Nieuwe Symphonische Serie
w 412
Omlaag die kosten!
Militairen beheerschen de Poolsche politiek.
AFDEELING IJMUIDEN v. d. NED. PROTESTANTENBOND.
Kerkgebouw Helmstraat.
Voordrachtavond Ds. WESTMIJSE:
„DE VLOEK VAN 'T GOUD IN EEN TRAGISCH
KUNSTENAARSLEVEN",
op WOENSDAG 9 FEBRUARI a.s. AANVANG 8.30 UUR.
Kaarten, tevens toegangsbewijs a 0.40 verkrijgbaar bij
Mevr. VISSER, Julianakade 20.
Sigarenmagazijn BLOK, Kenneerlaan.
G. VLAS, Kennemerlaan 156.
gr^tis
een pot edeuam
c j 1 00
en 5 a 7 cent
'g* WW»**
li0^
Wanneer U een paar schoenen koopt,
betaalt U mee aan de kostbare machines
die ze hielpen maken.
Zulke machines vervaardigen echter tal-
looze schoenen Uw deel in die kosten
wordt daardoor al kleiner en kleiner.
Zooals nu machines de productie
kosten van den fabrikant verlagen, zoo
maakt doeltreffende reclame (niet anders
dan een moderne „verkoopsmachine")
het hem mogelijk zijn verkoop kosten
te verkleinen.
Het gevolgdezelfde artikelen voor
lageren prijs.
Maar zooals machines gekozen worden,
met het oog op productiviteit nuttig
effect zoo moet ook die „verkoops
machine" met overleg bepaald worden.
Kiest productieve reclame, kiest de motor
met het hoogste rendement in elk
verkoopssysteem.
Dagbladreclame is nief te vervangen
posten door zijn toenmalige medestrijders wer
den bezet. Een groot aantal vroegere onaf
hankelijkheidsstrijders bekleedde in den loop
der jaren weer burgerlijke beroepen of werden
in het ambtenarencorps van den staat inge
lijfd. Wie echter dicht bij 't vuur wilde blijven
én zich niet van het machtscentrum verwij
deren, moest de militaire loopbaan niet vaar
wel zeggen. Pilsoedski zelf, het leger als een
pijler van het gezag erkennend, behield zich
de leiding van alle militaire aangelegenheden
voor. Het gevolg was, dat degenen, die tot zijn
vertrouwdste medestrijders behoorden, in ac
tieven militairen dienst bleven. Voor hen wer
den later, ook na den door van den eersten
Maarschalk, de belangrijkste politieke functies
gereserveerd.
Overste Koe nu, voortkomende uit de oude
Pilsoedski-garde, is ondanks zijn militaire
loopbaan en scholing feitelijk een „beroeps-
politiecus" gebleven, die den staat later op an
der terrein diende, dat niets te maken had
met legerzaken. Zoo goed als welbeschouwd
óók Pilsoedski tenslotte publicist, partijleider
en diplomaat werd. Daarentegen is de tegen
woordige maarschalk Smigly-Rydz veel meer
militair uit-één-stuk gebleven. Hij bezit on
der de Poolsche soldaten een groote populari-
teit; hij is van eenvoudige afkomst, maar bleef
ondanks zijn machtige positie de eenvoud en
gemoedelijkheid zelve. Nu hij een beroepsoffi
cier van de leiding van het regeeringskamp
ontheft, blijkt weer eens temeer de almachtige
rol van het leger als de beslissende instantie
in den Poolschen staat. Meer dan ooit doet
zich thans, waar bijzondere autoriteit geboden
is, de invloed der generaals gelden! Men vindt
hen aan het hoofd van het kabinet en het mi
nisterie van binnenlandsche zaken, aan den
spits van patriottische organisaties en in de
leiding van staatsinstellingen en regeerings-
partijen. Met hun macht is ook hun verant
woordelijkheid grooter geworden. Dat deze tot
een last kan uitgroeien, zal de toekomst wel
licht spoedig duidelijk maken.
(Nadruk verboden).
De gebeurtenissen in het „Kamp
van Nationale Eenheid".
Een overste ging, een generaal kwam
(Van een bijzonderen correspondent)
Warschau, Januari,
PADEREWSKI, zegt men, moet in een
van zijn objectieve oogenblikken, toen
hfj nog pianist was en geen Staats
president, het. volgende verhaal-van-
d en-olifant bedacht hebben, dat wel heel ty
peerend is voor het brandende nationalisme,
dat de gemiddelde Pool bezit en te pas en te
onpas uitdraagt.
Vijf onderdanen van vijf verschillende sta
ten schrijven elk een boek over den olifant.
De Engelschman reist naar Britsch-Indië, or
ganiseert een jacht in het oerwoud en schrijft,
als hij terugkomt, een rijkelijk geïllustreerd
jachtverhaal „Hoe ik mijn eersten olifant
schoot". De Franschman drentelt eens door
den dierentuin en pent een luchtig werkje „De
Olifant en zijn Liefdes". De Duitscher duikt
enkele jaren in bibliotheken weg en stelt
daarna een vijfdeelig werk samen „Inleiding
tot een Monografie met betrekking tot de
studie van den Olifant". De Rus plengt eerst
de noodige glazen wodka, trekt zich in zijn
zolderkamertje terug en schrijft een ietwat
duistere filosofische verhandeling „De Oli
fant Bestaat hij?" De Pool daarentegen gaat
in de Nationale Bibliotheek zitten en komt al
spoedig voor den dag met een vurig pamflet:
„De Olifant en het Poolsche vraagstuk"
Hij had echter evengoed kunnen schrijven
„De Olifant en het Poolsche Leger", want
niet alleen, dat de nationale richtlijnen door
het leger in de Weichselrepubliek worden be
paaldzelfs bij de keuze van een olifan
ten-epos zouden de Poolsche legioenen moeten
beslissenSinds Pilsoedski als de eerste maar
schalk zijn visioenen van een „Polonia resti-
tuta" verwerkelijkt zag, heeft het leger in
Polen een almachtige rol gespeeld. En sedert
1926 is het Poolsche volk eraan gewend ge
raakt, dat hooggeplaatste militairen leidende
posities in het politieke leven gingen inne
men. Het zijn historische motieven, die daar
bij een gewichtige rol spelen. Men vergete niet,
dat de kern van het tegenwoordige Poolsche
leger reeds bestond vóór er nog van een zelf
standig Polen sprake kon zijn. En dat deze
kern zich ook thans over vrijwel de geheele
linie heeft kunnen handhaven met of zonder
de gewapende vuist.
