AMSTERDAMSCHE
ASPECTEN.
In de Schemering.
Onzuivere huid
PÜROL1
Verkouden.
Dampo
DINSDX'G 9 NOVEMBER 1937
Belangrijke gift der Rockefeller
Foundation.
Voor het radio.biologisch werk van
prof. Kluyver en prof. Ornstein.
De Rockefeller Foundation te New-
York heeft besloten, gedurende vijf
jaar een belangrijke bijdrage te geven
aan prof. A. Kluyver te Delft en prof.
L. S. Ornstein te Utrecht, teneinde
hun radio-biologisch werk dat reeds
gedurende drie jaar door deze stich
ting gesteund werd, voort te zetten.
Bovendien zal door de Rockefeller
Foundation nog een belangrijke gift
worden aangeboden om voor het ra
dio-biologisch werk het physisch labo
ratorium te Utrecht uit te breiden.
Mijnwerker door vallende
betimmering gedood.
Maandag is de, 35-jarige houwer A. Petric
uit Heerlen, bij het verrichten van werk
zaamheden in de ondergrondsche werken van
de Oranje Nassaumijn 3 te Heerlerheide, door
een omvallende betimmering zoodanig ge
troffen, dat de dood onmiddellijk intrad.
Het slachtoffer was gehuwd en vader van
twee kinderen.
VERBINDENDVERKLARING VAN EEN C.A.O.
De regeeringspersdienst meldt:
Door den Nederlandschen bond van boek
binderspatroons, den Algemeenen Nederland-
schen Typografenbond, den Nederlandschen
Katholieken Grafischen bond, den Neder
landschen Christelijken Grafischen Bond, en
den Nederlandschen Grafischen Bond is in
gediend een verzoek tot verbindendverkla
ring van bepalingen van de op 30 Maart 1936
in werking getreden collectieve arbeidsover
eenkomst, afgesloten tusschen de vorenge
noemde organisaties.
Bezwaren tegen inwilliging van bedoeld
verzoek kunnen schriftelijk worden inge
bracht bij den minister van sociale zaken
voor of op 27 November 1937.
Het bovengenoemde verzoek en de betref
fende collectieve arbeidsovereenkomst liggen
tot en met 26 November 1937 voor belang
hebbenden o.m. ter inzage op het bureel van
het districtshoofd der arbeidsinspectie te
Haarlem.
Mag men de Makelaardij uit
oefenen zonder beëedigd te zijn?
Advocaat-generaal meent van niet
Kwestie voor den Hoogen Raad.
H. M. F., houder van een woningbureau,
heeft terechtgestaan voor den kantonrechter
te Haarlem ter zake dat hij in die gemeente,
niet als makelaar beëedigd zijnde door de
rechtbank, en dus niet toegelaten zijnde tot
de uitoefening van het beroep van makelaar,
dit beroep toch heeft uitgeoefend door tegen
vergoeding een perceel te verhuren.
De kantonrechter veroordeelde verdachte
tot f 5 boete.
De rechtbank te Haarlem, waarbij de ver
oordeelde in hooger beroep ging, was van een
ander oordeel. Zij overwoog, dat geen wette
lijke bepaling toelating vordert tot de uit
oefening van het beroep van makelaar en
sprak den verdachte vrij.
Gezien het belang dezer zaak voor de ge-
heele makelaardij en het feit. dat hij zich
met het oordeel der rechtbank niet kon ver
eenigen, heeft de procureur-generaal bij den
Hoogen Raad in het belang der wet cassatie
aangeteekend.
De advocaat-generaal mr. Wijnveldt, heeft
conclusie genomen in deze zaak. Hij merkte
op, dat de rechtbank, die niet bewezen acht.
dat de wet een toelating vordert tot de uit
oefening van het beroep makelaar, zich ver
moedelijk liet leiden door hetgeen veel ge
leerd wordt, o.a. door prof. Molengraaff, n.l.
dat het iedereen vrij staat zijn beroep te
maken van de handelingen in art. 62 van het
wetboek van koophandel genoemd, terwijl
dan de beëediging alleen zou dienen het recht
te geven, den titel van „makelaar" te voe
ren. Deze stelling achtte mi*. Wijnveldt te
ruim. Hij adstrueerde deze meening onder
meer aan de hand van de parlementaire ge
schiedenis der wet. Het ontwerp deed uitko
men, dat de makelaar wel een vrij beroep
zou uitoefenen, doch dat er voor gezorgd
moest worden, dat dit beroep werd uitge
oefend door behoorlijke en bekwame perso
nen. Ten einde dit te bereiken, stelde het
amendement eischen aan de toelating. Ten
slotte is een gewijzigd amendement aange
nomen, waarin die eischen in hoofdzaak ge
handhaafd bleven.
