Bestuurshervorming in de Indische
Buitengewesten.
A. V. R. 0. studio
geopend.
GEHEEL GEBIT
Spaansche miniaturen.
DONDERDAG 2 TUUT 1936
Regeeringscommissarissen in
van Gouverneurs.
plaats
Een wachfgeldkwestie.
Prinses Juliana bezoekt
Friesland.
Raamsdonk door feilen brand
geteisterd.
Zwemwater op natuurlijke
wyze gezuiverd.
Amsterdam geopend.
Minister Gelissen betreurt te
late indiening.
Feestelijkheden te Hilversum.
TANDHEELKUNDIGE
INRICHTING
VOOR DEN MIDDENSTAND
Rijksstraatweg 25, Haarlem-N
TWEEDE KAMER
Dr. C. W. Th. Baron van
Boetselaer van Dubbeldam
(Cbr.H.)
DEN HAAG Woensdag.
Op voorstel van den President kreeg de com
munist de Visser toestemming den Minis
ter van Sociale Zaken te interpelleeren naar
aanleiding van de visschers-staking te IJmui-
den en de stopzetting van steunuitkeering aan
werklooze visschers.
Van IJmuiden keerden we terug naar Indië.
Over de plannen i.z. de bestuurshervorming
merkte de heer v.
Boetzelaer (c.h.)
op, dat terwijl in Ne
derland de plaatselijke
autonomie juist wordt
ingeperkt ten bate van
de bezuiniging, men in
Indië het tegenoverge
stelde wil gaan doen.
Het zal daar zeker ook
niet tot bezuiniging
ieiden. De aanstelling
van Gouverneurs zal
allerlei moeilijkheden
veroorzaken. Als nu Mr.
Joekes een amende
ment indient om den hiervosr bestemden
post van f 80.000 terug te nemen, zal de Ka
mer zich voor een lastig probleem gesteld
zien.
De liberale woordvoerder v. K e m p e n
juichte toe, dat men het stelsel van de „zelf
besturen" tot schema voor deze plannen heeft
genomen. Onder indruk van de bittere finan-
cieele noodzaak is men tot indiening dezer
voorstellen overgegaan. Deze afgevaardigde
ondersteunt ze en zou met een eventueel
amendement-Joekes niet kunnen meegaan.
Bijval ontmoette Minister Colijn ook bij z'n
partijgenoot v. D ij k, doch Mr. Wester man
(Nat. Herstef) moest er niets van hebben en
zat vol kritiek. Minister C o 1 ij n wees er met
den heer v. Kempen op, dat er reeds dertig
jaar geleden op de bureaux in Indië een be
gin werd gemaakt met plannen voor decen
tralisatie. Van overhaasting kan men dus niet
spreken. De tienjarige ervaring, sinds dien met
de bestuurshervorming op Java opgedaan, is
niet bepaald bevredigend geweest. Een goed
geregelde financieele verhouding tusschen het
land en de zelfstandige onderdeelen ontbreekt
en verder deed zich de onvolledigheid gevoe
len in dien zin, dat men te veel vasthield aan
het centralistische systeem. Met 'n slakken
gang is men te werk gegaan, wat ergerlijk is:
overigens is het zelfs nog de vraag, aldus Dr.
Colijn, of deze vergelijking niet onbillijk is
tegenover de slakken!
Wordt de begrootings-
post. die thans hier
voor de Kamer ligt. j
(nadat de Volksraad
hem eerst al met over-
groote meerderheid
had aangenomen) ver
worpen, dan gebeurt
er niets. M.a.w. de
Kamer kan in dezen
vrijelijk beslissen.
Staatkundige opbouw
van de buitengemeen
ten stond op den voor
grond, maar deze
moest geschieden in
het kader van administratieve reorganisatie.
Een hervormingsplan, dat niet ais hoofdpunt
de vorming van groote zelfstandige groepsge-
meenschappen beoogde, zou voor dezen Minis
ter niets waard zijn; vorming van groote ge
westen als motor om dit doel te bereiken en
handhaving van het stelsel der zelfbesturende
gemeenschappen móeten zijn en zijn dan ook
die drie voornaamste factoren van de door de
Regeering voorgestane hervormingsplannen.
