33
SCHOPENHAUER, DE „OUDE HEER
VAN FRANKFORT.
Eerste ton—
voor Artis binnen
leegde gearresteerde
Honderdvijftig jaar geleden geboren.
Pessimist en vrouwenhater
POPULAIR zal de -wijsbegeerte wel nim
mer worden. Het ligt ook niet in haar
aard en niet in dien van de moderne
wereld. Maar als er één filosoof is. die
de populariteit althans benadert, is het Arthur
Schopenhauer, de „Oude Heer" van Frankfort
d Main. Namen als Kant en Hegel worden
met verschuldigden eerbied en een geleerd
gezicht uitgesproken, terwijl in stilte gedacht
wordt: vreeselijk knap. maar mij te moeilijk.
Van Schopenhauer echter weten de meesten
wel meer: die vrouwenhater! En inderdaad,
hij heeft onaangename dingen gezegd over het
schoone geslacht, maarniet minder on
aangename over de mannen, die zich dan toch
steeds maar weer lieten inpalmen! Overigens
vormen die losse opmerkingen over de vrouw
geenszins het kenmerkende van Schopen
hauers filosofie. Wél hebben zij, tijdens zijn
leven de aandacht op hém gevestigd, nadat
zijn vroegere boeken, waaronder zijn hoofd
werk. doodgezwegen waren. Zoo zal hij wel ten
eeuwigen dage „de vrouwenhater" blijven.
Schopenhauer.
Toch is er nog een andere reden voor de
grootere bekendheid van Schopenhauers wijs
begeerte: de duidelijkheid en ongekunstelde
directheid van zijn betoogen. Zijn werk is ook
voor den leek goed te begrijpen, zoodat de vak-
menschen hem wel eens geringschattend een
dilettant hebben genoemd. Wat hij, in den on-
gunstigen zin, zeker niet geweest is.
Honderdvijftig jaar geleden Schopen
hauer werd op 22 Februari 1788 te Danzig ge
boren beleefde de wijsbegeerte een tijdperk
van kolossale activiteit, vooral in Duitschland.
Emanuel Kant had met zijn nieuwe ideeën een
ware omwenteling te weeg gebracht. Fichte,
Schelling en Hegel voerden zijn leer tot de
uiterste consequentie. Tegelijkertijd verkondig
den Jacobi. Schleiermacher en anderen hun
geloofsfilosofie. De strijd tusschen deze twee
richtingen, tusschen geloof en rede, woedde
op zijn hevigst, toen de jonge Schopenhauer
zich op de wijsgeerige studiën wierp. Van beide
kanten was reeds vrijwel alles gezegd, wat te
zeggen was. alles ten einde gedacht. Er viel
niet veel nieuws meer te verkondigen in de
oude systemen. Schopenhauer echter sloeg
een geheel anderen weg in. De rede noch de
openbaring is het beginsel der wijsheid, maar
het is de wil, die alles beheerscht, zoo leerde
hij. Wij worden gedreven door een onbewust
streven, waaraan niet te ontkomen is. In de
chemische en physische verschijnselen, in de
planten- en dierenwereld en bij de menschen.
overal toont hij de alleenheerschappij van den
Wil aan. De Wil tot het Leven is sterker dan
alles, gaat ook het intellect te boven. Want
kijk maar eens naar den ontzettenden ge
moedstoestand van een ter dood veroordeelde,
zegt hij en naar de kracht, waarmee iemand,
al had hij nog zoo'n ongelukkig leven, zich
tegen den dood verzet. Die Wil, die zoo sterk
is, komt evenwel voort uit een behoefte, een
gebrek, waarover men smart gevoelt. Eerst
wanneer men zich geheel aan den wil kan
onttrekken, komt er een einde aan alle smar
ten. De kunst en vooral de muziek kan dit
geluk teweegbrengen. Door de kunstgenieting
wordt men altijd nog slechts voor korten
tijd bevrijd van het pijnlijke willen en be-
geeren. Maar het hoogste ideaal vond Scho
penhauer toch wel in het boeddhistische
..nirwana", waarin de wil tot het leven vol
komen opgeheven is. De invloed, die Schopen
hauer van de Indische godsdiensten heeft
ondergaan, is dan ook buitengewoon groot.
