De tragedie van het Alcazar.
THIJS IJS EN HET KATTENLECER
BARTELJORISSTRAAT 13-17
De burgeroorlog in Spanje
Een honderdtal manschappen houdt nog stand
Bestorming na de explosie kostte
talrijke slachtoffers.
Scheepsramp op den Nijl.
Orkaan woedt langs Amerika's
kust.
H.lf. Wed. Oost
Heidstke WattenDekens
Thans geetaleerd.
ZATERDAG 19 SEPT. 1936
Engeland.
Eden zal Blum te Parijs
ontmoeten.
Italië's voorwaarde voor
deelneming aan de
Volkenbondsvergadering.
Grillig weer in Rusland.
Textielstaking te Rijssel
opgeheven.
Maatregelen van den landbouw
gehandhaafd.
Tekort groenten- en fruitcentrale
op f 12 millioen geraamd.
ONZE DACELIJKSCHE KINDERVERTELLING
ZWEMMEN.
Tini Wagner verbetert twee
Ned. records.
De Koningin en het jonge paar
naar het Loo.
De speciale vertegenwoordiger van
Havas te Toledo meldt over het lot
van het Alcazar, d.d. 18 September:
Vóór de ontploffing van de mijn,
hedenochtend, heeft de artillerie
der regeeringstroepen des nachts de
overblijfselen van het Alcazar gebom
bardeerd, die beschenen werden
door het licht van groote schijn
werpers. De mijngang liep van een
naburig huis onder de kelders van
het Alcazar door. Drie zijden van het
Alcazar stortten door de ontploffing
in. Groote stukken steenen werden
door de ontploffing in de straten der
stad geslingerd. Het achterstuk van
een auto, die door de opstandelingen
op een binnenplaats der vesting
bewaakt werd, werd op het dak van
een brandweerkazerne geslingerd op
200 meter afstand van de vesting.
De regeeringstroepen drongen na de ont
ploffing de ruïnes binnen, doch aarzelden een
oogenblik, in de verwachting van een twee
de ontploffing. Hiervan maakten de opstan
delingen gebruik om een tegenaanval te on
dernemen met granaten en mortieren. De re
geeringstroepen wisten zich echter in de
ruïnes te handhaven. Een projectiel van
een mortier ontplofte vlak bij de plaats waar
zich luitenant kolonol Barcelo, de regeerings-
leider, bevond. Deze werd licht aan de beenen
gewond, evenals zijn ordonnans-officier. Ver
volgens kregen de regeeringstroepen opdracht
de ruïnes te verlaten. De artillerie deed er
nog steeds haar granaten op regenen.
Nader meldt deze correspondent: Verschil
lende huizen in de nabijheid van het Alcazar
en de overblijfselen van het paleis der op
standelingen-regeering vlogen na de ontplof
fing in brand. Ondanks den brand wisten
de opstandeligen langs ondergrondsche wegen
in het laatste gebouw binnen te komen, waar
zij door de stoottroepen en volksfrontmilitie
met granaten werden aangevallen. Tijdens
deze hevigen strijd verschenen tegen den
middag een drietal drie-motorige vliegtuigen
der opstandelingen boven de stad. Deze wer
den echter door regeeringstoestellen achter
volgd en op de vlucht gejaagd, zonder in
staat te zijn geweest bommen te laten val
len.
Des middags nam het geweervuur wat in
hevigheid af, waarvan de regeeringstroepen
gebruik maakten om hun stellingen te ver
beteren. Toen des avonds de strijd weer her
vat werd en de regeeringstroepen opnieuw
een hevig offensief openden, kreeg men den
indruk, dat zij hun positie aanzienlijk ver
beterd hadden.
Een der leden van de militie, die in de
ruïnes van het Alcazar had kunnen binnen
dringen zeide te hebben kunnen constateeren
dat er zeer weinig water in de putten was
en dat de belegerden zeer slecht van vleesch
schenen te zijn voorzien.
Men verklaart, dat de verliezen der
opstandelingen honderd dooden be
dragen. Aan de zijde der regeerings
troepen zijn de verliezen zes dooden,
twaalf zwaargewonden en dertig licht
gewonden. Men heeft den indruk, dat
dezen nacht geen ernstige operatie
tegen de overblijfselen van 't Alcazar
zal worden ondernomen. Er werden
lichte batterijen aangevoerd, die den
tweeden aanval, die waarschijnlijk
mogen (Zaterdag) zal plaatsvinden,
zullen vergemakkelijken.