Evenals een advocaat oefent een makelaar
wel een vrij beroep uit, doch hij heeft daar
voor een toelating krachtens de wet noodig.
Spr. concludeerde, dat het vonnis van de
rechtbank te Haarlem zou worden vernietigd
zonder verdere gevolgen voor den betrokkene.
De hooge raad zal 6 December uitspraak
doen.
DE DIEPENBROCKMEDAILLE VOOR LOUIS
VAN TULDER.
Mevrouw Diepenbrock heeft aan den zan
ger Louis van Tulder, bij gelegenheid van
diens zilveren zangersjubileum de Diepen-
brock-medaille toegekend, als blijk van bij
zondere waardeering voor de wijze, waarop
Louis van Tulder in den loop der jaren de
liederen en de solopartijen van groote wer
ken van Diepenbrock heeft vertolkt.
De 500ste vlucht Amsterdam—
Batavia.
Bij duizenden worden de luchtpost-enve
loppen voor de 500ste vlucht Amsterdam
Batavia, welke speciaal voor het Nationaal
Luchtvaartfonds werden ontworpen, verkocht.
Ten gerieve van het publiek zijn thans ook
de bekende driehoekzegels bij de enveloppen
op de K.L.M.-kantoren beschikbaar gesteld.
Men zal zich herinneren, dat deze fraaie ze
gels reeds gebruikt werden voor de Melbourne-
vlucht van de „Uiver" en voor de Kerstvlucht
van de „Snip" naar West-Indië. Ook de
Ned.-Indische posterijen hebben een dergelijk
zegel, dat voor de thuisvlucht eveneens op de
K.L.M.-kantoren en bij de agenten van de
K.L.M. verkrijgbaar is.
De Mail voor de 500ste vlucht naar Indië
Sluit a.s. Vrijdagavond.
Vetwormpjes, pukkels en uit
slag verdwijnen en de huid
wordt jeugdig—frïsch, gezond
'.Jen fluweelzacht door
zuivert - verzocht geneest
In doozen 30-60ct. Bij Apoth.en Orog.
IJN HARDT
(Adv. Ingez. Med.)
Luclilverbindingen met Twente en
Groningen hadden meer succes.
Vervoer gestegen vergeleken bij verleden
jaar.
Op den eersten November zijn de lucht
lijnen naar Twente en Groningen gesloten,
zoodat gedurende de wintermaanden in het
binnenlandsche luchtverkeer nog de twee
maal-daagsche dienst op Haamstede en Vlis-
singen, Texel en Eindhoven wordt onderhou
den.
Het vervoer door de lucht naar Groningen
en Twente is dit jaar in niet onbelangrijke
mate gestegen, voornamelijk dank zij de
groote regelmaat, waarmede de diensten
werden uitgevoerd, en het snelle Douglas-
materiaal, dat op deze lijnen gebruikt werd.
Van en naar Groningen steeg het passagiers
vervoer in de vijf maanden, gedurende welke
de luchtverbinding werd onderhouden, van
1380 tot 1537. De drukste maand was Juli
met een verkeer van 441 reizigers.
De Twente-lijn heeft het in verhouding nog
beter gedaan dit jaar. Bijna 500 passagiers
werden in dit seizoen meer vervoerd dan in
1936. De vervoerscijfers waren resp. 1349 en
867 passagiers. Het doorgaande vervoer van
Twente naar het buitenland, is ook aanmer
kelijk gestegen. De meeste belangstelling was
voor Londen, gevolgd door Parijs. Ook voor
de rondvluchten, welke van het vliegveld
Twente georganiseerd werden, was meer be
langstelling. Niet minder dan 790 passagiers
werden geboekt tegen nog geen 400 in het
vorige jaar. Het vliegveldbezoek steeg in 1937
met ruim 10.000 belangstellenden tot 24.794.
