IMWODS©
CADEAU
1
J. DE SWART BREESTR. 63
Weer een Luclitvaart-
ramp.
Meubel-eta lages
Breestr. 108-110
BEVERWIJK
DE WIJNHANDEL
HEEMSKERK
HOCKEY-STICKS
VOETBAL-,
DE SPORTHOEK
Rechter zonder genade
Eind Juli viel de ..Flamingo" nabij Brussel
en alle vijftien inzittenden van het toestel
kwamen er bij om. Woensdag, pas ruim twee
maanden later, is onze K. L. M. opnieuw
door een ramp getroffen. En ditmaal geldt het
de Indië-lijn, waarop ongevallen tot dusver
zeer zeldzaam zijn geweest. Dat juist de drie-
maal-per-weeksche dienst op Indië was inge
wijd versterkt den droeven indruk dien het
gebeurde maakt. Het is het derde ongeval op
de lijn naar Indië: de eerste twee geschiedden
met het Fokker-vliegtuig Ooievaar en het
Douglas-vliegtuig Uiver.
De Specht, thans bij Palembang veronge
lukt, is het zesde Douglas-toestel dat in de
ruim 2Vz jaar tijds, waarin de K. L. M. deze
Amerikaansche machines gebruikt, ten val
komt. De vorige vijf waren evenwel van het
type D.C. 2. De Specht was een D.C. 3, het
nieuwste model dus, en pas eenige maanden
geleden in gebruik gesteld. Deze omstandig
heid is van belang omdat indertijd, bij het
aanvaarden van het Douglas-type, door som
mige technici het bezwaar werd geopperd dat
geheel-metalen toestellen niet zouden voldoen
omdat metaal, in tegenstelling met hout, op
den duur „vermoeit". Aangezien de Specht
pas zoo kort in gebruik was zal dit bezwaar
ten aanzien van deze ramp, wat ook precies
de oorzaak ervan moge zijn, niet kunnen gel
den.
Het ongeluk met de Specht heeft gelukkig
niet zooveel slachtoffers geëischt als dat met
de Flamingo. Volgens de op het moment van
schrijven ontvangen mededeelingen zijn niet
temin drie van de vier leden van de beman'
ning omgekomen, evenals een passagier, de
heer Steenbergen van het Marsman-Concern,
die in ernstigen toestand haar het ziekenhuis
te Palembang was vervoerd, waar hij korten
tijd later aan een longbloeding overleed, en
verder is nog een van de zeven passagiers
zwaar gewond, zoodat Woensdag weer een
dag van diepe rouw voor de K. L. M. is ge
weest.
De resultaten van het onderzoek zullen dit
maal van meer belang zijn dan bij vorige on
gelukken het geval was. Dat onder de over
levenden zich de tweede piloot Groeneveld,
die blijkbaar ongedeerd is gebleven, bevindt,
opent het uitzicht op een betrouwbare vast
stelling van de oorzaak van de ramp. Het be
hoeft wel geen uitvoerig betoog dat dit van
het grootste belang is. Bij het voortdurende
streven naar verhooging van de veiligheid van
het luchtvaartverkeer is het van de grootste
beteekenis dat men de oorzaken van ongeluk
ken nauwkeurig kan bepalen en de technische
vindingrijkheid richten op middelen om die
factoren voor de toekomst uit te schakelen,
Een der eerste berichten spreekt in dit
geval van falen van een der motoren, het
geen evenwel op zichzelf geen afdoende ver
klaring is en dus verdere toelichting behoeft.