De Reutervertegenwoordiger te Madrid
doet het volgende relaas:
Heden (Vrijdag) middag is de republikein -
sche vlag geheschen op de puinen van het
Alcazar van Toledo, hoewel nog een hon
derdtal opstandelingen weerstand bieden.
Toen 20 Juli de regeeringstroepen Toledo
binnendrongen, trokken ongeveer 1500 op
standelingen met een aantal non-combat
tanten in het Alcazar terug.
Niettegenstaande de bemiddelingspogin
gen stemden zij er niet in toe deze non-com
battanten te laten vertrekken.
De artillerie en de vliegtuigen van de re
geering vernielden dat deel van het Alcazar,
dat bij het Zocodover-plein lag, vervolgens
werden onder het andere deel mijnen gelegd
en hedenochtend gaf het oppercommando
bevel de krachtigste te laten springen.
De ontploffing werd tot in Getafe, een
voorstad van Madrid gehoord, een enorme
rookzuil verhief zich en was kilometers in
den omtrek zichtbaar.
Het grootste deel van het Alcazar stortte
ineen.
De bevolking van Toledo was uit de stad
verwijderd en had zich buiten den bebouw
den kom teruggetrokken.
Na de ontploffing bestormden regeerings
troepen de rookende puinen waar zij in le
vendig gevecht raakten met de overlevenden
van de verdedigende troepen, die een toe
vlucht hadden gezocht in de kelders. De re
geeringstroepen slaagden erin nog verschei
dene kinderen levend uit de puinen te halen.
Men schat het aantal opstande-
lingen, dat nog tegenstand biedt op
een honderdtal.
Ernstige toestand te
Malaga.
Uit Gibraltar, 18 September: De
toestand te Malaga is erntig. Acht
honderd miliciens hebben meege
deeld, dat zij niet langer tegen de
rechtsche troepen wilden vechten en
op de communisten en leden der ar
beidersorganisaties geschoten. Hon
derden zouden hierbij gedood of ge
wond zijn. De gouverneur heeft aan
Madrid verzocht, dringend verster
kingen te zenden.
Volgens berichten uit het hoofd
kwartier der opstandelingen te Al-
geciras zou het pantserschip der re
geering „Jaime Primero" vanmorgen
van Malaga naar Melilla zijn ver
trokken, waar de bemanning zich
aan de opstandelingen wil overge
ven. Uit dezelfde bron wordt ge
meld, dat andere schepen der regee
ring bereid zouden zijn, het voor
beeld van de „Jaime Primero" te vol
gen.
Aanval op Santander
begonnen.
Uit Rabat: Gisteravond heeft het radio
station van Cadix medegedeeld, dat de aan
val op Santander begonnen is en dat de
verdedigers om versterkingen hebben ge
vraagd. Uit Melilla wordt bevestigd, dat de
bemanning van twee oorlogsschepen der re
geering den wensch te kennen heeft gege
ven zich over te geven Te Madrid werden
tengevolge van de ontdekking van een sa
menzwering tegen Azana een aantal maat
regelen getroffen. Azana verlaat het natio
naal paleis, dat streng bewaakt wordt, niet.
Te Bilbao is de bevolking gedeeltelijk van
brood verstoken.
Groote opwinding te Madrid
volgens Burgos.
Het radio-station van Burgos deelt mede,
dat te Madrid groote opwinding heerscht
over het voortdurend oprukken van de-recht
sche troepen.
Hoewel geheimhouding wordt bewaard ten
aanzien van den toestand aan het front,
schijnt de bevolking zich toch van den toe
stand bewust te worden. Donderdag verza
melden zich vele volksfronters in het cen
trum van de stad en demonstreerden drei
gend bij de regeeringsgebouwen. Verder
wordt medegedeeld - dat zij een delegatie
naar het ministerie van binnenlandsche za
ken zonden, om te eischen, dat de ware toe
stand aan het front werd medegedeeld.
Bom op het ministerie van
Oorlog.
