De burgeroorlog in Spanje.
Belgrado
wil geen revisie.
B
Thijs IJs krijgt een huisgenoot
RUWE
HU/D
MAANDAG 12 OCTOBER
1936
Opstandelingen wijken in Oviedo.
Gijzelaars door bemiddeling van het
Roode Kruis vrijgelaten.
Engeland.
Politieke ongeregeldheden in
de hoofdstad.
Frankrijk.
Kalm verloop der communisti
sche vergaderingen.
Blum en Salengro aan het
woord.
Starhemberg en Fey manen
tot kalmte.
Hom garije.
Daranyi opvolger van
Goemboes.
Typhoon over de Philippijnen.
Staking in Palestina opgeheven
De witste tanden,
Jean Batten vliegt in record
tijd.
Trein met Columbiaansche
soldaten verongelukt.
Tandheelkund. Inrichting
voor den Middenstand
Rijksstraatweg 25, H.-N.
Wantrouwen tegen Italië is nog niet geweken.
In Joego-Slavië zou men een nauwere
aaneensluiting der verschillende
Balkan-staten ten zeerste
toejuichen.
ONZE DACELIJKSCHE KINDERVERTELLINC.
DRAISJtlAwANVALKENBURQ 'S-:
C A LEVER1
PROGRAMMA
De Spaansche regeering deelde Zondag of
ficieel mede, dat aan het noordelijk en noord
westelijk front de toestand ongewijzigd is.
Aan het Aragonfront bombardeerde de re-
geerings-artillerie Huesca. Aan het zuidelijk
front bij Don Benito in de provincie Badajoz
maakten de regeeringstroepen twee kanon
nen, een motor en twee auto's buit, 32
rechtschen werden gevangen genomen. In
het westelijk deel van deze provincie hebben
verscheidene gevechten plaats gehad, even
als bij Paredas de Suitrago. Aan het Gua-
daramafront was alles rustig. Nabij Naval
Peral vuurde de regeeringsartillerie op de
stellingen vn de opstandelingen.
Om Siguenza zijn de afgeloopen dagen he
vige gevechten gevoerd. De plaats werd door
de opstandelingen genomen en weer terug
veroverd door de regeeringstroepen. Niette
genstaande de betere bewapening van de op
standelingen blijven de regeeringstroepen
weerstand bieden.
Naar Reuter verder meldt heeft de volks
rechtbank wegens het deelnemen aan den
opstand generaal Jose Garcia Aldave, een
luitenant-kolonel en vier subalterne officie
ren ter dood veroordeeld.
Uit Oviedo verneemt Reuter, dat de mijn
werkers die aan de zijde der regeeringstroe
pen strijden het Amerikaansche Plein heb
ben bezet. Men heeft den indruk, dat de
opstandelingen zich stap voor stap terug
trekken en gedwongen zullen worden zich te
barricadeeren in 't deel van de stad, waar de
kathedraal en de kazernes staan, alsmede de
wapenfabriek. Dit stadsdeel is ongeveer 1/5
van de oppervlakte der stad. De luchtmacht
van de regeering heeft groepen van het
vreemdelingen-legioen en Marokkanen, die
ter versterking van de opstandelingen naar
Oviedo op weg waren gebombardeerd, o.a.
werd een sterke afdeeling met 60 vrachtwa
gens met levensmiddelen en munitie vrijwel
geheel vernietigd.
In Oviedo zelf spelen pantserauto's een
groote rol in den opmarsch van de regeerings
troepen. Achter deze met mitrailleurs uitge
ruste auto's rukken de „dynamiteros" op, die
handgranten en pakken dynamiet in de
huizen, welke door de opstandelingen wor
den bezet, werpen.
Berichten van rechtsche
zijde.
Radio-Coruna heeft medegedeeld, dat het
dorp El Tiemblo in den sector Avila door de
rechtschen is genomen. De regeeringstroe
pen vluchtten naar Madrid met achterlating
van 40 dooden. Het rechtsche front strekt
zich thans zonder onderbreking uit van Na
val Peral tot Toledo, de verbinding tusschen
de verschillende colonnes, die naar Madrid
optrekken, is tot stand gekomen. Bij de in
neming van Villa Viciosa in Cordova verlo
ren de linkschen 140 dooden, terwijl zij vier
kanonnen achter lieten.
