Nederland moet meer service geven.
Wijzigingen in het automaten-wetsontwerp.
V R TT D X 'Cr 25 SEPTEMBER 193?
Om toeristen te trekken.
Een halve eeuw geleden
Uit Haarlem's Dagblad van 1886.
Kwestie van vreemdelingenverkeer
door „Horecaf" besproken.
Bijvulgelegenheid aan banden.
Het gaat den postcheque- en
girodienst goed.
Koninklijk bezoek aan de
manoeuvres.
Motorrijder door trein
gegrepen.
Legermanoeuvres in Brabant
geëindigd.
Schrijver van dreigbrief
gearresteerd.
Doorgedraaide groente is
gedistribueerd.
Of geconserveerd.
Automatische winkels zullen
verboden Worden.
25 September:
De koedrijvers in Drente, die in den
tegenwoordigen tijd het meest de school
verzuimen, zijn meestal jongens of
meisjes van acht tot dertien jaren, die
voor het drijven van het vee van en
naar de weide gedurende den jaarlijk-
schen tijd der weiding aan belooning
ontvangen ƒ4.- a 6.-, benevens H.L.
rogge en een kilo boter. Te Eksloot is
een koeherder, die beloond werd met
90 cent; benevens een emmer aard
appelen, zijnde nagenoeg 15 liters van
elk dier, benevens den kost gedurende
den zomer. Een zoodanige koeherder,
die op deze wijze een loon bekomt, groot
ongeveer 16.-, verdient tevens met het
breien van kousen enz. zes a acht gul
den per zomer.
Pleidooi voor ordening in het hotel-,
café- en restaurantbedrijf.
Onder voorzitterschap van den heer Th. N.
van Stigt te Utrecht, hield de Nederlandsche
Bond van werkgevers in het hotel-restau
rant-, café- en aanverwante bedrijf (Hore
caf) Donderdag in Groningen zijn tienden
bondsdag.
Des morgens vergaderde de algemeene
bestuursraad, des middags opende de heer
Van Stigt den bondsdag met een rede, waar
in hij er op wees, dat er dit jaar in het ho-
telbedrijf teekenen zijn geweest, die er op
wijzen, dat het diepste punt van de depres
sie is gepasseerd. Uit de badplaatsen en ook
uit verschillende steden kwamen optimisti
sche berichten, hetgeen echter niet weg
neemt. dat de toestand in het algemeen nog
zeer veel zorg baart.
Spr. ging uitvoerig na welke pogingen ook
dit jaar zijn gedaan om het vreemdelingen
verkeer in ons land te stimuleeren, waarbij
hij ook stil stond bij het rapport van de
commissie-Krayenhof. Spr. hoopte dat de
overheid zou inzien, dat zij de bevordering
van het vreemdelingenverkeer daadwerkelijk
zal moeten steunen, dat zij een bedrag be
schikbaar moet stellen voor propaganda
doeleinden. Spr. verzette zich tegen de pu
blieke opinie als zouden de prijzen in Neder
landsche hotels en pensions en restaurants
te duur zijn.
Negentig procent van de Nederlandsche
hotels, aldus de heer Van Stigt, kunnen in
dezen tijd nauwelijks hun leveranciers be
talen, van eenige winst of afschrijving is
geen sprake. In het vervolg van zijn rede
zette spr. uiteen, dat het een dringende eisch
is, dat de kosten omlaag gebracht worden.
Een normale exploitatie is anders niet meer
mogelijk, voorts bepleitte de heer Van Stigt
wettelijk gestelde vestigingseischen
Ordening.
De heer Jan Schilthuis, directeur van de
centrale vereeniging voor den gedistilleerd
handel, hield een inleiding over het onder
werp „ordening in het hotel-, café- en restau
rantbedrijf". Hij wees er op. dat verschillen
de zaken tot verlaging der prijzen zijn over
gegaan in de hoop tot betere exploitatiemo
gelijkheden te komen, doch spr merkte daar
bij op, dat de concurrentie, die daar het ge-
vólg van is geweest, geleid heeft tot zeer ern
stige bezwaren, o.m. losbandigheid. Spr.
achtte ook in het hotel- en restaurantbedrijf
ordening zeer gewenscht, m.aw., samenwer
king bij het pogen, verbetering te brengen.
