ER SCHUILT EEN GEHEIM IN ONZE
LANDKAART.
Haarlem-terrein.
Niemoeller tot 7 maanden
vestingstraf veroordeeld.
miKT
CISICflTIN
Vlakke meetkunde leidt naar Prae-historie.
(Bijzondere correspondentie.)
etensehappelijke trouvailles zijn
f\/ zeldzaam. Wie had ooit kunnen den
ken, dat de prae-historie van ons
land te benaderen zou zijn langs
wiskundigen weg? Dat de prae-historie expe
rimenteel kan worden onderzocht door zekere
wetten der symetrie? Het geheim heeft altijd
in de topografie van ons land gelegen. En plot
seling heeft iemand het ontsluierd.
Plaatsnamen met bepaalde analoge klanken
blijken de hoekpunten van een gelijkbeenigcn
driehoek te zijn. Neem de landkaart: het
verschijnsel manifesteert zich herhaaldelijk.
De vondst van den oud-marine-officier Mul
ler te Apeldoorn vormt den sleutel tot een
theorie welke zeer aannemelijk schijnende
conclusies aangaande de voorgeschiedenis van
ons land in zich draagt.
Door een persoonlijke connectie is Ds. J.
Pannebakker te Amersfoort, zich ook voor deze
kwestie gaan interesseeren.
In zijn vrijen tijd houdt hij zich met dit
theoretische onderwerp bezig: „Liefhebberij",
zegt hij.
In vele plaatsnamen schuilt een onmisken
bare overeenkomst. Opmerkelijk is, dat in al
lerlei samenstellingen, weliswaar soms verbas
terd, steeds het woord „kat" terug te vinden
is. Katwijk, Kootwijk, Kesieren, Katendrecht,
Kattenburg.
Verspreidingsrichtingen van de bezetting
der Katten in ons land.
Daar een enkele historicus verondersteld
heeft dat Nederland in een tijdperk, dat voor
afging aan de komst van de Batavieren, be
volkt was met den stam der Katten, is hier
voor een aanvaardbare verklaring gevonden.
„Systematisch hebben wij tientallen namen
gerangschikt", aldus Ds. Pannebakker, „waar
in de Avöörderi' kat, klink, angel, mechel, mos
sel, deen, ems of weesp voorkomen.
Wij lieten ons bij de keuze van deze klan
ken leiden door verschillende overwegingen.
Ten eerste door de hypothese, dat naast de
Katten ook de Angelen, Denen en Mecklen-
burgers een speciale rol gespeeld hebben. Een
tweede belangrijke factor was het dialect....
de verbastering van sommige namen in den
volksmond".
Ds. Pannebakker pauzeert even. Hij legt
een op dun perkament geteekend kaartje voor
ons neer.
„Ziet U hier ligt bijvoorbeeld in de Ve-
luwe de plaats Wezep. En hier bij Deventer.
WezepeVerbindt deze beide punten eens
door een lijn en deel deze dan rechthoekig
middendoor. Nu komen wij de punt van het
potlood glijdt omhoog nu komen wij bij
Wezep in Drente.Deze drie namen vormen
dus de hoekpunten van een gelijkbeenigen
driehoek,... men zou kunnen zeggen: toeval,
nietwaar? Maar wanneer wij nu eens...."
Een bundeltje kaarten van den topografi-
schen dienst. Een wirwar, een chaotisch net
van potloodlijnen verbindt steden en dorpjes
op al deze kaarten is geëxperimenteerd en
gezocht. Een nieuwe kaart komt op het tafel
tje te liggen. „Wanneer wij nu eens Weesp in
het Gooi en Jisp in Waterland verbinden
een loodlijn vanuit het midden der basis en
zie: wij komen bij Jaspe in Drenthe terecht."
Meerdere voorbeelden volgen, welke de toe-
valsgedachte geheel uitschakelen. Metstijgen-
de verbazing kan men slechts zien, hoe deze
onzichtbare driehoek dan eens op zijn kop.
dan naar links, dan naar rechts gekanteld,
altijd in onze landkaart gewoond heeft. De eer
lijkheid, waarmee hij de simpele wetten der
vlakke meetkunde tegemoet komt, doet bijna
onwaarschijnlijk aan. En de verklaring, de
conclusie?
„De Katten".
