Ons buitenlandsch beleid goedgekeurd. Bruidsmeisjes en bruidsjonkers. Dijk op Texel staat op doorbreken. Avondvergadering. WOENSDAG 2 DECEMBER 1936 Minister de Graeff verdedigde zijn begrooting <J||i§§ De maatregel om de MP* JT jsiisll tekorten van het werk Dijk bij Werkendam door gebroken. Een verklaring van Flandin. Russisch schip in moeilijkheden Ds. Weiter zal het vorstelijk huwelijk inzegenen. Groote gaten door den storm geslagen Met man en macht aan het werk. Aantal werkloozen beneden 1935. TWEEDE KAMER O DEN HAAG Dinsdag. Al te zelden doet zich helaas de gelegenheid voor, dat men Minister de Graeff in ons Parlement kan hooren spreken. Want hij doet het goed. Zijn redevoeringen munten niet slechts uit door den bouw, maar ook door fij nen geest. Met een dood-ernstig gezicht kan hij op werkelijk kostelijke wijze critiseerende afgevaardigden te pakken nemen. Bijzonder vermakelijk was ook 's Ministers biecht, dat hij aan zekere zwakhoofdigheid leidt, zoodat er, wanneer hij een paar uur in de Kamer heeft zitten luisteren, momenten komen waarop er weinig meer tot hem door dringt. Hieraan, zoo verklaarde hij heel se rieus, moest hij natuurlijk ook toeschrijven, dat hij uit de redevoeringen van de heeren Wijnkoop en Sneevliet heelemaal geen lee ringen voor het Nederlandsche buitenlandsch beleid had kunnen trekken! Minister de Graeff is ook op en top een gentleman. Dat kwam weer eens typisch tot uiting in zijn dankwoord, namens de Regee ring, aan den, zich niet meer voor Kamerlid beschikbaar stellenden, heer Vliegen (s.d.), die steeds van groote belangstelling en op bouwende kritiek t.a.v. internationale vraag stukken blijk had gegeven, en voorts in de manier, waarop de Minister het opnam voor Mr. Limburg, in verband met diens optreden in de kwestie van de al of niet goedkeuring der Abessynische geloofsbrieven. Tegenover degenen, die betoogd hadden, dat Nederland in den persoon van Mr. Limburg zich in Sep tember j.l. ten aanzien van genoemde kwestie te veel op den voorgrond geplaatst zou heb ben, wist Jhr. Mr. de Graeff met klemmende argumenten de onjuistheid van die bewerin gen aan te toonen. Doch daarbij wilde hij het niet laten. Zou ik met de taak belast geweest zijn, die nu door de omstandigheden op Mr. Limburg (niet als een vertegenwoordiger van Nederland, maar als een vooraanstaand jurist uit den zgn. groep der ex-neutralen) kwam te rusten, dan zou ik zeker precies hetzelfde gedaan hebben als hij, alleen met minder goede rechtskennis en zeker ook met minder talent! Aldus de Minister, die zich er over verheug de, dat het gros der Kamer getoond had te beseffen, welk een waardevol actief goed de Volkenbond, ondanks de schaduwen van den laatsten tijd is. Aan den Bond moeten we ook actief medewerken, zoowel ter wegneming van zijn feilen als met 't doel de organisatie ster ker te maken. Met dat al, erkend moet wor den, dat de Volkenbond, in tegenstelling met de aanvankelijk in September 1935 gekoesterde verwachtingen, in het ItaliaanschAbessyni sche geschil gefaald heeft. De sanctie-politiek Is op 'n mislukking uitgeloopen. Vandaar dan ook, in tegenstelling met 1935, thans een matte stemming ter jongste Assemblée. Onder den indruk nu van de ondervonden teleurstel ling en onder indruk van vrees voor herha ling had de Minister in Juli te Genève een rede gehouden, waarin hij de vraag geopperd had, of men misschien niet in zeker opzicht het Handvest zou moeten verzwakken. Herziening van het Volkenbondsverdraig binnen afzienbaren tijd acht de Minister niet voor verwezenlijking vatbaar. Scheiding van het Verdrag van Versailles komt hem raad zaam voor, al ziet hij daarin alleen 'n kwestie van psychologische beteekenis. Verder meent