DONDERDAG 13 AUGUSTUS 1936
Twee jonge menschen ver
dronken.
Zeiltochtje ongelukkig
afgeloopen.
Inbrekers stelen heerenjassen.
MotorrijwM teoren boom
gebotst.
Granaten vlogen rond de
„Dempo".
Misdadige jeugd wordt
geholpen.
Jhr. Tjarda krijgt ontslag als
gezant te Brussel.
Fransch jurist gehuldigd.
Amsterdam's automatische
verkeerssignalen.
Op den weg alle aandacht voor
het verkeer.
Medemblik is weer „muggen-
blik" geworden.
Tandheelkundige Inrichting
voor den Middenstand
Rijksstraatweg 25, Haarl.-N.
Bedrijfswinst A. N. I. E. M. in
1935 gedaald.
Canadeesche minister bezoekt
ons land.
Een halve eeuw geleden
De wijzigingen in de Rijks
steunregeling.
Uit den Spaanschen Broederkrijg
Straten vol gewapende arbeiders.
Den Haag moet opcenten
Personeele Belasting
verhoogen.
Jol op de Reeuwijksche plassen omgeslagen
Bij het zeilen met een jol op de
Reeuwijksche plassen zijn Woens
dagmiddag het 21-jarig meisje F. V.
en haar 25-jarige verloofde G. v. d.
W., beiden uit Woudsend, verdron
ken. Een twaalfjarige jongen wist
zich zwemmende te redden.
De jongeman logeerde met zijn meisje bij
de familie W. te Gouda. Met den twaalf
jarigen zoon des huizes ging 't tweetal naar
Reeuiwijk om te zeilen.
Bij de „Elf Hoeven" huurden zij een jol.
Op de vraag van den bootenverhuurder of
zij konden zeilen, antwoordde van der W. be
vestigend, met de mededeeling dat hij in
Friesland zelf een boot had. Met ideaal zeil-
weer trokken de drie de plassen op.
Toen de jol zich ter hoogte van de door
vaart tusschen de plassen Elf Hoeven en
's-Gravenhoek bevond is zij ongeveer hon
derd meter uit den wal van de Groene Reede
plotseling omgeslagen. De drie inzittenden
raakten daarbij te water. Mej. V. en de heer
van der W. die niet Iconden zwemmen, ver
dwenen in de diepte. De jongen W. die wel
de zwemkunst machtig was, trachtte zwem
mend den wal te bereiken, doch werd intus-
schen opgepikt door den motorschipper
Hulleman. Hoewel direct hulp kwam opda
gen en door de badjuffrouw van de zwemin
richting werd gedoken naar de drenkelingen,
mocht het niet gelukken iemand te ontdek
ken. Toen de politie en de geneesheer op
de plaats van het ongeluk waren verschenen,
begon men te dreggen, en men slaagde er
in mej. V. die onder het zeil van de boot
bleek te zijn terecht gekomen, boven te
brengen. Kunstmatige ademhaling mocht
echter niet meer baten. De heer Van der W.
werd echter niet gevonden. Toen het dreg
gen zonder gevolg bleef, is men de zegen
gaan trekken, doch om half acht in den
avond had men nog geen resultaat bereikt.
De jongen W., die er het leven afbracht,
kon geen verklaring van het ongeluk geven.
De boot sloeg in een oogwenk om en van
zijn tochtgenooten heeft hij niets meer ge
zien.
Uit een groot kleedingmagazijn te Apeldoorn.
Door een agent van politie werden Woens
dagochtend de sporen van een inbraak ont
dekt in het groote pand van de firma Kreym-
borg en Co aan de Hoofdstraat te Apeldoorn.
Bij een door de politie ingesteld onderzoek
kwam aan het licht, dat 's nachts inbrekers 't
gebouw waren binnengedongen en een groote
partij heerenjassen en heerenmodeartikelen
hadden ontvreemd. Een pakket heerenmode
artikelen dat reeds klaar was gezet, hadden
de inbrekers, vermoedelijk bij een overhaaste
vlucht, achtergelaten. Het electrische kas
register werd geforceerd. Daaruit werd een
bedrag van tien gulden en een flink bedrag
aan postzegels ontvreemd. De waarde van het
ontvreemd goed loopt in de honderden gul
dens. De inbrekers hebben zich toegang ver
schaft door een glas in loodraam uit een der
kleedkamers te breken langs welken weg zij
eveneens weer verdwenen zijn.