De natuurlijke consequentie van Schopen
hauers theorie is het troostelooze pessimisme,
dat uit al zijn geschriften spreekt. Immers
steeds streven wij naar iets, dat wij ontberen,
hetgeen ons smart veroorzaakt. Bereiken wij
echter, wat wij wenschen, dan vallen wij ten
prooi aan een grenzenlooze verveling. Tus
schen verdriet en verveling worden wij heen
en weer geslingerd.
Het pessimisme is een veel voorkomend ver-
schijnsel in den tijd der Romantiek, waarin
Schopenhauer leefde. Uit de gedichten van tal
van romantische kunstenaars klonk dezelfde
toon van somberheid en melancholie, zij het
dan dat de dichters slechts hun stemming
uitvierden en hun pessimisme niet streng
filosofisch beredeneerden als Schopenhauer
deed. Maar de tranen vloeiden wel in breede
stroomen door de literatuur van het eind der
18de en het begin der 19de eeuw. Goethe's
werther, de Oden van Klopstock en de Night
Thoughts van Young, droef-sentimenteel
allen, zijn als voorbeelden te noemen. Maar
veel sterker verwant met Schopenhauers som
bere filosofie zijn de gedichten van zijn tijd
genoot Lord Byron. De helden van Byron zijn
m hun reddelooze eenzaamheid, hun gevoel
van hartgrondigen afkeer van de wereld, hun
diep besef van ongelukkigheid juist zooals
Schopenhauer den mensch zag. Het filosofisch
pessimisme van den Frankforter wijsgeer komt
merkwaardig overeen met de beroemde „By-
ronic mood" van den Engelschen romanticus.
Op dit pessimisme zonder eenige hoop heeft
Schopenhauer een bijzonder schoone ethiek
opgebouwd.
Dit leven op de ongelukkigst denkbare al
ler werelden was immers niet alleen hem,
maar tevens al zijn medemenschen bescho-
Voor hen moest men dus een diep medelijden
koesteren, een medelijden, waardoor men
iedereen zou vergeven, iedereen zou eerbie
digen en iedereen zou helpen. Gedreven door
dit allen omvattende medelijden zou men
slechts gerechtigheid en menschlievendheid
kunnen betrachten.
Schopenhauers karakter.
De man, die dit uitzonderlijke filosofische
stelsel opbouwde, is een merkwaardige figuur
geweest. Een moeilijk, eenzelvig mensch met
een somber karakter, reeds van nature ge
neigd tot het pessimisme, dat zijn leer en
zijn geheel^ levenshouding zoozeer beheerseh
te. in sommige perioden van zijn leven ver
ergerde zijn somberheid tot een ziekelijke af
wijking. Daarbij leed hij aan hevige angst
psychosen. die zijn bestaan zoo nu en dan
schier ondraaglijk maakten. Niettegennstaan-
de deze omstandigheden en ondanks de te
leurstelling over zijn aanvankelijke misken
ning bleef Schopenhauer gestaag doorwer
ken, zoodat hij bij zijn dood 21 September
I860 een zeer omvangrijk oeuvre naliet.
Het belangrijkste van al zijn werken is
wel „Die Welt als Wille und Vorstellung"
(1819), waarin eigenlijk zijn geheele wijsbe
geerte is samengevat, het resultaat van zijn
filosofische studiën, die hij eerst na den dood
van zijn vader (1805) had opgevat. Want de
oude Schopenhauer, een vermogend koopman
van Hollandsche afkomst, had zijn zoon voor
den handel bestemd. Arthurs opleiding ging
dan ook geheel in die richting. Ter voltooiing
hiervan maakte hij een langdurige reis door
bijkans alle landen van Europa, welke on
getwijfeld zijn wereldvisie sterk heeft be-
invloed.
Miskenning.
Zijn eerste filosofische publicaties verwier
ven niet de aandacht, die zij verdienden. De
officieele wetenschappelijke wereld negeerde
den onafhankelijken, maar oprechten jonge
man geheel. Weliswaar was Goethe, voor wien
Schopenhauer een groote bewondering
koesterde, enthousiast over „Die Welt als
Wille", maar hij ondernam niets om het werk
meer bekendheid te geven. Schopenhauer
maakte in dezen tijd een reis door Italië,
die niet minder dan zeven jaar duurde.
