Voor bacon nieuwe regeling,
In het laatste huis van de wereld.
H'
Stelsel van kost
prijsvergoeding
Rubriek voor Vragen
Wat sullen we iederen dag eten?
Brieven
uit de
Molukken
I"ET antwoord is al te eenvoudig en
daarom bijzonder ingewikkeld. Rij st
en v i s c h. maar aangezien dit zelfs
met verschillende groenten eentonig
wordt, stelt de etenskwestie mij iederen dag
voor een nieuwe puzzle en er zijn dagelijks drie
maaltijden.
Brood voor het ontbijt is niet te krijgen,
althans niet toen we kwamen. Later is er
iemand begonnen met uitstekend brood te ver-
koopen. maar toen waren we allang aan ons
eigen baksel gewend. Voor het bakken gebrui
ken we sagoweer (het gegiste sap van de
arenpalm) als rijsmiddel en bakken het in een
oven van een petroleumblik gemaakt. Het
gaat uitstekend maar toch vraagt het eiken
dag opnieuw vrij veel tijd en zorg en daar we
maar heel weinig bedienden hebben, bakken
we slechts driemaal per week. Bovendien is
brood wel goedkoop, maar wat je er bij op
eet is duur. Dit blijft dus gewoonlijk tot een
ei, een gebakken visch en in de gezegende
maanden als de tomaten lukken, tot een rau
we tomaat beperkt. Daarom is het een goede
en prettige afwisseling een paar maal in de
week te ontbijten met
nassi goreng. kleef
rijst met geraspte
klapper en roode sui
ker en heel dikwijls
katjang idjoe. Katjang
Idjoe zijn kleine groene
erwtjes, geweldig ge-
-zond, het middel tegen
beri-beri. We eten ze tot pap gekookt met
roode suiker en santen (klappermelk). Mijn
man smult soms van sagobroodjes, maar dat
is een lekkernij, die je in je jeugd gegeten
moet hebben om te kunnen apprecieeren. Als
bij de mandoersfamilie sagobroodjes gebak
ken worden, ga ik dikwijls kijken want het is
een alleraardigst gezicht. Het sagomeel is
vooruit zeer voorzichtig gedroogd en fijnge-
zeefd. De steenen vormpjes worden eerst voor-
gewarmd tot bijna gloeihitte, met een kwastje
uitgeveegd en het overtollige meel weggestre
ken. Met een stokje wordt in ieder vulsel een
ondiep kuiltje gemaakt, zopdat de warmte
tot diep in het broodje kan dringen. Daarna
wordt een plankje over den bovenkant van den
oven gelegd, zoodat de broodjes niet kunnen
opbollen en laat men het geheel ongeveer vijf
minuten staan. Door de warmte van den
steenen vorm worden de broodjes gaar. Na
ongeveer vijf minuten wordt er tegen den
vorm getikt en bij het omdraaien vallen de
broodjes eruit. Deze broodjes doen in geen
enkel opzicht aan cadetjes denken, eerder aan
grijsbruine, platte steenen. Warm zijn ze in
wendig nog vrij week, maar na eenige uren
worden ze steenhard en in dezen toestand
kunnen ze maanden bewaard blijven.
Zooals krentenbrood een lekkerder variatie
is op ons gewone dagelijksehe brood, kennen
we hier in de molukken de sago klappa. Het
sagomeel wordt daartoe met geraspte klapper
en wat zout vermengd en op de gewone wijze
gebakken. Echter voor het afdekken is de holte
opgevuld met roode suiker. Uit den vorm ge
haald vormen deze broodjes een gerecht ook
voor Europeesche smaak geschikt, hetgeen
van de gewone sagobroodjes niet gezegd kan
worden. Sagoklappa moet warm gegeten wor
den met zoete, zwarte koffie.
Middagmaal levert weer
moeilijkheden op.
