De Kabinetsformatie
Hoe Dr. H. Colijn die ziet.
855
m.48
Nu dr. H. Colijn aangewezen is als kabi
netsformateur is het van belang kennis te
nemen van hetgeen deze staatsman over het
samenstellen van een ministerie schrijft in
zijn onlangs uitgekomen standaardwerk
„Saevis Tranquillus in Undis" (een toelich
ting- op het Anti-Revolutionnair beginselpro
gram)
Kabinet en volksvertegenwoordiging
Aan de juiste begrippen omtrent de ver
houding tusschen volksvertegenwoordiging en
overheid is wellicht door niets meer afbreuk
gedaan dan door de wijze, waarop in latere
jaren gehandeld is bij de vorming van een
ministerie.
In het stelsel der constitutioneele monar
chie is de koning onschendbaar en zijn de
ministers verantwoordelijk.
Wat onder dit laatste nu precies te
verstaan zij, behoeven we hier niet uit te
pluizen. Practiseh komt het hier op neer,
dat enkele ministers en het Kabinet als ge
heel het vertrouwen behooren te bezitten van
een meerderheid in de Staten-Generaal,
Theoretisch is het denkbaar, dat een
minister zou aanblijven, ook indien zijn be
leid in de volksvertegenwoordiging werd af
gekeurd, maar practise li mag men in
normale omstandigheden zulks toch uit
gesloten achten. Men lette ook op dit „nor
male". Want het is ook wel voorgekomen, dat
een Kabinet, welks beleid door de Kamer ver
oordeeld was, verplicht was aan het be
wind te blijven, omdat de vorming van een
ander Kabinet niet mogelijk bleek. Zulke
toestanden zijn echter abnormaal en veran
deren aan den regel niets.
Die regel nu is, dat een staatkundige ho
mogeniteit tusschen het Kabinet en een meer
derheid in de beide Kamers den besten waar
borg biedt voor een vruchtbare samenwerking
tusschen regeering en volksorgaan. Waaruit
dus volgt, dat men verstandig zal doen, bij de
vorming van een ministerie naar die staat
kundige homogeniteit te zoeken.
Ten onzent heeft het, na de invoering der
ministerieele verantwoordelijkheid in 1848, nog
tot 1868 geduurd, eer met dezen eisch in vol
doende mate'rekening gehouden is. Hoewel de
voorwaarden om aan den eisch te voldoen
destijds wel aanwezig waren, in sterker mate
zelfs dan in latere jaren, toen men het begin
sel van die homogeniteit tusschen een Kabi
net en Kamermeerderheid wel in toepassing
bracht of trachtte te brengen.
Dit beginsel nu, het beginsel, dat de minis
ters der Kroon moeten kunnen s teunen op
de medewerking van het parlement, d. i. van
een meerderheid in het parlement, dat zij op
dien steun redelijkerwijs ook moeten kunnen
rekenen, vormt den grondslag voor een
vruchtbare samenwerking tusschen overheid
en volksorgaan.
Het ligt voor de hand, dat de vervulling dier
voorwaarden eenvoudig is in een land, waar
slechts twee politieke partijen bestaan. Im
mers een van de twee is dan altijd de sterkl
ste en verkrijgt de meeste afgevaardigden in
het parlement.
Zulk een toestand heeft Engeland lang ge
kend.
Thorbecke en Kappeyne
Bij ons heeft die toestand eigenlijk nóóit be
staan. Iets wat er op lijkt, vindt men in Thor-
beckeVtijd (eèrste en tweede ministerie) en
later nog eenmaal, van 1877-1879, onder het
ministerie Kappeyne. Maar meestal, of
eigenlijk bijna doorloopend, heeft het bij ons
gehaperd aan een krachtige, aaneengesloten
parlementaire meerderheid tot één enkele
partij behoorènd. Gedurende de laatste halve
qeuw is de vorming van een parlementaire
meerderheid alleen mogelijk geweest door
combinaties van partijen en partij-groepen,
die niet in één verband leefden, die elk hun
eigen beginselen hadden en onder eigen for
mules den strijd bij de stembus hadden ge
voerd.
Bij zulke verhoudingen is. natuurlijk cle
vorming van een Kabinet, dat zich homogeen
weet met een aaneengesloten meerderheid in
de Kamers, op welker steun het vertrouwen
mag te kunnen rekenen, heel wat bezwaarlij
ker dan bij den toestand, zooals die vroeger
in Engeland bestaan heeft en bij ons o n g e-
veer bestond tijdens-het eerste en het twee
de ministerie-Thorbecke en bij het Kabinet-
Kappeyne.
