Spellingregels worden in
studie genomen.
Litteraire
Kantteekeningen.
Christ. Nat-. Actie, Na'., Boe. Beweging
Ingediende lijsten gelijkluidend aan die in
Kring III Arnhem.
Nat. Rad. Verb. AlgBelang"
B. H. Moerman. N. Kraak Steeman, A. v.
Gent, J. v. Kampen, G. A. Weiman, J. Kei
zer. J. C. Singels, Mevr. A. Schwier Butters,
Dr. R. de Waard.
KIESKRING XVI. GRONINGEN.
R.K. Staatspartij:
Ingediende lijst gelijkluidend aan die in
Kring III Arnhem.
S.D.A.P.:
Ingediende lijst gelijkluidend aan die in
Kring XIV Leeuwarden.
Anti-Rev. Partij:
Gelijkluidende lijst als in Kring I 's-Hertogen-
bosch, behalve twee laatste candidaten, zijnde
in dezen kring T. Bout, D. H. R. Harrénstein.
Christ. Hist. Unie, Vrijheidsbond:
Ingediende lijsten gelijkluidend aan die in
Kring I 's-Hertogenbosch.
Vrijz. Demi Bond, Kath. Dem. Partij, Natio
naal Herstel:
Ingediende lijsten gelijkluidend aan die in
Kring XIV Leeuwarden.
Communistische Partij, Staatk. Geref. Partij,
Rev. Soc. Arbeiderspartij, Christ. Dem. Unie,
Herv. Geref. StaatspartijChrist. Nat. Actie,
Zwart Front:
Ingediende lijsten gelijkluidend aan die in
Kring I 's-Hertogenbosch.
Nat. Soc. Beweging:
Ingediende lijst gelijkluidend aan die in
Kring III Arnhem.
Nat. Rad. Verb. ,,Alg. Belang"
Dr. R. de Waard, N. Kraak Steemann, B. H.
Moerman, J. C. Singels, J. v. Kampen, J. Keizer,
G. A. Weiman, A. v. Gent, Mevr. A. Schwier
Rutters.
KIESKRING XVII. ASSEN.
R.K. Staatspartij
Ingediende lijst gelijkluidend aan die in
Kring III Arnhem.
S.D.A.P.:
Ingediende lijst gelijkluidend aan die in
Kring XIV Leeuwarden.
Anti-Rev. Partij:
Gelijkluidende lijst als in Kring I 's-Hertogen
bosch, behalve twee laatste candidaten, zijnde
in dezen Kring G. J. Wilms, J. Buning.
Christ. Hist. Unie, Vrijheidsbond
Ingediende lijsten gelijkluidend aan die in
Kring I 's-Hertogenbosch.
Vrijz. Dem. Bond, Kath. Dem. Partij, Natio
naal Herstel:
Ingediende lijsten gelijkluidend aan die in
Kring XIV Leeuwarden.
Communistische Partij, Staatk. Geref. Partij,
Rev. Soc. Arbeiderspartij, Christ. Dem. Unie,
Herv. Geref. Staatspartij, Zwart Front, Actie-
Bouwman
Ingediende lijsten gelijkluidend aan die in
Kring I 's-Hertogenbosch.
Christ. Nat. Actie, Nat. Soc. Beweging:
Ingediende lijsten gelijkluidend aan die in
Kring Hl Arnhem.
Nat. Rod. Verb. „Alg. Belang"
N. Kraak Steeman, Dr. R. de Waard, B. H.
Moerman, J. v. Kampen, G. A. Weiman, J.
Keizer, A. v. Gent, Mevr. A. SchwierRutters,
J. C. Singels.
KIESKRING XVIII. MAASTRICHT.
R.K. Staatspartij
H. G. M. Hermans, Ir. Dr. W. J. Droesen, Mr.
P. W. H. Truyen, Ir. M. C. E. Bongaerts, Jhr.
Mr. G. Ruys de Beerenbrouck, W. H. Driessen,
Ir. W. J. Dewez, Ir. C. P. E. M. Raedts, Mr. R.
