santander is gevallen.
H
Thijs IJs heeft een raar avontuur
Opstand ging den val vooraf.
Blokkade van de
Chineesche kust.
DONDERDAG 26 AUGUSTUS 1937
franco 's troepen zijn de stad gisteren binnengerukt.
et opperbevel der rechtsche Spaansche troepen voor
Santander deelde om half twee gistermiddag mede dat de
linksche autoriteiten officieel verklaard hebben, dat de stad
zich aan de troepen van Franco overgeeft.
De rechtsche colonnes verhaastten daarop den opmarsch naar de
stad.
De rechtsche zender aan het front van Madrid deelde later mede,
dat om zes uur in den middag verscheidene rechtsche bataljons in
Santander waren binnengerukt.
Alle linksche strijdkrachten, die nog te Santander waren gebleven
en waarvan de sterkte op 15.000 man wordt geschat, boden hun onder
werping aan.
Een verslaggever van Havas te Santander deelde in het begin van
den middag mede, dat een opstand onder de bevolking was uit
gebroken. Men eischte, dat de stad zou worden overgegeven en in
de straten werd gevochten.
Vreeselijke wanorde
in de stad.
|2 ritsche uitgewekenen uit Satan
der die te St. Jean de Luz zijn
aangekomen, hebben een corres
pondent van Reuter verteld, dat
Santander vóór den val zonder wa
ter, zonder licht en zonder burger
lijke organisatie was. Er werd ge
plunderd en gestolen, blindelings
werd in de straten geschoten, er
heerschte niet meer de minste con
trole van de Guardia Civil, een zui
vere anarchie had haar intrede ge
daan. Honderden kleine booten der
visschers maakten zich gereed man
nen, vrouwen en kinderen uit de stad
te brengen, er werd gevochten om
een plaats.
Een soort niet officieele politie-organisatie,
bekend onder den naam „vijfde colonne", die
cestond uit aanhangers der opstandelingen,
En die de stad al sinds vele weken vreesde,
opende het vuur op de zich verdringende
menigte, die trachtte aan boord der scheep
jes te komen.
FRONT V. SANTANDER
De ooggetuigen wijten de snelle ineen
storting van de verdedigingslinies van San-
'•mder en de onbeperkte wanorde aan het
ralkomen ontbreken van discipline bij de
rardedigingstroepen van Santander en
isturië en aan het volkomen afwezig zijn
ran een doelmatige organisatie.
De president der Baskische regeering,
Aguirre, is, komende van Santander, te
Bayonne aangekomen.
Het oorlogschip Keith heeft den haven
meester van Santander niet kunnen redden.
Men gelooft, dat hij zich aan boord van een
fa1 talrijke visschersscheepjes bevindt, die
ffflgroot aandeel hebben genomen in de
J,"g van vrouwen en kinderen. De alge-
vlucht werd het grootst toen verno
men werd, dat de weg naar Asturië was af
gesneden.
Schepen met uitgewekenen
bereiken Bayonne.
Qistermiddag zijn vijf schepen uit Santan
der te Bayonne aangekomen met 400 mi-
--fmanschappen, Guardia Civil, vrouwen en
roeren. De autoriteiten hebben beslag ge-
"d op een bedrag van 200.000 pesetas, dat
'passagier bij zich had. Volgens de vluch
ten is santander stikvol menschen en
wat 'de haven belegerd door de brigades
-r'tiemanschappen, die naar Frankrijk
wiljen gaan.
het centrum voor Spaansche uit-
trp v en' *s vo1 vluchtelingen. Doordat gis-
oavel gegeven is te verhinderen, dat
JMl'tiemanschappen contact onderhielden
de bevolking, hebben zich gisteren pro-
j'wegingen en ongeregeldheden voorge-
a 11 ^et centrum der uitgewekenen, dat
aakt wordt door de politie.
Engelsch oorlogsschip vervoert
25 gijzelaars.
Brtt'5,meIdt nader uit St. Jean de Luz: Het
•de oorlogschip Keith, dat eergisteravond
.ndaye was vertrokken om te trachten
:y- .ars der Baskische regeering en Britsche
S>rpien ui^ Santander te evacueeren, is
ki;ln te St. Jean de Luz na volbrachte taak
'-J&ornen.