Duidelijke afscheiding tusschen wat centraal
en wat regionaal verzorgd dient te worden
vormt een nieuw element in de, nu voor de
buitengewesten bestemde bestuurs-reorganisa-
tie. En daarnaast de bevoegdheid tot regionaal
regelen inpiaats van alles en nog wat door het
centrale gezag te laten doen en bekostigen,
waarvan het resultaat is een overbelasting van
het te centralistische bestuurs-stelsel.
Wat nu het bezwaar betreft, dat de regio
nale regeling ook dienst zal kunnen doen
voor de financieele saneering acht de Mi
nister het gewenscht er op te wijzen, dat de
Regeering met het woord „saneeren" aller
minst oog heeft gehad op bezuinigen. De be
doeling is het beschikbare geld op meer effi
ciënte wijze aan te wenden, nl. voor datgene
wat naar gelang van de zeer uiteenloo-
pende behoeften van elke streek op zich
zelf daar noodig is.
Wat nu de o.m. door Mr. Joekes gevoerde
oppositie omtrent de benoeming der drie
Gouverneurs in de buitengewesten betreft,
wees de Minister er op, dat het toch wel
vreemd zou zijn als hier het Parlement het
beter zou willen weten dan de Volksraad èn
de Regeering in Nederlandsch-Indië. Overi
gens betwijfelde de Minister of het in de
gegeven omstandigheden staatsrechtelijk
mogelijk ware door middel van amendement
den post van f 80.000 te schrappen. Het be
treft hier immers niet een zelfstandig wets
ontwerp van de Nederlandsche Regeering
doch slechts een voorstel tot goedkeuring
van wat in Indië reeds is aangenomen. Men
kan z i. dus alleen aannemen of verwerpen,
doch niet amendeeren.
De Kamer zal goedn doen met deze voor
stellen mee te gaan, want dat is in het be
lang van Indië.
Mr. Joekes (v.-d.l ontkent dit in zijn
repliek en betoogt voorts, dat hij niet van
zins is een amendement in te dienen op een
Indisch voorstel, doch op een artikel van een
Nederlandsch wetsontwerp en wel om daar
uit te schrappen de goedkeuring van het- In
dische besluit dat gelden uittrekt voor de
bestuurshervorming ten einde tot de instel
ling van Gouvernementen en benoeming van
Gouverneurs over te gaan. Staatsrechtelijk
is de Kamer ten volle bevoegd' aldus haar
amendements-recht te hanteeren. Bovendien
acht spr. een dergelijke wijziging in overeen
stemming met wat in den Volksraad zelf
sterk leefde: daar voelde men heusch niet
veel voor invoering van dit onderdeel der
bestuurshervorming. Wel zal gewenscht zijn
op korten termijn de benoeming van Regee
ringscommissarissen te bewerkstelligen, die
dan verder uitvoering van de decentralisatie
onder de oogen zouden moeten zien en voor
bereiden. Daarvoor dient de Regeering ten
spoedigste gelden aan te vragen, zoo de Ka-
Mr. A. M. Jnokco <V.D>
mer het amendement mocht aannemen om
de goedkeuring van het eene door Mr. Joe
kes bestreden besluit te schrappen.
Na de replieken bleek Minister C o 1 ij n
zijn goede humeur een beetje kwijt geraakt
te zijn, doordat hij een deel der oppositie
met zijn betoog niet had kunnen overtuigen.
Wederom wees de Minister er op, dat de In
dische Regeering meende, dat de instelling-
van de Gouvernementen de vlugste manier
was om de gewenschte hervormingen voor
elkaar te krijgen en dat het wel wat eigen
wijs van de Kamer zou zijn als zij het beter
zou willen weten. Tenslotte moest Dr. Colijn
erkennen, dat het amendement-Joekes, zoo
als het nu ter tafel ligt staatsrechtelijk toe
laatbaar is, doch verstandig vindt hij het
niet. Na aanneming van dit amendement zou
de Minister er niet veel voor Voelen om den
door Mr. Joekes aangegeven weg in te slaan.