Heer en dame ernstig gewond.
Op den rijksweg te Reuver is Woensdag
avond op een nieuw geteerd weggedeelte een
motorrijwiel geslipt en tegen een langs den
weg staanden boom gereden. Het motorrijwiel
werd daarbij geheel vernield en de berijder
alsmede de duorijdster werden tegen den grond
gesmakt.
Onmiddellijk na het ongeval passeerde een
doktersauto. De dokter nam beide gewonden
op en bracht hen in bewusteloozen toestand
in zijn auto naar het ziekenhuis te Tegelen.
Daar bleek, dat de toestand van de beide
slachtoffers zorgwekkend was.
De heer had verschillende fracturen en
kwetsuren opgeloopen, terwijl de dame bij het
ongeluk eenige hoofdwonden en een lichte
hersenschudding had gekregen.
Doordat de beide personen nog niet tot be
wustzijn waren teruggekeerd, heeft men hun
namen nog niet kunnen achterhalen. Wel is
bekend, dat de bestuurder en de dame uit
Maastricht afkomstig zijn en op weg waren
naar Venlo. De heer is naar schatting 26, de
dame 18 jaar.
Schip aan groot gevaar ontsnapt.
Woensdag is in de Rotterdamsche haven het
m.s. „Dempo" binnengekomen, dat door de
Straat van Gibraltar voer, toen juist drie
Spaansche jagers en een kruiser de kust aan
het beschieten waren. Het vuur werd beant
woord door de kustbatterijen. In een onder
houd, dat het Hfold. met enkele passagiers
had, werd o.m. gezegd:
Van het schip af zag men rook en vlammen
tegen den donkeren avondhemel, waaruit
bleek, dat de granaten van de jagers haar doel
niet hadden gemist. Vele passagiers van de
„Dempo" zagen daarop een groote rookwolk
uit een van de Spaansche jagers opstijgen,
waaruit viel op te maken, dat het schip was
getroffen.
Het oorlogsvaartuig blies den aftocht, een
dik, zwart rookgordijn achter zich latend,
blijkbaar om de rebellen het richten te belet
ten. Een aantal passagiers was van meening,
dat het rookgordijn slechts diende om de
kustbatterijen in den waan te brengen, dat
de „Dempo" de kruiser zou zijn, zoodat men
aan boord van het oorlogsvaartuig voor ver
dere beschieting gevrijwaard zou blijven.
De positie van de „Dempo" was op dat mo
ment zeer gevaarlijk. Op slechts 125 meter af
stand van het schip vielen de granaten in zee.
Andere passagiers beweren, dat er granaten
over de „Dempo" heen gevlogen zijn.
De „Dempo" maakte dadelijk een scherpe
zwenking en zette toen koers in de richting
van de Afrikaansche kust. Tijdens de beschie
ting heerschte er aan boord een zeer nerveuze
Stemming.
Plannen om werkkampen in te richten.
Er zijn plannen in voorbereiding,
een gedeelte van de jeugdige misda
digers onder te brengen in werk
kampen.
De bedoeling is, dat de kinderrech
ter den jongen man, die hiervoor in
aanmerking komt, voorwaardelijk zal
veroordeelen, waarna deze zekeren
tijd in zulk een kamp zou moeten
doorbrengen.
De kampen zullen, met subsidie
van de regeering, uit particulier ini
tiatief moeten voortkomen.
De geheele opzet is echter nog in
een stadium van voorbereiding.
Bij Kon. Besluit is aan jhr. mr. A. W. L.
Tjarda van Starkenborgh Stachouwer, bui
tengewoon gezant en gevolmachtigd minis
ter van H. M. de Koningin der Nederlanden
bij de hoven van België en Luxemburg op zijn
verzoek in verband met zijn benoeming tot
Gouverneur-Generaal van Ned.-Indië met
ingang van 1 Augustus j.l., eervol ontslag als
zoodanig verleend onder dankbetuiging voor
de door hem in eerstgenoemd ambt aan H.M.
en den lande bewezen belangrijke diensten.