hij, dat men te Genève langs den weg van uitleg van het handvest zou moeten vast stellen, dat de Volkenbond ook al in geval van oorlogs-dreiging kan optreden (dus zonder dat aan de stemmen der partijen in kwestie meetellen), terwijl hem voorts ook een dus danige uitleg van het zgn. sanctie-artikel (art. 16) raadzaam voorkwam, dat niet steeds alle leden tot economische dwangmaat regelen verplicht zullen zijn. „Ik blijf collec tieve veiligheid van de wezenlijke beteekenis beschouwen", aldus Minister de Graeff, „maar zoolang de Bond niet universeel is, zal een dergelijke verlichting van de verplichtingen aanbeveling verdienen". De opgedane ervaring- geeft geen vertrouwen, dat met sancties vol doende effect zal worden bereikt en bovendien vormen juist de thans als geldend beschouwde verplichtingen van art. 16 voor zekere lan den, bijv. voor de Vereenigde Staten een ernstig bezwaar om tot den Volkenbond toe te treden. Ziedaar de zienswijze van het hoofd van ons Departement van Buitenlandsche Zaken, die nog eens nadrukkelijk verklaarde dat onze Regeering er niet aan denkt om zooals bijv. Ds. Zandt (Staatk. Ger.) vanmiddag nog had aanbevolen uit den Bond te treden, aangezien haars inziens deze instelling met 't oog op de internationale rechtsorde en voor de internationale rechtshandhaving een veel te groote waarde heeft. Een puntje, dat in het debat over Genève nog door een paar afgevaardigden was aange stipt, verdient nadere vermelding. Men had er over geklaagd, dat een afvaardiging van de Christelijke organisatie „Pro Deo" niet, daarentegen gedelegeerden van het te Brus sel gehouden Rassemblement Universel pour la Paix (het R.U.P., of te wel de groote vredes- verzameling)wel in de jongste Volken bondsvergadering waren ontvangen. Thans bleek, dat er hier een misverstand in 't spel was. Niet de Assemblé, doch alleen haar Presi dent had de geenszins communistische, af vaardiging van het R.U.P. (O.m. een man als de groote Engelsche pacifist Cécil, zelf poli- tiekconservatief) ontvangen en de weiger achtige houding door den President, zelf een warm Katholiek, tegenover de menschen van „Pro Deo" aangenomen vond haar oorsprong- in het feit, dat hen een aders met ontoelaat bare, en bovendien niet terzake zijnde, aan vallen op 'n aantal Bondsleden wilde over handigen. Het is duidelijk. Hier had zich nu weer eens hi typisch geval van door praatjes ontstaan misverstand, ja eigenlijk van 'n onjuiste voor stelling van zaken voorgedaan. Blijkens de ministerieele uiteenzettingen moet dit ook gezegd van de positie die onze, straks heengaande gezant te Berlijn t.a.v. de Duitsche Regeering heeft ingenomen. Hij was daar, ook om z'n oprechtheid en karakter vastheid zeer gezien, keert met de hoogste Duitsche onderscheiding terug, ja de „Führer" heeft zelf in een oorkonde den heer Van Limburg Stirum den bijzonderen dank van het Duitsche volk gebracht. Diens wegblijven te Neurenberg stond niet alleen. Nog 20 andere diplomaten hadden hetzelfde gedaan. Onze gezant behoeft zich inderdaad zooals de Minister zei geen redevoeringen te laten op dringen, die denkbeelden propageeren, welke het overgroote deel van ons volk tegen den borst stuiten. Met betrekking tot onze verhouding tot België onderstreepte Minister de Graeff nog eens, dat de verstandhouding best is en deze geenszins te lijden heeft van het inspannen bij het Internationaal Gerechtshof van het Maaswater-proces. Aangaande het Duitsch-Japansche anti communistische verdrag verklaarde de Mi nister, dat Nederland, mocht 't uitgenoodigd worden toe te treden, zulks niet zal doen. Wij wenschen zelf uit te maken wat wij tegen eventueele communistische gevaren binnen onze grenzen zullen doen en bovendien voelen