- is er in geslaagd 25 Baskische
•aft de laatste Britsche onderdanen
-aaade fengen- Luitenant Gascoyne, een
heeft een tragisch relaas gedaan
westand te Santander; de stad is
^7Van water, gas en electriciteit. Er
en gemeentebestuur. In de stra-
te groote wanorde.
Vreugde te Rome.
lossing" een groote stap vooruit heeft gedaan-
en dat dit in Londen en Parijs op de houding
der regeeringen invloed kan uitoefenen.
Stefani meldt, dat de vreugde te grooter
is, „daar de Italiaansche legionaires zich als
helden gedragen hebben aan het front van
Santander en op beslissende wijze hebben bij
gedragen tot het schitterende succes van het
offensief".
Te Rome zijn betoogingen geïmproviseerd
bij de lokalen der fascistische groepen, in de
voornaamste straten en openbare instellingen,
waar luide gejuicht werd voor Mussolini, de
legionaires en het rechtsche Spanje.
Generaal Yaque in ongenade?
Uit St. Jean de Luiz, 25 Augustus. Naar
hier vernomen wordt is generaal Juan Yaque,
die het bevel voerde over de troepen voor
Madrid, van zijn commando ontheven en met
een missie naar de Canarische Eilanden ge
zonden. De generaal zou in ongenade gevallen
zijn, omdat hij in nauwe relatie stond met
de oude Spaansche Phalanx, die onlangs is
opgegaan in de door Franco gevormde een
heidspartij.
Zwaar bombardement op Madrid.
In dpn nacht op Woensdag is Madrid op
nieuw gebombardeerd. Te middernacht kwa
men de batterijen van Franco in actie en ge
durende een half uur vielen de granaten in
zeer snel tempo op de binnenstad. Geheele
huizen werden vernield.
Korten tijd na het begin van het bombarde
ment antwoordden de kanonnen van de regee-
ringstroepen in even snel tempo. Gedurende
twintig minuten verging hooren en zien door
het lawaai van het geschut.
Zooals gebruikelijk zochten de bewoners
snel een toevlucht in de kelders.
Ongeveer tien personen werden ge
dood en 25 gewond. Naar schatting
zijn 500 bommen op de stad terecht
gekomen. In het bijzonder werd de
binnenstad getroffen.
Jeugdige Phalanxisten naar
Duitschland.
Gistermiddag is een groep leden der jeugd
organisatie van de Spaansche Phalanx naar
Lissabon vertrokken om van daar naar
Duitschland scheep te gaan. Hun bezoek wordt
gebracht op uitnoodiging der Duitsche regee
ring en zal ongeveer anderhalve maand duren.
Zuid'Amerika
Diplomatiek geschil om een
postzegel.
Tusschen Nicaragua en Honduras is een
diplomatiek conflict uitgebroken over een
door eerstgenoemd land uitgegeven luchtpost
zegel, waarop een landkaart van Nicaragua
voorkomt.
Honduras heeft er tegen geprotesteerd,
dat op de postzegel een gebied voorkomt,
dat betwist wordt en intrekking van de post
zegel geëischt.
Reeds hebben geruchten de ronde gedaan,
over botsingen tusschen de troepen van beide
landen, doch deze zijn tegengesproken door
den president van Nicaragua, die de meening
van Nicaraguaansche rechtsgeleerden heeft
gevraagd ten einde tot een regeling van dit
reeds jaren bestaande geschil te komen.
Generaal Somoza heeft voor de pers ver
klaard, dat de nationale rechten langs diplo-
matieken weg in broederlijke eensgezindheid
verdedigd zullen worden.
Engeland
laat te Rome bekend ge-
1 van Santander is in deze stad met
>e vreugde vernomen. De bladen
i net vermoeden uit, dat met deze
51le actie de „nationaal-Spaansche op-
Bescherming der Britsche
koopvaardijvloot
Het Britsche kabinet heeft aandacht ge
wijd aan het toenemende aantal aanvallen
op koopvaardijschepen in de Middellandsche
Zee. De Britsche regeering is voornemens
voor het oogenblik ten minste een flottilje
torpedojagers en twee zwaardere schepen in
het westen van de Middellandsche Zee te
houden voor de bescherming van de Britsche
schepen.
Dit zal neerkomen op in het geheel elf oor
logsschepen, zonder de oorlogsschepen, die
de Middellandsche Zee passeeren
Polen
Toestand blijft gespannen.