„Ik zal U dadelijk aantoonen, dat de Katten
een bijzonder oorlogszuchtig volk waren, die
waarschijnlijk ook onder de permanente drei
ging van den aanval hebben geleefd. Nu zegt
deze driehoek iets over hun strategisch poli
tiek, iets over een bepaalde krijgszuchtige for
matie. Maar wij hebben ook nog marschron
tes en steeds terugkeerende gelijke afstan
den
Ons land wemelt van de Katten. Wij heb
ben een Katwijk aan Zee, een Katwijk bij Mook
een Katwijk in de Peel, een Katwijk bij den
Haag. Bij Amsterdam en Beilen in Drente vin
den wij een Kattenburg, bij Arnhem en Oir-
schot een Kattenberger zijn voorts vier
Kattenbroek: bij Linsclioten, Hoogland, Zeist
en Barneveld. Er is nog zooveel: Kathoek, Kat
rijp....
Hier in Amersfoort hoorde ik den naam Kat-
tenkamp. Het was een weiland, dat aan den
Bisschopsweg grensde, bij Randenbroek. Te
genwoordig is het volgebouwd en wordt het be
paald door den Bisschopsweg, de Pauw-, de
Calkoen- en de Reigerstraat.
Toen ik naar de herkomst van dien naam
informeerde, kreeg ik spoedig een verklaring.
Doch geen bevredigende. Een der boeren ver
telde namelijk, dat het weiland in steeds klei
nere perceelen versnipperd werd, zoodat ieder
stukje tenslotte groot genoeg wasom je
kat op uit te laten
Ds. Pannebakker heeft maar één argument:
de landkaart. Wat weet de gemiddelde Ne
derlander van een landkaart? De voorstelling
hiervan associeert zich onmiddellijk met een
streng gezicht uit een verborgen hoekje her
inneringAssocieert zich ook aan het
idee, dat het onmo •olijk is al die wispelturig
uitgestrooide plaatsen in je brein te prenten.
Die landkaart doet je denken aan leelijke cij
fers op je rapport. En daarom haat de ge-
middelde Nederlander de landkaart, zijn le
ven lang. En daarom wettigt niets de veron
derstelling, dat dit ééne argument zwak zou
zijn. Het potlood wijst weer verder.
„Hier ligt het Amersfoortsche Kattenkamp.
Volgens professor Wevers was de streek van
onze gemeente tot Barneveld en Nijkerk in
de prae-historie een groot, ondoordringbaar
oerbosch. De eenige verbindingswegenna
tuurlijk, de waterarmen. In dit lich bezien
krijgt de ligging van dit terreintje een typische
waarde. Er is namelijk geen ander punt aan
te wijzen, vanwaar de drie waterwegen van
Amersfoort Luntersche Beek, Flierbeek en
de Eem te beheerschen zouden zijn. De con
clusie ligt voor de hand
Ds. Pannebakker geeft andere voorbeelden.
Bij riviermonden liggen zeer dikwijls plaat
sen en dorpen met Katten-namen, soms een
heele serie tegelijk. En dan de zeekust! Daar
moeten de Katten wel een massief blok ge
vormd hebben een waren stultmuur. De
hoogste plaatsen van lage terreineneen
Kattennaam. Een waardevol strategisch punt,
wanneer overstrooming dreigde.
„Amsterdam staat op palen. Veengrond
overal moest geheid worden. Uitgezonderd op
de Kattenburg; dit bleek namelijk een oude
zand top te zijn
De Katten zijn strategen van formaat ge
weest.
Als een stoottroep?
Naast den driehoek ontstonden begrijpelij
kerwijze de loodrecht snijdende lijnen. En de
opmarschroute.
Vele plaatsen, die in dit onderzoek belang
stelling verdienen, liggen namelijk op een
rechte lijn. Doch vreemder is, dat onderling
gelijke afstanden te constateeren zijn en wel
in een dusdanig regelmatig verband, dat een
beteekenis niet geloochend kan wordn.
Mijn vriend Muller heeft een periodieken
afstand van 53 k.m. gevondendaar ben ik
nog niet achter
Bij het veronderstellen van de opmarschen
in verschillende richtingen, bleek het totaal
beeld uit tien driehoeken te bestaan, steeds
met een Katten-naam aan den top. Gingen de
Katten als een stoottroep voorop?
