Autonomie voor de Sudeten-
Duitsche gebieden.
Is de luchtmacht
B"
Talen worden gelijkgesteld.
Hitier richt zich tot den
partijdag.
QkKSPAG 7 SEPTEMBER 1938
De concessies van Praag:
5teun aan industrieën in
Duitsche districten.
Dg voornaamste punten uit het
nieuwe voorstel der Tsjecho Slowaak
se regeering zijn de volgende:
1 De aanbeveling van beginselen
voor een evenredige tewerkstelling van
ambtenaren in overeenstemming met
Je sterkte der bevolkingsgroepen.
2 Tewerkstelling van ambtenaren in
hun eigen nationale districten.
3 De gebiedsdeelen zullen politie
krijgen van de eigen nationaliteit.
4 Een nieuwe taalwet, gebaseerd op
volkomen gelijkheid der talen.
5 Hulp aan industrieën in Duitsche
districten, die door de crisis het meest
getroffen werden, in het bijzonder
door een leening van 700 millioen kro
nen welke op voordeelige voorwaar
den'zullen worden verstrekt.
6 Gelijkheid van den nationalen
status op de basis van nationale autono
mie door de invoering van een stelsel
van kantons. Personen van Duitsche
nationaliteit zullen daarbij zelfbestuur
krijgen binnen de grenzen der gebie
den waar de Duitsche bevolking de
meerderheid heeft.
Alle kwesties niet de nationale een
heid betreffende, zullen plaatselijk
worden behandeld
De integriteit van de grens en de
staatseenheid zullen doeltreffende
waarborgen krijgen.
7 In alle centrale bestuurslichamen zullen
«neciale afdeelingen in het leven worden ge
roepen, waar aangelegenheden de nationali
teit betreffende door leden dier nationale
groep zullen worden behandeld.
8. De nationale rechten der burgers worden
beschermd door speciale wetten (tegen dena
tionaliseering) en gekozen vertegenwoordi
gers van de verschillende nationaliteiten in de
verschillende vertegenwoordigende lichamen
gallen het recht hebben bezwaar te maken
tetren eenige inmenging in de rechten of be
langen van hun speciale volksgroep. Voor iedere
nationaliteit zullen speciale registers worden
Ingesteld.
9. Er zullen direct maatregelen worden ge
nomen op de punten, die geen wetgevende
maatregelen vereischen.
Ten aanzien van de noodzakelijkheid van
nieuwe wetten wordt bepaald, dat de regee
ring deze zal voorbereiden in samenwerking
met de Sudeten Duitsche partij en deze bij
het parlement zal indienen. Zij zullen zoo spoe
dig mogelijk in werking treden.
Het nieuwe aanbod der Tsjecho Slowaaksche
regeering werd Dinsdagmiddag door Ashton
Gwatkin uiteengezet aan de leiders der Sude
ten Duitsche partij. Kundt en Rosche. Verno
men wordt, dat het resultaat gunstig was.
Runciman was ook aanwezig en heeft aan de
bespreking, die van langen duur was deelge
nomen.
De Sudeten Duitsche afgevaardigden Kundt
en Sebekowski zouden zich gisteren naar
Hodza begeven om er den tekst der nieuwe re
geringsvoorstellen in ontvangst te nemen.
De minister-president heeft vergeefs op hen
Er moet worden opgemerkt, dat dit bezoek
eerst des middags zou plaats hebben, doch tot
den avond werd uitgesteld, daar de beide Su
deten Duitschers nogal laat uit Asch waren
teruggekeerd, waar zit met Henlein een onder
houd hadden gehad.
Havas zegt, dat men nog niet weet, of hier
sprake is van een misverstand of dat de Sude
ten Duitschers tijd hebben willen winnen.
De Britsche pers aan het woord.
In een hoofdartikel over de Tsjechische
voorstellen schrijft de Times: „Geen centrale
Abessynië als kolonisatiegebied
voor de Joden.
Bedenkingen van Joodsche zijde.
LONDEN, 6 September. Nog steeds toont
men algemeen belangstelling voor de vraag,
of inderdaad Abessynië het land zal zijn, waar
de Joden zich zullen kunnen vestigen. In Jood
sche kringen echter begroet men deze laatste
redding niet met onverdeeld enthousiasme.
