Eengrootsche gebeurtenis te Berlijn.
WMimklj
Jesse Owens loopt de 100 M. in
10.2 sec. (nieuw wereldrecord).
De eerste dag der atletiekwedstrijden.
H
1
UÊÊ
MAANDAG 3 AUGUSTüs' iV36
Berger in de kwart-finale
uitgevallen.
Osendarp en Van Beveren in de
demi-finale.
Fraaie successen van de Nederlanders.
DE OLYMPISCHE
SPELEN GEOPEND.
De Marathonwinnaar van 1896, de Griek
Spiridon Louis, overhandigt Hitier den uit
Griekenland medegenomen olijftak.
Uit Berlijn: De belangstelling voor de
groote openingsplechtigheden was
Zaterdag' wel zeer groot. Niet alleen
tallooae buitenlanders hebben zich
naar de binnenstad begeven, waar 's morgens
vroeg reeds voorname straatgedeelten waren
afgezet, men kan wel zeggen, dat heel Berlijn
op de been is.
In die buibenstraten ziet men gieen voet
gangers, alleen auto's en bussen snellen voor
bij, om waar mogelijk een parkeerplaats te
vinkten. En bij het centrum van de feeste
lijkheden staan de toieischouwers dan ook
vele rijen dik. Steedis stroomein zij aan; miem
vraaigit zich af, waar al deize memschen ge
borgen moeten worden, zelfs wanneer men
ziet diat de ruimte buitengewoon groot is.
De jgrootste drukte concentreert zich bij
het begin van Unter den Linden, welke bou
levard zelf thans geheel stil ligt, een plech
tige stilte, nog verhoogd door de vlaiggenvieir-
siering die thans beter dan ooit uitkomt.
De groepen van de spontstudeinten der 'di
verse landen, waarbij wij ook de Hollandsche
éuipe ontdekken, in keurige grijze unifor
men mat grijze studentenbairetten op het
hoofd, staan naast het graf van dien onbe
kenden soldaat opgesteld.
Klokken beieren en daartussehen dioor
flitsen zanggeluiden van aanrukkende jon-
igensigToepem.
Tusschen het Ehren-dankmal en den girooten
Berlijnschen Dom staat het altaar opgesteld,
waar straks het Olympische vuur voor het
eerst in deze Olympische stad zal branden,
na een tocht van Griekenland, het klassieke
land der Olympiade, naar B'eirlijn te hebben
gemaakt.
Terwijl men dus buiten de voorbereidingen
treft voor het ontvangen van het Olympische
vuur hebben in twee groote kerken van Ber
lijn kerkdiensten plaats, die eene in dien Bot-
lijnschen dom voor de Protestanten, de an
der in de Hedwig-kirche voor de Katholieken.
In den dom, een gnootseh rond koepeige-
bouw, was het stampvol. In diepe aandacht
luisterde de massa naar het orgelspel van
prof. Fritz Heitmann, naar den sonoren zang
van het Staats- en Domkoor en naar de or
kestmuziek van het orkest van de Gau Ber
lijn, het geheel onder leiding van prof. Al
fred Sittard.
In -die wijdingsvolle sfeer van die Bediwdig-
kirche werd een plechtige hoogmis gecele
breerd door Z.Exc. den Bisschop van Berlijn,
dr. Konrad von Preysing. Ook hier een groot
aantal geloovigen, die met deze diensten de
Olympiade kerkelijk opeinden.
Nog meer schupo's rukken aam; er wordt
gefilmd, gefotografeerd en men geeft radio
verslagen.
Straks is het begin der Spelen een feit.
Noig enkele uren en die laatste estafetteloo-
per brengt zijn kostbaren lasit Duitschlamd's
hoofdstad binnen.
Unter den Linden en
in den Lustgarten.
Reeds vroeg in 'den morgen hadden de le
den der Hitlerjugend en van den Bund Deut-
scher Madel zih verzameld op de verschil
lende sport- en speelplaatsen van Berlijn.