we niets voor deelneming aan politieke verdragen; tenslotte kan het bedoelde ver drag wel degelijk 'n politiek karakter hebben, nl. tegen Rusland gericht zijn. Ofschoon in deze vreemde wereld alles mo gelijk is, houdt Jhr. de Graeff het verhaal van de Evening Standaard over een geheim, op Nederlandsch-Indië betrekking hebbend protocol, voor louter fantasie. Nadat Hoofdstuk III z.h.st. was aangeno men, kwam Onderwijs aan bod. Voelde de heer Suring (R.K.) wel voor bij - belsche geschiedenis op openbare scholen, doch niet als verplicht leervak, Ds. L i n g- beek (Herv. U.) en de heer Lauwes (lib.) stonden juist het laatste voor. De a.r. woord voerder Z ij 1 s t ra verklaarde zich tegen stander van „staats-paedagogie", zooals thans b.v. in Duitschland geldt en meende dat Mi nister Slotemaker de Bruine met zijn dezen zomer in de spelling-Marchant aangebrachte wijzigingen, de terugkeer tot den goeden weg heeft begonnen. Mr. Coops (lib.) scheen dat nog niet in te zien. gaf te verstaan spel- lings-chaos boven de spelling-Marchant te verkiezen en uitte tenslotte den hartgrond: gen wensch, dat 't eindelijk zal komen tot een bevredigende regeling bij de wet. Werkloosheidssubsidiefonds Onderwijs. Minister Oud, waakzaam Cerberus over d - Rijksschatkist zag zich vanavond door bij kans alle sprekers imin of meer bestookt, om dat zij vonden, dat het Rijk te weinig voov bekostiging van de werkloosheid doet en te zware lasten in dit opzicht op de gemeenten legt. Werkloosheidszorg is geen armenzorg de werkloosheidsuit gaven behooren niet in de eerste plaats op de gemeentekassen te drukken. Aldus de heer v. d. Tempel I WÊ' 'W" 3 (s -d.), die er verder f Br O.m. over klaagde, dat I |||ggL, Jm de gemeenten gedwon S «SP* fSf gen worden tot het j Ipir Jllll instellen van een IR!»*- - jllll nieuwen crisisdienst. d. Tempel (S.d.a.p.) loosheids-sutosidie- fonds door rentedra gende voorschotten te dragen ontmoette niet alleen verzet bij den heer gteinmetz (R.-K.), maar de heele regeling i.z. de ren tedragende voorschotten en de indeeling der gemeenten in 3 groepen, wat betreft de wijze waarop 't Rijk haar eventueel zal bij springen, lokte ook van de heeren Kooi man (v.-d.), Smeenk (a.-r.), Dr. Bie- r e m a (lib.) Bakker (c.-h.) protest uit. Waarna Minister O u d in het geweer kwam om allereerst te betoogen, dat het heele pro bleem geenszins gezien moet worden als 'n tegenstelling tusschen Rijk en Gemeenten. Met klem kwam de Minister op tegen de le gende als zou het Rijk zich van de nooden van de gemeenten steeds minder gaan aan trekken. Verwwijten van dezen aard wenscht spr. niet te aanvaarden. De Minister doet niet anders dan de te korten in het werkloosheids-subsidiefonds verzamelen. Langdurig heeft de Regeering overlegd of de voorschotten renteloos of ren tedragend moeten zijn. Na in den breede te zijn ingegaan op door den heer v. d. Tempel met betrekking tot de regeling i.z. de werkloosheidskosten van Am sterdam gemaakte opmerkingen, kondigde Minister Oud aan, dat het Rijk voor de werkloosheidsbijdragen wat meer zal kun nen doen, ingeval van stijging van de be lasting-opbrengst. Wellicht kunnen dan de voorschotten uit 't werkloosheids-subsidie fonds afgelost worden. De Minister waar schuwde tegen vastleggen op 't punt van rentedragende of rentelooze voorschotten: dit moest men open laten om het volgend Ka binet niet bij voorbaat te binden. Of de voorschotten aan gemeenten rentedragend zullen zijn, blijft mede dank zij 'n nog aangekondigde nota van wijziging onbe slist. Een half uur voor middernacht gingen we door met Onderwijs. Hierbij ontmoetten elkaar de heeren Thijssen (s.-d.) en Dr. Moller (R.