ik t
Litteraire
Kantteekeningen.
De wedstrijd West- tegen Centraal-Europa Voordeelen
van eenzelfde speltype Braine als „zwerver" en Smit voor
het doelLehner en Van den Eynde zijn vleugelspelers van
klasseSuccessen van den lerschen VrijstaatEen Neder
landsen politie-elftal
Bij de samenstelling van de elftallen voor
den wedstrijd West-Europa tegen Centraal-
Europa heeft men vanzelfsprekend rekening
moeten houden met de omstandigheid, dat
elk der daarbij betrokken landen tenminste
door één speler moest worden vertegenwoor
digd. Voor de Centraal-Europeesche ploeg
leverde dit geen bezwaren op, immers de
bonds- en elubteams van Hongarije, Oosten
rijk. Italië en Tsjecho-Slowakije komen zoo
dikwijls tegen elkaar in het strijdperk, het
zij in interlandmatches of in wedstrijden
voor de Mitropa-Cup en Europa-beker, dat
de voor de in Amsterdam te houden ontmoe
ting in aanmerking komende spelers elkan
ders speelwijze en capaciteiten voldoende
kennen. Daar deze landen bovendien alle
hetzelfde speltype huldigen, waarbij baltech
niek en kort samenspel de sterkste troeven
zijn. mag verwacht worden, dat het Centraal-
Europeesche team een beter geheel zal vor
men dan dat van hun tegenstanders.
In het West Europeesche elftal dat te Amster
dam tegen Midden Europa zal spelen heeft
Duitschland het grootste contingent spelers,
namelijk niet minder dan vijf. Het zijn vaji
boven af Jakob (doelverdediger), Janes
(rechtsachter), Kitzinger (rechtsmidden)
Coldbrunner (spil) en Lehner (rechtsbuiten).
Het Westelijk team toch is samengesteld
uit, wat men zou kunnen noemen, ongelijk
waardige grootheden, want er bestaat een
groot verschil tusschen de Duitsche, Fran-
ische en Nederlandsche spelopvatting. De
grootste moeilijkheid bestond ongetwijfeld
hierin, een Fransch vertegenwoordiger in
de (ploeg te kiezen, die niet te sterk uit den
toon viel. Als gevolg van het opnemen van
een groot aantal buitenlandsehe professio
nals in de voornaamste clubelftallen en de
daardoor ontstane geringere gelegenheid om
het inheemsche voetbaltalent tot ontwikke
ling te brengen, maakt Frankrijk momenteel
een inzinking door, die een terugslag vindt
in de zeer slechte resultaten, door het natio
nale team in het afgeloopen seizoen in in
terlandmatches geboekt. Van de vijf inter
nationale wedstrijden werd er slechts één,
tegen Joego-Slavië gewonnen, de overige,
tegen Oostenrijk, België, Duitschland en den
lerschen Vrijstaat leverden een nederlaag op.
Men heeft thans den linkshalf Delfour de
eer Waardig gekeurd in het Westelijk team
te worden opgesteld; deze Parijzenaar is
ongetwijfeld een harde werker, die van geen
opgeven weet, doch hij heeft de neiging, het
leder te lang bij zich te houden. Of hij van
dezelfde klasse is als de beide Duitschers
Kitzinger en Goldbrunner, die met hem in
de halflinie spelen en of hij zich zal kunnen
aanpassen, zal dienen te worden afgewacht.
In ieder geval zal de achter hem spelende
back, onze landgenoot Caldenhove, het te
gen den sterken Hongaarschen rechtervleu
gel lang niet gemakkelijk hebben.
De opname van niet minder dan vijf Duit
schers in het team heeft dit voordeel, dat
hun speltype overeenkomt met dat van de
Centraal-Europeesche ploeg, zoodat zij dus
geacht mogen worden, althans verdedigend
volkomen voor hun taak te zijn berekend.
Daar Goldbrunner steeds als stopper-spil
fungeert, zal het succes van de Westelijke
voorhoede voor een groot deel afhangen van
de mate van steun, die de kanthalfs Kitzin
ger en Delfour hun voorwaartsen zullen ver-
leenen.
