H
Uien-nood in Duitschland
Lente,
Gespannen toestand te
Sjanghai.
Distributie op de markt
STOCKHOLM, 27 April.
(Van onzen correspondent)
NU is het lente in Zweden's koninklijke
hoofdstad.
De treurwilgen hangen wolken van
wazig groen over den waterkant,
waar in den stillen avond jonge menschen en
oude mannetjes hun bootjes afkrabben en
over-schilderen en opkalefateren om er over
een week of wat den zomer mee in te varen.
Langs zonnige straten gaan de heeren dei-
schepping met den hoed in de hand en de
jas over den arm, kinderen maken taartjes
van droog zand op de kerkhoven, waar de
crocussen nu uitgebloeid omver hangen en
de geelster heele plekken goud doet glanzen
onder de kastanjes en de eschdoorns, die in
blad komen en 's middags in het zonnetje op
Strandvagen en Birger Jarlsgatan luchten
jonge vrouwen de eerste voorjaarstolletjes,
al loopen de meeste oudergewoonte nog in
haar warme winterkleedij in afwachting van
het oogenblik, dat zij, zooals dat heet, van
haar bontmantel in de strandpyjama kunnen
kruipen. De scherenstoomertjes langs de ka
den worden schoongespoeld en opgepoetst
voor weer een zomerhalfjaar van altijd
eendere reizen tusschen de warme stad en
de winderige scheren daarbuiten, waar de zon
feller schijnt en de blauwe zee koel en wijd
is. De stoeltjes en tafeltjes op het trottoir
voor Backahasten nooden weer tot even rus
ten met een krant en een kop sterke thee of
een slappen cocktail. Grand en Anglais en
Opera-Kallaren hebben op den stoep de
zomer-veranda's opgebouwd en vanwege 't
mooie weer éerder dan andere jaren geopend.
Op Skansen broedt onder groote belangstelling
een zwaan, scharrelen onder nog grooter be
langstelling de eerste grijsgele rendierkalfjes
rond en speelt de marinekapel of de staf-
muziek van de lijfgarde weer onder de blanke
berken, dat je 't haast in de stad kunt hooren,
in de stad, waar alles, van het groenen
der parken tot het ophangen van de zonne
schermen en het proefspuiten van de fontei
nen toe, van de komst van de lente getuigt.
Bovendien keert Koning Gustaaf Vrijdag van
zijn wintersche tennïs-sejour aan de Rivièra
in zijn hoofdstad terug. En Zaterdagavond, als
de zon weggekropen is en de eerste Meinacht
valt, zullen hoog op de rotsen rond de stad
groote vuren opvlammen, vreugdevuren,
lentevuren.
Het is werkelijk lente in Stockholm.
BUITEN over de bosschen, over de velden,
over 't wilde onland en de wijde wateren
komt de lente als een korte, hevige roes van
herleving en bloeseming, komt de lente in
deze Noordelijke contreien waarlijk als bij
tooverslag.
Maar de menschen van de groote stad kun
nen niet wachten tot de lente tot hen komt
met de eerste krijschende kokmeeuwtjes bo
ven Strömmen en Malarmeer en de eerste
sneeuwklokjes in den zonnigen tuin van het
oude Ridderhuis. Zij hebben hun eigen stads-
lente, die uit verlangen naar werkelijke lente
geboren wordt.
Die stads-lente is nergens zoo goed te be
leven, nergens zoo goed te volgen in al zijn
wisselingen, als in het hart van de stad, op
Hötorget. Dat is een groot, rechthoekig plein,
dat klein lijkt tusschen de gebouwen, die
het insluiten: het Concertgebouw met zijn
neo-klassieke zuilenfront, het warenhuis
PUB. waar Greta Garbo spelden raapte, er
tegenover, en, aan den overkant van de al
tijd drukke Kungsgatan, een paar machtige
moderne winkel- en kantorencomplexen. In
vroeger eeuwen brachten de boeren uit het
Noorden hier hun hooi ter markt en van
daar heet het nog altijd de Hooimarkt, Hö
torget. Nu staan er heel het jaar rond kra
men en stalletjes met bloemen en groenten
en fruit en met dikke moeke's met hoofd
doeken en kleurige jasschorten er achter.
