Notities van een Grieksche reis.
Rubriek voor Vragen
fok y touw schrift
In de Moskeeën van Constantinopel. De
Alexandersarcophaag. Een republiek van
kloosters. Opnieuw op Griekschen bodem-
Door Dr. D. M. HOOCEVEEN.
RECEPTEN
RECHTZAKEN
BELASTING ZAKEN
DIVERSEN
Verplichte arbitrage.
ZATERDAG 29 AU G. 1936
Als ze me noodig hebben.;:
Woensdag 15 April
Vandaag gaan we Constantinopel bezichti
gen en als we in onze auto hebben plaats ge
nomen, die we deelen met een gemoedelijken
Keulenaar, die blijkt goed van Holland op de
hoogte te zijn, komt zich een onwaarschijnlijk
mannetje als gids aan ons presenteeren: hij
ziet er echt Turksch uit, is reeds tamelijk oud
en spreekt zijn Duitsch niet al te best. Zijn
figuur is wat gebogen en slap, zijn convexe
neus wordt af en toe door een flauw lachje
Turksche begraafplaats.
omspeeld: zoo'n mannetje moest nog de oude
roode fez op zijn hoofd hebben! We gaan naar
het Hippodroomplein, dat zijn naam ontleent
aan de paardenwedrennen, die er oudtijds
plaats vonden, het oude middelpunt van de
stad. Het is een meer interessant dan mooi of
gezellig plein. Twee obelisken geven eenige de
coratieve praal. Belangwekkend, vooral voor
den classicus, is een afgebroken slangenzuil
van brons bestaande uit 3 regelmatig om el
kaar gekronkelde groene slangen. Het gedeelte
dat daar nu staat is vijf meter hoog. Eens
heeft deze zuil een gouden drievoet gedragen
in Délphi, aldaar opgesteld ter herinnering
aan de overwinning der Grieken bij Plataeae.
Van Délphi werd ze hierheen gebracht.
Heerlijk is temidden van de stadsdrukte de
serene rust va,n. het interieur der grandioze
moskeeën. Eersf; zien we de Sultan-Achmed-
moskee, indrukwekkend door de geweldige pij
lers en machtige koepel. De kleurwerking is
bijzonder fijn: de wanden zijn gedeeltelijk met
Wit marmer, gedeeltelijk met prachtig blauwe
fayence-tegels bedekt. Op den vloer bevinden
zich reusachtige tapijten, die men betreedt
op sloffen, die men over den schoen heen moet
aanschieten.
De hoofdmoskee is de beroemde Aja-Sóphia,
tevens het schoonste voorbeeld van Byzantijn-
sche bouwkunst. Voor den bouw zijn tallooze
zuilen van oude tempels uit Griekenland en
Klein-Azië aangevoerd; de edelste marmer
soorten en metalen zijn gebruikt en men zegt,
dat 10.000 werklieden aan den bouw hebben
gewerkt. De grootsche indruk, dien het inte
rieur van deze hoofdmoskee maakt, is niet te
beschrijven. Het wordt geheel door den gewel
digen middenkoepel beheerscht.
Zeer mooi o.a. wegens de schitterend ge
kleurde ramen is ook de Suleiman-moskee. De
kleurenweelde dezer ramen kan wedijveren
met die van de ramen der schoonste Fransche
kathedralen.
Niet alleen boven, maar ook onder den grond
zijn er merkwaardige dingen te zien: enorme
ondergrondsche waterreservoirs, door electri-
sche lampen verlicht. De tallooze zuilen, die
het gewelf steunen, staan midden in het wa
ter. De lampen geven niet voldoende licht om
den totalen omvang te kunnen waarnemen.
Wat we zien, maakt den indruk van een
onwezenlijke, ondergeloopen zuilenzaal.
Een der meest curieuze stadsgedeelten is de
Groote Bazar. Het is niet één gebouw, maar
een samenstel van gedeeltelijk overdekte half
donkere kromme straatjes en steegjes met lou
ter winkeltjes propvol allerhande koopwaren,
die voor een deel buitenshuis zijn geëtaleerd;
voor snuffelaars naar rariteiten en liefhebbers
van antiquiteiten en mooie dingen een ideaal
oord. We hebben hier gelegenheid wat te win
kelen, maar zorgen er intusschen wel voor,
dat we onzen gids in 't oog houden.
