Engeland wil de luchtbombar dementen laten observeeren. THIJS, REDDER IN DEN NOOD! COOPVAERT Bergen op Zoom viert Markiezaatsfeesten. ZATERDAG 4 JUNI 1938 Verslag wordt aan de openbare meening voorgelegd. TIJDENS een debat in het La gerhuis over het Spaansche conflict en de niet-inmen- ging heeft de onderstaatsse cretaris voor Bultenlandsche Zaken, Butler verklaard, dat de afschuw, waarmede de Brïtsehe regeering ken nis heeft genomen van de laatste luchtaanvallen op open steden, niet te sterk afgeschilderd kan worden. De Britsche agent heeft er te Burgos op gewezen, dat de verwoesting van onschuldige levens de Spaansche bevolking slechts kan •verbitteren. De regeering heeft samenwer king met Frankrijk en den Heiligen Stoel ge zocht en overweegt ijverig, door welke an dere actie een eind kan worden gemaakt aan de verschrikkelijke bombardementen, die door de gehcele beschaafde wereld zoozeer betreurd worden. Wij meenen, aldus Butler, dat deze blijkbaar moedwillige bombardemen ten onmogelijk gemaakt moeten wor den met de hulp van de openbare meening. Wij overwegen ons tot ze kere mogendheden te wenden met het voorstel een kleine onafhanke lijke commissie in te stellen, die naar het tooneel van een luchtbombarde ment zou moeten vertrekken op ver zoek van de partij, die den aanval ondergaat. Deze commissie zou verder de schade moeten schat ten en moeten aangeven, wat de mi litaire objecten in de nabijheid wa ren. De commissie zou haar verslag onmiddellijk moeten pnbliceeren, zoo dat de openbare meening zou kunnen uitmaken, of er een motief, een rechtvaardiging zou zijn voor het ge bruik van deze barbaarsche strijd- methoden. Butler zeide, dat hij. hoewel hij over Spanje had gesproken, de internationale zijde van deze kwestie (hij doelde op China) niet uit het oog verloor. Ten aanzien van de kwestie der onveilig heid in Spaansche havens zeide Butler: .Wij onderzoeken de mogelijkheid van het aan wijzen van veilige zones in de havens. Het in den strijd zenden van Britsche oorlogs schepen tegen aanvallers zou gelijk staan met Britsche inmenging". Na het debat is het parlement tot 14 Juni op reces gegaan. Scherp Amerikaansch oordeel over het boinbardeeren van burger bevolkingen. Amcrikaansche regcering is bereid het werk tot humaniseering van den oorlog voort te zetten. Welles, de Amerikaansche onderstaatssecre taris voor buitenlandsche zaken heeft tegen over vertegenwoordigers "der pers een verkla ring afgelegd, waarin hij zeide, dat de regee ring der Vereenigde Staten het meedoogen- loos bombardeeren van vrouwen en andere non-combattanten in Spanje en China veroor deelt en verder mededeelde, dat de bevolking der Vereenigde Staten een dergelijke wijze van oorlog voeren barbaarsch vindt. Na uitdruk king te hebben gegeven aan de nadrukkelijke afkeuring der Amerikaansche regeering van het bombardeeren van burgers in Spanje en China, bracht Welles in herinnering, dat de bombardementen van de laatste dagen in beide landen den dood van verscheidene hon derden personen tengevolge hebben gehad en wees hij op het feit, dat bij verschillende gele genheden de Amerikaansche regeering haar afkeuring had te kennen gegeven, met name door verklaringen van minister Hull van 28 September en van 21 Maart. Welles, die de journalisten ontving na een onderhoud met president Roosevelt, voegde daaraan nog toe, dat zijn mededeelingen niet ter kemiis zou den worden gebracht van de regeering van Franco of van de Japansche regeering In een te Nashville (Tennessee) uitgespro ken rede zeide minister Huil: „Wij zijn bereid samen met andere landen vastbesloten te wer ken aan een doeltreffende overeenkomst over de beperking en de geleidelijke vermindering der