Wel ware hij bereid, als de Kamer het aan
hangige ontwerp ongewijzigd zou aannemen,
tot het inslaan van een middenweg
door namelijk te overwegen aan de
Indische Regeering de aanwijzing te doen
toekomen tot benoeming van Regeeringscom
missarissen over te gaan met achterwege la
ting van de onmiddellijke instelling van Gou
vernementen en benoeming van Gouverneurs.
Mr. Joekes (v.d.) zou het beter vinden
als de Kamer eerst zekerheid zou krijgen om
trent dit punt. Daarom ware aanhouding van
dit ontwerp tot dien aanbevelenswaardig.
Minister C o 1 ij n vond zulk een voorzich
tigheid niet noodig, want hij beloofde zooeven
reeds datgene, wat den heer Joekes kan be
vredigen. Deze is nu tevreden, mits hij nog
toegezegd krijgt, dat dan latere instelling der
Gouvernementen alleen zal geschieden nadat
alsnog Volksraad en Staten-Generaal hierover
hun oordeel zullen hebben gegeven. De Minis
ter komt ook aan dit verlangen tegemoet,
waarop het amendement-Joekes kan verdwij
nen, aangezien het daarmee beoogde doel be
reikt was. Z-h.st. ging hierop het ontwerp er
door, met aanteekening van de communisten
tegen.
Hierna kwam nog het ontwerpje aan de
orde, om tot 1 September 1937 te verlengen
het thans tot 1 September van dit jaar be
staande recht voor hen, die eindexamen van
de litterair-economische afdeeling van een
H. B. S. hebben afgelegd, om voor Indisch be
stuursambtenaar te gaan studeeren.
Tot besluit van den middag moest de Kamer
beslissen naar aanleiding van het verzoek
van den heer J. L. v. d. Pas, gewezen onder
wijzer te Haarlem, die alsnog gaarne een nieuw
wachtgeld toegekend zou zien. De commissie
voor de verzoekschriften voelde wel voor in
williging van dit verzoek door de Kroon, ge
adviseerd door den Minister van Onderwijs.
Zulks vooral ook in verband met den nood,
waarin deze oud-onderwijzer verkeert. Maar
de heer Tilanus (c.h.) was het er geenszins
mee eens en vond heelemaal niet, dat de bil
lijkheid tegemoetkoming aan het verzoek
eischte Spr. noemde het zelfs ergerlijk, dat
verzoeker jarenlang op 's Rijks kas had ge
teerd, zonder zich voldoende in te spannen
voor herplaatsing. De heer Suring (R.K.) ont
haalde zijn gehoor op een ingewikkeld juri
disch betoog over het probleem van verleening
van nieuw wachtgeld in verband met de be
palingen der L. O. wet en sloot zich aan bij
de conclusie van de commissie. De a.r. jeug
dige jurist v. Dijke vond nu ook een lekker
rechtsgeleerd kluifje en vloog hierop af; deze
afgevaardigde bleek meer voor het standpunt
Tilanus te voelen.
De voorzitter der commissie, de s.d. v. Z a-
delhoff verdedigde de voor den heer v. d.
Pas gunstige conclusie, waarbij hij er o.m. op
wees, dat adressant percies had gekregen
waarop hij recht had en niets meer, terwijl hij
werkelijk zeer veelvuldig zonder succes had
gesolliciteerd. De heer v. d. Bilt (R.K.) sluit
zich bij den heer v. Zadelhoff aan, waarna
Minister Slotemaker de Bruine, alle
juridische vragen ter zijde latend te kennen
gaf het niet verstandig van de Kamer te vin
den, hem te vragen een nieuwe wachtgeld
toekenning aan de Kroon voor te stellen. Want
hij, de Minister heeft g~en aanleiding om aan
dit verzoek gevolg te g< ven. Dat de heer v. d.
Pas meermalen bij sollicitaties nu op het
rekest zou hebben gekregen bij sollicitaties,
als gevolg van zijn geloof, acht Excellentie
Slotemaker onjuist. En daarmee vervalt ten
slotte het eenige motief door de commissie voor
haar conclusie aangevoerd.