Des middags maken we een rit naar den
bijna 7 K.M. langen stadsmuur, die in het
Westen de stad afsluit. Theodósius legde den
grondslag. We klauteren er boven op en krij
gen een indruk van den omvang van dat ge
vaarte. Ook genieten we een schitterend pa
norama over de stad en haar omgeving. Tegen
den muur aan liggen Mohammedaansche be
graafplaatsen met eigenaardige schotsch en
scheef staande grafsteenen van welker op
schriften we niets kunnen lezen.
De tegenwoordige reusachtige stad is ont
staan uit een kern: een oude acrópolis, de
hoogte aan den Oostkant, waarbij het oude
Byzantum werd gebouwd. De genoemde hoog
te wordt heden ingenomen door het gebou
wencomplex en de tuinen van het Sérai, het
vroegere paleis der sultans. Boven gekomen
hebben we een wonderschoon uitzicht op de
Bosporus met zijn druk scheepvaartverkeer.
Beneden ons merken we rails op: om den voet
van het Sérai heen loopt een spoorlijn, die
even verder het eindpunt bereikt: de Oriënt-
expres komt hier langs.
Tot de mooiste voorwerpen in het Serai be-
hooren het Chineesche porselein en de schat
ten der schatkamers. In deze laatste vindt
men kostbare gewaden, rijkversierde wapens,
vazen, klokken enz., het één al kwistiger met
edelsteenen en goud versierd dan het ander.
Een bezichtigig van het Serai zou niet vol
ledig zijn als we een belangrijk gedeelte over
sloegen: de harem. Hoewel dit woord eigen
lijk schijnt te beteekenen „het verbodene", is
toch de harem, sinds 1929 voor het publiek te
bezichtigen. Vroeger hadden behalve den sul
tan zelf en zijn vrouwen alleen de ontmande
opzichters (eunuchen, eig.: „bedbewaarders")
er toegang. Het is als 't ware een labyrint
van grootere en kleine vertrekken, ieder met
eigen bestemming. Daar de sultan zeven echt-
genooten mocht hebben en daarbij een aan
tal bijvrouwen, eischte een goede weelderige
woongelegenheid voor deze dames heel wat
ruimte. Sinds eenige jaren is de polygamie in
Turkije afgeschaft.
Dezen zelfden middag ging een langge
koesterde wensch in vervulling: de kennis
making met de beroemde Alexandersarcophaag
Deze vormt met enkele andere prachtige sar-
cophagen den hoofdinhoud van het Museum
van Grieksche en Romeinsche oudheden. Een
sarcophaag (eig. „vleescheter") is een kunstig
bewerkte (steenen) kist, om een doode op te
nemen. De zich hier bevindende sarcophagen
waren eens bestemd voor koningen van de
stad Sidon; ze zijn in 't laatst van de vorige
eeuw opgegraven. Daar het mooiste exemplaar
gebeurtenissen uit het leven van Alexander
den Groote voorstelt (vandaar den naam) kan
de schepping ervan zeker niet vóór den tijd
van Alexander gedateerd worden: het is een
kunstwerk uit den Hellenistischen tijd. Op
merkelijk zijn ook hier de levendige sporen
van kleuren. Op één der zijden is Alexander
voorgesteld, persoonlijk deelnemend aan den
slag bij Issus tegen de Perzen. Het haut-relief
met zijn wildbewogen figuren is met fijn stijl
gevoel door den kunstenaar tot een passende
versiering van het geheel gemaakt. Aan de an
dere zijde is een leeuwenjacht voorgesteld.
Zoo hebben we alweer de cultuurpaarlen
dezer bijzondere stad bewonderd en de dag
wordt besloten met een autotocht door de
voorstad Péra. Dat de thee aan boord ons,
bij onzen terugkeer, goed smaakte, behoeft
nauwelijks gezegd.
Donderdag 16 April
We varen weer door de zee van Marmara en
de Hellespont. De oevers zijn nu veel beter te
zien dan op de heenreis. Een heer op het pro-
I menadedek is druk in de weer met een Baede
ker en wijst mij in een opwelling van enthou
siasme Troje. doch hij is geheel en al in de
war; we zijn zoo ver nog niet. Wanneer het
einde van de zeestraat nadert, klimmen we op
't hoogste dek van 't schip (dat is een heele
hoogte) en ja daar zien we duidelijk de
lichtgroene lage vlakte van Troje, het tooneel
van den strijd tusschen Grieken en Trojanen.
Ook zien we duidelijk de kapen, waarbij het
Grieksche scheepskamp gelegen was. Iets ver
der onderscheiden we het eiland Ténedos, niet
alleen bij Homérus, maar ook in Vergilius' epos
van belang.
