Centraal geleide nationale economie l IVÖR0L Peek Cloppenburg SEIZOEN-OPRUIMING in alle afdeelingen Stelsel van loontoeslagen bepleit. -Có v&ouikkeBijk! v R IJ D X G 22 JULI 1938 Openbare werken niet het voornaamste. Werkloosheidskwestie op Chr. Hist, conferentie besproken. M R. J. J- Schokking uit Wasse naar heeft heden, op den tweeden dag van de vijftiende zomerconferentie der Chr. Hist. Unie 'n inleiding gehouden over: „Hoe de werk loosheid te overwinnen", waarbij hij er o.a. op wees, dat een actieve werkloos- heidspolitiek noodzakelijk is. Open bare werken zullen echter niet de hoofdzaak mogen zijn. De inleider voelde ook veel voor invoering van een arbeidsdienst, desnoods gedwongen, en wees er verder op, dat aan het prin cipe der vrijheid welke vrijheid fei telijk alleen in welvaart kan worden genoten niet zal worden getornd; wel moeten andere vormen worden gezocht. Spr zeide, dat een negatieve houding te genover de werkloosheid niet langer mogelijk fs Het afwachten van een herstel der wereld conjunctuur dreigt een wachten te worden zonder termijn. Zonder een radicale wijzigmg van de politieke toestanden, de internationale, zoowel als de nationale, waaronder te begrij pen het crisisingrijpen en het ordeningsin- grijpen, is zulk een herstel nauwelijks denk baar. Het moet echter naar menschelijk voor uitzicht, uitgesloten worden geacht, dat zulk een wijziging zal intreden. De aanbevelingen van mr. Trip in het jaarverslag der Neder- landsohe Bank zijn juist in dit opzicht op zand gebouwd. De werkloosheid maakt, als zij voortduurt, de maatschappij zwak en weerstandsloos. Zoodra men zich dit in Nederland realiseert, nadert een critiek oogenblik. Eigenlijk is dat al aangebroken. Naast de onzekerheid der feiten staat de onzekerheid van het oordeel. En dientengevolge ontstaan innerlijke tegen strijdigheden en halfheden. Budgetaire en so ciale politiek kloppen niet met elkander. De werkfondscredieten komen in strijd met de fi- nancieele richtlijnen. Het egalisatiefonds bindt de waarde van den gulden aan die van valu ta's, wier economisch-financieele achtergrond afwijkt van die der interne monetaire politiek in ons land. Van binnen uit wordt de gulden hoog gehouden, naar buiten relatief te laag. Bij dergelijke verhoudingen is het onjuist uit angst voor het experiment de gezindheid, welke aan de experimenteele politiek elders ten grondslag ligt, namelijk het willen zoeken naar nieuwe oplossingen, bij voorbaat te ver- oordeelen. Trouwens minister Colijn heeft het experi ment al aangekondigd, n.l. door in de Tweede Kamer te betoogen, dat de werkloosheid moet worden bestreden op grond van haar sociaal aspect. „Sociaal" kan hier niet beteekenen zorg voor minderbedeelden, doch zorg voor de na tionale maatschappij in haar geheel. De centraal geleide nationale economie ligt in die woorden dus embryonaal opgesloten. Zooals trouwens ook in het voornemen om de verschillende diensten der werkloosheidsbe strijding bijeen te voegen en te coördineeren. Daarmede doet het begrip „sociaal rendement" zijn intrede in tegenstelling tot „particulier rendement". Dit begrip mag echter niet ver wateren: het moet financieel-economisch meetbaar blijven. Toch komt hier opnieuw en nu in acuten vorm het probleem der vrijheid weer aan de prd- Actieve werkloosheids-politiek. Actieve werkloosheidspolitiek dreigt nog meer individueele vrijheid weg te nemen dan de ordening al heeft ge daan. Het probleem der toekomst is, hoe de rechtstaat te vereenigen is met bewuste hanteering van het criterium van het nationaal-sociale rendement. Intusschen biedt een centraal geleide economie in dit opzicht beter kansen dan ordening op den grondslag van te gen elkander ageerende sociaal-econo mische groepen. De overheid kan, wat de