Het is misschien niet overbodig, te waar
schuwen tegen overijlde conclusies. Het gebied
der moderne techniek, is niet alleen zeer uit
gestrekt maar ook zeer gecompliceerd. Bij de
verovering van de lucht hebben zich buiten
dien altijd ook andere omstandigheden doen
gelden. Klimaat en weer zijn factoren, die tot
niet minder bestudeering genoopt hebben dan
de techniek. Het is dus voor den leek te allen
tijde lichtvaardig, eenigerlei slotsom te willen
trekken uit een reeks ongevallen die in ver
schillende weersomstandigheden, in verschil
lende klimaten en, ten deele,- ook met toestel
len van verschillende makelij hebben plaats
gehad. Terwijl bovendien in wellicht meer
dan één geval de factor der menschelijke te
kortkoming is opgetreden waaraan ieder
een bloot staat en tenslotte ook de groote
onbekende, X, gemeenlijk door den mensch
aangeduid als „het Noodlot", of „de Godin
Fortuna" zijn onvermijdelijk rolletje mee
speelt.
Laat men zich dus liever van overhaaste
meeningen en „on-dit's" onthouden en rustig
afwachten wat het technisch onderzoek van
de ramp als uitkomst zal opleveren.
R. P.
Neerboscli-avond in de Herv. Kerk
Mooie zang van het Weezenkoor.
Gisteravond is in de Ned. Hervormde Kerk
de Neerbosch-samenkomst gehouden, waar
aan het zangkoor van de weesinrichting te
Neerbosch onder leiding van Jac. S. de Vries
medewerking aan verleende.
Na het zingen van Gezang 194 en het
voorlezen van Psalm 146 ging Ds. C. M. Krij
ger voor in gebed, waarna hij de aanwezigen
en speciaal het koor welkom heette. Spreker
had gaarne de kerk beter bezet gezien en
hoopte dat de afwezigen ongelijk zouden
hebben en ongetwijfeld hebben deze wegblij
vers veel gemist.
Het koor ving aan met een mooie vertol
king van „Ave Verum Corpuus" van W. A.
Mozart, waarin op verrassende wijze de
kracht van dit kleine koor bleek. Nog sterker
uitte zich dit in het mooie „Beati Mortui"
van Felix Mendelssohn.
Vervolgens zong het koor met veel gevoel
„O hoofd, bedekt met wonden" van J. S
Bach, „Engelenkoor" van Mendelssohn en
„Die nacht" van Schubert.
Hierna heeft de predikant-directeur Ds.
H. Kluin eenige mededeelingen gedaan over
den arbeid te Neerbosch.
De weesinrichting te Neerbosch bestaat
bijna 75 jaar. De stichter van deze inrich
ting, Van Lindenhout, was een man uit een
eenvoudige familie. In 1863 werd te Nimwe-
gen de grondslag gelegd voor een weesin
richting en langzamerhand breidde deze zich
zoo uit, dat een inrichting gesticht werd te
Neerbosch. Op het oogenblik zijn er te
Neerbosch ongeveer 450 weezen. Om de jon
gens en meisjes vele werkzaamheden aan te
leeren, heeft de stichter er eenige kleine
bedrijven opgericht. Een eigen drukkerij,
kleermakerij enz. zijn in de inrichting on
dergebracht.
In de inrichting te Neerbosch, aldus Ds.
Kluin, gaat het gemoedelijk toe Spreker
illustreerde dit met eenige aardige voorbeel
den.
Na nog eenige punten besproken te heb
ben wekte hij de aanwezigen op om zooveel
mogelijk de inrichting te steunuen.
Hierna zong het koor het „Neerbosch'
Volkslied" en het „Kampeerliedje".
Bij .Kerstlied" kwam het koor tot zijn volle
ontplooiing en in „Gloria in Excelsis Deo"
kwam nog eens tot uiting, wat een goede
dirigent vermag te bereiken. „Het Kerk
klokje" muntte uit door plechtigheid en
klankvolume. Zuiver van toon werd dit lied
gezongen, waarbij de bassen op uitstekende
wijze het klokgelui nabootsten. Daarna kre
gen wij te hooren een dankbaar werkje „Die
mijns harten vrede zijt", gecomponeerd dooi
den leider van het koor. Het koor heeft on
der leiding van Jac. S. de Vries op voortref
felijke wijze al deze zangnummers uitgevoerd.
De schoone zang maakte op de toehoorders
dan ook diepen indruk.
