Patiënten in vier dorpen
De vergiftiging te Harenkarspel
Verschijnselen van niet te
ernstigen aard
Eischen voor Rijwiel-
achterlichten.
Keuringseischen voor
koplantaarns.
DONDERDAG 12 AUGUSTUS 1937
Vleeschvoorraad in
beslag genomen
Het alarmeerende bericht, dat in
ongeveer veertig gezinnen in Haren
karspel vergiftigingsgevallen zich
hadden voorgedaan was oorzaak,
dat wij Woensdagmiddag een bezoek
hebben gebracht aan die gemeente.
Het bleek ons echter al spoedig, dat
niet in Harenkarspel en in de buurt
schap Kalverdijk de meeste vergif
tigingsgevallen voorkwamen, maar in
de dorpen Warmenhuizen, Dirkshorn
en Kerkebuurt. Hoe talrijk deze ge
vallen zijn is nog steeds niet bekend,
want wel is de vergiftiging in onge
veer veertig gezinnen geconstateerd,
maar daarnaast zijn er gezinnen,
waarvan de bewoners het bed moe
ten houden, maar die het nog niet
de moeite waard hebben gevonden
om den dokter te waarschuwen.
Zoo zijn wij we zouden een paar wille
keurige patiënten opzoeken, bij de familie
Molenaar te Kalverdijk geweest, waar de
man en de vrouw vrij ernstig ziek liggen.
Vooral de vrouw leed aan hevige pijnen en
had hooge koortsen.
De heer Molenaar vertelde ons, dat hij zich
Dinsdagmiddag plotseling niet lekker voelde.
Rillingen over het geheele lichaam en pijn
in de ledematen deden hem besluiten, on
der den wol te kruipen en rustig af te wach
ten, tot het beter zou worden. En hij dacht
er niet aan, om medische hulp in te roepen...
„Zoo erg is het nog niet", meende hij. Hoe-
velen zullen er net zoo over denken als de
heer Molenaar?
Een onderhoud met Dr. Groenhart.
Toen wij naar Harenkarspel reden, wees
niets er op, dat daar zoovele patiënten zou
den zijn. Overal heerschte rust en nergens
zagen wij groepjes, die „het geval" bespra
ken. Een landarbeider, dien wij tegenkwa
men, vroegen we, waar en in welke gezinnen
zich de vergiftigingsverschijnselen voorde
den. ,.We konden maar ergens willekeurig
aanbellen, zooveel lagen er te bed", was zijn
antwoord.
Gelukkig was het niet zóó erg. hetgeen ook
al spoedig bleek uit een onderhoud, dat we
hadden met dr. Groenhart uit Dirkshorn.
Dr. Groenhart durfde zich niet positief uit
laten over een vleeschvergiftiging, omdat
het vergiftigingsverschijnsel in het vleesch
nog niet geconstateerd was. Wel was het
vleesch van de geslachte koe van slager van
D. in beslag genomen en opgezonden naar
het Centraal Laboratorium in Utrecht, maar
of het vleesch vergiftigd is en zoo ja, in wel
ken graad, is nog onbekend.
„Inmiddels is voor mij aldus dr. Groen
hart de oorzaak niet zoo belangrijk als de
gevolgen, waarmede ik nu al eenige dagen
bezig ben. Want telkens weer word ik op
gebeld door nieuwe patiënten. Leek het er
in den aanvang op. dat de vergiftiging slechts
tot een kleinen kring in Harenkarspel be
perkt zou blijven, thans zijn de gevallen
uitgebreid tot de geheele buurt van vier
dorpen en met het uur stijgt het aantal pa-
tienten, terwijl de toestand van de nieuwe
patiënten in den regel ook ernstiger is".
De dokter hoopte echter, dat de vergifti
ging van voorbijgaanden aard zou zijn en
deelde tenslotte nog mede, dat over het al
gemeen de verschijnselen van niet te ernsti
gen aard zijn.
Bij slager van D.
Wij zijn vervolgens op bezoek geweest bij
slager van D., die in de Kerkebuurt woont.