sociaal-economische groep niet kanzich buigen voor het individueele geweten. De taak der protestanten in dezen tijd is, dat besef wakker te hou den en tegelijkertijd te erkennen, dat vanwege de werkloosheid niet het principe der vrijheid, doch wel de uit werking ervan, de vormen, waarin het wordt beleefd, herziening behoeft. Is dus bij de werkloosheidsbestrijding de centrale leiding en de daarbij passende poli tieke rangschikking in volk en regeering met een eigen afgeronde economische en finan- cieele conceptie het voornaamste, de specifieke middelen moeten ook nader bezien worden. Het is echter ondoenlijk een precies program ma op te stellen. Het handelen moet nieuwe ervaringen opdoen en zichzelf corrigeeren. Openbare werken niet de hoofdzaak. Openbare werken kunnen krachtiger dan tot nu toe worden aangevat. Doch deze poli tiek heeft met name voor Nederland, dat zich moet hoeden voor een al te geprononceerde bmnenlandsche conjunctuur, haar zeer be paalde grenzen. Openbare werken mogen dan ook niet de hoofdzaak vormen Veel aantrekkelijker is een systeem van loontoeslagen, dat bovendien de rationalisatie een natuurlijke rem aanlegt door voor de bedrijven den ar beid goedkoop te maken. Exportcre- dietgaranties kunnen op veel ruimer schaal dan tot nu toe worden verleend. Exportpremies hebben duidelijke na- deelen (dumping). Minder nadeelen h<éeft een terugbetaling bij uitvoer van invoerrechten betaald op hier te lande verwerkte grondstoffen. Vervolgens is uit financieel oogpunt na te gaan of de fondsvorming nog langer het ge schikte systeem is voor financiering der sociale voorzieningen. Een omslagstelsel schijnt beter. De 40 urenweek biedt vermoedelijk minder mogelijkheden dan men wel aanneemt. Een vergunningsstelsel voor rationalisatie schijnt weinig aantrekkelijk. Op andere wijze, b.v. door prijsbepaling van de krachttarieven zou misschien wat meer zijn te bereiken. De individueele behandeling van ieder bedrijf uit het oogpunt van sociaal rendement en werk gelegenheid hoort bij iedere werkloosheidspo litiek. Het is er de schaduwzijde maar tevens de onmisbare voorwaarde van. Zoo ook op het stuk der belastingen, een winstbelasting is in dit verband onontkomelijk. Emigratie heeft haar nut, de regeering ver- leene subsidies aan de betreffende vereeni- gingen. Arbeidsdienst noodig. Een arbeidsdienst, desnoods gedwon gen, is zeker noodig. Van een gedwon gen arbeidsdienst gaat een goede pre ventieve werking uit ten aanzien van steunfraudes en door de werkloosheid veroorzaakte arbeidsschuwheid. De vrijheid is slechts in welvaart mogelijk, zoo moet de vrijheid opnieuw worden ver overd en dit gebeurt niet als men niets wil prijsgeven. Deze vijftiende conferentie welke wederom te Lunteren wordt gehouden, is Donderdag avond door den heer J. R. Snoeck Henkemans geopend. Nieuwe geestelijke stroomingen. Hierna hield mr. G. E. van Walsum uit Rot terdam een inleiding over: „Nieuwe geestelijke stroomingen en hun invloed op de politieke verhoudingen". Hoe komt het, vroeg spr., dat het besef, dat wjj ons ook als politieke partij van de nieuwe geestelijke stroomingen rekenschap hebben te geven onder ons zoo weinig leeft? Er is hier een afstand willen bewaren, doch meer of minder bewust speelt ook een rol de gedachte, dat die stroomingen niet iets we zenlijks hebben te bieden: wat de nieuwe geestelijke stroomingen leeren is niets nieuws, hetzelfde is vroeger reeds door anderen ge zegd. Spr acht deze houding onhistorisch en een miskenning van de openbaring Gods. De mo gelijkheid moet opengehouden worden, dat het wenschelijk kan blijken de politieke be ginselen op een andere wijze tot uitdrukking te brengen. Het geloof en de politieke begin selen liggen niet in één vlak. Dat God in Zijn woord geen staatkundige