Uit een en ander moge blijken, dat ihet Ne-
derlandsche 'volk elk jaar weer een grooter
belangstelling aan den dag legt voor de
luchtlijnen, welke de K.L.M. in eigen land
onderhoudt.
DE VOOR 1920 AAN WEST-INDISCHE
MILITAIREN VERLEENDE GAGEMENTEN
EN PENSIOENEN.
In het Staatsblad is afgekondigd een Kon.
besluit van 19 October 1937 tot gelijkstelling
van de vóór 1920 aan de militairen van de
voormalige landmacht in West-Indië ver
leende gagementen en pensioenen op den
voet van de voor de militairen van het Ko
ninklijk Nederlandsch-Indische leger gel
dende regeling, opgenomen in Indisch staats
blad 1937, no. 443.
J. F. W. VAN VLOTEN OVERLEDEN.
Op bijna 70-jarïgen leeftijd is te Velp
de heer J. F. W. van Vloten plotseling over
leden. De overledene was oud-administrateur
van de suikerfabriek „Sempelwadak" op Ja
va, eerelid van het suikersyndicaat en eere
lid van de vereeniging „Het Proefstation",
van welke vereeniging hij van 1910 tot 1917
bestuurslid is geweest.
Proeven tot mistbestrijding te
Amsterdam.
De heer Veraart spuit op Schiphol.
De weerkundige, Aug. Veraart, heeft Maan
dag zijn proeven tot mistverdrijving bij
Schiphol en bij Nieuwendam herhaald.
Om elf uur werd bij Schiphol aangevan
gen met het spuiten van water in de lucht en
in den namiddag begon de drijvende brand
spuit de „Havenpolitie 1" bij den Nieuwen-
dammerdijk, achter de zwavelzuurfabriek,
groote hoeveelheden water in het Vliegen-
bosch te spuiten.
Dit bosch is wegens zijn groote verdam
pingscapaciteit een dankbaar object voor deze
proeven.
Toen om half vijf het spuiten op
beide plaatsen werd stopgezet en de
balans van het werk kon worden
opgemaakt, werd geconstateerd, dat
het zicht op Schiphol 1000 tot 2000
meter bedroeg, terwijl dat in Rotter
dam 50 tot 200 meter was.
In de Maasstad was dan ook geen
enkel schip of vliegtuig binnengeko
men. Op Schiphol had daarentegen
het verkeer gewonen voortgang. Op
Haamstede was het zich slechts veer
tig meter.
Het spuiten te Nieuwendam was vooral on
dernomen, om profijt trekkend van den
Noord-oosten wind, de mist boven de hoofd
stad te verdrijven, althans te verminderen.
Annexatieplannen bij de Alg.
Landsdrukkerij
Klachten over onttrekking van werk aan
particulieren.
Blijkens het voorloopig verslag der Tweede
Kamer brachten vele leden de directie van de
algemeene landsdrukkerij hulde voor haar
werk.
Naar eenige leden vernomen hadden, nemen
de klachten over het onttrekken van werk aan
de particuliere drukkerijen door de lands
drukkerij door de landsdrukkerij in den laat-
sten tijd zeer ernstig toe. Werken, die sedert
jaren en jaren in particuliere bedrijven tot
tevredenheid der lastgevers werden gereed
gemaakt, werden door de landsdrukkerij „ge
annexeerd". De nadeelen, welke daarvan voor
het particuliere bedrijf het gevolg zijn, lig
gen voor de hand. De rendabiliteit van parti
culiere bedrijven wordt ernstig geschaad, ar
beiders die jaren werkzaam waren aan zulk
soort werk, worden ontslagen.
De capaciteit der landsdrukkerij neemt toe,
wel niet uiterlijk opvallend in zeer groote be
dragen, maar aLs men den factor rationali
satie en mechanisatie inschakelt en men ziet
daarnaast nog uitbreiding van personeel, dan
blijkt daaruit duidelijk de verhoogde capa
citeit. Hieategen hadden deze leden ernstig
bezwaar. Zij verzochten den minister te wil
len zorg dragen, dat aan het streven van de
bedrijfsleiding der landsdrukkerij om haar
werkterrein aldoor uit te breiden, een halt zou
worden toegeroepen.