Spr. was van oordeel, dat langs den weg
van ordening zeer goede resultaten te berei
ken zijn. Onderling zal men het b.v. eens
moeten worden ten aanzien van de distribu
tie van goederen. Tegen de enkelen die niet
mee zouden willen doen, kan worden opge
treden in samenwerking weer met een leve
ranciers-organisatie.
Spr. adviseerde den bond om te trachten
ordening tot stand te brengen door onder
linge samenwerking zonder medewerking
van de regeering. B.v. zou men kunnen pro-
beeren samenwerking te krijgen tussehen de
verschillende bedrijfsgroepen, die in Horecaf
zijn vereenigd
De heer L. L. Neker, directeur van den ge
meentelijken telefoondienst te Den Haag,
hield een causerie over het telefoongebruik
in het hotel.
De derde en laatste spreker, Mr. P. J. Mijk-
senaar, gemeente-commissaris voor 't vreem
delingenverkeer te Amsterdam hield een in
leiding over: „Vreemdelingenverkeer in nieu
we banen geleid".
Beter gesitueerde toerist
verdwijnt.
Hoe welkom de beter gesitueerde toerist
ook moge zijn, het aantal hunner wordt per
centsgewijs steeds kleiner
Met deze structuurverandering, welke naar
spr.'s meening nog geenszins volledig is door
gewerkt, zal ook het Nederlandsche hotelwe
zen zich in de toekomst voortdurend moeten
bezig houden.
Mr. Mijksenaar ziet de ontwikkeling zoo:
eenerzijds het selecte hotel, anderzijds het
massahotel. De tusschengroep zal op den
duur procentsgewijs sterk afnemen.
Zooals nu reeds een doordringen van de
scheiding café-cafetaria valt waar te nemen,
zoo ziet spr. in de toekomst een principieele
scheidingslijn opkomen tussehen het hotel
en wat hij bij analogie zou willen noemen de
„hoteleria". Waarbij hij dan onder het laat
ste verstaat een modern ingerichte, hygiëni
sche, op massabezoek ingerichte logeergele-
genheid, waarin elke overbodige luxe verdwe
nen is, en het hoofddoel, het verschaffen
van een uitstekend nachtverblijf voorop is
gesteld.
Uit ervaring is spr. bekend, hoe meer en
meer bij lien, die de toeristen collectivisee-
ren, een vraag rijst naar modern zakelijke,
goedkoope logeergelegenheden.
Steeds meer wordt de jaarlijksche vacan
tia tot een sociale aangelegenheid, waarover
geen verschil van meening meer bestaat.
Deze democratiseering, deze collectiviseering
heeft nog andere consequenties. Namelijk de
volgende: opvoering van het tempo, waarin
gereisd wordt, men wenscht zooveel mogelijk
te zien in zoo kort mogelijke periode. Het in
ternationale verschijnsel van een verkorting
van de gemiddelde verblijfsduur, is reeds
statistisch onweerlegbaar vastgesteld. Dit
verschijnsel zal niet af, maar toenemen.
Daarnaast treedt een sterke tendens tot
rationaliseering op. De doorsnee-toerist wil
niet meer voor verrassingen staan. Hij
wenscht vooraf te weten, waaraan hij finan
cieel toe is.
Ten slotte wees spr. op tegenwerkende fac
toren, o.a. de „contingenteering" van reizi
gers, zooals men die b.v. voor ons land thans
door Duitschland ziet toegepast, voorts op
het verschijnsel, dat het toerisme in sommi
ge landen onderwerp wordt van handelspo
litiek, waardoor het reiswezen soms sterk
wordt geschaad.