Borstbeeld van LyonCaen in het Vredes
paleis onthuld.
In het Vredespaleis te 's-Gravenhage is
Woensdag een borstbeeld onthuld van den
Franschen jurist Lyon-Caen, den eersten pre
sident van het curatorium van de academie
voor internationaal recht. Hierbij hebben prof.
Politis en jhr. mr. dr. H. C. van Karnebeek
het woord gevoerd.
Prof. N. Politis, de president-curator van de
Acadamie ving zijn rede aan met het uitspre
ken van enkele woorden van innigen dank tot
professoren en instellingen over de geheele
wereld, die tot de vervaardiging van dit ge-
denkteeken hebben bijgedragen, waarbij hij
zich in het bijzonder richtte tot de Carnegie-
stichting, welke stichting op initiatief van dr.
James Brown Scott weer eens een bewonde
renswaardige vrijgevigheid heeft getoond.
Spr. schetste vervolgens de loopbaan van
prof. Lyon-Caen, die duizenden leerlingen over
de geheele wereld gevormd heeft en eindigde
met te verklaren, dat met de bestendiging van
de nagedachtenis van Renault, den vriend van
Lyon-Caen, en van Lyon-Caen zelf het Vredes
paleis ons voor den geest zal blijven als een
tempel van menschelijke hoop.
De raad van bestuur van de Carnegie-
schenking prijst zich gelukkig dit gedenktee-
ken te mogen aanvaarden, zeide de heer van
Karnebeek
Vandaag eeren wij Lyon-Caen voornamelijk
als een kenner van wereldreputatie van het
internationale recht. Spr. toonde zich ver
heugd, behalve vertegenwoordigers van de ju
ridische faculteit van Parijs en van het Insti-
tut de France, hier vertegenwoordigers van
het Instituut van internationaal recht te zien.
Zich tot de beide aanwezige zoons van
Lyon-Caen richtende, zeide jhr. van Karne
beek, dat zij aan hun moeder kunnen zeggen,
dat de buste van hun vader een plaats heeft
gekregen temidden van andere groote mannen,
die in belangrijke mate hebben bijgedragen tot
den vooruitgang van het recht op het inter
nationale plan.
Spreker verzocht den heer Politis tenslotte,
het geschenk uit naam van de Carnegie-
schenking aanvaardende, allen, en den beeld
houwer in het bijzonder, de verzekering te
geven, dat dit gedenkteeken op waardige wijze
geëerd zal worden. Het zal bij d'e talrijke be
zoekers de herinnering wakker roepen aan een
mooi leven, gewijd aan een edele zaak.
Minister Van Lidth de Jeude vol bewondering.
De minister van waterstaat, jhr. ir. O. C. A.
van Lidth de Jeude heeft Woensdag geruimen
tijd in de hoofdstad vertoefd teneinde zich
op de hoogte te stellen van de werking en
practische toepassing van het stelsel der
automatische verkeerssignalen.
Na de beëindiging van zijn bezoek aan de
telefooncentrale-Zuid in de Teniersstraat.
vanwaar uit de centrale bediening van dit
stelsel plaats vindt, is het A. N. P. in de gele
genheid geweest, den minister te vragen naar
zijn indrukken over hetgeen men hem had
getoond.
Ik kan u op uw vraag antwoorden, al
dus de minister, dat, naar mij is gebleken,
op dit terrein in weinig steden de zaak zóó
in orde is als te Amsterdam. Het is in elk op
zicht, ook in vergelijking met hetgeen ik in
dit verband in het buitenland heb gezien, een
bijzonder mooi systeem.
Naar uit het verdere gesprek bleek had
vooral ook het geperfectionneerde drempel
systeem, met de z.g. teldrempels, de bewon
dering van den minister opgewekt, terwijl ook
de economische kant van de zaak besparing
aan personeel zijn bijzondere aandacht had.