De leden van het Internationaal Olympisch
Comité brachten o.a. een bezoek aan de Spe
len der Hitlerjugend in het volkspark Reh-
berg. Te half twaalf verzamelden zij zich
bij bet Ehren-denkmal Uhteir diein Linidien,
waar graaf De Bailleit Latour naimiems helt
I.OC. een krans legde op het monument voor
de in den oorlog gevallenen.
Na afloop hiervan werden de leden van heit
I.O.C. en verschillende andere eeme-igasten
in het Alte Museum officieel ontvangen.
Inmiddels waren in vele dleeien der stad
de groepen Hitier-jongens en -meisjes opge
marcheerd naar de omgeving van Uniter den
Linden, waar ter weerszijden groote tribu
nes voor 'gemoodigden waren opgericht, ter
wijl voor het bordes van het Alte Museum
een spreekgestoelte was opgeslagen en waar
rechts daartegenover het slot het bekken op
een verhooiging stond opgesteld, waarin de
vlam van den Olympischen Fakkel tot 'smiid-
flaigs brandende zou worden gehouden.
Son Tschammer und Osten.
Te ruim 12 uur marcheerden de deelne
mers aan het internationale jeugdkamp ach
ter huin nationale vlaggen den Lustgarten
binnen om zich ter weerszij den op te stellen.
Hierna verschenen de genoodigdien bij de
ontvangst in het Alte Museum op het bordes
en toen begon de opmarsch der jeugdorga
nisaties. Met een fronitbreedtie van 45 man
naderden zij tegelijkertijd langs die Kadser
Wilhelmstrasse en Unter den Linden den
Lustgarten, die zij inizwentatien tusschen die
beide tribuines door met een fromtbreedte
van 90 man.
De geheele reusachtige ruimte voor het
Alte Museum was gevuld met bru.ne unifor
men, waarachter de meisjes in hun witte
sportblouses nog juist vóór heit slot een
plaats kondien krijgen.
Op een bepaald commando kwamen de vaan
dels der jeugdgroepen uit het slot en terwijl
het lied der Hitter jeugd werd aangeheven
werden zij tusschen die jeugdgroepen door
naar het oude museum gedragen, waar het
bordes er geheel mee weird bezet-
Vervolgens heetten die rijks jeugdleider
Baldur von Schirach en de rijkssportleider
Von Tschammer und Oaten in het bijzonder
die buiteinlandsche jeugd en ook die Duitsehe
jeugd welkom in de stad dier- Olympische
Spelen.
Het vuur komt
Na deze redevoeringen klinken trompet
signalen en dan betreedt tenslotte Dr. Goeb-
bels het spreekgestoelte, om nog enkele woor
den tot de verzamelde jeugd te spreken.
Het groote momenit is aangebroken.
De laatste fakfcelloopar komt tusschen die
haag van menschen naderbij snellen. Weer
galmen bazuinen, het igejuich zwelt aan. Dan
is het Olympisch vuur bij het Alte Museum,
waar een klein altaar staat opgesteld.
De loopex snelt terug naar die groote bo
kaal, waar hij eveneens het vuur ontsteekt.
Hiermede is deze plechtigheid ten eindle.
Grootsche plechtigheid
in het Stadion.
Reeds vroeg in den middag begon heit
reusachtige Olympische Stadion zich te vul
len met een meiniigite, die buitengewoon rus
tig haar plaatsen innam. Dat was diain ook
niet te verwonderen, want de controle zoo
wel binnen als buiten het Stadion was zeer
scherp.
De wachtenden vonden afwisseling ge
noeg; die tijd werd aangenaam gekort door
het Olympisch Symphonie-orebest. Boven
dien verscheen het groote nieuwe luchtschip
„Hindenburg" ©enige malen zeer laag bovein
bet Rij kssport veld, waar de menigte heit ge
vaarte 'geestdriftig toejuichte.
Met applaus werd die overwinnaar in dien
eersten Marathonloop, de Grieksche veteraan
Louis uit Athene, die in nationaal costuum
als eeregast door eenige rijksweer-officieren
werd binnengeleid en naar die eeretribune
gebracht, begroet.