Ds. H. Kluin heeft dezen avond van hoog
staand muzikaal genot op de gebruikelijke
wijze gesloten.
krijgt U niets doch wèl zouden wij
U willen raden eerst eens bij ons
te kijken, en onze prijzen te verge
lijken, wanneer U een mooie jas,
een chique mantel voor U zelf of
voor Uw kinderen noodig heeft.
Onze collecties zijn groot, ook in
gabardine en tweed, onze prijzen
zijn BENEDEN elke concurrentie!!!
U SLAAGT BIJ ONS met een stuk
confectie van kwaliteit voor zéér
weinig geld.
Mercurius Vesta van Schinkel en
Voorzorgzegels worden bij ons in be-
taiing aangenomen.
Ziet deze week onze speciale
Beverwijk - Telef. 3317
(Adv. Ingez. Med.j
HUISMOEDERS KOOKT UW MELK!
In verband met de onder het rundvee
heerschende ziekte mond- en klauwzeer,
verzoeken de besturen van onze plaatselijke
Meikslijters-organisaties ons nogmaals te wil
len wijzen op het groote belang van het koken
van de melk Daarmede moet niet worden
gewacht tot het z.g.n. „roompje" op de melk
verschijnt. De melk is van goede kwaliteit,
maar zij moet nadat men ze van den melk-
slijter heeft ontvangen, zoo spoedig mogelijk
worden gekookt.
De nieuwe bioscoopprogramma's.
Luxor-Theater.
Als hoofdnummer vertoont het Luxor-
Theater deze week als hoofdnummer de film
..Nancy Steele wordt vermist", met Victor
McLaglen, Peter Lorre en June Lang in de
hoofdrollen.
De film behandelt de geschiedenis van een
man, Daniel O'Nriil, die geheel eigen opvat
tingen van rechtvaardigheid heeft en die
meent, dat hij zelf als rechter mag optreden
en straffen, waar hij noodig vindt. Zijn wrok
gaat zelfs zoo ver,, dat hij het kind steelt van
dén schatrijken munitiefabrikant. Michael
Steel. Hij brengt het 'kind bij vrienden, ver
buiten New-York, het echtpaar Flaherty en
zegt, dat het zijn eigen kind is.
Steele is ontroostbaar en looft -enorme
sommen uit voor wie het kind kan terug
brengen. Maar elke nasporing is vergeefsch,
de kleine Nancy wordt niet gevonden. Des
ondanks belandt O'Neill spoedig in de gevan
genis, omdat hij zijn handen niet kon thuis
houden.
In de cel leert hij een Duitscher kennen,
professor Sturm, die een grooten gevange
nisopstand voorbereidt, om te kunnen vluch
ten.
Öndertusschen groeit Nancy op tot een
lief jong meisje in het huis van de Flaherty's,
zonder te vermoeden, wie haar werkelijke
vader is. Na zeventien jaar wordt O'Neill
wegens goed gedrag vrijgelaten en zijn eer
ste gang is naar zijn pleegdochter en haal
ver zorgers.
Het toeval doet hem Steel ontmoeten, die
hem een betrekking geeft als tuinman. In de
tuinmanswoning vinden Danny en Sheila een
vredig plekje en het woelige leven schijnt
eindelijk tot rust te zijn gekomen. Echter
heeft professor Sturm tijdens zijn verblijf
met Danny in de cel net genoeg gehoord, om
te hegrijpen, dat er geld te verdienen is, voor
wie Michael Steel zijn dochter terug geeft.
Hij zoekt dus een willekeurig meisje op. met
wie hij overeenkomt, dat zij voor Nancy
Steele zal doorgaan. De oude Michael Steel
gelooft, dat het werkelijk zijn dochter is. hij
beloont Sturm vorstelijk en neemt het meis
je aan. Dit meisje wil „Sheila" als kamenier
in dienst nemen.
Dit echter is te erg voor het rechtvaardig
heidsgevoel, dat O'Neill er op nahoudt. Met
veel moeite vindt hij de verblijfplaats uit van
Sturm en dwingt hem met geweld, aan Steel
te bekennen, wat in werkelijkheid heeft
plaats gevonden. Daarna kan deze zijn wer
kelijke dochter in de armen sluiten en is ein
delijk het groote onrecht, dat O'Neill heeft
begaan, goed gemaakt.