Radio-Teneriffe deelt mede, dat in den
sector Montero drie regeeringsvliegtuigen
zijn neergeschoten. Het bombardement van
Bilbao wordt voortgezet. De colonne van
Castejon, die naar Madrid oprukt, is tien ki
lometer gevorderd. De rechtsche kruiser „Al-
mirante Cervera" heeft twee kanonneer-
booten tot zinken gebracht
Verder heeft blijkens een telegram uit
Burgos generaal Franco zijn hoofdkwartier
naar Salamanco overebracht om een beter
overzicht over de troepenbewegingen te heb
ben. De technische junta blijft te Burgos.
Naar Reuter uit Bayonne bericht
zijn aan boord van de .Britsche tor
pedojagers „Exmuth" en „Esk" gis
terochtend 123 vrouwen en kinde
ren te Saint Jean de Luz aangeko
men, die door de regeeringstroepen
als gijzelaars uit San Sebastiaan en
Bilbao waren meegevoerd en door be
middeling van het Roode Kruis zijn
vrijgelaten.
Zij zullen via Hendaye naar San
Sebastian terugkeeren.
De communistische partij heeft Zondag als
antwoord op de fascistenbetooging .van j.l.
Zondag een optocht van eenige duizenden per
sonen door de dichtbevolkte wijken van het
Londensche Eastend georganiseerd.
De straten, waar de optocht doorheen trok,
waren afgezet, terwijl 2.000 politieagenten de
betoogers vergezelden. O.a. in het Victoriapark,
gelegen in het N.O. van Londen, dat het eind
punt van den optocht was, hebben eenige
vechtpartijen plaats gehad tusschen de be
toogers en een aantal personen van fascisti
sche gezindheid, zoodat de politie tusschen-
beide moest komen.
Eenige personen werden licht gewond. Er
hebben verscheidene arrestaties plaats gehad.
Zondagavond heeft te Liverpool een optocht
van fascisten plaats gehad, die eveneens aan
leiding tot ongeregeldheden heeft gegeven.
De communisten hadden aangekondigd, dat
de partij in elf plaatsen in ElzasLotharin
gen openbare vergaderingen zouden houden.
Het Centraal bureau van de partij deelde
evenwel mede dat geen vergadering zou wor
den gehouden in de plaatsen, waar dit door
de autoriteiten verboden was, Toch trachtte
de plaatselijke partijafdeelingen in negen
plaatsen, waar het verboden was, een bijeen
komst te houden. De Kamerleden, die als
spreker zouden optreden, kwamen in acht
plaatsen, doch overal toonde een commissaris
van politie hun het verbod van de plaatse
lijke overheid en geen van de sprekers drong
hierop verder aan.
De ordedienst was uitmuntend geregeld,
doch behoefde alleen op te treden om de
partijleden, die gekomen waren om de spre
kers te hooren, tot doorloopen te manen.
Zaterdagavond mochten twee vergaderingen
plaats hebben en wel te Waldhambach en te
Bischwiïler. De eerste verliep zonder inciden
ten in de andere trachtten politieke tegen
standers de orde de verstoren. De politie kwam
tusschenbeide en het kwam niet tot ernstige
ongeregeldheden. Ook de overige vergaderin
gen verliepen zonder ernstige ordeverstorin
gen.
De ministers Blum, Salengro en Dormoy
waren gisteren te Lens de gasten van de so
cialistische burgemeesters en de executieve
commissie van de socialistische partij. Salen
gro hield een rede, waarin hij verklaarde, dat
geen van de partijen van het Volksfront een
breuk hiervan wenscht en tenslotte zeide hij,
dat de regeering den vrede wenscht. Indien de
defensie tot het uiterste wordt opgevoerd, toch
blijft zij meer dan ooit den oorlog haten.
Ook zeide hij nog, dat de regeering vast
besloten is de republiek te verdedigen tegen
aanvallen van de liga's.
Een aantal socialistische vereenigingen en
ook enkele communisten defileerden voor den
minister-president en de andere socialisten
leiders.
Vervolgens begaf men zich naar het stadion
waar 50.000 personen bijeengekomen waren om
een rede van Blum aan te hooren.
