HET NIEUWE AVONDBLAD Haydn's Oratorium „De Schepping 22e JAARGANG No. 92 VRIJDAG 19 FEBRUARI 1937 IJMUIDEP COURANT ABONNEMENTEN: per week 10 ets., per maand 40 cents plus 2y2 cents incasso, per kwartaal 1.20 plus 5 cents incasso, losse nummers 3 cents. Kantoor: Kennemerlaan 42 - IJmuiden. Telel 5301 VERSCHIJN'l DAGELIJKS, BEHALVE OP ZON- EN FEESTDAGEN. UITGAVE LOURENS COSTER MIJ. VOOR COURANTUITGAVEN EN ALG. DRUKKERIJ N.V. DIRECTIE P W PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM ADVERTENTIeN15 regels 10.75. Elke regel meer 15 ct. Bij abonnement belangrijke korting. Adverten ties van Vraag en Aanbod 1-3 regels 25 ct., elke regel meer 10 ct. Ingezonden mededeelingen dubbele prijs. ALLE ADVERTENTIeN. OPGEGEVEN VOOR DIT BLAD WORDEN KOSTELOOS OPGENOMEN IN DE NEVEN-EDITIE HET NIEUWE AVONDBLAD DE KENNEMER COURANT. Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnes. Levenslange ongeschiktheid 600.—overlijden /400.—verlies van hand, voet ot oog ƒ200.beide leden duim 1100.—een lid duim ƒ50—, alle leden wijsvinger ƒ60. één of twee leden wijsvinger t 25.—, alle leden anderen vinger 15.— één of twee leden anderen vinger 5.—, arm- of beenbreuk f 30.enkelbreuk 15.—, polsbreuk 15.—. Opvarenden van visschers-, marinevaartulgen enz. ƒ400. bij verdrinkingsdood door ongeval tijdens de vaarttot een maximum van ƒ2000.indien hetzelfde ongeval den dood van vijf of meer abonnés mocht tengevolge hebben. Nog afzonderlijke verzekering voor abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. Echte Non-Interventie? Als de aanbevelingen van de te Londen zetelende commissie voor de non-inter vent ie in Spanje aan haar regeeringen werkelijkheid worden en dat verwacht men zal van 20 Februari af het zenden, werven en doorlaten van vrijwilligers verboden zijn en zal in den nacht van 6 op 7 Maart internationale con trole op de Spaansche grenzen in werking treden. Wij mogen allemaal blij zijn met deze overeenkomst, omdiat zij een overeenstemming inhoudt en dus het gevaar voor een Europee- schen oorlog, dat voortdurend in het Spaan sche conflict dreigde, aanmerkelijk vermin dert. Ik druk mij maar liever voorzichtig uit en zeg „vermindert" inplaats van „wegneemt", want wat zijn verdragen tegenwoordig nog waard? Bij velen schijnt de opvatting aan vaard te zijn, dat men ze slechts behoeft na te komen zoolang men er veiligheid of ander voordeel in ziet dat te doen, en ze mag ver breken zoodra het tegengestelde het geval is. Werd deze opvatting gemeengoed in het bur gerlijk leven, het zou totaal gedesorganiseerd worden door de tallooze inbreuken op contrac ten van allen denkbaren aard en de ineen storting van het arbitrage-stelsel. Gelukkig is dit niet het geval, al merkt men wel degelijk dat die individueele opvattingen in sommige gevallen funest beïnvloed zijn door het merkwaardige voorbeeld dat de verhou dingen tussohen verscheidene staten geven. Het is te hopen, dat de nieuwe poging tot heuse he niet- inmenging serieuzer van aard dan eenige voorgaande omdat er ruu inter nationale controle aan verbonden wordt, niet in een contractbreuk zal eindigen. Het gevaar zou zich voor kunnen doen als een der strij dende partijen in Spanje zulk een groot voor deel op den tegenstander behaalde, dat een algeheele overwinning te verwachten scheen. Maar blijkbaar is de kans daarop voorshands niet groot. Tegen het niet meer zenden, werven en door laten van vrijwilligers heeft geen enkele staat meer bezwaar. Tegen de internationale con trole aan de Spaansche grenzen verzet zich alleen