De door de boerenstaking in Galicië ont
stane toestand, die thans weer verergerd is
door de staking in Krakau, wordt in politieke
kringen nog steeds als zeer ernstig beschouwd.
De Lembergsche „Wojwode", Bilyk, heeft,
naar uit een officieel communiqué blijkt, een
inspectietocht ondernomen in de steden
Przemysl en Jaroslaw, die midden in het sta-
kingsgebied liggen.
Hij heeft hier met de Starosten langdu
rige besprekingen gevoerd en delegaties uit
de verschillende plaatsen van het district
ontvangen. Deze besprekingen hebben, naar
van welingelichte zijde verluidt, betrekking
gehad op den door de boerenstaking gespan
nen toestand.
In enkele steden van het district Galicië
zou de boerenstaking reeds merkbaar worden
door gebrek aan levensmiddelen.
Portugj
Het conflict met Praag.
Het Portugeesche blad „A Voz" schrijft
over het conflict met Praag: De breuk tus
schen Tsjecho Slowakije en Portugal brengt
voor dit laatste land geenerlei moeilijkheden
van politieken of economtschen aard met
zich mede.
Een initiatief tot het weder aanknoopen
van de diplomatieke betrekkingen kan slechts
van Tsjecho Slowakije rechtstreeks uitgaan
en slechts bestaan in volledige genoegdoe
ning voor Portugal.
Gisteren door den Japanschen
vice-admiraal Hasegawa
afgekondigd.
Vice-admiraal Hasegawa, de
commandant van het derde 3a-
pansche eskader, heeft gisteren
verklaard, dat na zes uur in den
avond van 25 Augustus de Chi
neesche kust geblokkeerd zal
worden van 32 graden vier minu
ten Noorderbreedte 121 graden
44 minuten Oosterlengte tot 23
graden 14 minuten Noorder
breedte 116 graden 48 minuten
Oosterlengte. Deze blokkade
geldt alleen Chineesche schepen.
Japansche schepen en schepen
van andere nationaliteit zullen de
blokkade vrij mogen passeeren.
Volgens een telegram uit Tientsin hebben
de Japansche troepen Woensdag een alge
meen offensief ingezet op alle fronten in
Noord-China. De Japansche militaire autori
teiten trachten, aldus Domei, de ontknoo
ping van het Chineesch-Japansche conflict
te verhaasten, zij hebben hun passieve hou
ding laten varen en geven er thans de voor
keur aan, tot krachtdadige actie over te
gaan.
De Japansche troepen, die zich langs den
spoorweg van Peiping naar Hankau bevin
den .hebben bezit genomen van het op een
tiental kilometers ten westen van Liangsjan
gelegen Fangs jan, en die welke langs den
spoorweg Tientsin-Poekau liggen, hebben
het op 45 K.M. ten Zuiden van Tientsin ge
legen Tsinghai veroverd.
Chineesche strijdkrachten
zouden vluchten naar Kiang Wan.
Onafhankelijke waarnemers te Sjanghai
zijn van meening, dat de Japansche. actie,
In het bijzonder die van de Japansche oor
logsschepen een zekere beweging bij de Chi
neesche strijdkrachten zou doen ontstaan.
De Chineesche troepen zouden reeds op den
terugtocht zijn naar Kiangwan.
Japansche stellingen
gebombardeerd.
Reuter meldt uit Sjanghai, dat de verdekt
opgestelde Chineesche batterijen bij het
Noorder-station reeds van het aanbreken van
den veertienden dag der vijandelijkheden af
de Japansche stellingen te Hongkau onder
vuur hebben. Tot nu toe hebben de Japan-
neezen nog geen tegenstand geboden.
Cholera te Hongkong.
Uit Hongkong wordt gemeld, dat daar een
cholera-epidemie woedt.
Gistermorgen waren in de stad 800 zieken,
waarvan zestig procent is overleden.
De ervaringen zijn
zeer verse
hillend.
Zwitserland is deze vacantiemaanden over
stroomd met vreemdelingen. Eiken Zaterdag
en Zondag voeren extra-treinen duizenden
reizigers te Bazel aan en het aantal gasten
overtreft dit jaar zelfs ver dat van den tijd
der hoogconjunctuur, vóór de crisis.