Ten eerste weet men zeer goed welke moeilijk
heden de Italiaansche kolonisten in Abessynië
te overwinnen hebben. In de tweede plaats weet
men, dat de inlandsche bevolking er zich al
bitter weinig om bekommert, of zij van dezelf
de afstamming zijn, doch uitsluitend erop af
gaat, of de „indringers" blanken zijn of niet.
De kans acht men dan ook zeer groot, dat de
vijandelijke houding tegenover Joodsche ko
lonisten niet geringer zal zijn dan tegenover
Italianen.
Bovendien weet men, dat het klimaat in
Abessynië veel te wenschen overlaat en ten-
^te, en dat is een belangrijke factor, heeft
men niet zoo heel veel.vertrouwen in de be
stendigheid van de gunst. Sommigen vreezen
dat als de Joden geld in deze Abessynische ko
lonisatie steken en hun streven beloond wordt
met een redelijke uitkomst, wat nog een
open vraag blijft, dat dan de nauwe relatie
van Italië tot Duitschland er de oorzaak van
zou kunnen zijn, dat de Joden ten gunste van
de Italianen verdreven zouden worden.
In het algemeen zijn trouwens de experts
de commissie voor het emigrantenvraag-
stuk geen voorstanders van Joodsche koloni
satie in massa, behalve voor Palestina, en ge-
looven zij meer in wat zij noemen „Infiltratie".
S00 acht men het dan ook waarschijnlijk, dat
slechts Palestina het land der volstrekt-Jood
sche immigratie zal blijven, en dat men, vooral
een redelijke regeling met Duitschland. een
^regelde „afvloeiing" van honderdduizend
jaar gedurende vijf j ar zal kunnen berei-
(United Press)
regeering zou dien naam nog waardig zijn,
wanneer zij niet in eigen handen hield de
defensie, de buitenlandsche politiek en de
financien. Er schijnt geenerlei verschil van
meening te heerschen over dit beginsel tus-
schen de regeering en Henlein en wanneer de
Sudeten Duitschers thans meer vragen dan
de Tsjecho Slowaaksche regeering klaarblij
kelijk bereid is te geven in de laatste reeks
voorstellen, kan daar alleen uit worden afge
leid, dat de Duitschers verder gaan dan al
leen het uit den weg ruimen van diskwalifi
caties en zich niet op hun gemak voelen bin
nen de Tsjecho Slowaaksche republiek.
In dat geval zou het voor de Tsjecho Slo
waaksche regeering de moeite loonen te over
wegen, of zij het plan, dat gunstig onthaal
gevonden heeft in sommige kringen en dat
ten doel heeft Tsjecho Slowakije te maken tot
een meer homogene staat door secessie van
dien zoom van vreemde bevolkingen, die
grenst aan een natie, welke zij door ras ver-
eenigd heeft, wel heelemaal moet uitsluiten."
De Times besluit: „De voordeelen voor
Tsjecho Slowakije van te worden tot een ho
mogenen staat, zouden, naar men zich kan
indenken, opwegen tegen de klaarblijkelijke
nadeelen van het verlies der Sudeten Duit
sche districten van het grensland".
De Daily Telegraph juicht Hitler's stil
zwijgen te Neurenberg toe en verklaart, dat
een ingrijpen in het Tsjecho Slowaaksche
probleem van buiten af slechts nadeel zou
kunnen toebrengen aan de vooruitzichten
op pacificatie. „Stilzwijgen op dit oogenblik
kan de periode van spanning verlengen, maar
vergroot ook de kansen op een overeenstem
ming.... Hitier zal het beslissende woord
moeten spreken voor de partijdag te Neuren
berg voorbij is. Men mag hopen, dat dit een
woord zal zijn ten gunste van overeenstem
ming en niet ten gunste van eenigerlei ge
welddadige poging om den Duitschen wil op
te leggen aan hen, die den vrede hebben na
gestreefd."
De graaf van Covadonga
overleden.
MIAMI, 6 September. De graaf
van Covadonga, oudste zoon van den
vroegeren koning van Spanje, Alfons
XIII, is aan de gevolgen van een auto
ongeluk, dat hem is overkomen, over
leden.
De auto, waarin de graaf een tocht maak
te, reed tegen een telegraafpaal, doordat een
dame, die aan het stuur zat, de macht over
den wagen verloor, toen zij voor een vracht
auto moest uitwijken.