De slager bleek zeer verontwaardigd te zijn
over alles, wat men de laatste dagen van
hem verteld had en hij, zoowel als zijn vrouw,
waren zeer terneergeslagen over de kwade
geruchten, die overal de ronde deden. „Het
vleesch is toch direct, nadat ik de koe ge
slacht had, goedgekeurd door den keur
meester. Wat kan ik er nu verder toch aan
doen?" riep de heer van D. in vertwijfeling
uit. En even later vervolgde hij:
„Zooals altijd had hij voor de kermis een
best koebeest geslacht en dit op de gebrui
kelijke wijze laten keuren door den keur
meester uit Schagen, den heer Wester, die
Twee slachoffers bij het landen
van een vliegtuig.
Door het toestel meegesleurd..
Geen levensgevaarlijke verwondingen.
Woensdagochtend is op Soesterbergbij het
landen van een S. 4-toestel een ernstig onge
luk gebeurd.
De adspirant-offieieren, leerling-vliegers
Simons en Van der Zee, waren omstreeks tien
uur op het landingsterrein bezig met het uit
leggen van landingslappen. Zij hebben het
toestel, dat achter hen wilde landen, niet ge
hoord. Ook de vlieger, sergeant-leerling-
vlieger van Breughel, heeft hen niet of te laat
opgemerkt. Beiden werden door het toestel,
dat nog een snelheid had van 80 K.M. meege
sleurd en daarna weggeslingerd. Bewusteloos
bleven zij liggen. Toen de vlieger uit het toe
stel klom en zijn collega's bewusteloos zag
liggen, geraakte hij eveneens buiten kennis.
De geneeskundige dienst was spoedig ter
plaatse en bracht de slachtoffers naar het
hospitaal op het vliegkamp, waar het bewust
zijn spoedig terugkeerde.
Uit het onderzoek bleek, dat de slachtoffers
geen levensgevaarlijke verwondingen hebben
opgeloopen. Simons klaagde over pijn in den
nek. terwijl Van der Zee waarschijnlijk zijn
linkerhand zal moeten missen. Laatstgenoem
de is naar het hospitaal te Utrecht overge
bracht.
na de keuring al het vleesch van den be-»
kenden blauwen stempel voorzag.
Zijn gezin en hij zelf hadden eveneens
van het vleesch gebruikt en niemand was
ziek geworden„En waarom mij de schuld er
van te geven", aldus de slager. „Er zijn ge
noeg menschen in het dorp, die nooit vleesch
van mij koopen en die ook ziek zijn. 't lijkt
wel een besmettelijke ziekte", zoo besloot de
heer van D. zijn relaas.
Toen de eerste verschijnselen zich voorde
den, heeft Dr. Groenhart den burgemeester,
den heer Nolet, gewaarschuwd, waarop de
veearts, de heer Wester uit Schagen, met de
politie een zeer uitgebreid onderzoek bij
den slager heeft ingesteld. Er werd echter
niets gevonden, dat op een frauduleuze
slachting wees, terwijl de aanwezige voor
raad goedgekeurd was.
Dat men in de eerste plaats bij genoem
den slager een onderzoek ingesteld heeft,
vindt zijn oorzak in het feit, dat daar een
noodslachtplaats is gevestigd en voorts dat
door vele patiënten van dezen slager het
vleesch was betrokken.
Intusschen is de geheele vleeschvoorraad
bij hem in beslag genomen.
Het onderzoek wordt nog steeds uitge
breid en algemeen verwacht men, dat er nog
meer vergiftigingsgevallen in deze streek
aan het licht zullen komen.
Geen vleeschvergiftiging?
„Het Volk" vestigt er de aandacht op, dat
de ziekte-verschijnselen zich reeds in het
begin van de vorige week hebben voorgedaan,
terwijl het vleesch pas Zondag is genuttigd.
Ook zijn menschen ziek geworden, die in het
geheel geen vleesch hebben genuttigd. De
mogelijkheid bestaat dus ook, dat de oorzaak
der ziekteverschijnselen niet in het nuttigen
van het vleesch van slager van D. is gelegen.
Poolsche parachutespringers in
actie.
Demonstraties op het vliegveld Ypenburg.