M/'mW
'wacht. In de coupé heb ik weer gelegenheid
het Nieuw-Grieksch met het Oud-Grieksch te
vergelijken. Er is een verbod brandende siga
ren naar buiten te werpen. Een woord als
„sigara" ben ik in mijn klassieke teksten nooit
tegengekomen! Een waarschuwing als: „mè
kuptete exo" zal ieder gymnasiast, die dien
naam verdient, kunnen begrijpen.
We passeeren Argos, de hoofdstad van Ar-
golis. Ze is gelegen aan den voet van een vrij
hoogen berg, de Larissa. De beroemde beeld
houwer Polgelétus werkte in deze stad. Voor
ons Hollanders is het van belang te weten, dat
op den genoemden berg Larissa Nederland-
sche opgravingen hebben plaats gehad. Op
den top namelijk ligt de ruïne van een Vene-
tiaansch kasteel en in den binnenhof hiervan
is in 1928 en 1930 onder leiding van professor
Volgraff gegraven. Men heeft o.a. gevonden
sporen van een oerouden (Myceenschen)
burcht en fundamenten van twee tempels.
Aan den voet van den berg ligt het gedeelte
lijk ontgraven oude marktplein, waarbij een
theater en een badhuis.
Men kan de kleiachtige vlakte van Argos
haar vruchtbaarheid aanzien. We gaan in een
autobus naar de oude residentie van Agamém-
non: Mycéne. Autobus-Mycéne: op 't eerste
gezicht een vreemde, bij nader inzien een ge
lukkige combinatie. Hooggelegen is de burcht,
de vlakte beheerschend, maar weinig opval
lend: teruggetrokken tegen de eerste hooge
bergen. Behalve wegens de gunstige ligging
voor militaire doeleinden zal deze plek wel
uitgekuzen zijn door de aanwezigheid van een
bron. Reeds als jongen had ik telkens afbeel
dingen van de „Leeuwenpoort" van Mycéne
gezien; thans zullen we die in werkelijkheid
aanschouwen. Niet dat deze poort zoo bijzon
der mooi is, maar typisch en indrukwekkend
is ze wel. De geweldige steenen dwarsbalk, die
op de zware zijposten ligt, draagt een stee
nen driehoek, waarop in nog primitieve uit
voering en relief twee leeuwen zijn voorgesteld,
die tegen een middenzuil opstaan, beide met
hun voorpooten op een verhooging steunen
de. Deze poort vormde den toegang tot den
burcht. Bij den bouw ervan zijn zeer groote
en ruwe steenen gebruikt, die later den in
druk gaven, dat hier reuzen aan het werk
waren geweest; vandaar de naam „cyclopi
sche muren". Spoedig na ons binnengaan zien
we een ronde diepte, op den bodem waarvan
zich eenige rechthoekige graven bij elkaar be
vinden, waarin door Schliemann vele gouden
voorwerpen werden gevonden: Homérus
noemt in zijn gedichten Mycéne „het goudrij
ke"! Ook sporen van een paleis en van een
tempel zijn er nog te zien. Wanneer we even
tijd hebben voor een kleine restauratie, kun
nen we temidden van de reeds zomersche na
tuur onze gedachten laten gaan naar de fi
guren, waarmee de sage deze plaats heeft be
volkt. Agamémnon was hier de allesoverheer-
schende figuur, de zoon van Atreus, den op
perbevelhebber der Grieken tegen Troje. Hij
was gehuwd met Clytaemnéstra, hun meest
bekende kinderen waren Oréstes, Iphigenia,
Eléctra. Tragisch was het lot dezer konings
familie. Agamémnon werd bij zijn terugkeer
uit den langdurigen oorlog niet hartelijk in
zijn paleis verwelkomd, maar wreedaardig
door toedoen van zijn eigen vrouw vermoord.
De zoon heeft toen, volwassen geworden, om
dezen moord te wreken, zijn moeder gedood.
Op eenigen afstand van den burcht bevindt
zich een groot koepelgraf: de zoogenoemde
schatkamer van Atreus. Het is een onderaard-
sche ruimte, welker vorm te vergelijken is met
die van een ouderwetschen bijenkorf.
De toegang, die aan den straatweg van My
céne naar Nauplia ligt, vormt een open, rech
te gang met zijwanden die hooger worden,
j naarmate de heuvel, waarin het grafgewelf
zich bevindt, hooger wordt. De eigenlijke graf
kelder was niet de hoofdruimte zelf, maar een
kleiner zijvertrek dat er mee in verbinding
staat.
i
Toegang tot de schatkamer van Atreus.