Blum zeide, dat de regeering van het Volks
front haar beloften heeft gehouden. De toe
passing van de werkweek van 40 uur was niet
gemakkelijk, doch 1 November zal deze van
kracht worden voor de metaal-industrie en de
textiel-industrie en later zullen ook de bouw
vakken volgen.
Starhemberg heeft, naar het D.N.B, meldt,
een manifest gepubliceerd, waarin hij o.a.
zegt: „De Heimatschutz is ontbonden, ik ver
zoek alle leden hun kalmte te bewaren, geen
onrechtmatige daden te verrichten en geen
verzet te plegen tegen de autoriteiten. Wie in
deze dagen daartoe opruit is een verrader en
misdadiger. Ik geef deze aanwijzing niet
uit zwakte of vrees. Op mijn uitdrukkelijk
verzoek blijven alle kameraden in functie".
Fey heeft een dergelijke verklaring gepubli
ceerd. Hij is voornemens dezer dagen met
Schuschnigg te confereeren.
Starhemberg is Zaterdag plotseling naar het
buitenland vertrokken, men weet niet waar
heen.
Duitsche pers uit haar
voldoening.
De Duitsche pers toont zich voldaan over
het besluit tot ontbinding van den Heimat
schutz in Oostenrijk.
De „Angriff" zegt, dat deze organisatie en
de persoon van Starhemberg de eenigé fac
toren waren, die den goeden betrekkingen met
Duitschland in den weg stonden. Zonder prins
Starhemberg en majoor Fey is de weg veel ge
makkelijker, aldus het blad.
Daranyi.
Officieel wordt medegedeeld, dat de rijks
bestuurder Von Horthy den plaatsvervan-
genden minister-president, Daranyi benoemd
heeft tot minister.
Daranyi heeft een kabinet gevormd, waar
van de voornaamste posten als volgt bezet
zijn:
Minister-president en landbouw: Daranyi.
Buiteniandsche zaken: Von Kanya.
Binneniandsche zaken:: Von Kozma.
Oorlog: generaal b. d. Roeder.
Het nieuwe kabinet verschilt slechts wei
nig van het vorige kabinet Goemboes en de
geringe wijzigingen, die hebben plaats gehad,
hebben geen politieke beteekenis. Men kan
aldus Reuter reeds bij voorbaat aannemen,
dat de buiteniandsche politiek der regeering
Daranyi dezelfde zal zijn als die van de vorige
TGgeGring.
Het blad „Magyar Hirlap" meldt, dat minis
ter-president Daranyi zich in de tweede helft
van November naar Rome zal begeven.
Vele slachtoffers en vermisten op Luzon.
Naar Associated Press uit Manilla
meldt, is het eiland Luzon geteisterd
door een typhoon, die 50 slachtoffers
heeft geëischt. Bovendien zijn 400
personen verdwenen.
Volgens besluit van het Hooge Arabische
Comité.
Naar Reuter uit Jeruzalem meldt,
zal de Arabische staking, die 165 da
gen heeft geduurd, vandaag eindi
gen. 't Hooge Arabische Comité heeft
dit besluit genomen in zijn Zater
dagavond gehouden zitting.
Schra/e Lippen
Gesprongen Handen
(Adv. Ingez. Med.)
indien U poetst met wat goeds, dus met
Tube 60 en 40 c' Poos 20 ct. IVOROL
(Adv. Ingez Med.)
EngelandAustralië in vijf dagen twintig uur
en 55 minuten.
Jean Batten.
PORT DARWIN, 11 October. De Nieuw-
Zeelandsche aviatrice Jean Batten is te 1.13
uur Greenwichtijd hier aangekomen. Met 24
uur en 16 minuten heeft zij het record voor den
afstand EngelandAustralië als solovlucht
dat op naam stond van de-n Australischen vlie
ger Broar rent, verbeterd.
Zij legde den afstand af in vijf dagen, twin
tig uur en 55 minuten.
LEIDER DER BELGISCHE COMMUNISTEN
OVERLEDEN.
Het Belgische Kamerlid Jacquemotte, de lei
der der communistische partij, is in den trein,
die hem naar Brussel terugbracht, tusschen
Luik en Tirlemont plotseling overleden.
Vermoedelijk tengevolge van sabotage.