Het was Woensdagmiddag zeer druk op het
sportvliegveld Ypenburg. De belangstelling
was te danken aan de aangekondigde spring-
demonstraties van Poolsche luchtverkenners,
welke volkomen geslaagd zijn.
De PH.-A.F.I., een oude Fokker bracht drie
Poolsche springers en den leider van de Pool
sche luchtverkenners, den heer Derengowski,
naar boven.
Onder groote spanning van de duizenden
toeschouwers sprong na eenigen tijd nummer
één uit het toestel, voor het maken van een
proef of doelsprong in de midden op het
veld getrokken cirkel van 50 M. diameter. Het
valscherm ging vlug open en de padvinder
kwam precies op de bestemde plaats neer.
Spoedig daarop sprongen .de beide anderen
uit het toestel. Dat gebeurde ongeveer gelijk
tijdig, de laatste talmde met het openen
van zijn parachute en viel eerst een heel eind,
geheel volgens afspraak.
De drie luchtverkenners maakten met
auto's een eererondje voor de toeschouwers.
Zij wei-den luide toegejuicht en toegewuifd
voor hun belangwekkende demonstratie.
Ook een Duitscher, de heer Kohnke/wien de
minister van Waterstaat had toegestaan een
parachutesprong te maken, ging met een Ti-
germoth, bestuurd door den heer Asjes, de
lucht in. Hij maakte een sprong van 400 me
ter, geheel volgens de regels van de para
chutekunst.
Thans door den Minister van
Waterstaat gepubliceerd.
De minister van Waterstaat heeft
voor rijwielachterlichten met reflec
tor thans de keurïngseischen vastge
steld. Zooals men weet, moeten op
1 Januari 1938 alle fietsen van een
rood achterlicht zijn voorzien.
Aan deze eisöheh is het volgende ont
leend:
Op het huis van achterlichten moeten zijn
aangebracht:
Een in Nederland ingeschreven fabrieks-
of handelsmerk, en een aanduiding van het
type, indien meer dan één type van het
zelfde fabrieks- of handelsmerk wordt voor
zien.
Opschriften en aanduidingen moeten duur
zaam en bij geheel gemonteerd achterlicht
goed leesbaar zijn.
Achterlichten moeten zoo zijn samengesteld,
dat een goede werking verzekerd is en blijft
en mogen ten aanzien van de constructie of
de uitvoering geen ernstige aanwijsbare ge
breken vertoonen.
Het glas of ander lichtdoorlatend gedeelte
moest vast zijn verbonden met:
Den spiegel, indien een dergelijk onderdeel
aanwezig is; het huis van het achterlicht,
indien geen spiegel aanwezig is.
Achterlichten moeten zoodanig zijn inge
richt, dat zij op het witte gedeelte van het
achterspatbord en niet hooger dan 0.60 M.
boven het wegdek gemakkelijk dusdanig kun
nen worden bevestigd, dat de optische as van
het achterlicht horizontaal en evenwijdig aan
het vlak van het achterwiel is.
Zij moeten druipwaterdieht zijn.
De kleur van het lichtdoorlatend gedeelte
van de achterlichten moet rood zijn.
Ale onderdeelen van het optische systeem
moeten van niet roestend materiaal zijn ver
vaardigd.
Verdere onderdeelen moeten, indien zij uit
roestend materiaal bestaan, deugdelijk tegen
roesten gevrijwaard zijn.
Door den minister van Waterstaat zullen
tot wederopzegging worden goedgekeurd die
soorten van achterlichten, ten aanzien
waarvan wordt overgelegd een verklaring van
de N.V. tot keuring van eleetrotechnische
materialen te Arnhem, inhoudende, dat de
soort aan de genoemde eischen voldoet.
De achterlichten, behoorende tot een dooi
den minister goedgekeurde soort, zullen voor
zien moeten zijn van een merk, bestaande uit
het woord „rijikskeur" alsmede een door den
minister van Waterstaat op te geven volg
nummer, een en ander aan te brengen op de
door of vanwege dien minister aan te geven
wijze.
KAN
Wij kennen hem omdat hij geen hoed draagt.