SALARISCONGRES VAN „MERCURIUS".
De nationale bond van handels- en kantoor
bedienden „Mercurius" organiseert op Zater
dag 20 November a.s. in de zaal van den Hol-
landschen Schouwburg te Amsterdam een sa
lariscongres, waaraan delegaties uit alle drie
en zestig afdeelingen van den bond zullen deel
nemen. Het salariscongres wordt belegd ter
ondersteuning van de actie, door den Bond
reeds gevoerd en in de komende maanden
voort te zetten, voor verhooging van de sa
larissen van het kantoorpersoneel.
Neus en hoofd verstopt. Tranende oogen.
Schorre keel. Hoesten en vol op de borst.
klucht op en geneest.
Pot 50 ct. Doos 30 ct. Bij Apoth. en Drogisten.
-■ MIJNHARDT
(Adv. ingez. Med.)
Ir. E. C. XV. van Dijk overleden.
Lid van de directie der Nederlandsche
Spoorwegen.
Op 60-jarigen leeftijd is Maandag te Am
sterdam overleden ir. E. C. W. van Dijk, lid
van de directie der Nederlandsche Spoorwegen
te Utrecht.
Eugen Carl Wijbe van Dijk werd m 1877 te
Probolingo in Nederlandsch-Indië geboren.
Zijn technische opleiding ontving hij op de
Pólytechnischeschool te Delft, waar hij in
1899 civiel-ingenieur werd. Een jaar bleef hij in
Delft assistent en in 1900 werd hij adspirant-
ingenieur bij de Staatsspoorwegen, waarna hij
in 1902 bij den Nederlandschen Centraal Spoor
weg kwam. In 1907 werd hij bij deze maat
schappij chef van den dienst van weg en wer
ken. tot dat hij in 1919 als hoofdingenieur bij
de Nederlandsche Spoorwegen kwam. In 1907
werd hij daar secretaris en chef van den al
gemeenen dienst, in 1924 chef van den dienst
der exploitatie en in 1929 volgde zijn benoe
ming tot directeur der Nederlandsche Spoor
wegen.
Ingenieur van Dijk zal in tal van commis
sies en vervulde buiten zijn ambtelijke werk
zaamheden verschillende functies. Van 1924
tot 1929 was hij voorzitter van de afdeeling
voor verkeer en verkeerstechniek van het Ko
ninklijk Instituut van Ingenieurs, voorts was
hij lid van den Spoorwegraad en voorzitter
van de Beveiligingscommissie der Nederland
sche Spoorwegen.
„In „De Ingenieur" en in verschillende bui-
tenlandsche tijdschriften heeft hij tal van ar
tikelen over spoorwegaangelegenheden gepu
bliceerd.
Acht maanden van avontuur.
Jonge man na lange zwerftochten weer in
ons land.
Zondagmiddag is het s.s. „Rliea" van de
K.N.S.M. de Amsterdamsche haven binnenge-
loopen met een passagier, beter gezegd een
stow-away, aan boord, die na maandenlange
omzwervingen weer in het vaderland is te
ruggekeerd.
Deze 21-jarige Nederlander uit het hooge
Noorden, een Fries, kon niet direct als vrij
man voet aan wal zetten. Ten eerste omdat
hij de reis op strafbare wijze, als stow-away,
had medegemaakt. Terug in eigen land volg
de dus eerst uitlevering aan de politie.
Bij zijn verhoor door de politie bleek, dat
de jongeman voor een kleine overtreding nog
twee dagen hechtenis subs, twee gulden boete
schuldig is, die hij aleer naar huis te kun
nen terugkeeren nog eerst zal moeten boeten.
Reeds werd hij voor deze zaak voorgeleid.
Intusschen zijn zijn omzwervingen in den
vreemde niet van avontuur ontbloot.
De jongeman, een uit het leger der werk-
loozen. wilde nu ongeveer acht maan doen
geleden, zijn geluk eens in het buitenland
gaan beproeven en vertrok daartoe naar
Frankrijk, waar hij eenigen tijd werkzaam is
geweest. Vandaar ging hij naar Spanje en
nam werk aan in een munitiefabriek. Al
gauw werd dit werk verwisseld voor den
dienst aan het front: hij schaarde zich aan
de zijde der regeeringstroepen.