Kort na Kerstmis komen de eerste kunst
matige lenteboden. Dan wordt heel het be
sneeuwde plein een warreling van rood en
groen en geel en paars en rose en oranje,
duiken de bloemenvrouwtjes weg achter hun
bonte koopwaar, gaan de winkelende huis
moeders, de menschen, die van hun werk
komen, met groote bossen van dat kleurige
goed naar huis. Bloemen zijn het niet; de
tulpjes, die er in dien tijd voor duur geld te
koop zijn] staan zorgvuldig ingepakt in gla
zen kastjes met brandende petroleumlam
pen tegen de vorst. Het zijn alleen maar bos
sen berkenrijs met plukjes gekleurde veeren
aan de tijgen gebonden, Paaschrijs zooals
het heet. en als je dat nu maar in water zet
geeft het niet alleen een beetje kleur in huis,
maar heb je ook kans, dat er na een week
of wat blad aan komt, kleine blaadjes, die
spoedig verschrompelen in de warm-gestook-
te kamers. Het is nogal Kitsch, het is 'en
blijft gruwelijke Ersatz, maar het is een
voorjaarsbode voor den stadsmensch in we
ken, dat echte bloemen schaars en voor ve
len niet te betalen zijn. En enkele grove tak
ken met veertjes in één-en-dezelfde, lichte
tint kunnen heel decoratief wezen.
Na het Paaschrijs komen er polletjes hoef
blad en leverkruid, vóór den tijd in bloei ge-
U hebt géén voorrang
als h bij wegkruisingen
dezen rooden driehoek
voor u zietdan nadert
u namelijk een voor-
rangsweg!
als u bij smalle bruggen
dit ronde, roode .bord
met1 zwarten (links) en
1 rooden (rechts) pij
ziet: verkeer van over
zijde gaat dan voor.
De kunstmatige lente
van de groote stad.
vlammen.
trokken in warme kassen, en de stadsmensch,
die al gemerkt heeft, dat de dagen lengen,
dat de zon eiken dag hóoger den hemel in
klimt, begint te gelooven, dat buiten het
voorjaar gekomen is. Wilgenkatjes en haze
laarkatjes maken op Hötorget plaats voor
ook al kunstmatig in blad getrokken berken
groen, dat saamgebonden met twee tulpen
en één narcis, jé Stockholmsche Paasch-
boeket vormt, en dan gaat het gauw, dan
komen muurbloemen en rozen en lathyrus en
margrieten en goudsbloemen tegelijk met de
eerste bosjes ibleeke anemoontjes en diep
blauw leverkruid, die werkelijk buiten, op
een luw walletje onder nog kale berken,
geplukt zijn.
Maar dan heeft de stadsmensch zijn lente
al gevonden. Zoo tegen elven brandt de zon
lekker op de breedte trappen voor het Con
certgebouw en het wordt er dan druk van
lieden, die er gaan zitten zonnen en tus
schen twaalven en eenen zitten al die trap
pen er over hun heele lengte vol met jonge
menschen - en enkele ouderen ook wel
die achterover leunend met gesloten oogen
't gelaat opheffen naar de zon, er stil ge
nieten van de goede warmte, van 't licht dat
rood door hun oogleden schemert, van 't
lentezonnetje hier in 't hart van de stad,
waar groen en bloemen opkleuren tegen 't
schaduw-blauw van de huizen aan den
overkant en de kastanjes hun bladpluim
pjes openvouwen boven 't asfalt met zijn
spinnende auto's en voort-rammelende
trams.
■jnr EELEMAAL voorjaar wordt het pas in
AA de stad op den dertigsten April. Dat is
de dag, dat de studenten en dat zijn hier
allen, die eindexamen van, een „instelling
voor voorbereidend hooger onderwijs" gedaan
hebben hun witte studeiitenpet weer voor
den dag halen om het lentefeest van den
Valpurglsnacht en den eersten Mei te vie
ren, de dag ook, dat men zich in zijn nieuwe
voorjaarskleeren hoort te steken, de dag te
vens, dat feitelijk het zomerhalfjaar met
zijn gesloten bioscopen en schouwburgen en
zijn genoeglijke diners in buitenrestaurants
en zijn vijf maanden durende kermis van
Tivoli en Gröna Lund begint.