De graaf werd met een schedelbreuk en
andere kwetsuren overgebracht naar een
ziekenhuis, waar hij spoedig daarna over
leed.
Volgens Reuter zou de graaf die zooals
bekend aan een chronische bloedziekte leed
tengevolge van bloedverlies bezweken zijn.
Naar nader vernomen wordt zou de
25-jarige Mildred Gaydon, die de auto
bestuurde en die lichte verwondingen
opliep, gearresteerd zijn, omdat het
ongeluk onder geheimzinnige om
standigheden zou zijn geschied.
Alfonso, graaf van Covadonga is 31 jaar
oud geworden. Hij deed na den val van de
Spaansche monarchie als prins van Asturië
afstand van zijn rechten op den troon en
trad tegen den zin van zijn ouders in Juni
1933 in het in het huwelijk met de Cubaan-
sche senorita Sampedro. Deze echtverbintenis
werd in 1936 te Havanna ontbonden. In Juli
1937 hertrouwde hij met Martha Rocafort,
eveneens een Cubaansche. Dit huwelijk duur
de slechts enkele maanden.
De laatste jaren heeft de graaf verschei
dene malen zoo zwaar ziek gelegen, dat voor
zijn leven werd gevreesd. De doktoren slaag
den er echter steeds in zijn leven te be
houden.
Wijlen Alfonso was een groot liefhebber
van bijen en heeft diepgaande studies van
de bijencultuur gemaakt.
Amerika versterkt zijn luchtafweer
WASHINGTON, 6 September. Van be
voegde zijde wordt vernomen, dat de lucht
afweer voor de voornaamste steden van Noord-
Amerika minstens 5 a 6 maal verdubbeld zal
worden. Het departement van oorlog heeft
contracten afgesloten voor de levering van
333 nieuwe snelvurende luchtafweerkanonnen
op rubber banden, die zich met een snelheid
van 80 km per uur kunnen verplaatsen en
een vuurhoogte van 10 km bezitten. Deze
luchtafweerkanonnen zullen door 32 regimen
ten luchtdoelartilleristen moeten worden be
diend. Dit materiaal zal binnen 21 maanden
geleverd worden. Het leger bezit thans onge
veer 70 luchtafweerkanonnen, waarvoor 6 a 7
regimenten luchtdoelartilleristen voldoende
zijn, Zoodra de nieuwe kanonnen geleverd zul
len zijn, zullen de nieuwe regimenten gesta
tioneerd worden n.l. aan de kust twee en in
de nabijheid van Boston, New York, Philadel
phia, Baltimore. Seattle, Portland, San Fran
cisco en Los Angeles.
(Nadruk verboden). (United Press).
S.
.(Nadruk verboden)
Nederlandsche sleepboot door
Chineesche autoriteiten vast
gehouden.
Nederlandsche kapitein vrijgelaten. Wordt de
Chineesche bemanning terechtgesteld?
HONGKONG, 6 September. De Chineesche
autoriteiten te Kanton hebben de Neder
landsche Sleepboot Reinier, eigendom van de
Nederlandsche Maatschappij voor Haven
werken, vastgehouden. Beweerd wordt, dat
deze sleepboot de Japansche belangen te
Hongkong dient door lichtrs, geladen met
koper of wolfram waarop een strikt uit
voerverbod gedurende oorlogstijd rust te
sleepen.
De Nederlandsche kapitein is vrijgelaten
'och de ChineeschP bemannin- --ordt no'
'astgehouden en wacht wellicht je dood. He
Nederlandsche consulaat heeft zich omtrent
dit geval niet uitgelaten. (Untid Press).
Belgische minister op straat
aangevallen.
Chauffeur van minister Marck kwam
tusschenbeiden.
BRUSSEL, 6 September. De bladen mel
den dat de minister van verkeer Marck, van
middag bij het verlaten van zijn departement
is aangevallen door kolonel Pulincx, admini
strateur van het Belgisch-Luxemburgsche
reisbureau. Marck werd beschermd door zijn
chauffeur, die tusschenbeiden kwam. Het in
cident zou het gevolg zijn van administratieve
moeilijkheden tusschen beide 'neeren. (Belga.)
,Geen pact, maar zeven nieuwe
gouwen
Gebrek aan arbeidskrachten
de eenige economische zorg
constateert de Führer.