Grootere moeilijkheden dan het ontbijt
(evert het middagmaal op. Aardappelen
zijn hier zeer duur, ongeveer twintig cent per
kg. maar bovendien vragen aardappelen
vleesch, een smakelijke bruine jus en veel af
wisseling in de groenten. Slechts eens in de
maand wordt hier geslacht en tenzij de jacht
wat oplevert, of we één van onze kippen schie
ten, zijn we aangewezen op visch, en visch
met aardappelen gaat heel gauw vervelen,
nog afgezien van de groentenkwestie.
Wij eten dus zes dagen in de week rijsttafel.
Holland begint de rijsttafel te appecieeren,
laat ik, om alle misverstanden te ondervangen,
eerst vertellen, dat onze rijsttafel het heel
eenvoudige zusje van de hotelrijstschotel is.
Wij eten hier iederen dag tweemaal ons bordje
rijst met sajoer (soort soepje van verschillende
groenten en kruiden), vleesch of kip of visch,
atjar (pickles) en twee of drie sambelans.
Sambelans zijn fijngesneden groenten vruch
ten of vleesch of vischstukjes, die met ver
schillende kruiden en roode peper gebraden
en meestal met wat klappermelk worden gaar
gestoofd. Het zijn nogal gekruide gerechten en
ze maken het voornaamste bestanddeel van
de rijsttafel uit.
De rijsttafel is de maaltijd van het oude
Indië, het Indië, dat voorbij is, maar waar
van op afgelegen posten zonder ijsfabriek,
abattoir, electrisch licht, groentevoorziening
en koelkamers, nog zoo veel overgebleven is.
Als het vleesch ontbreekt eten we kip en
als de kip ontbreekt visch en alle drie zijn ze
op wel twintig verschillende manieren klaar
te maken. En als èn de kip èn de visch èn
het vleesch ontbreken, is daar de deng-deng,
(het aan dunne plakjes gesneden en in de
zon gedroogde vleesch) en zijn er versche en
gezouten eieren.
We verhouwen zelf onze
groenten.
Ook de groentengerechten zijn met aller
lei kruiden tot in het oneindige te va-
rieeren. We verbouwen zelf onze groenten,
maar in de drie droge maanden is er op
Boeroe alleen kankoeng (een soort spinazie)
te krijgen, dat in de poelen groeit en verder
katjang toemboek, die we zelf maken door
kleine erwtjes twee dagen te laten ontkiemen
ongeveer op de wijze, als we dat als kinderen
in onze sponzendoos met een bruine boon
deden. Deze boontjes, op verschillende wijzen
toebereid geven een uitstekende, gezonde
groente. En ook al levert onze tuin groenten
op. dan is het probleem nog zoo eenvoudig
niet-. Want als de boontjes rijp zijn eten we
dagen achter elkaar boontjes en als de kool
lukt, prijkt kool wekenlang op het menu. En
weer helpt de rijsttafel met zijn onnoemelijk
aantal variaties. Op kleine, afgelegen plaatsen
waar bijna niet te krijgen is, is de rijsttafel
niet alleen een prettige afwisseling, maar ook
heel dikwijls een uitkomst. Het blikjes eten
is duur, ongezond en vervelend, de rijsttafel
daarentegen veel goedkooper en bied met be
trekkelijk weinig grondstof een geweldige af
wisseling.
Er is hier de laatste jaren een tendenz om
op een minachtende wijze over rijsteten te
praten, om zooveel mogelijk Europa na te
apen.
De moderne kleine woningen met behang
sel op de mxven en een douche in de bad
kamer, zijn er ook een verschijnsel van. Maav
Indië is grooter dan Java. hoewel een heele
boel menschen dat schijnen te vergeten
Indië is Europa niet en wie dit niet weet te
aanvaarden hoort hier niet thuis. Wie ook
in uiterlijke dingen niet kan aarden, zal
en voor deze menschen.
ook innerlijk een vreemde blijven in dit land
In de kleine baai voor ons huis zwemt een
groote plompe schildpad. Hij geniet van het
dikke, vette zeegx-as, dat op den bodem groeit.
