HET NIEUWE AVONDBLAD
MUSSERT
„THALIA" om 8 uur
Ill
Hedenavond spreekt
STEMT MUSSERT - LIJST 15
VRIJE
NEDERLANDERS!
Stemt op Mr. P. J. OUD - No. 1 van lijst 6
John D. Rockefeller j-
22e JAARGANG No. 170
DINSDAG 25 MEI 1937
IJMUIDER COURANT
ABONNEMENTEN: per week 10 ets., per maand
40 cents plus 2% cents incasso, per kwartaal 1.20
plus 5 cents incasso, losse nummers 3 cents.
Kantoor: Kennemerlaan 42 - IJmuiden. Telef. 5301
VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHALVE OP ZON- EN FEESTDAGEN.
UITGAVE LOURENS COSTER, MIJ. VOOR COURANTUITGAVEN EN ALG. DRUKKERIJ N.V.
DIRECTIE P W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM
ADVERTENTIëN15 regels 10.75. Elke regel meei
15 ct. Bij abonnement belangrijke korting. Adverten
ties van Vraag en Aanbod 1-3 regels 25 ct., elke regel
meer 10 ct. Ingezonden mededeelingen dubbele prijs.
ALLE ADVERTENTIëN. OPGEGEVEN VOOR DIT BLAD, WORDEN KOSTELOOS OPGENOMEN IN DE NEVEN-EDITIE HET NIEUWE AVONDBLAD DE KENNEMER COURANT.
Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 2000.— overlijden 400.—, verlies van hand, voet of oog 200.—.. beide leden duim f 100.—, één lid duim 50.—, alle leden wijsvinger 60.—,
één of twee leden wijsvinger 25.—alle leden anderen vinger ƒ15.—één of twee leden anderen vinger ƒ5.—, arm- of beenbreuk ƒ30.—, enkelbreuk ƒ15.—, polsbreuk ƒ15.—. Opvarenden van visschers-, marinevaartuigen enz. ƒ400.—
bij verdrinkingsdood door ongeval tijdens de vaarttot een maximum van 2000.indien hetzelfde ongeval den dood van vijf of meer abonnés mocht tengevolge hebben.
Nog afzonderlijke verzekering voor abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
de stichting van de Rockefeller Foundation
(1913) en later van het Rockefeller Institute
for Medical Research (instituut voor medisch
ontdekkingswerk)aan welke beide instellin
gen hij honderden millioenen dollars in het
algemeen belang besteedde.
Onderwijs, openbare bibliotheken, zorg voor
het kind, de Volksgezondheid in het algemeen,
het Roode Kruis en nog veel meer werden
daarbij in zeer belangrijken mate gesteund.
Hier handelde dus weer de macht die naast
de „gestelde machten" stond en trachtte hij
met zijn millioenen de Menschheid ten beste
te dienen. Men moet dit erkennen al keurt men
zijn stelsel af. Zeer veel goeds en heilzaams is
door hem tot stand gebracht.
R. P.
IJMUIDEN
MOOIE KABELJAUWVANGST.
De Aneta had op haar laatste reis leen
prachtige partij kabeljauw gevangen; de
trawler voerde aan 2100 stuks ojskabeljauw
en 100 stuks stijve. Daar de kabeljauw duur
was en de trawler bovendien nog .andere
visch had werd ruim f 4000 besomd'. Het
warme weer in aanmerking genomen zeker
een uitstekende besomming.
DUITSOHE TRAWLERS IN ENGELAND EN
NEDERLAND.
Is de invoer van versche zeevisch in Duitsch-
land de laatste jaren sterk verminderd, ook
het aandeel van de Duitsche trawlers in den
aanvoer van visch in niet-Uuitsche, met
name Engelsche en Nederlandsche, dat een
tiental jaren geleden nog zeer aanzienlijk
was, is hard achteruitgegaan. Zoo werd in
1925 door Duitsche schepen in Engeland aan
gevoerd 47.4 mill. K.G. ter waarde van 8 mill.
R.M. en in Nederland 4.1 mill. K.G. ter waar
de van 12 mill. R.M.. In 1936 waren deze
cijfers nog slechts: voor Engeland 5.84 mill.
K.G. t. w. van 510.000 R.M. en voor Nederland
120.000 K.G. t.w. van 25.000 R.M.
Om het Damkampioenschap van
Nederland.
Suyk remise met Tusveld.
De uitgestelde partij tusschen Suyk ei
Tusveld is gisteravond te Amsterdam ge>
speeld. De IJmuidenaar speelde den 3126
variant en het spel kreeg een onregelematig ver
loop.
Zooals gewoonlijk beheerschte het slagspel
de partij. Van de spelers werd het uiterste ge
vergd om dit precies af te spelen, maar bei
den sloegen zich goed door de moeilijkheden
heen. In het eindspel werd met vier stukken
tot remise besloten.