Door in dit geval te helpen zou men een ge
vaarlijk precedent scheppen. Tenslotte, stelde
de heer Tilanus (c.h.) voor de gunstige
conclusie van de commissie te doen vervallen.
Morgen daarover stemming.
E. v. R.
Watertocht door het Friesche land.
Prinses Juliana, die dezer dagen een be
zoek aan Friesland brengt, heeft Woensdag
een boottocht gemaakt. De Prinses genoot
zeer van het schouwspel der Grouwster wa
teren en er heerschte aan boord een opge-
welke stemming. De Friezen beijverden zich
de Prinses te wijzen op allerlei plekjes die
hun van zoo menig vertoef op het water dier
baar geworden waren, vertelden van de moei
lijkheden, die er vaak overwonnen moeten
worden bij de vaart langs zoo menigen dro
gen wal of ander obstakel en vonden bij haar
een belangstellend gehoor Ook voor de na
tuur van het omringende land en. voor de
vogelwereld toonde de prinses een levendige
belangstelling' en de oude venen schenen
haar. naar zij verklaarde, een paradijs toe.
Het laatste deel ven de reis, van de Kruis-
waters naar Wartena, is een triomftocht ge
worden.
Reeds bij de Kruiswaters klonk van een
volgepakte boot, die aan den wal lag, het
Wilhelmus, onmiddellijk daarna overgeno
men door een schare schoolkinderen, die aan
den anderen oever stonden en die in draf
met het schip mee naar het dorp li-yen. In
Wartena zelf stond ieder hoekje aan het
water volgepakt met menschen.
Ook daar weer een schare schoolkinderen,
die het Wilheumus aanhieven, terwijl burge
meester Poppinga aan de kade de Prinses
na haar tocht over de wateren- van zijn ge
meente Idaderadeel verwelkomde. Nadat de
Prinses zich nog eenige oogenblikken met
den kapitein van de stoomboot onderhouden
had en haar ingenomenheid met het tochtje
had betuigd, werd per auto de terugrit naar
Leeuwarden aanvaard,
In het dorp Raamsdonk is Woens
dagmiddag brand uitgebroken in een
groote hooischuur van den heer Van
Dongen. Het vuur sloeg over naar de
belendende boerderijen van de heeren
Verschure en van Zuilekom, terwijl
ook een woning waarin twee gezinnen
waren gehuisvest, in brand geraakte.
Alles werd met de grond gelijk ge
maakt. De schade wordt geschat tus
schen f 75.000 en f 100.000.
Nederlandsche vinding op groote schaal in
Engeland toegepast.
Woensdag' is uit Engeland teruggekeerd de
heer D. N. Kuipers, directeur van de zwem
en badinrichting aan den Heiligenweg te Am
sterdam en uitvinder van een systeem van
waterzuivering dat in genoemd zwembad reeds
acht jaar in gebruik is. Het systeem heeft de
aandacht getrokken van een Engelsche maat
schappij, die thans bezig is, het op groote
schaal in Engeland toepassing te doen vinden.
Zooals bekend verondersteld mag worden,
zuivert men in het algemeen het zwemwater
in binnenbaden door middel van toevoeging
van chloor of chloor-amine, hetwelk schade
lijke bacteriën vernietigd. De onreinheden in
het water worden door middel van verschil
lende zand- en grintfilters verwijderd.
De toevoeging van chloor of een chloor
verbinding heeft echter ook nadeelen. De
huid, de oogen en ooren van zwemsters en
zwemmers worden er meermalen door aange
daan, terwijl het chloor ook de voor het
lichaam nuttige bacteriën doodt.
De heer Kuipers heeft nu een systeem van
waterzuivering uitgedacht, dat geheel het
natuurlijke proces nabijkomt en daarom ook
den naam „bio-fliter-systeem" draagt.
In de natuur worden schadelijke bacteriën
door andere, dus voor ons nuttige, bacteriën,
vernietigd, mits de laatste in de meerderheid
zijn. Door het inbrengen van een bepaald pro-
tozoo, dat vooral in zuurstofrijk water gedijt,
worden de coli-bacteriën, die vooral zwem
water verontreinigen, vernietigd.