De Zwitsers schrijven dit toe aan drie oor
zaken en wel aan de devaluatie van den Zwit-
serschen franc, waardoor de Engelschen en
Amerikanen weer in grooten getale naar hun
land komen, den algemeen beteren econo
mischen toestand en.... het hotelplan.
Het hotelplan is voor Zwitserland een zeer
groot succes geworden, vooral dezen zomer,
nu het meer algemeene bekendheid heeft ge
kregen. In 1936 kwamen in Zwitserland op
den eersten vacantie-Zaterdag in Juli 1200
Nederlanders, 60 Engelschen en 120 Belgen
aan, die volgens het hotelplan reisden. Dit
jaar waren die getallen respectievelijk 4200,
600 en 1200, een bewijs dus, hoezeer het hotel
plan is ingeslagen.
Uit deze cijfers blijkt wel overtuigend, dat
er in Nederland verreweg het meest gebruik
van wordt gemaakt en men is hiervoor in
Zwitserland dan ook zoo erkentelijk, dat de
Zwitsers in de bladen worden aangespoord
om zoo veel mogelijk de Hollandsche bad
plaatsen aan de Noordzee te bezoeken.
De organisatoren van het hotelplan hebben
uitstekend ingezien, hoe zij de vreemdelin
gen naar hun land moesten trekken. Niet
alleen door de verlaging van de reissom naar
Zwitserland, welke met de zoogenaamde
„hoplatrein" thans niet meer dan f 13 retour
derde klas en f 20,50 tweede klas Bazel kost,
maar vooral door de invoering van de zooge
naamde „Regionale-Feriën-Abonnemen-
ten", waardoor men voor zeer weinig geld
f 10,50 per persoon gedurende een week
7 werkdagen gebruik kan maken van de
bergspoortjes en booten in het region, waar
men logeert. En dit vooral is een zeer groot
voordeel, want een ieder, die in Zwitserland
heeft gereisd, weet, dat het juist deze booten
en bergspoortjes waren, die het reizen in
Zwitserland zoo buitensporig duur maakten.
Men behoeft niet van het hotelplan ge
bruik te maken om toch van de voordeelen
van dit plan te profiteeren. Een ieder, die
met de „hopla-treinen" reist, geniet dezelfde
reductie als de hotel-plan reiziger en de „Re-
gionale-Feriën-Abonnementen" kan een elk
in Zwitserland krijgen. En omdat de duurdere
hotels, die zich oorspronkelijk afzijdig heb
ben gehouden van het hotelplan, al spoedig
de groote voordeelen van deze organisatie in
zagen, hebben de meesten zich aangesloten
bij het zoogenaamde „Alpina-plan", dat wel
wat duurder is, maar toch ook op denzelfden
grondslag van coöperatie is georganiseerd.
Vraagt men mij nu, of het hotelplan den
reiziger voldoet, dan moet ik zeggen, dat de
ondervinding van velen zeer verschillend is
geweest. Persoonlijk heb ik niet volgens het
hotelplan gereisd en van eigen indrukken
kan ik dus niet spreken.
Ik heb in Zwitserland verschillende Hollan
ders ontmoet, die in alle opzichten ook over
de hotels zeer tevreden waren, maar daar
tegenover stonden ook minder gunstige on
dervindingen. Zoo hoorde ik van een dame
die het door het hotelplan voor haar gereser
veerde hotel te Bazel geheel bezet vond en
heel den avond tevergeefs getracht heeft nog
een kamer in die stad te krijgen, zoodat zij
genoodzaakt was 's nachts om half een door te
reizen naar Alten, waar zij eindelijk onderdak
kon krijgen. Twee andere dames konden de
volgens het hotelplan voor haar besproken
kamers pas betrekken na bijbetaling van
toeslag.
Ik heb dan ook den indruk gekregen dat
men in Zwitserland niet op zooveel reizigers
heeft gerekend en men alle hotelplan-gasten
niet of althans heel moeilijk heeft kun
nen plaatsen.
