E
Voor handige vingers
Cosima Wagner ,een bijzondere Vrouw
DONDERDAG 30 DECEMBER 1937
Omzien, eer wij verder gaan
EN Oudejaarslied begint:
Oudejaar, o laat ons rusten,
Omzien, eer wij verder gaan.
Het is goed om dit „omzien, eer wij
verder gaan" eenmaal per jaar te doen. om
eenmaal in de 365 dagen van het jaar stil te
staan en terug te kijken op den tijd die ach
ter ons ligt.
Omzien en stil staan, dank je wel, zal me
nigeen zeggen, je kunt in dezen tijd niet
omzien en stilstaan, dan is een ander je net-
een paardlengte voorgekomen en dat haal je
van je levensdagen niet meer op hem in. Niet
stilstaan en omkijken, niet beschouwend over
het afgeloopen jaar heenkijken, voort moet
je, zonder omzien.
Inderdaad, onze tijd verdraagt geen rus
tige, contemplatieve geestesgesteldheid die
den tijd neemt om het afgeloopen jaar te be
schouwen, te ontleden en te bemijmeren. Net
zoo min is er plaats voor sentimenteele
„goede-oude-tijd-beschouwingen" die ge
makkelijke tranen doen storten, en daardoor
een schijn van gevoel wekken, maar die in
wezen niet anders zijn dan genieten van op
pervlakkige verdrietelijkheden.
Wij moeten paraat zijn, wij moeten met
onze beide beenen op den grond staan, wij
moeten zorgen dat anderen ons niet voorbij
komen in het leven maar wij moeten, om
dit te bereiken, ook werken voor ons eigen
innerlijk leven, en hard werken ook, anders
komen wij er net zoo min.
Orieineel rond kussen
Eén van de middelen ons ons innerlijk te
verdiepen en te verrijken is, om zoo nu en dan
om te zien eer wij verder gaan, om onszelf tot
stilstaan te dwingen en met open oogen en
een eerlijk oordeei terug te zien op alles wat
de afgeloopen tijdsperiode ons bracht.
Te kunnen zeggen: daar deed ik goed aan.
dat was glad verkeerd, dit zal ik moeten ver
anderen, daaraan is nog heel wat te schaven,
dat kan niet anders dan winst voor onzen
geest opleveren, wanneer wij naast de mate-
rieele belangen een minstens even groote
plaats aan de geestelijke belangen willen in
ruimen. Zeker, in dien tijd van terugblik
zullen er misschien zijn. die ons voorbij schie
ten, maar na deze opfrissching van ons ge
moed halen wij ze gemakkelijk weer in, wij
zijn immers rijker geworden dan wij voorheen
waren, wij hebben aan diepte gewonnen,
wij beseffen onze fouten beter en daardoor
zijn wij al meer waard dan die anderen, die
onder het ijlings vooi-tjakkeren nooit meer
in de gelegenheid zijn, zichzelf eens binnenste
buiten te keeren.
Dat omzien, eer wij verder gaan, maakt de
Oudejaarsavond ons gemakkelijk, omdat wij
een periode afsluiten, als is 1 Januari 1938
dan ook precies eenzelfde dag als 31 Decem
ber 1937. Maar de kalender wijst ons deze
stilstand aan: het oude jaar is afgeloopen,
richt uw blik terug en doe uw voordeel uit
dien terugblik op dat wat achter u ligt.
Het is goed dat in den snellen loop dezer
tijden dingen van buitenaf ons zoo nu en dan
dwingen stil te staan, anders zouden wij het
weleens kunnen vergeten in het drukke leven.
En laat het dan niet alleen een ophalen
van herinneringen van dit jaar en van vroe
gere jaren zijn. waartoe de Oudejaars
avond ook zoo'n gereede aanleiding is, maar
kom tot uzelf in stille oogenblikken, wees eer
lijk tegenover uzelf, en probeer uw leven uit
het afgeloopen jaar objectief te overzien.