Zaterdagmiddag drommen de studenten
samen op Birger Jarlsgatan en Strandvagen
en vooral op de trappen van „Dramaten",
den Koninklijken Schouwburg, en klokslag
drie uur verschijnen dan opeens overal de
witte petten, worden ze uit tasschen, uit zak
ken, van-onder jassen tevoorschijn gehaald
en met een vier-voudig hoera in de lucht ge
zwaaid, terwijl -wintersche hoeden voor een
half jaar verdwijnen, voor zoover ze niet
in de bottende eschdoorns of op het balcon
van „Dramaten' 'of tusschen de scheren
stoomertjes in Nybroviken terecht komen.
En in den avond marcheeren de studenten
achter hun witte corps- en faculteitsvlaggen
aan naar Skansen, slingert er zich in den
schemer een band van witte petten tegen de
hoogten op, klinken er, zooals elk Jaar in
elke Zweedsclie universiteitsstad op den
avond voor den eersten Mei, de oude liede
ren, waarmee de studenten de lente begroe
ten. Het gebeurt niet zelden, dat de Noord-
sche winter dit lentefeest verstoort, dat een
sneeuwbuitje over de witte pe'tten jaagt, als
de jonge zangers zingen van bloemen t' allen
kant en zoelen Zuidenwind. Maar dit jaar
vlammen daar op Skansen en elders op de
rotsen rond de stad, die daar blauw en vol
lichtjes in de laagte ligt met zijn breede de
avondlucht spiegelende wateren, de lente-
vuren op, terwijl over de landen werkelijk de
lente al gekomen is. De Zweedsche lente
heeft zich ditmaal aan den kalender ge
houden.
Japansche gendarmerie bezet een
deel der internationale wijk.
Engelsche bevelhebber neemt
tegenmaatregelen.
Ongeregelde Chineesche troepen
binnengedrongen?
SJANGHAI, 2 Mei. (Reuter. ANP.)
Gisteravond is hevige opwinding ont
staan, toen een afdeeling Japansche
gendarmerie, de bajonet op het ge
weer, voor den duur van zes uur fei
telijk bezit nam van een gedeelte van
den Nanking-Road.
De Japanners gingen tot deze actie
over, nadat een handgranaat tot ont
ploffing was gekomen, die op een Ja
pansche vrachtauto was gemunt. Elf
Chineezen werden daarbij gewond. De
gene, die de bom heeft geworpen kon
ontkomen.
-Als gevolg van dit incident ls de toe
stand te Sjanghai thans gespannen te
noemen.
De Britsche bevelhebber heeft vanochtend
een afdeeling op post gezet bij de plaats, waar
zich het incident heeft voorgedaan. Een aan
tal Japansche gendarmen bevindt zich nog
steeds in de straten.
Gisteravond zijn eenige gendarmen een po
litiebureau binnengekomen, waar Britsche be
ambten dienst deden. Gemeld wordt, dat de
Britsche bevelhebber den Japanners heeft ge
vraagd het gebied te ontruimen. Een groote
menigte ziet toe, wat er gebeurt.
Nader meldt Reuter, dat nog een Britsche
troepenafdeeling naar het politiebureau is ge
zonden met, naar men gelooft, het bevel er te
blijven zoolang de Japansche gendarmen er
zullen blijven.
Dit bevel geldt ook voor de af deel inwelke
dienst doet op den Nanking-road. Ook deze
afdeeling heeft versterking ontvangen.
Ongeregelde Chineesche
troepen binnengedrongen?
De algemeene spanning in de neder
zetting is nog vergroot door berichten,
welke inhouden, dat 2000 man, die
deel uitmaken van een afdeeling on
geregelde troepen, ter sterkte van
5000 man, en gezonden waren om het
de Japanners in het gebied van Sjang
hai en Nanking lastig te maken, in
het geheim zijn binnengekomen in de
door buitenlanders bewoonde stadsdis
tricten.
De politie zoekt naar verdachte perso
nen en naar wapens.
Oneerlijke Haarlemsche winkel
bediende.