Höpener, J. A. Koops.
S.D.A.P., Vrijheidsbond, Vrijz. Dem. Bond
Ingediende lijsten gelijkluidend aan die in
Kring I 's-Hertogenbosch.
Anti-Rev. Partij:
Gelijkluidende lijst als in Kring I 's-Hertogen
bosch, behalve twee laatste candidaten, zijnde
in dezen Kring H. J. van Lonkhuyzen, D.
Koning.
Chr. Hist. Unie:
Jhr. Mr. D. J. de Geer, H. W Tilanus, J. Bak
ker, J. M. Krijger, Prof. Dr. J. R. Slotemaker
de Bruine, Mej. Mr. C. F. Katz, Tj. Krol, J.
Weitkamp, Jhr. Mr. J. W. H. Rutgers van Ro
zenburg, W. J. A. C. Bins, G. van der Stoel, A.
N. Vaandrager, Mr. J. W. U. Doornbos, E.
Kamphuis, Jhr. V. P. A. Beelaerts van Blok
land, Ds. J. Langman, E, S. van Veen, Ir. M. J.
IJzerman, J. de Ruiter, H. Kingma.
Kath. Dem. Partij:
Mr. P. M. Arts, C. D. Wesseling, J. W. Kochen,
J. M. Theunis, I. A. A. Grijseels, J. P. Stormme-
sand. A. van Miert, G. J. Bik, P. G. van Enge
len, L. Waterloo, Chr. W. Limburg.
Communistische Partij, Staatk. Geref. Partij,
Rev. Soc. Arbeiderspartij, Christ. Dem. Unie,
Herv. Geref. Staatspartij, Nationaal Herstel,
Zwart Front, Nat. Soc. Beweging, Actie-
Bouman:
Ingediende lijsten gelijkluidend aan die in
Kring I 's-Hertogenbosch.
Nat. Rad. Verb. „Alg. Belang":
J. v. Kampen, N. Kraak Stemann, A. v. Gent,
G. A. Weiman. J. Keizer, B. H. Moerman, Dr.
R. de Waard, Mevr. A. Schwier-Rutters, J. C.
Singels.
DE NUMMERING DER LUSTEN.
Volgens het gewijzigde artikel 50 van
de Kieswet (wet van den 25sten Mei
1935 S. 306) zullen de lijsten der partijen,
die vertegenwoordigd waren in de ont
bonden Tweede Kamer, althans voor
zoover haar fracties uit meer dan één
lid bestonden, voorkeurnummers kun
nen krijgen, indien dit op de in bedoeld
artikel voorgeschreven wijze wordt
verzocht.
In dit geval zal het Centraal Stem
bureau, mits voldaan wordt aan de in
voornoemd artikel gestelde voorschrif
ten, de navolgende lijsten aldus
nummeren
R.-K. STAATSPARTIJ 1
S. D. A. P2
ANTI-REV. PARTIJ 3
CHRIST. HIST. UNIE 4
VRIJHEIDSBOND 5
VRIJZ. DEM. BOND 6
COMMUNISTISCHE PARTIJ 7
STAATK. GEREF. PARTIJ 8
De overige lijsten worden genummerd
in de volgorde door het lot aan
gewezen.
Kruiser „Java*' wordt afgelost.
's-GRAVENHAGE, 19 April. Naar wij ver
nemen zal Hr. Ms. „Hertog Hendrik" tegen het
einde van deze maand (vermoedelijk den
26sten) van Den Helder naar de Zuidelijke
Europeesehe wateren vertrekken, teneinde al
daar den convooi-dienst van Hr. Ms. „Java"
over te nemen, in afwachting van de komst
van Hr. Ms. „Johan Maurits van Nassau", welk
schip omstreeks 25 Mei bij Gibraltar kan wor
den verwacht.
Hr. Ms. „Java" vertrekt na afgelost te zijn
door de „Hertog Hendrik" naar Nederland,
teneinde gereed gemaakt te worden voor de
vlootrevue bij Spithead.