De partij, die alleen de meerderheid ver
wierf, heeft haar program, en dat program
is dan van nature het Kabinetsprogram ge
worden. Het volk verwacht niet anders en
zelf begeert men niet anders.
Evenredige vertegen
woordiging.
Geheel anders ligt de zaak, wanneer het
parlement in tal van partijen uiteenvalt. Ook
dan blijft de eisch gelden, dat een vrucht
bare samenwerking tusschen regeering en
volksorgaan moet worden nagestreefd. Ook
dan weet men, dat dit resultaat alleen te
verkrijgen is, wanneer er voldoende homoge
niteit bestaat tusschen het Kabinet en een
meerderheid in de Kamer. Die homogeniteit
moet in dit geval echter meestal gecon
strueerd worden. Ze is er niet van nature.
En vooral niet sinds de invoering der even
redige vertegenwoordiging. Bij allen lof, dien
men dit systeem meent te kunnen toezwaaien
blijft er toch dit groote bezwaar aan ver
bonden, dat het de verschillen in denkbeel
den, wenschen en verlangens steeds meer
toespitst naar de eigen visie en dus al scher
per grenzen trekt tusschen zichzelf en an
dere groepen. En straks staan nu al die ge
kozenen niet een kaart in de hand, waarop
een eigen marschroute ingesehetst is, een
route die dan nogal eens blijkt te verschillen
met die van anderen, zelfs met die van hen,
die een gelijk uitgangspunt hebben en een
ongeveer gelijk eindpunt op het oog hebben.
Vroeger, onder het districten-stelsel, was
de toestand in dit opzicht gunstiger. Men
moest er wel mee rekenen, dat men bij her
stemmingen ook anderer steun noodig
had, en dit leidde er vanzelf reeds toe vóór
de stembus eenig overleg te plegen nopens
den inhoud .van het stembusprogram. Wa
ren de verkiezingen dan achter den rug, dan
had men vooreerst reeds een aanwijzing van
mogelijke saamhoorigheid in de bij de her
stemmingen wederzijds verleenden steun en
tegelijk minder scherp geteekende verschil
len in de programs der groepen die elkaar bij
de stembus gesteund hadden.
Had men dan bovendien in een der bij de
stembus samenwerkende groepen een domi-
neerende persoonlijkheid, gelijk in 1901 met
dr. Kuyper het geval was, dan was de leiden
de figuur in de potentieele Kamermeerder
heid als vanzelf aangewezen en benaderde
men den toestand, z-ooals die geweest zou
zijn indien één partij de meerderheid ver
worven had
Program-ministerie.
Dit alles behoort echter tot het verleden en
voor het heden schijnt er geen andere uitweg
tot verzekering van een vruchtbare samen
werking tusschen regeering en volksorgaan
dan het optreden van een program-ministerie
Wat we met deze uitdrukking beoogen is,
dat een kabinetsformateur ten onzent, onder
de bestaande omstandigheden, een program
van regeeren zal hebben te ontwerpen en op
dat program zich den noodigen steun moet
zien te verzekeren. Zonder redelijke zeker
heid van zulk een steun bij een meerderheid
in de Kamer is vruchtbare samenwerking
tusschen regeering en volksorgaan onvol
doende gewaarborgd.
En aan dit punt. aan deze procedure toe
gekomen, willen we wijzen op de stelling,
dat: de volksvertegenwoordiging zich hebbe
te hoeden van op den stoel der overheid te
gaan zitten.
Er zijn stroomingen in het parlement en
niet minder in het volk, die er rond voor uit
komen, dat aan de parlementaire .groepen,
die aangezocht worden om aan een in for
matie zijnd Kabinet steun te verleenen, zoo
niet formeel, dan toch feitelijk het recht
toekomt den inhoud van het regeeringspro-
gram vast te stellen.
Die gedachte nu moet vierkant worden te
gengegaan. Zoowel in het belang van het
volksorgaan zelf, als in dat van de regeering.
Al dadelijk schakelt deze zienswijze den sou-
verein ten eenenmale uit. De formateur toch,
heeft ook te rekenen met het Hoofd van den
staat van wien hij de opdracht tot kabinets
formatie ontving. Hij heeft niet alleen te
doen met het volksorgaan, hoe belangrijk dit
voor de samenwerking ook is.
Souverein en Formateur.