De minister zeide voorts het te Amsterdam
toepassing vindende systeem aanbevelens
waardig te achten voor andere steden, hoe
wel naar hij verklaarde de hoofdstad
ten dezen het voordeel heeft van de samen
werking tusschen telefoon en verkeerspolitie
De werking van het stelsel van een centraal
punt uit, bijna zonder dat menschelijke tus-
schenkomst noodig is, had vooral ook de
groote bewondering van den minister en ook
achtte hij, mede oordeelende naar de uitleg
gingen van de zijde der deskundigen, het Am-
sterdamsche stelsel beter dan het Haagsche.
Op verscheidene plaatsen in de stad", zoo
zeide de minister tenslotte, heb ik kunnen
constateeren hoe uitstekend het publiek op de
automatische signalen reageert. Dat stemt
zeer zeker tot tevredenheid, want het ligt
wel voor de hand dat, welk een prachtig sys
teem men ook „uitdoktert" het practisch nut
daarvan nihil is als het publiek het niet be
grijpt.
Jongetje lette even niet op en werd door een
auto overreden.
Woensdag reed de familie De G., wonende
te Laren per fiets van Eemnes naar Laren, De
moeder reed voorop, achter haar het 10-jarig
zoontje, en daarachter de vader. Op het kruis
punt Molenweg-Naarderweg stond aan de lin
kerzijde van den weg een groentewagen, ter
wijl van den anderen kant een vrachtauto na
derde, zoodat er slechts weinig ruimte was
om te passeeren. De moeder wist er nog juist
tusschen door te komen, maar het zoontje,
wiens aandacht was afgeleid, doordat een
steen van een hoopje steenen, dat langs den
weg stond, viel, verloor de macht over zijn
stuur en kwam onder den vrachtauto terecht.
De jongen was vrijwel op slag dood.
De voorjaarsplaag opnieuw begonnen.
De muggen zijn boven de Afsluitdijk en
vele IJselmeergemeenten weer teruggekeerd.
Vooral te Medemblik en omgeving, aldus het
Alg. Hdbld. is de lucht weer vervuld met
muggengezoem. Ontelbare legioenen dezer
insecten beijveren zich het den menschen
zoo lastig mogelijk te maken. Aan den Oos
terzeedijk te Medemblik heerscht de plaag
het ergst.
Voor dene wielrijder en den automobilist is
het bijna niet mogelijk zich voort te be
wegen. De wielrijder is gedwongen een stof
bril te dragen en indien het mogelijk ware
ooren, neus en mond gesloten te houden.
Hierdoor kan hij echter toch niet voorkomen
dat de insecten zich zelfs door de boven en
onderkleeding van hun slachtoffer weten
heen te wringen.
Den automobilist is het geraden alleen
indien hij in het bezit van een ruitenwis-
scher van bovenstbese kwaliteit is zich op
den dijk te begeven, nadat hij den radiator
heeft gepantserd met horregaas. De muggen
vliegen anders in de gaatjes van den radia
tor, waardoor de luchttoevoer wordt afgesne
den en de motor warm loopt.
'Eenerzijds schrijft men de terugkomst van
de muggen toe aan den Oostenwind, die de
insecten uit het IJselmeer zou verdrijven
Anderzijds is men echter van meening, dat
deze muggen afkomstig zijn van een tweede
broedsel. Deze meening wordt gesteund door
de voorspellingen, waaraan deskundigen zich
dit voorjaar hebben gewaagd, dat de mug
gen in Mei j.l. te voorschijn gekomen, zou
den verdwijnen, doch dat zij in de maand
Augustus in versterkten getale zouden terug-
keeren.
En hoe is deze profetie bewaarheid?
Men beweert, dat bij verbetering van de
IJselmeer-fauna, wanneer de visschen
de muggenverdelgers bij uitnemendheid
zich in aantal zullen hebben uitgebreid, ook
verbetering in de toestanden van nu zal zijn
waar te nemen.
De Medemblikker hoopt daarom van harte
dat het den IJselmeervischstand welga!
(tegenover het oude raadhuis).