Op het partijcongres der N.S.D.A.P. te Neu
renberg is gisteren door gouwleider Wagner
een proclamatie voorgelezen van Adolf Hitler.
Daarin zegt de Führer o.a.: Eenige weken ge--
leden heeft een Engelsche krant geschreven,
dat ik den wensch koesterde met eenige sta
ten op verschillend gebied een pact te sluiten,
daar ik anders dit jaar niet voor den partijdag
zou kunnen treden. Ik had en heb ook thans
dit voornemen niet. Ik verschijn niet voor u
met een pact, doch met de zeven nieuwe
Duitsche gouwen van mijn eigen "vaderland.
Het is Groot-Duitschland, dat in deze dagen
voor het eerst te Neurenberg verschijnt.
In politiek opzicht kan de opbouw
der beweging in de .Oostmark" voor
het belangrijkste deel voltooid geacht
worden. In economisch opzicht zal de
inschakeling in den grooten kringloop
en in het geweldige rhythme van het
Duitsche leven snelle vorderingen ma
ken.
Reeds aan het einde van het volgen
de jaar zal de crisis der werkloosheid
ook in de „Oostmark" van het rijk vol
komen overwonnen zijn.
Gebrek aan arbeidskrachten.
Op het oogenblik hebben wij in werkelijk
heid slechts met twee economische zorgen te
kampen: het gebrek aan arbeidskrachten en
speciaal aan geschoolde industrie-arbeiders en
het gebrek aan arbeidskrachten op het platte
land.
Wanneer ik in het gebrek aan arbeidskrach
ten de eenige economische zorg zie, dan heb
ben wij dit aan twee feiten te danken; Door
God's genade is ons dit jaar eindelijk een
overvloedige oogst geschonken. Door de krach
tige maatregelen van onzen partijgenoot Goe-
ring is het ons mogelijk geworden, ondanks
de mislukte oogsten' in de afgeloopen jaren,
met een groote reserve het nieuwe jaar aan te
vangen. Wij zullen voor jaren van iederen
zorg over de voedselvoorziening ontheven zijn.
Desondanks moeten wij spaarzaam blijven.
Het Duitsche volk is van het waandenkbeeld
van een zoogenaamde goudvaluta en daarmede
gouddekking verlost, doch juist daarom is het
van zooveel te meer belang, de Duitsche
valuta de eenige reëele dekking te geven, die
als voorwaarde voor haar stabiliteit de steeds
gelijke koopkracht waarborgt, namelijk: de
stijgende productie. Terwijl tezelfdertijd in de
democratiëen de loonen en prijzen elkaar in
wilde haast opjagen, de totale producties
echter voortdurend dalen, vertoont het natio
naal socialistische economische leven het
beeld van een gestadig toenemende productie
en een stabiele valuta.
Zoolang de democratische staatslieden, in
plaats van zich om hun eigen productie te
bekommeren en hun eigen economische leven
in orde te brengen, in algemeene frazen. deels
van leerenden, deels van critiseerenden inhoud,
met de autoritaire staten redetwisten, doen zij
niets voor den wederopbouw van de zooge
naamde „wereldeconomie" en in het bijzonder
den wereldhandel, doch zij benadeelen deze.
Niet bevreesd voorr blokkade.
Duitschland zoo vervolgt Hitier is dank
zij zijn voortdurend toenemende productie niet
slechts een steeds grootere verkooper van zijn
eigen, doch ook afnemer van buitenlandsche
producten geworden. Evenwel met een beper
king: over het algemeen is het Duitsche eco
nomische leven zoo opgebouwd, dat het te
allen tijde ook geheel onafhankelijk van andere
landen op eigen beenen kan staan. De gedachte
aan een blokkade van Duitschland kan men
reeds thans als een volkomen ondoeltreffend
wapen begraven.
In politiek zoowel als in economisch opzicht
is de tijd van de isoleering van Duitschland
voorbij. Het rijk heeft groote en sterke mo
gendheden als vrienden gekregen. Dreigender
dan ooit verheft zich over deze wereld het
bolsjewistische gevaar der volksvernietiging.
Duizendvoudig zien we het werk van den Jood-
schen verlekker van het bolsjewisme. Ik mag
hier wel zeggen hoe innig gelukkig wij zijn
dat nog een groote Europeesche mogendheid
onze meening op grond van eigen ervaringen
deelt. Wij verheugen ons over deze gemeen
schappelijke meening en houding in alle actu-
eele vitale vraagstukken, waardoor wij in deze
wereld van onverstand en vernietiging ook van
menschelijk standpunt bezien steeds nader
tot elkaar worden gebracht.