Zijn patroon voor 1000 gulden benadeeld.
HAARLEM Maandag.
Een Haarlemsche winkelier is de dupe ge
worden van de oneerlijke practijken van zijn
bediende die hem gedurende eenige jaren voor
ongeveer f 10 per week heeft benadeeld.
Het bedrag dat de bediende zich op die
manier heeft toegeëigend wordt op ongeveer
duizend gulden geschat.
De bediende, de 39-jarige T., is gisteren
door de recherche gearresteerd en bekende
inderdaad zijn patroon gedurende geruimen
tijd-voor f 10 per week te hebben opgelicht.
Bij de huiszoeking, die na de arrestatie door
de politie werd verricht, bleek dat de bedien
de in het bezit was van een spaarbankboekje
waarop ongeveer f 255,60 stond, verder bezat
hij eenige effecten eii.een bedrag aan con
tant geld van f 500. D.aar men aanneemt dat
T. waarschijnlijk reeds een flink deel van het
ontvreemde geld heeft uitgegeven is het ver
duisterde bedrag aanzienlijk grooter.
De arrestant zal heden door den officier
van Justitie worden gehoord.
MISDRIJF?
Politie en justitie hebben een inval ge
daan ten huize van w. aan den Krabbenbos-
weg te Hengelo (Ov.) een der betrokkenen
bij de geheime zender-zaak. Vermoed werd
dat W. zich aan een ernstig misdrijf had
schuldig gemaakt. In den tuin werd een kistje
gevonden, bevattende de resten van een kin
derlichaampje, dat eenige jaren geleden moet
zijn begraven.
W. werd onmiddellijk in arrest gesteld, doch
na verhoor vrijgelaten. Het onderzoek wordt
voortgezet. Dr. Hulst uit Leiden heeft sectie
verricht.
Wederwaardigheden van Duitscli
filmacteur.
De News Chronicle bevat het opwindende
relaas van een Duitschen filmacteur, Alfred
Torge genaamd die na tal van wederwaardig
heden er in geslaagd is Londen te bereiken.
Torge was als opgewenschte vreemdeling uit
de Vereenigde Staten gedeporteerd met het
stoomschip Westernland. Uit voorzorg had
men Torge, die in het bezit was van een
Nederlandsch paspoort ten name van Mar-
tinus Telling, in de ziekenzaal van het schip
opgesloten. Te Southampton is hij er in ge-
geslaagd uit te breken.
Torge sprong na zijn ontsnapping over
boord en moest een paar honderd meter
zwemmen om de kust te bereiken.
Twee dagen hield hij zich op in een hout
zagerij. Daarna legde hij, zonder een cent op
zak, een afstand van 115 K.M. af.
Tijdens het weekeind is Torge die vrijwel
geen woord Engelsch keilt, in Londen aange
komen. Hij had in geen vijf dagen iets ge
geten.
Ds. Blaauwendraad leidt den
doopdienst van Prinses Beatrix.
April gaf weinig zon en weinig
regen.
Gemiddeld over de vijf hoofdstations was in
April de ochtendtemperatuur een halve graad
beneden normaal, in de drie decaden resp. één
graad boven, een halve graad beneden en twee
graden beneden normaal.
De grootste afwijkingen kwamen voor op
den eersten en.den 22sten, resp. 3y2 graad
boven en 4y2 graad beneden normaal. De ge
middelde dagelij ksche maximum temperatuur
was iy2 graad en het gemiddelde dagelij ksche
minimum een halve graad beneden normaal.
Het aantal dagen met een minimum tempe
ratuur beneden het vriespunt bedroeg te De
Bilt 6 tegen 4 normaal.
De neerslag was 30 tot 55 procent beneden
normaal, behalve in het midden van het land
en in Noord-Brabant en het Noorden van
Limburg waar het tekort 5 tot 25 procent be
droeg.
Te De Bilt werden 136 uren zonneschijn
waargenomen tegen ,152 uren normaal,
Wie bij de plechtigheid aanwezig zijn.
's-GRAVENHAGE, 2 Mei. Naar
wij vernemen zal de leiding van den
doopdienst van Prinses Beatrix op 12
Mei a.s. worden toevertrouwd aan ds.