MINIMUM-TARIEF
Geheel gebit met inb. van trekken
35. met garantie.
Spreekuren alle werkdagen v. 9-4 u.
Avondspreekuren: Maandags, Dins
dags en Donderdags van 7-9 uur.
(Adv. Ingez. Med.)
Dividend 8
Aan het verslag van de Algemeene Neder-
landsch-Indische Electriciteits Maatschappij
over 1935 ontleenen wij het volgende:
Onze personeelsbezetting verminderde in
1935 met 60 personen. Op 31 December 1935
waren in dienst van onze vennootschap in
Nederlandsch-Indië 325 Europeanen, 166 Chi-
neezen en 1658 inlanders.
In 1935 werden in totaal geleverd 93.178.506
kWh (v.j. 96.204.748 kWh), welke eensdeels
door onze centrales opgewekt, anderdeels
van de N.I.W.E.M. ingekocht zijn. De hoogste
opgetreden belasting van alle bedrijven te
zamen bedroeg 19.916 kW (v.j. 20.821 kW).
Op 31 December 1935 waren 96.468 (v.j.
99.233) verbruikers op onze netten aangesloten.
Deze achteruitgang werd wederom hoofdza
kelijk veroorzaakt door vermindering van het
aantal aangesloten inlandsche verbruikers,
hetwelk teruglieip tot 47.919 (v.j. 50:364).
De tijdelijke crisiskorting op onze alge
meene tarieven, welke wij in 1931 invoerden,
werd, als gevolg van den door de Regeering
geoefenden aandrang, met ingang van 1
Augustus 1935 belangrijk verhoogd. Door deze
verhooging ondergingen onze inkomsten een
gevoelige daling, die slechts ten deele kon wor
den gecompenseerd door verdere bezuinigin
gen. De ongunstige tijdsomstandigheden de
den eveneens haar nadeelingen invloed gelden,
al kan worden geconstateerd, dat tegen het
einde van het verslagjaar eenige verbetering
viel waar te nemen.
De bedrijfswinst bedraagt, na het in minde
ring brengen van de algemeene onkosten
f4.595.293 (5.004.220).
Hiervan komt in mindering: afschrijvingen,
reserves, bijdrage en bijschrijving in minde
ring ten bedrage van f3.175.163 (3.584.090),
zoodat ter verdeeling beschikbaar is f 1.420.130
(onv.), welk bedrag voorgesteld wordt als volgt
aan te wenden:
voor uitkeering van 7 pet. (onv.) dividend
op de preferente en gewone aandeelen
f 1.179.430 (onv.), voor uitkeering van een ver
der dividend van 1 pet. (onv.) op de preferen
te en gewone aandeelen f 168.490 (onv.), tan
tièmes, volgens art. 19 van de statuten f72.210
(onv.), totaal f 1.420.130 (onv.)
Op preferente zoowel als op gewone aandee
len zal in het geheel een dividend van 8 pet.
(onv.). worden uitgekeerd.
Ter bespreking van de handelsbetrekkingen. Uit Haarlem's Dagblad van 1886.
Met den Pullmantrein is Woensdagavond
om 7.15 te 's Gravenhage aangekomen de mi
nister van handel en industrie van Canada,
de heer W. D. Euler, die, vergezeld door den
directeur van den handelsvoorlichtingsdienst
van Canada, den heer L. D. Wilgress, een be
zoek aan Nederland brengt.
Met denzelfden trein kwam mede de heer
MacGillavry, handelscommissaris van Canada
te Rotterdam.
De minister werd namens minister Gelissen
welkom geheeten door mr. A. Kerkhoven, van
het departement van handel, nijverheid en
scheepvaart, die aan minister Euler tijdens
zijn verblijf hier te lande is toegevoegd.
Het is het voornemen van den Canadeeschen
minister, door reohtstreeksche besprekingen
met de Nederlandsohe autoriteiten zich te
oriënteeren omtrent de Ne de rlandsch-Cana
deesche handelsbetrekkingen.
Minister Euler zou heden o.a. door minister
Colijn worden ontvangen, die hem daarna na
mens de regeering een lunch zou aanbieden
SOCIETAS SPINOZANA.