De invasie moet ongeveer vijf eeuwen voor
Christus hebben plaats gehad.
Ook hi het buitenland zijn de marschlinies
te volgen. Duitschland, Denemarken, Noor-
zwegen om eenige landen te noemen heb
ben waarschijnlijk ook met dezen volksstam
te doen gehad.
De bezetting in ons land moet volgens Ds.
Pannebakker een uitgangspunt gevonden heb
ben in het Noord-Oosten om waaiervormig in
Westelijke tot Zuid-Oostelijke richting te ver
vloeien.
„De Katten, dat zijn niet vrij groote zeker
heid de Ghatti's uit Klein-Azië. De verhuizing
ging over den Balkan en Duitschland naar het
Noorden. Tenslotte België, Frankrijk, Zuid-
West Duitschland. Wat zegt de Romeinsche
geschiedschrijver Tacitus? Uit zijn werk is dui
delijk af te leiden, dat de Ghatti's de Rijnpro
vincie hebben bevolkt."
Er komt eenig licht in de duisternis der
prae-historie. Een theorie schuilt in onze land
kaart, die wellicht niet het ijle bouwsel is van
aanvechtbare spitvondigheden, doch een lo
gische constructie genoemd mag worden. Nog
is deze theorie niet volgroeid het blijft zoe
ken en tasten. Maar waar een begin is
Doktoren door de Koningin
onderscheiden.
's-QRAVENHAGE. 2 Maart. H.M.
de Koningin heeft benoemd tot com
mandeur in de huisorde van Oranje:
le. Bij bevordering dr. C. L. de
Jongh, te 's-Gravenhage.
2e. Dr. C. T. van Valkenburg, te
Amsterdam.
3e. Dr. J. de Groot, te 's-Graven
hage.
Het ongeval overkomen aan
baron Röell.
Met volledig herstel eenige weken gemoeid.
HAARLEM Woensdag.
Het ongeval, dat den Commissaris der Ko
ningin in Noord-Holland, mr. dr. A. Baron
Röell, Dinsdag op de Groote Markt te Haar
lem is overkomen, schijnt van ernstiger aard
te zijn geweest dan aanvankelijk werd ge
dacht.
Naar de behandelende geneesheer, dr. Koot,
mededeelt zullen met een volledig herstel nog
wel eenige weken gemoeid zijn.
De wielrijder, die na het ongeval is door
gereden, kon nog niet worden aangehouden.
Ernstig ongeluk in Haarlem-Noord tjjCJe|jj|<e jjZeren tribui"^ Op het
Zeventienjarige wiclrijdster door auto
aangereden.
HAARLEM Woensdag.
Dinsdagmiddag bij tweeën reed op den hoek
RijksstraatwegRaadhuisstraat de 17-jarige
wielrijdster M. van den B. in de richting van
het Soendaplein. Zij wilde linksaf de Raad
huisstraat inrijden. Op hetzelfde oogenblik
reed daar een bestelauto, bestuurd door een
reiziger uit Haarlem, in dezelfde richting.
Volgens dezen bestuurder zou het meisje
plotseling en zonder een teeken te geven de
file van wielrijders hebben verlaten om den
straatweg over testeken. Door naar links uit
te halen en krachtig te remmen trachtte hij
een aanrijding te vermijden, maar dit mocht
helaas niet gelukken. Het meisje werd dooi
de auto gegrepen en met haar rijwiel eenige
meters meegesleurd, waarna zij bloedend
bleef liggen. Het rijwiel werd vernield. On
middellijk waren een dokter en leden van den
Ongevallendienst aanwezig om aan het meis
je de eerste hulp te verleenen, waarna zij per
ziekenauto naar de Maria-Stichting werd ver
voerd.
Volgens den dokter heeft het meisje een
sleutelbeenfractuur, een hersenschudding en
vermoedelijk een schedelbasisbreuk gekregen.
Hoewel haar toestand niet levensgevaarlijk
was, kon zij nog niet worden gehoord.
De auto werd in beslag genomen; de rem
men bleken in orde te wezen.
Wegens gebrek aan getuigen kon de politie
de eventueele schuldvraag nog niet onderzoe
ken. Daarom verzoekt zij aan hen, die het
ongeluk gezien hebben, zich voor het ver
strekken van inlichtingen aan het bureau
Smedestraat te willen aanmelden.