Om daarna met frisschen moed en werklust
de taak van geest en handen weer op te ne
men.
E. E. J.—P.
Om vlug te maken
Als het plotseling gaat vriezen, blijken onze
wanten en das niet tegen felle koude be
stand. Willen we dit jaar nog voldoende be
slagen „ten ijs" komen, dan is bijgaand gar
nituur zeer vlug te maken.
Wij hebben noodig 150 gr. wol, een paar
aluminium breinaalden no. 3V2, 1 paar van no.
21/2 en 4 stalen breinaalden no. 10.
Voor het sjaaltje zetten we op 32 st. Het
wordt gebreid in den „patentsteek"; d.w.z. Ie
pen: 1 recht, draad naar voren, 1 averecht
afhalen. Breien we nu den volgenden steek weer
recht, dan' komt er een lus over den afge-
haalden steek.
Alle volgende pennen 1 recht, draad naar
voren 1 averecht afhalen, minderen, draad
naar voren l averecht afhalen, minderen. Voor
de mindering breien we den afgehaalden steek
samen met de lus, die er over ligt.
Na 160 pennen is het dasje af. We knoopen
er korte franje aan bij eiken rechten steek.
Wanten. We zetten 36 steken op, op
pennen no. 3V'2 en breien 56 pennen patent
steek. Daarna breien we 5 pennen 1 recht 1
averecht op 2 van van de stalen pennen.
Vervolgens breien we 20 pennen patentsteek
op pennen no. 2y2. Dan zetten we 12 steken
van den kant af 6 steken op een draad voor
den duim. Teruggaande zetten we er 6 nieuwe
steken bij en breien nog 60 pennen patent
steek. waarna we het werk op de helft breien,
dubbel leggen en strak afkanten.
De zijkanten van de want worden aan den
verkeerden kant dichtgenaaid.
Op de stalen pennen breien we nu den duim,
die 18 st. wijd is. Na 20 toeren breien we een
mindering aan 't eind van elke pen enz. tot
Op speciaal verzoek van een onzer lezeressen
geven we deze week als „extraatje" een idee
voor een rond kussen, dat zeer gemakkelijk is
te maken. En het is weer eens heel iets ander-s
dan de meeste klaargekochte patronen.
Moeilijk te teekenen? O neen, heelemaal
niet. U bepaalt allereerst, hoe groot u het kus
sen wilt maken en dan maakt u van stevig
papier het patroon: eerst de cirkel, die in vie
ren verdeelen en ieder vierde part netjes in
drieën. Met behulp van passer en graadboog
van zoontje of vriendje gaat dit al heel ge
makkelijk!
Nu wordt door prikken en doorstuiven of
anders met een radertje maar in dit geval
moet u dunner papier nemen! het pa
troon op de stof overgebracht.
't Mooiste is hier een ondergrond van zwart
laken of andere wollen stof, toch zal beige
peau de peche zeker aardig staan en ook
donkergroen is niet kwaad.
Nu gaan we aan het werk
De driehoeken bestaan uit stukjes rood vilt
in fourniturenwinkels zeker verkrijgbaar
die van boven mooi rond geknipt en van bin
nen volgens 't patroon netjes uitgetand, zoodat
de zwart (beige of groene) ondergrond te zien
komt.
Dan worden de roode driehoeken, waarvan
u wel verscheidene gelijk kunt knippen,
de stof geregen en zorgvuldig omgewerkt met
kettingsteken van gele zij of borduurkatoen
(gestreepte strookjes) vervolgens komt in de
zwarte opening een slangetje van helgroene
ketting- of steelsteken en het geheel wordt
omgeven door een slangetje van wit, ook ket
ting- of steelsteken naar verkiezing.
In het midden komt een zwart rondje te
zien, dat u desverkiezende voor de stevigheid
nog met gele kettingsteken kunt afwerken.