bewapeningen. Wij zijn ook bereid met an dere volken het werk tot humaniseering van den oorlog, dat twee geslachten geleden zoo gunstig te Den Haag begonnen werd, voort te zetten. Een duurzame vrede kan echter alleen verzekerd worden door het overal heerschen van een geest, die het recht eerbiedigt." Tsjechisch politiebeambte vuurt in een café. Dronken of vlaag van verstandsverbijstering? Het Duitsche Nieuwsbureau meldt, dat een beambte der Tsjechische staatspolitie Donder dagavond in een koffiehuis te (Haslau bij Asch in beschonken toestand de bezoekei'S, den koffiehuishouder en het personeel zón der eenige reden met een revolver bedreigd heeft. Onder voortdurende bedreigingen, dat hij zou schieten, joeg hij de menschen van het eene vertrek naar het andere. Toen de koffiehuishouder tenslotte buiten kon komen loste de beambte twee schoten op hem. Ook de gealarmeerde gendarmerie werd met schoten ontvangen. Eerst toen de beschon- kene geen munitie meer had, kon hij ge arresteerd worden. Volgens de officieele Tsjechische zijde heeft de beambte in een plotselingen aanval van verstandsverbijstering gehandeld. Het „vlagincidcnt". Officieel wordt medegedeeld „op 29 Mei heeft een Tsjecho-Slowaaksch soldaat te Dolny Barkovice in het district Krakily de vrouw van den Rijksduitscher Exner ge vraagd hem de Duitsche vlag te geven, die in het bezit van het gezin was. De vrouw overhandigde de vlag, terwijl de soldaat ver zekerde, dat hij haar zou terugbrengen, het geen hij ook deed op 2 Juni. Daar het de of ficieele vlag van een vreemden "taat en eer buitenlander betreft, heeft de minister var Buitenlandsche Zaken op eigen initiatief het Duitsche gezantschap verontschuldigingen aangeboden voor het geval, dat het zal blij ken. dat men hier met een delict te doen heeft".1 Slowaken stellen den eisch tot autonomie. Wetsontwerp binnenkort is het Tsjecho- Slowaaksche parlement. De Slowaaksche Volkspartij in Tsjecho Slowakije heeft besloten een wetsontwerp in te dienen, waarin autonomie voor de Slowa ken geëischt wordt en in het bijzonder de vorming van een Slowaaksche wetgevende vei'gadering. Binnenkort zal het ontwerp in het parlement worden ingediend. Ontaarde kunst" kan in beslag genomen worden. Beschikking van Hitier. Krachtens een in het Rechsgesettzblatt ge publiceerde wet kunnen voortbrengselen van ontaai' kunst zonder schadevergoeding in beslag genomen worden, indien zij eigendom zijn van Duitsche burgers of van rechtsperso nen in Duitschland. De inbeslagneming wordt door den Führer gelast, die ook beschikt over de voorwerpen, welke zich in het bezit van het Rijk bevinden. Buitenlandsch bezit aan voortbrengselen van ontaarde kunst wordt door de wet niet getroffen. Opruiming van krotwoningen in Amerika. Bouw van goedkoope woningen in verscheidene steden. President Roosevelt heeft machtiging ver leend tot beschikbaarstelling van een crediet van 57 millioen dollar voor het opruimen van krotwoningen en den bouw van goedkoope woningen in verscheidene steden. Volkstelling in «Ie Sovjet-Unie mislukt. Volgens den nieuwen directeur voor de statistiek door sabotage. De aan het eind van het vorige jaar in de Sovjet Unie gehouden volks telling is als gevolg van opzettelijke tegenwerking volkomen mislukt. Aldus wordt thans door Bozin, den nieuwen directeur van het bureau voor de statistiek, medegedeeld in de „Iswestia", waarmede deels de geheimzinnigheid is weggenomen over het feit. dat er geen uitslag van de volkstelling verscheen. Bozin beschuldigt zekere „volksvijanden", die leidende plaatsen hadden verkregen in de voorbereidende commissie en in het centrale bureau voor de statistiek, ervan, opzettelijk te hebben samengezworen om de volkstelling