Nu en dan steekt hij zijn kop boven het water
uit. Een enkele keer eten we schildpad, „toete
roega" zooals de Moluksche naam luidt, maar
de keeren, dat de visschers er een vangen, zijn
heel zeldzaam en de oude knaap uit onze
eigen baai beschouwen we als huisdier
mag niet gevangen worden. De smaak van
sehildpadvleesch is weinig geprononceerd,
net als van visch, maar de structuur lijkt op
vleesch. We eten het gebakken en gestoofd
met een mengsel van kruiden en azijn.
Met de hengel er op uit.
TO" eeft de schildpad een vrijplaats gevonden
AJL in onze kleine baai, aan de visschen is die
niet verleend. Heel dikwijls gaan wij er des
avonds met de hengel op uit. We vertrekken
met een kleine prauw voor de landwind op
steekt, op het uur, dat de zon ondergaat en
je niet weet, waar jij kijken moet, boven je
naar de roode en gouden en paarse hemel of
beneden naar de zee tuinen waar tussehen het
roode orgelpijpkoraal de oranje en groene
rotsvischjes heen en weer schieten en het
water zoo helder en rimpelloos is, dat je je
eigen schaduw ziet bewegen over het lichte
zand.
We visschen met „koemang", hermietkrab-
ben, die afschuwelijk ruiken, maar daardoor
juist de visch van verre aanlokken. Op de
grens van het rif en het zand zijn de visch-
rijkste plaatsen; we kennen zes a zeven plek
jes, die we achtereenvolgens opzoeken, als
het succes op het vorige te klein is. De vangst
is zeer afwisselend, we hebben het meege
maakt, dat we in twintig minuten tijd elk er
zes a zeven vingen, maar dikwijls halen we
in drie of vier uur nauwelijks zooveel op.
Aan de manier van bijten kun je meestal
merken met welk soort visch je te doen hebt.
Daar is de „garova" met de geweldige groote
bek, die heel voorzichtig aan het aas zuigt
en de slimme goud en paars gestreepte „ta-
toe", een koffervisch, die je snoer onder het
koraal trekt, zoodat je je haak verspeelt.
Donkere onderzeesche
zalen met duizenden
kerstboomen.
lp en uur na zonsondergang steekt de siboe
siboe, de landwind, op, een woelige wind,
die de baai onrustig maakt, zoodat de vlerken
van de prauw om beurten tegen het water
slaan. Tegen achten gaan we naar huis, zei
lend met de siboe-siboe of wanneer de wind
laat is, pagaaiend, terwijl onze oude mandoer
om den wind fluit, Soms trekt de maan een
blinkend wit pad, lichtend en koud als onbe
reden ijs, maar de feestelij kste thuisvaart ge
nieten we in donkere nachten zonder maan
en zonder sterren, doch met een lichtende
zee, waar de visschen snelle sporen in stippe
len, de vlerken van de prauw en de pagaaien
zilveren druppels in slaan en je voorovergebo
gen over het zwarte water, in de donkere on
derzeesche zalen tienduizend kerstboomen ziet
stralen.
Thuisgekomen drinken we verkleumd de
heete zwarte koffie en een half uur daarna
smullen we van de knappend gebakken buit.
die met versch brood of warme rijst verruk
kelijk smaakt.
