HET NIEUWE AVONDBLAD
Is Velsen een forensengemeente?
Tel. 4400
j2e JAARGANG No. 103
DONDERDAG 4 MAART 1937
IJMUIDER COURANT
ABONNEMENTEN: per week 10 ets., per maand
40 cents plus 2y2 cents incasso, per kwartaal 1.20
plus 5 cents incasso, losse nummers 3 cents.
Kantoor: Kennemerlaan 42 - IJmuiden, Telef. 5301
VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHALVE OP ZON- EN FEESTDAGEN.
UITGAVE LOURENS COSTER, MIJ. VOOR COURANTUITGAVEN EN ALG. DRUKKERIJ N.V.
DIRECTIE P W PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM.
ADVERTENTIëN: 15 regels ƒ0.75. Elke regel meer
15 ct. Bij abonnement belangrijke korting. Adverten
ties van Vraag en Aanbod 1-3 regels 25 ct., elke regel
meer 10 ct. Ingezonden mededeelingen dubbele prijs.
ALLE ADVERTENTIëN. OPGEGEVEN VOOR DIT BLAD, WORDEN KOSTELOOS OPGENOMEN IN DE NEVEN-EDITIE HET NIEUWE AVONDBLAD DE KEN NEMER COURANT.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid ƒ600.overlijden 400.verlies van hand, voet of oog ƒ200.beide leden duim f100.één lid duim 50.alle leden wijsvinger ƒ60.
leaen wijsvinger J 25.—alle leden anderen vinger ƒ15.één of twee leden anderen vinger f5—, arm- of beenbreuk ƒ30.enkelbreuk ƒ15.polsbreuk ƒ15.Opvarenden van visschers-, marinevaartuigen enz. ƒ400.
bij verdrinKingsaooa aoor ongeval tijdens de vaarttot een maximum van 2000.indien hetzelfde ongeval den dood van vijf of meer abonnés mocht tengevolge hebben.
Nog afzonderlijke verzekermg voor abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
Internationale Sportruzies.
Er is 'groote herrie ontstaan bij het te Lon
den gehouden wereldkampioenschap ijs
hockey, met het gevolg dat de Engelschen,
toch al niet uitbundige voorstanders van in
ternationale sportwedstrijden, er weer wat
meer afkeer van opgedaan hebben. Schrijvend
in deze sfeer betoogt de Londensche corres
pondent van de Telegraaf:
Sport is oorspronkelijk bedoeld als
amusement voor den sportbeoefenaar,
maar wedstrijdsport en vooral inter
nationale wedstrijdsport is louter een
amusement voor den toeschouwer ge
worden. En de eertijds zooveel opgang
makende leus: „Sport verbroedert de
volkeren" is reeds lang door de prac-
tijk aan de kaak gesteld. O zeker,
sport opent bijna alle deuren, sport is
geworden een wereld-esperanto, maar
het blijkt hoe langer hoe meer, dat
internationale sport meer bitterheid
en verwijdering brengt, dan vriend
schap. En menigeen zal zich dan ook
de vraag hebben gesteld, of het niet
beter ware, voor de sport zelve, om
zooveel mogelijk de internationale
ontmoetingen te beperken".
Hij merkt dan verder op, dat men niet meer
terug kan. De internationale wedstrijden zijn
noodig om in elk land afzonderlijk de sport-
belangstelling gaande te houden en telkens
weer te stimuleeren. En de hooge recettes ver
gulden den pil der internationale wedstrijden,
die de schrijver overigens als een noodzakelijk
kwaad beschouwt. Hij meent dat de misstan
den bestreden zouden moeten worden door
aanstelling van krachtiger, energieker leiders
bij de internationale sport-organisaties.