Ons land heeft noodig een krach
tige, landelijke centrale, behoorlijk
van financiën voorzien, nauw in con
tact met het vreemdelingenbedrijfs
leven en met onze buitenlandsche
handelsvertegenwoordigingen, statis
tisch goed voorgelicht.
Nederland dient vóór alles tourist-
minded te worden
Betere service.
Vele bedrijven van overheid en particulier
zullen veel scherper aandacht moeten gaan
wijden aan het begrip „service".
Minister Gelissen heeft in het ont
werp-Automatenwet een aantal wij
zigingen aangebracht, waarvan de
belangrijkste zijn, dat z.g. automati
sche winkels en open hallen met auto
maten binnen twee jaren zullen
moeten verdwijnen en dat bijvulling
van eetwaren-automaten op Zondag
tweemaal en op werkdagen in den
gesloten tijd éénmaal gedurende een
korte periode zal mogen geschieden.
Minister Gelissen geeft in de memorie van
antwoord op het ontwerp-Automatenwet het
volgende exposé van den toestand, zooals die
practisch zal worden indien het ontwerp in
den thans voorgestelden vorm tot wet zou
worden verheven:
Buiten de wet vallen sommige verkoopauto
maten, in verband met verkeersbelangen,
enz.
De overige verkoopautomaten mogen alleen
in gebruik zijn bij het hoofd of den bestuur
der van een winkel in den zin der' wet en
moeten in of bij den winkel zijn opgesteld. De
ruimte, waarin uitsluitend door middel van
automaten wordt verkocht, beschouwt de wet
niet als winkel, tenzij het een café, restau
rant of dergelijke inrichting betreft.
Te verkoopen waren.
Door middel van een verkoopautomaat mo
gen alleen waren worden verkocht, die in den
winkel, waarbij de verkoopautomaat behoort,
aan liet publiek in het klein plegen te worden
verkocht.
Uitzondering: door middel van bij café's e.d.
behoorende „buiten-automaten" mogen uit
sluitend bederfelijke levensmiddelen worden
verkocht.
Plaatsing.
Automaten, behoorende bij gewone win
kels of café's e.d. mogen zoowel buiten als
binnen de inrichting staan.
Automaten, behoorende bij hotels moeten
binnen staan.
Verkooptijd.
Automaten, behoorende bij gewone winkels:
a. staan zij in den winkel, dan regelt de
verkooptijd zich naar den tijd van den win
kel.
b. zijn het „buiten-automaten", dan is de
verkooptijd onbeperkt.
Automaten, behoorende bij café's e.d.:
a. Staan zij in het café, dan regelt de ver
kooptijd zich naar den sluitingstijd van de
winkelsluitingswet, zoodat dus in het alge
meen ir. den tijd, dat de gewone winkels ge
sloten moeten zijn, slechts spijzen, dranken of
tabaksartikelen voor verbruik ter plaatse door
middel daarvan mogen worden verkocht.
b. zijn het „buiten-automaten", dan is de
verkooptijd onbeperkt.
Automaten, behoorende bij hotels:
De verkooptijd richt zich naar de winkel
sluitingswet, dus in het algemeen mag in den
tijd, dat de gewone winkels gesloten moeten
zijn, slechts worden verkocht aan logeergas
ten.
BijvulgelegenheidL
Automaten behoorende bij gewone win
kels:
a. staan zij in den winkel, dan mag te allen
tijde worden bijgevuld.
b. Zijn het „buiten-automaten", dan mag
gedurende den tijd, dat de winkel gesloten
moet zijn, niet worden bijgevuld.
Uitzondering op b: beperkte gelegenheid
tot bijvullen met bederfelijke eetwaren op
Zondag en op werkdagavonden.
Automaten behoorende bij café's e.d.:
a. Staan zij in het café, dan mag te allen
tijde worden bijgevuld.
b. zijn het „buiten-automaten", dan is er
een beperkte bijvulgelegenheid op Zondag en
op werkdagavonden.
Automaten behoorende bij hotels:
De bijvulgelegenheid is onbeperkt.