Indien Bakhuys en Smit volkomen fit en
in vorm zijn, zullen zij zich zeker hun plaats
waardig toonen. Het moet voor hen een ge
noegen «ijn, met uitblinkers als Braine, van
den Eynde en Lehner in de voorhoede te
kunnen spelen. Laatstgenoemde is. zooals
men weet, een der beste vleugelspelers in
Europa; hij is zeer snel en verstaat boven
dien de kunst van doelpunten maken. Van
den Eynde is vooral wat baltechniek betreft
zeer sterk en ook hij weet den weg naar het
doel te vinden, dat is, wanneer hij een van
zijn goede dagen heeft, want zijn vorm is
nogal wisselend. Braine tenslotte behoeft
geen nadere toelichting; hij is. zijn schot
buiten bespreking gelaten, met Caldenhove
zonder twijfel de beste veldspeler van het
Westelijk team.
Het is slechts te hopen (en dit is naar
onze meening een der hoofdvoorwaarden
voor mogelijk succes van het Westelijk elf
tal) dat Smit ditmaal de taak van „zwerver"
aan Braine overlaat. Niet slechts is de Belg
met dit onderdeel van het spel minstens
even goed vertrouwd als onze stadgenoot,
doch hij heeft door zijn groote routine een
scherpen kijk op de spelsituaties, terwijl zijn
plaatsen zuiverder, doch vooral sneller is
dan van den Haarlemmer. Daar staat tegen
over, dat Smit voor het doel veel gevaai'lij-
ker is dan Braine, terwijl hij bovendien met
het spel en de capaciteiten van Bakhuys vol
komen bekend is en dus in de voorhoede
niet gemist kan worden. En zooals steeds zal
Braine er wel weer voor zorgen, ondanks zijn
teruggetrokken positie, op het juiste oogen-
blik voor het doel der tegenpartij onver
wachts aanwezig te zijn.
Wellicht dat het open spel der West-Euro-
peesche voorhoede de overwinning kan bren
gen op de Centralen, die als ploeg sterker
moeten worden geacht.
Het elftal van den lerschen Vrijstaat heeft
in Zwitserland en in Frankrijk resp. met
01 en 02 twee fraaie sucessen behaald,
niet zoozeer door brilliante individueele
prestaties dan wel door goed sluitend ..team
work" en groot uithoudingsvermogen. De
Ieren troffen het ditmaal, dat het voetbal
seizoen in Engeland gesloten is, waardoor zij
voor het eerst sedert jaren een werkelijk re
presentatieve ploeg op de been konden bren
gen. Hun elftal moet dan ook veel sterker
geacht worden dan het team, dat in het vo
rig seizoen van Holland verloor, doch Duitsch
land eenige maanden geleden wist te ver
slaan. Thans waren er acht spelers van de
partij, die voor Engelsehe League-clubs uit
komen en één, die aan een Schotsche club
verbonden is. De ploeg was als volgt samen
gesteld;
Breen (Manchester United)O'Neill (Dun-
dalk) en Feenan (Sunderland)O'Reilly (St.
James' Gate), Turner (Southend United) en
Moulson (Notts County); Browne (Coventry
City), Jordan (Wolverhampton Wanderers),
Dunne (Southampton), Farrell (Hibernians)
en Fallon (Notts County).
De doelverdediger Breen, die op het laat
ste moment voor den gewonden Finlay in de
plaats kwam, heeft in beide matches schit
terend gespeeld en een zeer groot aandeel in
de overwinningen gehad. Feenan is een ach
terspeler, voor wien Sunderland aan het be
gin van. het vorige seizoen 5000 pond betaald
heeft, Jordan is juist dezer dagen van Wol
verhampton naar Crystal Palace verkocht en
Dunne is de ex-Sheffield United en Arsenal-
middenvoor.