Ik geloof niet dat deze zwartgallige beschou
wing juist is. Natuurlijk valt niet te ontken
nen dat zich vooral in de laatste jaren heel
wat ruzies, conflicten, soms schandalige ver-
tooningen bij internationale sportwedstrijden
hebben voorgedaan. Maar de slotsom, dat
daarom deze wedstrijden als „een noodzake
lijk kwaad" beschouwd moeten worden lijkt
mij verkeerd. En de rechtvaardiging van hun
Instandhouding, namelijk het stimuleeren van
de nationale sport, met de recettes als ver
guldsel voor den pil, doet wel heel ongelukkig
aan. Werd deze opvatting gemeengoed dan zou
ook aan de sport iedere ideëele beteekenis
ontzegd moeten worden. En dat mag niet. Men
zal de sport niet alleen als factor van licha
melijke volksopvoeding, maar ook en vooral
als leerschool van loyale opvattingen, van
principes als „play the game", „team-spirit"
en „een goed verliezer zijn" hoog moeten hou
den. Dat is in tijden als deze vooral in
internationale ontmoetingen moeilijk, maar
daarom moet men het nog niet opgeven! Ook
op dit gebied, dat voor de jeugd zoo groot be
lang heeft, moet in dezen tijd van achter
uitgang, van „regressie" gestreden worden
voor het behoud van idealen. Een mensch zon
der idealen is de armste en berooidste ter
wereld.
De conflicten bij internationale sportwed
strijden moet men overigens niet zien als een
op zichzelf staand verschijnsel, maar als een
symptoom van dezen tijd. Zij komen voort uit
het heerschende internationale wantrouwen,
de heerschende internationale verbittering, de
in vele landen toegepaste nationale zelfver
heerlijking. Het zou wel een wonder zijn als de
jeugd door de Hetze der ouderen niet be-
invloed werd. Wat verwacht men van een jeug
digen sportsman uit een dergelijke sfeer: niet
al te ontwikkeld, weinig geneigd tot het vor
men van een eigen oordeel en daartoe ook nog
slecht in staat, als hij naar het buitenland
trekt nadat men hem in eigen land op alle
denkbare wijzen heeft voorgehouden dat zijn
volk en zijn ras superieur zijn andere dus
inferieur en dat men zich voortdurend met
de ontzettendste strijdmiddelen moet bewape
nen tegenover dien laaghartigen buitenlander,
die dit ook doet en die natuurlijk „agressief"
is? (Zijn eigen volk is natuurlijk nobel-vrede-
lievend en alleen maar defensief bewapend).
Natuurlijk is hij wantrouwend tegenover „die
vreemdelingen", natuurlijk is hij geneigd
overal iets achter te zoeken, ieder incidentje
°P te blazen, en bovendien meent hij dat het
een blamage is te verliezen.
Het is eigenlijk merkwaardig dat in de
huidige met haat geladen internationale sfeer
zooveel internationale sportwedstrijden nog
een volkomen bevredigend verloop hebben. Dit
geeft moed. Men zal de moeilijkheden het
hoofd moeten blijven bieden en doorzetten.
Tenslotte zal ook deze periode van internatio
nale politieke verwildering en bewapenings-
razemij haar einde vinden. Er zullen eenmaal
hetere tijden aanbreken. De historie leert dat
zulke opgeschroefde situaties niet permanent,
zijn. hi afwachting daarvan mogen ook de
sportsmen, die het goed met de sport meenen
en dat zijn er gelukkig nog veel geen
kamp geven
R, P.
Van een Santpoortsch standpunt bezien
zal men
moeten zeggen.
Door deze poort komt men van Bloemendaal Santpoort binnen.
Een afdeeling, rijk aan nieuwe I ^er werkende nieuwe bevolking komt
11 uit andere gemeenten, waar het ook nu nog
woonwijken en „un vollende te zijn dagelijksch brood verdient of tracht te
f t verdienen.
Straten. Het grootste deel van de nieuwe bewoners
■komt, naar men ons ter gemeente-secretarie
mededeelde uit Haarlem en Amsterdam.