Hier streed hij mede tot het regiment waar
bij hij was ingedeeld de wijk moest nemen
voor de troepen van Franco. Op de vlucht
belandde hij weer in Frankrijk, waar hij
dienst nam in het vreemdelingenlegioen.
Hij nam dienst met de hoop op een ont-
vluchtingsmogeliiklieid voor oogen en ver
trok naar Marokko. Vandaar werd hij op
transport gesteld naar de Sahara, en hier
deed zich na eenigen tijd de kans tot ont
vluchten voor. In Tunis zwierf de man langs
de haven, speurend naar een schip, dat hem
het dichtst bij huis zou kunnen brengen.
En ziet, daar lokte de naam „Rhea" op den
boeg- van een Nederlandsch schip dat huis-
toe vopr. Hij bezon zich niet lang. Als stow-
away wist hij aan boord te komen en hij had
het 'geluk buiten de haven eerst in volle zee
te worden ontdekt.
Zoo stoomde hij naar het vaderland, en
binnen enkele dagen zal hij naar den huise-
lijken haard kunnen terugkeerén.
De spoorwegwerken.
HET zal niet lang meer duren of de
Amsterdamsche schooljongen, op te
laat komen betrapt, zal een belang
rijk wapen uit zijn arsenaal van
uitvluchten moeten missen: „Meester, de
spoorboomen waren dicht!" Hij zal zich
voortaan moeten behelpen met die andere
klassieke uitvluchten: de open brug of de
lekke band! Want de spoorboomen zullen
mettertijd tot het verleden behooren. Er is
op het oogenblik een groot werk aan den
gang, dat in zijn soort een revolutie betee-
kent, namelijk de grondige wijziging van het
spoorwegnet in en om de stad. De spoorba
nen, welke tot dusverre op gelijke hoogte
met de straat tot diep in de stad drongen
en een leelijke sta-in-den-weg voor het
steeds intensievere verkeer vormden, zullen
voor een deel uit het stadsbeeld worden weg-
geradeerd en voor een ander deel de hoogte
in gaan, zoodanig, dat voetgangers en voer
tuigen ongehinderd hun weg kunnen vinden
door viaducten, welke men hier „tunnels"
pleegt te noemen. Het betreft hier voorna
melijk het Oostelijk deel van de stad, dat
door deze werken een radicaal ander aanzien
zal krijgen. De werkzaamheden zijn al een
paar jaar aan den gang, doch nu de fundee
ringen gereed zijn, komt er duidelijk teeke-
ning in den gigantischen arbeid, zoodat men
zich een beeid kan vormen, hoe Amsterdam
er na de voltooiing van zijn „vijfjarenplan",
waar het heel trotsch op is, zal komen uit te
zien. Met groote vreugde zien vooral zij. die
in de spoorwegbuurten wonen, hoe de zaak
opschiet. De voltooiing van dezen arbeid be-
teekent immers, dat een belangrijk, zeer
dicht-bevolkt deel van de stad. omvattende
meer dan zestig duizend menschen, eindelijk
bevrijd worden van den knellenden gordel,
welke jarenlang een bron van groote ergernis
is geweest. Het eeuwige wachten voor de
bijna altoos gesloten spoorboomen werd als
een gruwelijke kwelling beschouwd, hoewel
het ook als een zekere verademing kon wor
den beschouwd, een dikwijls welkome pauze
in het ge jaag van de groote stad. Maar de
haastenden en daar hooren wij toch ook
meestal toe hebben ook hun rechten
Zoo heeft men, naar het zich laat aanzien
met deze spoorwegwerken een goede greep
gedaan, waaraan in de toekomst met dank
baarheid zal worden teruggedacht.
Amsterdam is op spoorweggebied wel eens
minder gelukkig geweest. Men denke maar
eens aan den bouw van het Centraal Station
(ter vervanging van het Haarlemmermeer
station aan den Droogbak) op eenige kunst
matige eilanden, welke de stad beroofd heb
ben van haar unieke open havenfront.
„Aan Amstel en aan IJ daar doet zich
heerlijk ope'
„Zij, die als Keizerin de kroon draagt
van Europe',
zong Vondel eens. Wie, nu nog genieten wil
van dat schitterende open gezicht op de stad
moet zich met de oude schilderijen tevreden
stellen.