Het wordt versierd met groene steekjes en ge
heel in 't midden komt- een wit zijden bolle
tje of een combinatietje van „knoopjes", zoo
als die in bloemetjes worden gewerkt, bijwijze
van hartje (de draad een keer of vijf om de
naald draaien en dan doortrekken).
Onze kleintjes in den Winter
Liefdevolle zorg maar geen angst in
het koude jaargetij!
We zitten alweer volop in den winter met
zijn regen en gure stormvlagen, zijn mist en
zijn ijs en sneeuw. En 't hart van menig jong
moedertje is nu, ondanks haar veelgeprezen
gezond verstand en de vele, vele voorzorgs
maatregelen, tóch een tikje bezorgd voor de
jongste lieveling, vooral wanneer het de eer
ste is!
De gevaarlijke perioden van het spenen, het
tandjes krijgen, de veranderingen van diëet
leveren gedurende de warme maanden heel
wat meer moeilijkheden op dan in den win
ter. Dit moge een troost zijn als we de heer
lijke taak hebben een lief zuigelingetje van
enkele weken oud door den winter heen te
helpen.
De allerkleinsten.
vragen natuurlijk speciale zorgen: ze zijn
nog zoo erg teer. Maar aan den anderen kant:
hoe gemakkelijk kunnen ze worden be
schermd! Ze bewegen nauwelijks, trappen
zich niet bloot. We behoeven ze dan ook
niet dik te kleeden, maar moeten wel zorgen
voor voldoende dek en voor een goede kamer
temperatuur niet te warm! zonder een
spoor van tocht.
Met het uitgaan moeten we in den winter
terdege oppassen. De eerste wandeling, die in
den zomer gerust een week na de geboorte al
kan plaats hebben, wordt nu tot het einde
van de eerste maand uitgesteld.
Dan wachten we een drogen dag af met een
straaltje zon en daarna nog een. Zoodra het
kindje een beetje gehard is, moet het eiken
dag uitgaan. Bij heel koud of vochtig weer zal
de wandeling maar een paar minuutjes duren
maar dan heeft het toch even een frisch neus
je gehaald en dat is buitengewoon nuttig!
Ook al moeten we er misschien een half uur
van voorbereiding voor doorworstelen). Als
het kleintje thuis gekleed is in een hemp je of
flanelletje plus een truitje dan krijgt het voor
de wandeling daarover nog een wollen truitje
aan. Als het flink koud is, gaan er twee
kruikjes, die we zorgvuldig met wollen luiers
omwikkelen of in een dik molton kruikezakje
doen, in den wagen en leggen we bovenop de
wiegedekentjes meestal is één wollen dub
belgevouwen en één satijn of satinet voldoen
de nog een warm dekbedje. Hierbij moeten
we echter niet overdrijven: een kindje, dat
door te groote warmte transpireert, wordt zeer
vatbaar voor kouvatten. Des nachts moet baby
flink frissche lucht hebben. De kleeding kan
dezelfde zijn als overdag, de beste kamertem
peratuur is tusschen 16 en 17 graden en al heel
gauw na de geboorte kan 's nachts een raam
worden opengezet. Als de kamer heel klein is,
zet men in de aangrenzende kamer of in den
gang een raam open. Een klein kindje mag
nooit in een droge of bedompte atmosfeer
liggen. Een keteltje met water op de zachtjes
brandende haard of kachel kan goede dien
sten bewijzen.
De woelwatertjes.
Als het kindje ongeveer een half jaar oud is
begint het zich 's nachts bloot te woelen en
dan wordt de zaak voor moeder ingewikkelder.
Niet zelden beginnen haar eigen nachten dan
onrustig te worden uit voortdurende angst,
dat haar lieveling kou zal vatten. Toch is dit
niet noodig, want er zijn ook hier allerlei
voorzorgsmaatregelen te nemen. Een wijde
hansop van flanel of viyella, aan de beentjes
gesloten met een schuif is al een heerlijk warm
kleedingstuk en wil men het nog warmer ma
ken dan laat men de hansop eindigen in een
slaapzak. Dit heeft boven een gewonen slaap
zak het voordeel, dat hij niet uitgetrapt kan
worden, doch het nadeel, dat de heele hansop
inplaats van den zak telkens moet worden
verwisseld. Het gebruik van een gummibroek
je in huis is zeer af te raden!