Portugal. De Portugeesche regeering schijnt het in strijd met haar prestige te ach ten, controle op haar grondgebied toe te staan. Dit is zonderling, want Frankrijk is wel bereid dit te aanvaarden en groote mogend heden hebben in zulke zaken gewoonlijk lan ger teenen dan kleine. Men tracht de Portu geesche regeering tot rede te brengen. Lukt dat niet, dan zaü men wel genoodzaakt zijn niet alleen de Spaansche maar ook de Portu geesche kusten onder internationale vloot- contróle te stellen, hetgeen niet alleen kost baar is maar bovendien, door de aanwezig heid van zooveel oorlogsschepen van verschil lende mogendheden, den toestand weer onbe- hageüjker maakt. Inderdaad vernielen de Spanjaarden met hun burgeroorlog niet alleen hun land, een deel van hun volk en hun on middellijke toekomst maar leveren zij nog steeds gevaar voor heel Europa op. Waarbij men evenwel de onwetende massa (40 pet. van dit volk kan lezen noch schrijven) toch w«J uitsluitend als slachtoffers dient te zien. Wat begrijpen lieden, wien de eerste ontwikkeling ontbreekt, van politieke leerstellingen? Ten slotte vervullen zij in dezen strijd de functie van slachtvee, meer niet. De Spaansche burgeroorlog is nu precies zeven maanden oud en het einde is nog niet in zicht. In de eerste phase behaalden die op standelingen groote voordeelen. Daarna faal de Franco, ondanks herhaalde aankondigin gen van zijn spoedige overwinning, in het be leg van Madrid. In de laatste weken heeft hij, voorzien van nieuwe buitenlandsche troepen, Malaga kunnen veroveren en blijkbaar de hoofdstad geïsoleerd. Maar ook al mocht Ma drid vallen, dan is de burgeroorlog nog niet uit. De strijd zal dan naar Oatalonië verplaatst worden en niemand weet hoe lang het daar weer kan duren. Intusschen scheiden nog zeventien dagen ons van den zesden Maart, den datum waar op de internationale controle in werking zou treden. In dien tijd zouden aan beide zijden nog heel wat „vrijwilligers" (de vrijwilligheid schijnt in vele gevallen twijfelachtig) Spanje binnengeloodst kunnen worden. Niet tot hun geluk of tot dat der Spanjaarden. De En- gelsche bisschop van Gibraltar, dien men zeker wel als een strikt-objectief toeschou wer mag erkennen, heeft na een reis in het door Franco's legers bezette gebied ver klaard, dat de vernieling en het onbarmhar tig „uitroeien" van tegenstanders aan beide 2ijden gelden. Geen wonder, zoo is het altijd in iederen oorlog geweest; men evenaart elkaar in wreedheid. Dezelfde bisschop ge tuigt, dat het vluchtelingen-vraagstuk aan beide zijden verschrikkelijk moeilijk oplos baar blijkt. Dat is ook begrijpelijk en daar om is het des te beter als in ons land hulp verleend wordt aan stakkers, die in grooter hood verkeeren dan zelfs de meest misdeel- öen in eigen land kennen, R. Het Chr. Gem. Zangkoor „Looft den Heer" te IJmuiden. Fraai concert van Looft den Heer". Belangrijke gebeurtenis voor IJmuidens muziekleven. Van de uitvoering van het oratorium „De Schepping" van Haydn door het Chr. Gem. Koor „Looft den Heer", directeur Stephen Jansen, mag zeker wel gezegd worden, dat het een der hoogtepunten van het plaatselijk muziekleven geweest is. Voor dezen belangrijken avond bestond een overweldigende belangstelling en ver voor het tijdstip van den aanvang was het Ned. Herv. kerkgebouw aan de Kanaalstraat tot in alle hoeken bezet. Onder, de aanwezigen, die van ver uit den omtrek naar dit concert gekomen waren bevonden zich honderden onzer abonnés, die dank zij de door ons blad verleend^ bemid deling in staat gesteld werden