Staking in de Parijsclie
amusementswereld.
In een aantal amusementsgelegenheden te
Parijs is Zondag staking uitgebroken.
De Minister-president en de minister van
Binnenlandsche Zaken verklaarden zich be
reid de inmiddels reeds aangevangen beraad
slagingen met het bureau van den Algeme'enen
Raad voor den Arbeid (C. G. T.) en de werk
nemers in het amusementsbedrijf en de be
langhebbende patroons voort te zetten, ten
einde een overeenkomst tot stand te brengen
omtrent zekere punten.
Nader wordt gemeld, dat het stakingsparool
van den bond van werknemers in het amuse
van den bond van werknemers in het amuse
mentsbedrijf alle amusementsmrichtingen be
treft. In het begin van den namiddag leek het
overigens, dat de order door niet veel werk
nemers werd opgevolgd. Vooral de groote bou
levards boden den gewonen Zondagschen
aanblik.
In den loop van den middag weigerde echter
het personeel van verscheidene bioscopen aan
den arbeid te gaan. In de journaaltheaters
werd het personeel door nieuwe arbeids
krachten aangevuld. Vele Inrichtingen, zooals
de Folies Bergère en het Casino de Paris, zijn
gesloten. De Opera en de Comédle Franeaise
ondervonden geen hinder Fan de staking..
Bijzondere aandacht aan de
voornaamwoordelijke aanduiding.
Commissie door de regeering ingesteld.
's-GRAVENHAGE, 19 April. De
minister' van onderwijs, kunsten en
wetenschappen heeft, gelijk hij on
langs reeds in de Eerste Kamer der
Staten-Generaal als zijn voornemen
heeft te kennen gegeven, thans een
commissie ingesteld om hem te advi-
seeren nopens den inhoud van regels,
volgens welke, in het bijzonder met
het oog op de belangen van het on
derwijs, voor de hedendaagsche Ne-
derlandsche schrijftaal de voornaam
woordelijke aanduiding dient te wor
den bepaald met dien verstande, dat
in elk geval:
a. Afzonderlijk aandacht worde ge
schonken aan de voornaamwoorde
lijke aanduiding van of met betrek
king tot mannelijke personen en man
nelijke dieren.
b. Worde onderzocht in hoeverre
ook voor andere dan onder a bedoel
de woorden de speciale regels zullen
kunnen gelden, die daarvoor worden
aanbevolen.
In de commissie hebben zitting genomen
prof. dr. J. van Ginneken en prof. dr. J. C. F.
H. Schrijnen, beiden hoogleeraar aan de
roomsch-katholieke universiteit te Nijmegen,
en prof. dr. C. G. N. de Vooys, hoogleeraar aan
de rijksuniversiteit te Utrecht, terwijl prof.
van Ginneken als voorzitter zal optreden. De
commissie heeft reeds 17 April j.l. haar werk
zaamheden aangevangen.
Nogmaals de invallers-kwestieEr is niets nieuws onder
de ion De Engelsche bekerfinale Preston's roemrijk ver
leden Buchan's teleurstelling Uitbreiding van de gelegen
heid tot promotie en degradatie De redenen en de ge
volgen Een sterke aanwijzing voor ons land
Naar aanleiding van de F.I.F.A.-bepaling
inzake invallers bij interlandwedstrijden,
waarvan na Holland thans ook Zwitserland
(in de match tegen Hongarije) de gevolgen
aan den lijve heeft ondervonden en waar
over wij vorige week in deze rubriek onze
meening gaven, schrijft het „Rotterdamsch
Nieuwsblad" o.m als volgt:
De sport blijft toch maar leiden tot. de film.
De vermaarde tennisspeelster Helen Wills
Moody heeft een contract gesloten met Holly
wood voor het maken van een serie korte
tennisfilms.