beginselen heeft ge openbaard, beteekent niet dat God geen be ginselen voor het persoonlijk leven en het le ven in de samenleving heeft geopenbaard. Het tweede wat de nieuwe geestelijke stroo mingen ons leeren is, dat de Chr. Historischen ook in het politieke leven ernst hebben te maken met het geloof. Het Christendom mag niet onverschillig staan tegenover de samen leving, maar heeft in het bijzonder in dezen tijd van overgang de roeping zijn stempel te drukken op de inrichting daarvan. In de derde plaats noemde spr. het terug gedrongen worden op den bijbel. In een tijd als deze, waarin ook op het terrein van het geestelijk leven alles wordt omgewoeld, is de Bijbel 'de laatste zekerheid, waarop de Chr.- Historischen zich kunnen beroepen. In de vierde plaats besprak inleider de toe nemende waardeering voor de kerk. Er is een onmiskenbare verandering gekomen in onze houding tegenover de kerk. De versterking van het kerkelijk besef moet onvermijdelijk ook haar invloed doen gelden op het terrein van het openbare leven. De partij mag echter nimmer een verlengstuk worden van de kerk. In de vijfde plaats wees spr. er op dat de nieuwe geestelijke stroomingen ernst maken met den nood van de samenleving: op allerlei gebied hebben de oude levensvormen zich niet kunnen handhaven en zijn de nieuwe nog niet gevonden. De Chr-Historischen worden opge roepen om een uitweg uit deze onzekerheid te helpen zoeken. Wanneer de Unie zich ln dezen geest open stelt voor de nieuwe geestelijke stroomingen, dan zal de invloed daarvan zich ook daar buiten doen gevoelen, omdat de Unie dan zal kunnen zijn, wat zij nog altijd wil zijn: een christelijke volkspartij. De toekomst van de Unie hangt er van af, of zij zich geestelijk zoo zal instellen, dat zij werkelijk een christelijke volkspartij kan zijn. TANDPASTA (Adv. Ingez. Med.) Sigarenwinkeliers gaan ageeren tegen wilde grossiers. Actie van Rotterdam en Haarlem overgenomen. Dezer dagen hield de Nederlandsche bond van sigarenwinkeliersvereenigingen zijn 31ste bondsvergadering in hotel de Roode Leeuw te Amsterdam. De bestuursverkiezingen brachten het af tredende dagelijksch bestuur, te heeten de heeren Jongejans, Metselaar en Tiesinga, op nieuw resp. als voorzitter, secretaris en pen ningmeester aan het roer, terwijl de heeren Rummenie, Van Berkel en Lenonard allen aftraden en de heer Groenewegen als be stuurder werd herkozen. Aangenomen werd een ondernemersovereen komst inzake de distributie van sigaren. De algemeene vergadering verklaarde zich in principe voor invoering van een bondsmerk sigaren. De actie tegen de wilde grossiers, reeds in Rotterdam en Haarlem ingezet, werd door den bond voor het het geheel land overgenomen. Het hoofdbestuur stelde 3 moties voor, resp. aan den ministerraad, den minister van fi nanciën en den minister van economische zaken, inzake uitreiking van tabaksvergun ningen aan personeelscoöperaties, verkoop van tabaksartikelen in rijksgebouwen en regeling van het automatenvraagstuk. Rotterdam werd aangewezen als congres- stad voor 1939. Prof. mr. dr. J. W. H. Verzijl te Amsterdam benoemd. Als opvolger van prof. Kleintjes. Ter voorziening in de vacature ontstaan door het overlijden van prof. dr. Ph. Klein tjes, heeft de gemeenteraad van Amsterdam benoemd tot gewoon hoogleeraar in het Vol kenrecht, het staats- en administratierecht der overzeesche gebiedsdeelen en de begin selen van het recht der overzeesche gebieds deelen, prof. mr. dr. J. W. H. Verzijl, tot nu toe gewoon hoogleeraar in het Volkenrecht en de politieke geschiedenis aan de Rijksuniver siteit te Utrecht. Prof. Verzijl is in 1888 geboren te Utrecht, waar hij het Christelijk Gymnasium be zocht en aan de rijksuniversiteit studeerde. In 1910 werd hij doctor in de