Hitier besluit met dank te brengen aan God
„voor het slagen van de vereeniging van de
oude ..Oostmark" met het nieuwe rijk, zonder
•dat het noodig is geweest, het bloed en het
leven van onze volksgenooten in de waagschaal
te stellen."
Voor de opening van het partijcongres mar
cheerde de Duitsche jeugd langs Hitler. Hess
en Baldur von Schirach. Vertegenwoordigers
van Italiaansche, Japansche en Roemeensche
jeugdorganisaties en een groote reeks persoon
lijkheden woonden den optocht bij.
De opening van het partijcongres zelf werd
op traditioneel plechtige wijze voltrokken. Ru
dolf Hess noemde dit congres in een toespraak
het congres van den eersten Groot-Duitschen
partijdag. Vervolgens las de stafchef der S.A..
Lutze, de namen van de gevallenen der bewe
ging voor, o.a. die der Oostenrijkers. Hess be
groette vervolgens de binnen- en buitenland
sche gasten, waarna hij mededeelde, dat Hitier
besloten heeft dat dit congres den naam
„partijdag van Groot-Duitschland" zal dragen.
Hess zeide dank aan degenen, die medegestre-
den hadden voor de „bevrijding van Oosten-
hi'-" en richtte begroetingswoorden tot Hitier
Na nog een korte begroetingstoespraak van
Streicher las gouwleider Wagner uit München
de proclamatie van Hitier voor.
Een beschouwing door
Winston S. Churchill
E voornaamste oorzaak van
onzekerheid in de heden-
daagsche wereld is de bedrei
ging uit de lucht. Niets heeft
zoozeer vrees en wantrouwen onder de
volken verwekt, niets ook heeft roof
zuchtige ambities zoozeer aangemoe
digd als dit nieuwe middel van plot-
selingen aanval, niet slechts op de
soldaten, doch ook op hun vrouwen
en kinderen ver achter de linies. Het
is daarom van het allergrootste be
lang om, indien zulks mogelijk is, na
te gaan welke rol de luchtmacht in
een modernen oorlog zou vervullen.
Tegelijkertijd maakt de duisterheid
van de kwesties iedere oordeelvelling
tot weinig meer dan een gissing.
Niettemin kan wel met eenige zekerheid
worden gezegd dat het geheele verloop van
den oorlog in Spanje eerder de beperktheid
dan de kracht van het luchtwapen schijnt te
hebben aangetoond. De buitengewone preten
ties van een zekere school van luchtvaart
experts zijn niet in vervulling gegaan. Neem
om te beginnen het geval van de oorlogssche
pen. Een tijd geleden verzekerde men ons dat
vloten verouderd waren en dat groote slag
schepen die 7 of 8 millioen pond sterling kos
ten, gemakkelijk zouden kunnen worden ver
nield door vliegtuigen, die slechts een paar
duizend pond kosten. Ik heb anderhalf jaar
geleden in het Lagerhuis gevraagd hoe het
kwam dat in Spanje bij geen van beide par
tijen ooit een oorlogsschip door de lucht
macht tot zinken is gebracht.
De Spaansche vloten zijn onvoldoende be
wapend met luchtdoel-artillerie: hun sche
pen hebben géén speciaal wapen tegen een
aanval van boven af. En toch zien wij ze langs
de kust kruisen, vaak duidelijk waarneembaar
van het strand, naar het schijnt even onbe
dreigd als waren er nimmer vliegtuigen uit
gevonden. Aldus zijn twee jaren voorbijge
gaan.