We zetten thans koers naar den Berg Athos,
gelegen op het einde van den Oostelijken uit-
looper van het schiereiland Chalcidice. We
krijgen eerst op het sportdek een inleiding
over dien merkwaardigen berg.
Dichterbij gekomen, zien we pas welk een
machtig gevaarte het is (de hoogte is pl.m.
2000 M.), de sneeuw ligt nu nog op den top;
ze zal des zomers wel weggesmolten zijn. Het
is bekend, dat er zich kloosters op dezen berg
bevinden. Het zijn er wel een 20-tal, die teza
men een soort autonome republiek vormen.
Men ziet er enkele tegen de helling liggen en
bij nauwkeurig toezien ontdekt men er steeds
meer, die op verschillende hoogte als vogel
nestjes tegen den bergwand geplakt schijnen.
Deze kloosters, moeilijk te bereiken, moeten
wel een eenzame verblijfplaats zijn. Vrouwen
komen in deze republiek niet voor. Onze boot
vaart in een halven cirkel om de Athos heen,
zoodat we een goeden indruk van 't geheel kun
nen krijgen. We hebben helaas geen tijd om te
landen en een kijkje te nemen in de biblio
theken met zeldzame handschriften.
Het weer is dezen middag verrukkelijk en
we bedenken dat het er hier heel anders moet
hebben uitgezien, toen de Perzische vloot on
der Mardonius tegen deze rotsen schipbreuk
leed.
Morgen zullen we voor de tweede maal onze
voeten op Griekschen bodem zetten.
Vrijdag 17 April
Het landen in de ruime landingsbootjes is
telkens op zichzelf al een reden tot vreugde.
Het tochtje over de blauwe aanlokkelijk glan
zende baren op een heerlijken morgen is het
goede begin van een mooien dag. Te Nauplia
stappen we ditmaal aan wal. Het ligt bij een
vruchtbare vlakte, aan den voet van een stei-
len berg. Weldra zitten we in onzen „expres"
trein. We zijn er ook spoedig weer uit, als ons
wordt meegedeeld, dat we pas over een half
uur vertrekken. We moeten n.l. nog een aan
tal prentbriefkaarten posten; een jongeling
wijst ons het postkantoor. Als ik de gekochte
postzegels met een massa duiten betaal, waar
bij ik me best kan vergissen, wordt er door de
flegmatieke beambten nauwelijks naar om
gekeken: het zal wel goed zijn! Op 't nippertje
halen we 't treintje nog, dat, naar het ons
voorkomt, minder dan een half uur heeft ge-
DUIDELIJK GESTELDE VRAGEN
van alle Abonnés van dit blad worden door
een specialen Redacteur en zijn talrijke
medewerkers zoo mogelijk en ten spoedigste
beantwoord.
De vragen moeten worden geadresseerd
aan het bureau van ons blad, met duidelijke
vermelding van naam en woonplaats.
De namen der vragers blijven redactie
geheim.
Vragen, waaraan naam en adres ontbreken,
worden terzijde gelegd.
De antwoorden worden GEHEEL KOSTE
LOOS thuis bezorgd.
Alleen die vragen, welker beantwoording
voor vele anderen behalve den vrager, van
nut kan zijn, worden tevens in ons blad ge
plaatst.
VRAAG: Hoe maakt men bramen In op bran
dewijn, wat is er voor noodig en wat voor soort
brandewijn moet men gebruiken?
ANTWOORD: Wasch de bramen en overgiet ze
met de brandewijn tot ze goed onder staan. De
bramen kunnen worden opgekookt, doch de
drank wordt smakelijker, wanneer men de bra
men ongekookt in de brandewijn zet en iets langer
laat staan. De hoeveelheid der bramen naar
smaak te bepalen. Gebruik van inmaakbrande-
wijn is aan te bevelen.
VRAAG: 1. Hoe maakt men extract van koffie?
2. Wat is de bedoeling van den groet met de
gebalde vuist bij de S.D.A.P.?
ANTWOORD: 1. Men doet 1 ons gemalen kof
fie in den filter van den koffiepot, voegt een mes
punt zout toe, giet daarop pl.m. y2 d.L. kokend
water en laat de koffie trekken, terwijl men den
tuit en het deksel met papier goed afsluit.
2. Dit is ons niet bekend. Wij vermoeden, dat
deze groet het streven naar vrijheid symboliseert
daar de bijbehoorende roep „vrijheid" luidt.