Het tweede hoofdnummer is de circusfilm
„Red Wagon" met Charles Bickford in de
hoofdrol.
HERSTELLINGSWERKEN AAN HET
RAADHUIS.
Het zal er nu toch eindelijk van komen
dat het raadhuis eenige noodzakelijke her
stellingen zal ondergaan.
De directeur van Openbare Werken heeft
thans aanbiedingen gevraagd voor het ver
richten van vernieuwingen en herstellingen
aan den kap van het raadhuis.
PrormKandavergaderm»
Bellamy-beweging.
De boodschap van Bellamy.
Een beeld uit de film „Nancy Steele wordt
vermist." (Luxor Theater, Beverwijk).
Gisteravond werd in het Kennemer Hotel
een openbare propagandaverga dering gehou
den van de plaatselijke af deeling der Inter
nationale Vereeniging Bellamy. De belang
stelling voor dezen avond was van zeer be
scheiden omvang.
Spreker was de heer M. H. v. d. Stijl uit
Den Haag. lid van het hoofdbestuur der I. V.
B„ die een rede hield over het onderwerp:
„Eduard Bellamy en zijn boodschap aan de
zen tijd".
Na een kort openingswoord ving spreker
zijn rede aan met te herinneren aan de twee
eerste boeken van Edward Bellamy „Het jaar
2000" en „Gelijkheid voor allen", waarin hij
de ontwikkeling van .de menschheid en van
het economisch stelsel behandelde.
De groote massa, aldps spr., „overziet thans
niet meer de draagwijdte van dit stelsel. Wel
ontmoet men daarvan de verschijnselen,
waarvan er één de groote werkloosheid is.
Bellamy heeft aangegeven hoe de werkloos
heid weggenomen kan worden. Wat hij voor
zag, is ook gekomen. De toestand, waarin wij
thans leven, is een gevolg van het stelsel van
vraag en aanbod, het kapitalistische stelsel.
Reeds veertig jaren geleden was het aanbod
grooter dan de vraag, Toen deed tevens het
afbetalingsstelsel zijn intrede, waarmede
men eigenlijk de kip met de goud-en eieren
slaehtte.
De mechanisatie van de bedrijven maakte
handkracht overbodig, waardoor een groote
groep arbeiders uit het productieproces werd
estooten.
Alle economen zijn er wel van overtuigd,
dat men een groote groep permanente werk-
loozen krijgt. Kortere werktijd zou behalve
een verdeeling van den arbeid ook een ver-
deeling van de armoede tot gevolg hebben.
Bellamy heeft voorzien, dat tenslotte alle be
drijven tot één groote nationale coöperatie
vereenigd zouden worden, waarin allen ar
beid zouden kunnen vinden. De productie zou
volgens hem verdeeld worden onder de ar
beidenden, waarvan ieder gelijke rechten zou
hebben.
Spr. noemde het een groote dwaasheid, dat
een groep werkers aan den kant staat, terwijl
zij in het productieproces geplaatst zouden
moeten en kunnen worden. De boodschap van
Bellamy klinkt ook nog in dezen tijd.
Om een oplossing te vinden zal men niet
de productie moeten vernietigen, maar haar
verdeelen.
De heer v. d. Stijl gaf vervolgens een over
zicht van den opbouw onzer samenleving,
zooals Bellamy die zag. In de eerste plaats
moet de productie zoo hoog mogelijk worden
opgevoerd, om de welvaart te vermeerderen.
Vervolgens wordt de waarde van een product
bepaald naar de gepresteerde arbeidsenergie.
De verdeeling van het geproduceerde zou
dus eigenlijk zoo moeten zijn, aldus spr., dat
iedereen van een soort girorekening naar be
hoefte kan afnemen. Vrouwen en kinderen
zouden economisch onafhankelijk zijn van
den man. Bovendien zal men ook geen zorg
meer behoeven te hebben voor den ouden dag.