Wij houden van hem omdat hij zoo sportief is.
Wij bewonderen hem omdat hij zijn staatsrecht zoo goed
kent.
Wij nemen onzen hoed voor hém af omdat hii Staatsraad is
Wij vinden hem aardig, omdat hij net doet of hij ons aardig
vindt.
Geen hoed dragen, sportief zijn en toch staatsraad zijn.
WAT KAN KAN KAN KAN ALLEEN.
Slachtoffer van een voorrangsweg
Wielrijder door auto ernstig gewond.
De 55-jarige wielrijder W. G. Sch. is Woens
dagmiddag op weg naar zijn woning te Beek,
op den rijksweg, welke een voorrangsweg is,
bij het kruispunt Geverik—Geulle door een
personenauto aangereden en tegen den grond
gesmakt. Met een hersenschudding en een
sehedelbasisfractuur is het slachtoffer naar
het ziekenhuis te Sittard vervoerd.
De toestand van den ongelukkige is zorg
wekkend.
De beteekenis van den
Volkenbond.
Jongerenconferentie te Zeist.
's-GRAVENHAGE, 11 Augustus. De Ver-
eeniging voor Volkenbond en Vrede organi
seert, naar reeds eerder is medegedeeld, in
overleg met de voornaamste organisaties van
jongeren hier te lande, van Donderdag 2 tot
Zaterdag 4 September op het landgoed
Woudschoten bij Zeist een zomerconferentie
van jongeren over den Volkenbond.
De voorzitter der Vereeniging voor Volken
bond en Vrede, mr. J. C. A. Everwijn, heeft
dezer dagen bet doel van deze bijeenkomst
toegelicht.
De vereeniging richt zich door deze confe
rentie tot de jongeren, d.w.z. tot de categorie
van 1830 jaar en de bedoeling is, hun aan
dacht te vragen en hun belangstelling op
te wekken voor den Volkenbond. Propaganda
voor den Volkenbond is niet het doel van
deze conferentie. Al heeft de Volkenbond
dan velen teleurgesteld, een feit is, dat hij
bestaat en dat een vereeniging in dit ver
band nimmer tevoren bestaan heeft. Voor
zichtigheid in de beoordeeling van een in
stituut, dat eerst 18 jaar bestaat, lijkt mr.
Ever wijn geboden.
Tal van jongerenorganisaties nemen aan
de conferentie deel, waaronder Het Eucu-
menisch Jeugdcomité, de A.J.C., het Natio
naal Jongeren Verbond, de Vrijz.-Democra-
tische Jongeren, de Jongeren Vredesorgani
satie, de Ned. Chr. Studenten Vereeniging,
de Vrijz. Christelijke jeugdcentrale. en Ka
tholieke en Calvinistische studentenorgani
saties. Voor zoover de plaatsruimte het toe
laat kunnen ook ongeorganiseerde jongeren
aan de conferentie deelnemen.
Mt'. J. C. A. Everwijn zal de bijeenkomst
openen en sluiten.
Donderdagmiddag 2 September zal prof.
Jhr. mr. dr. W. J. M. van Eysinga, rechter in
het permanente hof van Internationale
Justitie het onderwerp: ..Grondgedachte van
den Volkenbond" inleiden.
Tot de overige sprekers, die de volgende
dagen aan het woord - komen bebooren:
prof. mr. J. H. W. Verzi.il. mr. H. Willemse
mr. J. C. Baak, die bovendien de besprekin
gen zal leiden en mr. R. Regout S. J.
Legervliegtuig bij noodlanding
vernield.
Inzittende licht gewond.
Het legervliegtuig 590 uit Soesterberg, be
stuurd door den tweeden luitenant Bierema
en met Sergeant Hoebee als waarnemer, heeft
Woensdag bij Wageningen een noodlanding
moeten maken, waarbij het toestel geheel
werd vernield. Luitenant Bierema bleef on
gedeerd, de heer Hoebee kreeg lichte verwon
dingen.