Controle op bet iiijvid'p-
„Builen-automaten" moeten zoodanig zijn
geplaatst, dat bijvulling daarvan uitsluitend
Dat door betere „service, ook het binnen-
landsch verkeer nog sterk kan worden ge
stimuleerd, staat voor spr. vast.
Dit alles is een kwestie van groei.
Het rapport-Krayenhoff is er nu, maar
wanneer zal daaraan, zij het misschien in
gewijzigden vorm uitvoering worden ge
geven?
Het vraagstuk is acuut.
Met de leidende figuren uit het Neder
landsche hotel- en restaurantwezen, wach
ten tallooze overig geïnteresseerden op een
snel en afdoend ingrijpen, liever vandaag,
dan morgen.
Wederkeerigheid moge het richt
snoer in het internationale toeristen
verkeer dienen te zijn, zij moet even
zeer worden nagestreefd in het in-
terlocale verkeer. Samenwerking tus
sehen toeristencentra is een eerste
vereischte. De toeristen moeten wor
den doorgevoerd, niet vastgehouden.
Het toerisme moet meer en meer re
gionaal worden opgevat.
Samenwerking is in deze een dringende
vereischte, elke ongezonde concurrentie of
naijver schaadt alle partijen.
Wat de stedelijke of gewestelijke propa
ganda betreft, de groote gemeenten zullen
over krachtiger, beter gehuisveste en uitge
ruste centrales dienen te beschikken. Naast
de propaganda treedt hier sterk naar voren
het onmisbare complement: de service.
In onze groote steden zal men in de toe
komst dienen te beschikken over een uitste
kend geoutilleerd bureau, gevestigd op een
in het oog vallende plaats.
Bedriegen de teekenen niet, dan zal de
hoofdstad in deze spoedig het voorbeeld ge
ven. Amsterdam treft krachtige voorberei
dingen om zoo mogelijk met ingang van
1937 te beschikken over een verkeerscen-
trale, die aan de eischen van onzen tijd zal
voldoen.
op van den openbaren weg af gemakkelijk
zichtbare wijze kan geschieden.
Overgangs- en invoeringsregeling.
Winst in 1935 ruim een ton hooger dan in 1934
's-GRAVENHAGE, 24 September. Aan het
verslag van den directeur van den postchèque-
en girodienst wordt het volgende ontleend:
Ondanks de moeilijke economsche
omstandigheden geeft de postchèque-
en girodienst over het afgeloopen jaar
wederom gunstige resultaten te zien.
Het aantal postrekeningen bedroeg bij den
aanvang van het jaar 245.044. In 1935 werden
27.854 rekeningen geopend en 6.508 opgeheven.
Het aantal steeg derhalve met 21.346, zoodat
er op 31 December waren 266-390. Gemiddeld
bedroeg het aantal nieuwe rekeningen per
maand 2.321 tegen 2.190 in 1934.
De geldelijke omzet is in 1935 met 7,2% tot
rond f 14.190.000.000 gestegen, welke stijging-
voor 6,8% komt op rekening van het girover-
keer. Het totaal aantal boekingen op de post
rekeningen vermeerderde met 9.8% tot rond
74.950.000, waarmede een daggemiddelde van
244.943 werd bereikt.
Aan de rekeninghouders werden in totaal
21.203.639 afrekeningen gezonden, dat is ge
middeld per werkdag 69.293, welke cijfers in
vergelijking met 1934 een vermeerdering van
1.866.540 resp. 5.685 doen zien.
De exploitatie-rekening sluit met een voor-
deelig saldo van ongeveer f 3.785.000, dat is
f 103.162 hooger dan dat over 1934.
Het personeel bij het centrale girokantoor
bestond op 31 December 1935 uit 1161 (332
mannelijke en 829 vrouwelijke) personen.
Ook Prinses Juliana en Prins Bernhard
naar Brabant.