Verder naaien we aan weerskanten van de
dekens een bandje vast, waarmee we deze aan
de spijlen van het ledikant je binden. Sommige
moeders nemen liever een proef met een ka
toenen slaapzak, die dan van boven aan de
voorzijde heel lang wordt gemaakt, zoodat hij
bij wijze van lakentje over de dekens wordt
geslagen.
Dit spaart een bovenlakentje en als u wilt
ook een onderlaken uit, maar 't is niet zoo
warm. In dit geval moeten we dus wel heel
goed zorgen, dat de dekens blijven vastzit
ten. Als we er een beetje meer moeite voor
over hebben, binden we de dekens met band
jes om de matras heen vast en schuiven dan
het kindje voorzichtig in zijn warm holletje.
Als hij begint te spelen.
't Eene kindje is vroeger „groot" dan het
andere; we moeten hierin niets force eren.
Maar als ons dreumesje, stevig genoeg is om
in de box te gaan spelen, dan moeten we in
deze periode ook op enkele speciale dingen
letten. Op den bodem van de box leggen we
eerst een zeil, daarna een dikke deken of. wat
nog netter is. een lichte matras. Opletten voor
tocht is nu geboden, want verraderlijke lucht-
stroomen trekken bij voorkeur langs den
grond. Misschien is het noodig, de onderkanten
van ramen en deuren van tochtstrip te laten
voorzien.
't Beste kleedingstuk is in deze periode nog
altijd het truitje, nu vergezeld van het slob-
broekje al of niet met sokjes eraan. Ingeval
geen sokjes worden gedragen vervalt men al
gauw in schoentjes en dit is als 't kindje ouder
wordt ook beter; we sparen echter kousjes uit.
Verkoudheidjes.
Ondanks al onze voorzorgen kan het toch
nog gebeuren, dat baby verkouden wordt.
Meestal zijn de verzorgsters de schuld, hetzij
door een te groote onverstandige be
zorgdheid, die zich uit in het tè warm stoken
van het vertrek, hetzij door besmetting door
moeder, die zelf verkouden is en 't niet laten
kan, het kindje te kussen, hetzij door te wei
nig frissche lucht. Dit is een ongelukje, dat
te overkomen is, maar er moet terdege zorg
vuldig met zoo'n dreumes worden omgegaan.
Wam houden in de frissche atmosfeer en
aan den dokter vragen om een onschuldig op
snuif middeltje, waardoor het neusje wordt
vrijgemaakt, is eigenlijk alles wat we kunnen
doen.
Een rationeele voeding.
Kleine kinderen hebben in den winter meest
al meer honger dan 's zomers. Hun voeding
blijft theoretisch dezelfde, maar ze nemen deze
beter in zich op. Het lichaampje vraagt meer
warmtecalorieën en bovendien moet 'n tegen
wicht worden gevormd tegen het gebrek aan
zonnestralen, met hun sterke werking tegen
Engelsche ziekte. Vitaminenrijke voedings
middelen als citroen-, sinaasappel- en toma
tensap zullen dagelijks op het menu ver
schijnen, maar bijna geen moeder behoeft dit
gelukkig allemaal zelf te bedisselen: in alle
plaatsen van eenige beteekenis kunnen we bij
de consultatiebureaux gratis ons licht opste
ken!