Hedenmiddag twaalf uur was de toestand
van het meisje nog ongewijzigd.
LOUIS ROBERT f
Den 14en Februari overleed te New-York op
den leeftijd van 55 jaar de heer Louis Robert,
in leven organist en koordirecteur van Holy
Trinity Church te Brooklyn, hoofdleeraar
aan het Peabody Conservatorium te Balti
more.
Louis Robert kreeg zijn eerste opleiding
van zijn vader, den bekenden Haarlemschen
koordirigent en muziekleeraar wijlen W. Ro
bert; daarna bezocht hij het Conservatorium
voor Muziek te Amsterdam, waar hij den prix
d'excellence voor orgelspel behaalde
Nadat hij tot 1921 organist was geweest van
de Groote of St. Bavokerk te Haarlem, vestigde
hij zich in New-York waar hij verbonden was
aan Scoia Cantorum en o.a. samenwerkte met
dr. Willem Mengelberg. Spoedig daarop werd
hij organist aan de Holy Trinity Church. Vier
jaar geleden werd hij hoofd van het orgel-
departement van het Peabody Conservato
rium te Baltimore, waar hij het Peabody-koor
stichtte. Ook was de heer Robert directeur
van een gemengd koor in Sunnit.
In ons nummer van Maandag hebben we
reeds medegedeeld, dat de balangstelling voor
den voetbalwedstrijd Haarlem—Feijenoord op
a.s. Zondag zóó groot is, dat het bestuur van
Haarlem besloten heeft, op de lengtezijde van
Straf door voorarrest
voldaan.
BERLIJN. 2 Maart (D.N.B.-A.N.P.)
Het bijzonder gerechtshof heeft
hedenmiddag het vonnis tegen Ds.
Niemoeller geveld. De beklaagde
werd wegens voortgezet vergrijp je
gens paragraaf 130 a., artikel 1 van
het wetboek van strafrecht veroor
deeld tot zeven maanden vesting
straf. Voorts werd hij wegens vergrijp
tegen de verordening van 28 Febr.
1933 veroordeeld tot een geldboete
van 500 R.M., en wegens een verder,
gelijk vergrijp tot een geldboete van
1500 R.M.
De vestingstraf en de 500 R.M. geld
boete worden geacht door het voor
arrest te zijn voldaan. In plaats van
de boete van 1500 R.M. komt, ingeval
van niet-betaling een gevangenisstraf
van drie maanden.
Paragraaf 130 a. artikel 1 van het wetboek
van strafrecht is de z.g.n. kanselparagraaf. De
tekst hiervan luidt als volgt:
„Een geestelijke of een ander bedienaar des
woords. die in uitoefening of naar aanlei
ding van de uitoefening van zijn beroep in
het openbaar voor een menschenmenigte, in
een kerk of op een andere voor religieuze
bijeenkomsten bestemde plaats voor verschei
dene toehoorders aangelegenheden van den
staat op een den openbare vrede in gevaar
brengende wijze tot onderwerp maakt van
een proclamatie of bespreking, wordt bestraft
met gevangenis- of vestingstraf tot ten hoog
ste twee jaren"..
De verordening van 28 Februari 1933, op
grond waarvan ds. Niemoeller tot geldboe
ten veroordeeld is, is de verordening tot
bescherming van den staat.
De huldiging van Ir. H. J. M. Bekkers, directeur van de Haarlemsche fabriek van
Spoorweg- en Rijtuigmatcriaal der firma Bcyncs, ter gelegenheid van zijn zilveren
jubileum. Ir. Hupkei. (gelieel rechts) komt den jubilaris tijdens de receptie
gelukwenschen»
het terrein een tijdelijke ijzeren tribune vo»
2500 zitplaatsen te laten zetten. Met de werk
zaamheden is men op het oogenblik in vollen
gang. Hierboven ziet men de afbeelding van
een groot gedeelte dezer fraaie tribune.
Een Duitsche merkwaardigheid.
Joodsche firmanamen doen dienst bij
Arische rcelame.