Nederlandsche afdeeling opgericht.
Binnen het verband der internationale so
cietas spinozana is opgericht de Societas Spi-
nozana, afdeeling Nederland. In een onlangs
gehouden ledenvergadering' zijn de statuten
der afdeeling vastgesteld, terwijl het bestuur
werd samengesteld als volgt: dr. J. H. Carp
('s Gravenhage), voorzitter, dr. J. D. Bierens
de Haan (Aerdenhout), jhr. dr. N. van Such-
telen (Amsterdam), dra. C. Roelofsz ('sGra
venhage), secretaresse, dr. H. F. Torringa
('s Gravenhage), penningmeester. De zetel
van de afdeeling is in het Spinozahuis, Pavil
joensgracht, 's Gravenhage.
BETOOGINGEN VOOR HET PLAN VAN
DEN ARBEID.
De centrale Plan-commissie uit S. D. A. P.
en N. V. V. organiseert op Zondag 6 September
in alle provincies groote betoogingen voor
het plan van den arbeid en voor de demo
cratie. Deze meetings zullen gehouden worden
in Leeuwarden, Groningen, Assen, Deventer,
Nijmegen, Utrecht, Amsterdam, Rotterdam,
Vlissingen, Eindhoven en Maastricht.
Overal zal een demonstratief spel worden
opgevoerd, terwijl vooraanstaande persoon
lijkheden uit de moderne arbeidersbeweging
het woord voeren. Waar dat mogelijk is,
wordt ook een straatbetooging gehouden.
TANDEMDAG OP EELDE.
Het groote succes van den tandemdag op
het vliegveld Waalhaven heeft de A.N.W.B.
en de K.L.M. doen besluiten een volgenden
tandemdag op Eelde, luchthaven van Gronin
gen te organiseeren en wel op Zondag 23
Augustus.
Protestvergadering van het N. V. V. te
Amsterdam.
Daartoe opgeroepen door den Amsterdam-
schen bestuurdersbond de communisten
hadden in het R.A.I.-gebouw een massa-
protestvergadering belegd hebben Woens
dagavond in de groote Apollo-hal tusschen
de negen en tienduizend personen gemani
festeerd tegen de door de regeering aange
kondigde wijzigingen in de rijkssteunregeling
voor werkloozen.
De heer P. van Eek, voorzitter van den
A. B. B., die de bijeenkomst opende, hield
een inleidend woord, wa,arin hij zich vooral
in scherpe bewoordingen keerde tegen de
in twee étappes aangekondigde afschaffing
van den huurtoeslag en deed uitkamen dat,
als de door de regeering voorgestelde maat
regelen van kracht worden, het gevolg hier
van zal zijn dat de werkloosheidsuitkeeringen
voor duizenden in de stad met vier tot vijf
gulden per week zullen worden verlaagd.
Het woord was hierna aan den spreker van
den avond, den heer H. Lindeman, bestuur
der van het N.V.V.
Spr. zeide dat na de verwerping van het
vaste lasten-ontwerp verwacht mocht wor
den dat ook in het stelsel van den huurtoe
slag geen wijziging zou worden gebracht. Dit
is echter geheel anders uitgekomen.
Spr. constateerde een groot verschil van
handelen in het optreden van de regeering
ten aanzien van de bezittende klasse, in 't
bijzonder de machtige groep van huiseigena
ren, waarvoor men in Den Haag blijkbaar
bevreesd is en ten aanzien van de werkloo
zen, die de regeering, gebruik makend van
hun benarde positie, wel blijkt aan te durven.
Wij dienen, zoo zeide spr. met nadruk,
goed voor oogen te houden dat de regeering
met haar actie in de eerste plaats beoogt,
huurverlaging door te drijven, waaruit dus
mag worden afgeleid dat alle gevolgen, die
uit deze actie voor de arbeiders voortvloeien,
door d'e regeering voor haar rekening moeten
worden genomen.