Volgens berichten uit Burgos heeft men
hier in welingelichte kringen te Parijs ver
nomen, dat bij de laatste luchtraid op Ma
drid door rechtsche vliegtuigen een bom is
gevallen op net ministerie van oorlog, het
zoogenaamde Palacio de Buenavista, De bom
sloeg door de bovenste verdieping en ont
plofte op 5 meter afstand van de werkka
mer van Largo Caballero, den minister-pre
sident. Caballero moest eerst het puin voor
de deur wegruimen voor hij zich naar buiten
kon begeven. De voornaamste afdeelingen
van het ministerie van oorlog zijn sindsdien
naar een ander gebouw verplaatst.
La Linea door regeerings-
schepen beschoten.
Twee regeeringsschepen naderden gister
ochtend in dichten mist La Linea en losten
een 20-tal kanonschoten, waarvan enkelen de
muren van het ziekenhuis raakten.
Eenige vrijwilligers werden gekwetst. Ten
gevolge van den mist konden de schepen niet
beschoten worden, enkele vliegtuigen van de
rechtschen wierpen bommen, doch de schepen
werden niet getroffen. Onder de bewoners van
Gualdiaro la Tunara brak een paniek uit.
Sommigen vluchtten naar La Linea anderen
naar Gibraltar.
Naar uit brieven, welke door naar Gibraltar
gevluchte communisten zijn ontvangen,
blijkt, dat de regeeringstroepen die de stad
verdedigen bereid zijn de geheele stad te ver
nietigen, liever dan deze over te geven, want
indien zij zich overgeven, zouden zij allen ge-
fusileerd worden.
Vier cavalerie-officieren terechtgesteld.
Uit Barcelona: De Donderdag ter dood ver
oordeelde vier officieren van het cavalerie
regiment Montesa zijn Vrijdag terechtgesteld.
Drie leiders der artillerie-kazerne in de Saint
André wijk, die beschuldigd waren van deel
neming aan den militairen opstand van 19
Juli, zijn ter dood veroordeeld. Een vierde werd
tot levenslange gevangenisstraf veroordeeld.
Regeering meldt een overwinning.
Uit Madrid: De regeeringstroepen hebben
het dorp Casar de Escalona in den sector
Santa Olalla heroverd. De opstandelingen ver
loren 50 dooden en moesten veel materiaal
achterlaten.
Rivierboot gezonken; 50 opvarenden
verdronken.
Reuter meldt uit Kaïro, 18 Sep
tember: Een rivierschip der spoor
wegmaatschappij is bij Rodelfarag
aangevaren. Het schip, dat bezet was
met spoorwegemployé's en hun ge
zinnen, zonk onmiddellijk.
Het aantal slachtoffers bedraagt
volgens de laatste berichten onge
veer 50. Gemeld wordt nog, dat zich
aan boord slechts twee reddinggor
dels bevonden
Een eiland weggevaagd?
Uit New-York, 18 September: Het licht
schip „Chesapeake" en het stoomschip „El
Almirante" hebben noodseinen uitgezonden.
Zij bevinden zich in moeilijkheden in ver
band met den orkaan, die langs de Atlanti
sche kust woedt.
Het gerucht doet de ronde, dat het eiland
Ocracoke in de groep der noordelijke Caro-
linen door een reusachtige vloedgolf zou zijn
weggevaagd. De ongeveer 400 inwoners kon
den tijdig den vuurtoren bereiken en hier
bescherming zoeken. De orkaan beweegt zich
in noordelijke richting en neemt in hevig
heid toe,
bericht de ontvangst van
een nieuwe zending
o.a.
150 x 200. f 4.90
190 x 230. t 7.90
(Adv. Inges. Med.)
Minister Eden zal, naar Reuter verneemt,
op zijn reis naar Genève te Parijs een onder
houd hebben met den Franschen minister
president Blum. Men verwacht, dat de alge-
meene toestand in Europa door de beide
staatslieden besproken zal worden.
Nader wordt uit Londen medegedeeld: Het
onderhoud, dat Eden Zondag te Parijs met
Léon Blum zal hebben, zal niet slechts be
trekking hebben op de zitting van de Volken
bondsvergadering te Genève, doch ook de
voorbereiding gelden van de diplomatieke
conferentie van vijf, die de Britsche nota van
Vrijdag beoogt op gang te brengen.