„De invallerskwestie is door dit frappante
geval (Wilders) weer eens in het brandpunt
der belangstelling geraakt. Ze is natuurlijk
zoo oud als het spel. Een kwarteeuw geleden
b.v. telde ons voetbal een figuur, die het ge
modder met invallers ten sterkste veroor
deelde en zelfs altijd weigerde er om te vra
gen. Het was de aanvoerder van D.F.C. en
het Nederlandsch elftal, Dirk Lotsy. Heftig
fulmineerde deze tegen dat z.i. „onsportieve
gedoe". In een wedstrijd vallen stukken, dat
is de risico, welke men op den koop toe moet
nemen, was zijn bescheid. Die houding moet,
herinneren we ons goed, D.F.C. eens indirect
het kampioenschap hebben gekost.
„Jaren tierde het invallerskwaad lustig
voort en in ons clubvoetbal werd het van lie-
verleden iets doodgewoons, dat elftallen met
zwakke of twijfelachtige spelers op een kri
tiek moment reservisten in het veld bren
gen. De omwisselingen worden nog altijd be
schouwd als volkomen te goeder trouw, maar
we beweren niet te veel met te verklaren,
dat tal van trainers hier te lande een spe
ciale studie maken van de kansen, welke
met invallende versche spelers te bereiken
zijn en onze voetbalgeschiedenis kent wed
strijden te over, op het laatste oogenblik door
zulke frissehe krachten op een afgematte
verdediging gewonnen.
„Wat hier geschiedde, kon elders even goed
en het was dan ook geen wonder, dat het
jongste F.I.F.A.-voorstel werd aanvaard. Ne
derland was het eenige land, dat er zich op
het Berlijnsche congres tegen verzette, het
voelde als amateuristische voetbalstaat in
tuïtief de gevolgen. Zij vergrooten niet wei
nig de moeilijkheden voor den amateur in
diens strijd tegen schijn- en werkelijke pro
fessionals. Immers, wat steviger uitgevoerd
„vakwerk", als de overwinning niet langs den
normalen weg te bereiken valt en het is ge
beurd. i
„Dat ons internationaal voetbal op deze
wijze klappen kan krijgen, is door de feiten
al bewezen", aldus het Rotterdamsche blad.
Preston North End en Sunderland zijn ten
slotte de gelukkigen gebleken, die in het En
gelsche bekertournooi de finale bereikt heb
ben, een finale, die minder dan ln andere
jaren tot de verbeelding der massa zal spre
ken, doch die niettemin een uitverkocht huis
zal trekken. Sunderland immers heeft zich
nimmer een bekervechter van beteekenis ge
toond en men weet, wat dat in Engeland wil
zeggen. Slechts eenmaal tevoren kwam de
club in een eindstrijd uit, nl. in 1913, toen
het elftal, aangevoerd door Charlie Buchan,
tevens een prachtkans op het kampioen
schap had. Hun tegenstanders in de finale,
het bekende Aston Villa, had merkwaardig
genoeg, eenzelfde goede kans om den League-
titel te veroveren.
In den eindstrijd op het Crystal Palace-
terrein, de laatste finale op dit veld gehou
den en door meer dan 120.000 toeschouwers
bijgewoond, scoorde Harry Hampton voor de
Villa het eenige doelpunt, nadat de rechts
buiten een strafschop had gemist. Een week
daarna eindigde de beslissende competitie
match tusschen beide clubs echter in een
overwinning- van Sunderland, zoodat de eer
gedeeld werd.
Veertien jaar later kreeg Buchan eindelijk
wederom een kans om de begeerde gouden
beker-medaille te veroveren, doch door een
fout van den Arsenal-keeper Lewis won
Cardiff City met 10, waardoor de beroem
de internationale rechtsbinnen ging behoo-
ren tot het groote aantal spelers van klasse,
die wel vele malen hun land vertegenwoor
digden, doch nimmer den hoogsten prijs, dien
een professional kan veroveren, konden be
machtigen.