Luitenant Bierema verklaarde over de oor
zaak van het ongeval, dat hij boven den Wa-
geningscheberg zoodanig in den nevel zat, dat
hij een noodlanding wilde maken. Bij het ter
rein zoeken bleek vlak boven den grond een
nevelwolk te hangen, waardoor hij bij het
neerkomen .met den vleugel den grond raakte.
SMOKKELAARS IN DE VAL GELOOPEN.
Gisternacht zijn in een sigarenwinkel in
de Buiten-Oranjestraat te Amsterdam dooi
de ambtenaren van invoerrechten en accijn
zen, in samenwerking met de politie twee
mannen gearresteerd, die trachtten aan een
politieman in burger gesmokkeld sigaretten
papier en ongebanderolleerde sigaren te
verkoopen. De val was opgezet door een po
litieagent, die zich als koopman had voorge
daan. Een groote partij van de smokkelwaar
is in beslag genomen.
HERIN NERIN G SMEDAILLE S AAN HOOFD
VERKENNERS UITGEREIKT.
Ter gelegenheid van het internationaal
congres voor vergelijkend recht en het in
ternationale padvinderscongres, welke beide
in den Haag gehouden zijn, heeft de Roe-
meensche gezant prof V V. Pella te zijnen
huize een aantal deelnemers aan beide con
gressen ontvangen.
Men was nog in klein gezelschap en er
waren nog slechts enkele padvinders aan
wezig, toen prof. Pella met een korte, doch
beteekenisvolle rede aan verscheidene lei
dende figuren in de padvinderswereld namens
koning Karei van Roemenië een herinue-
ringsmedaille overreikte.
Het waren graaf Bernadotte, van Zweden,
luit kolonel Bonstetten, lid van het interna
tionaal bureau van de padvindersbeweging,
Kapiszewski, internationaal commissaris voor
Polen, en lord Hampton, lid van het interna
tionaal bureau, terwijl eveneens een medaille
bestemd was voor de thans niet aanwezige
hoofdverkenners staatsraad J. J. Rambonnet
(Nederland), Sommers (Engeland), luitenant
kolonel Walton (Engeland) en Guerveau
(Frankrijk)
Prof. Pella vestigde er by het uitreiken van
de medailles de aandaciït op, dat de beide
conferenties over hoe verschillend onderwerp
zij ook gingen, toch één doel gemeen hadden,
n.l. het bevorderen van het „recht van den
vrede".
Graaf Bernadotte dankte mede namens
de anderen voor de verleende onderschei
ding en verzocht den gezant dien dank aan
Koning Karei over te brengen.
Een halve eeuw geleden
Uit Haarlem's Dagblad van 1887
12 AUgUStUS;
Bij de morgen te houden herstem
ming voor een lid van den gemeente
raad, vaeature-Krelage, zijn candida-
ten de heeren J. A. Lode wij ks en H. T.
Peltenburg, die bij de vorige stemming
resp. 342 en 286 stemmen verkregen.
Het is te hopen dat de stembus ditmaal
getuigen zal van grooter belangstel
ling der kiezers dan vorige keeren viel
waar te nemen.
Gloeilampen van motorrijtuigen
moeten eveneens gekeurd
De minister van Waterstaat heeft voor
koplantaarns van motorrijtuigen keurings
eischen vastgesteld.
Op een hoofdonderdeel van de ïan-
haarns moeten zijn aangebracht:
een in Nederland ingeschreven fa
brieks- of handelsmerk, en een aan
duiding van het type, indien meer
dan één type van hetzelfde fabrieks-
of handelsmerk wordt voorzien.
De lantaarns moeten zoodanig zijn
ingericht, dat in 1 schakeling van de
op nominale spanning brandende bij-
behoorende gloeilamp een niet ver
blindende, doch voldoende wegver-
liehting wordt verkregen.
Het meten van de sterkte der verlichting
welke geen verblinding mag veroorzaken, ge
schiedt op een vlak van 450 cM. breedte en
90 cM. hoogte, verticaal geplaatst op den
grond.
Het vlak moet door twee horizontale lijnen
zijn verdeeld in drie vlakken, welke van bo
ven naar beneden zijn gemerkt met in, H
en I. De hoogte van vak III moet 22.5 eM,
die van vak II 45 cM. en die van vak I 22.5
cM. bedragen.