Daarvoor wordt gezorgd in de Bellamystaat,
evenals voor weduwen en weezen.
Een halve eeuw geleden heeft Bellamy
reeds het antwoord gegeven op de vragen, die
over zijn stelsel zouden worden gesteld. Dat
bewijst dus zijn vooruitzienden blik.
Tenslotte wekte spr. zijn gehoor op tot de
rijen toe te treden en mede te werken aan
de verwezenlijking van de Bellamy-gedachte.
Na deze rede werd gelegenheid gegeven tot
het stellen van vragen, waarvan door eenige
aanwezigen gebruik werd gemaakt. Zij wer
den door den spreker uitvoerig beantwoord.
De vergadering werd hierna met een woord
van dank aan den spreker gesloten.
ZAAK GERESTAUREERD.
De bekende rijwielzaak „Spido" van den
heer J. Hazenberg in de Zeestraat no. 3 is ge
heel gerestaureerd. De winkel heeft een ge
duchte gedaanteverwisseling ondergaan, niet
alleen wat het interieur, maar ook wat het
exterieur betreft.
De heer Hazenberg brengt o.m. de nieuwste
Mende-radiotoestellen in den handel. Deze
toestellen, voorzien van de nieuwste tech
nische snufjes, munten uit door een prachti
ge weergave van muziek en gesproken woord.
COMMISSIE VAN TOEZICHT OP DE
ARBEIDSBEURS.
De Commissie van Toezicht op de Ar
beidsbeurs^ zal op Dinsdag 12 October ten
raadhuizt^een vergadering houden.
In deze bijeenkomst zal het nieuwe lid dei-
commissie, de heer W. Langendijk, worden
:eïnstalleerd.
De directeur van de Arbeidsbeurs, de heer
V. Ph. Braun, zal een causerie houden over
het onderwerp: „Is het wenschelijk de werk
loosheidsverzekering in te schakelen in een
algemeene regeling der sociale verzekering?"
SCHOENREPARATIEBEDRIJF
Dameszolen en -hakken 0.70
Heerenzolen en -hakken 0.90
Filialen: Engelmundusweg 71,
IJm-Oost; Baanstr. 111 Beverwijk
(Adv. Ingez. Med.)
ZEER OUDE GENEVER
„ME DER"
PER LITER KRUIK f 3.40
BEVERWIJK TEL. 3709
(Adv. Ingez. Med.)
Het uitbreidingsplan voor
Ronde Boogaard".
,De
Teneinde, in verband met het In
redding zijnde uitbreidingsplan c
bebouwing tegen te gaan is het
opnieuw een besluit te nemen op crron(r*
art. 6 4e lid van de Woningwet en wel v™ 71
geheele gemeente. r
B. en W. stellen den raad dus voor-
a. In te trekken het plan van nibbrêidt
vastgesteld hij raadsbesluit der voormap'
gemeente Wijk aan Zee en Duin met uit™
dering van de plannen tot herziening
genoemd plan, vastgesteld bij raadsbek?
der voormalige gemeente Wijk aan Zeê
Duin van 27 December 1933 (plan „De
Boogaard") en van 5 Juni 1934 (pian wP
aan Zee").
b. Ingevolge art. 36, 4e lid der WonWi
te bepalen, dat de vaststelling van een ul»
breidingsplan voor de nieuwe gemeente Rp*
verwijk wordt voorbereid.
VEREENIGDE VEILINGEN.
Kennemerland en Vrije Veilig,
Suikermais, per kolf 2—2*/2 ct.
Waschpeen per K.G. 36V2 ct.
Spinazie per kist 2840 ct.
Sla per kist 1525 ct.
Postelein per kist 3246 ct.
Andijvie per kist 1230 ct.
Wortelen per bos 47 ct.
Raapstelen per bos 2 ct.
Radijs per bos 12 ct.
Peterselie per bos 12 ct.
Selderie per bos 1l3/2 ct.
Prei per K.G. 353/2 ct.
