds in belangrijke
mate ongegrond is. De stuurlui aan den wal,
die zulks doen, geven zich immers geen re
kenschap Van de velerlei moeilijkheden, die
zich ten dezen voordoen.
Om nu maar eens even te blijven bij de
openbare werken. Voor zoover deze niet door
het Rijk werden uitgevoerd moest men toch
eerst onderzoeken of zij in het algemeen
schema van het Rijk passen. Wanneer b.v. een
jemeente met een plan voor een brug of een
weg voor den dag komt. dan dient toch voor
alles nagegaan of wellicht op het Rijkswegen
plan niet reeds iets van dien aard op betrek
kelijk korten afstand geprojecteerd is. Verder
moet vaststaan, dat men geen plannen gaat
uitvoeren, die zonder hulp van het Werkfonds
toch in uitvoering zouden komen en dan valt
ook te bedenken, dat in den regel de gemeen
ten niet met uitgewerkte plannen, doch met
zeer globale schema's voor den dag komen,
globaal ook wat de kostenbegrooting betreft.
Gedurende het vragen- en antwoordenspel
ter persconferentie, viel ontegenzeggelijk te
beluisteren, dat er wellicht van de zijde der
Regeering, speciaal wat de organisatie in de
toekomst betreft, en voorts wat het dienstbaar
maken van werkfondsgelden aan werkver-
schaffingsarbeid aangaat, een niet in alle op
zichten gelukkig beleid aan den dag wordt ge
legd. Maar de mannen, die tot nu toe aan het
hoofd van het Werkfonds staan, verdienen
geenszins het verwijt, dat zij niet vlug genoeg
opschieten. Wij althans kregen den indruk, dat
voor die krtiek geen deugdelijke gronden be
staan. En evenmin voor de opmerking, dat er
te weinig menschen dank zij het Werkfonds
aan den slag komen.
Om één arbeider gedurende één week op de
bouwplaats te werk te stellen, dient f 75 a f 80
te worden uitgegeven, waarvan dan f 25 aan
loon, de rest aan materialen, onteigening enz.
weggaat. Nu zit er in <de materialen, voor zoo
ver deze van binnenlandschen oorsprong zijn,
ook loon, wat eveneens met het transport van
het materiaal het geval is, zoodat er alles te
zamen f40 per week of f 2000 per jaar mee ge
moeid gaat om een arbeider te werk te stellen.
De volgende cijfers spreken o.i. boekdleelen: 't
heele bedrag van 60 millioen in één jaar ver
werkt aan openbare werken, zou beteekenen
30.000 arbeiders gedurende één jaar op bouw
plaats, in fabrieken enz. aan het werk. Zou
men alle werkloozen willen helpen (thans
pl.m. 400.000) dan ware daarvoor noodig niet
minder dan.... 700 millioen gulden voor één,
jaar en het volgende jaar zou het van het
zelfde laken een pak zijn.
Behalve de stimuleerende kracht moge ook
nog vermeld, dat het werkfonds bij de open
bare werken de arbeiders tot het normale
bedrijfsleven tracht terug te brengen. Daar
om worden alle werkfondswerken uitgevoerd
met aannemers en, behalve wat
de loonen betreft, onder normale arbeids
voorwaarden uitgevoerd.
Het werkfonds 1934 heeft, aldus de slot-
so mvan den heer Hacke, bijgedragen tot
werkverruiming, tot stimuleering van het be
drijfsleven, tot verhooging van Nederland's
economische weerkracht en heeft ook nog
nuttige diensten bewezen als schakel om te
komen tot normale bedrijfsverhoudingen.
Industrie-financiering.
Ir. Bölger stipte eerst even aan, hoe met
het behulp dezer afdeeling van het werk
fonds de werkgelegenheid bij de scheepswer
ven gestimuleerd wordt. Eenerzijds door, zij
het dan ook zeer beperkt gehouden prijs-
overbrugging, waardoor voorkomen kan wor
den, dat verschillende orders voor groote
schepen naar het buitenland gingen, aan den
anderen kant door het, tot een maximum
van 15 pet. van de bouwsom, verstrekken
van credieten als tweede hypotheek voor den
bouw van kustvaartuigen.