Vak I moet door verticale lijnen met een
onderlingen afstand van 22.5 cM. zijn ver
deeld in vierkanten. De te meten lantaarn
wordt geplaatst op een afstand van 25 meter
recht vóór het vlak. De hoogte van het mid
den van de lantaarn moet 90 cM. boven den
grond bedragen, waarbij de as van het op
tisch systeem horizontaal moet liggen.
Indien de sterkte der verlichting op elke
willekeurige plaats in vak II ten hoogste 0.7
lux bedraagt, wordt geacht, dat de lantaarn
geen verblinding zal veroorzaken.
De gemiddelde sterkte der verlichting moet
hierbij in elk der vierkanten van vak I ten
minste 2 lux bedragen.
Tevens moet de sterkte der verlichting in
elk van de vierkanten van de buitenste vak
ken naar het midden toe, gelijkmatig grooter
worden zonder dat zich daarbij groote spron
gen in de sterkte der verlichting voordoen.
Onder de as van een optisch systeem
wordt verstaan de hoofdrichting,
waarin het licht wordt uitgestraald
in de verblindende schakeling van de
lantaarn.
Keuringseischen voor
gloeilampen van koplantaarns.
De minister van Waterstaat heeft eveneens
keuringseischen vastgesteld voor gloeilampen
aan te brengen in koplantaarns van motor
rijtuigen.
Op de gloeilampen moeten - zijn aange
bracht een in Nederland ingeschreven fa
brieks- of handelsmerk, de nominale span
ning in volt, en een aanduiding van het
type, indien meer dan één type van hetzelfde
fabrieks- of handelsmerk wordt voorzien.
Door den minister van waterstaat zullen
tot wederopzegging worden goedgekeurd die
soorten van koplantaarns en gloeilampen,
ten aanzien, waarvan wordt overgelegd een
verklaring van de N.V. tot keuring van elee
trotechnische materialen te Arnhem, in
houdende, dat de soort aan de eischen vol
doet.
De gloeilampen, behoorende tot een door
den minister goedgekeurde soort, moeten
voorzien zijn van een merk, bestaande uit
het woord „rijkskeur", alsmede een door den
minister van Waterstaat op te geven volg
nummer.
Lord Baden Powell in het
Vredespaleis.
Lord Baden Powell heeft gistermiddag een
bezoek gebracht aan het Vredespaleis om zijn
dank te betuigen voor den Wateler-Vredes-
prijs, welken hij onlangs ontvangen heeft van
het bestuur van de Carnegiestichting.
Hij werd ontvangen door dr. J. ter Meulen,
directeur van de bibliotheek, die namens het
bestuur de dankbetuiging in ontvangst heeft
genomen.
Bastaard satijnvlinder en dennen-
bladwesp.
Optreden van de tweede generatie.
De Nederlandsche Heidemaatschappij maakt
eigenaren en beheerders van bosschen, lanen
en boomgaarden opmerkzaam op het optreden
van een tweede generatie van bastaardsatijn-
vlinder en van dennenbladwesp.
De eerste is in hoofdzaak vijand van eiken
en ooftboomen. De eitjes, die zich als bruine
behaarde hoopjes aan de onderzijde der bla
deren bevinden, zijn dezer dagen uitgekomen.
De jonge rupsen beginnen reeds met het
bevreten der bladeren en zullen in het najaar
overgaan tot het spinnen hunner overwinte
ringsnesten om voorjaar 1938 de vreterij voort
te zetten. Thans zijn ze zeer gevoelig voor be
stuiving met insectendoodende middelen en
kunnen dus tijdig worden verdelgd.
De dennebladwesp heeft haar eitjes aan de
naalden der dennen afgelegd. De jonge
beiaardrupsen kunnen binnen korten tijd wor
den verwacht. Zij zijn dan teer, zitten dicht
bijeen en kunnen dan eveneens door bestui
ving nog gemakkelijk worden gedood.
Verdere inlichtingen geeft gaarne de direc
tie der Nederlandsche Heide Maatschappij te
Arnhem.