HET NIEUWE AVONDBLAD Rijksinstituut voor biologisch visscherijonderzoek. Bouw Mij. Vondelkwartier, Haarlem Bouw Mij. Vondelkwartier, Haarlem Knikkeren. 23e JAARGANG NO. 150 DONDERDAG 28 APRIL 1938 IJMUIDER COURANT ABONNEMENTEN per week 12Vs ets., per maand 52Vs cents, per kwartaal 1.55. Geen incassokosten. Losse nummers 3 cents. Kantoor Kennemerlaan 42 - IJmuiden, Tel. 5301 VERSCHIJNT DAGELIJKS. BEHALVE OP ZON- EN FEESTDAGEN. UITGAVE LOURENS COSTER, MIJ. VOOR COURANTUITGAVEN EN ALG. DRUKKERIJ N.V. DIRECTIE P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM. ADVERTENTIëN 1—5 regels 0.75. Elke regel meer 15 ct. Bij abonnement belangrijke korting. Adverten ties van Vraag en Aanbod 1-3 regels 25 ct., elke regel meer 10 ct Ingezonden mededeelingen dubbele prijs. ALLE ADVERTENTIëN. OPGEGEVEN VOOR DIT BLAD, WORDEN KOSTELOOS OPGENOMEN IN DE NEVEN-EDITIE HET NIEUWE AVONDBLAD DE KENNEMER COURANT. POSTGIRO 310791. Gratis Ongevallenverzekering voor betalende abonnes. Levenslange ongeschiktheid .12000.—, overlijden ƒ400.—, verlies van hand, voet of oog ƒ200.—, beide leden duim f 100—één lid duim 50,—alle leden wijsvinger ƒ60.—, één of twee leden wijsvinger 25.—, alle leden anderen vinger ƒ15.—. één of twee leden anderen vinger ƒ5.—, arm- of beenbreuk ƒ30.—. enkelbreuk ƒ15—, polsbreuk 15.—Opvarenden van visschers-. marinevaartuigen enz.' fW-— bÜ verdrinkingsdood door ongeval tijdens de vaart; tot een maximum van ƒ2000.—. indien hetzelfde ongeval den dood van vijf of meer abonnës tengevolge mocht hebben. 'tfog afzonderlijke verzekering voor abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden. IJMUIDEN. Wetenschap in dienst van de drijfnetvisscherij. Als de plankton-indicator calanus bevat kan een goede vangst verwacht worden, want calanus is een lekkernij voor de haring. Het is wel algemeen bekend, dat de haring een zeer belangrijke rol in onze geschiedenis heeft vervuld. Niet ten onrechte is beweerd, dat onze oorlogen tegen Engeland in de 17e eeuw in laatste instantie het be- hcerschen der Noordzee-haringvis- scherij ten doel hadden. Maar nog hangt van dit bedrijf voor onze na tionale welvaart zooveel af, dat be langstelling in het licht, dat de we tenschap daarbij kan aanbrengen, volkomen verdiend zou zijn. In den runnen kring der direct-belangheb- benden is de kennis daaromtrent echter nog vrij gering, en deze is ver klaarbaar door de omstandigheid, dat tot nog toe, behalve door lezin gen, een en ander moeilijk aan een groc-ter publiek kon worden voorge legd. Plaatsruimte noodzaakt ons tot groote be perking. Onze Noordzee-haringdrijfnetvisscherij wordt uitgeoefend op ten minste twee of drie afzon derlijke rassen of stammen. Allereerst héb ben wij de eigenlijke Noordzee- of Bankha- ring, die in nazomer en herfst paait; daar- tusschen bevinden zicli vertegenwoordigers van Schotsche voorjaarsharing (het eene jaar meer dan het andere)welker paaitijd in het vroege voorjaar valt. In het najaar ver mengt tzich de Bankharing van (Smith's Knoll enz. met een ras. dat in hoofdzaak in het Oostelijk deel van het Kanaal voorkomt, en dat in DecemberJanuari ook in het over gangsgebied zich voortplant; het iS ook deze haring, die in genoemde maanden bij Dieppe en (Fécamp door onze visschers wordt gevan gen. De eeuwenlange ervaring van vele gene raties heeft reeds in het algemeen onzen vis schers, en dien van andere naties, geleerd, vaar de haring in iedere maand van de teelt Is te vangen en in welke kwaliteit. Er zijn ook bij de tegenwoordige generatie wel voor beelden