VRAAG: Hoe moet ik een wit leeren kraag
schoonmaken, die aan den halskant vettig en
geel geworden is?
ANTWOORD: Met een dotje watten en waseh-
benzine stevig afwrijven, onmiddellijk daarna
met talcum goed afwrijven. Na een uurtje de
talcum met een dotje watten afwrijven. Geen
vuur of vlam in de nabijheid.
VRAAG: Hoe kan men het „weer" verwijde
ren uit een tent, die nat opgeborgen is geweest?
ANTWOORD: Het eenige middel is de tent
een nacht in een chloorbad te zetten, den vol
genden dag in heet water goed uitspoelen, daar
na nog eens in koud water. Is het weer daarna
nog niet geheel verdwenen, dan dezelfde behan
deling met burmol.
VRAAG: Is men verplicht een dagmeisje, dat
van 9 tot 2 werkt voor 4.vergoeding voor
broodkost te geven als men twee weken de stad
uitgaat? Zoo ja, hoeveel?
ANTWOORD: Ja, 0.50 per dag.
VRAAG: Is de werkgeefster verplicht voor
haar buitenlandsch dienstmeisje een werkver
gunning aan te vragen?
Zoo ja, welk tijdperk is daarvoor aangegeven
en hoe moet dit geschieden?
Wat kan er gebeuren, indien dit niet aange
vraagd wordt? a
ANTWOORD: Ja, de werkgeefster is dat ver
plicht. Indien het meisje reeds voor Juni j.l. in
dienst was, staat de gelegenheid daartoe nog tot
October open. Voor een meisje dat nu in 'dienst
genomen móet worden, moét van te voren zoo'n
vergunning aangevraagd worden.
De aanvrage geschiedt op formulieren, ver
krijgbaar bij de arbeidsbemiddeling ten raadhui-
ze van uw gemeente.
Het ontbreken van een vergunning kan proces
verbaal en boete tengevolge hebben.
VRAAG: Is men verplicht voor de belasting
aangifte te doen van het bezit van een tweede'
handsch radiotoestel en is men strafbaar bij niet-
aangif te
ANTWOORD: Voor de belasting is aangifte niet
verplicht. Wel moet u den directeur van het te
legraafkantoor in kennis stellen van het feit, dat
u radiobezitter bent.
VRAAG: Kan men in Heemstede trouwen, wan
neer beide partijen in Haarlem woonachtig zijn?
ANTWOORD: Neen. Hiervoor moet één van
beide partijen in Heemstede wonen.
VRAAG: Waar mogen in de omgeving van
Haarlem vrij bramen geplukt worden of welke
kosten brengt dit mee. Er is mij gezegd aan den
Ruigenhoek en te Bakkum. Misschien weet u
nog meer plaatsen, waar ik niet de kans loop
bekeurd te worden.
ANTWOORD: In de omgeving van Haarlem
moogt u vrij bramen plukken in de duinen bij
Kraantje Lek, langs de spoorlijn naar Zandvoort,
het z. g. Schelpenpad.
VRAAG: Hoe lang is een brief onderweg van
Haarlem naar Amerika?
ANTWOORD: Ongeveer 8 a 9 dagen van
Haarlem naar New Vork.
Voor het bloembollenbedrijf en den landbouw.
De Minister van Landbouw en Visscherij
heeft aan de ongeorganiseerde patroons in
het Bloembollenbedrijf arbitrage opgelegd met
aanwijzing van den heer Schouten als arbiter.
Deze arbiter zal uitspraak moeten doen over
de loon- en arbeidsvoorwaarden der in het
bloembollenbedrijf werkzaam zijnde arbeiders.
De Minister van Landbouw en Visscherij
heeft eveneens verplichte arbitrage opgelegd
aan de landbouwers in den Haarlemmermeer
polder met aanwijzing van den heer Chr. van
der Heuvel te 's-Gravenhage als arbiter.
ZONDAG 30 AUGUSTUS.
HILVERSUM I, 1875 M.
8.55 VARA. 10.00 VPRO. 12.00
AVRO. 5.00 VARA, 8.00 AVRO.
8.55 Gram.pl, 9.00 Postduivenber., gram.pl.,
postduivenber. 9.30 Orgelspel, postduivenber.
10.00 Voordracht. 10.30 Lth. Kerkdienst. 12.00
Filmpraatje. 12.30 Kovacs Lajos' orkest. (In
de pauze: Sportverslag)1.15 Radio-tooneel
voor kinderen. 2.00 Boekbespreking. 2.30 Viool
en piano. 3.00 Residentie-orkest mmv. solist.