De laatste dag der manoeuvres in Noord-
Brabant is opgeluisterd door een bezoek van
de Koningin door het Westelijk gedeelte van
het manoeuvre-gebied. De groote verrassing
van dit bezoek was, dat de Koningin verge
zeld werd door Prinses Juliana en Prins
Bernhard, zoodat de bevolking van Westelijk
Op den onebwaakten overweg te Zalnê ge
meente Zwollerkerspel, is Donderdagmiddag
omstreeks vijf uur de motorrijder, de heer
Biersma uit Dalfsen, toen hij naar zijn
woonplaats terugkeerde, door den trein, welke
even tevoren uit Zwolle in de richting Coe-
vorden was vertrokken, aangereden, de motor
werd ongeveer een twintig meter meegesleurd
terwijl de heer B. over een afstand van tien
meter werd weggeslingerd. Ernstig gewond
bleef hij langs de rails liggen. Hij is naar
het Sophia-ziekenhuis te Zwolle overgebracht
waar bleek, dat hij beide beenen en een arm
had gebroken en voorts hoofdwonden en in
wendige kneuzingen had opgeloopen. Hoewel
de oorzaak van het ongeval nog niet is vast
gesteld, vermoedt men, dat de motorrijder
niet voldoende heeft opgelet, of er een trein
naderde, daar het uitzicht ter plaatse zeer
goed is. Het motorrijwiel werd geheel ver
nield. De trein had ongeveer 15 minuten ver
traging.
De A. N. P.-redacteur bij de legeirmanoeuvres
in Brabant meldt d.d. 24 Sept.:
Zoo was dan heden de laatste dag aange
broken van de groote leger manoeuvre in Wes
telijk Brabant en deze dag is een, zij het dan
niet volledig, succes geworden voor de aan
vallende blauwe troepen aangezien het de
roode troepen, die tot in zijn gebied waren
doorgedrongen, weer tot over de grens heeft
kunnen terugwerpen.
De strijd werd hedenochtend vroeg voortge
zet uit de na het gevecht van Woensdag be
reikte stellingen.
Na de verkenningen in den loop van den
nacht hebben de blauwen hun opmarsch van
den vorigen dag voortgezet en tegen bet aan
breken van den dag trok de roode voorhoede
w<eer terug.
Bij deze verkenningen waren de blauwe pa
trouilles niet op sterke voorposten deir rooden
gestooten, terwijl haar was gebleken dat de
weerstand van de roode troepen over het ge-
heele front betrekkelijk zwak was, waardoor
de indruk werd verkregen, dat de roode vijand
zich niet tot een hardnekkige verdediging voor
bereidde, doch slechts een vertragend gevecht
wilde voeren.
De opmarsch van blauw welke Woensdag
ongeveer vijfentwintig kilometer had bedra
gen kon volgens deze waarneming derhalve
Donderdag worden voortgezet. Ook dezen dag
zijn twee regimenten van het blauwe leger in
het front gebleven, aangezien volgens den bo-
vengeschetsten toestand het de bedoeling van
blauw heden niet was om een sterken aanval
te doen met vernieuwde troepen of met steun
der artillerie, doch om druk op de rooden te
oefenen door een eenvoudigen voortgezetten
opmarsch, waarbij getracht zal worden de lijn
RijsbergenLeurHaagsehe dijk te bezetten.
We bezochten heden tal van stellingen, wel
ke de twee partijen hadden ingenomen.
Opmerkelijk was echter, dat overal waar we
kwamen, de vraag tot ons weird gericht, of de
Koningin nog kwam, zooals velen hadden ge
hoord. En als wij daarop antwoordden, dat
niet alleen de Koningin, maar ook Prinses Ju
liana en Prins Bernhard het gevechtsterrein
zouden bezoeken, werd deze mededeeling met
instemming begroet en ging zij als een blijde
mare door naar de achterliggende troepen.
Terugkomend op den veldslag van heden,
vernamen wij, dat men op den noordelijken
vleugel zou opmarcheeren naar Etten en in
het zuiden naar Rijsbergen.