Wat nu de eigenlijk credieten aan de in
dustrie betreft, daarvan zijn een 20-tal toe
gezegd, tot een bedrag van bijna 3 millioen
gulden. Zij hebben aan den eenen kant de
bedoeling, bestaande bedrijven door een re
organisatie voor ondergang te behoeden en
daardoor werkgelegenheid in het land te
houden, aan den anderen kant de gelegen
heid te openen met steun van het Werkfonds
nieuwe producten te fabriceeren.
Zoo hebben een aantal credieten er toe ge
leid dat aan bestaande bedrijven de gele
genheid werd gegeven nieuwe producten aan
de markt te brengen, waardoor niet alleen
de werkgelegenheid in het bestaande bedrijf
behouden kon blijven, doch ook nieuwe werk
gelegenheid kon worden geschapen.
Bij de genoemde cijfers moet worden op
gemerkt, dat dit toegezegde bedragen zijn.
Wat dus nog niet wil zeggen, dat deze be
dragen inderdaad zijn opgenomen of ver
bruikt. Het komt voor, dat alleen door het
feit, dat de betrokkene de toezegging van
een crediet uit het Werkfonds had, hij van
particuliere zijde voldoende geld kan aan
trekken en daardoor het Werkfonds-crediet
zelf niet noodig heeft. Andere bedrijven heb
ben nog slechts een gedeelte van het crediet
opgenomen en hopen de rest niet noodig te
hebben.
Hier werkt dus het Werkfonds-crediet sti
muleerend, zonder dat het bedrag of al
thans het totale bedrag gegeven behoeft te
worden.
En nu de voorwaarden der credietverlee-
ning door het Werkfonds. In het algemeen
is de rente AVz a 5 pet. en den eisch eener
regelmatige aflossing van het crediet. meest
al in jaarlij ksche of halfjaarlijksche termij
nen, in dien zin, dat met een betrekkelijk
kleine aflossing wordt begonnen en deze
telkens iets hooger wordt, zoodat het geheele
crediet in 5 a 10 jaar is afgelost.
Bij de crediet-verleening gaat men uit van
het beginsel, dat het Werkfonds-crediet niet
gebruikt mag worden, om schulden, die het
bedrijf niet uit eigen middelen kan betalen,
af te lossen.
In het algemeen is het Werkfonds-crediet
de sluitpost, welke nog noodig is om het be
drijf te financieren en die niet op andere
wijze te verkrijgen valt. De crediet-verlee
ning vindt slechts plaats, wanneer men vol
doende rentabiliteit van het te financieren
project aannemelijk kan maken.
Voorts gaat men steeds na in hoeverre het
crediet tot werkverulaatsing in plaats van
werkverruiming aanleiding zou geven, omdat
het onjuist zou zijn een crediet te verlee-
nen, waarvan het gevolg is, dat de omzet
ten koste van bestaande Nederlandsche fa
brieken vergroot zou worden.
Het aantal teleurgestelden in het Werk
fonds is. doordat tal van factoren tot de ai-
wijzing van heel wat crediet-aanvragen
moesten leiden, heel wat grooter dan het
aantal ondernemingen, dat van deze Regee-
rinesbemoeiing profiteert.
Men bedenke echter wel, om een woord
van den Minister te gebruiken, dat het
Werkfonds geen St. Nicolaas is, die met pe
pernoten strooit en evenmin een kerkhof
voor op andere wijze mislukte financierin
gen.
E. v. R-
NED. HERV. KERK.
Drietal te Veere P. Fagel, cand. te 's-Gra-
venhage, P. H. Th. Stevens, cand. te Ginnike^
en H. v. Vliet, cand. te Velsen.