Maar soms is er geen visch en ook geen koe
mang en gaan we 'smiddags tegen een uur of
vier het varken jagen. Dat varken behoorde
vroeger aan een Chinees, maar ontsnapte
en leeft nu in het wild. maar gedraagt zich
afsoluut anders dan de gewone wilde varkens,
zoodat we i-eeds twee maanden lang de klei
ne ravijnen van het tafelland- afdrijven, ech
ter nog steeds zonder succes. Het is een gewel
dige knaap, ter hoogte van een tafel, dat zich
te goed doet aan de veldgewassen van de ar
me menschen uit de strandkampongs. Eén
keer hebben we hem bijna te pakken; op de
plaatsen, waar hij uit kan komen staan mijn
man en oom Hindji met geladen geweer, maar
het varken met de wildblaffende honden ach
ter zich aan, wijkt rechts uit en onder de paal
woning van een Boetonees dooi'schietend.
ontkomt hij langs het strand. De wedloop
daarna is tevergeetsch en om toch niet ge
heel met leege handen thuis te komen, oog
sten we de papaya's van de in het wild
^roeiende papayaboomen en gaan terug over
de heete vlakte, tot de hals door het mes
scherpe alang-alang, waarin een al te smal
voetpad is geplet.
Werkelijk serieus gejaagd wordt er aan den
overkant van de baai. Mijn man gaat dan
voor een kleine week en keert dan gewoonlijk
met vijf of zes herten of varkens terug, die
reeds gedeeltelijk tot deng-deng zijn ver
werkt. Gewoonlijk jaagt hij met de Hinolung
van Keboelain, maar deze jachten in het
moeilijk begaanbaar gloeiend heete heuvel-
terrein zijn voor een vrouw niet mee te ma
ken. De Aifoeren zijn prettige drijvers, de
buit is voor den gast, die van zijn kant voor
ammunitie en het eten moet zorgen. Toch we
ten zij er altijd nog wel een slaatje uit te
slaan, want de laatste maal waren alle acht
tien drijvers van geweren voorzien en kwa-
men allen om kruit vragen, 's Avonds wordt
er deng-deng gemaakt en keteltjes koffie
gedronken onder urenlange verhalen uit den
tijd van den eersten Bahman (stamvader),
die het land verdeelde en de bergen en rivie
ren namen gaf.
De thuiskomst na zoo'n tocht is bijzonder
'teugdevol, want voor mij zijn zulke dagen
extra eenzaam. Dadelijk wordt den volgenden
morgen de deng-deng te drogen gelegd. Het
vleesch is reeds in dunne reepen gesneden en
met een mengsel van zout en salpeter inge
wreven. De zon moet nu de rest doen.
Het laatste geschoten wild wordt uitgesne
den en verdeeld, wat mooie stukken voor ons
zelf, een kilo voor den luitenant en voor den
gezaghebber en de rest aan de menschen, die
op ons erf leven. De eerste dagen is er nu
overal volop vleesch. We eten het als gehakt
en als lapjes, bereiden er haché van en cro-
quetten. Zoo'n dag na de jacht is de keuken
in een slagerij herschapen. Aan de citroen-
boor naast de achtei'deur hangt 'n gaffel aan
een touw. Hieraan wordt een petroleumblik
water opgehangen, de kindei-en van den
mandoer stotm er een vuurtje onder. Het
varken ligt in de schaduw van het citroen
bosje en als het water kookt, wordt het met
kommen vol over hem heen gegoten en een
paar Christenen schrapen hem en snijden
hem in stukken. De Bohammedanen loopen
in een extra boog om het huis. Zij kunnen
alleen meesmuilen als er een hert buitge
maakt is.
BEB VUYK.
(Nadruk verboden.)
De strafvervolging tegen
ir. Mussert.
Cassatie aangeteekend.
UTRECHT, 26 October. Naar wij verne
men, heeft mr. A. J. van Vessem te Utrecht
als raadsman van ir. A. A. Mussert heden
beroep in cassatie aangeteekend tegen de
beschikking van het gerechtshof te Amster
dam, waarbij ir. Mussert iir verband met de
relletjes op het Blauwe Zand te Amsterdam
naar de openbare terechtzitting werd ver
wezen.
Tegen de beschikking van het Hof zal een
drietal cassatiemiddelen worden voorgedra
gen.