Blaauwendraad, Ned. Hervormd pre
dikant, te Baarn, in samenwerking
met ds. W. L. Weltei', oud-hofpredi
ker, te 's-Gravenhage, een en ander
in overleg met en met volle medewer
king van den tegenwoordigen hofpre
diker, prof. dr. H. Th. Obbink, te
Utrecht.
Zooals bekend mag worden verondersteld,
heeft ds. Weiter indertijd Prinses Juliana be
vestigd als lidmaat der Ned. Hervormde kerk.
terwijl dezelfde predikant met prof. Obbink
in Januari van het vorig jaar het huwelijk
van het prinselijk paar heeft voltrokken.
Ds. Blaauwendraad is thans uitgenoodigd
den doopdienst te leiden, in verband met de
omstandigheid, dat het Prinselijk Paar te
Baarn woont en dus tot de kerkelijke gemeen
de van Baarn behoort.
Behalve de beide grootmoeders zullen als
peten bij de doopplechtigheid o.m. aanwezig
zijn: iï.K.H. orinses Alice van Groot-Brittan-
nië, Z.H. Hertog Adolf Friedrich von Mecklen
burg, H.D.H. Vorstin van Erbacli-Schönberg,
Gravin Kotsebue.
De doopplechtigheid van Prinses
Beatrix.
Het militaire eerbetoon.
Aan het militair eerbetoon langs den te
volgen weg bij de doopplechtigheid van H.K.H.
Prinses Beatrix op 12 Mei a.s. in de Groote
Kerk te 's-Gravenhage, zal worden deelgeno
men door een detachement van het korps rij
dende artillerie, de 2e bataljons van de regi
menten grenadiers, jagers, de 2e bataljons
van het 3e, het 5e, het 10e, het 16 en het 21e
en het 22e regiment infanterie, het 2e batal
jon van het regiment wielrijders, een detache
ment van het 6e regiment veldartillerie, een
detachement van de luchtvaartafdeeling, een
detachement van het 3e halfregiment huza
ren, de koloniale reserve en een bataljon van
de koninklijke marine.
Voorts zullen bij het paleis Noordeinde een
eerewacht van grenadiers en jagers en de
koninklijke militaire kapel worden opgesteld.
Bij de kerk zal de eerewacht worden ge
vormd door secties van de koninklijke marine,
terwijl hierbij tevens de marinekapel wordt
opgesteld
Tenslotte zal de muziek van het 6e regiment
infanterie bij het standbeeld op het Buitenhof
worden geplaatst.
De troepen langs de route moeten om kwart
over tien hun plaatsen hebben ingenomen en
de beide eerewachten om kwart voor elf.
Belgische scholieren bezoeken
ons land.
Door prof. Van Poelje toegesproken.
De leerlingen van Belgische middelbare
scholen, die ten getale van 362 Zaterdag in
ons land zijn aangekomen voor een vier-
daagsch bezoek, onder auspiciën van de Ne-
derlandsche commissie voor schoolreizen, zijn
in den namiddag, na hun bezoek aan Rotter
dam en een kleine excursie door de residentie,
te vijf uur in de Ridderzaal te 's-Gravenhage
officieel ontvangen, welke ontvangst o.m.
werd bijgewoond door den Belgischen gezant,
baron Herry.
De directeur-generaal van het onderwijs,
prof. dr. G. A. van Poelje, heeft als voorzitter
der Nederlandsche commissie en namens den
minister, die verhinderd was, het gezelschap
toegesproken, waartoe met de genoemde jeug
dige Belgen ook een honderdtal Nederland
sche scholieren behoorden.
Spr. herinnerde aan vorige bezoeken van
dezen aard en constateerde dat de verjaar
dag van onze Prinses thans aan de ontvangst
een bijzonder karakter gaf, hetgeen de Bel
gen aanleiding had gegeven om een telegram
van gelukwensch naar Soestdijk te zenden.