Reeds tijdens zijn verblijf in het land „wo
die Zitronen blühen" werd de wijsgeer ge
kweld door abnormale neerslachtigheid en
angst. Na zijn terugkeer in Duitschland werd
zijn toestand er niet beter op. Nog steeds
bleef de reactie op zijn werk uit. zoowel van
de zijde der filosofie-professoren als van het
groote publiek. Bij deze deceptie voegde zich
allerlei tegenslag in zijn particuliere leven,
deels van financieelen, deels van anderen
aard. Een proces, waarin hij gewikkeld werd,
verloor hij, een deel van zijn vermogen ver
dween door speculaties en tenslotte stierven
achtereenvolgens zijn moeder en zijn zuster,
welke laatste vooral bijzonder door hem ge
acht werd. Vrees voor de cholera-epidemie
deed hem in 1831 uit Berlijn naar Frankfort
vluchten, waar hij tot zijn dood zou blijven.
Ook hier veroverde hij aanvankelijk niet de
vooraanstaande plaats in de wetenschappe
lijke wereld, die hem toekwam. Pas in 1851,
met de uitgave van zijn „Parerga und Para-
lipomena" kwam de keer ten goede. De be
kende scherpe aforismen over de vrouwen,
die in dit werk voorkwamen, brachten spoe
dig zijn naam op aller lippen en bezorgden
hem de faam een vrouwenhater te zijn. Maar
al is die vrouwenhater nooit getrouwd ge
weest, toch bleek ook hij niet onkwetsbaar
voor de aanvallen der liefde. In Berlijn had
hij een langdurige verhouding met een ae
trice, die hij nog in zijn testament bedacht.
Ook in Italië schijnt hij een liefdesavontuur
gehad te hebben, dat zelfs zijn ontmoeting
met Byron, den map. die ondanks alle mo
gelijke verschilpunten, juist in zijn melan
cholie zoo met hem overeenkwam, verhin
derde. Over dit incident brengt hij openhar
tig verslag uit aan een vriend. Hij vertelt,
hoe hij van Goethe een introductie bij Byron
gekregen had en op het punt stond hiervan
gebruik te maken. Tijdens een wandeling
met zijn Dulcinea op de Venetiaansche Lido
echter snelde de Engelschman hen te paard
voorbij, waardoor de Italiaansche schoone
zoo in vervoering geraakte, dat zij den ge-
heelen dag over den beroemden dichter bleef
spreken. Hetgeen Schopenhauer deed beslui
ten, uit vrees voor jalouzie, van zijn bezoek
af te zien!
Hoe het ook zij, zijn uitvallen tegen de
zwakke sexe hadden het goede gevolg, dat
ook zijn andere boeken thans eindelijk
ruime mate een afzetgebied vonden. De
„Oude Heer" van Frankfort was een be
roemdheid geworden.
Dien grooten naam heeft hij behouden tot
op den huidigen dag. En terecht, want in
dien men zich niet laat afschrikken door zijn
weinig opgewekte ideeën, dan is in zijn wel
ken een schat van wijsheid envan
schoonheid te vinden. Immers in Schopen
hauer leefde behalve de wijsgeer ook de
kunstenaar.
In de wijsbegeerte van zijn tijd is Schopen
hauer een alleenstaande figuur gebleven. Hij
heeft geen school, geen kring van leerlin
gen om zich heen gevormd. Zoo eenzaam als
hij in zijn leven was, zoo eenzaam bleef hij
in de filosofie. Hij is «r niet minder interes
sant om.
R. H. J. PFAFF.
.Prinses Beatrix een volkomen gezonde baby"
Het communiqué van dr. J. de Groot van
gistermiddag luidt:
„De gezondheidstoestand van H.K.H. Prin
ses Juliana is thans volkomen normaal. Het
kraambed heeft ook verder een geheel onge
stoord verloop gehad. H.K.H. voelt zich zeer
goed en heeft heden reeds eenigen tijd in de
buitenlucht vertoefd. Hiermede is het laatste
medisch bulletin over H. K. H. verschenen.
De medische zorg voor H.K.H. Prinses
Beatrix is verder opgedragen aan dr. Carstens,
kinderarts. Deze heeft na onderzoek kunnen
bevestigen dat de jeugdige Prinses een volko
men gezonde baby is. De voeding, welke een
geheel natuurlijke is. gaat volkomen naar
wensch.