-K.), die beiden in tegenstelling met b.v. den heer Louwes, van meening wa ren, dat bijbelsche geschiedenis zich niet voor verplicht leervak op de openbare school leent. Dr. Moller besprak tegen middernacht nog op geestige en knappe wijze het spellings- vraagstuk, waarna Minister Slotemaker de Bruine terecht verzocht zijn met en kele woorden begonnen rede Woensdag te mogen voortzetten. E. v. R. Polder overstroomd. Dinsdagavond is de dijk van den Spiering polder onder Werkendam, vlak bij de aanleg plaats van de veerpont naar den Kop van Land, bezweken. Een groot gat werd in den dij' geslagen en met geweldige kracht stroomd: het water den polder in. De weg naar het veer loopt over dezen dijk zoodat het verkeer geheel werd gestremd. Me is terstond begonnen met het stoppen van he' gat, doch er was niet voldoende zand aanwezig SURSEANCE VAN DER ELST EN MATTHES. AMSTERDAM, 1 December. De civie' kamer van de rechtbank heeft vandaag c surceance van betaling der firma Van de. Eist en Matthes voor den tijd van iy2 jaar, ingaande 3 November 1936, verlengd. Voor zijn vertrek uit Den Haag waar hij een lezing gehouden heeft voor de Alliance Francaise, heeft de heer Pierre Etienne Flan din nog aan den vertegenwoordiger van de Agence économique et finaneière de volgende verklaring afgelegd: .,Ik ben en blijf een voorstander van politiek en economisch liberalisme. Door haar aard en duur had de inkrimping van den interna tionalen handel het karakter van een werke lijke decadence gekregen. Onder de oorzaken zijn er zonder twijfel sommige welke een ver lichting zouden kunnen ondergaan in dezelf de mate waarop zij het gevolg zijn geweest van een financieelen en economischen toe stand, welke vatbaar is voor een verbetering. Reeds schijnen de Vereenigde Staten ten minste gedeeltelijk hun vroegeren voor spoed te hebben teruggevonden. In Europa heeft Duitschland ook tegen het eind van 1935 het productiecijfer van 1929 weer be reikt. Engeland en de Scandinavische lan den hebben dit ruimschoots overschreden. In Londen en Amsterdam naderen zekere grond- stofaandeelen de hoogste koersen van weleer. Doch men dient niet uit het oog te verliezen, dat een van de voornaamste oorzaken der in krimping van den wereldhandel gezocht moet worden in den onmiskenbaren achter uitgang van de Europeesche industrieele su prematie." Sleepboothulp aanwezig. Het Russische vrachtschip „Balhash" is voor onze kust ten Westen van den N. Waterweg in moeilijkheden ge raakt. Het stuurgerei was gebroken en hedennacht te halfeen bevond het schip zich in een hachelijke positie. Het was n.l. op 2l/2 mijl N.W. verwijderd van de buitengewoon gevaarlijke bank Oosterzand, tusschen Goeree en Schouwen. Het schip had daar, om verder afdrijven te voorkomen, het anker uitgeworpen, doch het was de vraag, of dit het houden zou. Een geruststellende omstandigheid was echter, dat de sleepboot „Oostzee" dicht bij den Rus lag. Deze was er echter om half drie in den afgeloopen nacht nog niet in geslaagd een verbinding met het schip tot stand te bren gen, en, hoewel het anker het nog steeds had kunnen houden, maakte men zich hier toch ongerust over den afloop, aangezien de storm onverminderd aanhield, zelfs nog iets sterker was geworden, en bij een breken van den ankertros de „Balhash" in een oogwenk op de kust zou zitten. Naar schatting meet de „Bal hash" 2100 ton. Het schip was niet bestemd naar Rotterdam en heeft klaarblijkelijk ge poogd daar voor den storm een toevlucht te zoeken. Jkvr. M. J. Baronesse van Heemstra. Mej. M. Michelin Moreau. Van officieele zijde wordt thans medegedeeld dat bij het huwelijk van Prinses Juliana en Prins Bernhard als bruidsmeisjes zullen fungeeren: hertogin Woislawa van Mecklenburg; hertogin Thyra van Mecklenburg; prinses