Ook onze politie heeft thans een Neder-
landsch elftal, dat op 1:2 Juni in het Gemeen
te Sportpark te Beverwijk tegen het volle
dige eerste elftal van de Kennemers zal uit
komen. Wanneer men zulk een sterke tegen
partij als deze tweede klasser met succes wil
bekampen, moeten de mannen van de Her
mandad toch zelf ook over een degelijk sa
mengesteld team de beschikking hebben en
inderdaad is dat dan ook het geval. Ver
schillende eerste en tweede klasse K.N.V.B.-
spelers zijn van de partij en de ploeg ziet er
als volgt uit:
Peeters (A.P.G.S.); Karei Haak (Stormvo
gels) en Van der Mey (Bloemendaal)Huur
man, Jan Halle (Go ahead) en Remeyer (Go-
ahead); Vergunst, Trienen (B.V.V.), de
Vries. Jan de Kreek (Go-ahead) en v. d.
Kamp A.G.O.V.V.)
Ongetwijfeld zal dit elftal den Kennemers
het vuur na aan de schenen leggen en het
Beverwij ksche publiek zal van een spannen-
den strijd getuige kunnen zijn. Misschien
zien we dan wel binnenkort onze politieman
nen tegen de Engelsehe Bobbies in het veld
komen, zoo al niet in het Wembley Stadium,
dan toch in Londen.
In het Stade Pershing te Parijs heeft men
een nieuwtje op athletiek-gebied met tot
tevredenheid voerende resultaten geprobeerd.
Teneinde tijd uit te sparen werd de sintel-
baan niet, zooals gebruikelijk, met een hand
roller bewerkt, doch men bevestigde na
elkaar een rolbezem en een zwaren roller
achter een lichte motorfiets, waardoor de
baan in een minimum van tijd weer op orde
gebracht werd en zelfs de athleten, die na
een lange afstandnummer de binnenbaan
lootten voor een sprint, niet gehandicapt
waren door voetstappen en oneffenheden,
door hun voorgangers veroorzaakt.
Misschien kan deze eenvoudige en tijd be
sparende uitvinding ook op onze. helaas te
weinig in aantal zijnde, sintelbanen met
succes worden aangewend.
Vader door zijn zoons gedood.
Bij een twist in het gezin van den
invaliden mijnwerker J. B. te Chè-
vremont hebben twee zoons zulk een
hoogloopende ruzie met hun vader
gekregen, dat zij dezen laatst een
slag met een stoel op het hoofd ga
ven. De man zakte in elkaar en over
leed na enkele oogenblikken. De beide
zoons zijn gearresteerd.
VEEMARKT ROTTERDAM.
Aanvoer totaal 1521. Vette runderen 538,
vette kalveren 225, nuchtere kalveren 10,
schapen en lammeren 117, varkens 497, zuig-
lammeren 134.
Vette koeien 76, prijzen per K.G. Ie kwali
teit 68, 2e kw. 5462; vette ossen 72, le kw.
66; 2e kw. 52^-62; vette kalveren 80, le kw.
65, 2e kw. 45 tot 50; varkens (levend gewicht)
48, le kw. 47, 3e kw- 46, schapen 52, le kw.
46, 3e kw. 36.
Schaper 35, prijzen per stuk, le kw. 28, 2e
kw. 23; zuiglammeren 16, le kw. 13, 2e kw. 9
Vette koeien en ossen, aanvoer: iets rui
mer, handel: redelijk, prijzen: prijzen koeien
duurder, ossen onveranderd.
Vette kalveren, aanvoer: gewoon, handel:
kalm, prijzen: als v. week.
Schapen en lammeren, aanvoer: als v.
week, handel: matig, prijzen als v. week
Dinsdag.
Varkens, aanvoer: aanv. kleiner; handel:
tamelijk, prijzen: als v. week.
Zuiglammeren aanvoer: ruimer, handel:
vlot; prijzen: iets lager.
BURGERLIJKE STAND
HAARLEM, 7 Juni.