Wanneer in Duitschland Joodsche zaken in
Arische handen zijn overgegaan, versmaden
de nieuwe eigenaren het blijkbaar niet volop
gebruik te maken van den goodwill, door hun
Joodsche voorgangers aangekweekt. Duide
lijk blijkt een dergelijke handelwijze uit een
advertentie, kortelings afgedrukt in de
Dresdner Anzeiger. In groote letters is bo
ven aan de advertentie het woord „Gold-
mann", de naam van den vroegeren Jood-
schen eigenaar, afgedrukt. Daaronder, in
veel kleinere letters, staat de naam van den
nieuwen Arischen winkelier. De tekst begint
met de woorden: „U weet, dat Goldmann al
tijd iets bijzonders heeft. Dit geldt ook voor
den winteruitverkoop"
Ondanks alle maatregelen en waarschu
wingen blijven de huisvrouwen in Sleeswijk-
Holstein in Joodsche winkels haar inkoopen
doen. De provinciale pers bevat hierover tel
kens nieuwe klachten. Ook het „Amtsblatt",
officieel orgaan van het Ministerie van Justi
tie, houdt zich hiermede bezig. „Het door
Ariërs aangevoerde excuus" aldus het or
gaan „volgens hetwelk zij niet uit Jood
sche winkels wegblijven, omdat anders de
daar werkende Arische bedienden daarvan
de dupe zullen worden, wordt als onjuist van
de hand gewezen. De volledige boycot van
Joodsche zaken" aldus het Amtsblatt „zal
tenslotte leiden tot een volkomen verarisee-
ring. En daarmede zouden dan ook de Ari
sche employés gebaat zijn".
Amcrikaansclie luchtmanocuvrcs
uitgesteld.
NEW YORK 2 Maart (Reuter). De groote
oefeningen van Amerikaansche bommenwer-
pers boven het vliegveld Mitchell Field op
Long Island zijn plotseling afgelast. Dit
vormt een onderdeel van de uitgebreide
voorzorgsmaatregelen om legergeheimen te
beschermen, nadat j.L Zaterdag in New York
twee mannen en een vrouw wegens spionnage
zijn gearresteerd. De oefeningen zouden ge
schieden om een nieuwe uitvinding te pro-
beeren, welke streng geheim gehouden wordt
en waardoor het mogelijk is om automatisch
bommen uit vliegtuigen te richten en uit te
werpen. Men is nog op zoek naar zes andere
leden der spionnagebende. Op het vliegveld
Mitchell Field is een speciale wacht geplaatst
om diefstal van geheimen te voorkomen.
Kerk ingestort op Sicilië.
Twee arbeiders gedood, vijf zwaar gewonden.
Uit Messina wordt gemeld, dat Dinsdagmid
dag een kerk, welke in aanbouw was, inge
stort is. Twee arbeiders zijn hierbij om het
leven gekomen, vijf anderen werden zwaar
gewond, terwijl verscheidene kneuzingen op
liepen.
Het aantal werkloozen in Amerika.
WASHINGTON, 1 Maart. Volgens
de schattingen van den Nationalen
Raad voor de Industrie heeft het aan
tal werkloozen in de Vereenigde
Staten in Januari 10.342.000 bedra
gen.
Jubileum van Dr. L. C.
Kersbergen.
Vrijdag 4 Maart 40 jaar arts.
HAARLEM
Vrijdag 4 Maart zal het 40 jaar ge
leden zijn dat dr. L. C. Kersbergen,
geneesheer-directeur van heb St. Eli
sabeths Gasthuis te Haarlem den
artstitel verkreeg.
PURMEREND, 1 Maart 1938.
Gemeentel. Kaasbeurs. Verhandeld 15 par
tijen, wegende 16.000 K.G. Handel goed. Hoog
ste prijs f 24.
Kleine Boeren aanvoer 1, per 100 K.G. met
Rijksmerk f 22. Kleine Fabrieks f 24 per 100
K.G. met Rijksmerk.
Boter 198 150—152 per K.G. Weiboter 153
per K.G. Runderen, totaal 446 stuks. Vette
koeien 145 6872 per K.G. stug. Gelde koeien
105 17220 per stuk matig. Melk koeien 150
18310 per stuk matig. Stieren 18 5864 per
K.G. matig. Paarden 12 80170 per stuk stug.
Vette kalveren 20 3060 per K.G. matig.