Prinses Beatrix heeft aan het einde der eerste
week het geboortegewicht, dat 3450 gram be
droeg, reeds overschreden, terwijl de wekelijk-
sche toeneming in gewicht boven het gemid
delde is gebleven.
Prinses Beatrix weegt thans 3930 gram."
Drie Duitsche legervliegtuigen
gedaald.
Zaterdagmorgen te ruim half elf hebben
twee Duitsche legervliegtuigen van het type
jachteskader. na eenigen tijd boven Heeren
veen te hebben gecirkeld, in het naburige
Nieuwe Schoot, gemeente Heerenveen, een
noodlanding gemaakt.
Bestuurders van de toestellen zijn resp. ober
lt. van Rettberg en ober gefreiter Weiss.
Zij verklaarden om kwart voor tien Duit
sche tijd uit Dortmund te zijn vertrokken en
wegens benzinegebrek te hebben moeten
dalen.
De gemeentepolitie waarschuwde de mare
chaussee te Heerenveen, die de vliegtuigen
onder bewaking heeft gesteld en de bestuur
ders per auto heeft mede genomen naar de
marechausseekazerne te Heerenveen, waar zij
in voorloopige bewaring zijn gesteld in afwach
ting van nadere instructies van hoogerhand.
Een derde vliegtuig, dat bij deze twee toe
stellen hoorde, is later te Hemrik gedaald. De
inzittende soldaat-vlieger is aangehouden.
Heden zou vanwege het departement van
Defensie een onderzoek worden ingesteld naar
de oorzaak van de landing der vliegtuigen.
Tot dan blijven de vliegers en de machines
onder bewaking. De vliegers zijn niet in ar
rest, maar staan onder contróle.
Het Artis Reddings Comité deelt ons
mede de eerste honderd duizend gulden
te hebben bereikt.
Vol goede verwachting zet het zijn actie
ten bate van Art.is voort.
Prinses Juliana vertoefde
buiten.
Soestdijk, 21 Febr. '38.
Dr. J. DE GROOT.
Het Prinses Beatrix-fonds.
Het bestuur van het Prinses Beatrixfonds
deelt mede, dat reeds een groot aantal giften
in dit fonds werd gestort, waaronder een be
langrijke gift van Prinses Juliana.
In het geheel werd reeds bijna f 7000 bijeen
gebracht.
Strijdmiddel tegen oorlogsschepen.
Een militaire uitvinder, Lester Barlow ge
naamd, heeft voor de marinecommissie uit het
Amerikaansche Huis van Afgevaardigden een
beschrijving gegeven van een nieuw soort
luchtaanval, namelijk met „luchtmijnen".
Barlow heeft verklaard, dat het mogelijk zal
zijn doeltreffende aanvallen te ondernemen
op alle soorten oorlogsschepen. Hij voegde hier
nog aan toe. dat de luchtmijnen in een soort
gelijke verhouding staan tot de lucht boven 't
water aLs de zeemijnen onder de oppervlakte.
Barlow beweerd verder, dat. 1200 bomlbairde-
ments-vliegtuigen. die naar hij zeide gekocht
kunnen worden voor den prijs van een super
slagschip met luchtmijnen een gebied van de
grootte van het district Columbia in vijf mi
nuten zouden kunnen verwoesten. De opera
ties zouden volvoerd kunnen van een hoogte
van 4.500 tot 6.000 meter, buiten het bereik
van het krachtigste luchtafweergeschut.
In de marine-commissie is voorgesteld een
deel van de vijftien millioen dollar, welke be
schikbaar is voor het nemen van proeven, te
gebruiken voor het pa-obeeren van de lucht-
mijn. Het departement van marine heeft
evenwel medegedeeld, dat Barlow zijn uitvin
ding nog niet aan het departement van ma
rine, noch aan het departement van oorlog
heeft aangeboden. Hij heeft zijn denkbeeld
nog niet geheel uitgewerkt.
Utrechtenaar spionnage?
Geen goede inlichtingen in
Duitschland te krijgen.