Suyk heeft het puntenaantal tot 4 opge
bracht, zoodat hij thans gelijk met Ligthart en
Lochtenberg onderaan staat. De uitslag Loch-
tenbergRustenburg was ook remise. Hoewel
de partijen, MetzRustenburg, Kalden—De
Graag, in dezen stand nog niet zijn inbegre
pen. luidt thans de stand der deelnemers.
J. H. Vos 11 pnt.; Keiler 10 p.: Metz 8 p.;
Dukel, Rustenburg en Tusveld 7 p.; Kalden.
Ham, De Graag 6 p.; Ligthart, Loehtenburg
en Suyk 4 p.
Voor Zaterdagmiddag 4 uur is in Hotel Ken-
nemerhof vastgesteld de partij De Graag—
Dukel.
Wedstrijdleider is de heer K. de Jong.
Voor Zaterdag is vastgesteld te Amsterdam
HamSuyk.
Zondag zal Metz tegen Ligthart spelen en
Suyk tegen Keiler.
Voor Maandag 31 Mei is vastgesteld Rusten
burg—Ligthart. Tusveld—Dukel.
Rijwielen, Kinderwagens
en Stofzuigers UNIC^
0Houtmanstraat
desgewenscht gemakkelijke betaling.
(Adv. Ingez. Med.)
Geeft Mussert morgen een eerlijke kans
(Adv. Ingez. Med.)
GASONTPLOFFING IN EEN RIOOL.
Door een lekkage in de gasleiding had zich
in een riool op het terrein van de Ponttax
gas verzameld en toen nu gistermiddag in
het aangrenzende perceel met een soldeer-
bou bij den gootsteen een lek zou worden
hersteld kwam het gas met een hevige knal
tot ontploffing, waardoor eenige putdeksels
omhoog werden geworpen
Het gasbedrijf werd ter hulp geroepen, dat
er voor zorgde, dat de lekkage zoo spoedig
mogelijk werd hersteld.
DE DUITSCHE HARINGVISSCHERIJ.
Terwijl vroeger het vertrek, der Duitsche
haringloggers naar de haringvisscherij eerst
tegen einde Mei begon en de geheele vloot
dan in tamelijk gesloten gelederen uitvoer,
zijn dit jaar reeds op 12 Mei <le eerste schepen
naar zee gegaan. Deze schepen hebben in de
eerste plaats tot taak, de gunstigste vang-
plaatsen op te sporen en hun bevindingen
ra'hotelegraf isch mede te deelen.
Op deze „speurders" is omstreeks 20 Mei de
geheele loggervloot bestaande uit ongeveer
175 eenheden, gevolgd.
Vrijheid en Democratie
worden bedreigd!
De Vrijzinnig Democraten roepen U op, om met hen op de bres te staan vóór de onverzwakte
handhaving van onze volksvrijheden, vóór gewetens- en godsdienstvrijheid; vóór vrijheid
van drukpers; vóór vooruitgang en sociale rechtvaardigheid. Thans is een krachtig vooruit
ziend regeerbeleid en samenwerking van de onderscheidene bevolkingsgroepen nodig.
Versterkt daartoe de democratische middengroep, welke de democratie wil handhaven en
uitbouwen, stelling kiest tegen alle uitersten, en oog heeft voor de eisen van de moderne tijd.
Die middengroep is de VRIJZINNIG DEMOCRATISCHE!
Openbare vergadering der C. P. N.
Druk bezoek in Thalia.
(Adv. ingez. Med.)
In Thalia hield de afdeeling IJmuiden der
C.P.N. gisteravond een propaganda-avond,
waaraan medewerking werd verleend door het
gezelschap Bouwmeester.
Er was veel belangstelling.
De vergadering werd geopend door den heer
N. Warmenhoven die verheugd was over de
;roote opkomst, waarbij hij wilde vaststellen,
dat alle bezoekers IJmuidenaars zijn, geen
.import" dus van elders, zooals meermalen is
gebeurd bij anderen. Spreker wees nog op de
medewerking van het Bouwmeester revue-
gezelschap, welks medewerking ongetwijfeld
zal worden gewaardeerd.
Na een kort optreden der artisten was het de
beurt aan den spreker den hier P. de Groot, die
met de Internationale begroet werd en die be
gon te herinneren aan de woorden van Goethe
„Slechte menschen hebben geen liederen". Uit
deze vergadering blijkt dan, dat de communis
ten niet zulke slechte menschen zijn als 90%
van de bevolking meent. De communisten,
zeide spreker zijn de verkiezingen ingegaan om
te strijden tegen het fascisme. Wat het fas
cisme wil, zal spreker nader uiteenzetten, niet
naar hun leuzen, maar naar de menschen, die
zij als candidaten voor de verkiezingen naar
voren heeft gebracht. De N.S.B. heeft 39 can
didaten naar voren gebracht, daarvan zijn 5
van Duitschen, 2 van Engelschen oorsprong,
een is er zelfs in Japan geboren. ,.De eenheid
van de natie" wordt op de candidatenlijst der
N.S.B. zoo gedemonstreerd, doordat de officie
ren en de bankiers aan den kop staan. Rost van.