Het systeem van den heer Kuipers is nu
daarop gebaseerd, dat deze protozooën in het
zwemwater worden gebracht, terwijl tevens
door een speciale wijze van filtreering het
zuurstofgehalte van het water hoog gehouden
wordt. Hierdoor kunnen de protozooën zich
in stand houden en hun zuiverend werk ver
richten. Zijn er geen bacteriën te bestrijden,
dan worden de zwakke exemnlaren door de
sterke vernietigd, wat tot versterking van de
soort leidt.
Wanneer dus gezorgd wordt, dat steeds het
zwemwater voldoende zuurstof bevat, blijven
de beschermende orotozooën in sterkte be
staan. zonder dat eenige verdere inmenging
of controle noodig is. Het geregelde onderzoek
door den geneeskundigen dienst is hier de
proef op de som.
De voordeelen van dit ,.bio-filter"-svsteem
zijn dus. dat het zwemwater od de snelste en
meest afdoende wijze gereinigd wordt, ter
wijl het volkomen helder en zuiver blijft. De
heer Kuipers liet als demonstratie een glas
water uit het bassin scheppen en zette dit
naast een glas drinkwater.
Het onderscheid van beide soorten water
was noch te zien, noch te ruiken, noch te
proeven.
r» T ivernor.U
Hartelijke ontvangst te Doncaster.
Het was Woensdag een groote dag, niet al
leen voor de Koninklijke Luchtvaart Maat
schappij en de British Continental Airways
Limited, maar ook voor Doncaster,. in York
shire, een stadje van 70.000 inwoners, dat nu
opeens een dagelijkschen luchtdienst op het
vasteland heeft gekregen. Het spreekt wel
vanzelf, dat de K.L.M. en de British Conti
nental Airways niet zoo maar op eens hun
keuze op Doncaster hebben laten vallen, Naar
men weet is de K. L. M. twee jaar geleden een
dienst van LiverpoolAmsterdam met Huil
als tusschenstation begonnen.
Deze verbinding voldeed echter niet. Thans
is Doncaster als tusschenstation op deze route
gekomen. De verwachtingen zijn hoogge
spannen, want dit plaatsje ligt in het centrale
punt van het industrieele (wol, staal en ko
len) Yorkshire, tot welk district steden als
Leeds, Sheffield en Bradford behooren.
Sinds twee jaar heeft Doncaster een vlieg
veld en juist Woensdagochtend was de laatste
hand aan het keurige stationsgebouw gelegd.
De heeren Plesman, De Vries, Captain Le-
verthon en de heer Dijkstra en Fairey Jones
(van de B. C. A.) en een verslaggever van
het Algemeen Nederlandsch Persbureau land
den Woensdag omstreeks kwart voor een op
dit vliegveld. De gasten werden door het ge
meentebestuur ontvangen en aan een maaltijd
werden vele vriendelijke woorden gesproken.
Van het wetsontwerp tot regeling van den
invoer van koffie.
Blijkens de memorie van antwoord inzake
het wetsontwerp tot regeling van den invoer
van koffie betreurt ook de minister van
Handel het ten zeerste, dat tusschen de af
kondiging van het koninklijk besluit en de
indiening van het onderhavige ontwerp van
wet een periode van bijna 2 maanden heeft
gelegen.
Daar aan de onderhavige contingenteering
problemen van verschillenden aard waren
verbonden, welke ten deele op het terrein
van ambtgenoot-en van den minister liggen,
is het begrijpelijk, dat de opstelling van dit
ontwerp van wet, ook al heeft zich daarbij
geen noemenswaardige vertraging voorge
daan, iets meer dan den gebruikelijken tijd
heeft genomen. Wellicht ten overvloede wil
de minister er nog op wijzen, -dat het samen
vallen van den datum van indiening van dit
ontwerp met den datum van de opheffing
van de contingenteering van koffie geheel
aan toevallige omstandigheden moet worden
toegeschreven.
Officieele openingsplechtigheid door
Ir. Damme verricht.
Heden heeft te Hilversum de officieele
opening plaats gehad van de nieuwe
A.V.R.O.-studio.