Bloemkool le per stuk 1013 ct.
Bloemkool 2e per stuk 35 ct.
Tomaten per K.G. 47 ct.
Uien per K.G. 34 ct.
Spruiten per K.G. 813 ct.
Bieten per K.G. 3 ct.
Kassnijboonen 1622 ct. per K.G.
Snijboonen per K.G. 614 ct.
Dikke boonen per K.G. 412 ct.
Sperc. b. z. dr. per K.G. 10—14 ct.
Pronkboonen per K.G. 22.60.
Tuinboonen per K.G. 11 ct.
Nero per K.G. 712 ct.
Trosboonen per K.G. 1517 ct.
Knollen per stuk 36 ct.
Komkommers per stuk 25 ct.
Aarbeien per doosje 3845 ct.
Stoofappelen 510 ct. per K.G.
Stoofperen per K.G. 610 ct.
Druiven per K.G. 1620 ct.
Chin, kool per stuk 25 ct.
Rammenas per stuk 333/2 ct.
„A. D. O."
Het programma voor Zondag luidt:
A.D.O.O.I.V. 2.30 uur,
DJE.M. 2A.D.O. 2 2.30 uur
A.D.O. 3—W.S.V 3 12,30 uur
U.S.V. aA.D.O. a 1,uur
BURGERWACHT.
Maandagavond 11 October houdt de af-
deeling Heemskerk van de Burgerwacht een
ledenvergadering in café Henneman.
VEEFONDS „ONDERLING VERTROUWEN".
Maandagavond 11 October houdit het Vee
fonds „Onderling Vertrouwen" een ledenver
gadering in het lokaal van den heer L. Schip
per.
Uitbreidingsplan voor de nieuwe gemeente.
Bij raadsbesluit van 19 October 1936 werd
bepaald, dat een herziening vain het uitbrei
dingsplan, vastgesteld bij besluit van den
raad der voormalige gemeente Wijk aan Zee
enDuin van 26 October 1909, in vorobereiding
was.
Aangezien een dergelijk besluit volgens art
36, 4e lid van de Woningwet slechts geduren
de één jaar vap kracht blijft en het plan tot
herziening nog niet gereed is, is het nood
zakelijk een nadere voorziening te treffen.
Zooals B. en W. reeds in de voordracht van
15 September 1936 hebben uiteengezet, moet
het uitbreidingsplan 1909 der voormalige ge
meente Wijk aan Zee en Duin in vele opzich
ten als verouderd worden aangemerkt.
In overleg ook met de bevoegde instantie
komt het hun gewenscht voor dit plan in te
trekken, met uitzondering van de partiëeie
plannen „De Ronde Boogaard" en „Wijk aan
Zee", vastgesteld onderscheidenlijk bij raads
besluiten van 27 December 1933 en 5 Juni
1934.
Knap stukje recherchewerk.
Dievegge uit Haarlem te Velsen opgespoord,
Een 29-jarige reiziger kocht Dinsdagmiddag
ongeveer één uur aan de krantenkiosk op het
Stationsplein lectuur. Toen hij betaalde legde
hij zijn portemonnaie met ongeveer 15 daar
even neer en vergat die bij zijn vertrek mee
te nemen. Onderweg dacht hij er opeens aan,
maar. toen hij naar de kiosk terugkeerde bleek
de portemonnaie verdwenen te zijn. Hij deed
aangifte bij de politie, waarop de recherche
onmiddellijk een onderzoek instelde. De juf
frouw in de kiosk kon vertellen, dat een dame
kort na het vertrek van den reiziger postzegels
had gekocht. Zij wist een vrij nauwkeurig
signalement van de dame te geven. Dit was
voor den rechercheur blijkbaar voldoende,
want nog Dinsdagavond slaagde hij er in haar
in Velsen op te sporen. Het was een 50-jarige
weduwe. Dit bleek wel een gelukkige vangst
te zijn want zij bekende de portemonnaie,
die nog met den inhoud in haar bezit was, te
hebben weggenomen. Zij werd naar het poli
tiebureau Smedestraat overgebracht. Na ver
hoor werd zij op vrije voeten gesteld. Tegen
haar is proces-verbaal opgemaakt.
vanaf 1.65 tot 14.75. Ruime keuze
Hockeyschoenen, Oefen- en Wed
strijdballen, Shirts, Kousen, Handles
enz.