Reuter meldt uit Bogota, 11 October. Ten
gevolge van de ontsporing van twee wagons
van een trein met soldaten, die deel uitmaak
ten van een strafexpeditie tegen bandieten,
die verscheidene inwoners van het dorp
Quebrala Negra hadden vermoord, zijn 30 Co
lumbiaansche soldaten gedood en 40 gewond.
Toen de trein op den top van een heuvel
was aangekomen, brak naar men vermoedt,
tengevolge van kwaadwilligheid een kop
peling waardoor twee wagens losraakten en
met steeds groot-er wordende snelheid naar
beneden reden om tenslotte in een bocht te
ontsporen.
(tegenover het oude raadhuis).
MINIMUM-TARIEF
Geheel gebit met inb. van trekken
35.met garantie.
Spreekuren alle werkdagen v. 9-4 u
Avondspreekuren Maandags, Dins
dags en Donderdags van 7-9 uur.
(Adv. Ingez. Med.)
eograd, ofwel de „witte stad", zooals de
Joegoslaviërs Belgrado noemen, is een
teleurstelling voor dengene die een ty
pische Balkanplaats wil leeren kennen.
Na den wereldoorlog heeft zij een sterk ge
moderniseerd uiterlijk gekregen met wolken
krabbers, auto's en al wat daar bij behoort.
Toch hebben de Joegoslaviërs hun eigen
aardigheden, die hen tot echte Balkanbewo
ners stempelen. Dat toont de Karageor-
geovitchcrypt, die in Oblenetz op eenigen af
stand van Belgrado gelegen is, en waar het
stoffelijk overschot van den in Marseille ver
moorden koning Alexander rust. Het is een
imposant bouwwerk, doch met felle, haast
schreeuwende mozaieken ingelegd, die voor
onze Westersche gevoelens bij een dergelijk
bouwwerk niet passen. Er is nog een opval
lend verschil met Londen, Parijs en Berlijn,
waar men den onbekenden soldaat midden in
het stadsgewoel een pompeus gedenkteeken
heeft gezet.
In Joegoslavië rust de onbekende soldaat op
enkele tientallen kilometers afstand van de
hoofdstad op den top van de Avalaberg, onder
een simpele hoop grauwe natuursteen. De on
bekende soldaat van Joegoslavië heeft, even
als alle andere soldaten, zijn plicht gedaan,
Het land is daar dankbaar voor, maar men
ziet er geen reden toe om hem daarvoor te
vereeren. In dit duistere, regenachtige land
zijn alle mannen soldaten, en daarom stellen
zij meer prijs op een bekenden, levenden sol
daat dan op een doode. En dat met recht.
„Want", zoo zegt dr. Stoyadinowitsch, de pre
mier en tevens minister van Buiteniandsche
Zaken, want 'n leger is meer waard als preven
tief middel om louter door zijn bestaan een
aanval op onze grenzen te voorkomen, dan als
werkelijke strijdmacht, die in verbitterde ge
vechten bloed en leven laat en zoodoende het
land verzwakt. Hetgeen niet zeggen wil dat
wij niet terdege op alle eventualiteiten voor
bereid zijn."
Ook Joegoslavië is een tegenstander van
revisie der vredesverdragen. Het is na 1918
de grootste en rijkste staat op den Balkan
geworden, het zou niet graag zien dat zijn
overmacht verloren ging.
„Men zegt", gaat de premier voort,
men zegt, dat het beste middel om den
vrede te bewaren een revisie der ver
dragen is. Dat is niet waar. Gesteld,
dat men concessies zou doen aan de
revisionisten, meent u dat zij dan
tevreden waren? Het antwoord ligt in
de vraag zelf besloten; zij zouden niet
tevreden zijn, zij zouden integendeel
steeds meer gaan wenschen."
Met wantrouwen kijkt men in Joegoslavië
niet slechts naar Hongarije, doch ook naar
Italië, boewei gedurende de laatste maanden
een zekere ontspannig in de betrekkingen
tusschen beide landen is ingetreden, hoofd
zakelijk door het toedoen van Frankrijk. Niet
temin is de verhouding nog lang niet van dien
aard, dat elke reden tot ongerustheid uitge
sloten moet worden geacht. Weliswaar zijn
de Italiaansche ambities voor Dalmatië niet
zoo sterk meer als zij geweest zijn, doch nog
steeds heeft een verdrag met Oostenrijk en
Hongarije, waardoor Joegoslavië in geval van
nood 'aan meerdere zijden bedreigd zou wor
den. Ook Bulgarije trachtte Italië tot een der
gelijk verbond te doen toetreden, doch hierbij
leden de Italiaansche pogingen schipbreuk.