Men meent te weten, dat in deze nota voor
stellen worden gedaan omtrent de grond
slagen der diplomatieke besprekingen, de toe
bereidselen voor de conferentie en het alge
meen programma dezer bijeenkomst. In Brit
sche politieke kringen duidt men erop, dat er
in de nota rekening mede gehouden wordt,
dat aan de regeling van het West-Europeesche
vraagstuk voor alle andere prioriteit moet
worden gegeven.
Het schijnt echter, dat er in de nota den
nadruk op gelegd wordt, dat de Oost-Euro-
peesche en Donau-kwesties geenszins ver
waarloosd zullen worden.
De zitting van den Volkenbondsraad is te
17 uur geopend onder voorzitterschap van den
Chileenschen gedelegeerde Rivas Vicuna.
De secretaris-generaal Avenol, bracht rap
port uit over zijn reis naar Rome en verklaar
de, dat volgens Mussolini en Ciano de Italiaan-
sche regeering zou kunnen overgaan tot mede
werking, speciaal bij de aanstaande Volken
bondsvergadering, indien zij er zeker van zou
zijn, dat Abessynië daarop niet werd toege
laten. Avenol verheelde niet, dat de oplossing
van dit vraagstuk naar zijn meening moei
lijker zou worden gemaakt, indien voorwaar
den van juridischen aard zouden worden ge
steld.
Geen der andere gedelegeerden maakte over
dit; punt een opmerking. De vergadering werd
te 18 uur verdaagd.
Hevige koude gevolgd door hittegolf.
Uit Leningrad werd gemeld, dat een he
vige koude en zware sneeuwval in het Noor
den van Rusland woedde, doch deze zijn
plotseling opgevolgd door een hittegolf. In
Leningrad steeg de thermometer 30 graden
Celsius.
Thans echter een conflict te St. Didier.
Uit Rijssel:
De algemeene vergadering van fabrieks-
gedelegeerden heeft Vrijdag het accoord met
de werkgevers in de textielindustrie eenstem
mig geratificeerd. Gistermiddag is een be
gin gemaakt met de ontruiming der fabrieken
Inmiddels zijn echter ongeveer 10.000 ar
beiders in de textiel-industrie van St.
Didier in staking gegaan. De stakers hebben
ook hier de werkplaatsen bezet.
Tot het consequent doorgevoerde
oogstbeginsel teruggekeerd.
De begrooting van het Landbouw-crisis-
fonds voor 1937 bedraagt 181.059.700 voor
den gewonen dienst en 19.550.000 voor den
kapitaaldienst.
In den algemeenen opzet der begrooting is
ten aanzien van die voor 1936 een niet onbe
langrijke wijziging gekomen. Voor 1936 toch
was voor eenige artikelen geraamd het bedrag
hetwelk in dat kalenderjaar voor steun zou
worden uitgegeven, ongeacht het oogstjaar
waarop de steun betrekking had. Aangezien
de steungelden voor een bepaalden oogst ech
ter veelal ook nog in het kalenderjaar, vol
gend op dat, waarin het product geoogst wordt
of grootendeels gegroeid is, worden uitge
keerd, had dit stelsel ten gevolge, dat het deel
der steunbetalingen welke na 31 December
plaats vonden, ten laste van de begrooting van
het volgend jaar moest worden gebracht.
Ingevolge gedane toezegging is bij het on
derhavige ontwerp wederom geheel tot het
consequent doorgevoerde oogstbeginsel terug
gekeerd. Alle steunuitkeeringen, welke betrek
king hebben op producten, die gerekend kun
nen worden, tot den oogst 1937 te behooren,
zijn thans volledig in de raming opgenomen.
Zooals uit de ontwerp-begrooting blijkt,
neemt de minister het standpunt in, dat een
steunverleening aan den Land- en Tuinbouw,
van een omvang als in dit ontwerp tot uiting
komt, niet gemist kan worden. Hij grondt deze
meening op het feit, dat de prijzen der land
bouwproducten nog immer op een dusdanig
laag niveau liggen, dat, hoezeer het streven
van de beoefenaren van den Land- en Tuin
bouw ook op verlaging van de bedrijfsuitgaven
gericht is, van een loonende productie geen
sprake kan zijn. Hieruit vloeit voort, dat de
maatregelen, getroffen tot steun aan den
landbouw, welke geen ander oogmerk hebben,
dan om op de voor de producenten catastro
phale prijsdaling der landbouwproducten een
correctie aan te brengen, teneinde het land
bouwbedrijf in stand te houden, nog niet be
ëindigd kunnen worden.