Bevallen 3 Juni: G. M. de Jongv. Eist, z.;
4 Juni: H. Jongbloed—v. Rooijen, d.; 5 Juni:
M. KleinhoutGablitz, z.; F. D. Zwankhuizen
Fermie, d.; J. W. PetersBruijns, z.; G. M.
v. d. VeldtMilatz, z.; 6 Juni: T.v. d. Wate
renElzinga, z.; C. A. J. J. Fauth—Kohier, z.;
M. P. v. d. Sluis—Wielart. d.; M. L. Bornde
Ridder, z.; H. J. Fijnheer—Bogaards, z.; C.
HoogedoornStoute, z.; 7. Juni: J. Jongejan
v. Dijk, d.
T*
:?V4
-3
Hï«V .4
'V aL'f &M.
Antogirotoestel verongelukt.
Beide inzittenden ongedeerd.
Vliegongeluk op Waalhaven.
Zondagmiddag is het autogiro-vliegtuig
P.H.-A.R.A. van den heer van der Velde bij
het opstijgen van het vliegveld Waalhaven,
vermoedelijk door oneffenheid van het ter
rein, verongelukt.
Vlak voor den start moeten, zooals bekend,
de wieken opgedraaid worden, het toestel
maakte, nog voordaat het van den grond los
was, plotseling slagzij, waardoor een van de
wieken met den grond in aanraking kwam.
Het vrij teere toestelletje werd grootendeels
vernield. Vooral de achter-stabilo is ernstig
beschadigd.
De heer van der Velde, bleef, evenals zijn
echtgenoote, die met hem in het toestel zat.
geheel ongedeerd.
VERKEERSONGELUKKEN MET
DOODELIJKEN AFLOOP.
Vannacht omstreeks kwart voor vier werd
de politie te Driebergen verwittigd, dat er
op den rijksstraatweg, hoek Buntlaan een
motorrijwiel tegen een boom was gereden
en dat de berijder dood over het vernielde
voertuig lag.
Het bleek, dat de man de 28-jarige N. J. S.
uit Maartensdijk, komende uit de richting
Doorn met groote vaart tegen den boom was
gereden en op slag gedood moet zijn geweest.
Het lijk is naar het baarhuisje overge
bracht.
Zondagavond is de 13-jarige A. Vei'wijme-
ren, toen hij aan het Liesbosch te Princen-
hage op het fietspad reed komen te vallen.
De jongen kwam juist op den grooten rij
weg terecht en werd door een autobus over
reden. Met een ernstige hersenschudding
werd hij naar het St.. Ignatius ziekenhuis te
Breda overgebracht. Vanmorgen is hij aan de
bekomen verwondingen overleden.
Tragisch einde van een school
reisje.
Twaalf meisjes verdronken.
Nabij het Roemeensche plaatsje Crainova is
een boot, waarmede twaalf meisjes een school
reisje maakten, omgeslagen, tengevolge waar
van alle inzittenden verdronken. Een andere
boot met 25 schoolmeisjes wordt tot nu toe
vermist.
Te Dublin is een wedstrijd voor postduiven gehouden, die men de „Duiven-Derby" heeft
gedoopt. Er namen niet minder dan dertigduizend gevleugelde mededingers aan deel.
Transferovereenkomst met
Duitschland.
's GRAVENHAGE, 7 Juni. Omtrent üe
nieuwe transferovereenkomst met Duitschland
voor het jaar, loopende van 1 Juli 1937 tot en
met 30 Juni 1938, welke op 1 Juni j.l. te 's Gra-
venhage werd onderteekend, wordt van offiee-
le zijde o.a. het volgende medegedeeld:
Het in guldens uit te betalen gedeelte blijft
ongewijzigd. Om deze uitbetalingen te kun
nen voortzetten zal het wederom noodzakelijk
zijn, evenals zulks bij vorige regelingen het ge
val is geweest, bepaalde '"orderingen geheel of
gedeeltelijk van de regeling uit te sluiten.