te doen stranden. Bij het opstellen van de lijsten voor de tellers werden geheele distric ten weggelaten. In de republiek Kalmyk b.v. werd geen rekening gehouden met 932 dorpen en in het gebied van Sverdlof werden ruim 900 plaatsen „over het hoofd gezien", terwijl vele gefantaseerde plaatsen werden ingelast. Hierdoor zijn uiteraard tal van onnauwkeu righeden ontstaan, welke den uitslag waarde loos maakten. De cijfers zijn dan ook geschrapt en reeds worden voorbereidingen getroffen voor een nieuwe telling in 1939. Daar prac- tisch alle leiders der verschillende organisa ties zijn verwijderd en vervangen, hoopt men, dat de nieuwe volkstelling nauwkeuriger zal zijn dan de vorige. (Reuter). Tegenstrijdige berichten over liet incident in Zuid-Amerika. Ecuador en Peru versterken hun troepen aan de grens. Officieel wordt uit Guayaquil met betrek king tot de botsing tusschen troepen van Peru en Ecuador medegedeeld, dat een sol daat gedood werd, terwijl luitenant Lopez en de rest der manschappen gevangen werden genomen. Verder verluidt, dat de Peruaan- sche regeering troepen samentrekt aan de grens van Ecuador en dat een stex'ke troepen- afdeeling naar Tumes gezonden is. Blijkens een bericht uit Lima ontkent de kanselarij aldaar, dat Peruaansche soldaten een aanval hebbexx gedaaxi op den post Ro- cafxiex'te in Ecuador. Slechts zijn een officier en twee soldaten uit Ecuador, die op Pe- ruaaxxsch gebied waren doorgedxxmgerx en na sommatie niet tex-ug wilden tx-ekken, gevan gen genomen, aldus deze officieele mededee- ling. Van particuliere zijde wox'dt aan United Press bericht, dat ook de regeering van Ecua dor haar gamizoens in Oro en Rocafuerte heeft doexx verstex-ken. Tegelijkertijd zijn in Ecuador zelf verscheidexie personen gear resteerd, waaronder de beide zoons van den vroegeren president van Ecuador, Plaza, die beschuldigd worden vijandelijke brochures te hebben verspreid. Regeei'ing van Ecuador afgetreden. Nader verneemt United Press uit Quito, dat de regeering van Ecuador afgetreden is om de militaire leden van het kabinet de gelegenheid te geven dexi frontdienst weer op te nemen en de samenstelling van eexi civiel kabinet moge lijk te maken. De px-esident heeft het ontslag aanvaard. De minister van oorlog, generaal Guillermo Freile, heeft een ni°uwe x-egeering gevormd, waarin hijzelf de eenige overblijvende uit het vorige kabinet, dat geheel uit militairen bestond, is. Ter verklaring van deze verandering wijst men op de „gespannen internationale situatie" in vex-band waarmede de afgetreden bewinds mannen hun militaire functies weer hebben opgenomen, (Adv. Ingez. Med.) Schuschnigg llians in het huwelijk getreden? Vera Fugger zou niet den handschoen getrouwd zijn. WEENEIN, 3 Juni. Gravin Fera Fugger Cernin, die in den laatsten tijd herhaaldelijk genoemd is als de toekomstige bxuiid van dr. Schusch nigg, zou volgens betrouwbare be richten met den oud-bondskanselier in het huwelijk getreden zijn. Te Weenen heeft dit bericht algemeen op zien gebaard, daar men vermoedt, dat Schuschnigg nog verscheidexie jax-en in zijn huidige „gevangexischap" zal moeten leven. United Press vex-nam, dat Vera Fugger met „den handschoen" is getrouwd. De naam van den plaatsvervanger van dr. Schuschnigg is onbekend, gebleven. Het schijnt echter eexi vriend van dexi oud-bondskanselier geweest te zijn. Daar Vera Fugger van haar eersten man gescheiden is en uit dit huwelijk vier kinderen zijn geboren acht men het niet mogelijk, dat het huwelijk in de R.K. kerk is voltrokken. Nog steeds heeft men geen. zekerheid om trent de verblijfplaats van dr. Schuschnigg. Volgens sommige informaties zou hij zich thans in het hoofdkwartier van de Gestapo te Weexxexi