Turn-, Athletiekkleeding en mate
riaal. DE aangewezen zaak tusschen
Haarlem en Alkmaar voor ALLE
SPORTARTIKELEN
Wijkerstraatweg 29, bij de pont,
Velsen-N., Telef. 3019, Beverwijk
(Adv. Ingez. Med.)
FEUILLETON
door
GEORG FROESCHEL.
I.
Het hoofdkwartier van de straffende ge
rechtigheid te Berlijn zetelt in een groot ge
bouw in het stadsdeel Moabit. Een bronzen
leeuw, die een slang vertrapt, staat in een
klein plantsoen; daarachter rijst een rood
grijs gebouw op met hooge vensters, die on
onderbroken over twee verdiepingen reiken en
met vierkante, stompe torens rechts en links;
het geheel is van zulk een logge architectuur,
dat het een ouderwetsch spoorwegstation ge
lijkt. Vier poorten vormen den ingang, een
breede statietrap leidt naar een duistere hal
in de entresol. Deze wordt verlicht door smalle
vensters, waarin bontgekleurd glas in lood;
vier enorme bronzen kandelabers, met in elk
één brandend gloeilampje, staan op zware
steenen voetstukken en geven het hooge ver
trek de sombere waardigheid van het schip
van een kerk.
Hier in het middelpunt van het gebouw,
van waaruit men via een paar treden in de
groote en in de kleine jury-rechtzalen komt,
is het steeds stil en leeg. De breede gangen
met gewelfd plafond die in de parterre op de
eerste en op de tweede verdieping langs tal-
looze uniform grijsgroen geschilderde deuren
naar het achtergedeelte van het gebouw voe
ren. zijn minder decoratief, maar des te druk
ker. Van den vroegen morgen tot laat in den
namiddag gaan loopen, marcheeren en haas
ten zich door deze gangen de vertegenwoordi
gers van alle rangen van de hiërarchie van
het gerecht. Boden van het gerechtshof, kwie
ke referendarissen, jonge advocaten en wel
gedane presidenten van de strafkamers, ge
wichtig uitziende cipiers verschijnen en ver
dwijnen in een rustelooze opeenvolging, en
daartusschendoor schuifelen onzeker, schuch
ter of onverschillig de scharen van getuigen,
beklaagden en civiele aanklagers, het mate
riaal dat door de eerste groep verwerkt wordt.
Wat een geweldig organisme, welk een knap
in elkaar gezette organisatie! Van de sterke
hand van den politieagent, die den misdadiger
arresteert tot het gecompliceerde denkappa
raat van den rechter welk een perfecte ma
chine! Hoe wonderbaarlijk grijpt het eene in
het andere, hoe precies doet elk wiel zijn
radertjes draaien, zoodat aardsche zonden en
dagelijksche laagheden het onderwerp van
weloverwogen juridisch intellect kunnen wor
den.
Door het laatste venster in de gang ziet men
uit op den rooden baksteenen muur van de ge
vangenis, waarin zij, die preventieve hechte
nis ondergaan, ondergebracht zijn. Als men
zich een weinig vooroverbuigt, dan ziet men
den koepel over de centrale hal van de gevan
genis,vanwaar stervormig vijf vleugels uitgaan.
Hierin is plaats voor duizend mannelijke en
vijfhonderd vrouwelijke gedetineerden. Het
meerendeel van deze menschen is onderge
bracht in enkelvoudige cellen van vier meter
lengte en iets meer dan twee meter breedte.