Kira Kirilowna van Rusland; prinses Sieglinde zur Lippe; prinses Elisabeth zur Lippe; prinses Sophie van Saksen Weimar; jonkvr, M. J. baronesse van Heemstra; mejuffrouw M. Rooseboom; mejuffrouw M. Michelin Moreau; jonkvrouwe C. E. B. Röell; jonkvrouwe A. M. de Brauw; mejuffrouw M. del Court v. Krimpen. Als bruidsjonkers zullen fungeeren: Baron A. von Cramm; Baron B. von Cramm; Commandant E. de Souzie van het 18-de chausseurs a cheval; Prins V. Windischgratz; Baron K. von Vitinghoff; Graaf F. zu Dohna; Graaf H. Weltzeck; Graaf C. Ahlefeldt; Mr. G. D. C. baron van Hardenbroek; Jhr. dr. G. Beelaerts van Blokland; Jhr. ir. W .G. Röell; De heer F. Moran. Verder zullen als kinderen medegaan: hertogin Eilika van Oldenburg, oudste peetekind van H.K.H.; gravin Svea van OeynhausenSierstorpff; prins Armin zur Lippe; graaf Kasper van OeynhausenSierstorpff. Voorts wordt medegedeeld, dat de familieleden en de gasten welke Hare Majesteit heeft uitgenoodigd voor bij woning van het huwelijk in den avond van 4 Januari of in den ochtend van 5 Januari zullen aankomen, dat de koningin voornemens is deze gasten op een feestmaal te vereenigen op den 5-den Januari, waarna in het gebouw van Kunsten en Wetenschap pen het feest van het comité voor de luisterrijke viering van het huwelijk zal volgen. Den avond van den Gden Januari zal eveneens door H. M. een diner worden gegeven. Den 7en om elf uur vertrekt het Prinselijk bruidspaar van het Paleis, teneinde zich naar het stadhuis te begeven voor voltrekking van het burgerlijk huwelijk. Ten 11 uur 30 begeeft men zich naar de Groote Kerk waar de inzegening van het huwelijk zal geschieden door ds. Weiter, oud-hofprediker, terwijl prof. dr. Obbink zich zal belasten met de leiding van den dienst. De Koninklijke Zangvereeniging Excelsior" zal leiding geven aan het gezang der gemeente, terwijl de Haar- lemsche Motet- en Madrigaal Vereeni- ging muzikale medewerking zal ver- leenen. Na afloop van de plechtigheid in de kerk zal de tocht door de stad langs den aangegeven weg geschieden, waar na ten paleize het huwelïjksmaal zal plaats hebben. Des middags zal het jonge paar ge heel onofficieel, vertrekken. Prinses Kira van Rusland. Jkvr. A. M. de Brauw Mej. M. Rooseboom. Mej. M. Del Court van Krimpen. De springvloed en de storm hebben het water rondom Texel buitengewoon hoog op gestuwd. Dinsdagmorgen vroeg stond de kade in de haven te Oude Schild ver onder water. De eerste boot, die om 6 uur 's morgens van Texel naar den Helder moet vertrekken, kon niet uitvaren, aangezien ook de kade te den Helder onder water stond en de passa giers daardoor niet in donker van boord kon den gaan. De noordkust van Texel had eveneens met hoogen waterstand te kampen. Het poldertje „De Volharding" stond geheel onder water, het water spoelde daar zelfs tegen de loods, die op den verhoogden dijk staat. Het huisje van de familie van Heerwaarden, dat thans geheel ontruimd is, stond geheel onder water. De dijk in den polder „De Eendracht" werd ernstig bedreigd, zoodat men hem op ver schillende plaatsen door zandzakken tracht te versterken. In veertig jaar heeft het water rond Texel niet zoo hoog gestaan. De toestand van den dijk van den polder „De Eendracht" was Dinsdag avond tegen negenen zeer critiek. Hoe ernstig men de situatie achtte, bleek wel uit het feit,, dat de boer derijen werden ontruimd, bij aan houden van den stormachtigen wind achtte men een bezwijken van den dijk niet uitgesloten. Den geheelen dag stelden de werkloozen van Texel dit zijn ongeveer een honderd man pogingen in het werk, den dijk te behouden. In den dijk bevinden zich gaten van tot waalf meter breedt. Het aantal groote gaten oedraagt 28, terwijl ook nog