Zijn we dus het onovertrefbare rivierge
zicht door den bouw van spoorwegemplace
menten en station kwijtgeraakt, erkend moet
worden, dat de stad voor den vreemdeling
een entree heeft gekregen, dat haar weer
ga elders nauwelijks vindt.
Een tweede spoorwegwerk, dat een min
der prettigen kant heeft, om maar niet te
spreken van een fiasco, is de aanleg van
de Rlngspoorbaan. Het reusachtige dijk-
lichaam. dat zich als een grijze slang van
zand en klei om de stadgrens slingert, is
thans vrijwel gereed, doch het is nog steeds
de vraag of het wel ooit spoortreinen zal
krijgen te dragen, aangezien het plan een
volslagen misrekening blijkt te zijn geweest.
Van de uitbreiding van het scheepvaartver
keer en van het havenbedrijf in Westelijke
richting is niets gekomen, doordat de groote
crisis een spaak in het wiel stak en dienten
gevolge is de ringbaan, die de Oostelijke
spoorlijnen met de nieuwe Coenhaven zou
verbinden, dood kapitaal geworden. Een groot
deel van den dijk is nu door jonge werk-
loozen herschapen in een genoegelijke wan
del- en fietsweg, eenlg in zijn soort, vanwaar
men van wijde vergezichten over stad en
land kan genieten. De spoordijk, of liever
wandeldijk, heeft niet alleen de stad op on
natuurlijke wijze van een ommuring voor
zien, welke reminiscenties aan de Middel
eeuwen oproept, doch bovendien heeft hij een
onherstelbaren aanslag gepleegd op een der
schoonste Amstelbochten, daar, waar de ri
vier, van Het Kalfje komend, zich naar de
oude stad toebuigt, waardoor een schitte
rend panorama verloren is gegaan.
Men moet groot respect hebben voor de
wijze waarop de Spoorwegwerken te Amster
dam vorderen, vooral wanneer men bedenkt,
dat het werk geschiedde, terwijl de treinen
loop ongestoord voortgang had.
Het Weesperpoortstation is gedoemd te ver
dwijnen, evenals het stuk daarvoor liggende
spoorbaan, tot waar deze verbinding maakt
met de lijn naar het Centraal-Station en de
lijn naar Amersfoort. Hierdoor zal een breede
boulevard vrijkomen, loopende van de Sar-
Dhatistraat tot aan de Weesperzjjde en deze
zal aansluiting geven op den nieuwen Rijks
weg naar het Gooi. In de plaats van het
Weespernoortstation (met de opruiming daar
van verdwijnt tevens de laatste herinnering
aan de Weesperpoort!) komt dan het Am-
stelstation, dat geprojecteerd is bij den Om
val tegenover de Berlagebrug. Het zal schit
terend gelegen zijn, hoog uitstekend boven
de polders en uiterst modern worden inge
richt. Aanvankelijk lag het in de bedoeling
een groot restaurant met terrassen aan dit
station te verbinden, doch daarvan heeft
men jammer genoeg in verband met de kos
ten moeten afzien. Het Amstelstation wordt
dus begin- en eindpunt van de spoorlijn naar
Utrecht (welke geëlectrificeerd zal worden),
terwijl het tevens in verbinding komt te
staan met de lijnen naar het Centraal-Sta
tion en Amersfoort, zóoals ook met het Wees
perpoortstation het geval is.
Alles staat momenteel nog in het teeken
van het zand en wie niet weet, wat er hier
aan de hand is, zal zijn oogen uitwrijven,
want af en toe waant hij zich in een optima
forma duinlandschap. Dat is vooral het geval
op de plek, waar het enorme centrale ran
geerterrein in de Watergraafsmeer zal ver
rijzen, waar men hooge witte zandbergen,
met helm overdekt, ontmoet. Men heeft hier
een hoeveelheid van een millioen kubieke
meter zand neergestort, dat voor het groot
ste gedeelte uit de Loosdrechtsche plassen
gebaggerd is. De spoorrails, die hierop zullen
rusten, zullen een lengte hebben van niet
minder dan 33 kilometer en daarbij komen
nog een honderdtal wissels en kruisingen.