Tal van nieuwe woonwijken zijn uit den
grond gestampt, schreven we .hierboven. Be
perken we ons tot het zuidelijk deel (Drie
huis, dat ook tot Santpoort gerekend wordt,
laten we dus buiten beschouwing), dan ont
dekken we buiten de kern van het oude
dorp en van het jongere Santpoort-Station,
welke kernen ook al ver van elkaar verwij
derd liggen, minstens een zestal los van
elkaar en op zichzelf liggende woonwijken.
We vinden in deze woonwijken tal van fraaie
woningen, maar ook typische verschijnse
len, eigen aan de bebouwing van onze ge
meente, een bebouwing die tot nu toe onge
dwongen en systeemloos voortwoekerde, daar
waar de bodem maar kansen bood
Het antwoord op de vraag, of Velsen een
forensengemeente is, is maar niet één, twee,
drie te geven. Want Velsen is een zeer bij
zondere gemeente, een gemeente die uit af-
deelingen bestaat, welker economische struc
tuur zoo geheel verschillend is IJmuiden,
Velsen-Noord en Santpoort, de drie „hoofd-
bestanddeelen" onzer gemeente, zijn niet
alleen geografische eenheden, slechts verbon
den door een administratieven band; het
zijn ook eenheden, die van een economisch
standpunt beschouwd, niets met elkaar ge
meen hebben.
Vinden we nog tusschen de los van elkan
der liggende afdeelingen IJmuiden en Vel
sen-Noord punten van overeenkomst beide
zijn aaneengebouwde centra met industrie
en handel en een bevolking, grootendeels be
staande uit arbeiders Santpoort is op zich
zelf een conglomeratie van verschillende
woonwijken, zonder industrie van eenige be
teekenis, deels bewoond door arbeiders, die
met uitzondering van hen die in den tuin
bouw hun bestaan vinden, elders in de ge
meente hunne werkzaamheden hebben, deels
door middenstanders, waarvan slechts een
klein gedeelte zijn werkzaamheden verricht
in de plaats zijner inwoning.
De ongeveer 50 industrieele ondernemin
gen, die onze gemeente telt, zijn bijna zon
der uitzondering gevestigd in IJmuiden en
Velsen-Noord. Het industrie-arme Santpoort
telt slechts eenige wasscherijen met een
klein aantal arbeiders. Genoemde 50 indus
trieele ondernemingen geven werk aan on
geveer 2500 arbeiders; van dit aantal is wel
licht slechts 2 pet. werkzaam in ondernemin
gen, die gevestigd zijn in Santpoort.
Dit feit stempelt Santpoort tot een zuivere
woon-plaats, in tegenstelling met IJmuiden
en Velsen-Noord, dat werk-plaatsen (het
deelteeken is hier onmisbaar) zijn.
Wanneer we dus antwoord willen geven op
de vraag, of Velsen een forensen-gemeente
is. dan kan slechts met eenig voorbehoud
daarop antwoord worden gegeven. En dan
zien we, dat alleen Santpoort aanspraak op
deze benaming zou kunnen maken.
Statistieken, die aangeven, waar de inwo
ners van Santpoort hunne dagelij'ksche
werkzaamheden verrichten zijn er in onze
gemeente niet. Het onderwerp is echter in
teressant en belangwekkend genoeg, om aan
deze kwestie eens wat meer aandacht te
schenken. Voor de studie van de economi
sche structuur onzer gemeente zou een der
gelijke statistiek van het grootste belang
kunnen zijn. Wij bevelen deze materie daar
om in de belangstelling van ons gemeente
bestuur aan.
Maar ondanks het ontbreken van cijfers
zijn er toch wel aanwijzingen die ons van
dienst .kunnen zijn, aanwijzingen, die van
dien aard zijn, dat vastgesteld kan worden,
dat Santpoort zich snel ontwikkelt in de
richting van een forensen-woonplaats. Volle
treinen 's morgens en 's avonds zijn er het
zichtbaarste bewijs van.