Goede verstandhouding.
„Tusschen ons land en Bulgarije heerscht
een sfeer van uitstekende verstandhouding",
zegt dr. Stoyadinowitsch. „Er zijn diverse on
derhandelingen gevoerd om pasfaciliteiten te
verstrekken en den doorvoerhandel te verge
makkelijken. En zij zijn met goeden uitslag
bekroond. Ook de cultureele toenadering
tusschen ons land en Bulgarije wordt grooter,
herhaaldelijk brengen Bulgaarsche delegatie's
een bezoek aan ons land en omgekeerd".
Het is dan voor Bulgarije ook makkelijker
om met Joegoslavië in goede nabuurschap te
leven dan met Roemenië en Griekenland, die
ieder groote stukken van zijn voormalig ge
bied in bezit hebben.
Er is op den Balkan een streven
naar nauwere aaneensluiting der ver-
Daar is Thijs al bij Sim's huis aangekomen. Het vriendelijke vosje
is erg blij, als hij Thijs aan de deur ziet staan. „Kom d'r in, beste
jongen," zegt hij. „Binnen brandt de kachel lekker en ik heb een fijn
potje chocola op het vuur staan. Het is binnen heel wat prettiger dan
in de koude sneeuw.
„Nee," antwoordt Thijs, „dat heb je toch mis. 't Is wat fijn buiten,
als je eerst maar een tijdje geloopen hebt. Kom mee, dan gaan we
wat wandelen. Je zult er geen spijt van hebben."
Sim laat zich overhalen en zoo begeeft het tweetal zich dus op weg.
schillende staten op te merken. Klei
ne- en Balkan-entente zijn daar voor
beelden van, doch ook tusschen de
staten onderling wordt tegenwoordig
naar dit doel gestreefd met meer
kracht en overtuiging dan men voor
kort mogelijk gehouden zou hebben.
Op dit oogenblik zijn nog vele dezer staten
schaakstukken in het spel der grootmach
ten, doch de „Vereenigde Staten van den
Balkan", waar dit streven naar toewijst, zou
den zelf een „grootmacht" zijn, die een voor
aanstaande plaats in het Europeesch concert
zouden innemen. Reeds in October 1930 vond
in Athene het eerste pan-Balkancongres
plaats, dat weliswaar geen directe resultaten
boekte Bulgarije heeft later zelfs een ge
vaarlijke spaak in het wiel gestoken doch
niettemin is het een begin. In Joegoslavië
ziet men deze ontwikkeling met welgevallen.
Veel twistpunten toch zouden door een Bal
kan-unie uit de wereld geholpen kunnen wor
den, de kansen op een revisie-oorlog zouden
er door verminderen.
Het is nog niet zoo ver en bovendien is er
een nieuwe schaakspeler gekomen in de we
reldpolitiek, die op den Balkan geschikte
pionnen meent te kunnen vinden. Misschien
zelfs een dame. Die macht is Duitschland.
K. A.
(Alle rechten voorbehouden.)
(Nadruk verboden.)
"ZACHT VAN SMAAK-PRIJS 70ct
(Adv. Ingez. Med.)
DE UITVAART VAN JULIUS VON
GOEMBOES.
BOEDAPEST, lo October. Hedenmorgen
is in den Hongaarschen Rijksdag de laatste
rouwplechtigheid voor den overleden pre
mier Goemboes, gehouden. Het stoffelijk over
schot was in de hooge Gothische koepelzaal
opg-sbaard. Aanwezig waren o.m. rijksbestuur
der Horthy, minister Goering, bondskanselier
Schuschnigg, minister Ciano, het geheele
corps diplomatique en tal van andere hoog-
waardigheidsbekleeders. De bisschop van
Boedapest, mgr. Raffay, leidde een korten
dienst, Baranyi, de plaatsvervangende pre
mier sprak een rede uit. Na de plechtigheid
werd de kist naar het kerkhof overgebracht.
Langs den weg stonden duizenden belang
stellenden (D.N.B.)