Gedurende al dien tijd heeft men in den
Spaanschen burgeroorlog aan beide zijden
honderden vliegtuigen bezeten van een tame
lijk modern type, bemand niet slechts met
eenige vurige Spanjaarden, maar voor het
meerendeel met piloten uit Italië, Duitschland
en Rusland. Zeer vaak behoefde men van zijn
luchtbasis uit slechts een kwartier te vliegen
om deze schepen te bereiken. Niet alleen zijn
ze niet vernietigd, doch klaarblijkelijk heeft
men het zelfs niet de moeite waard geacht,
dit te beproeven. Het doen zinken van den
Nationalen kruiser „Canarias" zou voor de
Spaansche republikeinen van de allergrootste
beteekenis zijn. Waarom zijn zij daartoe niet
in staat? Insgelijks zouden de Republikein -
sche destroyers een gemakkelijk doelwit kun
nen zijn voor de Italiaansche en Duitsche pi
loten, maar er geschiedt niets van dien aard
In de dagen van de Abessijnsche spanning
in de Middellandsche Zee trachtte men ons
te bedreigen met verhalen als bijvoorbeeld:
hoe gemakkelijk het voor Mussolini's lucht
macht zou zijn de Britsche vloot het water uit
te jagen. Sindsdien is er een ontzaggelijke
verdedigingsmacht tegen luchtaanvallen op
de schepen der Engelsche vloot aangebracht.
Het ziet er thans uit of men het oorspronke
lijk gevaar zeer overdreven had. Hoe het ook
drie jaar geleden was, het is tegenwoordig
zeker verminderd, nu de Britsche schepen zoo
geducht zijn bewapend.
Ik blijf derhalve de meening toegedaan, die
ik ook vaak geuit heb. n.l. dat de luchtmacht
geenszins een doodelijk gevaar is voor een
goed geoutilleerde vloot van moderne oor
logsschepen, hetzij op zee varend, hetzij in de
haven liggend, onder bescherming van hun
eigen geweldig luchtafweergeschut en ver
sterkt door de kustbatterijen.
Een aanval op onverdedigde koopvaardij
schepen is dreigender gevaar, doch zelfs op
dit terrein, waar de „dappere" piloten geen
gevaar loopen en ongestraft zoo laag kunnen
neerstrijken als zij willen, ja, zelfs, de vluch
tende schepelingen met machinegeweren
rustig onder schot kunnen nemen, zelfs hier
zijn naar verluidt in vijfhonderd luchtaan
vallen slechts tien schepen metterdaad tot
zinken gebracht. De bewapening van alle
koopvaardijschepen met luchtdoel-artillerie
en de instelling van convooien onder degelijk-
toegeruste escorte-vaartuigen zal waarschijn
lijk dit nieuwe gevaar tot zeer bescheiden pro
porties terugbrengen.
Men schijnt dus de gevolgtrekking te mo
gen maken dat een zeemacht, gebaseerd op
het bezit van een superieure reeks oorlogs
schepen haar waarde behoudt. Is dit zoo (en
zoo beschouwen het zoowel de Britsche als de
Amerikaansche vloot-autoriteiten) dan ziet
het er naar uit, dat de heerschappij over de
zee ongewijzigd blijft berusten bij de vloten
van Engeland en de Vereenigde Staten.
Zulks gevoegd bij het feit dat de duikboot
onloochenbaar zijn beteekenis als beslissend
oorlogswapen heeft verloren, zou den Wester-
schen mogendheden een gevoel van veiligheid
en vertrouwen kunnen geven, voorzoover het
de zeeën en de oceanen betreft.
Te land schijnt het, dat de operaties der
Spaansche legers niet noemenswaard zijn be
slist door het luchtwapen.
De Republikeinen, die op het gebied van de
luchtmacht verreweg in de minderheid zijn,
hebben dikwijls zeer eenzijdig te lijden
had onder zware luchtaanvallen zonder dat
zij zich hierover voldoende konden wreken.
Toch heeft die ongelijkheid aan den geest in
hun gelederen geen afbreuk gedaan inte
gendeel, in alle berichten leest men dat zij
heviger en meer verwoed strijden dan in het
begin van den oorlog.
Doch het meest frappante voorbeeld van de
beperkte werking der luchtmacht in den
Spaanschen krijg leveren ons de operaties
bij de rivier de Ebro. Ruim vijf weken gele
den hebben hier vijftigduizend man Republi-
keinsche troepen aanhoudend gestreden op
den Zuidelijken oever, dagelijks versterkingen
ontvangend via een aantal bruggen, die alle
maal duidelijk zichtbaar uit de lucht zijn, en
slechts verdedigd werden door een gering
aantal luchtafweerkanonnen. Welnu, waar
om zijn deze bruggen niet verwoest door een
luchtbombardement? Ware dit geschied, dan
zou daarop voorzeker de nederlaag en de ver
nietiging van het Republikeinsche leger zijn
gevolgd. Het was daarom van het hoogste be
lang voor generaal Franco en zijn Duit
sche en Italiaanschp niloten. deze bruggen te
vernietigen.