van dit muzi kale evenement te genieten. Want een -genieten is het toch wel geworden. Men kan Stephen Jansen dankbaar zijn, dat hij dit werk in studie heeft genomen, het koor zoodoende in een richting leidende die het mogelijk maakt eens meer dan vroeger wel het geval geweest is, groote koorwerken van oude en moderne meesters te laten her leven. Daarbij heeft hij van het Scheppings oratorium een uitstekende uitvoering gegeven, een uitvoering die geheel zonder coupures zijnde, de schoonste bladzijden der partituur als een gesloten beeldenreeks afwikkelde. De duur der opvoering kon, gezien de juiste op vatting der tempi, binnen de tegenwoordig gangbare grenzen gehouden worden. De tekst van „De Schepping" is een bewer king van het beroemde gedicht van Milton Paradise lost". Er werd door Haydn een pak kend slot in den vorm van 2 psalmen aan het eerste en tweede deel toegevoegd. Het geheel laat het scheppingsverhaal beurtelings vertel len door de drie engelen: Gabriël, Uriël en Raphael. Hetgeen op de 6 scheppingsdagen tot stand kwam wordt nu een vluchtig, dan weer uitvoerig geschilderd; het einde van elke god delijke dagtaak wordt bezongen en gevierd door de koren der hemelsche heirscharen, die God prijzen met hun hymnen. Het slot van het tweede deel beschrijft de kroon der schepping: het ontstaan van het eerste menschenpaar. Het derde deel van het oratorium is eigenlijk een aanhangsel; het schildert het leven en het geluk van Adam en Eva in het Paradijs. De koren zijn de eigenlijke, zwaartepunten van Haydn's oratoria en Haydn wist (evenals Handel) met eenvoudige middelen koren te schrijven, zooals men ze maar weinig bij andere componisten voor en na hem vindt. Koren van een poëtische en lyrische teerheid, Stephen Jansen, van religieuse diepte en extatische verheven heid. van dramatische kracht en expressie. Juist door die expressie, dat uitdrukkings vermogen en de levendige situatieschildering spreekt in zijn oratoria de ;*tooneelman", die hij zooveel jaren geweest is voor hij zich spe ciaal op de oratoriumcompositie toelegde. Het streven der kerk in die dagen: „orato rium-zonder-actie" was van groote beteeke- nis voor de oratoriumcomponisten. Daardoor moest Haydn zijn muziek zoo juist mogelijk bepalen en zijn figuren scherp en duidelijk doen uitkomen, zoodat zijn compositie direct tot het voorstellingsvermogen of het gevoel spreekt. Dit geldt voor den solozang als voor de koren en niet het minst voor de orchestrale begeleiding! En dat Haydn zich den meester toonde wordt ook in zijn Schepping op sterk naar voren tredende wijze bewezen. Wij willen daar niet verder over in details treden, want onze voorbespreking in dit blad heeft een en ander reeds uitvoerig gereleveerd. Met ruimen blik en muzikaal inzicht heeft Stephen Jansen de schoonste vormen van het werk, de koren, belicht waardoor de quintes sence ervan duidelijk naar voren kwam. Daarbij terzijde gestaan door een Looft den Heer" zoo ingezongen en „ingeleefd" als het ware in de sfeer van de compositie, dat het geheel tot een hooggestemd concert kon worden. Aan de uitvoering was overduidelijk te merken, dat dirigent en leden zich geheel hadden ingewerkt. Het koor ging te gast aan de breede klankmassa's in de homophone en eveneens aan de sierlijk welvende stemvoe ringen in de meesterlijke polyphoon geschre ven koren. Smaak, beschaving en distinctie, de hooge eigenschappen die vader Haydn's muziek kenmerken, werden in de juiste stijl gegeven. Zooals „Looft den Heer'' met gloed, door en door muzikaal, vol