Indien de beschikbare gelden niet toerei
kend zullen blijken, zal voorts op dividenden,
welke voor het eerst sinds den aanvang van
het Duitsch transfermoratorium (1 Juli 1933)
gedeclareerd worden, de uitbetaling in gul
dens verminderd worden of achterwege blij
ven. De eventueel dientengevolge niet overge
maakte bedragen zullen de rechthebbenden
evenwel in dat geval binnen Duitschland voor
daarvoor in aanmerking komende doeleinden
kunnen gebruiken.
Ook ten opzichte van het gedeelte, dat bo
ven het in guldens te betalen gedeelte tot dus
verre in Hollandmark A en/of toonder-
chèques B werd uitgekeerd, is de regeling niet
gewijzigd.
De gebruiksmogelijkheden van aan rechts
personen toebehoorende Hollandmark A zijn
eenigszins uitgebreid. In dien zin, dat zij ook
voor andere dan zakenreizen kunnen
worden gebruikt en wel door de firmanten,
bestuurderen en commissarissen dezer rechts
personen en hunne familieleden.
Maatregelen zijn genomen teneinde het
tijdsverloop te verkorten, gelegen tusschen
den dag van storting van de onder de rege
ling vallende kapitaalopbrengsten en de uit
betaling van het guldensgedeelte. Bovendien
is een regeling getroffen, waardoor de be
schikbaarstelling van Hollandmark A en toon
dercheques B, voor het zoover betreft vorde
ringen uit effecten, in het algemeen op of al
thans zeer kort na den vervaldag, zal kunnen
geschieden.
Het voor alle vorderingen met een nominale
waarde vastgestelde maximum van 5 Va pet.
's jaars zal voortaan eveneens voor de Dawes-
obligatiën gelden.
Ten overvloede zij nog opgemerkt, dat even
als onder de vroegere transferovereenkomsten
geen enkele Nederlandsche sehuldeischer ver
plicht is van de voor hem in die overeenkomst
bedongen voordeelen gebruik te maken, in
dien hij de daaraan eveneens verbonden na-
deelen te groot acht. In dat geval blijven zijn
rechten tegenover zijn Duitsche schuldenaren
geheel onverkort en valt hij onder de Duit
sche wettelijke bepalingen, waarop het tranr-
termoratorium berust.
Otto von Habsburg in het
Nationalistische Spanje.
Ook ex-keizerin Zila vertoefde er
eenigen tijd.
Te SAN SEBASTIAN bevestigt men, dat
Aartshertog Otto von Habsburg zich sedert
vescheidene dagen in het door de rechtschen
bezette deel van Spanje bevindt. Hij reist in
cognito. Ook ex-keizerin Zita is naar Spanje
gekomen, doch weer vertrokken. De Aartsher
tog heeft dagelijks een bezoek gebracht aan
zijn oom, Gaetan de Bourbon Parma, die kort
geleden aan het Baskische front gewond werd
en in een ziekenhuis te San Ignacio verpleegd
wordt. Ook heeft de aartshertog een bezoek
gebracht aan de haven Lequeito, waar hij een
deel van zijn jeugd heeft doorgebracht.
Bruinkool in Abessynië.
Ontdekking in het Omodal.
ROME, 6 Juni (Havas). Uit Addis Abeba
wordt gemeld, dat in het Omodal in Gallas
Sidamo twee bruinkoollagen van ongeveer
1000 meter lengte en 400 meter breedte ont
dekt zijn. Men heeft den indruk hier met uit
stekende brandstof te doen te hebben.
aan het woord.
Voor den inhoud dezer rubriek stelt de
Redactie zich niet ver antivoor délijk.
Van ingezonden stukken, geplaatst of niet
geplaatst, wordt de kopij den inzender niet
teruggegeven.
De geschiedenis van
vogels'.
„Storm-
Geachte Redactie,
Eere wien eere toekomt.
Uw geschiedschrijver is niet geheel juist ge
weest, toen hij de oprichting van „Storm
vogels" aan de vergetelheid trachtte te ont
rukken. De toedracht is wel eenigszins anders.