Dat velen door de overgroote volte in Zwit
serland dit jaar onaangename ervaringen
hebben opgedaan, bleek mij ook uit het ver
haal van twee dames, die in een hotel te
Weggis door een zeer bekend Nederlandsch
reisbureau kamers hadden laten reserveeren,
maar deze kamers niet alleen bezet vonden!
maar ook in heel Weggis geen kamer meer
konden krijgen, zoodat zij genoodzaakt waren
naar Beckenried door te reizen, waar nog
logies te krijgen was. Het was dus niet alleen
Het aantal bezoekers overtrof
alle verwachtingen.
in de bij het hotelplan aangesloten hotels, dat
men dit koopje kon treffen.
Aan hen, die in het voor- en naseizoen rei
zen, biedt het hotelplan ongetwijfeld zeer
groote voordeelen, maar het lijkt mij zoo toe,
dat men in het volle reisseizoen ln Zwitser
land thans de grens heeft bereikt en men
zeker in de toekomst maatregelen zal moeten
treffen, opdat het getal van de beschikbare
plaatsen niet worde overschreden.
Want wanneer meerderen dezelfde onder
vinding mochten opdoen als de door mij ge
noemde dames, dan zouden velen worden af
geschrikt om van het hotelplan gebruik te
maken, wat zeker jammer zou zijn, omdat dit
plan juist is ontworpen om ook de minder
goed gesitueerden in de gelegenheid te
stellen in het prachtige Zwitserland te rei
zen.
J. B. SCHUIL.
ONZE DACELIJKSCHE KINDERVERTELL1NC.
HEIBB
Thijs sloeg met alle kracht op de klomp ijs, omdat de leelijke
stukken er eerst af moesten. En het ging best. Pierel stond er bij, doch
toen pakte ook hij een stuk ijs en begon er op te hakken, dat het een
lust was.
Ik geloof, Thijs, dat daar mijn kinderen aan komen, ik ga even
kijken, hoor! En Pierel maakte, dat hij naar de deur kwam, hij moest
zorgen, dat hij er bij was, als zijn kinderen binnen kwamen. Ze zouden
wel weer wat vriendjes meegebracht hebben. Nou, en dan wist hij
wel, hoe laat het was! Ondertusschen zette Thijs zijn arbeid ijverig
voort. Tjonge, dat viel niet mee, hoor! Even rusten maar.
Britsche vliegtuigen in botsing.
Drie dooden.
Uit Londen, 25 Augustus: Boven Fontley
in Hampshire zijn twee militaire vliegtuigen
met elkaar in botsing gekomen.
Drie personen vonden daarbij den dood. De
lijken zijn nog niet geïdentificeerd.
LOCOMOTIEF TE LAEKEN ONTPLOFT.
Te Laeken bij Brussel is een locomotief,
die dienst deed bij de werkzaamheden aan
het Albert-kanaal ontploft. De stoker werd
door ontsnappende stoom zoo ernstig gewond,
dat hij korten tijd later overleed. De machi
nist en een arbeider werden levensgevaar
lijk gewond
Het huwelijk van koning Faroek.
In Februari van het volgend jaar?
Volgens nog niet bevestigde berichten in
de Egyptische bladen zou het huwelijk van
koning Faroek geschieden 12 Februari 1938,
een dag na den achttienden verjaardag van
den koning.
FV06MMMA
VRIJDAG 27 AUGUSTUS
HILVERSUM I, 1875 M.
8.— VARA 10.— VPRO 10.20 VARA
12.— AVRO 4.— VARA 7.30 VPRO
9.— VARA 10.40 VPRO 11.— VARA
8.Gramofoonmuziek 10.Morgenwijding
10.20 Declamatie 10.40 Gramofoonmuziek
11.10 Vervolg Declamatie 11.30 Gramofoon
muziek. 12.— Kovacs Lajos" orkest en so
liste. 2,Sylvestre-Trio en declamatie 3.15
AVRO-Dansorkest 4.„Fantasia" en gramo
foonmuziek. 7.05 „Nieuws", causerie 7.25 Gra
mofoonmuziek 7.30 Berichten 7.35 Reportage
van de conferentie te Barchem. 8.Slot-
godsdienstoe-fening van de VPRO-Barchem-
Conferentie. 9.— VARA-Orkest en solist 10.—
Gramofoonmuziek 10.30 Berichten ANP 10.40
Avondwijding 11.— Jazzmuziek (gr.pl.) 11.30
12.Gramofoonmuziek
HILVERSUM II, 301 M.
Algem. programma verzorgd door
de NCRV.