Tegen kwart voor vier was behalve in de
loges der eere-gasten geen plaats mieer on
bezet. Een druilerige regen, die af en toe in
een flinke stortbui overging, deed een waar
bosch van paraplui.es uit de tribunes verrij
zen, want bij alle comfort en prachtige in
richtingen, welke het nieuwe stadion biedt,
zijn alle tribunes met hun ÏOO.O'OO zitplaatsen
onoverdekt en bieden dien bezoeker geen be
scherming tegen regen of te feilen zonne
schijn.
Buiten op het poloveld hebben de natio
nale ploegen der deelnemers zich opgesteld
voor het défilé. Bij alle vlaggemasten staan
matrozen gereed met de vlaggen der deel
nemende naties en op het middenveld met
de uit Los Angeles meegebrachte Olympische
vlag, om op het vastgestelde commando te
worden gehescben.
Etein ©erewacht van marine-, leger- en
luchtmachttroepen staat bij dein igrooten
klokkietoren gereed voor de aankomst van
heit staatshoofd, en ook die lediein van het
I.O.C. en van het Duitsehe Olympisch Co
mité staan hier gereed om Hitler te ontvan
gen.
Hitier komt.
Gejuich en fanfares kondigen aan, dat die
Fuehrer bij den ingang van het Rijksspont-
veld is gearriveerd.
Het is vier uur precies, als onder luid ge
juich en „heil-geroep" Hitler bovein aan de
trap van den Marathontorein verschijnt, aan
zijn linkerhand den voorzitter van het I.O.C.
graaf De Baillet Latour, rechts vair hem
de voorzitter van heit Duitscihe Organisatie
Comité en de meeste iedian der rijksregee-
rinig.
Aan de beide masten ter weerszijden van
de eereloige worden de standaards van den
rijkskanselier en de vlag van heit I.O.C. ge
hescben, terwijl Hitier en het gevolg zich
over het veld naar de eereloge begeven,
Voor hij plaats neemt biedt een meisje in
een blauw jurkje een ruiker aan. Terwijl
allen zich vain hun zetel verheffen, zet die
muziek het Deutsehlandlied in, dat gevolgd
wordt door de eerste strophe van het Horst
Wessiellied.
De muziek brengt nog een speciale fan
fare ten geihoore en dan klinkt het commando
„ihijsoht de vlaggen".
Opnieuw verheffen zich allen van de zit
plaatsen als tegelijk aan alle masten de vlag
gen der deelnemende landen ojtfboo'. «aan,
terwijl het klokkespel van den Olympischen
klokketo-ren begint te luiden. Nauwelijks zijn
in -de diepe .stilte, die op dit oogenblik
Jesse Owens, de vrij zekere winnaar der
100 Meter en Borchmeyer, Duitschland's hoop
in dit nummer.
heerscht, de galmende klanken van de klok
verstorven of onder de poort van den Ma
rathontoren verschijnt de blauw wit gestreepte
Grieksche vlag van de Grieksche deelnemers,
die volgens de traditie het défilé der naties
openen.
Het défilé begint.
In alfabetische volgorde verschijnen de groe
pen deelnemers na elkaar achter hun natio
nale vlaggen. Allen zijn in uniforme sport-
kleeding gestoken, waarbij het blauw en grijs
domineeren.
De Egyptenaren, die op de Grieken volgen,
dragen echter jasjes in de nationale groene
kleur. Bij de Argentijnen loopt een zwemster
als eenige deelnemende dame. De Belgen, in
grijze pakken, dragen witte stroohoeden, die
voor de eeretribune correct en als met een
enkele handbeweging zwierig worden afgeno
men. De Denen zijn eveneens in hun rood-witte
nationale kleuren gekleed. Zij vormen slechts
een kleine groep van nauwelijks veertig man,
waaruit wel blijkt, dat verreweg het grootste
gedeelte van de 140 Deensche deelnemers
niet aan het défilé meedoet.
Evenals zulks bij d-e opening van de winter
spelen te Garmisoh-Partenkirchen het geval
was, blijkt de ontvangst van de defileerende
groepen bij het Duitsehe publiek aan warmte
te winnen, wanneer de groepen -met opge
heven rechterarm voor de eereloge den Olym
pischen gro-et brengen, die blijkbaar door het
Duitsehe publiek voor den Duitschen groet
wordt aangezien. Wanneer van een der deel
nemende groepen de armen omhoog gaan,
klatert telkens het applaus met verdubbelde
kracht op.