bekend van een slechte teelt, in dien zin, dat de haring op onverklaarbare wijze korteren of langeren tijd van de gewone vangplaatsen wegbleef, maar van een achter uitgang van de productie der Noordzee als b.v. bij schol, schelvisch enz. het geval is, kan hier toch niet gesproken worden. Toch, men weet het, is haringvangst in hooge mate een „geluk". Men praait elkan der, schiet de vleet en vangt onverwachts veel of weinig, terwijl andere loggers in de buurt juist 't omgekeerde melden. Schrijver dezes moet hier nadrukkelijk verklaren, dat hij voor het „instinct" van ervaren schippers groote achting heeft, en volstrekt niet den indruk wil maken van iemand, die het beter weet, Hij wil alleen op enkele punten de aandacht vestigen, die den schipper eenige voorlichting kunnen verschaffen, De haring heeft, als ieder levend wezen, hare instincten, die ook hier voornamelijk op voeding en voortplanting zijn gericht. Wan neer de haring tegen de avondschemering naar de oppervlakte komt, geschiedt dit na tuurlijk om het voedsel na te jagen, dat als negel ook dan opstijgt. Dit voedsel bestaat in hoofdzaak uit zeer kleine kreeftdiertjes en wel is één soort van speciaal belang; Cala nus finmarchicus (een eenigszins verwante soort vormt in het voorbijgaan gezegd ook het voornaamste diëet van de groote balein- walvisschen)Het diertje komt somtijds in zulke enorme scholen voor, dat het water zelfs een zwakke steenroode kleur aanneemt. Maar ook als de concentratie van deze kreeft diertjes, waarop hoofdzakelijk de maatjes haring- aast, niet zóó groot is, is er toch wel een (middel om de aanwezigheid van dit aas te bemerken, en wel door middel van een zeer fijnmazig planktonnetje. Beter nog is een torpedovormige koker met nauwe ope ning en aan het eind met een fijn plankton gaas afgesloten, dien men vóór het schieten van de vleet eenigen tijd op bepaalde diepte 'al naar gelang men drijf- of zinkvleet ge bruikt) door het water sleept, en waarbij men het halen, op het gaas de wriemelende Kleine lichaampjes, eenigszins rose-gekleurd, al of niet kan constateeren. Blijkt er veel van uit aas te zijn, dan heeft men veel kans op goede vangst met de vleet, aangenomen na tuurlijk, dat overigens plaats en tijd van het jaar gunstig zijn. Zijn er veel kwalletjes of Pijlwormen (beide glashelder) op het gaas, üan wordt onze kans geringer, en nog min der wordt deze, wanneer onze vangst met den ..plankton-indicator" (zoo heet het in strument. dat door prof. Hardy in Hull is geconstrueerd) groen of bruin ziet. In dit laatste geval hebben wij met een verzame ling van plantaardig plankton te doen, Meest j" zijn het dan Diatomeeën van de geslach ten Rhizosolenia en Biddulphia; maar soms ook slijmalgen, Phaeocystis, die iedere visscher al direct aan de „koelucht" herkent. Zulk een plankton wordt door de haring ge meden; niet onwaarschijnlijk prikkelen zulke Plantencellen met hunne uiterst fijne stekels Ue kieuwen van de haring, of verstoppen deze. De bovenstaande beweringen zullen mis schien menigen schipper ongeloofwaardig voorkomen, en hij zal liever blijven spreken van een of anderen „lukkeman". Maar laten wij hier dan niet verzwijgen, dat men in En geland jaren lang duizenden proeven geno men heeft met den indicator, en dat men ge middeld grootere haringvangsten met de vleet constateerde wanneer wél dan wanneer niet Calanus op het planktongaas werd aan getroffen. En de geringste vangsten, of géén vangst, werden verkregen, wanneer dit plank tongaas groen of bruin zag. De één-cellige plantjes, die