Een ander, niet minder sprekend bewijs is
de snelle groei der bevolking. In 1936 ging
het aantal inwoners van de geheele gemeen
te met 733 vooruit. Een stijging dus van
ruim 1.6 pet. Maar de bevolking van Sant
poort steeg met 550 of met 6 pet.! Op 1
Januari jl. telde Santpoort 9821 inwoners,
terwijl dit aantal vijf jaar geleden nog
slechts 6507 bedroeg. In vijf jaar tijds dus
een stijging van het zielental met ruim 50
procent.
Hierin is natuurlijk het geboorte-overschot
inbegrepen. Maar we behoeven maar eens
een kijkje te nemen in de talrijke nieuwe
woonwijken, die in Santpoort uit den grond
zijn gestampt om tot de overtuiging te ko
men, dat er een zeer groote bevolkingstoe
neming is door de vestiging van gezinnen uit
andere gemeenten, gezinnen van renteniers,
maar ook gezinnen van menschen die „een
beroep of een bedrijf uitoefenen", zooals de
fiscus dit pleegt te noemen. En omdat Sant
poort geen industrie van eenige beteekenis
heeft, kan ihet niet anders iof het overgroote
Elke nieuwe woonwijk heeft zijn
eigen laat ons zeggen eigenaardig
heden", die in hoofdzaak bestaan uit
„unvollendete".... straten. Om wel
ke eigenaardigheden men nu juist
niet naar Santpoort behoeft te gaan.
IJmuiden en Velsen-Noord zijn rijk
aan onvoltooide straten. De Kenne
merlaan en de Rembrandtlaan, twee
belangrijke verkeerswegen (op het
uitbreidingsplan ten minste) loopen
dood in een zandwoestijn of tegen
een hekje.
En niet anders is het in ons forensendorp.
Laten we er maar eens wat gaan rondwan
delen.
Het eerste „eiland" dat we tegen komen is
de buurt van de Kerkerinklaan. Keurig is
deze buurt aangesloten op den Hagelinger-
weg, maar een uitweg naar Zuid of Noord is
niet te vinden.
Voertuigen moeten terug of over den
spoorwegovergang naar den Duin- en Kruid-
bergerweg. Maar als ze terug willen, laten
ze dan niet over den Kruidbergerweg gaan,
want deze weg is. doordat vroeger B. en
W. verzuimd hebben beslag te leggen op een
deel der beroemde echt Velsensche voortuin
tjes en thans eenige eigenaars weigeren
ze gratis af te staan, nog steeds in een on-
toonbaren toestand.
We gaan wat verder zuidwaarts, de Ane-
monenstraat in. Een nette straat. Hier vin-
.den we nog de Gladiolusstraat en komen dan
in de Narcissenstraat. die we naar links in
wandelen. Maar ver komen we niet, want de
Narcissenstraat loopt hier dood. Met de Hya
cintenstraat en de Tulpenstraat is het pre
cies hetzelfde.
Langs het beroemde Kerkpad (verboden
voor wielrijders) komen we in de Burg. En-
schedélaan. Een zijstraat hiervan is de
Schipbroekerweg. We zijn door onze onder
vindingen in de Narcissenstraat wat voor
zichtiger geworden en kijken even goed uit.
Ja hoor. Het is weer zoo laat. De Schipbroe
kerweg eindigt al heel gauw. Achter het hek
bloeien de crocusjes. Wat aardig
Een buurt-apart is hier weer de bebouwing
rondom de Frans Netscherlaan.
Aan gene zijde van dat, wat nog van de
Santpoortsche bosschen overgebleven is, ligt
de mooiste woonwijk onzer gemeente. Veel
hout is hier gehakt, maar we hebben er een
Klein-Bloemendaal voor teruggekregen. Wy-
noldy Danielslaan. Harddraverslaan, Cla-
rionlaan, Laurillardlaan, Lezer u zoudt er ze
ker gaarne willen wonen. Dat de Harddra
verslaan dood loopt, neemt ge gaarne op den
koop toe. Fraaie breede lanen, fraaie villa's
vullen hier de bebouwing. De Wynoldy Da-
niëlslaan, die ongeveer evenwijdig loopt aan
de spoorlijn, zal zeker de mooiste laan in de
gemeente worden. De weg is ontworpen langs
de westelijke grens van het Burgemeester
Rijkenspark (waar dus slechts bebouwing
aan een zijde mogelijk is) naar den Midden-
duinerweg.