Nuchtere kalveren voor de slacht 118 714
per stuk vlug. Nuchtere kalveren voor de fok
1117 per stuk vlug. Vette varkens voor de
slacht 143 59—61 per K.G. matig. Magere var
kens 56 26—40 per stuk vlug. Biggen 322
16—26 per stuk vlug. Schapen 701 1732 per
stuk matig. Bokken 19 313 per stuk matig.
Kipeieren 3—3,30 per 100 st. Eendeieren 2,85
per 100 st. Noordholl. bl. 6800 0,800,85 per
K.G. Oude kippen en hanen 2100 0,45—0,50
per K.G. matig. Konijnen 0,501,75 per stuk.
Eenden 300 0,30—0,60 per stuk. Duiven 0,40 per
paar.
COöP. CENTRALE EIERYEILING G.A.
Afdeeling Eieren.
Aanvoer 75.000 eendeieren f2,95f3; 70.000
kippeneieren 65/66 K.G. f3.35f3,40: 63/64
K.G. f3,20—f3,30; 60'62 K.G. f2,85—f3,10;
58/59 K.G. f2,80—f2.95; 56/57 K.G. f2,75—
f2,80; 53/55 K.G. f2,70—f 2,80 50 52 K.G
f 2,65—f 2.70.
AMSTERDAMSCHE VEEMARKT.
Amsterdam, 2 Maart 1938.
183 Vette Kalveren: le kwaliteit 7682 ct
per kilo; 2e kw. 6674 ct. per kilo. 3e kw
90110 kilo 6970 ct. per kilo. Zware varken
5464 ct. per kilo. (Levend gewicht).
134 Nuchtere kalveren f 6f 11 per stuk.
86 Varkens: Vleesch var kens, wegends van
90110 kilo 6970 per kilo slachtgewicht.
Zware varkens 6869 ct. per kilo slachtge
wicht. Vette varkens 66—67 ct. per kilo slacht
gewicht. It
Aangevoerd 3 wagon&
Dr. Kersbergen werd 30 Juli 1873 te Reeu-
wijk bij Gouda geboren. Hij doorliep het
Gymnasium te Gouda en studeerde vervol
gens aan de Universiteit te Leiden waar hij in
1898 tot arts werd bevorderd. In 1900 promo
veerde hij tot Doctor hi de Geneeskunde op
een dissertatie: Anaemia pseudoleukaemica
infant.
Dr. Kersbergen vestigde zich in 1900 te
Haarlem en kreeg hier al spoedig een drukke
practijk.
Van 1907 tot 1919 was hij internist aan het
Diaconessenhuis.
In Maart 1919 werd hij benoemd tot genees
heer-directeur van het St. Elisabeths of
Groote Gasthuis, te Haarlem.
Onder zijn leiding heeft het Gasthuis een
groote uitbreiding ondergaan en zijn er vele
verbeteringen aangebracht.
Dr. Kersbergen heeft in tal van commissies
zitting die bijna alle de bevordering der
volksgezondheid ten doel hebben.
Vooral de tuberculose-bestrijding heeft al
tijd zijn volle aandacht gehad. Sinds 1904 is
hij voorzitter van de Haarlemsche Vereem-
ging tot bestrijding der t.b.c. en sinds 1908
secretaris van de Noord-Hollandsche Ver. met
hetzelfde doel. „Brederodeduin" is door zijn
initiatief ontstaan. Hij is voorts nog lid van
het Dagelijksch Bestuur der Ned. Centrale tot
bestrijding der t.b.c., lid van het Dag. Best.
van de Ned. Maatschappij tot bevordering der
Geneeskunst van 19251926 en ook thans als
voorzitter. Sedert 1934 is Dr. Kersbergen
eveneens lid van den Hoogen Raad van Arbeid.
Dr. Kersbergen schreef de geschiedenis van
het St. Elisabeths Gasthuis ter gelegenheid
van het 350-jarig bestaan dier inrichting en
van Ie Noord-Holl. Ver. tot bestrijding der
t.b.c. toen deze vereeniging haar zilveren ju
bileum vierde.
Naar wij vernemen zai Dr. L. C. Kersbergen
Vrijdagmiddag in het Carlton Hotel te Am
sterdam van 35 uur recepieeren. Deze recep
tie is belegd door de Ned. Maatschappij tot
bevordering der Geneeskunst waarvan Br-
Kersbergen voorzitter is en is alleen bedoeld
voor geinviteerden,