De feestelijkheden begonnen reeds vroeg
in den ochtend. In de burgerzaal van het
gemeentehuis had te 10 uur een officieele ont
vangst plaats door het gemeentebestuur,
waar de burgemeester de heer J. M. J. H.
Lambooy de dames- en heerenleden van de
gewestelijke besturen en de dames van de da-
gelijksche bestuursleden welkom heette.
De heer De Clercq sprak woorden van dank
tot het gemeentebestuur.
Na de bezichtiging van het prachtige raad
huis maakte het gezelschap een autotocht
f r. IJamme.
door het versierde Hilversum, waarop in den
Japanschen tuin van hotel Hamdorff te La
ren de lunch werd gebruikt.
Te twee uur arriveerde de directeur-gene
raal der P. T. T.. de heer ir. M. H. Damme, aan
de nieuwe A.V.R.O.-studio, waar hij in de
bestuurskamer werd ontvangen door het da-
gelijksch bestuur en de leden van de bedrijfs
directie.
Het gezelschap, waarbij zich ook de A.V.R.O.-
besturen en vele genoodigden hadden gevoegd,
begaf zich vervolgens naar de groote zaal,
waar zacht orgelspel klonk.
Hier heette de heer G. de Clercq, A.V.R.O.'s
voorzitter, de gasten welkom.
Vervolgens hield de heer W. Vogt, direc
teur van het omroepbedrijf een gedachtenis
rede, waaraan wij 't volgende ontleenen: De
omroep in ons land is de vrucht van vrijwil
lige samenwerking. Een instituut dat zooveel
schoone kanten bezit, dat het door den minis
ter van Binnenlandsche Zaken terecht
genoemd wordt: een resultaat van een eer
biedwaardig brok volkskracht. Te hebben
mogen medewerken aan de oprichting, de
ontplooiing, de voltooiing van een belangrijk
deel van dit maatschappelijk goed. is voor mij
geweest en het is dat nog, een eer, een blijd
schap, een heerlijk levenswerk. Spr. schetste
hierop den ontwikkelingsgang van de A.V.R.O.-
studio-aceomodatie en releveerde vervolgens
kort de totstandkoming van de nieuwe stu
dio.
Spr. bracht tenslotte dank aan de architec
ten, die het gebouw hebben tot stand ge
bracht. Moge het schoone gebouw lange jaren
voor onzen omroep zijn een gelukkig huis,
waarin alle arbeid een vreugde zal zijn." zoo
besloot spreker.
Vervolgens was het woord aan ir. M. H.
Damme, die de nieuwe studio officieel opende.
Als leider van het staatsbedrijf der Poste
rijen, telegrafie en telefonie waarmede de om
roepvereenigingen bij de vervulling van haar
dagelijksche taak schier elk oogenblik in con
tact komen, heb ik zei spr. gaarne de uitnoo-
diging van de AVRO aanvaard om de nieuwe
studio te openen.
Alvorens enkele woorden te spreken met
betrekking tot de feestelijke gebeurtenis, her
innerde spr. aan de opening van de nieuwe
uitzendzaal in 1927 door wijlen minister Van
de Vegte. Deze deelde toen mede, dat het aan
tal luisteraars gestadig' toenam en ongeveer
35.000 bedroeg. Thans is dit cijfer 200.000, wat
zeker boekdeelen spreekt.
Hetzelfde geldt voor de oplaag van het om
roepblad. Einde 1926 ongeveer 30.000 exem
plaren, einde 1935 ongeveer een kwart mil-
lioen. Ook het bedrag van de geheel vrijwillige
luistervinkbijdrage, dat einde 1926 ongeveer
f 125.000 en over 1935 ongeveer f 660.000 be
droeg. geeft duidelijk aan hoe het de A.V.R.O.
is gelukt den vereenigingsband op hechten
grondslag te vestigen.
Na deze korte opsomming van cijfers, kwam
spr. tot het eigenlijke doel van deze fees
telijke bijeenkomst, de herdenking van het
feit, dat de A.V.R.O. de beschikking heeft over
een studio-complex, dat is geworden tot een
instituut, hetwelk, op het oogenblik althans,
haar gelijke niet gemakkelijk zal vinden in
binnen» en buitenland.