Wat er precies plaats vindt tusschen sou
verein en formateur, valt buiten de publieke
controle. Niemand, buiten die twee heeft
daarmee iets uit te staan. Alleen indien de
formateur met zijn kabinet optreedt, kan
het volksorgaan verlangen, dat hij verant
woording doet, zoowel van het feit van zijn
optreden als van de omstandigheden waaron
der hij optreedt. Doch dat alles doet niet te
kort aan de stelling, dat de formateur óók
heeft te rekenen met den souverein, die de
opdracht tot. formatie verstrekte. En alleen
reeds op dien grond moet de gedachte worden
verworpen, dat parlementaire groepen onder
elkander den inhoud van het regeeringspro-
gram zouden mogen vaststellen.
Het initiatief bij het opstellen van het pro
gram en de eindbeslissing omtrent den in
houd komen niemand anders toe dan den dooi
de Kroon aangewezen formateur. Dit sluit
natuurlijk niet uit, dat hij rekening kan
houden, en, zóo 'hij sliagën wil, vaak ook wel
rekening zal moéten houden met opmer
kingen van de zijde van hen wier steun hij
inroept.
Waar we alleen tegen op komen is, dat men
onder een op zulk een wijze tot stand geko
men Kabinet een ministerie zou hebben te
verstaan dat als. „lasthebber" van enkele
parlementaire groepen zou optreden, dat den
wil van Kamerprincipalen czou hebben uit te
voeren. Dan toch zou. men niet hebben een
ministerie van - eigen verantwoordelijkheid,
maar een zuiver partijkabinet, in afhanke
lijkheid geboren en in afhankelijkheid van
zijn committenten- een ..tragelijk leven voort-,
sleepend.
Dat zou niet zijn bevestiging van den volks
invloed. gelijk het A.-R. program dit ver
langt, doch heerschappij van politieke groe
pen, die zich de macht der regeering toe
eigenden.
Formateur en Kamer-
groepen.
Maar daar nu aan den anderen kant even-,
min kan worden ontkend, dat een Kabinet
slechts behoort op te treden, wanneer het
voor zichzelf verzekerd is den noodigen
steun in de Staten-Generaal te zullen ont
vangen, kan men, bij onze toestanden, over
leg tusschen formateur en Kamergroepen
ook niet ontberen.
Dat overleg behoort dan plaats te vinden
op de basis van een door den formateur ont
worpen regeeringsprogram, dat intusschen
niet al te veel in détails behoort af te da
len. Reeds op zuiver practische gronden niet.
•Men kan niet alle omstandigheden voorzien
die zich in den loop van vier jaren kunnen
voordoen, en evenmin is men in staat in zulk
een werkprogram de maatregelen, die men
denkt voor te stellen, in uitgewerkten vorm
voor te leggen. Daarom gaat het ook hier,
evenals bij de verhouding van kiezer en ge
kozene, veel meer om den izedelijken band,
die Kabinet en Kamermeerderheid verbindt,
da nom het passeei-en van een notarieele
acte, waarin elke kleinigheid moet vermeld,
waarin niets ontbreken mag.
Die verhouding nu is evenzeer noodig met
het oog op de positie van het volksorgaan als
ter bescherming van de rechten der overheid.
Voor zooveel de rechten der overheid betreft,
behoeft dit geen verder bewijs. Doch ook
voor wat de positie der volksvertegenwoor
diging aangaat, is geen lang vertoog noodig
om dit te begrijpen. Een program dat door
partijen aan een formateur zou zijn opge
legd, betrekt die partijen in de resultaten
van de uitvoering.
Wordt niet volbracht wat men Eich voor
nam gezamenlijk te doen, wellicht zelfs be
loofde te doen, doch niet tot een goed einde
wist te brengen, dan Ikomt het falen van het
regeeringsbeleid tevens 'voor rekening van
de parlementaire groepen, bij welke het ka
binet steun zocht. Dan aanvaarden ze een
verantwoordelijkheid, dié dé 'hunne niet
was en werden ze oorzaak, dat het aanzien
van het volksorgaan schade leed en dat zij,
door zulk een vast snoer aan het ministerie
gebonden, in hun eigenlijke taak tekort
schoten.
Kabinet en Kamermeerderheid.
Die z e d e 1 ij k e, niet notarieele band, tus
schen kabinet en Kamermeerderheid is ook
noodig met het oog op het algemeen volks
belang wijl een kabinet dat f e i t e 1 ij k door
eenige parlementaire groepen gevormd werd
welks program in elk geval door die groepen
werd opgesteld, veel minder waarborg biedt,
voor de behartiging van de belangen van
minderheden onder het volk, dan een kabinet,
dat zijn ontstaan dankt aan de weloverwo
gen keuze van den souverein, die eerder dan
partijen aller belang in het oog vat; een
Kabinet, dat, ook bij het meest vergaand
overleg, zijn onafhankelijkheid van oordeel
heeft weten te'handhaven.