Een speciale verslaggever meldt ons uit Ko
blenz inzake den aldaar gearresteerden ge-
pensionneerden officier-vlieger der marine, A.
van Alphen, uit Utrecht: het volgende:
Ons is gebleken, dat de Nederlandsche re-
geering in deze kwestie met prijzenswaardigen
spoed heeft gehandeld, maar ons is tevens ge
bleken hoe moeilijk het hier is over dergelijke
zaken nadere inhchtingen te verkrijgen. De
Nederlandsche consul te Keulen heeft gedacht
aan deviezen, doch wij hebben hem later uit
dien waan moeten helpen.
Een ondoordringbare muur.
Wanneer men in Duitschland gaat infor-
meeren naar het lot van een gearresteerden
landgenoot, stuit men steeds op 'n haast on
doordringbaren muur van welwillendheid. De
Duitsche autoriteiten zijn uitermate beleefd,
maar men komt geen stap verder. Zoo ver
ging het ons ook aanvankelijk in Koblenz. De
hooge ambtenaren, van wie de meesten op
vallend jong waren, ontvingen ons welwillend
Allen pasten echter het afschuifsysteem toe.
De een verwees ons naar den ander, maar
niemand zeide iets te weten
Zoo werden wij her en derwaarts gezonden
zonder eenig resultaat. Toch zouden wij er
nog in slagen een bres te schieten in den muur.
Wij kwamen tenslotte tot de wanhoopsdaad
ons met de gevangenis in verbinding te stellen
en om een onderhoud met den heer Van Al
pen te verzoeken. Bij voorbaat wisten wij, dat
deze poging tot mislukking zou zijn gedoemd,
In de gevangenis verwees men ons weer naar
het gebouw van 't Landesgericht aan de over
zijde van de Karmeliterstrasse. In dit groote
lebouw met zijn vele tientallen vertrekken
werden wij van den linkervleugel naar den
rechter, van de eerste verdieping naar de derde
Testuurd, totdat wij tenslotte werden verwe-
zijn naar een vertrek op welks deur stond
vermeld, dat hier zaken van politieken aard
en van „rassenschending" werden behandeld.
Een politieke gevangene,
Toen wij in het voorvertrek aan een der be
ambten vroegen om een onderhoud te mogen
hebben met den heer Van Alphen, keek de
man of hij het in Keulen hoorde donderen,
,Dat is toch onmogelijk." antwoordde hij
,die Hollander is immers een politieke gevan
gene". Maar desondanks bleek hij bereid ons
naar den Staatsanwalt te brengen, die de po
litieke aangelegenheden behandelt. Korten
tijd later werden wij bij een jeugdigen substi
tuut-officier van Justitie binnengelaten, die
begon met te zeggen, dat hij deze zaak niet
meer behandelde. „Maar U is er in den begin
ne wel mee bezig geweest" merkten wij op en
dat gaf de officier toe. „De zaak is nu in han
den van een andere instantie," merkte hij op.
Dit gesprek was aanleiding, dat wij ten
slotte na nog verschillende perikelen te heb
ben doorstaan, eenigszins werden ingelicht, al
weigerde men ons met de grootste stelligheid
détails over de arrestatie te geven. De weten
schap, dat het hier een politieke aangelegen
heid betrof, was ons voor het verkrijgen van
deze informaties van bijzonder nut. Wij we
zen er bovendien op, dat het in Nederland een
minder aangenamen indruk maakt, dat een
landgenoot, een oud-officier in Duitschland
wordt aangehouden zonder dat men de re
den van deze arrestatie wenscht te noemen.
Spionnage.
Het resultaat van ons onderzoek is geweest,
dat de heer van Alphen gevangen is genomen
in een zaak verband houdende met een po
litiek misdrijf, i.e. hoogverraad. Ons werd ver
zekerd, dat het een kwestie betrof betrekking
hebbende op de landsverdediging, zoodat liet
dus onder spionnage zou vallen. „Ik behandel
alleen zaken van politieken aard" zei de be
trokken Staatsanwalt tot ons, „en daar U weet,
dat ik ook met de affaire van Alphen bezig
ben geweest, moet het U zonder meer duidelij'
zijn, dat het hier een geval met politieken in
slag betreft." Er werd ons verder op gewezen,
dat kwesties verband houdende met de lands
verdediging van dien aard zijn, dat er geen
enkele mededeeling over kon worden verstrekt.