Provinciale Staten.
Vier nieuwe leden geïnstalleerd.
HAARLEM Dinsdag.
Hedenmorgen half twaalf kwamen de Pro
vinciale Staten in openbare vergadering bij
een.
Aan de orde komt het onderzoek der ge
loofsbrieven van vier nieuw benoemde Staten'
leden, namelijk van den heer M. J. Bossen
broek te Amsterdam in de vacature-G. Baas
Kzn. (A.-R.)van den heer G. H. J. Ko
ning s te Volendam in de vacatui'e-H. J.
Kuiper (R.K.)van den heer J. C. Evers
(R.K.) te Amsterdam in de vacature-mr. C.
P. M. Romme; van den heer W. F. Visser
te Velsen in de vacature-M. A. Reinalda
(S.D.A.P.).
De geloofsbrieven worden goedgekeurd. Tot
hun toelating werd besloten. Zij leggen de bij
de wet vereischte eeden of beloften af.
Goedgekeurd wordt het verslag van dë
werkzaamheden der Vaste commissie voor uit
breidingsplannen in Noord-Holland over het
tijdvak van 1 April 1936 tot 1 April 1937, nadat
de heeren B o i s s e v.a i n V.B.)Anker
smit (S.D.A.P.) en Vermeulen (A.R.)
eenige opmerkingen hadden gemaakt, die
door het lid van Ged. Staten, den heer
Mie hels (S.D.A.P.) beantwoord werden. Ge
vraagd was namelijk, een snelle beslissing te
nemen, als eenmaal een uitbreidingsplan door
een gemeenteraad was goedgekeurd.
De heer Mich els merkte op, dat altijd
zoo snel mogelijk gewerkt wordt, maar dat
de door de wet gestelde termijnen in acht
moeten worden genomen.
De begrootingen en rekeningen met bij-
behoorende stukken werden naar de afdee-
lingen vei*wezen.
Nadat de afdeelingen getrokken waren werd
de zitting verdaagd tot Dinsdag 7 December
des voormiddags half elf.
VIERHONDERD JONGE KIEPEN GEGAST.
PURMEREND. 26 October. Hedennacht
ging een vrachtauto met ruim 800 jonge kip
pen van Ermelo naar de markt te Pur-
merend. In Amsterdam aangekomen, be
merkte de chauffeur dat er iets aan zijn wa
gen mankeerde.
Hij stalde deze in een garage en liet den
wagen repareeren. Om de kippen te bescher
men gooide hij een zeil over de kisten. Toen
hij op de markt te Purmerend kwam bleek
dat een vierhonderdtal kippen dood lagen,
gegast door den benzinedampen, terwijl de
overigen voor een groot deel waardeloos zijn
geworden
COÖP. CENTRALE EIERVEILING
PURMEREND G.A.
Afdeeling eieren.
Aanvoer 90.000 Eendeieren f2,35f2,55.
55.000 Kippeneieren 70/80 K.G. f5f5,75;
65/66 K.G. f5.35—f5,50; 63/64 K.G. f5,30—
f5.45; 60/62 K.G. f5.10—f5,30; 58/59 K.G.
f5—f5,10; 56/57 K.G. f4.70—f4,85; 53'55 K.G.
f4—f4,40; 50/52 K.G. f3,80—f4; 45/49 K.G.
f 3—f 3,50.
PURMEREND (Dinsdag)
Gemeentel. Kaasbeurs. Verhandeld 19 par
tijen, wegende 45.000 K.G. Handel matig.
Hoogste prijs f 24.
Kleine Boeren 21—24 per 100 kilo met Rijks-
merk. Boter 141—145 per K.G. Weiboter 137
140 per K.G. Runderen, totaal 546 stuks.
Vette koeien 5566 per K.G. Gelde koeien
160—200 per stuk. Stieren 50—60 per K.G.