In het vervolg van zijn rede herinnerde
spr. eraan, dat door den voortdurenden offer
zin van hare vele duizenden luistervinken, het
de A.V.R.O. mogelijk is geweest het prachtige
gebouwencomplex waarvan wij thans de
plechtige opening mogen beleven, tot stand
te brengen. Dan moet er wel een reden zijn
voor deze blijvende trouw en aanhankelijk
heid. die niettegenstaande den zwaren eco-
nomischen druk, welken ook de A.V.R.O.-
luistervinken stellig in ruime mate zullen
ondervinden, tot zulke grootsche daden heb
ben kunnen leiden.
Spr. wenschte de AVRO van harte geluk
met haar nieuwe studio's. Hij hoopt, dat zij
door de verkregen betere technische outil
lage in staat zal zijn haar werk nog tot groo-
tere volmaaktheid te brengen tot heil van
den Nederlandschen omroep in het algemeen
en van haar tallooze luistervinken in het
bijzonder.
Spr. deelde mee, dat het de Koningin heeft
behaagd den heer W. Vogt op voordracht
van den minister van Binnenlandsche Zaken
te benoemen tot ridder in de orde van
Oranje-Nassau. (Applaus).
Spr. verzocht de leden van het bestuur de
onderscheiding aan den directeur verleend,
mede te beschouwen als een erkenning van
de groote diensten die de AVRO, zoowel in
technisch als in cultureel opzicht aan de
ontwikkeling van den Nederlandschen om
roep heeft bewezen.
Spr. verklaart tenslotte de AVRO-studio's
voor geopend.
Tegenover het oude Raadhuis
Minimum tarief
met inbegrip van trekken m
met garantie.
Spreekuren alle werkdagen van 9—4
uur. Avondspreekuren Maandags,
Dinsdags, Donderdags van 79 uur.
(Adv. ingez. Med.)
Het AVRO-oi'gel speelde daarop het volks
lied, waarna het AVRO-omroeporkest onder
leiding van Nico Treep de jubel-ouvertui'e
van Weber en den triomfmarsch uit „Aida"
speelde.
Na het gebruiken van den eerewijn werd
een rondgang gemaakt door de studio.
VOLKSBOND TEGEN DRANKMISBRUIK
VERGADERT.
Heden werd te Arnhem de algemeene ver
gadering gehouden van den Volksbond tegen
drankmisbruik. De voorzitter, het tweede Ka
merlid Mr. W. C. Wendelaar sprak de ope
ningsrede uit, waarin hij zeide, dat hij het
tot een eer rekende om op de plaats gesteld
te zijn, waarop zoovele bekwame voorgangers
blijk hebben gegeven van hun sociaal gevoel
en hij kon verzekeren, dat de bestrijding' van
het drankmisbruik steeds zijn warme instem
ming heeft gehad.
Spreker prees het werk der afdeelingen
Arnhem, Assen, Bergen op Zoom, Hasselt, Rot
terdam, Utrecht, Vlaardingen en Zutfen, die
zich veel moeite geven om niettegenstaande
de moeilijke tijdsomstandigheden nuttig
werkzaam te zijn. Het hoofdbestuur stelt de
werkzaamheid dezer afdeelingen zeer op prijs
en betuigt zijn dank voor den betoonden ijver,
die zeker een aansporing voor anderen zal
zijn om dit goede voorbeeld te volgen.
HET ZEDENDELICHT.
De Raadkamer der Haagsche Rechtbank
heeft Woensdag de invrijheidstelling gelast
van den verdachte W., die eenigen tijd in
voorarrest heeft doorgebracht verdacht be
trokken te zijn bij het zedendelict.
Dorpshuizen.
ALICANTE, Juni '36.
Wie als vreemdeling lang'eren tijd leeft
onder het Spaansche volk ook op het platte
land, waar toch wel véél anders is dan in
het eigen land, zal er zich thuis voelen; daar
voor heeft nu eenmaal dit volk zijn prach
tige kwaliteiten, die sterk aantrekken. Maar
één ding zal den buitenlander altijd iets
onbegrepens blijven, dat is het huis, waarin
de menschen hier wonen. In bouw zoowel ais
in de inrichting' der woning, meent de bui
tenlander, dat hijzelf 't beter doet en zelfs
de buitengewone zindelijkheid, helderheid
van de Spaansche dorpswoning, waarvan ik
al eens vertelde, kan zijns inziens niet goed
maken, wat den Spanjaard hier mankeert.