Men zeide overtuigd te zijn, dat de heer
Van Alphen in opdracht van anderen heeft
gewerkt. Het feit, dat hij nog nooit in Duitsch
land was, zegt volgens de justitioneele auto
riteiten in Koblenz, niets. Hij heeft achter
eenvolgens verschillende plaatsen in West-
Duitschland bezocht, waarna hij in Koblenz
is gearresteerd. Men acht het uitgesloten
dat hij naar Duitschland kwam om daar
werk te zoeken, daar zulks voor een buiten
lander uiterst bezwaarlijk is.
Uit alles hebben wij den stelligen indruk
gekregen, dat voorloopig onverwachte om
standigheden buiten beschouwing gelaten
op vrijlating van den heer Van Alphen zeer
weinig kans is, Zijn zaak zal vermoedelijk
door het Volksgericht, waarvoor ook de zaak
Aalders diende, worden behandeld.
Amerikaan vindl de „luclitmijn'1
uit.
Reactie in Oostenrijk op Hitler's
rede.
Twee dooden hij auto-ongeluk te
Bandoeng.
Auto in bocht omgeslagen.
BANDOENG. 21 Februari (Aneta-A.N.P.)
Gisteren heeft een zeer ernstig auto-onge
luk plaats gehad op den dr, De Groot-weg.
Hier reed met grocte vaart de Mercedes van
den heer De Ruyter de Wildt, employé van
de onderneming Simboengoer. In de bocht
sloeg de wagen om. Van de drie inzittenden
werden mevrouw Krijgsman en de heer De
Ruyter de Wildt op slag gedood. De heer
Krijgsman, correspondent van „De Koerier"
te Bandoeng werd niet ernstig gewond. Hij
werd naar het Borromeus-ziekenhuis over
gebracht.
Nog een ernstig auto
ongeluk.
SOERABAJA, 21 Februari. (Aneta-A.N.P.)
Gisterenmiddag is nabij de vroegere suiker
fabriek Waroe een Ford bij het uitwijken
voor een dogcar tegen een boom gereden en
zeer zwaar beschadigd. De inzittenden, mej.
Valkenburg en de heer Soumokil, substituut-
griffier bij den Raad van Justitie, werden
ernstig gewond. De milicien-matroos Boden-
hoff werd licht gewond. De ernstig gewon
den werden naar de Centrale Burgerlijke
Ziekeninrichting vervoerd. Zij konden nog
niet worden verhoord.
Nationaal-socialistische betoogingen.
In de straten van Weenen en in de groote
pvovinciecentra hebben zich Zondag eenige
betoogingen voorgedaan ter gelegenheid van
de redevoering van Hitier. Eenige duizenden
nationaal-socialisten vormden des middags in
het eerste arrondissement van de hoofdstad
een optocht, waarbij „Heil Hitier, leve Seiss
Inquart", geroepen werd en het Horst Wessel-
lied werd gezongen. Zij begaven zich naar de
Duitsch legatie. De betoogers waren volgens
Havas bijna uitsluitend aankomende jonge
lingen. Vergeefs trachtte zij door te dringen
in de omgeving van de bondskanselarij en het
ministerie van binnenlandsche zaken. Zij be
gaven zich toen naar het raadhuis, waar
eenige sprekers de menigte toespraken. Ook te
Graz zijn nationaal-socialistische optochten
gehouden: in de stad werd gevlagd en waren
illimunaties aangebracht.
In den avond kwam het te Weenen opnieuw
tot onrustige tooneelen. Tegen negen uur
dertig trok een stoet van ongeveer duizend
studenten langs den Ring naar de universi-
siteit onder geroep van „Heil Hitier" en be
toogingen voor den Anschluss.
De stoet begaf zich naar het gebouw van het
Vaderlandsche Front. Op enkele passen af
stand van dit gebouw, op het Freyungplein,
stietten de betoogers op een politieafzetting.
Spoedig arriveerde uit de naburige straat een
hondertal militiemanschappen in uniform van
het Sturmcorps, de kortgeleden door
Schuschnigg in het leven geroepen burger
wacht, de militiemanschappen, geste und dooi
de politie, voerden een krachtige chaa-ge uit
met den gummistok en verspreidden de be
togers. Het publiek juichte hen toe, terwijl
ook afkeurende kreten gehoord werden.