Hoewel op dit oogenblik moeilijk
te voorspellen is, hoe de toestand van
den tuinbouw zal zijn in 1937, mag
nog niet worden aangenomen, dat het
jaar 1937 gunstiger zal zijn dan de
voorafgaande jaren.
De perspectieven voor den export
zijn nog steeds ongunstig en ondanks
de scherpe teeltbeperking, die in het
jaar 19341935 is toegepast, kan de
totale productie niet geheel in eigen
land worden geplaatst.
De veilingomzet 1935 bedroeg f 57.000.000,
derhalve f 4.000.000 meer dan in 1934. Dit
moet worden toegeschreven aan het feit, dat
de factoren die in 1934 den aanvoer be
ïnvloedden, en een achteruitgang in de totale
hoveelheden ten gevolge hadden, in 1935
over het algemeen minder sterk hebben ge
werkt.
Het tekort van 1935 werd tot de opnieuw
vastgestelde richtprijzen geheel aangevuld,
terwijl voorts aan de door misoogst getroffen
tuinders een extra steun werd uitgekeerd
Het ligt in de bedoeling, de steunuitkeering
aan de verbouwers van fruit en warmoezerij
gewassen zooveel mogelijk te doen geschieden
Voorzichtig loopt Thijs naar de plek, die de houthakker hem aan
gewezen heeft. Behoedzaam speurt hij in het rond om te zien of hij
iets van een witten kater kan ontdekken. Eigenlijk gelooft hij niet
zooveel van het verhaal van den houthakker, want wie heeft er nu
ooit gehoord van katten, die net zooals menschen een vergadering
beleggen? Maar ja, Thijs heeft al heel wat rare dingen meegemaakt
en je kunt toch nooit weten
Al peinzende verkent Thijs den omtrek, maar voorloopig ziet hij
nog nergens iets, dat hem verdacht voorkomt.
aan de producten van goede kwaliteitt,
waarvoor de controle op het product zal
worden uitgebreid.
Het ligt voorts in de bedoeling, indien dit
bij een of meer producten mogelijk zou zijn,
de gedachte „steun naar kwaliteit" nog scher
per tot uitdrukking te doen komen.
Een en ander geeft aanleiding, voor
de groenten en fruitcentrale het te
kort voor 1937, op het oogenblik niet
lager te ramen dan voor 1936 en de
steunverleeningen te begrooten op
hetzelfde bedrag, n.l. f ^.OOO.OOO.
De prijsregeling voor vroege aardappelen
heeft in 19341935 goed voldaan, zoodat ook
voor 1937 een dergelijk plan in overweging
wordt genomen.
'Sloopen van oude
visscherschepen.
De maatregelen ten behoeve van de zee-
visscherij zullen tot strekking hebben, het
bedrijf op een loonende basis te brengen.
Onder meer wordt overwogen den reeds voor
1936 genomen maatregel tot het sloopen van
oude opgelegde en niet meer rendabel te ma
ken schepen, door in een deel van het ver
schil tusschen den vraagprijs en de s1 p-
waarde tegemoet te komen, te handhaven.
Daarnaast zal getracht worden, te geraken
tot een meer regelmatigen aanvoer en tot
verruiming van den afzet, meer in het bij
zonder ook op de binnenlandsche markt.
Voorts is in bewerking een plan voor be
drijfssteun aan de kleine kustvisscherijOm
trent den omvang daarvan kan thans nog
geen overzicht worden gegeven.
Teneinde den marktprijs van haring
te steunen, zullen er maatregelen ge
nomen worden, om een gedeelte van
de tijdens de vangstperiode aan te
voeren pekel- en steurharing tot een
bedrag van f 500.000 uit de mark te
nemen. De mogelijkheid bestaat ech
ter, dat de resultaten van dezen maat
regel niet voldoende zullen zijn en
regelingen van anderen aard, waar
onder den export betreffende, geno
men zullen moeten worden.