Preston heeft daarentegen een roemruch
te bekergeschiedenis. In het seizoen 1888'89
reeds won de club den Cup zonder een tegen-
goal en tegelijkertijd het kampioenschap,
zonder een wedstrijd te verliezen. Terecht
noemde men het team „The In vineibles",
want inderdaad waren zij toen onoverwinne
lijk. De laatste maal, dat Preston de finale
bereikte, in 1922, werd zij door Huddersfield
met een ten onrechte toegekende penalty
goal verslagen. Dit was tevens de laatste
eindstrijd op Stamford Bridge, want het
jaar daarop werd Wembley in gebruik geno
men. Tot algemeene verbazing was het
Chelsea-terrein voor den strijd tusschen
Preston en Huddersfield verre van uitver
kocht; de afwezigen hadden echter geen on
gelijk, want het vertoonde spel was het
aankijken nauwelijks waard en zelfs de
spanning tegen het einde kon het gemis aan
kwaliteit niet vergoeden.
Thans heeft Preston ongetwijfeld de beste
kans op de overwinning, omdat de club over
een ploeg- beschikt, die juist de capaciteiten
heeft om in bekervoetbal succes te behalen.
Speciaal de voorhoede met de gebroeders
O'Donnell en Dougal is zeer gevaarlijk en
ofschoon Sunderland „artistieker" speelt en
in Gurney en Patsy Gallagher spelers van
extra-klasse heeft, zal het vinniger en snel
ler spel van Preston wel den doorslag geven.
Intusschen heeft de derde klasser Millwall
zich in den- halven eindstrijd prachtig ge
weerd en zelfs door een doelpunt van
Mangnall eenigen tijd de leiding gehad. Het
duurde tot 20 minuten voor het einde, alvo
rens Sunderland de winnende goal kon sco
ren en daarmede de Londenaars uitscha
kelde.
Naar verluidt, zal de winnaar van de fi
nale te Wembley na sluiting' van het seizoen
een wedstrijd tegen het Amsterdamsche elf
tal in het Olympisch Stadion komen spelen.
Een aardig vacantie-uitstapje voor de En-
gelschen, die na het zware seizoen wel weer
zullen volstaan met de gebruikelijke demon
stratie-partij.
Het is wel zoo goed als zeker, dat op de
komende jaarvergadering van de Football
Vele listen worden te hulp geroepen, om groote
sportgebeurtenissen gratis te zien. De Duit.
scher, die een hangmat tusschen twee boomen
bond en daarin min of meer behagelijk lig.
plaats nam, had daarmee weer iets origineels
bedacht.
League het reeds eenige malen aanhangig
gemaakte voorstel om de promotie- en de
gradatie-mogelijkheid uit te breiden, zal
worden aangenomen. In plaats van twee
zullen dan aan het einde van het volgende
seizoen vier eerste klassers degradeeren ten
gunste van de vier hoogst geplaatste tweede
klassers. Hetzelfde geldt voor de vier zwak-
sten uit de tweede divisie, waardoor dan
twee in plaats van één enkele club uit de
beide derde klasse afdeelingen kunnen pro-
moveeren. Men is van meening, dat door
deze nieuwe regeling een einde zal worden
gemaakt aan de ontevredenheid der toon
aangevende clubs uit de laagste divisies,
waarvan er bijna elk jaar één door fractio-
neel slechter doelgemiddelde dan de kam
pioen zich de verdiende promotie zag ont
gaan. Ook dit seizoen zijn in III Zuid Luton
en Notts County van gelijke sterkte, evenals
Stockport en Lincoln in III Noord. Verleden
jaar werd Luton het slachtoffer van de ge
ringe promotie-gelegenheid, want Coventry
City ging, ondanks een gelijk aantal winst
punten, met de eer strijken.
Tevens verwacht men door invoering van
de nieuwe regeling een toename van de pu
blieke belangstelling, vooral bij wedstrijden
in de lagere divisies, waar deze in de laatste
jaren veel te wenschen overliet. Immers, men
zag vrijwel steeds dezelfde elftallen in actie,
terwijl men in vele gevallen reeds spoedig
de hoop op promotie moest opgeven.