Een voorrecht waarvoor we niet dankbaar
genoeg kunnen zijn! Voor borstkinderen is de
zaak vrij eenvoudig: die vinden in de moeder
melk precies de hoeveelheden ijzer, zwavel en
fosfor, die ze noodig hebben (tenminste wan
neer de hoeveelheid en de samenstelling van
de melk voldoende zijn; en ook dit wordt door
den dokter van het consultatiebureau ge
controleerd tHet fleschkindje is er, wat deze
voedingstoffen betreft, minder goed aan toe,
en dus kan het noodzakelijk zijn, dat hiervoor
een extra'tje wordt toegevoegd. Vooral hierom
is het van zoo'n groot belang, dat we gere
geld het consultatiebureau bezoeken, waar
ook het gewicht wordt gecontroleerd.
Feest van Verbroedering
Er zijn enkele mamenten in ons leven, waar
in alles wat behoort tot de „entourage" van
onze persoonlijkheid: onze afkomst, het milieu
waarin we leven, onze opvoeding en omstan
digheden, voor 't oogenblik hun beteekenis
schijnt te verliezen. Momenten, waarin we
alleen maar „mensch" zijn en onze diepe
saamhoorigheid met andere menschen ge
voelen.
Zoo'n monient is de jaarwisseling: allen
tezamen doen wij denzefden stap van oud in
nieuw, allen tezamen koesteren we vurige
wenschen voor het geluk van hen die ons
lief zijn en voor het heil der menschheid. Welk
een band bindt de harten van alle menschen -
kinderen in den nacht van 31 December op 1
Januari! Als we hierover nadenken, kan het
ons niet verwonderen, dat die verboedering in
de Nieuwjaarsgebruiken van verschillende
landen zoo sterk op den voorgrond treedt.
In ons goede landje is dit niet zoo hevig;
wij zijn gewend van Oud in Nieuw te stappen
met dezelfde zelfbewuste waardigheid, die ons
't heele afgeloopen jaar heeft aangekleefd en
onze oudejaarsavond, gevierd in ons eigen ge
zin, is van een exclusiviteit, die misschien
nergens op de wereld wordt geëvenaard! Heel
anders is het beeld van nieuwjaar in Engeland
waar men op den Oudejaarsavond, den aller-
aardigsten „New Year's Eve" uithuiziger i
dan wij.
Deze avond, hoewel minder wereldbe
roemd dan het Engelsche Kerstfeest, zal allen,
die hem eens hebben meegemaakt, onvergete
lijk blijven. Alle Engelsche families hebben
op den Oudejaarsavond thuis een „party" of
ze gaan naar Londen en vieren de jaarwisse
ling daar.
Restaurants als het café de Paris en Cri
terion zijn voor dezen avond dan ook al be
gin December volgeboekt.
Op de familiepartijtjes worden grappige
spelletjes gedaan en is een ieder even vroolijk.
Geboren op den eersten Kerstdag 1837
Op den eersten Kerstdag was het precies
honderd jaar geleden dat Cosima Wagner, de
trouwe levensgezellin van den grooten opera
componist. die na zijn dood op hoogst be
kwame wijze zijn werk heeft voortgezet, werd
geboren.
Op 25 December 1837 werd Cosima te Bella-
gio geboren als de dochter van Franz Liszt en
van de schoone gravin d'Agoult.
Reeds als jong meisje, toen zij met haar
zuster Blandine en een gouvernante te Pa
rijs woonde, had zij Richard Wagner vluchtig
ontmoet, en een on verge telij ken indruk van
hem ontvangen. Eerst in 1857 echter, op haar
huwelijksreis met den dirigent Hans von
Biilow. leerde zij hem beter kennen. De ver
heven macht van Wagner's genie en de oor
zaken van zijn innerlijk lijden in hoofdzaak
onbegrip en vijandschap van zijn omgeving
ten opzichte van zijn kunst en zijn buitenge
woon ongelukkig huwelijksleven met Minna
Plauer (overleden in 1866) werden Cosima
.langzamerhand zoo duidelijk dat in haar de
overtuiging steeds dieper wortel schoot, dat zij
geroepen was om hem het geluk te geven,
waarnaar hij verlangde en dat hij ook voor
zijn werk zoozeer noodig had.