Eenige jongelui onder aanvoering van Kees
Nuyens en Bram Schneider hadden aange
nomen een „friendly game" in Zaandam te
spelen. Het weer was verre van fraai en toen
een naam voor de combinatie moest worden
gezocht was deze spoedig en logisch gevonden:
.Stormvogels".
Bij ditzelfde groepje jongelui nu rijpte de
gedachte, een vereeniging te vormen; besloten
werd Zondag 2 Juni 1912 in het zaaltje Van
den Outenaar bijeen te komen..
Nuyens en Schneider wendden zich eenige
dagen vóór deze vergadering tot twee inge
zetenen, die onmiddellijk bereid waren het
plan te steunen. Eén daarvan was Jan Michels.
En hij heeft woord gehouden.
Indien mijn geheugen mij niet in den steek
laat, was het eerste bestuur als volgt samen
gesteld: Jac. Stolp (overleden) voorzitter, C.
Nuyens, secretaris, J. Michels, penningmeester,
G. Schuitenmaker Jr. en J. M. v. d. Jlas.
De grootste moeilijkheid, het terrein, was
na eenig zoeken spoedig opgelost, dank zij de
meer dan buitengewone medewerking van de
Gebroeders Gerrits, bij de ouderen zoo wel
bekend.
Ook de donateurs, later leden, stroomden
spoedig toe, vooral door de vele successen der
jonge vereeniging.
Uit dien begintijd zouden vele verhalen zijn
te vergaren.. De voorzitter, de onvergetelijke,
gemoedelijke Jac. Stolp, maakte vele foto's.
Oudere leden hebben deze nog in hun bezit.
Wie neemt het initiatief om alle materiaal
uit het leven van Stormvogels eens te ver
zamelen? De plaats, welke Stormvogels in
IJmuiden heeft ingenomen is toch wel een
gedenkboek waard.
EEN STORMVOGEL.
Onze Sportmedewerker te IJmuiden
schrijft hierover het volgende:
Veel verschilt deze lezing niet met die van
ons. Wij schreven, dat de grondslagen van
„Stormvogels" gelegd werden na een reisje,
dat een elftal van op IJmuiden wonende voet
ballers naar Zaandam maakte en de inzender
bevestigt dat.
Het verschil zit in hoofdzaak hierin, dat
de inzender meent, dat Michels niet zoozeer
aan de voorbereidingen heeft medegewerkt.
Onze zegsman, die van zeer nabij de oprich
ting' heeft medegemaakt, deelde ons echter
mede, dat Michels reeds vóór de oprichtings
vergadering „achter de schermen" gewerkt
had en al heeft mogelijk op de oproepings-
kaart tot bijwoning der oprichtingsvergade
ring Michels' naam niet gestaan hij was
nu eenmaal iemand, die steeds bescheiden op
den achtergrond bleef hij kan gevoeglijk
als de „motor" beschouwd worden, zoo zelfs
dat de door den inzender genoemde speler
Schneider in het jubileum-nummer van 1932
schreef: „De hoogste lof moet daarbij ge
bracht worden aan de nagedachtenis van den
heer J. Michels, zonder wien de zaak zeker niet
tot stand zou zijn gekomen".
Overigens nemen we er gaarne nota van,
dat ook de inzender weet te waardeeren, wat
Michels voor Stormvogels gedaan heeft.
Verder schrijft de inzender, dat Stormvogels
niet op 1 Juni, doch op 2 Juni werd opgericht.