Tenslotte gaan we nog even naar het uiter
ste Zuiden. Daar vinden we met de Zonne-
veltlaan, de Van Dalenlaan en de Litslaan
eveneens een buurt in wording. Verleidelijk
breed is die Van Dalenlaan (geen: „Vanda-
lenlaan" s.v.p.), vooral voor autobestuurders,
komende van den kant van Bloemendaal. Die
zien natuurlijk niet den smallen ingang van
den Bloemendaalschen straatweg evenmin
als het nietige bordje met de pijl, dat aan
den kant van den weg staat, (z-ie foto) en rij
den recht door de Van Dalenlaan in. En ko
men dan voor de zeef, die geen auto's maar
alleen wielrijders en voetgangers doorlaat,
welke langs een tegelpad den Bloemen
daalschen straatweg ergens in de buurt van
den spoorovergang naar de Wüstelaan be
reiken kunnen. Auto's moeten echter terug
of door de Zonneveltlaan naar den straat
weg. Het blok woningen achter den witten
muur zal zeker wel eens afgebroken worden.
We zouden hier eigenlijk kunnen eindigen
maar we gaan toch nog even terug. En vin
den nog weer een apartje bij de Bruno Klau
werstraat en de Duinlustparkweg, die zoo
mooi opklimt naar de Bloemendaalsche Vin-
kebaan, waar we voor het eerst terecht ko
men in een buurt, die niet geïsoleerd ligt.
Verder naar het Noorden de lint-achtige be
bouwing van den Brederoodscheweg. En de
eenzame Willem de Zwijgerlaan doet de deur
dicht.
Dit is in korte trekken Santpoort onze ,,fO'
rensenstad". Om alles te bezichtigen heeft
men eenige uren noodig want Santpoort met
nog geen 10.000 inwoners is veel grooter dan
IJmuiden met zijn 30.000.
Woningwet, grondspeculatie en nog wat
hebben er een stedebowkundig misbaksel
van gemaakt, maar in het nieuwe uitbrei-
De „Unvollendete"straat.
Kies warmte voor Uw geld
Neem Domaniaiel
Ericssonstr. 1. Zeeweg 263. Tel. 5220
(Adv. Ingez. Med.)
dingsplan is een streven vastgelegd, dat een
centralisatie der bebouwing beoogt. Dat is
toe te juichen, maar voordat het zoover is,
zal er iets weggebroken en doorgetrokken
moeten worden.
Laat het niet te snel gaan. Want hoe snel
ler het gaat, des te eerder verdwijnt het
restantje natuurschoon in dit eens zoo won
dermooie brokje Kennemerland. Het Burge
meester Rijkenspark kan ons dit niet doen
vergeten.
S. B.
OPENBARE BEHANDELING VAN EEN
BEROEPSCHRIFT
Ingevolge de regelen, bedoeld in artikel 4
der Instructie voor Gedeputeerde Staten, is
bepaald, dat de openbare behandeling van het
raadsbesluit d.d. 13 October 1936, no. 12, waar
bij afwijzend werd beschikt op het verzoek van
het Kerk- en Schoolbestuur van St. Engelmun-
dus te Velsen, om ter vervanging van de jaar-
lijksche vergoeding, bedoeld in het eerste lid
van artikel 205 der Lager Onderwijswet 1920,
een uitkeering te ontvangen van een som in
eens, gelijk staande met tachtig ten honderd
van de in dat lid bedoelde geschatte waarde
der onder zijn beheer staande lagere school aan
de Schaepmanlaan te Driehuis, benevens het
daartegen door het betrokken kerk- en school
bestuur ingediende beroepschrift, zal plaats
hebben op Woensdag 17 Maart 1937, des na
middags te 2 uren, in het gebouw der Provin
ciale Griffie, Dreef 3 te Haarlem. Deze afkon
diging geschiedt door plaatsing in het ge
meenteblad, ingevolge beschikking van Gede
puteerde Staten, krachtens het 4e lid van ar
tikel 2 der bovengenoemde regelen.