Voor de oestercultuur Is een regeling ge
troffen, waarbij de toestand in het bedrijf
van nabij wordt gevolgd, zoodat, indien
noodig terstond kan worden ingegrepen.
Het Centraal Verkoopkantoor van Mosse
len heeft beantwoord aan de verwachting,
dat het een einde zou maken aan een onder
linge concurrentie, welke velen noodlottig
dreigde te worden.
Ten einde verbetering te brengen in den
toestand van de consumptie-garnalenvis-
scherij, wordt onder meer de instelling van
een centraal verkoopkantoor overwogen, het
welk o.a. den export zal trachten te bevor
deren.
Ten einde een sterke prijsdaling van de
wadden-zeeharing te voorkomen, zullen er
wederom maatregelen genomen worden, om
den overmatigen aanvoer op te nemen en
te laten verwerken tot vischmeel.
Het ligt in het voornemen, het bedrag,
hetwelk als heffing op den uitvoer van eieren
wordt ontvangen, aan de pluimveehouderij
ten goede te doen komen.
Het bedrag hetwelk door middel van de
heffing bij den invoer van koffie zal wor
den ontvangen, wordt geheel voor steunuit
keering aan de koffie cultuur in Neder-
landsch-Indië ter beschikking gesteld.
De geheele dienst van het fonds sluit met
een nadeelig saldo van f 17.792.300, bestaande
uit 'n nadeelig slot van den gewonen dienst
van f 993.300 en een nadeelig slot van den
kapitaaldienst van f 16.799.000.
Van Mevr. PhilipsenBraun.
Vrijdagavond zijn in Stoops open-bad door
Tini Wagner onder leiding van haar trainer G.
Voogd met succes bekroonde pogingen ge
daan om twee Nederlandsche records te ver
beteren, n.l. op de 1000 meter en op de 1500
meter vrije slag.
Daar recordverbeteringen boven de 400 M.
op een 50 meterbaan gezwommen moeten
worden, moesten de pogingen in het open
bad plaats hebben. Daar het water in het
open bad nu al vrij koud is, heeft men, om
de recordpogingen zoo weinig mogelijk te be
lemmeren, het zwemwater iets verwarmd.
Groot enthousiasme in verschillende plaatsen.
De Koningin is Vrijdagmiddag om half
drie van het paleis Noordeinde naar hét Loo
gereden.
Precies een half uur later heeft het Prin
selijk paar het paleis aan de achterzijde,
door het tuinhek verlaten om zich eveneens
naar het Loo te begeven. Prins Bernhard zat
zelf achter het stuur van zijn populaire grijze
Ford waarvan de kap was opengeslagen.
Naast den Prins had Prinses Juliana plaats
genomen.
Onder luide hoera's reed het jonge paar
het hek uit. De Prinses droeg een bontjas
en had een grijs hoedje op. De prins had een
licht grijs pak aan, een roode anjer in het
knoopsgat en was blootshoofds
Bij het viaduct heeft Prins Bernhard even
gestopt en zich enkele oogenblikken met in
specteur Van der Laan, die het jonge paar
al deze dagen op zijn tochten heeft verge
zeld, onderhouden. De Prins dankte hem voor
zijn geleide en reikte hem, evenals de Prin
ses, de hand ten afscheid. Ook hoofdinspec
teur Preller, die bij het viaduct voor de
goede orde zorgde werd bedankt voor de
diensten, door hem jegens het jonge paar,
bewezen. H.K.H. voegde hier aan toe, dal;
zij vol bewondering was voor de wijze, waar
op de Haagsche politie zich van haar taak
heeft gekweten.
Met een handdruk namen de vorstelijke
verloofden van den heer Preller afscheid.
Tenslotte richtten zij zich tot den agent
der Haagsche motorbrigade, J. L. S. Wnibeer,
dien zij eveneens hartelijk dank zegden.
De Prinses verzocht den agent Wolbeer
den dank van haar en van Prins Bernhard
aan de overige leden der motorbrigade over
te brengen voor de goede zorgen tijdens de
officieele ritten en de uitstapjes van het
vorstelijk paar.