DINSDAG 13 OCTOBER 1936.
HILVERSUM I, 1875 M.
KRO-uitzending.
8.009.15 en 10 uur Gram.pl. 11.3012.00
Godsd. halfuur. 12.15 KRO-orkest en Gram.pl
2.Vrouwenuur. 3.Modecursus. 4.05
Gram.pl. en de KRO-Melodisten m.m.v. zang
solist. 5.45 Felicitatie-bezoek. 6.De KRO-
Melodisten. 8.40 Esperanto-cursus. 7.Be
richten. 7.15 Causerie ,Wat deze tijd leert".
7.35 Sporthalfuur. 8.Berichten A.N.P. Mede-
deelingen. 8.10 Gram.pl. 8.20 P. Godwin's
orkest. Chansons. 9.Paul Godwin's orkest.
9.20 KRO-symphonie-orkest en solist. 10.05
Gram.pl. 10.15 Zang en piano. 10.25 Gram.pl.
10.30 Berichten A.N.P. 10.35 KRO-symphonie-
okest 11.1512.00 Gram.pl.
HILVERSUM II, 301 M.
AVRO-uitzending. 6.30 RVU.
8.Gram.pl. 10.00 Morgenwijding. Gram.
platen. 10.30 De Octophonikers 11.— Huish.
wenken. 11.30 De Octophonikers. 12.45 Orgel
spel en zang. 1.30 Gram.pl. 2.Omroeporkest
3.Knipcursus. 4.05 W. Honsbeek's Ensemble
6.30 RVU. Lezing „De moderne jeugd in Ne
derland". 7.Voor de kinderen. 7.05 Fluit en
piano. 7.30 Engelsche les. 8.00 Berichten ANP.
8.10 Bonte Dinsdagavondtrein 10.Gram.pl.
10.15 Renova-kwintet. 11.Berichten ANP,
11.10 Dansmuziek. 11.4512 Gram.pl,
DROITWICH, 1500 M.
11.2011.50 Gram.pl. 12.10 Populair orkest
concert 12.50 Het Camborne Town-orkest en
solist. 1.35-2.20 Jack Wilson's kwintet. 4.20
Juridische causerie. 4.40 Het Forum Theater
orkest. 5.05 Gram.pl. 5.35 Het Schwiller
strijksextet en solist. 6.20 Berichten. 6.45 Het
Orpheus-Trio. 7.20 Orgelspel. 7.50 Geologische
causerie. 8.20 Radio-tooneel met muziek. 9.20
Berichten. 9.40 Entomologische causerie. 10.00
BiBC-Zangers. 10.30 Het BiBC-Midland-orkest
11.3512.20 Dansmuziek.
RADIO PARIS. 1648 M.
7.20 en 8.20 Gram.pl. 11.20 Orkestconcert.
2.50 en 4.20 Grarn.pl. 5.50 Orkestconcert. 8.50
Orkestconcert en zang. 9.35 Zang, operette-
en revue. 11.0512.35 Dansmuziek en popu
lair concert.
KEULEN 456 M.
5.50 en 11.20 Orkestconcert. 12.35 Leipz.
Symphonie-orkest en solisten. 1.35 Gram.pl.
3.35 Kamermuziek. 4.40 Gram.pl. 6 Omroep-
klein-orkest koor en solisten. 8.359.20
Voordracht.
BRUSSEL 322 M.
12.20 Gram.pl. 12.50 Salon-orkest. 1.30
Klein-orkest. 1.50—2.20 Gram.pl. 5.20 Salon-
orkest. 6.50 en 7.20 Gram.pl. 8.20 Klein-orkest
9.20 Cabaret. 10.3011.20 Gram.pl.
BRUSSEL 484 M.
484 M. 12.20 Gram.pl. 12.50 Klein-orkest.
1.30 Salon-Orkest. 1.50—2.20 en 5.20 Gram.
platen. 6.25 Voordracht. 6.35 Gram.pl, 6.50
Zang en voordracht. 8.20 Symphonieconcert
10.3011.20 Gram.pl.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M.
7.30 Populair concert en dansmuziek. 9.20
Berichten. 9.50 Kamermuziek. 10.05 Weerbe
richt. 10.20 Gram.pl. 10.50—11.20 Litterair-
muzikaal programma.