Met merkbare spanning wacht men af, wat
de Franschen zullen doen, als zij keurig en
met een groot aantal deelnemers door d-e Ma
rathonpoort komen binnengemarcheerd. Het
flauwe applaus wordt een daverende ovatie, als
voor de eeretribune de rechterarmen omhoog
gaan. Het applaus houdt aan naarmate de
Franschen verder vorderen en plant zich van
tribune naar tribune voort.
Onze landgenooten
verschijnen.
De Nederlanders daarentegen groeten door
de grijze petten af te nemen en het hoofd stram
naar rechts te wend-en. Achter Rein de Waal
die o-nze driekleur draagt, marcheert Karei
Lotsy en dan volgen onze dames-athleten met
de schermster mej. Van der Klaauw. Dan ko
men onze athleten, hockeyspelers, wielrenners
en belde mannelijke zwemmers. Onze équipe
is lang niet compleet, want vele Nederland
sche deelnemers zijn nog niet in Berlijn ge
arriveerd.
Costa Rica en Haïti verschijnen ieder slechts
met één deelnemer, die zelf de vlaggen van
hun land dragen. Italië en Japan marcheeren
-m-et groote groepen het veld op en dan volgen
de Oostenrijkers, die eveneens den arm hef
fen die begroet worden met een ovatie, die het
applaus, dat den Franschen ten deel viel,
nog verre overtreft. Het „Sieg Heil"-geroep is
niet van de lucht.
De Zwitsers hebben bij hun groep als spe
ciale attractie een vendelzwaaier, die de roode
vlag met het witte kruis op vermetele manier
voor de eere-tribune hoog de lucht inwerpt,
doch haar feilloos weer opvangt. Dan volgt
de groep van de Ver. Staten, een zeer groote
ploeg waarbij zich verscheidene dames bevin
den, die bij de meeste andere landen in op
vallend gering aantal meemarcheeren.
Terwijl de Amerikanen nog voorbij trek
ken verschijnt in de Marathonpoort de
hakenkruisvlag en daarachter de in witte
uniform gekleede Duitsehe deelnemers. Als
zij binnenmarcheeren, zet de muziek het
Deutschland-lied in, gevolgd door het Horst
Wessellied, dat staande door het publiek
wordt meegezongen, waardoor de Amerikanen
lichtelijk uit den pas raken.
Er heerscht onder de buitenlanders ver
schil van meening over de vraag, of een
dergelijke ontvangst van de eigen nationale
deelnemers protocolair toelaatbaar is en op
enkele plaatsen hoort men zelfs gefluit.
Het gezang gaat over in een luid applaus en
weldra hebben ook de Duitsehe deelnemers
hun plaats op het middenveld ingenomen.
De plechtige opening.
De voorzitter van het Duitsehe organisatie
comité dr. Lewald betrad het spreekgestoelte
en herinnerde in zijn rede o.a. aan de bood
schap van den initiatiefnemer tot de moderne
Olympische Spelen, baron Pierre de Coubertin,
dat het doei van den strijd niet mag zijn het
willen winnen, maar de ridderlijkheid. Voorts
deelde hij mede, dat het I.O.C. besloten had,
de Olympische Hymne, welke aanstonds ten
gehoore zou worden gebracht en die gecom
poneerd is door Richard Strauss op woorden
van Robert Lubahn, ook voor volgende Olym-
piade's officieel als Olympisch lied te aan
vaarden. Tenslotte verzocht hij den rijks
kanselier de officieele opening' te willen ver
richten.
Hitier verhief zich van zijn zetel en sprak
met luider stemme: „ik verklaar de spelen
der 11de olympiade van de nieuwe tijdreke
ning te Berlijn 1936 geopend".
Terwijl saluutschoten van een artillerie
batterij over het rijkssportveld dreunen, gaat
aan den Olympischen mast de groote Olym
pische vlag, geheschen door matrozen, lang
zaam- omhoog.