Zij zijn door deuren van zwaar grenenhout en
door tralievensters met drie horizontale en
zeven vertikale stalen staven van de buiten
wereld gescheiden. Door een onderaardsche
gang kunnen zij in het gerechtsgebouw ge
bracht worden, waar in twintig tot dertig
zalen dagelijks rechters en jury's recht
spreken. De beklaagden moeten achter een
laag. houten beschot plaats nemen en dan
golven over hun hoofden de diepzinnige woor
den van procureurs, verdedigers en presiden
ten. totdat hun schuld volgens de wet afge
meten is en hun straf tot op jaar, maand en
dart nauwkeurig vastgesteld is.
Voor dat het zoover is moet de rechter van
instructie het verloop van de misdaad en de
daarop betrekking hebbende voorgeschiedenis
aan het licht trachten te brengen. Hij moet
met geduld, list en hardnekkigheid het gebouw
van leugens, argwaan en angst, waarin de
schender van de wet zijn daad tracht te ver
bergen, afbreken. De werkkamers van de rech
ters van instructie liggen in de parterre van
de rechtervleugel van het gebouw. Hier is het
gewoonlijk minder druk dan in de andere gan
gen, en op de banken voor de gesloten deuren
wachten slechts weinige getuigen.
Voor de kamer van Mr. Questenberg, rechter
van instructie aan de arrondissementsrecht
bank was het volkomen leeg. Hij had den
morgen gereserveerd voor de behandeling van
eenige arrestanten en was van negen tot tien
uur bezig geweest met een zekere Theodor
Simmaringer om een uitleg te verkrijgen om
trent zekere onjuistheden en veranderingen in
de boeken van de Zentral-Bank. Het resultaat
van dit onderzoek was niet erg bevredigend
geweest, want Simmaringer had beweerd, dat
een overleden directeur van de Bank hem op
dracht gegeven had om deze veranderingen in
de boeken aan te brengen. Enfin men zou wel
zien
Het volgende geval was echter zoo klaar als
een klontje. Een gewone poging tot inbraak
zonder eenige bijzondere psychologische be
teekenis. Questenberg vloog met zijn potlood
over het proces verbaal, opgemaakt bij het
verhoor op het politiebureau, en verwonderde
er zich over. waarom de officier van justitie
niet direct de zaak voorgebracht had. „Ach",
dacht hij. „Misschien wil Wilhelmy het zich
makkelijk maken. Een bekentenis is ook het
beste uitgangspunt. En hij zal wel bekennen
deze - hoe heet hij ook weer - Kar] Ritten-
wald."
De rechter van instructie legde zijn potlood
neer, want hij hoorde reeds de voetstappen
van den gevangenbewaarder en dié van den
gedetineerde voor zijn deur.
Van het eerste oogenblik af was de recn.^;
van instructie den gevangene onsympj«nie™
De gevangenbewaarder, die hem uit zijn cei
gehaald had .en hem door de onderaardscn
gang in het gerechtshof gebracht had, had Be-
zegd, dat hij verhoord zou worden door aen
arrondissementsrechter Questenberg. Nu, <>ai
zou wel een oudere heer zijn met grijze harea
en een bril op, en' Rittenwald nam
om netjes in de houding te gaan staan. ïoeu
de opzichter de deur opende, zag hij een ma-
geren, jongen man, met een scherp ge"®*'
ken scheiding in het dikke, donkere naa
achter de schrijftafel zitten. „Rechter van
instructie aan de Arrondissementsrechtbank.;
het mocht wat!" dacht Rittenwald en stap«-
hoog opgericht de kamer binnen.
„Morgen!"
Questenberg blikte op en keek gedurena
eenige seconden met rustige. onverscmiUo
donkerbruine oogen den breedgeschouderde
gedetineerde in het scherpe met zomersproe
ten bedekte gezicht, en antwoordde beieei
„Goeden morgen" en met een uitnooidige
gebaar, „neemt U plaats". De rechter Ken
dit soort menschen. Zij waren gemaK^u*
te behandelen aan de overdreven wieew
de kruiperigen, die dan ook meestal de sim
ren waren De eenvoudigste manier om 11
trots te breken, was om die te negeerei®»
om hun vlegelachtigheid te beantwoorden
een onveranderlijke vriendelijkheid. Bat