9.15 Sportreportage. 9.30 Radio-journaal. 9.45
Radio-hoorkrant. 10.35 Viool en piano. 11.00
Berichten ANP. 11.10—12.00 Dansmuziek.
HILVERSUM II, 301 M.
8.30 NCRV. 9.30 KRO. 5.00
NCRV., 7.45—11.00 KRO.
8.30 Morgenwijding, mmv. zang en orgel. 9.30
Gram.pl. 10.30 Hoogmis. 12.00 Gram.pl. 12.15
KRO-Orkest. 1.00 Boekbespreking. 1.20 KRO-
Melodisten. 2.00 Gram.pl. 2.30 KRO-Sympho-
nie-orkest, en gram.pl. 4.15 Gram.pl. 4.30 Voor
de zieken. 5.00 Herv. Gem. Zangvereen. „Eu-
phonia". 5.30 Orgelspel. 6.00 Ned. Herv. Kerk'
dienst. Hierna orgelspel. 7.45 Gram.pl. 7.50 „Het
apostolaat onder de Joden", causerie. 8.10 Be
richten ANP., KRO-Mededeelingen. 8.20 KRO
Melodisten. 9.00 Gram.pl. 9.30 KRO-orkest
mmv soliste. 10.000 Zang. 10-10 Vervolg con
cert. 10.30 Berichten ANP. 10.35 Gram.pl.
10.4011.00 Epiloog.
DROITWICH, 1500 M.
12.50 Het Blackball Colliery Orkest, mmv.
solist. 1.50 Pianorecital. 2.20 Het BBC
Northern-orkest. 3.20 Gram.pl. 4.05 Walter
Collins' orkest. 4.50 Kinderkerkdienst. 5.20
Boekbespreking. 5.40 Het Philharm. Ensemble
mmv, solist. 6.50 Voordracht. 7.05 BBC-orkest,
mmv. zang. 8.15 R.K. Kerkdienst. 9.05 Lief-
dadigheidsoproep. 9.10 Berichten. 9.20 De
BBC-Zangers. 9.50 Sted. Orkest Torquay, mmv
solist. 10.50 Epiloog.
RADIO PARIS, 1648 M.
7.20 en 8.20 Gram.pl. 11.20 Orkestconcert. 12.20
Orgelconcert. 1.20 Vervolg orkestconcert. 3.05
Nat. Orkest. 5.05 Gram.pl. 5.20 Pascal-orkest.
750 Zang. 8.20 en 9.05 Radiotooneel. 11.05
12.35 Dansmuziek en populair concert.
KEULEN 456 M.
6.20 Havenconcert. 10.50 Gram.pl. 11.40 Om-
roepstrijkkwartet. 12.20 Gevar. concert. 2.20
Viool en piano. 4.20 Omroepkleinorkest en
solisten. 6.20 Gevar. concert. 8.20 Omroep
orkest, -koor en solisten. 10.5012.20 Dans
muziek.
BRUSSEL 322 M.
9.25 Gram.pl. 10.25 Concert. 11.25 Gram.pl.
12.25 Omroeporkest. 1.302.20 Klein-orkest.
2.35 Gram.pl. 3.50 P. Godwin's orkest, en sport
reportage. 6.05 Klein-orkest. 7.20 Zang. 8.20
Dansmuziek. 9.20 Gram.pl. 9.35 Omroeporkest.
10.30 Gram.pl. 11.2012.20 Dansmuziek.
BRUSSEL 484 M.
9.20 en 10.25 Gram.pl. 11.25 Populair con
cert. 12.25 Klein-orkest. 1.30 Dansmuziek. 2.20
2.35 en 2.50 Gram.pl. 3.20 Orgelspel, reportage
en Gram.pl. 5.20 Dansmuziek. 6.20 Hoorspel.
6.35 en 7.35 Gram.pl. 8.20 Omroeporkest. 9.20
Symphonieconcert. ca. 11.00 Dansmuziek. 11.50
12.20 Gram.pl.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M.
8.20 Omroepkleinorkest. 10.20 Berichten. 10.50
Viool-viola-piano. 11.05 Scheepsweerbericht.
11.20 Berichten. 11.25Dansmuziek.
MAANDAG 31 AUGUSTUS 1936.
HILVERSUM I 1875 M.
8.00 AVRO, 12.00 KRO. 4.00 AVRO.
8.00—12.00 KRO.