Koc's aftreden: een tactische factor.
Dat over Koe (spreek uit Kot-s) zijn functie
als leider van het Kamp van de Nationale Een
heid het regeeringskamp heeft moeten
overdragen aan een jeugdiger figuur als
Skwarczynski, den jongsten generaal in Polen,
moge uiterlijk misschien den schijn wekken
van een persoonlijke mutatie zonder achter
grond, in Warschau zelf wordt deze plotse
linge verandering in de leiding van het regee-
ringsblok even belangrijk beschouwd als een
kabinetswisseling.
Koc's taak is ondankbaar geweest. De op
dracht, die hij van maarschalk Smigly-Rydz
ontving om binnen het kader van het Kamp
van de Nationale Eenheid een hechte natio
nale concentratie als regeering'sbasis te vor
men heeft hij al wordt dit niet openlijk toe
gegeven slechts gedeeltelijk kunnen uitvoe
ren. Bekend is, dat hij door de vorming van
een. parlementaire groep in de Sejm erin ge
slaagd was de meerderheid té verkrijgen en
dat hij die eerlang ook in den Senaat hoopte
te verwerven. Koe, het middelpunt van vele
intriges in en buiten zijn beweging, kon er
echter niet in slagen in brëede kringen der
bevolking, noch rechts noch links, den zoozeer
verbeiden aanhang en versterking te vinden.
Niet de positieve inhoud van het in begin 1937
bekend gemaakte program van het Kamp van
de Nationale Eenheid was daarvoor verant
woordelijk. Koe struikelde over moeilijkheden
van tactischen aard, die hij niet vermocht op
te lossen. Tactische moeilijkheden, om de
groote massa (of die nu voortkwam uit na
tionalistisch denkende burgerlijke kringen dan
wel uit de klassen der arbeiders en kleine boe
ren) voor een bijna twaalf jaren bestaand re
gime te winnen. Pogingen om het Kamp van
Koe los te maken van de regeerjngspolitiek
moesten mislukken, omdat beide zich beriepen
en steunden op de hoogste autoriteit in den
staat, in het bijzonder op den leider van het
leger, maarschalk Smigly-Rydz. Een uitweg
in de moeilijkheden zag men in een wijziging
in het tot dusver gevoerde binnenlandsche be
leid. Deze wijziging kreeg haar beslag door het
aftreden van Koe (zgn. om gezondheidsrede
nen) en de benoeming van generaal Skwarc
zynski als zijn opvolger.
In tegenstelling met overste Koe kan men
den generaal als een beroepsmilitair beschou
wen. Een tijdlang fungeerde hij als stafchef
van den tegenwoordigen maarschalk, als mi
litairen opvolger van Pilsoedski. Deze omstan
digheid en niet zijn politieke werkzaamheid,
die van voor den wereldoorlog dateert, was
tenslotte, van beslissenden invloed op zijn be
noeming*. Een overste ging, een generaal
kwam
Verhouding- staat en leger.
Zooals reeds gezegd, is het Poolsche volk in
den loop der jaren eraan gewend geraakt, dat
Overste Koe.
de generaals en kolonels leidende posities be-
kleeden. In het geval-Koc volgde een oude
vertrouwde Pilsoedski-legionnair een anderen
op. Maar ook in de oppositie-kringen traden
dragers van bekende militaire namen op den
voorgrond. Zoo werd generaal Haller voorzit
ter van de nieuwe gematigde arbeiderspartij
in Polen. Generaal Roja, een der voormalige
legerleiders schraagt de democratische boe-
renbeweging en generaal Sikorski, de vroegere
minister-president, wordt als de Poolsche ver
trouwensman van de Fransche generale staf
beschouwd.
In de "verhouding tusschen staat en leger,
tusschen de leiding van het regeeringskamp en
de leiding van het leger, is de laatste jaren
een merkbare verandering gekomen.
Toen Pilsoedski in 1926 met zijn getrouwen
Warschau veroverde, stond slechts een deel
van het leger aan zijn zijde. Na zijn overwin
ning lag het voor de hand, dat alle belangrijke
ARABESQUE, typo 802 A
PRIJS PL. 249.-
OUVERTURE, type 461 A
PRIJS FL. 98.50
POLONAISE.
battcrijontvanger, type 697 B
PRIJS FL.145.- texul. batterijen^
IEDER rechtgeaard Nederlander wil in
deze dagen van uur tot uur medeleven
met het geluk der Koninklijke Familie.
Geen betere schakel is denkbaar dan een ont
vanger uit Philips' Nieuwe Symphonische
Serie! Vraagt Uw handelaar demoustratie
en proefplaatsing!
FANTASIA, type 803 A
PRIJS FL 34S.-
SYMPHONIE. typ. 750 A
PRIJS FL. ITS..
BERCEUSE, type 667 A
PRIJS FL. 137>
CONCERTO, type 890 A
PRIJS FL. 249.-
HARMONIE VOOR OOG EN OOK