Haar huwelijk met Von Bülow is nooit ge
lukkig geweest en ook niet uit liefde gesloten
van het oogenblik echter, dat zij Wagner leer
de kennen, bestond er voor haar nog slechts
één man en dat was hijnog slechts één taak
en dat was, hem en zijn werk te dienen.
Von Bülow, een goed vriend van Wagner ge
droeg zich in deze wel eenigszins moeilijke si
tuatie als een volkomen gentleman; in 1870
werd zijn huwelijk met Cosima ontbonden en
i kort daarna trouwde zij met Wagner, nadat
we op elke pen 2 st. overhouden.
Deze zetten we op een draad, trekken deze
stijf aan en hechten goed af.
We moeten er aan .lenken, dat de opening, beiden de krenkende aanvallen van hun om-
voor den duim bij de eene want 12 stoken van j geving met grooten moed hadden getrotseerd
het begin en bij de andere 12 st. van het eind In .iiszt's wonderbaar evenbeeld", zooals
van de pen af gemaakt wordt. i zijn dochter weleens genoemd is, vond Wagner,
Sp. Th. na veel voorafgegaan lijden, eindelijk niet al
leen de liefhebbende vrouw, die hem het lang
ontbeerde huiselijke geluk zou schenken, maar
ook de persoonlijkheid, die den mensch en
den kunstenaar in hem begreep. Niet in de
laatste plaats echter bezat hij in haar de vrouw
die zou zorgen voor de tenuitvoerlegging van
zijn kunstenaarswil ook als hij lang gestor
ven was, want bijna een kwart eeuw na het
verscheiden van den meester zien wij haar
aan de spits der Bayreuther „Festspiele" bezig,
dit werk in zijn geest te leiden
Na Wagner's dood in 1883 begon Cosima's
bijna bovenmenschelijke taak, die zij tot 1908
heeft vervuld. Zij kende alle partituren van
den meester uit het hoofd, zooals ook al zijn
aanteekeningen aangaande de regie van zijn
werken. Zij beheerschte alle rollen; zij stu
deerde met de verschillende zangeressen de
rollen van Eva, Elisabeth, Elsa, Isolde, Kun-
dry. De grootste waarde hechtte zij aan de
uitspraak en eiken dag werden dan ook onder
haar leiding gedurende twee uur spraakoefe-
ningen gedaan. Toen de zangeres Luise Reuss-
Belce eens een partij niet overeenkomstig haar
wensch ten gehoore had gebracht, kreeg zij in
de garderobe het volgende briefje van Cosi
ma's hand: Meisje, in welke taal heb je van
daag gezongen?"
In de omgeving van Cosima heerschte ech
ter steeds de beste stemming. Want al had zij
buitengewoon goed ..den wind eronder", toch
was ze tevens de hoffelijkheid in persoon. Zoo
wordt van haar verteld, dat zij tijdens de
„Festspiele" bijna lederen dag een bezoek
bracht aan de zangeressen en zangers, om
weer alles goed te maken voor het geval zij
een van hen bij de moeilijke repetities had
gekrenkt, Daar deze bezoeken, waarbij ze
steeds presentjes meebracht, echter veel tijd
ui beslag namen had Cosima iets kostelijks
/erzonnen: Wolfi haar huisknecht, moest
steeds trachten te weten te komen, wanneer
de kunstenaars en de „Festspiel"-gasten niet
Op slag van twaalven gaat één van de gasten,
die donker haar en oogen heeft, naar buiten
en tikt op de voordeur, terwijl de klok slaat
De gastheer doet hem open en verwelkomt
hem plechtig, waarna de gast zijn beste wen
schen aan de gastvrouw aanbiedt en haar een
pakje met kachelkolen aanbiedt. Zij dankt hem
hartelijk hiervoor en legt de kolen direct in de
1 open haard. En dan zingen allen, terwijl men
elkaar gekruist de hand reikt, 't welbekende
Schotsche lied „Auld Lang Syne".