bevinden. (United Press.) Deel der Tsjechiselie reservisten kan huiswaarts keeren. Men spreekt van. bijna de helft der opgeroepen manschappen. In Tsjecho Slowaaksche politieke kringen werdgisteravond yerklaard, dat, hoewel de regeering dé militaire maatregelen van 21 Mei volkomen handhaaft, sommige reser visten, die op dat tijdstip waren opgeroepen, thans naar huis worden gezonden ten einde den landarbeid niet te vertragen. Wat de onder de wapenexi geroepexi lichtixig betreft zal de regeering de ontwikkeling van den toe stand aanzien, alvorens in de genomen maat regelen wijzigingen te bx-engen. Volgens Reuter zou, naar men te Px-aag meent te weten, bijxxa de helft der resexwisten naar huis gezonden zijn. De voornaamste Tsjechische bladen eischen op het oogenblik invoering van den drie jarigen dienstplicht. Ixi de Lidove.. Noviny wijst kolonel Moranec, eexi zeer bevoegde deskundige er op, dat het onder de wapenexi x-oepen der resexwisten een voorloopige op lossing was. Deze reservisten zullen naar huis gaan, zoodra zij voldoende geoefexid zijn. Het orgaan der Agrarische partij, de Pravda, schrijft: indien ons leger ons voor iedere verrassing wil vrijwaren en indien wij wil len, dat deze bescherming doeltreffend is, dienen onze effectieven talrijker te zijn. De eenige mogelijke oplossing is invoerirxg van den 3-jarigexi dienstplicht. Markiezaat bestaat 650 jaar. Merck toch, hoe sterek nu in 't werek sich al stelt. Die t' allen tij soo ons vrijheijt heeft be streden. Siet hoe hij slaeft,, graeft en draeft met geweld, Om oxxze goet en ons bloet en onse steden, Hoor de Spaensche trommels slaen! Hoor Maraens trompetten! Siet hoe hij komt hij trekken aen. Bergen te besettexi, Berg op Zoom, hout u vroom, Stut de Spaensche scharen, Laet 's Lands boom end syn stroom Trouwlijck toch bewaren! Wie herinnert zich niet het „Merck toch, hoe sterek" van Valerius, de schoone melo die. waarop bovenstaande woorden gezongen worden, en waarmee de aandacht op Bergen op Zooxn gevestigd wordt? iedereen kent het! Bergen op Zoom viert de Markiezaatsfees ten. Het Markiezaat bestaat 650 jaar. Om trent den stichtingsdatum is niets met ab solute zekerheid bekend. Volgens de ovexde- verixTg zou Sixite Geertruyt, een dochter van Brabants eersten Hertog Pepyn vaxi Landen, omstreeks het jaar 650 een kapel gesticht hebben, waarom ze patrones der Stad wordt genoemd. Historisch is dit echter niet be wezen. Maar dit alles neemt niet weg. dat Bergen op Zoom een zéér oud stadje is. Eertijds vormde het met Strijen, Geex-tx-uidenberg, Zevenbergen en Breda het Graafschap van Strijen. Dit graafschap was van ouds een vrij land, welks graaf vaxi geen enkelen vorst afhankelijk was. Omstreeks het jaar 1200 is het verdeeld, waardoor het den titel van graafschap verloor. Aaxi Holland kwam het grootste deel. Bergen op Zoom ging evenwel niet naar Holland over, doch het kwam aan den hertog van Brabaxit, die het ixi leen gaf aan een af stammeling van het Huis van Strijen, Gerard van Wesemale, die de eerste heer vaxi het Markiezaat was. In het jaar 1287 begon deze Gerard van Wesemale de toen reeds bestaan de stad Bergen op Zoom met muren te om ringen en van poorten te voorzien. Honderd jaar later, in 1395, schonk Hertog Albregt van Beleren, Graaf van Holland, aan de stad vrijdom van tollen door geheel Holland en Zeeland. Nauw verband met Bergen's geschiedenis houdt de slag bij Woeringen op 5 Juni 1288, waar de Brabantsche adel strijdt aan de zijde van zijn hertog, Jaxi I, een man van groot politiek formaat met weidsche allures. Zijn strijd voor Woeringen had geen ander doel, dan zich in 't bezit te stellen van den han delsweg tusschen Rijn en Schelde, waarvan de economische