Wat de actie der roode troepen betreft, kun
nen we mededeelen, dat des morgens om vier
uur het eerste bataljon van het vierde regi
ment infanterie als linkervleugel der rooden
een aanval heeft gedaan op Schijf, dat Woens
dagmiddag door de blauwen was veroverd.
Deze aanval geschiedde in den nacht, omdat
hij verrassend bedoelde te zijn, want rood wist,
dat zij in verband met de gesteldheid van het
terrein van een aanval op den dag geen suc
ces zoo kunnen verwachten.
De rooden werden in hun hoop op een ver
rassing echter teleurgesteld want uit de ver
dedigingswijze van de blauwe bezetting van
Schijf bleek duidelijk, dat deze een poging tot
den aanval had verwacht en in verband daar
mede voorzorgsmaatregelen had getroffen.
De voorgenomen overrompeling der rooden
mislukte hier dan ook volkomen, zoodat blauw
meester bleef in het door haar bezette gebied.
En als gevolg hiervan kon evenmin doorgaan
een op het succes van genoemden aanval ge-
baseerden voorgenomen opmarsch van het
roode regiment wielrijders door Schijf in de
richting van Rucphen, dat Woensdag even
eens door de blauwen was genomen.
Het eindresultaat van heden was, dat op het
noordelijk front een regiment infanterie was
teruggedrongen tot den westuithoek van
Etten, dat de roode regimenten huzaren uit
Sprundel en omgeving waren verdrongen en
genoodzaakt waren terug te gaan tot 2 K.M.
ten oosten van deze plaats en dat in het zui
den het regiment wielrijders der roode partij
teruggenomen was tot 2 K.M. ten westen van
Rijsbergen, zulks in verband met een dreigen
de omtrekking op den zuidelijken vleugel door
de blauwe verkenningsafdeeling.
Hieruit blijkt, dat het blauwe i^r in zijn
aanvankelijken opzet niet gehee 'nagd,
maar toch door zijn overwegend s an-
val zijn land goed tegen den vija e,r-
dedigd en daardoor practisch den - effc
gewonnen.
En daarmede is weder een einde
aan dezen oefeningen in groot verb;
het Nederlandsche leger, welke naar u
begrooting van defensie blijkt, het volt
jaar zullen worden herhaald.
Na afloop van de manoeuvres spoedden
diverse onderdeelen zich naar hun respectie
velijke kantonnementen, in het heerlijke
vooruitzicht Zaterdag a.s. weer te kunnen „af-,
zwaaien",
Hij had nog meer op zijn kerfstok.
De gemeente-politie te Kapelle a.d. IJsel
heeft gearresteerd den 23-jarigen chauffeur
J. N. gedomicilieerd te Ouderkerk a.d. IJsel,
die heeft bekend aan het meisje G. de J.
uit Kapelle a.d. IJsel, met wie hij enkele
jaren geleden omgang had gehad, een met
doodskoppen en revolvers geïllustreerden
dreigbrief te» hebben gescreven. Tevoren was
bij de politie de klacht ingekomen, dat B. het
meisje dat sedert eenige jaren met een ander-
verloofd was, herhaaldelijk lastig viel. De
politie is B. op het spoor gekomen, doordat
hij gelijktijdig werd gezocht door de gemeente
politie te Hilligersberg, waar hij een meisjee,
waarmede hij verkeering had gehad, bedreigd
had en op straat tegen den grond had ge
smakt. Bij onderzoek bleek B. voorts nog te
worden gezocht door de politie te Gouderak.
als verdacht vai oplichting van een houder
van een benzinepomp. Hij is na verhoor op
gesloten in het huis van bewaring te Rotter
dam.
Tegenwoordige exploitanten van verkoop
automaten, niet-houders van een winkel, zoo
mede hunne rechtverkrijgenden, zullen de
exploitatie hunner verkoopautomaten nog ge
durende twee jaren na de inwerkingtreding
der wet op denzelfden voet mogen voortzet
ten.