dynamische schakee ringen en vast op toon zong (denken we slechts aan het imponeerende: Denn er hat Himmel und Erde, Vollendet ist das grosse Werk en niet te vergeten de grandiose dub- belfuga aan het slot Des Herren Ruhm) kan men haast niet beter eischen; de dames en heeren overtroffen misschien wel hierin zichzelf. Er was een boeiende klank, gevoe lige nuanceering, teere pianissimo's en pak kende fortissimo's, die onthulden welk een klankvol vrouwen- en mannenkoor homogeen gemengd geworden is. Naar zulk een zingen te luisteren was nu eens: ontspanning en genieten. De dirigent, die kalm maar zeker de schare leidde, moet wel dubbel tevreden zijn om een altijd zware en veeleischende studie met zulke resultaten bekroond te zien. En de koorleden (met hun ijverig bestuur aan het hoofd) kunnen dit eveneens. Als solisten werkten mede Corry Bijster, Willem Schansman en Peter Matto. Welis waar hadden de heeren het leeuwenaandeel der soli, maar de eerepalm kwam toch de sopraan toe. Met haar blanke stem zong Corry Bijster, met ontroerende zegging haar partij van den aartsengel Gabriel en Eva, de eerste vrouw. Zij toonde zich in de groote aria „Nun beut' die Flur" een vocale kunste- naresse, die tot de beste onder haar zusteren in den omtrek behoort; welk een glans en soepelheid weet zij aan een simpel portato- trekje te geven. Schansman's tenorgeluid bezit dien glans niet (meer?) en dit bracht hem in de ter- ze tti in de minderheid; de bekende tenor aria ,.Mit Würd' und Hoheit" zong hij met veel muzikaliteit en duidelijkheid. Dat dui delijke in de uitspraak was bij Matto dikwijls afwezig, maar hij had het voordeel zich ont wikkeld te hebben tot een baszanger van im portantie, die naast een prachtig, sonoor ge luid ook een zuiver tekstbegrip duidelijk de monstreerde. De groote bas-aria „Rollend in schaumenden Wellen" en het duet „Von del- ner Güte" b.v. toonden op onmiskenbare wijze zijn zangkwaliteiten. De geacheveerde orgelbegeleiding van Her man Nieland was af; jammer dat Haydn het orgel slechts gebruikte, evenals vele andere componisten, tot steun van het recitativo en het dus een te karig deel aan de opvoering heeft. De Haarlemsche Orkest Vereeniging in ge reduceerd formaat completeerde het aantal uitvoerenden, dat niet ver van de 140 af ge weest zal zijn, Ook haar willen we geen lof onthouden, al was er wel eens een minder gelukkige inzet of wat chaotisch gerommel bij „De Schepping"; dat kan waar gebeurd zijn. Zoo heeft elk der uitvoerenden, maar toch wel in de eerste plaats het koor alle krach ten gegeven om dezen avond tot een zoo mooi en hoogstaand geheel te maken, waar hon derden van genoten hebben.. Wel zelden zal het kerkgebouw een zoo groote massa menschen van zoo uiteenloo- pende richtingen in zich geborgen hebben. Voor allen zal het een onvergetelijke avond zijn. W. Steunverleening aan de garnalenvisscherij Maatregelen tot regeling van de productie. Bij Koninklijk Besluit van 29 Juni 1936 en de daarop steunende beschikking van 2 Juli 1936, werd een nieuwe regeling ten aanzien van de productie en aflevering van consump tie-garnalen van kracht. Evenals onder de bepalingen van het thans vervallen Consumptie-Garnalenbesluit 1935 I, is het visschen op en het aanvoeren van con sumptie-garnalen, alsmede het uit de eerste hand verhandelen van gepelde garnalen' en het verhandelen van ongepelde garnalen met uitzondering van het verkoopen in het klein aan verbruikers slechts toegestaan aan georganiseerden, die in het bezit zijn van een desbetreffende vergunning. Daar