Vette kalveren 30—60 per K.G. Nuchtere kal
veren voor de slacht 8—16 per stuk. Nuchtere
kalveren voor de fok 10—17 per stuk. Vette
varkens voor de slacht 6062 per K.G. Magere
varkens 24—32 per stuk. Biggen 1422 per
stuk. Schapen 16—35 per stuk. Bokken 3—13
per stuk. Kipeieren 55,50 per 100 st. Eend
eieren 2,30 per 100 st. Piepkuikens 0,57y2—
0,65 per K.G. Oude kippen en hanen 0,35
0,50 per K.G. Konijnen 0,30—1,60 per stuk.
Duiven 0,40 per paar. Ganzen 2,75—3,40 per
stuk. Zwanen 0,50—0,57V2 per stuk.
Voortaan geen inschrijvingen nieer
Regeling van
permanent karakter
Van bevoegde zijde deelt men
ons mede, dat de baconregeling
opnieuw door den minister van
Economische Zaken onder de
oogen is gezien, waarbij het ad
vies van den Economischen Raad
werd ingewonnen.
De minister van Economische
Zaken heeft thans besloten de
geldende overeenkomst voor de
bereiding van bacon, welke op
31 October 1937 zal zijn beëindigd,
niet te verlengen, doch over te
gaan tot een vergoedingsstelsel,
waarbij voor de werkzaamheden,
verbonden aan de bereiding van
bacon, een vast te stellen ver
goeding zal worden toegekend.
De ervaring met het thans geldende in
schrijvingsstelsel deed zien. dat eenerzijds bij
eensgezindheid onder de baconzouters de mi
nister zich gesteld zal zien tegenover het
monopolie dier bedrijven en, om de bacon
tijdig te kunnen exporteeren, geneigd zal zijn
de verlangde vergoeding aan de industrie te
betalen, anderzijds dat hij, indien hij erin
slaagt de concuiTentie onder de inschrij
vers te ontketenen, zal profiteeren van in
schrijvingspi'ijzen, welke eiken grondslag
voor kostenvergoeding missen, maar bepaald
worden door de grootte der bedragen, welke
de inschrijvei'S, in de verwachting van betere
tijden, uit hun reserves wenschen te offeren.
Vergoedingsstelsel
eenige oplossing.
Als eenige mogelijkheid om tot een redelijke
oplossing van de moeilijkheden ten aanzien
van de baconbereiding te komen blijft, naai
de meening van den minister, slechts over het
vergoedingsstelsel.
Bij de keuze van deze methode is niet over
het hoofd gezien, dat aldus naar het begin
sel der eerste drie bamncontracten, waarop
in zoo ï-uime mate critiek is uitgeoefend wordt
teruggekeerd. Deze critiek betrof echter niet
zoozeer het beginsel, dan wel de uitvoering,
in het bijzonder de hoogte der vergoedingen.
Bij het vaststellen van de normen der ver
goeding zal worden uitgegaan van de om
standigheid, dat de baconindustrie slechts
één afnemer had en heeft. n.l. Engeland. Van
de vooruitzichten van den afzet naar dit land
hangen de hare dus geheel af. Aangezien deze
afzet door Engeland is gecontingenteerd op
een betrekkelijk vaste hoeveelheid bestaat er
in deze situatie voor de baconindustrie geen
redelijke kans op debietvergrooting, behou
dens in enkele tijdelijke uitzonderingsge
vallen.
Er kan dus geen sprake meer zijn
van slechts een ovei-brugging eener tij
delijke inzinking, een gedachte, die
ten grondslag lag aan de vergoeding
der vaste kosten over het geheele
productie-apparaat onder vigueur van
de eerste drie baconcontracten. Nu een
nieuwen toestand zich ontwikkeld
heeft, zou kunnen worden volstaan
met een apparaat, dat men een zekere
marge het huidige contingent van
10.000 vai'kens per week kan verwer
ken.