Fanfares klinken en uit honderden korven
stijgenn tienduizend postduiven omhoog, die
in een dichte zwerm even rond het stadion
vliegen en zich dan in alle richtingen ver
spreiden.
Het Olympisch vuur.
Een luid applaus klinkt op, want aan den
Oostelijken ingang verschijnt een athleet met
den Olympischen fakkel, die in estafette van
Athene naar hier is gebracht en die 's mid
dags te één uur bij het slot tegenover den
Lustgarten is aangekomen. De fakkel wordt
overgegeven aan den laatsten looper in de
lange keten, Fritz Schiltgen, die in snellen
ren de trappen afdaalt, langs de eere-tribune
snelt, de trappen van de marathonpoort be
klimt en terwijl het koor de Olympische
Hymne inzet het Olympische vuur op den
Marathontoren ontsteekt.
Luid applaus klinkt op.
De leden van het I.O.C. hebben zich
van de eeretribune naast het spreekgestoelte
op het veld opgesteld en dr. Lewald leidt den
eersten Marathon-overwinnaar van 1896, den
Griek Louis, onder applaus van het publiek
nar de loge, waar de veteraan den uit Athene
meegebrachten olijftak aan rijkskanselier
Hitler overhandigt.
De Olympische eed.
Op het veld zijn de vaandeldragers der
verschillende landen naar voren getreden en
he-bben zich geschaard rondom het spreek
gestoelte, in hun halven cirkel insluitend de
leden van het I.O.C.
De Duitsehe vaandeldrager Franz Fritsch,
een der tienkampers, treedt met de Duitsehe
vlag naast het spreekgestoelte, waarop de
Duitsehe gewichtheffer Rudi Ismayr heeft
plaats genomen, om namens alle deelnemers
De laatste fakkellooper brengt het Olympische
vuur in den Lustgarten te Berlijn.
uit alle landen den Olympischen eed af te
leggen.
Met forsche stem klinken de in het Duitsch
uitgesproken woorden door het stadion: „wij
zweren, bij de Olympische Spelen eerlijke
strijders te zijn en de regelen der Spelen te
eerbiedigen. Wij nemen deel in ridderlijken
geest tot eer van ons land en tot roem
van de sport".
Allen hebben zich tijdens deze eedsafleg
ging van hun zetels verheven en plechtig
klinkt het koorgezang „Halleluja" van
Haendel.
Hiermede is de plechtigheid afgeloopen,
want thans begint de afmarsch der groepen.
Ook bij het publiek is de belangstelling over
het hoogtepunt heen; geleidelijk pro-beert men
het stadion te verlaten, voordat de groote
uittocht begint.
Wanneer de Duitschers als laatsten onder
luid applaus, dat overgaat in rythmisch
hangeklap, op de maat waarvan ge
marcheerd wordt, het veld hebben verlaten,
om naar de stad terug' te keeren, loopen
de tribunes langzamerhand leeg.
Nog even blijft het buiten het eigenlijke
Stadion zeer druk; de uitgangen lijken iets
te klein om den geweldigen stroom van men
schen te verwerken, maar tenslotte ligt het
Olympisch stadion verlaten en wordt het
prijsgegeven aan een leger werksters, die de
rijen schoonmaken voor het Olympisch feest
spel van 's avonds.
yêÈÈÊSÊm
|»i|®
ff 'ÊMté&ïkï. A* v
ïiSpiSiffe i
1»
Osendarp.
BERLIJN, 2 Augustus (Bijz. dienst A.N.P.)
De eerste morgen der athletiekwedstrijden
voor Nederland heeft een niet ongunstig ver
loop gehad.
Onze drie 100 Metersprinters Osendarp,
Berger en Van Beveren, hebben zich voor de
kwart eindstrijden kunnen plaatsen; zij heb
ben allen hun serie gewonnen, een resultaat,
dat Nederland nog nimmer behaald heeft op
Olympische wedstrijden. En hun loopen wet
tigde het vertrouwen, dat zij het ook nog wel
verder zullen brengen.