We nemen ook hier gaarne nota van, doch
willen opmerken, dat op alle briefhoofden,
enveloppen, lidmaatschapkaarten enz. van
Stormvogels vermeld staat, dat de vereeniging
1 Juni 1912 is opgericht.
In een vorige kroniek hebben wij reeds van
den Levensroman van Dr. H. Colijn met een
enkel woord gerept. Rudolf van Reest, als
auteur op het boek .vermeld, blijkt een pseu
doniem te zijn van een schrijver, van Spron
gen, wiens werkelijke naam den meesten lezers
denkelijk even weinig bekend geklonken zal
hebben. Hetgeen aan de waarde van zijn werk
niets toe of afdoet. In ieder geval heeft hij
iets geleverd dat in onze lectuur een te
waardeeren afwisseling gebracht heeft niet
alleen, maar daarin vrijwel afgezonderd staat
en van de warmte, waarmee het geschreven
werd iets meedeelt aan de lezers, ook zij die
niet in de speciale levenssfeer van den held
en zijn biograaf gewend zijn te ademen. Dat
ook dezen bij wijlen ontroerd konden worden
door den soberen ernst waarmee gewichtige
problemen door Colijn als jonge man reeds
werden opgelost, pleit evenzeer voor het ta
lent van den verteller, al moet daarbij dade
lijk erkend worden dat alleen een geestver
want van den staatsman diens leven op zoo
danige wijze kon beschrijven. Het is in de
vorige maand gebleken dat, ook buiten den
eigen engeren kring, voor zeer vele Nederlan
ders Dr. Colijn °en aantrekkelijke en bewon
derenswaardige figuur is. Voor hen maar
vooral ooi- - anderen, die in levensbe
schouwing zooal niet tegenover hem, dan al
licht langs hem heen leven, kan de lectuur
profijtelijk zijn. Nog afgezien van de roman
tiek die in een leven besloten ligt, dat in een
boerengezin en bij den troep in Kampen zijn
oorsprong en in de positie van eersten raads
man van de Kroon zijn apotheose vindt, zal
het hun meer dan gewone belangstelling in
boezemen te vernemen hoe een sterk karakter
in zijn bestaan het matêrieele met het imma-
terieele vermocht te verzoenen. Een conflict
dat in oneindige variatie bij ieder menseh, die
niet al te gelijkvloersch leeft, en telkens weer,
zich voordoet. Het zóó op te lossen als Colijn
deed is niet iedereen mogelijk noch algemeen
gewenscht, zoo geboorte en omstandigheden
er niet toe dringen. Mogen wij voor Colijn-
imitatie gespaard blijven doch van de echt
heid in deze figuur voluit genieten en haar
in den levensroman bewonderen. Er valt voor
een ieder wat op te steken uit het boek, dat
door de Baarnsche Uitgevers Bosch en Keu-
ning, goed verzorgd en met aardige illustra
ties naar foto's versierd, de wereld werd in
gezonden.
Over gelijkvloerschheid gesproken. Wat is
de aantrekkelijkheid daarvan voor boeken-
schrijvers, die uit den aard van hun bezigheid
toch van de geestelijke onwaarde ervan over
tuigd zouden moeten zijn. Wie veel leest, komt
vaak voor die raadsels te staan. Te moeilijker
op te lossen als de behandelde stof hoogst ern
stig en de schrijver onweerlegbaar een man
van talent is. Ik zeg niet, dat ik vroeger ge
lezen gedichten van Willem van lependaal alle
even voortreffelijk vond, maar daar waren er
toch bij die den schrijver boven zijn .lezers
en niet daarbeneden plaatsten. Waarbij een
soms rauwe woordkeus niet belette den dich
ter te herkennen. Maar ik moet bekennen dat
drie honderd pagina's van zijn verhalend
proza mij te machtig zijn en dat ik ze uit
sluitend uit puur plichtsgevoel heb doorge
werkt. Noch rauwkost noch rauwe kost kun
nen mij bekoren en ik vrees, dat in beide het
de opzettelijkheid is dieme hindert.
Kluivenduikers Doedeldans
is de titel, die men niet direct ongezocht zal
noemen, al wordt hij in den loop van het ver
haal recht duidelijk, van een oorlogsverhaal
door Van lependaal bij de uitgeverij ,,'t Licht
schip" te Antwerpen in het licht gezonden.