Verschillende kleinere rangeer- en opstel
terreinen zullen nu worden opgeheven. De
verhooging van de spoorbaan maakte den
bouw noodzakelijk van tal van nieuwe spoor
bruggen en zoo ziet men overal den arbeid
aan den gang, een opwekkend beeld in de
zen tijd van gedwongen lediggang voor velen.
De spoorwegwerken zullen het hunne bij
dragen tot de oplossing van het door ons
reeds eerder ter sprake gebrachte vraagstuk
der jeusdbaldadigheid, waarover men voor
al in de Indische buurt zooveel klachten had
en dat zijn oorzaak mede vindt in het feit,
dat er daar in die wijk te weinig speelplaat
sen voor kinderen te vinden zijn. Nu er tus
schen de spoordijken groote terreinen vrij
komen zullen hierop door de gemeente speel
velden worden aangelegd, waar de straat
jeugd naar hartelust haar driften kan bot
vieren.
De spoorwegarbeid vormt wel het belang
rijkste punt in het program van openbare
werken in de hoofdstad. Doch men heeft ge
lukkig nog meer piilen op zijn boog. De uit
voering van het Boschplan geeft gestadig
werk aan vele handen, de bouw van het
nieuwe Raadhuis staat voor de deur en ook
daar zullen talloozen mee gemoeid zijn. Dan
is er het groote uitbreidinssolan. dat reeksen
huizenblokken, straten, oleinen en parken
omvat en voorts schijnt, het ernst t,e worden
met den aanleg van de T.T-turmpls. waarvoor
de eerste boringen al zijn verricht.
Zoo zitten we gelukkig' niet met de handen
in onze schoot, een gezond verschijnsel, dat
zeker niet zal nalaten stimuleerend te wer
ken op andere takken van bedrijf. Laten we
dat tenminste hopen.
A. D. L.
Een halve eeuw geleden
Uit Haarlem's Dagblad van 1887.
9 November:
Bij Koninklijk Besluit zijn goedge
keurd de statuten van de letterlievende
vereeniging „J. J. Cremer" alhier en is
haar daarmede rechstpersoonlijkheid
verleend.
„Herz, mein Herz, warum so traurig...
zingt onze buurvrouw, die van afkomst een
Zuid-Duitsche is, in de schemering. Zij haalt
met genot de sleepende wijs uit, alsof zij er
haar heimwee aan wilde verzadigen en ft
weet want ik heb het in de Liederschatz
opgezocht hoe zij zichzelf in het tweede
couplet ten antwoord geeft:
„1st 's auch schön in fremden Landern,
„Doch, zur Heimat wirdt es nie\...
Waarom: „nie?"
Op onze kalender staat deze week een foto
van een ouderwetsche keuken: een goot-
steenpomp, een raam met 'n geranium-pot
een olielampje. Telkens dwalen mijn oogen
naar het kalenderblad.
Waarom?
In mijn grootmoeders huis stond zoo'n
pomp met koperen knoppen. Onder de goot
steen was een ruime kast en daar rook het
naar dweilen, petroleum, schuurzand en
poetsgoed, een lucht, die men nergens op de
wereld vindt dan in een dorpsche gootsteen-
Huizen in Indië hebben geen kasten. De
sapoe's 1) de „pellen" 2) en het „smeer
spatoe" 3) verdwijnen ergens in een kamer
van de bijgebouwen, waar djongos of baboe
ze 's morgens weet te vinden
Waarom hecht heimwee zich aan zooiets
als de geur van grootmoeder's keukenkastje?
Toen onze oudste zoon uit Holland terug naar
Indië kwam en onwennig door ons, hem on
bekende, huis dwaalde, viel zijn oog op 't
medicijnkastje, die kleine huisapotheek, die
in geen Indische woning ontbreekt. Hij deed
het deurtje open en snoof de lucht van krul
den en balsem op: „Daar heb ik naar ver
langd" zei hij met welbehagen. Ik stak er
later ook mijn neus eens in, maar ik rook
niets bijzonders. Waarom had het kind juist
daarnaar verlangd?
Waarom moet ik telkens naar die kalender
kijken?
Waar bleef Het Groote Avontuur, als wij in
den vreemde telkens- het oude vertrouwde
terug zouden kunnen vinden?