Het spelpeil zal ongetwijfeld den gunstigen
invloed van de verandering ondervinden, om
dat eiken jare de zwakste clubs door ster
kere worden vervangen, De vrees, dat een
eenmaal gedegradeerde club zeer veel moeite
zou hebben, haar plaats te heroveren, ver
mindert in gelijke mate, nu de kans op her
stel verdubbeld is.
Het ware te wenschen, dat ook in ons
land een degelijk promotie- en degradatie
stelsel zou worden ingevoerd, want ook hier
daalt de publieke belangstelling voor com-
petitievoetbai en het spelpeil der meeste clubs
wordt er niet beter op. Indien de vereeni-
gingen niet binnenkort hun instemming met
automatische promotie en degradatie doen
blijken, voorzien we in de niet al te verre
toekomst de mogelijkheid, dat „de kip met
de gouden eieren" zal zijn geslacht, d.w.z.
weinig interessante competitiematch.es tegen
zwakke teams en veel minder toeschouwers.
Overigens blijkt ook dit jaar weer, hoe
ongelijk de kansen bij de promotie-compe
tities zijn. Want niet zoodra is een der drie
deelnemende clubs uitgeschakeld, of in de
meeste gevallen krijgt een der beide over
blijvende vereeniglngen practisch twee pun
ten cadeau. Dit is geen kwestie van onwil of
onsportieve opvattingen van de spelers der
uitgeschakelde partij, doch een natuurlijk
verschijnsel, omdat men menschelijleerwijze
niet mag verwachten, dat een elftal, dat
niets meer op het spel heeft staan, met den
moed der wanhoop en met inzet van alle
krachten zal strijden.
BURGERLIJKE STAND
Als het niet zooveel moeite kostte, moest u
eens een hoogte van 4.48 Meter op den gevel
van uiv huis uitmeten. Dan zoudt u pas goed
beseffen welke prestatie de Amerikaan Sefton
dezer dagen leverde, toen hij met een polsstok
zoo hoog sprong en daarmede het wereldrecord
van zijn landgenoot Voroff met 5 c.M. ver
beterde.
HAARLEM, 19 Maart.
Bevallen 17 April: H. Wijnveld—v. Konings-
bruggen, z.; C. W. M. v. d. Bergh—v. Leuven,
z.; H. H. Geertsvan Zutphen, d.; J. Vos—v.
d. Werff, d.; M. E. Nederstigtv. a. Zalm, d.;
A. W. Tasseron's-Gravendijk, d.; 18 April:
M. C. J. v. d. PuttenGrijseels, d.; IJ. Klaas-
senAardema, z.; A. M. H. Smits—Smeets, z.
Overleden 16 April: E. J. E. RuysBoel-
laard, 74 j„ Zomerlustraat; W. E. M. Janssen,
17 j„ Schoterweg; E. S. Frank, 56 j„ Van
Eedenstraat; 17 April: J. M. van Eecke, 47 j.,
Beelslaan; H. Kruithoed, 83 j„ Jansstraat; 18
April: G. J. SchotSpaltman, 36 j., Zijlweg;
T. F. v. d. Reep, 40 j„ Amsterdamstraat; H.
v. d. Laan, 84 j„ Brouwersplein;
19 April: J. BoonStaats, 68 j„ Kamperlaan.
Jan II. Eekhout.
Aarde en Brood.
Amsterdam, Uitg. Mij. Holland
De zon schijnt weinig in dit boek. Zelfs als
na moeiten en koppig verzet de welstand ge
naderd is, blijft de sfeer dreigend van op
handen zijnde onweer, laat zich weer het
effect vermoeden van den vloek die op de
polderhofstee van Frans Lammaerts en
zijn zoon gezegd was te rusten. Een trieste
kerel, die Frans Lammaerts. aan wien veel
vergeven kan worden, maar die toch ook
wel in zichzelf het onkruid woekeren laat,
waaruit het gif wast. dat zijn omgeving ver
nietigen gaat.