Een alleraardigst moment is het ingaan van
het nieuwe jaar op een van Londen's drukste
punten, Piccadilly, Circus. Een zee van men
schen, dicht opeengedrongen, wacht adem
loos op het slaan van de Big-Ben, de klok van
den parlementstoren. En dan de vreugde, die
losbreekt! Rijk en arm, jong en oud geven
elkaar de hand en zingen juichend 't Auld
Lang Syne, gevolgd door een welgemeend
„Happy new-Year!" Dit tooneeltje is werkelijk
eenig en aangrijpend!
Menu van de week
Maandag
Ribstuk
Savoyekool
Gevulde beschuit-
bollen
Dinsdag
Haché
Rijst
Griesmeelpudding
Gestoofde abrikozen
Woensdag
Witte boonen
Zure saus
Koude ham
Aardappelen
Flensjes
Donderdag
Witte boonensoep
Kalfslappen
Brusselsch lof
Aardappelen
Vruchten
Vrijdag
Gekookte kabeljauw
Winterwortelen
Aardappelen
Rijst met boter en
suiker
Zaterdag:
(Nieuwjaar)
Kippesoep
Ossenhaas
Aardappelen
Bus snij boonen
Appelbollen
Zondag
Ragout van resten kip
in schelpen
Koude' ossenhaas
Aardappelen
Chocoladevla
met schuimpjes
Cosima Wagner
thuis waren en op dat uur verscheen me
vrouw Cosima, gaf haar kaartje en haar ca
deautje af en sprak er haar „diep leedwezen"
over uit. niemand thuis te hebben getroffen.
De oude Wolff, die even oud was als Cosima
zelf, droeg voortaan den naam „Besuchswolff"
Zoo zijn talrijke anecdoten over Cosima
Wagner in omloop; allen die met haar in aan
raking kwamen, wedijverden echter in liefde
en vereeTing voor deze hoogstaande vrouw,
van wie een geweldige invloed op haar omge
ving uitging.
In de groote discipline die op de repetities bestrijken met"wat'ei"enTrTeen "warmen oven'
.an Cosima heerschte. rust zeer zeker ten gaar en licht bruin bakken. Plm. 20 minuten,
deele het geheim van 't succes der „Bayreu-Koud of warm opdienen als Oudejaars-,
ther Festspiele", tractatie,
VEGETARISCHE MENU'S.
1. Aardappelgehakt Sla van appel en biets
Kastanjes en spruit- Vennicellischotel
jes 4. Macaroni met kaas
Maizenapudding met Brusselsch lof
boschbessensap Gekookte eieren
2. Bruine boonensoep Aardappelen
Krentenpannekoekjes Gewelde boter
3. Groentesoep Vruchten
Aardappelpuree
VOOR DEN OUDEJAARSAVOND.
Hieronder volgen nog de recepten van ge
rechten, die op Oudejaarsavond gegeten kun
nen worden.
HARINGSLA (6 personen)'
Benoodigdheden 3 haringen, 3 zure appe
len, 3 eieren, 1 flinke biet, 12 gekookte aard
appelen, 1 kropsla of wat veldsla., b.v. 3/2 ons,
een uitje, augurken, plm. 3 eetlepels slaolie
(of mayonnaise), plm. 4 eetlepels azijn (of
mayonnaise), peper, zout, mosterdpoeder.
Bereiding: De haringen eenige uren weeken
in water met wat melk. Den kop er af snijden,
een inkerving in den rug maken. De buikzijde
opensnijden en de ingewanden verwijderen.
Het vel er af trekken, dan bij den staart pak
ken en in tweeën trekken. Alle graten er uit)
halen. De haring wasschen en in nette schui
ne stukjes snijden. De eieren 8 minuten koken,
pellen en dooier en wit van elkaar scheiden.
Het wit fjjnhakken en de dooiers door een zeef
wrijven. De appelen schillen en snipperen, da
aardappelen fijnmaken. De sla schoonmaken,
wasschen en fijnsnijden (op een gedeelte na,
dat voor garneering moet dienen).