Nu moet veel, wat ons menschen uit het
Noorden in de Spaansche woning minder
voldoet, op rekening gesteld worden van het
heete klimaat. Ik denk hier bijvoorbeeld aan
de overal bestaande steenen vloeren, die men
overigens ook in het uiterste Zuiden van
Frankrijk al aantreft en die voor een Hol
lander nu eenmaal niet aannemelijk zijn. Dat
zelfde klimaat, is oorzaak, dat men ook min
der binnenshuis is en daarbij ook niet de be
hoefte heeft zijn woning zoo warmgezellig te
maken, als men 't in Noorden doet. Maar wat
dan te zeggen van de licht en buitenlucht-
looze slaapkamer, die men veelal aantreft,
ook in nieuwe huizen? 't Kan ermee in ver
band staan, dat men gewoonlijk alleen gelijk
vloers bouwt en het dan moeilijker is om al
de vertrekken ramen te geven, maar dat
mankeeren van een verdieping' is op zich zelf
voor ons al iets onmogelijks. En welke gevol
gen, afgezien van andere overwegingen, dit
mankeeren in onze dorpshuizen ook nog heb
ben kan, kan men zien, als er een enkele
maal, ook in dit drooge land, eens noodweer
is en de heele behuizingen onder water komen
te staan. Ik vertel een volgend maal eens van
een „temporal" dien we- hier kort geleden heb
ben meegemaakt. Maar om nu op die boven
besproken slaapvertrekken terug te komen,
„die moeten toch wel ongezond zijn?" zal men
mij vragen. Mijn eenig antwoord op deze
vraag moet zijn, dat daar 's morgen geen
kuchende, magere bleekneuzen uitgekropen
komen, maar bruine dikkerds, glimmend van
gezondheid en levenslust, niet wetend, hoe
snel ze met den grootsten smaak hun eerste
ontbijt meest buiten op straat beginnen zul
len. Het schijnt dus in dit zonneland toch
niet zooveel kwaad te kunnen, als men wel
denken zou. Ze houden 't er goed bij uit!
Maar met dat al kon een Spaansch dorps
huis naar onze begrippen met weinig moeite
en kosten wat huiselijker zijn, dan het is.
Waarom nergens een behang alleen de witte
muur, nergens zelfs een klok? Waarom niet
de gezelligheid van een tafel met stoelen
eromheen, en zooveel andere dingen, die een
woning in Holland gezellig maken Hier staan
in ieder huis een groot aantal stoelen tegen
de witte muren, verder nog een enkel kastje
of zoo iets, maar een tafel is er alleen voor
de maaltijden. De vrouwen zitten, voor zoo
ver ze tijd hebben en ze niet vóór de deur
op straat zitten, bijeen met hun werk op hun
schoot, terwijl de mannen buiten den maal
tijd naar de herberg, naar het „casino" gaan,
waar ze kaart spelen. Drinken doen ze maar
heel weinig; ik heb nog niet kunnen begrij
pen. waar de herbergier van bestaat. Ls" het
heele gezin bijeen, dan zit men op de stoelen
tegen den muur, maar een tafel hoort daar
niet bij. Ik herinn°r me, hoe op het laatste
Paaschfeest toen vele dorpsgenooten ons
oudergewoonte buiten kwamen opzoeken een
deel van onze vrouwelijke gasten er maar niet
overuit kon, dat we v0ór ons huis, behalve
tuinstoelen ook een tuintafel hadden staan.
Stoelen, dat begrepen ze, maar een tafel? 't
Was nu toch geen etenstijd? Maar waarvoor
zou dan die tafel er wel zijn? Dat was zeker
typisch Hollandsch? hoorden we zeggen. Het
verschil in opvatting over gezelligheid is toch
niet zoo heel onbelangrijk.
G. B, I,