rechtsweten schappen en in 1917 promoveerde hij in de staatswetenschappen. Na zijn academische studie te hebben be ëindigd was hij van 1911—1912 werkzaam bij de gemeente-secretarie te Leiden, daarna als hoofdcommies en later als referendaris bij de gemeente-secretarie te Utrecht, waar hij in 1919 tot hoogleeraar aan de Rijksuniversi teit werd benoemd. Van zijn hand verscheen o.a. in 1917 een publicatie over het prijsreeht tegenover neutra len in den wereldoorlog van 1914, een Fran- sche studie over hetzelfde onderwerp in 1924, in 1931 Un Project d'Encyclopédie de Droit interiationale ën in 1937 een beschouwing over het Volkenbondsverdrag. Daarnaast pu bliceerde hij regelmatig artikelen in velerlei juridische tijdschriften. Brandje aan boord van de „Randfontein". Vuur spoedig gebluscht. Bij Lloyds is uit Port Soedan bericht ont vangen, dat aan boord van het Nederlandsche schip „Randfontein", dat van Hamburg naar Beira was gevaren en op 20 Juli vertrokken was naar Aden een kleine brand is uitgebro ken in ruim 2. Het, vuur was vijf uur na het vertrek ontstaan. Naar verluidt heeft men den brand reeds kunnen blusschen. De „Rand fontein" zet zijn reis voort. Larven van den colorado-kever gevonden. In een aardappelveld van den landbouwer B. in de gemeente Budel onder het gehucht Groot-Schoot, nabij de Belgische grens, heeft men een spoor van den coloradokever ge vonden. In totaal werden ongeveer dertig larven aangetroffen. De plantenziektenkun- digen Dienst te Wageningen heeft de noodige maatregelen genomen. Op een bietenveld te Greup (gemeente, Mijnsheerenland), waartusschen nog eenige aardappelplanten van het vorige jaar ston den, heeft men dezer dagen niet minder dan 138 larven van den Coloradokever en één vol wassen insect gevangen, terwijl op een aard appelveld aan den Schenkeldijk te Zuid- Beijerland eenige honderden larven van dit1 gevaarlijke insect zijn aangetroffen. De bur gemeesters van deze gemeenten zijn van deze vangst in kennis gesteld; zij hebben op hun beurt den Plantenziektekundigen Dienst te Wageningen gewaarschuwd. ZooaLs bekend heeft men reeds eerder Co loradokevers in de Hoeksche Waard geconsta teerd. Bijzondere klokbekers te Ermelo opgegraven. Belangrijke oudheidkundige vondst. Onlangs mocht het den heer A. H. Th. Kortlang, amateur-archeoloog te Ermelo ge lukken een zeer bijzondere klokbeker te ont graven op de Speulder heide, gemeente Er melo. Aangezien de echtheid dezer prae- historische urn door dr. A. E. van Giffen te Groningen ontkend werd, stelde de heer Kort lang pogingen in het werk, meer vlakgraven van hetzelfde type te ontdekken. Woensdag j.l. had de ontgraving van zulk een bijzonder praehistorische vlakgraf plaats onder toezicht van or. T. Bijleveld en ir. J. B. Uittenbogaard. Op slechts 50 c.M. onder het maaiveld werden twee klokbekers aangetrof fen op circa 20 cM. onderlingen afstand. De gevonden bekers komen geheel overeen met de reeds vroeger gedane vondst. Van de vondsten, alsmede de vondstom standigheden, zal onder toevoeging van foto's een uitvoerig verslag gezonden worden aan prof. dr. J. Holwerda, directeur van het Rijks museum van Oudheden te Leiden. Het is de moeite waard HAARLEM: GROOTE HOUTSTRAAT 38-40 (Adv. Ingez. Med.) Algemeene Synode der Ned. Herv. Kerk. Dr. P. Smit tot president benoemd. De jaarlijksche zitting van de Algemeene Synode der Ned. Herv. kerk is Woensdag in Den Haag begonnen. Tot president werd gekozen met algemeene stemmen dr. P. Smit, te Heumen (bij Nijme gen), tot vice-president ds. J. D. J. Addink, te Heeze, en tot diens secundus ds. J. Boon stra, te Gieten. Alle heeren aanvaardden hun benoeming. Dr. Smit hield een korte toespraak waarin hij aandacht wijdde aan het agen dum, dat wacht, eh speciaal wees op de wijs heid en