welvaart van Brabant de ge heele middeleeuwen door. afhing. Bovendien bevocht Jan I, flink bijgestaan door zijn adel, daarmee Brabarxts onafhankelijkheid van het Duitsche Rijk. Ongetwijfeld blijft 30 Juli 1287 de nauw keurige datum, die voor de aangewezen erf- gexxamen van het Bx'edasche Land en voor die erfenis zelf.juridisch vaxi de grootste be- teekenis is. Doch het effect van dien datum komt op dexx 5en Juni .1288 toch wel op écla tante wijze tot uiting. Zonder het groote feit van dien dag zouden de Scheldestederx niet zoo vroeg die mate van ontwikkeling gekre gen hebben, welke inderdaad hun deel is geweest. Dex'halve is er in de jeugdgeschiede nis van Oud-Bergen op Zoom geen gedenk waardiger datum dan 1.238. Na 1287 wordt Bergen de moedex-stad van alle dorpsdochters, d.w.z. naar Bergen moe ten voortaan de schepenen en goede man nen dier dorpen zich begeven, om hooger be roep voor hun rechtzaken te erlangen en moeilijkheden in bestuurszaken opgelost te krijgen. In Bergen bestaat, volgens de oudst- bekende keuren, reeds in het jaar 1313 een bloeiende weekmarkt, een econoxnische nood zakelijkheid voor de heerlijkheid; kort daar na wox-dt in de stukken gespx-oken over een vrije jaarmarkt. Op die weekmarkt oxxtwik- kelt zich al spoedig een kox-enmax-kt, ook voor de Bevelanden en Antwerpen, en deze groeit op het einde der middeleeuwen uit tot de eerste kox-enbeurs der Nederlanden, ter wijl de Bergsche vrije jaarmarkten van West- Europeesche beteekenis worden. In 1287 wordt Bergexi op Zoom het centrum van West-Brabant, dat het. tot 1795 politiek en economisch gebleven is. De demonstra tieve kracht van het feit van 5 Juni 1288 is daarom als uitgangspunt genomen ,om dit ONZE DACELIJKSCHE KINDERVERTELLING Toen koning Zilverdraad, die nog maar half aangekleed was, Thijs zoo'n tijdje had opgenomen, lachte hij. Ik ben heusch blij, dat ik je zie, ridder IJs! Thijs maakte een diepe buiging. Daxik U, majesteit! Ik mag nu vragen Ja, ik zal je vertellen, waarom het gaat. Pardon, sire, dat heb ik reeds van Uw zoon Kantkraag gehoord! Ik weet, dat Uw kroon gestolen is. maar weet U wel heel zeker, dat hij werkelijk gestolen is? Kan zij niet weggerold zijxx, is zij misschien schoongemaakt door een lid van het personeel, of iets anders? Koning Zilverdraad staarde Thijs stomverbaasd aan. Wel heb je ooit van je leven! zei hij, daar heb ik toch heelemaal niet aan gedacht! Krekel, ga jij het geheele personeel af en infor meer overal. Die weten nog niet, dat de kroon vermist wordt! Vooruit, vlug. En roep tegelijkertijd Inktvlerk. de schrijver, hier, dan kan hij ons helpen! Het jongetje, dat achter Thijs had gestaan, Krekel, liep nu snel weg ;om zijn plicht te doen. jaar het 650-jarig jubelfeest te vieren, van het feit, dat Bergen als hoofdstad van de gelijknamige heerlijkheid zijxi hxtrede deed in de geschiedenis. Feest, groot feest zal er zijn in het Bra bantsche stedeke; ter herinnering van dit alles krijgt de St. Gertrudistoi'en een caril lon. Zelfs een zeer bijzonder carillon. Het aantal klokken bedraagt 44. De zwaarste daar van, die bij het aanslaan den toon „es" voort brengt, weegt niet xninder dan 1300 K.G. en de kleinste, die onder den rand een diameter heeft van 16 c.M. weegt slechts acht kilo en geeft den toon ,,c4". Het geheele werk, behalve de klokken, is vervaardigd op de fabriek van de bekende firma Eysbouts in Asten; ook het mechani sche werk voor het automatische spel om het kwartier. De hiervoor benoodigde wals bevat niet minder dan 15.000 gaatjes, waarin een dui zendtal verstelbare toonstiften kunnen wor den aangebracht. De versteekinrichting ls van een geheel nieuwe vinding, welke tot he den nog nergens is toegepast. Hierdoor kan