8.00 Orgelspel; 8.15 Kovacs Lajos' orkest;
8.30 Aubade uit Rotterdam; 9.15 Vervolg Ko
vacs; 9.45 Gram. platen; 10.00 Morgenwijding
VPRO 10.15 Omroeporkest en voordracht;
12.00 KRO-orkest en gram.platen; 2.00 Caril-
lonspel en koor „Soli Deo Gloria"; 2.30 Gram.
platen; 2.45 KRO-Melodisten; 4.00 Carillon-
spel; 4.20 Gram.platen; 4.45 Kovacs Lajos'
orkest; 5.45 Gram.platen; 6.00 Dansmuziek;
6.45 Kinderkoor v. d. Ver. „Zanglust" en Om
roeporkest; 7.15 „Neerlands kostbaar bezit",
causerie; 7.30 Omroeporkest; 8.00 Berichten
A.N.P. KRO.-Mededeelingen; 8.10 „H.M. Ko
ningin Wilhelmina", causerie; 8.30 „Ko-
ginnedagviering in de studio" m.m.v. de KRO
Melodisten en solisten; 10.30 Berichten A.N.P.
10.35 Gram.platen.
HILVERSUM II, 301 M.
NCRV.-Uitzending.
8.00 Schriftlezing; 8.15 Gram.platen; 9.15
Aubade door Utrechtsche schoolkinderen m.
m. v. Utr. Chr. Geheelonthoudersmuziekver-
eeniging „Caecilia"; 10.30 Morgendienst; 11.—
Chr. Lectuur; 11.30 Gram.platen; 12.15 Gram.
Zij zat voor het raam van haar zonnige
kamer.
Stil rustten de arme rheumathische handen
in den zwarten japonschoot.
Breien en haken gaat niet meer zoo best,
vertelde zij en van lezen worden de oogen
zoo gauw moe. Dus zit ik maar zoo'n beetje
te kijken. Maar, voegde zij er haastig bij,
je moet niet denken dat ik mij verveel hoor
kind! Er is altijd wat te zien in de straat.
En ik heb m'n radio en m'n krant. De wereld
wordt me hier thuis gebracht, ik ben overal
bij hoor!
Wat ben je toch een lief tevreden oudje,
dacht ik en hardop vroeg ik: en komen uw
kinderen vaak? Ze komen u zeker wel eens
voorlezen?
De kinderen? Een peinzende uitdrukking
vloog over het oude gelaat. Och, ze hebben
het zoo druk allemaalze hebben zooveel
dat wij vroeger niet hadden, waarvan wij
niet eens wistenEn wat valt er nu hier
te beleven voor hen, bij zoo'n oude vrouw?
Als ze mij noodig hebben, dan komen ze
wel!
Lang nadat ik weer weg was uit die lage
kamer vol vriendelijke herinneringen, waar
een sfeer van tevredenheid en wijsgeerige be
rusting heerscht, zijn me nog die woorden
bijgebleven.
Het is me of ik telkens weer die zachte
ietwat moede, stem hoor zeggen: als ze me
noodig hebben, dan komen ze wel
Hoe vaak worden diezelfde woorden niet
gezegd en het zijn lang niet altijd de oude
ren onder ons, die deze verzuchting slaken.
Als een verzuchting, een verdrietige, onte
vreden, verongelijkte verzuchting zijn deze
woorden meestal bedoeld.
Als ze me noodig heben, dan komen ze
wel
Dat wil zooveel zeggen als: ik ben goed
genoeg om te helpen als de nood aan den
man komt. Als ze van mijn kennis, mijn be
zit, mijn voorspraak, mijn daadwerkelijke
hulp en steun kunnen profiteeren, dan komen
ze opdagen, maar als ze zichzelf kunnen
redden, dan is er voor mij geen plaats in
hun leven, dan tel ik niet mee, dan heb ik
geen aandeel in hun dagelij ksch levensge-
beuren. Dan is er voor mij geen tijd en geen
belangstelling.
Hoeveel ouders voelen zich tegenwoordig
niet veronachtzaamd door de kinderen, die
alleen maar komen, als vader of moeder uit
redding moet brengen in de moeilijkheden,
die hun te zwaar geworden zijn? Als ze me
noodig hebben, dan komen ze wel....
Hoe bitter klinkt dat!
Maar het kan ook heel goed anders.
Alles is immers slechts zoo, als de maatstaf
van onze persoonlijke waardeering het ons
voortoovert.