toewijding, die noodig zijn in verband met de aanhangige reorganisatievoorstellen. Spr. richtte een speciaal woord van welkom tot de beide hoogleeraren, die als prae-advi- seurs zullen zitting hebben. Nadat de secretaris ds. D. .den Breems voor lezing had gedaan van de benoemingen door de provinciale kerkbesturen en het agendum was aangevuld, werd de vergadering verdaagd tot Donderdagmorgen. In de zitting van Donderdag werd op voor stel van het moderamen -besoten de conside- ratiën over het reorganisatievoorstel te doen behandelen door een afzonderlijke commissie. Komt deze commissie zittende de synode, met haar arbeid gereed, dan behoeft geen buiten gewone synode te worden gehouden. Tot le den dezer commissie werden benoemd de hee ren: ds. J. D. J. Addink, te Heze (Br.); ds. L. Boer te Scheveningen, ds. H. H. Brucherus Cleveringa te Middelstum en oud-ouderling Maarten ter Stal te Veenendaal. Voorts benoemde de synode tal van com missies. Nadat het agéndum was aangevuld en vier synodi contractae waren uitgeloot werd de zitting, aangezien verschillende commissiever gaderingen moesten gehouden worden, ver daagd tot hedenmorgen. Doodslag te Nistelrode. Dader tot jaar gevangenisstraf veroordeeld. De rechtbank te 's Hertogenbosch heeft vanmorgen de zaaJk behandeld tegen den 39-jarigen gedetineerden opperman M. van G., wonende te Nistelrode, die aldaar in den avond van 29 Mei tijdens een vechtpartij den arbeider J. Zeegers met een mes in het rech ter dijbeen heeft gestoken waarbij een slag ader is geraakt, tengevolge waarvan Zeegers is doodgebloed. De officier van justitie had tegen van G. drie jaar gevangenisstraf geëischt. De rechtbank heeft hem heden wegens mishandeling, den dood tengevolge hebben de, veroordeeld tot een gevangenisstraf van een jaar en zes maanden met aftrek van de voorloopige hechtenis. De Zomerpostzegels. In het ressort van het Haarlemsche Post kantoor zijn 118453 zegels verkocht. In het ressort van het postkantoor Haarlem zijn verkocht 118453 zomerpostzegels met een bruto opbrengst van f 8581.60, waarvan ten goede komt aan het Comité een bedrag van f 2867.56 V2, waar nog bij komt f 130.25 als op brengst van verkochte briefkaarten. DE PRIMAIRE KRUISWEG. Reeds eenige dagen is men in Haarlem mermeer bezig met het doen van opmetingen in den grasberm en het met gras begroeide nogal breede afscheidingsgedeelte langs den primairen Kruisweg in de richting Heem stede. Deze opmetingen zullen wel in verband staan met verbetering van het wegdek. Hier en daarf is de grond reeds afgestoken. Noodlottige botsing van fietser met motor. Eén doode, twee gewonden. Donderdagavond omstreeks elf uur reed de ongehuwde veehandelaar L. uit Middelburg op zijn motor, met zijn collega K. als duopassagier, op den nieuwen Vlissingschen weg naar Middelburg. Ter hoogte van het vliegveld kwam uit een zijweg de ongeveer veertig jarige koopman G„ uit Oostkapelle, per rijwiel den hoofdweg op. De mo torrijder kon G. niet meer ontwij ken, zoodat. een hevige botsing volgde. G. werd hierbij zoo ernstig gewond, dat hij kort na het ongeluk overleed. L. en K., die onder den motor waren terecht gekomen, werden door ge- neesheeren ter plaatse verbonden, waarna L. naar een ziekenhuis en K. naar zijn woning werd vervoerd. Katholieke Nederlandsche Boeren, en Tuindersbond. De heer Fleskens volgt den heer Verheggen op. Donderdag werd in het landbouwhuis te Roermond, de algemeene vergadering gehou den van den Katholieken Nederlandschen Boeren- en Tuindersbond. De onder-voorzitter, de heer L. F. J. M. ba ron van Voorst tot Voorst heeft op hartelijke wijze afscheid genomen van den heer J. Th. Verheggen, voorzitter van den Katholieken Nederlandschen Boeren- en Tuindersbond. Hij verwelkomde den heer A. N. Fleskens, die als