De Lammaerts zijn boeren, van vader op
zoon, en Eekhouts land is weer dat van
Zeeuwsch-Vlaanderen, waar ook zijn vroe
gere romans hun bron vonden. Karei Lam
maerts, Frans' vader was een koningshoer
„zijn groothof werd de schoonste gere
kend in het omme". Maar hij is rijk en
trotsch en speculeert in fantastische zaken,
in goudmijnen in Amerika, als anderszins.
Als hij bemerkt dat zijn bezit door zijn
vreemde doening danig is verminderd, is het
te laat.
De koningshof wordt geveild met al wat er
bij behoort en voor Frans, den zoon, wordt
door den notaris slechts een kleine hoeve in
den Nikiaaspolder vrij gehouden waar deze,
zij het onder zwaren druk van lasten, zijn
boerenbedrijf kan gaan herbeginnen. Want
Karei heeft zich voor den kop geschoten
toen de macht en de pracht ineenstortte. Met
die kleine hoeve in den Nikiaaspolder is het
ook al een gek geval. Die heeft Karei Lam
maerts in een overmoedige bui voor een
kleine som in veiling gekocht; want de boe
ren rondom er heen wilden ze niet: de
grond deugde er niet en op het erf rustte
een vloek. Dat wordt nu de bezitting van
Frans Lammaerts en zijn vrouw Martha.
Frans stelt zich stug te weer, maar de
doem die op het huis ligt wint het van zijn
koppigheid, niets dan misère zal zijn deel
zijn. Zijn zoon neemt wat geld uit de lade
kast en trekt zonder afscheid naar Amerika
en als een tweede kind Petrus op de nieuwe
woonstee geboren is, blijkt het kind scheef
van schouders te zijn. Om dien Petrus gaat
nu het verhaal draaien. Die zal de kracht
hebben, zich tegen den doem te verzetten
die zal den dorren grond draineeren en het
huis en hof herstellen. Onder den invloed
van Djoeke, een Tolstoïaansch boerenheili-
ge, huwt Petrus met Nelia, die van een mars
kramer een kind verwacht, dat kort na de
geboorte sterft.
Frans Lammaerts weet dat niet van zijn
schoondochter, het zal naderhand zijn dood
zijn als hij van Nelia verneemt dat het niet
z ij n kleinkind was. dat stierf.
Maar zoover zijn we nog bij lange niet.
Want daartussohen ligt de groei van den
hof en het gelukken van den oogst onder
Petrus' leiding. Frans schijnt mede op te
leven, al blijft hij woordkarig en wantrou
wend. Eén ding is er dat hem dwingend bezig
houdt: het herstel van het geslacht der
Lammaerts. Hij wacht op Nelia, tot die een
zoon zal ter wereld brengen die het geslacht
weer tot den stand der koningshoeren zal
terug voeren. Maar Nelia laat hem vergeefs
wachten en een vreemde wrok tegen de
schoondochter groeit en groeit in Frans,
waar Petrus, de eigen man, geen weet van
heeft. Is daar, vragen we ons af, in Frans,
den boer niet te veel litteratuur geworden,
van een dramatische romantiek die wij bui
ten bedrijf gesteld waanden? Is Jan Eekhout
in dit nieuwe werk niet wat eenzijdig zwaar-
op-de-hand, en van een somberte die niet
steeds gemotiveerd schijnt?
Met zijn verteltalent noch met de kracht
van zijn beelding heeft dat verder iets te
maken. Beide zijn onbetwistbaar. Maar voor
een gaaf geheel mist men vaak het licht,
dat in een schilderij de schaduw aanvaard
baar maakt. Vóór Vader Frans een beroerte
krijgt en Nelia zenuwziek wordt gebeurt er
nog zoo veel aan den donkeren kant van
het leven dezer tobbende menschen. Welk
een figuur is Zanne, Nelia's zuster, ook vol
duistere drijving in haar verwikkelde ge
dragingen.