Spr. raadt den werkloozen bewoners van
gemeentewoningen en van vereenigingswo-
ningen aan om nu reeds aan het gemeente
bestuur of aan het bestuur van hun woning-
bouwvereenigingen mede te deelen, dat zij
met ingang van 5 September zooveel minder
huur zullen betalen als de af te schaffen
huurbijslag bedroeg. En als straks, aldus spr.,
de particuliere huiseigenaren in moeilijkhe
den komen, zal het de plicht der regeering
zijn, hen voor ondergang te behoeden. Ook
den particulieren huiseigenaren zullen de
gesteunden een dergelijke verlaging van huur
moeten aanzeggen en zij hebben daarvoor
het motief dat de regeering zelf wil dat zij
medewerking verleenen aan haar streven om
tot algemeene huurverlaging te komen.
Spr. deed op allen, in geval van een wei
gerachtig antwoord van de zijde der huis
eigenaren. een dringend beroeo, niet naar
het middel van de huurstaking te grijpen,
omdat dit middel onwettig en averechts is.
Spr. deed voorts uitkomen dat het NV.V.
er alles op zetten zal, de aangekondigde re-
geeringsmaatregelen ingetrokken te krijgen,
waarbij ten deze veel zal afhangen van de
agitatie in het geheele land. In dit verband
stelde spr. vast dat het R.-K. Werkliedenver
bond zich in denzelfden geest als het N.V.V.
ten aanzien van de maatregelen heeft geuit,
terwijl in dezen ook het Chr. Nationaal Vak
verbond meegaat. Voorts deed spr. uitkomen
dat de gemeenteraad van Groningen zich
met op een na algemeene stemmen tegen de
voorstellen heeft uitgesproken en dat ook
de wethouders voor de sociale aangelegen
heden van de vijf grootste gemeenten er af
wijzend tegenover staan. De regeering zal
moeten trachten lane-s wettelijken wes\ den
weg van het parlement, te komen tot de al
gemeene huvrvetrlaging, die zij noodzakelijk
oordeelt.
13 Augustus:
De Pruisische minister van onderwijs
heeft, naar aanleiding van een bij hem
ingekomen verzoek, beslist dat op uni
versiteiten in Pruisen vrouwen, noch als
student ingeschreven, noch als hos-
pitant toegelaten mogen worden.
Een volk in spanning.
ALICANTE, Augustus.
In Spanje heerscht over het algemeen van
daag een atmosfeer van angst en spanning,
die vooral ontstaat door de onwetendheid,
waarin de groote massa verkeert. Niemand
waagt 't een meening uit te spreken en
haast niemand heeft ook eigenlijk een mee-
ning. De couranten, die verschijnen 't zijn'
er maar weinig zijn hoogst onbelangrijk,
zij geven slechts weer, wat de censuur wel
goed gevonden heeft door te laten. En de
radiozenders van regeering en opstandelin
gen spreken elkaar tegen.
Tusschen beide extremen zwevend, onzeker
en angstig, zitten de menschen, in afwach
ting van de dingen, die komen zullen, hou
den hunne huizen donker en dicht en spe
len den struisvogel, die zijn kop in de vee-
ren steekt, om niets te zien of te hooren. De
winkels hebben veelal het bevel open te blij
ven, maar te doen hebben ze haast niets,
vooral de vrouwen blijven allemaal thuis.
In het bijzonder heerscht er angst in vel©
dorpen, waar geïmproviseerde veldwachters
voortdurend huiszoekingen bij „verdachten"
houden. Er zijn menschen, die van 's avonds
tot den volgenden morgen hun huis niet mo
gen verlaten enz. Dingen, die zeker de regee-
ringsautoriteiten niet willen, maar die zij
niet kunnen verhinderen. Voeg daarbij het
zielsverdriet van velen over de verwoeste
kerken, over de gevallen of gewonde zonen
en men heeft een denkbeeld van de stem
ming. Alleen als de radio regeeringsberichten
geeft op straten en pleinen, komt er wat
leven. Een aantal nieuwsgierigen verschijnt
en levert met halfluide stem commentaar op
het nieuws, dat niemand eigenlijk begrijpt
en dat in de hoofdzaken ook zeer karig is,
omdat men bang is den tegenstander te veel
in te lichten. Dan komen er ook wel eens be
richten over uit de naburige steden. Men
hoort er van, hoe in steden, die regeerings-
gezind zijn, vele groote gebouwen door dé
autoriteiten in beslag genomen zijn als hos
pitalen of gebouwen voor de partijen; hon
derden vrachtauto's rijden daar door de
straten volgepropt met gewapende arbeiders,
die te waken hebben tegen elke aan de re
geering vijandige beweging, nu alles wat
maar aan militaire macht beschikbaar was,
naar de verschillende fronten gezonden is.