Bij zulk een kabinet is geen sprake van
partij -souvereiniteit; worden integendeel de
rechten der Kroon ten volle geëerbiedigd;
blijft de positie; van het volksorgaan zuiver,
zoodat het b,ij de overheid, en desnoods
tegenover de overheid, zijn natuurlijke
roeping in volle onafhankelijkheid vervullen
kan, nl. van te .zijn pleitbezorger van de be
langen van het -, g.e,h.e.ele •Nederjahdsche
volk. ï\v,
Kinderen die aan het strand
zoek raken.
Practische wenken voor strandbezoekers.
Men schrijft ons:
Het is natuurlijk niet doenlijk, wanneer U
aan het strand bent, Uw kleuters steeds vast
te houden. Daarom komt het vaak voor, dat zij
al spelend om een tent of badstoel loopen en
voor korter af langer tijd zoek raken. Wat een
angst, nietwaar?! Er verloopen soms uren voor
de uit het oog verlorene weer veilig in Moeders
arm ligt.
Het is zulk een veel voorkomend feit, dat het
nuttig lijkt de volgende wenken te geven:
1. Raakt uw kind zoek, ga direct naar Po
litie- of Reddingsbrigadepost. Maak u niet on
gerust.
2. Vindt u een verdwaald kind, breng dit dan
direct naar een Politie- of Reddingsbrigade-
post.
3. Zet den naam van uw kleuter op zijn bad
pak of hecht aan zijn buisje of om zijn polsje
een kaartje, waarop vermeld wordt: voornaam,
achternaam, plaats van tent of stoel of deel
van het strand, waar men zich bevindt.
4. Geef uw kind een duidelijk kenmerk op
zijn pakje, waardoor het makkelijk te herken
nen is.
5. Kenmerk ook zoo mogelijk uw tent of bad
stoel of kuil en zet dit kenmerk eveneens op
het kaartje.
Het is een kleine moeite, strandbezoekers,
maar het kan u voor veel leed behoeden. Het is
voor vreemden, hoe goedwillig ook, vaak on
mogelijk wijs te worden uit de klanken, waar
mee een kleuter zijn naam weergeeft en menig
kind is aan het strand absoluut de richting
kwijt. Denk niet: dat kan mij niet gebeuren.
Zoo licht als een zandvormpje raakt onder het
zand, zoo licht raakt een kind verloren in het
strandgewoel.
AANBESTEDING.
HAARLEM Vrijdag.
Ten bureele van den Rijkswaterstaat werd
heden aanbesteed: Het onder de gemeente
Velsen bouwen van: 1. een kantoor met
dienstwoning en garage, 2. een blok van drie
dienstwoningen, 3. een werkplaats met maga
zijn, met bijkomende werken, behoorende tot
de werken van de verbetering van het Noord
zeekanaal. Raming 55.000.
Laagste inschrijver was de heer H. de Jong,
Ouderkerk a. d. IJsel voor 61.300.
DE WERELD JAMBOREE 1937.
Op 19 Juni houdt het district Utrecht in
het Utreehtsclie Stadion een Jamboree-
Schouw, waar door 1600 jongens en meisjes
een demonstratie gegeven wordt van alle on
derdeden, waarmede de Hollandsche afdee-
ling op de Jamboree voor den dag zal ko
men. Deze geweldige demonstratie, welke
gedèeltelijk bij laat daglicht en gedeeltelijk
bij kunstlicht zal worden gehouden, zal een
mooie gelegenheid bieden om het Nederland-
sche publiek te laten zien, wat de Neder-
landsche deelnemers hun buitenlandsc-he
broeders zullen kunnen bieden.
Minister Koht op Schiphol.
Op doorreis naar Oslo.
AMSTERDAM, 4 Juni. De Noorsche mi
nister van buitenlaridsche zaken, Halvdant
Koht is vanochtend om 11 uur 25 met het ge
wone lijntoestel van de Air France van Le
Bourget op Schiphol aangekomen. Na een kort
bezoek aan het restaurant begaf de Noorsche
staatsman zich aan boord van het gereed
staande K.M.-toestel, PH-ALO, dat om 11
uur 50 onder bevel van Tepas naar Oslo ver
trok.
BEKENDE DUITSCHE STUNTVLIEGERS
KOMEN OP YPENBURG DEMONSTREEREN.
's GRAVENHAGE, 4 Juni. Naar men ons
mededeelt, zullen Zondag op Ypenburg twee
bekende Duitsche vliegers demonstraties
geven. Het zijn Schiebold en Loewe, beiden
stuntvliegers met groote ervaring.