Djoeke met zijn zacht gemoed en zijn
wijze hulpvaardigheid is de eenige lichtdra
ger in deze somberte. En waar de anderen
te bitter zijn is hij misschien te zoet. De
atmosfeer rondom al deze menschen lijkt
te dompig voor het zuivere leven. Voor vele
■lezers zal Eekhouts palet ditmaal te eenzij
dig donker zijn saamgesteld. Niemand kan
hem daartoe het recht ontzeggen, doch een
te zwarte afdruk van zelfs een Rembrandt-
ets kan de illusie verdrijven. Prachtig be
schrijven kan Eekhout soms. Als een staal
van zijn kunst nemen we een fragment.
Frans Lammaert zal op verzoek van Petrus
en Nelia het eerste zaaisel strooien in den
pas verworven grond:
„De aarde onder Frans Lammaerts' voe
ten smacht naar ontvangenis. Hij beweegt
de voeten over de hunkerende aarde, Frans
Lammaerts. Zijn rechterhand duikt in de
zaaisehort. Koel en glad zijn de zaadkorrels.
En dan zwaait hij den arm.
Het zaad regent op den akker. Het zaad
zoekt de moeder. Wemelend gaat het neder.
In naam van één der apostelen des Heer en,
die eenvoudig waren als de boeren vermits
zij tot de visschers behoorden. Niets dan de
haast gestamelde klank van een naam be
geleidt het zaad in den neergang.
Verder gaat Frans Lammaerts, bloots
hoofds. Al tijgend meet hij den eertijdschen
beemd, becijfert bij het punt voor het vol
gend gebaar, dat een schier eigenmachtige
zeegning insluit en voor den volgenden
naam, diens geluidwording opdracht is, en
Twee getuigen schouwen zijn heilige doe
ning: Petrus, die, eveneens met ontbloot
hoofd, terzijde van het veld verwijlt, en Nelia,
die het vee, na het melken in den stal, op
dreef naar den vlak-bijen beemd.
Heel klein en rank staat Nelia daar gin
der bij de wei-balie en 'lijk gebannen in de
magische gebaring van den boer.
Petrus ziet Nelia niet. En hij denkt niet
aan Nelia. Slechts dit is nu: de man, zijn
vader, voortschrijdend over het veld volgens
de zede der vaderen. En telkens fluisteren
zijn lippen den naam der apostelen mee.
Tot elf malen toe. Elf namen van de Jonge
ren, die Jezus lijfelijk verzelden tijdens Zijn
omwandel op de wereld.
Elf namen, want de naam van Judas is
vervloekt.
Bij den elfden naam is Frans Lammaert
aan het einde van den akker. Daar wendt
hij om voor den laatsten en den hoogsten
naam. Zijn hand rust in het zaad, vattens-
ree. Hij heft het aangezicht steil opwaarts
naar den hemel. Even volhardt hij aldus.
Dan omvaamt hij met de oogen den heelen
ommetrek van den akker. Zijn arm gaat
sidderend omhoog, zwaaitZijn hand is
opengegaan
In een breeden, glinsterenden boog daalt
het graan te gronde en de gekorven mond
van Frans Lammaerts spreekt den eerste en
den laatste aller namen, de aanvang en het
einde vardal het bestaande: Jezus de Mensch
Christus, de God.
Frans Lammaerts herstelde zijn schuldig
heid aan zijn geslacht en aan hen die zijn
zullen van dit geslacht. Met gebogen hoofd
loopt hij langs den reekant.
Hij geeft Petros de zaaisehort over.
Hij gaat.
Laat het veld achter zich".
En zoo is van Eekhout, den dichter, er
ook in dit Aarde en Brood weer zeer, zeer
veel. Ondanks alles is hij ook een machtig
prozaïst.
J. H. DE BOIS.
Nieuw verschenen:
Mien Labberton. De groote vraag. Roman.
259 pag. Utrecht. W. de Haan's Uitg. Maat
schappij.
Erich Maria Remarque. Drie kameraden-
Roman, aansluitend op „Van het Westelijk
Front geen nieuws" en „De weg terug" in een
vertaling van Nico Post. 457 pag. Amster
dam. Van Holkema-Warendorf.