het tempo van het automatische spel ge regeld worden, iets, dat bij andere carillons niet mogelijk is. Dit zal, om het zoo eens te mogen uit drukken, het jubileumgeschenk van den vijf den Juni zijn. Zoo zal daar in het aloude Bergen, het voorstadje vóór men Zeeland binnentrekt, vx-eugde en feest zijn. (Gedeeltelijk ontleend aan: Bergen's groei, uitgave van de Stichting tot herdenking van het 650-jarig bestaan der Heerlijk heid (later Markiezaat) Bergen op Zoom, door Corn. J. F. Sloot- mans, gemeente-archivaris te Bergen op Zoom). De Markiezaatsfeesten zijn heden begonnen met een officieele bijeexikomst ten Stad- huize. Hedenmiddag zou een plechtige her denkingszitting in de Groote Kerk op de Markt gehouden worden. Japanners naderen Kaifeng. Tsjenlioe op 25 K.M. van dc stad omsingeld. Hevige gevechten aan den straatweg KaifengKweitch. SJANGHAI 3 Juni. Uit het Oostexi naar Kaifeng opmarcheerende Japansche troepen zijn, volgens Japansche berichten, tot het stad je Tsjenlioe, dat 25 K.M. ten Zuiden van de Gele rivier ligt, genaderd exx omsingelen dit. Tegelijkertijd konden de Japansche af deelin gen, die van den Langfengsector oprukken, verder trekken, omdat de Chineezen daar hxin terugtocht vex-snellen uit vrees door de. colon- nes, die Doihara te hulp snellen te worden om singeld. LANFENG s>oëtsJau kaifeng\ kweiteh tsjëngtsjau JAPANSCHE AANVAL j Chineesche berichten maken melding van hevige gevechten aaxi den straatweg Kaifeng Kweiteh. Deze zouden zich echter niet in de onmiddellijke nabijheid van Tsjenlioe afspe len, doch verder naar het Oosten in het gebied ten Westen van Kisjien. Volgens de Chineezen zouden de gevechten, die texi Westen van Loeiji worden geleverd, deg eerst gexxoemde ech ter ixx belangrijkheid overtreffen. Japansche troepen, die daar in den aanval waren, werden door Chineesche verdedigers, die tot de knieën in het water In de overstroomde loopgraven stonden, met succes afgeslagen. De gevechten aan het Kaifengfront worden den gx-ooten be- slissenden slag genoemd, waartoe Tsjang Kai Sjek blijkbaar heeft besloten. Het bewijs daar voor is, dat de xnaarschalk zijn beste troepen in den strijd werpt. (United Press). Positie van Kaifeng hopeloos volgens de Japanners. SJANGHAI, 4 Juxxi. De positie der Chineezen in Kaifeng is, aldus een zegsman der Japanners, hopeloos. Ja pansche aviateurs hebben vex-ken- ningstochten gemaakt en hebben daarbij vast kunnen stellen, dat de Chineesche artillerie reeds in weste lijke richting wordt teruggetrokken. Tsjang Kai Tsjek zou nog slechts vei'twij- lelde pogingen doexi, het westelijk gedeelte van den spoorweg vaxi Loenghai te i-edden, daar dit voor de verdediging van Haixkau nog steeds van vitale beteekenis is. De Chineesche stellingen daar beschermen bovendien den gx-ooten doorgangsweg xxaar het noordwesten, waarlangs de Chineezen tot nu toe voortdu- rexid groote hoeveelheden oorlogsmateriaal uit Rusland oxitvangexi. Van Chineesche zijde wordt inderdaad toe gegeven, dat de strijd om Kaifeng zich voor de Chineesche troepen niet zeer gunstig ontwik kelt. Ten overvloede voegde men hieraan toe, dat de Chineezen nimmer hun vex-zet tegen de Japarxners op zullen geven. (United Press.) Het nieuwe kabinet van Zuid- Afrika. Weinig wijzigingen. Het nieuwe kabinet van Zuid-Afrika ver toont weinig verschil met het vorige. Alleen is Grobler, die Woensdag is afgetreden en die belast was met de vraagstukken ten aanzien van de inboorlingen, vexwangen door den ad vocaat Fagan. Fourie zal, hoewel hij zijn ze tel te Gordoxiia verloren heeft, in het kabinet blijven: waarschijnlijk zal een andere zetel voor hem worden gevonden.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1938 | | pagina 6