Tonningen beroept zich er op afkomstig te zijn
uit een geslacht van officieren. De heer Wou
denberg, allen welbekend, vertelt dat hij stamt
uit een eeuwenoud geslacht van Drentsche
schaapherders (Gelach). Zoo besprak de heer
de Groot nog eenige andere candidaten, ten
slotte Mussert zelf, wiens geschiedenis wel op
een velletje blanco papier kan staan. Alleen
voor Loenen is Mussert van beteekenis want
hij heeft Loenen het achtste wereldwonder ge
schonken, de brug over de Vecht. Dit alles
toont aan, dat de N.S.B. niet is een politieke
partij als de andere. Hun candidaten hebben
het vertrouwen niet van de arbeiders. Van vele
zijden, ook door Ir. Albarda is gezegd, dat de
N.S.B. op den terugtocht is, maar dat is struis
vogelpolitiek. Het feit, dat juist dezer dagen
een hooge officier tot de N.S.B. is toegetreden,
wijst er op, dat we op ons qui vive moeten zijn.
Generaal Franco heeft bij de verkiezingen de
nederlaag geleden, maar hij had de bankiers,
de grootgrondbezitters en de kapitalisten ach
ter zich. De communisten willen een volks
front van links tot rechts om te kunnen ver
hinderen dat het fascisme zijn practijk zal
kunnen uitoefenen.
Er komt nu een opleving, maar dit blijkt
alleen maar uit de grootere winsten der be
drijven als de margarinefabrieken. De arbeider
heeft wel hier en daar wat loonsverhooging
gekregen, maar alles is veel duurder geworden,
niet 2%, zooals het Centraal Bureau voor de
Statistiek heeft becijferd, maar minstens 20%.
Spreker memoreerde „Het Werkende Land",
maar we mogen eerder spreken van „Het Werk-
looze Land". Met scherpe woorden hekelde de
heer de Groot het plan der regeering, om de
permanente werkloozen over te hevelen naar
de armbesturen. Het Plan van den Arbeid moet
worden uitgevoerd. Spreker bestreed de be
schuldigingen van Eenheid door Democratie en
betreurde het dat mannen als Koos Vorrink
hun steun aan deze beweging geven.
Spreker deelde mede. dat de Comm. Partij
besloten heeft, haar leden in de Staten bij de
Eerste Kamerverkiezingen te doen stemmen op
de candidaten der S.DA.P. om zoodoende de
N.S.B. en de partij van Colijn te verzwakken.
Ten slotte besprak de heer de Groot de revolu
tie in Spanje, waar de arbeiders een halt heb
ben toegeroepen aan het opdringende fascisme.
Alleen een eenheidsfront kan in ons land het
fascisme tegenhouden.
Vervolgens trad nogmaals het revuegezel
schap op, waarna de vergadering door den
voorzitter gesloten werd.
V.S.V.-VETERANEN—ZILVEREN
SCHIJVEN.
Toen gisteravond de V.S.V.-Veteranen en
de Zilveren Schijven zich op het V.S.V.-ter-
rein opstelden, waren er ongeveer 300 bezoe
kers aanwezig. Het werd een aardig, natuur
lijk niet al te serieus partijtje voetbal, waar
aan de humoristische noot niet ontbrak. De
dammers wisten tenslotte met 65 te zege
vieren. In de estafette, in de pauze geloopen,
leden de zilveren schijven echter een ne
derlaag.
Het waren eenige uurtjes van gezellige
sport, waar men de zaken niet al te zwaar
opnam. En de muziek wist de stemming er
uitstekend in te houden.