Maar waarom zoeken wij dan altijd?
Waarom zijn we zoo gelukkig, als er iets past,
precies past, in een oude herinnering?
Toen wij nog in Soerabaja woonden had
mijn man eens een collega te logeeren.
De heer "Hauger, Oost-Fries van geboorte,
was sinds jaren in Nederlandsch-Indische
gouvernementsdienst. Zijn lichtblauwe oogen
in het schrale gezicht bekeken met koele be
langstelling de Oostersche wereld, hij was een
ijverig ambtenaar, sprak correct Hollandsch
en onverstaanbaar Maleisch.
Omdat er na de ambtelijke besprekingen
nog vrije tijd overbleef, reden wij in den laten
middag naar Grissee. Dat is een mooie tocht.
De prauwen op de reede zeilen de ondergaan
de zon tegemoet; koel waait de avondwind
van Madoera over naar de heete kalkrotsen
om Grissee, en waar de weg dicht naar zee
buigt, kijkt men neer op het strand en 't
armoedig bedrijf van de visschers, die bij eb
hun houten sleetje over de modderbanken
schuiven, zoekend naar krabben en garnalen.
Plotseling commandeerde toen Hauger den
chauffeur, te stoppen. Hij sprong uit de auto
en liep naar den rand van de rots: „Aber
dass ist ja Schlittenfahrt übers Watt!" riep
hij, en wist zelf niet, dat hij Duitsch sprak,
„gerade wie bei uns!" Wij bleven tot het don
kerde op die plek. Wij moesten de visschers-
lui voor hem uitvragen, hij moest de sleden
betasten en de buit bekijken. Toen hij ons
later bedankte voor de genoten gastvrijheid,
wist ik, dat hij slechts één ding werkelijk
genoten had: het stukje Heimat op het
strand bij Grissee.
Wonderlijk samenstel van wenschen en
gevoelens is een mensch: het kan in den
vreemde rijker en overvloediger zijn dan wij
het thuis gewend waren.
Boerenkool en aardbeien op één disch!
Seringen, rozen en dahlia's in één mand
te koop! M
Eiken dag blauw lucht en zonen dan
kan op eens juist die weelde ons ergeren
en steken en het verlangen opjagen naar de
soberheid van onze eigen streek; een dag van
regen en mist.jagende wolken boven net
waterschrale koolstronken in het wit-
berijpte land.
Maar dat is toch onredelijk! Het is
immers juist dit eigene, dat je bent ont
vlucht? Het is immers juist het vreemde
avontuur, waarnaar je hebt verlangd.... net
heelemaal nieuwe?
En zou je nu, terwijl de zon achter de bree
de schouders van den Tankoeban Prahoe in
vlammende landschappen ondergaat, ver
langen naargrootmoeder's keukenkastje.
1) Sapoe bezem. J
2) „Pel" zoo spreken de inlanders net
woord „dweil" uit.
3) Smeer-spatoe schoensmeer.
HERINNERING.
Op 't drukke pleintje voor 't station
Staat zij bij regen en bij zon
En wacht op klanten.
Ze prijst haar versche bloemen aan
Aan al wie haastig langs haar gaan:
„Rozen en herfstchrysanten!"
Haar stemt klinkt in het stadsgerucht
Blijmoedig door de ochtendlucht
Naar alle kanten,
En uit haar manden, rijk van kleur,
Strijkt over 't plein een zachte geur:
Rozen en herfstchrysanten!
Doch wie let bij dien drukken hoek
Op 't vrouwte in haar omslagdoek
En Wollen wanten?
Reeds is de korte dag vergaan
En niemand keek haar bloemen aan,
Rozen en herfstchrysanten!
Laat in den avond keert ze terug.
De zware manden op haar rug
Met de restanten
Van wat zoo blij den dag begon
Op 't drukke pleintje voor 't station.
Rozen en herfstchrysanten! T
VIER JEUGDIGE DIEFJES
GEARRESTEERDE.
De Nunspeetsche politie heeft vierJonS^
gearresteerd, die uit een villa te Huteno
verschillende voorwerpen, w.o. een pon*®
naie met inhoud en een vulpenhouder-
vreemd hebben. De jongens zijn allen jon*
dan twaalf jaar..