Verder hebben eenige honderden nationaal-
socialisten bij het Westerstation betoogd.
In Innsbruck is een betooging gehouden
door eenige duizenden nationaal socialisten,
die uit verschillende plaatsen in Tirol ge
komen waren. De politie bleef hier lijdelijk
toezien.
Gereserveerde commentaar op
Hitler's rede.
In officieele Weensche kringen onthoudt
men zich nog van commentaar op Hitler's
redevoering. Deze reserve toont wel, dat men
niet in de rede alles gevonden heeft wat men
verwacht had.
Samenvattend kan men zeggen, dat in af
wachting van het standpunt van de bevoegde
kringen, men zich hier beperkt tot het con-
stateeren, dat de onafhankelijkheid en vooral
de niet-inmenging gewonnen zouden hebben,
wanneer zij speciaal door Hitier genoemd zou
den zijn, maar dat er ten slotte toch nog iets
is gebleven van de tegenwaarden, die men van
Duitschland verwachtte.
Vliegramp bij Rome.
Vijf dooden.
ROME. 20 Februari. Een tweemo-
torig vliegtuig, dat deelnam aan de
Sahara-rallye, is nabij Rome neer
gestort. De vijf inzittenden kwamen
om het leven.
Papanin c.s. verlaten hun ijsschots.
De ijsbrekers nemen de Russische
Poolreizigers aan boord.
Ook het wetenschappelijk materiaal in
veiligheid.
De vier Russische Poolonderzoekers
Papanin, Krenkel, Chïrkof en Fedorof
hebben Zaterdag met hun geheele uit
rusting de ijsschots, waarop zij negen
maanden vertoefd hebben, verlaten en
hebben zich aan boord van de ijsbre
kers Moerman en Taimyr begeven.
STEWART,.
MANBTen
TURNER
'HENRf:
GRCfENL^DSCHE VEE
DE HULP VOOR PAPANIN
Dit kaartje geeft de situatie weer 24 uur voor
dat de expeditie de ijsschots verliet. De ijs-
brekers Moerman en Taimyr naderden tegelijk
het drijvende kamp.
Havas meldt, dat alle vier gezond en wel
aan boord van de ijsbrekers zijn gekomen. Al
het wetenschappelijke materiaal is eveneens
aan boord gebracht Te half zes werd hier
mede begonnen. Te zeven uur was men met
dit werk gereed. De beide schepen zijn vervol
gens onmiddellijk naar Moermarisk terugge
keerd.
Door het lot werd beslist, dat Papanin
Krenkel zich aan boord van het ijsbreker
Moerman zouden begeven, terwijl de beide an
dere leden van de expeditie zich op de Taimyr
inscheepten. Men weet niet op welk schip zich
de hond van de expeditie, Vessely. bevindt.
De ijsbrekers moesten met behulp van dy
namiet hun weg banen naar het kamp van de
Poolreizigers. Negen maanden hebben Papanin
en zijn metgezellen doorgebracht op hun ijs
schots, welke in dien tijd tweeduizend kilome
ter is afgedreven van de Pool tot aan de kust
van Groenland. Thans wacht de geleerden een
blijde ontvangst in het vaderland.
Het Noordpoolstation gesloten.
De directie van den noordelijken zeeweg
deelde in een door den waarnemend leider
Oetsjakof geteekende order mede, dat het
poolstation „Noordpool", dat op 21 Mei aan
de Noordpool werd geopend 2500 K.M. is af
gedreven naar de plaats welke gelegen is op
70 gr. 54 min. nb. en 19 gr. 48 w.l. „Het pro
gram der wetenschappelijke werkzaamheden
is afgewerkt. Ik groet de koene overwinteraars
Papanin, Krenkel, Chirkof en Fedorof
wensch hun geluk met de vervulling van hun
historische wetenschappelijke opdracht. Ik
beoaal. dat het station „Noordpool" van 19
Februari des n.m. 4 uur af is gesloten", aldus
deze order van Oetsjakof.
Hitler's rede kalm te Parijs
ontvangen.
Onmiddellijke diplomatieke actie niet
noodzakelijk.