het verder noodzakelijk is gebleken regelend op te treden bij het aanvoeren en verhandelen van levende garnalen in de provincie Noord-Holland, zijn ook daartoe in het nieuwe besluit speciale ver gunningen verplichtend gesteld. Het voornaamste verschil met de oude rege ling bestaat verder hierin, dat de aflevering van de aangevoerde garnalen door de georga niseerde garnalenvisschers aan het opgerichte Verkoopkantoor voor garnalen verplicht is, met uitzondering van den aanvoer door ten hoogste 50 nader aan te wijzen garnalen visschers, voor zoover deze visschers de vissche rij op consumptie-garnalen uitoefenen van een plaats uit, waar het Verkoopkantoor geen agentschap heeft en de door deze visschers aangevoerde garnalen bestemd zijn voor af levering in het klein aan verbruikers. De visschers ontvangen van het Verkoop kantoor van de door hen op bestelling geleverde garnalen ten minste de vastgestelde minimum prijzen. Brengen de garnalen bij verkoop door het Verkoopkantoor meer op dan deze mini mumprijzen -f l ct.. dan wordt aan de vis schers bovendien 85% van deze hoogere op brengst uitbetaald. Tusschen de minimum in- en verkoopprijzen van het Verkoopkantoor ligt een marge van V2 ct. per kg. voor pellerij-garnalen en van 1 ct. per kg voor de overige. De inkomsten uit deze marge en uit de 15% van de hoogere opbrengst dienen 1. tot betaling der afslagkosten, voor zoover de garnalen over eer» openbaren afslag worden verkocht; 2. tot dekking van het verlies, dat het Ver koopkantoor lijdt, wanneer door visschers op bestelling afgeleverde garnakr onverkoopbaar blijven; 3. tot dekking van een gedeelte van de uit voeringskosten van het Verkoopkatnoor. Voor de boven bestelling geleverde garnalen ontvangen de visschers, indien en voor zoover deze garnalen kunnen worden geleverd aan een ter plaatse van aanvoer gevestigde garnalen- drogerij den voor drogerij-garnalen vastgestel- den minimumprijs. Kan het Verkoopkantoor de boven bestelling geleverde garnalen als con sumptie-garnalen aan binnenlandsche afne mers verkoopen. dan wordt in den regel aan de visschers uitbetaald overeenkomstig de uitbe taling voor op bestelling geleverde garnalen De uitvoer van garnalen is, evenals bij de oude regeling, slechts toegestaan aan de Ne- derlandsche Visscherijcentrale. Binnenlandsche heffingen. De monopolieprijsverschillen, welke bij den uitvoer worden geheven, ondergingen geen wijziging. Uit dezen hoofde werd in de verslag periode een bedrag ad f 4249,34 ontvangen. Organisatie van de uitvoering. De uitvoering van de getroffen maatregelen berust deels bij de Nederlandsche Visscherij centrale, deels bij het Verkoopkantoor voor Garnalen. Op de daarvoor in aanmerking ko mende aanvoerplaatsen zijn agentschappen an dit kantoor gevestigd, welke zorgdragen voor de verdeeling der bestellingen over de bij het agentschap ingedeelde garnalenvisschers en voor de levering aan handelaren, terwijl de agenten tevens toezicht houden op de juiste naleving van de voorschriften. Algemeen resultaat der regelingen. De nieuwe regeling heeft een einde gemaakt aan de ontduikingen van de vastgestelde mini- mum-aanvoerprijzen. Door de werkzaamheden van het Verkoopkantoor zijn meer evenwich tige verhoudingen ingetreden tusschen afzet en productie; in het bijzonder is een verbetering te constateeren in de aflevering van levende garnalen in de provincie Noord-Holland. De in deze provincie afgezette hoeveelheden zijn aanmerkelijk grooter dan in het vorig jaar. De aanvoer in de beide aanvoerplaatgen IJmuiden