dit veroorzaken, kunnen in meer of minder scherp begrensde „banken" voor komen; en zij zijn er, zooals de ervaring dei- laatste jaren bewezen heeft, soms de oorzaak van, dat de najaarsharingvisscherij in de Vlaamsche Bocht in September-October op de gewone plaatsen maar niet wil „doorzet ten". In zulk een geval kunnen uitgebreide banken van deze ééncellige planten, die zich vooral van bodem tot halfweg de diepte ver zamelen, aan de haring den doortocht naar Z.W. en Z. versperren. Dergelijke opeenhoo- pingen (van honderdduizenden cellen per kub. -meter) zijn in de herfstmaanden tus- schen de Patch van de Doggersbank en de Haaks zeer gewoon en hebben niet zelden een groote uitgebreidheid. Zij veroorzaakten b.v. in October 1932 en 1933 een geweldige vermindering, of liever vertraging van de ha ringvangsten op de van ouds bekende vang plaatsen bij Smith's Knoll. Intusschen zijn er ook andere oorzaken, die de vleetvisscherij in het najaar kunnen be ïnvloeden. Daar zijn vooreerst de stormen. Zij veroorzaken op uitgebreide schaal storingen in het bedrijf, maar afgezien daarvan is de richting van deze stormen van belang, wan neer zij ten minste lang aanhouden of snel op elkaar volgen. In de Zuidelijke Noordzee hebben wij meest IZ.W. en W. stormen. In zooverre zijn deze echter -voor'de haring gun stig, omdat zij de strooming in de Vlaamsche Bocht, die N.O. en N.N.O. is gericht, verster ken, en de haring, in den toestand van „maatjes" en „vol'\ zwemt bij voorkeur tegen den stroom in, en komt zoodoende „vanzelf" in de bekende wateren. Langaanhoudende O. en N.O. winden zijn om diezelfde reden dan ook, zij 'het indirect, een belemmering voor den haringtrek. Als derde factor moeten wij tenslotte den maanstand beschouwen. De visscher weet, dat hij met volle maan de beste vangsten maakt. Natuurlijk zijn voor de najaarsteelt de maanden October-November van het meeste belang. Maar het is lang niet onver schillig, op welken datum de volle maan in deze maanden valt. Het staat n'l. wel vast, dat als regel de jonge haring (van 34 ja ren oud) het eerst op de bekende vanggron- den bij Smith's Knoll verschijnt, later door oudere en grootere haring gevolgd. Maar als nu de volle maan in het einde van de maand komt, is in September op deze gronden de vangtijd nog te vroeg; de volgen de maan valt dan eind October, -maar dan is de tijd voor de jongere haring reeds voor bij; en die van eind November valt eigenlijk al buiten den tijd van de maximum-vang- sten. In dat geval is er dan maaréén gun stige vangperiode, nl. eind October, aange nomen natuurlijk, dat dan géén stormen of verzameling van plantaardige plankton de visscherij belemmeren. Het best is de visscherij, wanneer de maan vol is tegen het midden van de maanden Oc tober en November; men heeft dan ten min ste twee goede perioden. Het best is dit na te gaan in de Engelsche statistiek, die over een reeks van jaren dag voor dag en week voor week de aanbrengsten van haring te Yarmouth en Lowestoft re gistreert. Het belang van de sterkte der jaar gangen, die de „stock" samenstellen, voorna melijk de jongste twee, is werkelijk zeer groot, maar over dit onderwerp zullen wij in een volgend artikel spreken. Dl*. J. J. TESCH. GROOTE MAKREELVANGSTEN. De laatste dagen zijn enkele trawlers met groote makreelvangsten van de visscherij te ruggekomen, die voor sommige booten van 600 tot 1000 manden bedroegen. Het gevolg van dezen overtolligen aanvoer was een scherpe prijsdaling, Werd Maandag nog ca. f 7 betaald gisteren liep de prijs