Opmerkelijk was wel het succes der sprin
ters uit de Vereenïl'de Staten, Japan, Zuid-
Afrika en Nederland, Al deze landen zagen
drie sprinters naar de volgende ronde over
gaan. In den kwarteindstrijd komen behal
ve onze landgenooten de Amerikanen Jesse
Owens, Metcalfe en Wykoff, de Japanners
Yosioka, Suzuki en Sasaki, de Zuid-Afrika
nen Dannaher, Grimbeek en Theunissen, de
Duitschers Homberger en Borchmeijer, de
Hongaren Gyenes en Sir, de Engelschen Swee
ney en Pennington, de Zweden Strandberg en
Lindgren, de Zwitser Haenni, de Canadeezen
Humber en Mcphee, de Argentijn Fondevilla.
En wat te zeggen van Jesse Owens, de man,
die zonder tegenstand en blijkbaar zonder zich
in te spannen, 10.3 sec. in zijn serie liep en
daarbij het wereld- en olympisch record egali
seerde? Bewonderend keken allen naar dezen
sprinter, die zoo los en gemakkelijk over de
baan draafde.
De wedstrijden.
Het rijkssportveld bood Zondagmorgen een
fleurig beeld. Voor de eerste athletiekwedstrij
den bleek reeds groote belangstelling te be
staan.
Het weer was voor athletiek buitengewoon
geschikt. Er stond een lichte westenwind, dien
de loopers in den rug hadden. Veel invloed
oefende dit echter niet uit, want beneden in
het stadion met zijn hoog-oprijzende tribunes
was van den wind maar zeer weinig te bespeu
ren.
Te 11,35 uur klonk het startschot voor de
eerste serie, welke door den Zweed Strandberg
werd gewonnen. In de volgende serie startte
onze landgenoot Berger.
Starter Miller instrueerde de loopers eerst
over zijn startmethode. De eerste start mis
lukte, doordat de Argentijn Sande te vroesr
wegging. Ook de tweede start was valsch,
doordat Bauer naar voren kwam voor het
schot klonk. De derde start was goed.
De vijf loopers waren vrijwel tegelijkertijd
weg, maar Berger wist onmiddellijk naar
voren te komen; midden op de baan leidde hij
met ruim 2 meter voorsprong. De zege kon
hem niet meer ontgaan, hoewel op het laatste
moment de Zuid-Afrikaan Grimbeek fel kwam
opzetten, waardoor Berger iets van zijn voor
sprong verloor. Het loopen van Berger wekte
echter den indruk, dat hij zeker was van de
zege, waardoor hij niet al zijn kracht op de
laatste meters inzette.
Berger werd eerste in 10.8 sec.; de
Zuid-Afrikaan Dannaher noteerde een tijd
van 11 sec. No. 4, die niet in de kwart-finales
werd geplaatst, was de Zwitser Marchand, die
den slechten tijd van 11,2 sec. bleek te heb
ben gemaakt.
In de daaropvolgende derde serie startte
Van Beveren. De volgorde der loopers in deze
serie was als volgt: 1. Mohd Kohn (Afgha
nistan), 2. Sanchez (Columbia), 3. Van Be
veren Nederland), 4. Toomsalu (Estland),
5. Grimbeek (Zuid-Afrika), 6. Salcedo (Phi-
lippijnen).
Van Beveren was niet bijzonder snel weg,
Hij lag aanvankelijk op de vierde plaats, maar
na 25 meter kwam onze landgenoot fel opzet
ten. Snel passeerde hij al zijn tegenstanders,
van wie de Zuid-Afrikaan de gevaarlijkste
bleek. Maar ook van Beveren wist tenslotte op
royale wijze te winnen. Den meter voorsprong
dien hij in het midden van de baan wist te
veroveren, liet hij zich niet meer ontnemen.
Van Beveren won de serie in 10.8 sec., Twee
de werd Grimbeek in 10.9, terwijl Toomsalu
de derde plaats bezette met een tijd van 11
sec.
Osendarp startte in de tiende serie. Hoewel
met vrij groote zekerheid kon worden voor
speld, dat onze snelste sprinter van het
oogenblik de kwart-finale zou bereiken kon
Rudi Ismayr,