De vlieger Schiebold vliegt de Buecker Jung-
meister, hetzelfde toestel, waarmede de Duit-
scher Lochner 2den Pinksterdam j.l. den len
prijs won op de internationale kunstvliegwed-
strijden te Eelde. De vlieger Loewe de
monstreert de allernieuwste stuntmachine van
de Heinkel fabrieken, het type Heinkel Kadet.
Beide vliegers zullen morgenmiddag resp,
uit Berlijn en uit Kassei op »enburg arri--
veeren.
ADMINISTRATIE EN ECONOMIE
ZIEKEN INRICHTINGEN.
KAASMARKT TE ALKMAAR.
(Vrijdag)
Aangevoerd 53 stapels, zijnde 135.000 K.G.
Fabriekskaas kleine 20.50 per 50 K.G.
Fabriekskaas commissie 17.00 per 50 K.G.
Boerenkaas kleine 18.50 per 50 K.G.
Boerenkaas commissie 22 per 50 K.G.
Handel goed.
Bovengenoemde vereenigiwg hield dezer
dagen in het Provinciaal Ziekenhuis nabij
Santpoort haar jaarlijksche algemeene ver
gadering.
In zijn openingswoord maakte de voorzitter
de heer Könings, gewag van de steeds
groeiende waardeering voor het werk der
vereeniging en van de hechte samenwerking
met de geneeskundige vereeniging tot be
vordering van het ziekenhuiswezen.
Na goedkeuring van de notulen en van het
jaarverslag van den len secretaris, bracht
de penningmeester, de heer Verbeek, een uit
voerig financieel rapport uit, hetwelk de in
stemming der vergadering had.
De heeren Könings en Verbeek werden op
nieuw in het bestuur gekozen, de heer
Könings werd herbenoemd tot voorzitter.
Na voorlezing van het goedkeurend rapport
der kascommissie werd besloten tot wijziging
der statuten, in hoofdzaak omvattende de
verandering van den naam der vereeniging;
ook in het huishoudelijk reglement werden
enkele wijzigingen aangebracht.
Na afloop dér vergadering vereenigde zich
het gezelschap aan de koffietafel, welwillend
aangeboden door de directie van het zieken
huis en voorgezeten door dr. Mees. Hierna
werd onder leiding van dezen medicus en van
den heer Verbeek, hoofd van den economi-
schen- en administratieven dienst, een rond
gang gemaakt over de terreinen en door en
kele gebouwen. Dr. Viersma gaf daarbij eenig
inzicht in de vorderingen der röntgendiag-
nostiek bij psychotische patiënten. Een en
ander, doch vooral de arbeidstherapie en de
daarmede bereikte resultaten, had de onver-
deelde aandacht der bezoekers.
De dag werd besloten met een thee, waar
bij de voorzitter dankte voor de verleende
gastvrijheid en dr. Mees namens de directie
van het gezelschap afscheid nam.
„De Lichthoeve" le Santpoort.
We ontvingen het Juni-nummer van „De
Lichthoeve" het orgaan van het bekende Kin
dertehuis van dien naam aan de Kweekers
laan te Santpoort. Een groote plaatsruimte is
nu ingenomen door Zusters, die hun blijde en
zorgvolle gevoelens in dichtmaat onder woor
den brengen. Beide rijmpjes mogen gelezen
worden. De Directrice, zuster J. Th. Kuyck,
schrijft weer eenige pakkende schets
jes „De Vrijbuiter", „Als de zon schijnt",
„Hemelvaartsdag" en „Rust". Meegedeeld
wordt, dat de jaarlijksche verloting weer zal
worden gehouden. Het aantal laten bedraagt
2000. Tenslotte wordt weer rekening en ver
antwoording gedaan van de ontvangen giften
in geld en natura.
Amerika wensclit behoud van den
wereldvrede.
Boodschap van president Roosevelt.
WASHINGTON, 4 Juni (Reuter). In een
boodschap aan den Christelijken Wereld
vrouwenbond voor Geheelonthouding ver
klaart Roosevelt, dat de Vereenigde Staten'te
allen tijde bereid zijn met de andere landen
samen te werken tot het behoud van den we
reldvrede. In den strijd tusschen beginselen
en politieke verlangens, waarvan de wereld
getuige is, blijven de Vereenigde Staten vast
besloten de wegen van den vrede te bewande
len. Amerika heeft geen imperialistische wen
schen en wil in al zijn betrekkingen de ge
varen vermijden, die de verkregen winsten in
de waagschaal zouden stellen.
ONS KNIPPATROON.