terug tot ca. f 2. HET MEIFEEST DER S.D.A.P. Het Meifeest der S.D.A.P. wordt Zondag morgen 9 uur begonnen met een kinderfeest op het gemeenteterrein achter den Velserduin- weg met medewerking van Prof. Ben Ali Bibi. "Te 1 uur begint het feest voor de volwasse nen. ook op genoemd terrein. Medewerking verleenen de Harmonie Voorwaarts, de IJmui- der Volksstem en de N.A.S.B., Jac. Presser, con férencier. mej. C. Horn, eabarettière, en een harmonica-virtuoos. Spreker is Dr H. Brug- mans. HET NUT VAN „TERUGWERKENDE KRACHT". Bij het afsluiten van de visscherij contracten voor 1938 werd bepaald, dat deze zouden gel den voor den duur van het geheele jaar, dus met terugwerkende kracht van 1 Januari j-.l. af. Aan degenen, die de eerste maanden van 1938 op de voorwaarden van 1937 gevaren hebben wordt thans uitbetaald hetgeen zij overeenkomstig de nieuwe voorwaarden meer te goed hadden. Dat is niet zoo heel veel, maar het is-toch een welkom meevallertje. LET OP DE ADVERTENTIE VAN ZATERDAG (Adv. ingez. MecLi Steunmaatregelen voor de visscherij. Eigenaardige kwalificatie voor de Witte Zee- visch. Over de steunmaatregelen voor de' zeevis- scherij lezen wij in het verslag van het vierde kwartaal 1937 over de werking der landbouw crisis-maatregelen het volgende: Steunmaatregelen. Bij beschikking vaix 5 November 1937 No. 26929 is een regeling vastgesteld tot het verlee nen van steun aan reeders, die gedurende het tijdvak van 1 November 1937 tot 1 Mei 1938 de verre visscherij zullen uitoefenen. Het maximum steunbedrag is vastgesteld op f 50.000. In de verslagperiode is één schip ter verre visscherij uitgevaren. De financieele resulta ten waren niet gunstig, hoofdzakelijk tenge volge van de onbekendheid der koopers met het aangevoerde produet. Voor deze reis is steun uitgekeerd. Aan het einde der verslag periode zijn nog twee andere vaartuigen naai de Noordelijke wateren uitgevaren. De resul taten kunnen eerst in de volgexide verslagpe riode bekend zijn. In het per 1 October voor een jaar verlengde Crisis-Zeevischbesluit 1936 werden enkele noodzakelijk gebleken wijzigingen aange bracht, terwijl door aanvulling van artikel 3 de mogelijkheid tot ontduiking van de mini mum maaswijdte werd voorkomen. Aanvragen tot het toebennen van slooppre- mies kwamen in het 4e kwartaal 1937 niet bin nen. De „Sloop-Commissie" heeft thans voor gesteld de mogelijkheid tot het doen sloopen van visschersvaartuigen met een toeslag uit het Landbouwcrisisfonds binnenkort te doen eindigen. Uitgekeerd werd een bedrag van f 1000 voor reeds vroeger goedgekeurde aan vragen. Het onderzoek en deadministratie van de aanvragen tot toekenning van steun op grond van de Crisis-Steunbeschiklüng 1,937 (herstel visschersvaartuigerf) is thans zoover gevor derd, dat in den aanvang der volgende ver slagperiode tot uitbetaling der steunbedi-agen zal kunnen worden overgegaan. Ingevolge de Crisis-Steimbeschikking 1936 (kleine zeevisscherij) werd in het 4e kwartaal 1937 uitgekeerd een bedrag van f 9337.42. Uit hoofde van de Órisis-Steunbeschikking 1936 (zeevisscherij) werd uitgekeerd in het 3e kwartaal 1937 een bedrag groot f 21.266.90. Het geringe verschil tussehen de inkoops prijzen van tong en de verkoopprijzen op de Fransche markt is oorzaak van het geringe bedrag, dat uit dien hoofde werd ontvangen. Er is dan ook van afgezien in het 4e kwartaal 1937 een uitkeering aan de reeders te doen. Heffingen. De heffing op den aanvoer van zeevisch door buitenlandsche vaartuigen bracht in de ver slagperiode op f 284.87, de