opvolger van den heer Verheggen met algemeene stemmen werd gekozen. De schei dende voorzitter werd benoemd tot eere voorzitter. Minister Steenbergen zeide in een rede o.m.: Nu de verwachting is dat de land bouwcrisismaatregelen nog vele jaren zullen noodig zijn, is nader beraad noodzakelijk. Een zoo diepgaande bemoeienis met het maatschappelijk leven kan moeilijk tot de blij vende taak van de overheid behooren. Daarbij leiden de maatregelen vanzelf tot verzwakking van de eigen boerenkracht. De minister weet, dat de Katholieke Nederlandsche Boeren- en Tuindersbond op dit gebied principieel aan zijn zijde staat. De moeilijkheid is op welke wijze de eigen boerenkracht op dit gebied kan worden geactiveerd. Worden de noodige maatregelen op economisch gebied door de be langhebbenden zelf genomen, onder toezicht der overheid, dan zal de positie van het or gaan, dat tot uitvoering hiervan geroepen is, nader moeten worden bezien, in zijn ver houding tot de overheid niet alleen, maar ook in zijn verhouding tot de maatschappelijke organisaties. De minister ontveinst zich niet, dat hier tal van moeilijkheden tot oplossing zijn te brengen. Noodzakelijk is, dat men zich een zuiver en duidelijk beeld vormt van het geheel. Het is niet direct noodig, dat men onmiddellijk de meeste ideale organisatie voor het geheele complex van maatregelen sticht. Met den tijd groeit ook het inzicht in den meest juisten en geschiksten vorm. Niet meer vrijheidsbeperking dan noodig is en daarbij stap voor stap verder. Het ligt derhalve voor de hand, dat de land bouworganisaties tot grooten arbeid geroepen zijn. Voor den opvolger van den heer Verheg gen ligt „groot" werk klaar. De minister heet den nieuwen leider welkom, zegt hem alle medewerking en vertrouwen toe en vertrouwt, dat ook onder zijn leiding de Kath. Neder landsche Boeren- en Tuindersbond de oude tradities zal blijven voortzetten. De heer ir. H. Bemelmans, directeur van den L. L. T. B., heeft vervolgens een inleiding gehouden over „De overneming door het ge organiseerde bedrijfsleven van maatregelen, door de regeering genomen ten behoeve van den landbouw". Onbewaakte overweg eisclit alle aandacht De Schuurman-Schimmel van Outeren Stichting bood Donderdag de jeugd der Haarlemsche O. L. Scholen weer den jaarlijkschen boottocht aan. De aankomst van de boot aan het Z. B. Spaarne, Botsing, welke nog goed is afgeloopen. Voor het vervoer van zand naar de nieuw te bouwen brug over het Aduarderdiep in den Frieschen straatweg, is er een intensief zand- vervoer door het dorp Den Horn, waar even buiten het dorp een onbewaakte overweg ligt, die evenwel een uitstekend uitzicht heeft. Toen Donderdagmiddag de sneltrein van 12.02 uur uit Groningen naderde, stond daar de landbouwer Scheerings met paard en wa gen te wachten. Hij werd achterop gereden door een vrachtauto, geladen met zand en bestuurd door den 19-jarigen Rump uit Gro ningen. De jongeman, die pas voor de tweede maal op dit traject reed, heeft vermoedelijk te veel zijn aandacht gehad bij het passeeren van den wagen en zoodoende den trein niet opgemerkt. De zwaar geladen vrachtauto werd van achteren gegrepen en ruim 200 M. mee gesleept, voor de trein tot stilstand kwam. Rump was in de cabine gebleven en werd aan het hoofd gewond. Een in den trein aanwe zige dokter en een verpleegster verleenden hem de eerste hulp, waarna hij per auto naar het Academisch ziekenhuis te Groningen is vervoerd. De locomotief van den trein moest door een nieuwe machine uit Groningen wor den vervangen. Het duurde ruim een uur, voor dat de spoorbaan zoover vrij was. dat de trein verder kon. Hij arriveerde met een uur vertraging te Leeuwarden-

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

IJmuider Courant | 1938 | | pagina 7