Gekleede middagjapon.
Deze zeer aparte middag japon is er speciaal
op berekend het figuur slanker te doen schij
nen. De 6 baans rok, die zeer klokkend uitloopt
de wijde pofmouw en de gedrapeerde hals, al
les is er op berekend het figuur zoo voordee-
lig mogelijk te doen uitkomen.
Benoodigd materiaal: 5 M. van 90 c.M.
breedte. Het patroon is te verkrijgen in maat
48: bovenwijdte: 112 c.M.; taillewijdte: 96
c.M.; heupwijdte: 128 c.M. Door het al of niet
aanknippen van naden, kan men het pa
troon passend maken voor het eigen figuur.
Knippatronen zijn altijd zonder naden; wan
neer de maten van het patroon dus overeen
stemmen met de maten van het eigen figuur,
toeten de naden in ieder geval aangeknipt
^iden.
Teneinde het werken met een Favoriet
patroon nog te vergemakkelijken is bij ieder
patroon een korte, duidelijke handleiding in
gesloten.
Prijs van het patroon 26 ets. Het patroon
is van Maandag af gedurende een week ver
krijgbaar: Kennemerlaan 42, IJmuiden en
Breestraat 29 Beverwijk.
Usten
ittoe
üi.
PROERAMMA
ZONDAG 6 JUNI.
HILVERSUM I 1875 M.
8.30 KRO, 9.30 NCRV, 12.15 KRO, 5.00
NCRV, 7.45—11.00 KRO.
8.30 Morgenwijding. 9.30 Gewijde muziek
(Gr.pl.) 9.50 Gereformeerde Kerkdienst. Hier
na: Gewijde muziek (Gr.pl.) 12.15 KRO-orkest.
1.00 Boekbespeking. 1.20 De KRO-Melodisten.
2.00 Vragenuur. 2.30 KRO-Kamerorkest. 3.15
Gramofoonmuziek. 3.20 Zang en piano. 3.30
Gramofoonmuziek. 3.35 KRO-orkest en soliste.
4.00 Ziekenlof. 4.55 Sportnieuws. 5.05 Gewijde
muziek (Gr.p.). 5.50 Nederd. Hervormde Kerk
dienst. Hierna: Gewijde muziek (Gr.pl.) 7.45
Sportnieuws. 7.50 Causerie „Bescherming van
het Kleinbedrijf". 8.10 Berichten ANP. Mede-
deelingen. 8.25 De KRO-Melodisten, solist en
gramofoonmuziek. 9.15 Gramofoonmuziek. 9.25
Zang en piano. I. d. pauze: Gramofoonmuziek.
9.55 Gramofoonmuziek. 10.30 Bericht-en ANP.
10.4011.00 Epiloog.
HILVERSUM II 301 M.
8.55 VARA 10.00 VPRO, 12.00 AVRO, 5.00
VARA, 8.00—12.00 AVRO.
8.55 Gramofoonmuziek. 9.00 Postduiven-
nieuws. 9.05 Tuinbouwpraatje. 9.30 Gramofoon
muziek. 9.45 Lezing „Van Staat en maatschap-
ZATERDAG 5 JUNI 1937
pij". 10.00 Zondagschool. 10.30 Protestantsche
Kerkdienst. 11.45 Lezing: Moeders en kinderen
tien dagen heerlijk buiten. 12.00 Orgelspel. 12,10
Filmpraatje. 12.35 Gramofoonmuziek. 1.00 Het
Schilderij van de maand. 1.15 Kovacs Lajos'
orkest. 2.00 Boekbespreking. 2.30 Het Omroep
orkest en solist. In de pauze: Viool en piano.
4.10 Astronomische causerie. 4.25 AVRO-Dans-
orkest. 4.55 Gramofoonmuziek. Sportnieuws
ANP. 5.00 Gramofoonmuziek. 6.00 Sportuitzen-
ding. 6.15 Sportnieuws ANP. 6.20 „Fantasia"
en soliste. 6.45 Declamatie. 7.00 Tusschen zeven
en acht, gevarieerd programma. 8.00 Berichten
ANP. Mededeelingen. 8.15 Gramofoonmuziek.
9.00 Causerie. 9.10 Radiojournaal. 9.25 Omroep
orkest en solist. 10.15 Renova-kwintet. 11.00
Berichten ANP. Hierna AVRO-Dansorkest.
11.4012.00 Gramofoonmuziek.
DROITWICH 1500 M.
12.50 Troise's Mandolineorkest en solist. 1.20
Het Enfield Central orkest en solist. 2.20 Decla
matie. 2.40 Gramofoonmuziek. 3.20 Het BBC-
Theaterorkest en soliste. 4.20 Religieuze cau
serie. 4.40 Falkman's Apachenorkest en soliste.