verschillende tleinere openingen in den dijk zijn gecon- tateerd, sommigen zijn zoo diep, dat een deel van de kruin is weggezakt. Ook op andere eilanden groote schade. Ook op andere eilanden, speciaal op Schier monnikoog en Ameland, heeft de storm groote schade aangericht. Vooral de duinen hebben het zeer zwaar te verduren gehad. GROENTENAUTO TE WATER GEREDEN. AMSTERDAM, 1 Dec. Op de Weesperzijde bij de Duivendrechtsche brug heeft heden morgen een botsing plaats gehad tusschen een personenauto en een vrachtauto met groenten. Door de botsing ging de vracht auto te water met den bestuurder en een on geveer 16-jarig meisje, dat naast hem zat. De bestuurder wist zich zelf te helpen en was spoedig op den wal. Het meisje verkeer de daarentegen in levensgevaar. De chauf feur van de personenauto sprong in de vaart en wist met groote moeite het meisje te red den. PRINSES JULIAN A - TE NTO ONSTELLIN G TE AMSTERDAM. Het comité „Practisch Werken" te Amster dam zal in Januari a.s. in de zalen van den kunsthandel Goudstikker een tentoonstel ling houden gewijd aan Prinses Juliana van haar geboorte tot haar huwelijk. De expositie bedoelt in de eerste plaats in de voor het Huis van Oranje bij uitstek vreugdevolle dagen iets te organiseeren, waaraan een blijvende waardige herinnering zal kunnen worden be waard en het comité prijst zich gelukkig, dat de Koningin en de Prinses dit streven hebben goedgekeurd en zelfs hebben willen goed vin den, dat zeer belangrijke exponaten uit het Koninklijk Huis-Archief naar Amsterdam worden overgebracht. Overzicht over de week van 9 t.m. 14 No vember. Mr. G. Baron v. Hardenbroek Jhr. Dr. G. Beelaerts van Blokland, Jhr. ir. W. G. Röell. De directeur van den Rijksdienst der Werk- loosheidsverzekering en arbeidsbemiddeling deelt mede. dat in de week tot en met 14 No- i vember 1936 het aantal leden van ingevolge het Werkloosheidsbesluit 1917 gesubsidieerde vereenigingen bedroeg 530.900; hieronder zijn begrepen 74.200 landarbeiders, te wier aan zien in de maanden Mei tot en met November geen gegevens aangaande de werkloosheid ontvangen worden. Van de 456.700 verzekerdenniet be- hoorende tot de landarbeiders, waren geheel werkloos: ln de iceek 9 tlm 14 Nov. 1936 29,0%; in de vorige vei'slagweek (26 tlm 31 Oct. 1936) 28,7%; in de overeenkomstige verslagweek van 1935 29,4%; in de overeenkomstige verslagioeek van 1934 25,8%. Voor het eerst sinds geruimen tijd is het percentage van de geheel werk loozen lager dan in de overeenkomstige verslagweek van het vorige jaar. Bij 1057 organen der openbare arbeidsbe middeling stonden op 14 Nov. 1936 in totaal U8.852 werkzoekenden ingeschreven, onder wie 395.768 mannen. Van deze werkzoekenden waren er 402.755 werkloos, onder wie 384.875 mannen. Blijkens mededeeling van den directeur- mneraal van werkverschaffing en steunver lening waren einde September 1.1. 40193 ar beiders geplaatst bij een werkverschaffing, leemt men in aanmerking, dat dezen zijn tegrepen in de ruim 402.000 werklooze inge- chreven werkzoekenden, dan volgt daaruit, lat rond 350.000 van dezen in het geheel geen rbeid kunnen verrichten. Met financieelen teun van de overheid waren 818 personen ewerkgesteld in het landbouw- en tuinbouw bedrijf, laatstbedoeld aantal is niet begrepen mder de in een vorig bericht als werkloos pgegeven personen op het einde van Sep- ember 1936. Het bestuur van het Werkfonds 1934 deelt mede, dat op 13 Nov. 1936 het aantal arbei ders bij openbare werken, die op de bouw plaats zelf werkzaam zijn, plm. 3100 bedroeg, jRekent men daarbij hen, die indirect door- deze werken arbeid hebben, dan komt men op globaal 8500 arbeiders.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1936 | | pagina 2