De biet schillen en hakken, uitjes en augurk
jes klein snijden. Alle ingrediënten voor hefc
grootste deel met elkaar vermengen, naar
smaak olie en azijn er doorroeren, en wat
peper en zout. Dit mengsel als een bergje op
een schotel leggen, gladmaken en garneeren
met vakken of strepen gehakte biet, eigeel,
eiwit en gehakte augurk. De sla er als een
rand omheen leggen en de schotel garneeren
met wat uitjes en augurken.
Inplaats van olie en azijn kan men mayon
naise gebruiken. Men roert een gedeelte hier
van door de haringsla en bedekt het bergje
er geheel mee. Voor garneering gebruikt mén
nu sla, gehalveerde of in plakjes gesneden
eieren, plakjes biet en als waaier gesneden
augurk.
HUZARENSLA.
Houdt men niet van haring, dan kan men
huzarensla maken. De haring wordt vervangen
door malsch en mager rund- of kalfsvleesch.
Inplaats van de 3 haringen neemt men plm. 3
ons koud vleesch. Dit wordt heel fijn gesneden
of gehakt en door de andere bestanddeelen ge
roerd. Verdere bereiding en garneering als
haringsla.
Inplaats van één groote schotel kan men
kleine éénpersoons schaaltjes klaarmaken, of
de massa in schelpen opdienen, wat soms bij
het presenteeren gemakkelijker is.
Hier volgt nu nog het recept van mayon
naise, wat door velen nog moeilijk gevonden
wordt om te maken.
Op 2 eidooiers neemt men plm. 1/4 L. olie
van een goede kwaliteit, plm. 3 lepeltjes azijn,
een mespunt peper, een half theelepeltje mos
terdpoeder en wat zout. De eidooiers moeten
zoo zorgvuldig mogelijk van het wit geschei
den worden, en liefst in een kom gedaan, die
met warm water omgespoeld is, en daarna ge
droogd. De slaolie moet op kamertemperatuur
zijn, evenals de azijn. Nu roert men de ei
dooiers met zout, peper en mosterdpoeder met
een garde dik, en doet er druppelsgewijs steeds
kloppende de kleinste helft van de azijn bij.
Daarna steeds kloppende druppel voor druppel
de slaolie. Het best kan men de kurk van de
olieflesch voor een gedeelte afsnijden en zoo
langzaam laten druppelen. Wordt de massa
zoo dik dat men niet meer goed roeren kan,
dan weer wat azijn toevoegen, waardoor ze
dunner en lichter van kleur wordt. Is alle olie
en azijn verwerkt, dan de mayonnaise op
smaak afmaken. Is ze zuur genoeg, maar te
dik. dan wat lauw water er door mengen.
Geschifte mayonnaise kan goed gemaakt
worden door de geschifte massa langzaam
bij een andere, goed losgeklopte eidooier te
druppelen.
APPELFLAPPEN (10 stuks)
Benoodigdheden: 125 gr. harde boter, 125
patentbloem, 3/2 d.L. water, zout, dikke
appelmoes van 4 appelen, pl.m. 3 lepels suiker.
BereidingDe boter en het grootste deel van
de bloem fijnhakken, zout en zooveel water
toevoegen tot men een samenhangenden bal
heeft, die iets vochtig mag zijn. Deze door de
rest van de bloem rollen, hét deeg uitrollen
op een met bloem bestrooide tafel, opvouwen
en weer uitrollen. Deze bewerking plm. 6 maal
herhalen, en het deeg als het kleverig wordt
pl.m. y2 uur op een koude plaats zetten. De
laatste keer uitrollen tot Yz c.M. dikte en er
vierkanten van snijden plm. 12 c.M2. groot. In
het midden van elk lapje een lepel stijve
appelmoes leggen. De lapjes dubbel slaan,
zoodat men driehoeken krijgt en de randen
met water vastlakken. Met een vork goed aan
drukken. Ze op een beboterd bakblik leggen,