en Den Helder bedroeg in de verslagperiode nl. 190.800 kg. tegen 161.142 kg in het 3e kwartaal 1935. terwijl de visschers en in het bijzonder zij, die in IJmuiden aanvoerden, over het alge meen zeer goede besommingen maakten. IN HET DOK. De Azimuth is in het dok geplaatst wegens lekkage. REPARATIE AAN HET ROER. De Reiger blijft eenige dagen binnen om een reparatie aan het roer te doen uitvoeren. LEDENVERGADERING VRIJHEIDSBOND. De Liberale Staatspartij de Vrijheidsbond houdt a.s. Woensdagavond haar jaarlijksche algemeene ledenvergadering in Hotel Velser- beek. Na afloop der vergadering zal de heer J. J. Korff, lid van de Provinciale Staten van Noord-Holland een inleiding houden over „Middenstandsvraagstukken en Liberalen". N.A.S.B.-NIEUWS. Sport Vereent I speelt Zondag tegen het onge slagen Centrum, de bondskampioen van 1936 en dat nu ook weer boven aan de ranglijst staat. Hier kan een spannende wedstrijd verwacht worden. Sport Vereent komt uit met het volgende elftal: Oldenburg, J. Kistemaker, J. v. d. Linde, P. Clots, W. C. Moos, M. Kistemaker, M. de Weers, H. v. d. Linde, C. v. d. Bosch, R. Kistemaker, A. Raab. Sport Vereent II speelt om de bovenste plaats tegen De Strick in Beverwijk. HET PROGRAMMA VAN DE STRAWBERRIES. Het programma van de Strawberries luidt: Zaterdagmiddag 14.30 uur: Famos BStrawberries A. Zondag 21 Februari: Dames; Strawberries 1R.W. 2 10 uur. Strawberries 2Hurley 2 11.30 uur. Heeren: B.M.H.C. 2Strawberries 1 14.30 uur. Strawberries 2Pinokkio 2 13 uur. Strawberries 3Kraaien 2 13 uur. DE BRITSOHE VISSOHERIJ IN 1936. De hoeveelheid visch, gedurende het jaar 1936 in Britsche havens aangevoerd bedroeg 20876336 cwts ter waarde van 15.719.250, tegen 19853851 cwts. ter waarde van 15808315 in 1935, dus een vermeerdering naar kwantiteit van 1022485 cwts. en een ver mindering naar waarde van L 88965. Bovendien werd nog ingevoerd een hoeveel heid van 1957000 cwts. versche visch tegen 2174000 cwts. in 1935, of resp. 9 en 10 pet. van de eigen vangst. De hoeveelheid uitgevoerde versche visch bedroeg 1362000 cwts. tegen 1039000 cwts in 1935, Bovendien werd nog uitgevoerd 2720000 cwts pekelharing tegen 3068000 cwts in 1935. Van.het in 1936 uitgevoerde kwantum ontving Duitschland 1168000 cwts (v.j. 117600Ö cwts.) en Polen 751000 cwts. (v.j. 768000 cwts.) Van de aangevoerde vischsoorten staat kabeljauw bovenaan met een totaal van 6V2 millioen cwts. De totale vangst van schel- visch bedroeg ruim 1 y2 millioen cwts. van hake ca. 4465000 cwts. van schol ruim 550000 cwts. van tong 80000 cwts. De haringvisscherij leverde 2857000 cwts. op. SCHAKEN. LANDENWEDSTRIJD NEDERLAND— ENGELAND. Naar wij vernemen zal op 16 en 17 Mei as. (Pinksteren) een schaaklandenwedstrijd wor den gespeeld tusschen een Nederlandsch en een Engelsch tiental. Het lag oorspronkelijk in de bedoeling, dat deze ontmoeting te Lon den zou plaats hebben, doch in verband met de kroningsfeestelijkheden bestaat de moge lijkheid dat de Londensche Hotels zóó over vol zijn, dat de match in de Engelsche hoofd stad geen doorgang zal kunnen vinden. In het laatste geval zullen de Engelsche schakers naar Nederland komen en zal Amsterdam de plaats van den tweedaagschen wedstrijd zijn. In de Nederlandsche ploeg zal de wereld kampioen dr. M. Euwe uitkomen; het staat ook vast, dat de Nederlandsche kampioen S. Landau aan bord 2 speelt. In het Engelsche tiental zullen ongetwijfeld Winter, Thomas, Tylor en Alexander opge nomen worden,

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1937 | | pagina 1