De oude John D. Rockefeller is op 97-jari
gen leeftijd gestorven. Dat laatste succes, dat
hij zich in zijn leven met groot overleg en
systematische voorbereiding ten doel had ge
steld: het bereiken van de honderd, heeft hij
dus niet mogen behalen. Natuurlijk heb
ben wij een uitvoerige levensbeschrij
ving gegeven. Hij was een man met ge
niaal zaken-inzicht en in zijn jonge jaren
bracht hem dat snel tot groote resultaten. De
enorme mogelijkheden, die de petroleum-
winning op groote schaal opende, zag hij eer
der en helderder dan anderen. En toen deze
winning met groote risico's gepaard bleek te
gaan en in den strijd van vele kleine maat
schappijen er ettelijke den nek braken, be
greep hij het eerst dat men de geweldige
nieuwe industrie alleen op vaste basis zou
kunnen brengen door trustvorming, door dus
de kwade kansen te temmen in een groot com
plex, dat een surplus aan goede kansen ople
verde. Dit is erg simpel uitgedrukt. Het was
natuurlijk heelemaal niet eenvoudig. Het
kostte tientallen jaren van ingespannen ar
beid en van strijd. Velen hebben Rockefeller
aangevallen over de methodes die hij in dien
strijd bezigde. Men kan al hun verhalen maar
niet zoo als waar aannemen; natuurlijk speel
de afgunst er een groote rol in. Men kan noch
tans evenmin Rockefeller's antwoord als af
doende aanvaarden. Hij zei: „Zij zouden het
zelfde hebben gedaan als ik, als zij bekwaam
genoeg geweest waren". Dit herinnert wat al
te zeer aan de verklaring van verscheidene
jwapeiiindustriëelen in Amerika, afgelegd voor
de senaatscommissie-Nye: „Als wij die dingen
niet deden, zouden anderen ze doen". Het is
juist, maar het rechtvaardigt de bewuste
dingen op geen enkele manier.
In het machtige groeiproces der trusts, dat
zich in de tweede helft der negentiende eeuw
in de Vereenigde Staten ontwikkelde en dat
later tot zulken hevigen tegenstand zou voe
ren, was Rockefeller een der hoofdleiders. De
'iheele wereld kent dan ook zijn .naam. Voor
standers van een beter en rechtvaardiger sa
menleving hebben dien naam verwenscht en
zijn de trusts gaan brandmerken als nieuwe
machten in de wereld die, grootendeels buiten
de controle van regeeringen en parlementen
staande, op allergevaarlijkste wijze de wereld
gebeurtenissen konden beïnvloeden. Dit is niet
te loochenen en in hoofdzaak is dat gevaar
nog onverminderd.
Natuurlijk worden de motieven van een man
öie zulk een machtspositie en daarbij zulk een
geweldig vermogen verwerft als Rockefeller
door zijn tegenstanders niet vriendelijk be
oordeeld. En aangezien zij propaganda met
hun oordeel willen maken formuleeren zij het
zoo onsympathiek mogelijk. Daarom worden
zulke magnaten gewoonlijk voorgesteld als
lijders aan een soort manischen gouddorst. Dit
klinkt bevredigend voor wie tegenstander van
hun beleid en methoden is en nooit dergelijke
groote zaken-genieën („captains of industry"
noemt Amerika hen) ontmoet en gekend
heeft. Wie er wel kent weet dat zij juist niet
door de goud-oppottings-manie bezeten zijn.
Menschen die daaraan lijden zijn nooit groote
zakenlieden, want zij durven hun geld niet
riskeeren. Het type-captain of industry, dat
uiteraard zeldzaam is, riskeert juist wel en
veel. Anders zou het nooit succes hebben. Het
streeft naar zelfvoldoening door het scheppen
van een groot geheel en het daarmee verwer
ven van macht. In sommige gevallen alleen
naar het eerste. Van de macht die er uit voort
vloeit, maakt het lang niet altijd een volledig
gebruik. De groote onderneming, het groote
geheel, staan voorop en beheerschen het leven
van den leider. De negentiende eeuw heeft
trouwens de verknochtheid aan „het familie
bedrijf" ook in veel bescheidener sferen dan
die van de Amerikaansche „captains of in-
- dustry" op zijn allersterkst getoond. Ook in
ons land. Hoeveel vaders hebben in dien tijd
niet zoons, die er geen werkelijken aanleg of
neiging voor hadden, er letterlijk toe geprest
in hun zaken te gaan alleen vanwege de aan
bidding van „de firma". Het denkbeeld „de
firma", met inbegrip natuurlijk van de voort
durende uitbreiding vaar haar zaken, moet
ook John D. Rockefeller's leven beheerscht
hebben. Dit zal altijd moeilijk begrijpelijk
blijven voor menschen wier families in geheel
andere levenssfeer werken: voor ambtenaren,
voor zulke vrije beroepen en ambten als me
dicus, advocaat, dominé, voor officieren en
zooveel anderen. Natuurlijk ook voor den ar
beider. Het is niettemin een zeer werkelijke en
nog steeds in wat minder sterke mate
voortlevende mentaliteit van een krachtige
menschengroep. Met haar gelddorst toe te
dichten is men er alleen maar naast.
John D. Rockefeller trok zich in 1911 uit
zaken terug. Dat lijkt wel erg lang geleden,
maar het was heusch niet vroeg, want hij
was toen al drie-en-zeventig. Op zijn wijze
ging hij toen socialen arbeid verrichten door