Na „Le Feu" van Barbusse komt het wat laat,
al zal dat Fransehe boek wel een diepen in
druk op den Hollandschen schrijver gemaakt
hebben. Het is echter weer heel wat anders,
al is er verwantschap. Een jonge Hollander
maakt een deel van den oorlog van '14-'18
mee bij een Engelsehe legerafdeeling in Vlaan
deren, wordt goede maats met een paar
Engelsehe en Schotsche soldaten, passeert een
week verlof met ze in Londen en ondergaat
met hen later de hevigste misères van den
loopgraven-oorlog, van trommelvuur en lucht
aanval, waarbij vrienden en vijanden om hem
heen sterven als ratten. Dat alles vertelt Van
lependaal in een bijna onafgebroken dialoog
vorm, waarin ook de Engelschen en Schotten
een ongekuischt Hollandsch praten, waarbij
de bekende blozende huzaar op een afstand
staat. Op den duur wordt die opzettelijke vrij
postigheid hinderlijk. Ze belet zelfs het fijnere
gehalte eener beelding, hier en daar in den
groven bajerd opduikend, naar behooren te
waardeeren. Van lependaal flirt voortdurend
met zijn grofheid en dat is jammer. Zijn le
vensopvatting brengt dat misschien zoo mee,
wanneer die tenslotte is uitgedrukt in de motto
regels die zijn werk openen:
„Schuur je bast niet aan de ruif
Om droog voer, maar duik de kluif!
Kies de maalstroomOok een biet
Of je boven komt of niet.
Het is de heroïek van wie zijn ankers kwijt
is. Dat lijkt heel treurig want de schrijver,
nogmaals, is een talent. „Ook een biet"
zal zijn eenig antwoord daarop zijn.
Hoeveel minder zorg baart ons de heer
Melis Stoke, die in zijn roman „De Hoogwaar-
digen" (Den Haag Leopold's U.M.) niets an
ders beoogt dan zijn lezers eenigszins te
amuseeren met een verhaal, dat even on
waarschijnlijk als grappig is. De heer Mr.
Andreas Blauwvoet de Bie heeft zijn millioe-
nen-vermogen vermaakt aan de jonge doch
ter van zijn huishoudster en het beheer ervan
opgedragen aan het door hem gestichte „Ge
nootschap tot bevordering van de selectieve
voortplanting van Hoogwaardigen". Genoemd
genootschap zal zich hebben te belasten met
een zorgvuldige opvoeding van de jonge da
me in quaestie en hebben toe te zien dat een
door haar te sluiten huwelijk aan de doel
stelling van het Genootschap beantwoordt. Dé
heeren en dames van het Genootschap aan
vaarden met ijver de opdracht ter opvoeding
zoowel als die tot het millioenenbeheer en con-
stitueeren zich in commissies en subcommis-
cies om zich van al die opdrachten naar be
hooren te kunnen kwijten.
Hoe verzint een mensch het!
Dat al dat fraais tot een hoogst amusant
gekonkel en geknoei onder de Hoogwaardigen
aanleiding geeft spreekt vanzelf. De jeugdige
erfgename weet aanvankelijk van niets en
toont zich later weinig toeschietelijk om als
proefkonijn der eugenetiek op te treden, te
minder daar ze al in stilte verloofd is en de
vreemde handelingen des Genootschaps wel
gelooft. De amusante onzin, door Melis Stoke
over het probleem der selectieve voortplanting
bij elkaar gezocht, laat zich niet navertellen
zonder de verrassing te verraden, die de schrij
ver voor het slot van zijn verhaal bewaarde.
Laat mij dus mogen volstaan met den lezers
die zich een paar uur amuseeren willen de
lezing van Hoogwaardigen aan te bevelen. Het
is geen litteraire kunst met een hoofdletter
doch het bevat zoo en passant een aardige
dosis menschkundigheid, die de schrijver als
in een vroolijke bui tusschen den onzin door-
gestrooid heeft.
Van den uitgever Querido ontvingen wij
Siegfried van Praag, Minnares in ongenade
(Madame de Mailly) roman 257 pag. en
Jan Romeien, Het onvoltooid verleden. Kul-
tuurhistorische studies. 271 pag.
J. H. DE BOIS