Van deze nieuwen toestand gaat de regeering
thans uit bij de beantwoording van de vraag,
wat deze verwerking mag kosten. Het ver
leden kan hier geen aanwijzing geven. De
minister is van oordeel, dat deze kosten niet
mner mogen bedragen dan het geval zou
zijn, indien de verwerking der varkens thans
op rationeele wijze zou worden opgezet. De
aldus berekende kostprijs is de vergoeding,
welke aan de baconfabrikanten voor hunne
werkzaamheden kan worden toegekend.
Aan belanghebbenden is het voorstel
gedaan om op bovengenoemden grond
slag de vergoeding vast te stellen op
f 1,65 per 100 K.G. geslacht gewicht.
Dit bedrag werd door den accountants
dienst, op den grondslag als boven
aangegeven, nauwkeurig berekend.
In verband hiermede, zal ook geen
vergoeding worden gegeven T00r
„winstderving", „verlies van export.
recht", „onteigening van goodwill en
export" of hoe men dit ook zou mogen
noemen.
Bedrijven die in aanmerking komen.
Voor de bereiding van bacon zullen in aa*
merking worden gebracht die bedrijven wii
ke onder de vigueur van zoowel de eerste dn
baconcontracten als van de thans
overeenkomst bij de 1
schakeld zijn geweest.
mge.
Gezien de wenschelijkheid, dafc om
het baconvraagstuk rust gaat heer-
schen, wordt tenslotte nog medege
deeld, dat het bovenstaande systeem
als definitief is te beschouwen.
Japansche infanterie bij het oversteken van een rivier aan het Noordelijk front
in China. De soldaten houden angstvallig hun geweren in de hoogte opdat zij
niet nat worden,
van alle Abonnês van dit blad worden door
een specialen Redacteur en zijn talrijke
medewerkers zoo mogelijk en ten s~
beantwoord.
De vragen moeten worden
aan het bureau van ons blad, met duidelijke
vermelding van naam en woonplaats,
De namen der vragers blijven redactie
geheim.
Vragen, waaraan naam en adres ontbreken
worden terzijde gelegd.
De antwoorden worden GEHEEL KOSTE
LOOS thuis bezorgd.
PLANTEN.
VRAAG: 1. Wanneer moeten de geranium,
planten naar binnen en hoe kan ik ze overhou
den? Een zolder heb ik niet en de kelder is t#
vochtig'.
2. Is het goed mijn cactusplantje nu te ver.
potten en is bladaarde daarvoor geschikt? Moe.
ten ze in een verwarmd vertrek meer water heb
ben dan in een koud?
ANTWOORD: 1. Ongeveer half October. D»
onderste bladeren er af plukken en de planten
zetten op een lichte, koele plaats, doch vorst,
vrij.
2. Neen, wachten met verpotten tot het voor
jaar. Gewone tuingrond en daar doorheen pot
scherven is het beste voor grondmengsel. Wat
oude, droge koemest daardoor is wenschelijk.Een
te warme plaats veroorzaakt walluis, doch vorst-
vrij is noodig.
VRAAG: Hoe kan men een ster van Bethlehem
stekken? Hoe kan ik dat het beste do<yi?
ANTWOORD: Jonge, sterke scheutjes er af
nemen en deze in een potje gevuld met bladaar
de en scherp zand zetten. U kunt hierme het besta
wachten tot half Maart en dan in een bak zetten.
U kunt de plant ook heel goed scheuren, dit is
verdeelen in eenige stukken, zoodat ieder deel
wortels blijft houden.
VRAAGKan men een Fransche geranium
overhouden? Moet die 's winters nog water heb
ben of op een donkere plaats staan?
ANTWOORD: Ja, op een lichte vorstvrije
plaats bewaren
MILITAIRE ZAKEN
VRAAG: Tot wien moet ik mij wenden voor
opleiding tot militair vlieger? Welke leeftijds
grens is hiervoor gesteld en welke diploma's ver-
èischt?