5.20 Missiepraatje. 5.40 „I knew a man", lezing'
5.55 Radiotooneel. 7.558.10 Reportage. 8.15
Kerkdienst. 9.05 Liefdadigheidsoproep. 9.10 Be
richten. 9.25 L. Jeffries en zijn orkest mmv.
soliste. 10.20 Het Bridgewater kwintet. 10.50
Epiloog.
RADIO-PARIS 1648 M.
7.20, 8.20 en 11.20 Gramofoonmuziek. 11.50
Orgelconcert. 12.40 Gewijde muziek (Gr.pl.),
12.50 Pascal-orkest en solist. 3.20 Zang. 3.35
L. Rajter's orkest. 4.05 Zang. 5.20 Poulet-Sio-
han-orkest. 8.35 Zang. 8.50 Radiotooneel. 10.50
Gramofoonmuziek. 11.20 J. Bouillon's dans-
orkest.
KEULEN 456 M.
6.20 Havenconcert. 9.05 Orkestconcert. 11.05
Gramofoonmuziek. 11.20 Blaasconcert. 12.20
Hans Bund's orkest en Accordeon-Ensemble.
2.20 Omroepkwintet. 3.30 Pianoduetten. 4.20
Omroep-Amusements-orkest, Saarbrücker or-
kestvereeniging en solisten. 6.50 Gramofoon
muziek. 8.20 Dansmuziek. 10.55—12.20 F. B.
Milton en Em. Rambour met hun dansorkesten.
BRUSSEL 322 M.
9.25 Gramofoonmuziek. 11.20 L. Darsy's or
kest. 12.20 Gramofoonmuziek. 12.20 Kleinorkest.
1.30 Salonorkest. 1.502.20 Gramofoonmuziek.
2.35 Th. Langlois' orkest. 3.20 Gramofoon
muziek. 4.55 Radiotooneel. 5.20 L. Hirsch' dans-
orkest. 6.20 Salonorkest. 7.20 Gramofoonmuziek.
8.20 Kleinorkest en reportage. 10.30 Gramo
foonmuziek. 10.35 Reportage. 11.2512.20 Gra
mofoonmuziek.
BRUSSEL 484 M.
9.20 Gramofoonmuziek. 10.20 L. Darsy's or
kest. 11.05 Gramofoonmuziek. 11.50 Orgelspel.
12.20 Gramofoonmuziek. 2.50 Pianovoordracht
en Gramofoonmuziek. 3.35 Th. Langlois' orkest.
4.20 Koorconcert. 4.40 Gramofoonmuziek. 5.00
Koorconcert. 5.20 Hongaarsche muziek. 7.35
Gramofoonmuziek. 8.20 Nationaal orkest en
koor. 9.10 Radiotooneel. 9.40 Vervolg concert.
10.30 Gramofoonmuziek. 11.2012.20 Omroep-
dansorkest.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M.
8.20 Hans Fierke's 'dansorkest, militair orkest
en solisten. 10.20 Berichten. 10.501.15 Em.
Rambour en F. B. Milton met hun orkesten.
(Van 11.05—11.20 Weerbericht).
MAANDAG 7 JUNI 1937.
HILVERSUM I, 1875 M.
N.C.R.V.-Uitzending.
8.00 Schriftlezing meditatie, gewijde mu
ziek (gr.pl.); 8.30 Gramofoonmuziek; 9.30
Gelukwenschen; 9.45 Gramofoonmuziek;
10.30 Morgendienst; 1H.00 Christ, lectuur;
11.30 iGramofoohmuziek; 12.00 Berichten;,,
12.15 Gramofoonmuziek; 12.30 Orgelconcert;,
2.00 Altmezzo en piano; 3.00 Causerie over
Kamerplanten; 3.40 Gramofoonmuziek; 3.45
Bijbellezing; 4.45 Amsterdamsch Salonorkest,
6.30 Vragenuur; 7.00 Berichten; 7.15 Vragen
uur; 7.45 Reportage; 8.00 Berichten A.N.P.
Herhaling SOS-berichten; 8.15 Gramofoon
muziek; 9.00 De beteekenis der Christ, tra
dities voor ons volk, causerie; 9.30 Orgelcon
cert. (Om 10.00 berichten A.N.P.)10.30 Gra
mofoonmuziek; 10.45 Gymnastiekles; 11.00
Gramofoonmuziek. HiernaSchriftlezing.
HILVERSUM II, 301 M.