Overal redevoeringen op de straten van de
balcons der huizen voor de officeele gebou
wen. En overal, waar men regeeringisgezind-
is, overweegt de kleur rood. Volwassenen zoo
wel als kinderen dragen roode linten, wie dit
niet doet, kan beter thuis blijven. Ook auto's
zijn in grooten getale in beslag gen-omen en
prijken met „alSe-rvicio de la Republiea". Op
andere leest men „Frente popular". En en
kele, die niet onnoodig opgehouden worden,
dragen het opschrift „Medico". Maar wie
niet een van deze opschriften heeft en v-erder
niet door roode lappen en linten zijn ge
zindheid te kennen geeft, komt er met zijn
wagen niet door. En wilde geruchten doen
gemakkelijk de ronde bij de geringste aan
leiding. Zoo was gisteren i-n een naburigs
stad haast een paniek ontstaan, omdat er
in een citadel in de onmiddellijke nabijheid
geschoten werd. Het bleken echter slechts
schietoefeningen te zijn van militairen.
De politieke tegenstander wordt onder het
eene woord „Fachista" samengevat. Wie er
van verdacht wordt „fachista" te zijn, is er
slecht aan toe. Het is een scheldwoord ge
worden en de boer roept het z'n ezel toe, die
niet vooruit wil.
De kerken zijn gesloten en door de regee
ring voorloopig in beslag genomen. Vele zijn
geplunderd, maar de autoriteiten zorgen
thans voor bewaking, en zelfs met de dood
straf worden plunderaars bedreigd. Zullen
wij ook hier in het gevechtsfront komen te
liggen? Wij weten het niet. Het volk, of
schoon in partijen verdeeld, beeft een. ge
voel van saamhoorigheid tegenover het
dreigend gevaar. Men ziet politieke tegen
standers met elkaar de mogelijkheid be
spreken, dat ook hun jongens onder de wa
penen zullen worden geroepen. Zij vergeten
vijandschap en strijd en zijn alleen nog va
ders. Als vaders zouden ze willen, dat de
burgerkrijg ten einde ging, wie dan ook over
winnaar mag zijn. Arm vol-k in zorgen!
C. B.
Opcenten Gemeentefondsbelasting blijven
ongewijzigd.
Naar het A.N.P. verneemt hebben B. en W.
van 's-Gravenhage thans het ontwerp voor de
gemeen tebegrooting-1937 vastgesteld.
Vrij belangrijke bezuinigingen zullen vol
gens wethouder Snoeck Henkemans, den raad
worden voorgesteld, maar tot nu toe hebben
B. en W. kunnen vasthouden aan de gedachte,
dat de bestaande instellingen en dergelijke
dienen te worden gehandhaafd.
Hoewel de opbrengst per opcent van de ge
meentefondsbelasting sedert verleden jaar
alweer is gedaald en wel van 64 mille tot 62
mille, zal toch geen verhooging van het aantal
opcenten dat laatstelijk is gebracht van 65 op
70, op de gemeentefondsbelasting worden
voorgesteld.
Wel echter is een geringe verhooging van
het aantal opcenten op de hoofdsom der per
soneele belasting in de ontwerp-begrooting
opgenomen, doch deze is bedoeld om de daling
op te vangen, welke het gevolg is van den
teruggang in de woninghuurwaarden enz.
Deze opcenten, welke verleden jaar met
20 zijn verhoogd, varieeren thans van 70 tot
190 en zij zullen, volgens het voorstel van B.
en W., met tien opcenten over de geheele linie
dienen te worden verhoogd, derh? tee tot 80—
20Q.