De vischomzet in den Rijks-
vischafslag in Februari.
Betere resultaten van trawlers en loggers
dan verleden jaar.
KLEIN BLOEMENDAAL, Ingang van de Wynoldy Danielslaan,
Volgens het maandbericht van den omzet
in den Rij ksvischafslag gedurende de maand
Februari j.l. was de omzet 611.109.tegen
539.947.in Januari 1936. Er viel dus een
stijging te constateeren van ruim 81.000.—,
waardoor de achterstand, die de maand Jan.
1937 vergeleken bij dezelfde maand van het
vorige jaar had opgeleverd in een voorsprong
van bijna 30.000 is veranderd. De omzet in
de eerste twee maanden van dit jaar bedroeg
n.l. 1.112.859.tegen 1.083.332.in de
eerste twee maanden van 1936.
Gedurende de maand Februari 1937 kwamen
aan den afslag:
Van de trawl- en zeevisclizegenvisscherij
169 (166) Nederlandsche stoom- en motor
trawlers met 410.160 317.284) besomming,
186 (233) motorloggers met 153.067149.075)
137 (221) motorkustvisschers met 19.135
15.040), 22 (22) open booten met 217 62)
1 (0) Engelsche motortrawler met 837, 7
(12) Deensche kotters met 5131 7191) en
1 (2) Belgische met 200 386)
Van de drijfnetvisscherij 1 (0) motorlogger
met 104 en 1 (19) Engelsche drifters met
1.777 19.164);
Van de beugvisscherij 7 (13) stoombeugers
met 2.710 9.815).
De opbrengst der consignatiezendingen be
droeg 17.766 19.582).
(Tusschen haakjes zijn geplaatst de cijfers
van Februari 1936).
Uit bovenstaande cijfers blijkt, dat de recht
streeks uit zee aangevoerde visch een waarde
vertegenwoordigde van 593.343 tegen
520.365 in Januari 1936. Het aantal ter markt
gekomen voortuigen was echter aanzienlijk
minder dan verleden jaar n.l. 530 en 689, welke
vermindering in hoofdzaak het gevolg is van
het minder druk uitoefenen der kustvisscherij.
Immers kwamen er 47 loggers en 84 motor
kustvisschers minder aan den afslag.
Uit een en ander volgt, dat de gemiddelde
reisbesommingen hooger waren dan verleden
jaar en dit mag een verheugend verschijnsel
genoemd worden. Alhoewel het verschil pro-
centsgewijs bij de trawlers niet zoo groot is
als bij de loggers en de motorkustvisschers,
heeft eerstgenoemde categorie wel in hoofd
zaak tot den vooruitgang bijgedragen. Met
slechts drie reizen meer dan verleden jaar
ging het totaal der besommingen met niet
minder dan 93.000 omhoog.
De gemiddelde reisbesomming was voor de
trawlers 2430 tegen 1910 verleden jaar d.i.
520 of 27 pCt. meer; de loggers hadden een
gemiddelde besomming van 825 tegen 640
verleden jaar d.i. 185 of 29 pCt. meer. De
kustvisschers maakten een reuzensprong n.I.
van 68 op 140, een vooruitgang dus van
106 pCt.!
De drijfnetvisscherij kon in Febrpari als
afgeloopen worden beschouwd. Deze visscherij
was verleden jaar nog van eenig belang, door
dat toen nog 19 Engelsche drifters aan de
markt kwamen.
Met de beugvisscherij was het heelemaal
mis. De gemiddelde reisbesomming van deze
schepen was nog geen 400.
Opvallend was, dat de loggers ditmaal met
hun reisgemiddelde boven de Deensche kotters
uitkwamen, die het „slechts" tot 730 konden
brengen of bijna 100 minder. i