heffing op den In voer van zeevisch f 3761.73 en van haring f 800.67. Het monopolie-prijsverschil bij den uitvoer van tong bracht op f 697.72. Algemeen resultaat der regelingen. Ten einde tegemoet te komen aan de wensclien van den handel, om in dezen tijd van het jaar een grooteren aan voer van rondvisch te verkrijgen, is de visscherij in Noordelijke wateren door middel van een steunplan aangemoe digd. Op deze wijze kunnen de Neder- landsche visschers ervaring krijgen op deze vischgronden en kan de consu ment de op deze gronden gevangen visch leeren kennen. Ook kan niet deze goedkoope rondvisch weder ge poogd worden de exportmarkten terug te winnen of te ontsluiten. Het vrij be langrijke financieele risico, dat op het oogenblik aan dergelijke pogingen is verbonden, kan bezwaarlijk door de reederijen worden gedragen; daarom kunnen de exploitatiekosten, voor zoo ver noodig, uit het steunbedrag wor den voldaan. Aangezien nog* slechts één reis is gemaakt, kan over de resultaten van de regeling nog geen oordeel worden uitgesproken. Het zal vooral in den vischhandel niet wei nig verwondering baren, dat men de slechte resultaten van de verre visscherij wijt aan de onbekendheid der koopers met het aangevoer de product. Want dit is toch geenszins het ge val; eerder zou men mogen zeggen, dat de koopers het product te goed kennen en daar om bij hun inkoopen van de booten van de Barentszee zeer voorzichtig te weiit gingen, Veeleer zijn het de consumenten, die nog zeer sceptisch tegenover de visch uit de Barentszee staan. De consumenten zullen deze visch nog moeten leeren eten en dit zal zoo gemakkelijk niet gaan, zoolang het nog zoo moeilijk is ge fileerde visch bij het Nederlandsche publiek te plaatsen. Overigens is bij latere aanvoeren gebleken, dat het resultaat der reizen geheel en al van de markt afhangt. Somtijds werd behoorlijk geld voor deze visch betaald, getuige de mooie besommingen die een enkele keer gemaakt worden. Of men met deze goedkoope rondvisch de ex portmarkten terug kan winnen, betwijfelen wij ten zeerste. Dit kan alleen langs diploma- tieken weg geschieden. Zoolang de landen om ons heen den invoer van visch blijven be moeilijken, valt er aan een terugwinnen van markten niet te denken. En in geen geval met visch uit de Barentszee. Dat de uitvoer den laatsten tijd grooter is dan in 1936 komt in hoofdzaak doordat En geland meer afneemt, en wel van de betere soorten. LEDIKANTEN, BEDDEN, DEKENS enzoovoort, Vindt U bij de FIRMA GLAS, zoo het behoort, In eiken stijl, in groote keus, komt maar eens zien, U koopt naar Uw genoegen, maar bovendien: Zult U dan zeggen, ja, dit is werkelijk waar, Ook wat den prijs aangaat, nergens komt men beter klaar (Adv. Ingez. Med.j LET OP DE ADVERTENTIE VAN ZATERDAG A.S. (Adv. ingez Med.j OPENING VAN DE BAKKERSTENTOONSTELLING. In restaurant Brinkniann werd Dinsdagmiddag de tentoonstelling* der H.A.C.O.R.A.V.O. officiëel geopend. Op onze foto geheel rechts dc heer H Kloet, eere-voorzitter van de Haar- lemsche Bakkers Patroonsvcreenig'ing. Verder bestuursleden van Haarlem's Comité voor Bakkers-Vak on der wijs. V. 1. n. r.: de heeren J. Helmier, secretaris A. P. Simons, penningmeester en G. J. Wanders, voorzitter. (Voor den Hoogen Raad is een zaak in behandeling tegen twee Avisterdamsche sigarenwinkeliers wegens het exploiteeren van lznik- kerautomaten) Het mag misschien onnoozel zijn, Zelfs wereld'vreemd in hooge mate. Maar 'k ben slecht thuis op dit terrein, Wat zijn nou knikkerautomaten? Blijkbaar is het een soort