Uit Parijs: Officieele Fransche kringen zul
len hun standpunt ten opzichte van de rede
van Hitier uiteraard eerst vastleggen na be
studeering van de geheele redevoering, die op
zijn minst een belangrijke étappe vormt in
den Europeeschen politieken toestand. Deze
toestand wordt nog meer verduisterd door de
oneenigheden in het Britsche kabinet. Intus-
schen zijn de verklaringen van Hitier welker
ernst men niet bestrijd, koelbloedig ontvan
gen.
Men constateert, dat zij openlijk gedachten
of bedoelingen, die reeds bekend waren, uit
drukken. Men denkt niet, dat de verklaringen
van Hitier een onmiddellijke diplomatieke
actie noodig maken, hoewel zij uiteraard moe
ten leiden tot een ernstige bestudeering van
den politieken toestand in Frankrijk en in
Europa,
Een zeker aantal feiten komt duidelijk uit
de redevoering van Hitier naar voren:
Duitschland zou in een overwinning der
Spaansche regeering een wijziging zien van
het Europeesche evenwicht. Deze gedachte is
reeds dor Mussolini uitgesproken en Hitier
heeft haar heden openlijk onderschreven. Ove
rigens acht men het van bijzondere beteeke-
nis na het onderhoud te Berchtesgaden tus
schen Schuschnigg en Hitier, dat de rijkskan
selier er zoo zeer naar gestreefd heeft Italië
te associeeren met zijn buitenlandsche politiek,
o.a. door meer begrip te eischen in de Abes-
synische kwestie. De passage betreffende de
tien millioen Duitschers buiten de rijksgren-
ben in twee naburige staten wordt opgemerkt
als een officieele bevestiging van de Hitier
toegeschreven bedoelingen ten aanzien van
Oostenrijk en de Sudeten-Duitschers in Tsje-
cho-Slowakije, van welk land Frankrijk eenij
bondgenoot is. Voorts erkent Duitschland
Mandsjoekwo en wenscht het een overwin
ning van Japan, ondanks de vriendschappe
lijke betrekkingen met China. Deze daad en
deze wensch zullen grooten weerklank hebben
in Engeland en in de Vereenigde Staten, die
trouw zijn aan de Stimson verklaring ten op
zichte van de niet-erkenning. Verder noteert
men dat Hitier nogmaals voor de koloniale
eischen van Duitschland de aandacht vraagt
De indruk te Londen.
Havas meldt: De rede van Hitier heeft te
Londen een vrij onaangenamen indruk ge
maakt in verband met den bitsen toon der
passages, die betrekking hadden op Engeland.
Over het algemeen echter is, ten minste tot
op dit oogenblik, de belangstelling voor de
rede niet groot, aangezien de aandacht meer
getrokken wordt door de kabinetscrisis.
CONVERSIELEENINGEN PROVINCIE
NOORD-HOLLAND.
Op Vrijdag 25 Februari a.s. zal de gele
genheid worden opengesteld voor inschrij
ving op f 34.883.000 3-3K- pet. obligatiën twee
de conversieleening 1938 en f 8.895.000 VA
pet. 8-jarige obligatiën, tweede conversie
leening 1938, voor de eerste tot den koers
van 100 1/4 pet. voor de tweede tot den koers
van 101A pet., in stukken van f 1000.
Houders van niet uitgelote obligatiën der
3'/. pet. leening 1934. oorspronkelijk
f 56.343.000 groot en pro resto f 51.008.000
groot, welke leening per 28 Maart 1938 is af
losbaar gesteld, kunnen bij de inschrijving
op de 33y2 pet. obligatiën een recht van
voorkeur uitoefenen in dier voege, dat de
aanmelding der 3 A pet. obligation bij de in
schrijving voor zoover mogelijk aanspraak
doet ontstaan op toewijzing van een gelijk
nominaal bedrag 3—31'. pet. obligatiën.
Eenzelfde voorkeursrecht onder dezelfde
bedingen wordt bij de inschrijving op de
3ZA pet. obligatiën verleend aan houders
van niet uitgelote obligatiën der 3 pet. 10-
jarige leening 1937, oorspronkelijk f 8.635.000
groot en pro resfco f 7.771.000 groot, welke
leening per 18 Maart 1938 aflosbaar is ge
steld.