Op voorstel van spreker hieven allen een drie
werf hoezee voor Prinses Juliana aan
Ter gelegenheid van het 40-jarig bestaan der Kathedrale Kerk te Haarlem zijn
een tweetal klokken aangeboden, welke Zondag door den Bisschop van Haarlem,
Mgr. Huibers, zijn gewijd. Rechts de 1250 K.G. zware bronzen klok, aangeboden
door de parochianen links: de 850 K.G. zware klok, aangeboden door priesters,
die hun wijding in deze kerk ontvingen.
Geliefkoosd gerecht ontbreekt
op de tafel
(Van onzen correspondent).
ET lijkt op „uientappen" als we ver
tellen van de uien-distributie op de
markten van de hoofdstad van het
Groot-Duitsche Rijk. Het is er ons
echter allerminst om te doen, roekeloos uien
te tappen, hoe kwistig we ook zouden kun
nen omgaan met het vermakelijk geestes
product, dat we „ui", noemen de wereld
markt krijgt er, ondanks alle binnen- en
buitenlandsche narigheden, dagelijks fris-
sche voorraden rijkelijk van toegevoerd.
Het landbouwproduct ui echter is in Ber
lijn zoo'n rariteit geworden, dat Berlijners,
die niet gehamsterd hadden, een heele week
lang hun Groot-Duitsche biefstuk en andere
bij uitstek Groot-Duitsche gerechten zonder
de geliefkoosde gebakken uien moesten
trachten te genieten. In geen winkel en op
geen markt waren uien te krijgen. Elke Ber-
lijnsche wijk heeft wekelijks haar drie markt
dagen. Ons Lichterfelde West heeft Maan
dags en Donderdags van 8 tot 1 uur zijn
markt en Zaterdags van 3 tot 7 uur, het slui
tingsuur van alle zaken. Het gaat er steeds
heel gemoedelijk toe. Vrouwen en meisjes
koopen er ln als goede kennissen van de
marktlieden. De vrouw van den Rijksminister
van financiën is is er een trouwe klant. Ze
komt er geregeld met haar kinderwagentje,
waarin de kool en de kaas aan de voeten van
het ministerszoontje worden neergelegd. An
dere dames rijden haar vrachtje naar huis
in het boodschappen-net, dat opgehangen is
aan het bovenstuk van een wandelstok, die
in een )rA" op rolletjes uitloopt. Verleden
week Donderdag is er in alle vroegte door
Lichterfelde en Dahlem het gerucht gegaan,
dat er uien op de markt zouden zijn. Zelfs
de vermaarde boter en vetdagen hebben bij
het krieken van den marktdag niet zooveel
menschen tusschen de tentjes bij elkaar ge
zien. Ze bouwden er allen hun hoop op hun
klantentrouw en persoonlijke belangstelling
in het wel en wee der familie van den groen
teboer. Deze zou zijn beste klanten zijn uien
want er waren inderdaad uien! graag
bij ponden hebben verkocht, als hij niet ge
bonden was door een voorschrift van hooger
hand.
Eén ui per persoon!
Zoolang de voorraad strekt mocht aan el-
ken volksgenoot één ui, één enkele ui wor
den afgegeven tegen betaling van een pfen
nig. Er werd tevens bekend gemaakt, dat de
overheid er voor gezorgd had, dat elke volks
genoot zich volgende week Donderdag dus
over 8 dagen weer van een ui zou kunnen
voorzien. „Hoera!"
Een dame, die met zoo'n geurig product
van de markt thuis kwam, vertelde ons het
geval, dat ze nog al grappig, hoewel wat
tragi-komisch scheen te vinden. Toen wij
echter daarmee dapper instemden en spra
ken over den ui in onze beeldspraak kwam
het Groot-Duitsche hart tegen ons in op
stand. Er is hier een verandering in de con
versatie gekomen, die kenmerkend is. Sedert
den „Anschluss" wordt hier schaarschte aan
artikelen voor voeding of dagelijksch gebruik
als een bagatelle genomen, die na de stich
ting van het machtige Groot-Duitsche Rijk
van even weinig belang meer is als zooveel
gevolgen van partij-politieke maatregelen,
waarover enkele weken geleden nog bijna
'uid werd geklaagd. Men is tegenover den
buitenlander volstrekt niet onvriendelijk ge
worden, maar wantrouwt toch blijkbaar zijn
-"•evoelenr voor een historische gebeurtenis,
die het Duitsche volk in extase heeft ge
bracht in extase!