vertier. In 't oog der overheid te laken, Dat den sigarenwinkelier, Opeens kortweg sigaar kan maken, Althans, naar wat ik ervan las, Heeft de kantonrechter besloten, Dat er iets aan dien knikker was, Waaruit een boete is gesproten. En nu is voor den Hoogen Raad. Als hoogst college, aan de orde, Of inderdaad zoo'n automaat Er uitgeknikkerd hoort te worden. Ik heb nog nooit zoo'n ding gezien, Zooals 'k al eerder op mocht merken, En geen idee hoe zoo'n maschien, In' een sigarenzaak zal werken. Maar het is goed, wanneer je merkt. Dat volgens Hollandsche methode, Zoo'n ding, hoe automatisch 't werkt, Niet automatisch wordt verboden. De Hooge Raad staat ervoor klaar, Om over knikkeren te pi*aten. Hoezeer zijn leden menig jaar, Dat spel reeds graag aan jongren laten. !t Bijzondre van die automaat, Lijkt mij zoo toe uit de gegevens. Is, dat het om de knikkers gaat, Maar om het i*eeht van 't spel daarnevens. P. GASUS. Toen de „Java" in de sluis lag. Een vreemde kijk op de dingen. Toen de Java in de sluis lag keek de fo'.o- graaf ook eens naar boven. En behalve zijn blik richtte hij ook zijn camera in de richting van den wolkenloozen hemel. En zoo maakte hij bovenstaand plaatje, dat wel een vreemde kijk op de dingen ge noemd mag worden. Op een hoogen uitkijktoren in een entou rage van ijzer en staal, die meer doet denken aan het lroogovenbedrijf dan aan een vaar tuig, staat een der jantjes en als die er niet stond, zouden velen deze foto zeker niet „thuis gebracht" kunnen hebben. Het is de matroos, die met behulp van een megafoon de commando's van de commando brug naar de uiterste einden van den onge veer 170 M, langen oorlogsbodem overbrengt. Hij heeft natuurlijk een prachtig uitzicht over de interessante omgeving, maar tijd om daar van te genieten heeft hij niet. Commandant Klaassen heeft voorloopig belangrijker werk voor hem. TURN WEDSTRIJDEN DISTRICT IV VAN DEN N.A.S.B. Te Alkmaar vonden de eind wedstrijden plaats voor bovengenoemd district. De num mers 1 en 2 der voorgaande wedstrijden welke resp. in den Helder en Beverwijk zijn gehou den kwamen te Alkmaar bijeen voor hun sportleven kamp. Niet minder dan 24 groepen met totaal 120 deelnemers verdeeld over drie graden voor dames en heeren, vergden van deelnemers zoowel als van jury als telcom- missie de volle medewerking' welke dan ook ruim vei'leend werd. De uitslagen zijn: Dames le graad: 1. IJmuiden 89yï punt, 2. Alkmaar 86 punt, 3. Haarlem 811,4 punt. 4. Sehagen 77-yj punt; 2e graad; 1. Anna-Pau- lowna 911/4 punt, 2. IJmuiden 89 3/8 punt, 3, Beverwijk 87J/2 punt, 4. Den Helder 84 punt; 3e graad: 1, Beverwijk 89/2 punt. 2, Haarlem 87 5/8 punt, 3, Sehagen II 85 1/4 punt, 4. Seha gen I 83 5/8 punt. Heeren le graad: 1. Haarlem 98 punt, 2, Alk maar 94-vj punt, 3. Sehagen 91 1/4 punt. 4. Wor- merveer 90 1/4 punt; 2e graad1. Beverwijk 95 5/8 punt, 2. IJmuiden 88 1 '4 punt, 3. Den Helder 86 1/4 punt, 4. Oude-Sluis 83-K punt; 3e graad: 1. Anna-Paulowna 91 1, 4 puilt, 2. Alkmaar 83-,'4 punt. 3. Beverwijk 81 punt, 4. Santpoort 76 1/4 punt, Vooral des middags woonden vele toeschou wers deze wedstrijden bij. Van den secretaris vernamen wij nog, dat het districtsbestuur dit jaar groote plannen koestert. O.a. wordt dezen zomer behalve het districts-feest te den Helder een J.P-J. feest georganiseerd op 26 Juni te Bakkum voor de jongste leden, een zwemto'urnooi voor zwem mers en een districts schaak- en dam ontmoe ting in -een- nog nader te' bepalen plaats.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1938 | | pagina 1