Algemeen programma, verzorgd door de
VARA, 10.00—10.20 v.m. VPRO.
8.00 Gramofoonmuziek; 10.00 Morgenwij
ding; 10.20 Declamatie; 10.40 Gramofoon
muziek; 11.10 Vervolg declamatie; 11.30 „Fan
tasia"; 12.00 Gramofoonmuziek; 12.30 Orgel
spel; 1.00 VARA-Orkest; 2.00 Viool, piano en
gramofoonmuziek; 2.45 Sopraan en piano;
3.05 Declamatie; 3.30 „Melody Circle"; 4.30
Voor de kinderen; 5.00 „De Flierefluiters" en
solist; 6.00 „Fantasia" en solist; 6.30 Muzi
kale causerie en piano; 7.10 De beteekenis
van het avondonderwijs voor maatschappij
en individu, causerie; 7.30 „De Roodborstjes"
en gramofoonmuziek; 8.05 Herhaling SOS-
berichten; 8.07 Berichten A.N.P. 8.15 Orgel
spel; 8.40 Declamatie; 9.00 Viool en piano;
9.20 VARA-Groot-orkest en solist; 9.50 Gra
mofoonmuziek; 10.00 Berichten A.N.P.10 05
Vervolg orkestconcert; 11.00 Gramofoonmu
ziek.
DROITWICH, 1500 M.
11.05 Orgelspel; 11.35 en 12.05 Gramofoon
muziek; 12.20 Bijbelsehe causerie; ,1'2.45 BBC-
Welsch orkest en soliste; 1.35 Orgelconcert;
3.20 Huishoudelijke wenken; 5.35 Yascha
Krein's Zigeunerorkest; 6.20 Berichten; 6.40
Landbouwcauserie; 7.00 BBC-Zangers; 7.20
Geraldo's orkest en solisten; 8.05 Komische
voordracht; 8.20 Causerie over lichamelijke
opvoeding; 8.40 BBC-Midland-orkest; 9.20
Berichten; 9.40 Buitenlandsch overzicht; 9.55
Populaire muziek; 10.10 Declamatie; 10.20
BBC-Theater-orkest en solist; 11.20 Jack
Jackson en zijn Band; 11.50 Dansmuziek
(gr.pl.)
RADIO PARIS, 1648 M.
7.10 en 8.20 Gramofoonmuziek; 12.20 Cas-
sard-orkest en zang; 2.20 én 3.20 Gramofoon
muziek; 3.35 Zang; 4.20 Concert; 5.50 Zang,
6.05 Vioolvoordracht; 6.50 Zang; 7.05 Viool
voordracht; 8.05 Zang; 8.35 Pianovoordracht,
8.50 „Brummel", operette; 10.50 Gramofoon
muziek.
KEULEN, 456 M.
6.50 Franz Hauck's orkest; 8.50 Rijksar
beidsdienst-orkest; 9.50 Gramofoonmuziek;
12.20 Concert door een fabrieksorkest; 1.35
Nedersaksisch Symphonie-orkest; 2.35 Geva
rieerd concert; 4.20 Omroep-Amusemenfcsor-
kest; 5.20 Concert; 6.20 Gramofoonmuziek;
7.20 Omroepkleinorkest; 8.30 Westduitsch
weekoverzicht; 9.20 Omroepschrammelen-
semble, vocaal sextet en solisten; 10.50 Om
roeporkest en solist.
BRUSSEL, 322 M.
12.20 Gramofoonmuziek; 12.50 Salonorkest;
1.30 Omroeporkest; 1.50 Gramofoonmuziek;
5.20 Kleinorkest; 6.50 Gramofoonmuziek;
7.20 Omroepdansorkest; 8.23 Omroepsympho-
nie-orkest; 10.30 Gramofoonmuziek.
BRUSSEL, 484 M.
12.20 Gramofoonmuziek; 12.50 Omroepor
kest; 1.30 Salonorkest; 1.50 Gramofoonmu
ziek: 1,2.50 Omroeporkest: 1.30 Salonorkest;
1.50 Gramofoonmuziek; 5.40 Dito; 6.20 Zang,
6.35 Kleinorkest en zangvoordracht, 7.20 Zang
8.20 Omroeporkest en radiotooneel; 10.30 Om
roepdansorkest.
DEUTSCHLANDSENDER, 1571 M.
8.30 Leipziger Symphonie-orkest, koor en
solisten; 9.20 Radiotooneel; 10.20 Berichten;
10.50 Cello en piano; 11.05 Weerbericht; 11.20 -
Arnd Robert's dansorkest en H.. Fröhlioh's
kwintet.