ANTWOORD: Voor u is het de eenvoudigst»
wijze om op. het garnizoeusbureel in de Kazerne
aan den Koudenhorn, alhier, persoonlijk te in-
formeeren of er vrijwilligers voor die opleiding
worden aangenomen van uw leeftijd en met a»
wetenschappelijke ontwikkeling, technische ken
nis en lichamelijke gesteld, die gij bezit en ooit
welke onkosten daaraan verbonden zijn.
RECHTSZAKEN
VRAAG: Mijn vrouw is overleden. Moet ik nu
nog mijn schoonouders steunen?
ANTWOORD: Als er uit uw huwelijk kinde
ren zijn blijft u onderhoudsplichtig: zijn er geen
kinderen dan eindigt met het overlijden van uw
vrouw uw onderhoudsplicht.
DIEREN.
VRAAG: Ik heb last van mieren en vliegend»
mieren. Hoe kan ik die afdoende verwijderen?
Het. nest zoeken lijkt mij onmogelijk.
ANTWOORD: Petroleum in de uitgangen van
het nest spuiten. Bovendien verdwijnen ze in dez#
maand vanzelf door de koude.
RECEPTEN.
VRAAG: Hoe maakt ik zuurkool in?
ANTWOORD: 3 witte kooien, 4 savoyekoolen,
00 gr. zout. 10 gr. zwarte peperkorrels, 10 gram
jeneverbessen.
Ontdoe de kool van de buitenste bladeren,
snijd ze in de helft. Verwijder den harden stronk
en snipper cle kool in zeer fijne, lange snippets
liefst met een koolmes. Wasch deze en laat ze
uitlekken. Kneed dan de kool zoo lang met het
zout, tot zich pekel vormt. Vermeng
peperkorrels en jeneverbessen en pak
schoongemaakten Keulschen pot.
goed af.
DIVERSEN.
VRAAG1. Zoudt u me kunnen inlichten om
trent correspondentie met buitenlandsche jongens
en meisjes van H. B. S. enz.?
2. Bestaat er in Nederland een bureau, oa
hieromtrent inlichtingen verstrekt'
3. Maar moet ik mij vervoegen?
ANTWOORD: Wend u tot mej. Fakkc-r, van
Intern. Ver. voor Wereldvrede en Vriendschap,
Engelszstraat 4S of tot den heer Roomers
juist een vereoniging met het door u ge wens
doel aan liet oprichten is). Hofmeyerstraat
VRAAG: Hoe maakt men mica
schoon?
ANTWOORD: Met azijn afwrijven.
VRAAG: Hoe kan ik een witte tafzijden jap^
die door het wasschen slap geworden is, 8
stijf maken
ANTWOORD: In een oplossing van
Arabïcum dompelen en daarna aan den ver 'eet
den kant met niet te warme bout strijken.
VRAAG: Hoe krijg ik eer. zwart n.armert
schoorsteen glanzend zwart? Wrijven helpt
ANTWOORD: Met zwarte marmerwas goea
stevig in- en uitwrijven.
VRAAG: Hoe maak ik een lichte gabar»
regenjas schoon, zoodat hij goed water
b,ijft? zeep
ANTWOORD: Eerst in sterke, neutrale
goed wasschen. lauw warm water, uitslaan en^
min. laten uitdruipen. Dan in een oploss'n?
250 gr. fijne aluin op 12 L. water j"
handelen. Uitslaan en glad ophangen buite
in de tocht. In geen geval echter bij de kac
VRAAG: Hoe kan ik een vuil geworden w
ten hoedje weer schoonmaken?
ANTWOORD: In benzine, waarin wat
nesia is gedaan, goed afschuieren, daarna me
fijnste schuurpapier voorzichtig afschuren-
de
Sluit dezen
i haarden