De bepalingen betreffende het bijvullen van
„buiten-automaten" en de controle op het bij
vullen daarvan treden eerst na twee jaar in
werking.
Bij zeer grooten aanvoer moesten echter
wel hoeveelheden vernietigd worden.
Op de vragen van mevrouw BakkerNort
betreffende het aan werkloozen uitreiken van
groenten, welke op de veilingen de minimum
prijzen niet kunnen opbrengen heeft de mi
nister van sociale zaken geantwoord:
Inderdaad zijn den laatsten tijd nog en
niet alleen te Venlo, doch ook wel op andere
veilingen groenten vernietigd moeten
worden.
De minister is van oordeel, dat vernietiging
van groenten, voorzoover mogelijk, dient te
worden voorkomen. Zijnerzijds werden daar
voor dan ook reeds voor eenigen tijd maat
regelen genomen. Het blijkt echter onmoge
lijk geheel te voorkomen, dat van tijd tot tijd
een hoeveelheid noodwendig vernietigd moet
worden. De minister meent goed te doen de
oorzaak daarvan in het kort uiteen te zetten.
De distributie van versche groenten kan
slechts beperkt zijn, omdat, indien in be
paalde gemeenten versche groenten worden
gedistribueerd, er voldoende zekerheid moet
bestaan, dat het benoodigde quantum met
regelmaat beschikbaar gesteld zal worden.
Er moet daarom mede worden rekening ge
houden, dat bij deze versche groentendistri-
butie niet meer gemeenten worden ingescha
keld dan de hoeveelheid groenten, die in door
snee zg. „doordraait" toelaat.
Heeft er nu plotseling een buitengewoon
groote aanvoer van groente plaats, dan blijft
er steeds een hoeveelheid over, die niet in de
distributie kan worden opgenomen.
Uit het oog moet niet worden verloren, dat
het niet vooruit bekend is, wanneer een hoe
veelheid groenten zal „doordraaien", voorts
dat versche groente een product is, dat vrij
spoedig aan bederf onderhevig is althans niet
meer voor consumptie geschikt is.
Deze twee factoren maken het ondoenlijk
om het surplus te doen vervoeren naar ge
meenten, die niet bij de regelmatige distribu
tie kunnen worden betrokken en daarom niet
over een behoorlijk distributie-apparaat be
schikken.
Waar derhalve naar andere maatregelen
moest worden omgezien, besloot de minister
voor eenigen tijd om de groente, die door
draaide en niet in de versche-groentendistri-
butie kon worden opgenomen, voor zoover deze
daarvoor geschikt was, te doen inblikken,
daartoe in staat gesteld door den minister
van landbouw en visscherij, die deze groente
ter beschikking van den minister stelde.
Practisch kan worden gezegd, dat
alle groente, die in den laatsten tijd
doordraaide en voor conserveering ge
schikt was, voor de distributie be
stemd is geworden.
Behoudens enkele kleinere hoeveel
heden moeten dan ook de groenten,
die in den laatsten tijd zijn vernie
tigd, als ongeschikt voor conserveering
worden gequalificeerd.
Hierbij zij voorts opgemerkt, dat tomaten
en augurken niet tot de producten kunnen
worden gerekend, die voor distributie in aan
merking komen.
Van de doorgedraaide sla is een hoeveel
heid geconserveerd om den komenden winter
te worden gedistribueerd.
Noord-Brabant een onverwachte gelegenheid
kreeg om het jonge paar voor de eerste maal
te begroeten, wat met echt Brabantsche har
telijkheid geschiedde.
Zooals kort tevoren bekend was geworden,
zou de koninklijke trein Donderdagmorgen te
7.12 uur aan het station Etten-Leur aankomen.
Ondanks het vroege uur, hadden zich reeds
vele menschen uit den omtrek voor het lan
delijke stationnetje verzameld.
Precies op tijd kwam de trein aan en de
Koningin was de eerste, die op het perron
stapte, waar zij door de wachtende heeren
werd begroet.