8.— Schriftlezing, meditatie, gewijde mu
ziek (gr.pl.) 8.30 Gramofoonmuziek 9.30 Ge-
lukwenschen 9.45 Gramofoonmuziek 10.30
Morgendienst 11.Cello en piano 12.Be
richten 12.15 Sopraan en gramofoonmuziek
I.Gramofoonmuziek 1.30 Ensemble v. d.
Horst 2.30 Christ, lectuur 3.— Gramofoon
muziek 3.30 Vervolg concert 4.30 Gramofoon
muziek 5.30 Orgelconcert 6.30 Tuinbouw-
praatje. 7.— Nederlandsch Christ. Persbureau
7.15 Literaire causerie 7.45 Reportage 8.— Be
richten ANP, herhaling SOS-berichten 8.15
NCRV-orkest en solist 9.— Declamaties 9.30
Vervolg concert 10.30 Gramofoonmuziek 10.45
Gymnastiekles 11.00—12.— Gramofoonmu
ziek. Schriftlezing.
DROITWICH, 1500 M.
6.20—7.20 Sportreportage 11.20 Gramofoon
muziek 12.05 Sopraan en orgel 12.50 Henry.
Hall en zijn Band 1.35 Het Schwiller Strijk-
sextet 2.20 Gramofoonmuziek 3.05 Pianovoor
dracht. 3.35 Radiotooneel met muziek 4.15
Revue- 4.50 Gramofoonmuziek. 5.20 Het Wal-
ford HydonZlgeuner-orkest. 6.20 Berichten
6.45 Het Salvationist Publishing and Supplies
orkest 7.35 Voor tuinliefhebbers 7.56 Relais
uit Amerika. 8.240 Sportreportage. Hierna:
Eddie Carroll en zijn Band. 9.10 BBC-Sym-
phonie-orkest 10.Berichten 10.20 ..People
on the move", causerie 10.40 Het Krish Septet
en soliste. 11.20 Oscar Rabin en zijn Band
II.5012.20 Dansmuziek (gr.pl.)
RADIO PARIS, 1648 M.
7.10, 8.20 en 10.35 Gramofoonmuziek 12.20
Caussade-orkest en zang. 2.35 Gramofoon
muziek 4.20 Zang 4.50 en 5.50 Gramofoonmu
ziek 7.20 Zang 7.50 Relais uit Amerika 8.50
Operettekoor en solisten 10.50 Gramofoon
muziek 11.20—1.05 Rhené-Baton-orkest.
KEULEN. 456 M.
6.50 Politiemuziekkorps 8.50 Gramofoon
muziek 12.20 Omroeporkest 2.35 Gevarieerd
concert 4.20 Symphonie- en Kurorkest Ba
den-Baden 5.40 Kamermuziek 6.20 Blaascon-
cert 8.30 Gramofoonmuz. 9.20 Marschencon-
cert 10.50—12.20 Hans Bund's dansorkest en
Fred. Hippmann's orkest
BRUSSEL, 322 M.
12.20 Gramofoonmuziek 12.50 Salonorkest.
1.30 Omroepdansorkest 1.50—2.20 Gramo
foonmuziek 5.20 Jo Bouillon's dansorkest en
de Lanigiro Hot Players. 5.20 Salonorkest
7.20 en 8.20 Gramofoonmuziek 8.50 Sympho-
nieconcert uit Spa m.m.v. solist 11.0011.20
Omroepdansorkest.
BRUSSEL. 484 M.
12.20 Gramofoonmuziek 12.40 Zang 12.50
Omroepdansorkest 1.05 Gramofoonmuziek
1.30 Salonorkest 1.40 Zang 1.502.20 Gramo
foonmuziek 5.20 Accordeonmuziek 6.en 6.35
Gramofoonmuziek 6.50 Klarinetsoli 7.05 Gra
mofoonmuziek. 7.35 Zang 8.20 Voor Oud-
Strijders 8.35 Radiotooneel 9.10 en 9.40 Om
roeporkest 10.3011.20 Gramofoonmuziek.
DEUTSCHLANDSENDER, 1571 M.
8.30 Omroeporkest 9.20 Berichten 9.35 Ca
baretprogramma 10.20 Berichten 10.50—12.20
Hans Bund's dansorkest, Fred. Hippmann's
orkest en solisten.