Wij kunnen het beschouwen als een on
rechtvaardigheid, dat wij alleen maar goed
genoeg zijn als hulp in nood voor onze kin
deren, maar wij kunnen het ook een zege
en een voorrecht achten, dat het ons gegeven
is, de laatste toevlucht op den achtergrond
te zijn, de immer bereikbare, immer gereede
hulp, de eenige waarvan zij weten, dat die hen
nimmer in den steek zal laten.
Als ze ine noodig hebben, dan komen ze.
Welk een heerlijke voldoening er ligt in die
wetenschap, dat kunnen slechts die ouders
beseffen, die niet, of niet meer in staat zijn
op eenigerlei wijze iets voor hun kinderen te
doen.
En zelfs dan behoeven zij niet met leege
handen te staan. Daar blijft genoeg te geven
over.
Daar blijft altijd nog de sterkende troost
van een opbeurend gesprek, de onschatbare
raad, die steunt op rijpe levenservaring en
de met niets te vergelijken moedgevende in
vloed van een onwankelbare liefde, die in
onbaatzuchtige toewijding medelevend, op den
achtergrond haar weldoende stralen uit
zendt.
Wat zijn we rijk!
Wat hebben we ontzaglijk veel om weg te
schenken!
Gelukkig de ouders, die vol vertrouwen
kunnen zegen: als ze ons noodig hebben,
dan komen ze wel.
AMY GROSKAMP TEN HAVE.
platen; 12.45 Relais uit Indië; 1.15 Orgelspel;
2.35 Causerie over kamerplaten; 3.15 Gram.
platen; 4.08 Bijbellezing; 5.00 Zang; 6.00 Gra-
mofoonplaten; 6.30 Tamboers- en pijpers
corps „Jong Holland". 7.00 Ned. Chr. Pers
bureau; 7.45 Reportage; 8.00 Berichten A.
N.P. 8.15 NCRV-orkest, koor en spreker; 10.—
Berichten A.N.P. 10.05 Reportage vuurwerk;
10.40 Gram.platen. Schriftlezing.
DROITWICH 1500 M.
11.05 „Thinking Back", causerie 11.20 Gra-
mofoonpl.; 11.45 Het Leon Wayne Sextet;
12.50 Het Sted. orkest van Whitby; 1.30 Sport
reportage; 1.50 Gram.platen; 2.35 Piano
recital; 3.05 Roland Powell's kwintet; 3.50
Gram.pl. 4.35 Het Northern Ireland Blaas-
orkest; 5.15 Sportreportage; 5.35 Charles
Ernesco en zijn kwintet m.m.v. solist; 620
Berichten; 6.50 Variété-programma; 7.35 Het
Parkington-kwintet; 8.20 Dansmuziek, m.m.v.
solisten; 8.55 Wagnerconcert m.m.v. het BBC
Symphonie-orkest en solisten; 10.00 Berich
ten; 10.30 „World Affairs", lezing; 10.45 Zang
en viool; 11.35 Dansmuziek.
RADIO PARIS 1648 M.
720 en 8.20 Gram.pl.; 11.20 Kamerorkest;
2.50 Gram.platen; 4.20 Symphonie-cncert;
5.35 Gram.pl.; 5.50 Kamerorkest; 8.20 Zang;
9.05 Orkestconcert; 11.35 Orkestconcert.
KEULEN 456 M.
6.50 Orkestconcert; 12.20 Gevar. concert;
2.35 Kwintet-concert; 6.20 Omroepkleinor
kest; 8.30 Weekoverzicht; 9.20 Gram.platen;
10.40 Omroeptrio, zang en voordracht; 11.20
Silez. Orkestvereen.
BRUSSEL 322 en 484 M.
322 M.: 12.20 Gram.platen; 12.50 Dansmu
ziek; 1.30 Salon-orkest; 1.50 Gram.platen;
5.20 Salon-orkest; 6.05 Gram.platen; 6.50 en
7.20 Gram.; 8.20 Reportage; 8.50 Omroepor
kest; 9.20 Dito; 10.30 Gram.pl.
484 M.: 12.20 Gram.platen; 12.50 Salon-
orkest; 1.30 Dansmuziek; 1.50 Gram.platen;
5.20 Omroeporkest; 6.35 Gram.platen; 8.20
Zangvoordracht; 8.50 Piano-recital; 9.20 Ra
dio-tooneel; 9.55 Dansmuziek; 10.30 Gram.
platen.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M.
7.20 Uit Salzburg: Opera-uitzending; 10.20
Berichten; 10.50 Viool en piano; 11.05
Scheepsweerbericht; 11.20 Berichten; 11.25
Omroepkleinorkest