De Koningin en haar hofdame nam in de
eerste auto plaats waarvan de kap was ge
opend, terwijl Prinses Juliana en Prins Bern
hard plaats namen in de daarachter rijdende
gesloten auto.
Toegejuicht door de voor het station ver
zamelde bevolking zette de stoet zich in be
weging en begon de tocht door het veronder
stelde „oorlogsgebied". Het weer werkte prach
tig mede. Een ijle ochtendnevel hing nog over
de velden en het Brabantsche landschap met
zijn wisselende beelden van weilanden om
zoomd met kreupelhout, bosch en heide strek
te zich uit in het milde licht van een wazige
herfstzon, die geleidelijk de nevels verscheur
de en slechts een gouden mist aan den einder
liet hangen.
Via de stellingen onder Sprindel ging het
verder naar Rucphen, waar in de kom van het
dórp, dat in het bezit der blauwe troepen
bleek te zijn, de bij de manoeuvres aanwezige
militaire attaché's der vreemde mogendheden
waren aangekomen, die daar aan het ko
ninklijk gezelschap werden voorgesteld.
Zoowel de Koningin als de Prinses en Prins
Bernhard onderhielden zich eenigen tijd met
de buitenlandsche attaché's, waarna de majoor
Rees, die daar het commando voerde, een
overzicht van de positie zijner troepen gaf.
Buiten Rucphen stapte de Koningin nog
eenige malen uit den auto om verschillende
stellingen in oogenschouw te nemen. Telkens
als het hooge gezelschap de auto's verliet,
droeg een sergeant der grenadiers den konink
lijken veldstandaard met de vorstelijke per
sonen mede.
Ter hoogte van Schijf werd de aandacht ge
trokken door zwaar brommen van motoren en
toen men omhoog keek zweefde, tot ieders
verrassing, het uit Zuid-Amerika terugkeeren-
de luchtschip „Hindenburg" in de blauwe lucht
om geleidelijk waziger wordend in de nog om
hoog stijgende nevels in Oostelijke richting
te verdwijnen.
Voorbij Schijf bezichtigde de Koningin het
tussehen het struikgewas opgestelde lucht
doelgeschut.
Op den weg tussehen Rucphen en Klundert
werd halt gehouden ter bezichtiging van het
nieuwe infanteriekanon van het regiment
grenadiers te 's-Gravenhage.
Dicht bij Zundert ontmoette men op den
weg de gevechtswagens „Wisent" en „Buffel",
die in oogenschouw werden genomen, even
als de modernste pantserwagens, waarover
het leger beschikt, die men even later tegen
kwam.
Enkele minuten daarvandaan werd halt ge
houden bij het landgoed „De Moeren" onder
Zundert van mr. van der Hoeven, waar de
Koningin, de Prinses en de Prins met haar
gevolg uitstapte, om eenige rust te nemen in
een der prachtige lommerrijke lanen van dit
landgoed.
Van kwart voor elf tot kwart over elf duurde
deze rustpoos. Toen was het echter te laat
geworden voor de verdere afwerking van het
voorgenomen programma, dat een groote te
leurstelling beteekende voor de bevolking van
Zundert, die reeds in dichte hagen langs den
weg door het dorp stonden geschaard. In
plaats van onder Zundert werd rechtstreeks
naar Roozendaal gereden, waar de geheele
bevolking op de been was, omdat het vast
stond, dat van wege het vertrek van den
koninklijken trein het hooge gezelschap daar
met zekerheid zou komen.
Marechaussee en politie hadden voor een
goede afzetting gezorgd en toen de koninklijke
auto's kort voor twaalf uur in het stadje ver
schenen werden zij met daverend gejuich be
groet en allerwege klonk het: „Lang zullen
zij leven", terwijl op enkele plaatsen de op
gestelde schoolkinderen het Wilhelmus zon
gen.
Om 12.09 vertrok de trein van Roozendaal
naar het Loo. Op verschillende plaatsen op
de terugreis werd het Koninklijk gezelschap
nog hartelijk toegejuicht.