Wij -weten, dat in de laatste dagen in vele
kringen, waar een min of meer belangrijk
familiefeest werd gevierd, dit werd voorafge
gaan door een huidewoord en zegenwensch
voor „unseren geliebten Führer", hetgeen ge
schiedde met de plechtigheid van een gebed.
De algemeene conversatie is ook plotseling
beheerscht door den toon, dien het huiten-
land al heeft kunnen waarnemen in de rede
voeringen der leiders van de Duitsche min
derheden in Tsj echo-Slowakij e, Litauen,
Eupen en zelfs in Zuid-Afrika. Wat de Tsje
chische regeering voortdurend gevreesd heeft,
dreigt nu werkelijkheid te zullen worden.
Tsj echo-Slowakij e is een nationaliteiten-
staat bij de gratie van New-York, Londen en
Parijs met 14.7 millioen inwoners, waarvan
7.4 millioen Tsjechen, 2.5 millioen Slowaken
en 3.5 millioen Duitschers. Drie volken van
verschillenden aard en ta.al. De Duitschers,
die als volksgroep samenleven in het land
schap van het Boheemsche Sudetengebergte,
dat onmiddellijk aan Duitschland grenst,
stammen uit den tijd, toen Tsjechen en Dpit-
schers elkaar bestreden om de heerschappij
in Bohemen.
De historie vertelt van een groot Slavenrijk
met Bohemen als kern, dat in het einde der
dertiende eeuw scheen te zullen ontstaan.
Het is na veel strijd, waarvan we het verloop
hier niet behoeven te vertellen, echter tot
den meer bescheiden Tsjechischen Slaven
staat Bohemen gekomen, waarin tenslotte
een kleine Duitsche volksgroep in het Sude
tengebergte in vrede kon blijven leven.
De Sudeten-Duitsche
verlangens.
Voor zoover noodig hebben we een stukje
oude historie aangehaald om duidelijk te ma
ken, wat nu eigenlijk wel Sudeten-Duitschers
zijn, waarvan zelfs de meeste Duitschers geen
juist begrip hebben. Het valt niet te ontken
nen, dat de Sudeten-Duitschers reden heb
ben zich over de Tsjechische regeering te be
klagen. Aangemoedigd door den Anschluss
van Oostenrijk, verlangen zij wel niet, dat
het Sudetengebied op dezelfde manier bij
het Duitsche Rijk wordt ingelijfd maar be
perken zij zich tot dgn eisch naar autonomie
in Tsjecho-Slowakisch staatsverband. Het
kan evenwel niet uitblijven, dat zij te gele
gener tijd ook met den eisch zullen komen
van het recht der zelfbestemming, dat een
der vermaarde punten van Wilson was en
dat de vereenigde machten van Versailles en
St. Germain hebben aangenomen en voor
verschillende volken lieten gelden, evenwel
niet voor Duitschers, Oostenrijkers, Honga
ren en Slowaken. Er leven als minderheid
dat is als samenlevende volksgroep in vreem
den staat ook nog vele Polen in Bohemen,
die met het land, waarop zij leven bij Polen
wenschen ingelijfd te worden. De Hongaar-
sche minderheid wil naar Hongarije terug,
de Slowaken willen zelfstandig zijn en allen
beroepen zich op het zelfbesfcemmingsrecht.
Tsjechië, dat door de heerschappij over het
oude Bohemen en Slowakije een rijk van
meer beteekenis wilde zijn dan het uit zich
zelf alleen kan zijn, zal ongetwijfeld binnen
enkele jaren als kleinere staat op zich zelf
zijn aangewezen.
Het intelligente Tsjechische volk, dat de
wereld reeds zooveel schonk op gebied van
kunst en wetenschap, zal evenwel nooit in
belangrijkheid kleiner worden. Dit moge een
schrale troost zijn bij zoo'n verschiet, een na
tionaliteiten-staat met de verschillende volks
aarden en talen van Tsjechen, Slowaken,
Duitschers, Hongaren en Polen is in onzen
tijd een terrein van onrust, waarin kwalijk
iets goeds ten volle kan gedijen.
H, lij