Hij bezat toch zeker honderdtallen gevechts
vliegtuigen van modern type, die van vlakbij
gelegen bases konden opereeren en stellig elk
half uur een nieuwen bommenvoorraad kon
den laden. In dit geval hebben zij het ge
tracht, doch wij moeten ons alweer afvragen,
waarom zij hierin niet geslaagd zijn. Onver
mogen om juist te mikken, onwilligheid van
vreemde piloten om laag te vliegen, en dat
terwijl het vuren van den vijand onbeteeke-
nend was deze factoren schijnen de eenige
verklaring hiervoor te zijn
Wij komen nu tot de uitwerking van lucht
bombardementen en aanvallen met machine
geweren vanuit de lucht op troepen in de
loopgraven. De moreele uitwerking is onge
twijfeld zeer groot, vooral waar de luchtoorlog
zoo eenzijdig in het nadeel van één der par
tijen wordt gevoerd. Doch uit alles blijkt dat
een luchtaanval op loopgraven en versterkte
punten veel minder uitwerking heeft dan een
artilleriebombardement. Inderdaad heb ik vaak
van soldaten, die uit ervaring konden spre
ken, vernomen dat een geconcentreerd bom
bardement door twee of drie batterijen veld
geschut veel zwaarder te doorstaan is dan dat
van honderd vliegtuigen. Dit is zeker: in het
offensief tegen de Basken zijn het niet de
vliegtuigen geweest, maar de machtige bui
tenlandsche batterijen, die den weg voor ge
neraal Franco's opmarscli hebben geëffend.
Het lijkt dus, dat in den strijd tegen legers
het luchtwapen eerder een completeering be-
teekent dan een beslissend oorlogsmiddel.
Men houdt het ervoor dat ook de legerlei
dingen in Frankrijk en Duitschland deze mee
ning zijn toegedaan. Als zij gelijk hebben zul
len de voornaamste omstandigheden, waaron
der de legers zullen strijden, evenals in het
geval van de vloot geen veranderingen on
dergaan, die een strategische revolutie be-
teekenen. Evenwel: de Spaansche burgeroor
log is wellicht een bijzonder geval, en wat
daar voorvalt geeft misschien geen zuiver
beeld van toekomstige eventualiteiten.
Rest ons nog de luchtaanvallen op de bur
gerbevolking, op munitiefabrieken en op de
economische hartaderen van het land te be
schouwen.
Hier moet men zich wederom wachten voor
de groote vergissing, de les van Spanje laat
ons zeggen op Engeland toe te passen, tenzij
onder het grootste voorbehoud. Er blijkt in
elk geval niet, dat in Spanje de weinig nauw
keurig uitgevoerde bombardementen veel uit
werking hebben gehad op de kleine bijzondere
mikpunten, vooral wanneer deze zich in eeni-
gen staat van verdediging bevonden.
Wat betreft het psychologisch effect
op de burgerbevolkingen van Madrid,
Barcelona en Valencia, dat is juist
diametraal tegengesteld aan wat de
uitheemsche lucht-bombardeerders
hadden verwacht. Verre van paniek
en défaitisme te kweeken, hebben zij
een geest van verwoed en hartstoch
telijk verzet onder alle klassen der be
volking gewekt. Allerlei groepen, die
anders geheel van elkaar gescheiden
leefden, zijn door deze luchtbombar
dementen tot elkaar gebracht in een
gemeenschappelijke woede over zulke
onwaardige en barbaarsche metho
den.
Zoo blijf ik dus van meening, dat bij ge
lijkheid van luchtstrijdkrachten de energie,
die men besteedt aan het afslachten van de
burgerbevolking, vrij waarschijnlijk verras
sende teleurstellingen zal boeken, en dat aan
vallen op militaire sterkten en troepen in de
gevechtszone het eenig doel van de piloten
zullen zijn. Al deze overwegingen kunnen ech
ter tot bedenkelijker conclusies leiden wan
neer de luchtmacht veel grooter is en veel
grooter doelwitten onder schot neemt. Der
halve moet ik hier ter voorkoming van mis
verstand aan toevoegen, dat geen der ge
volgtrekkingen die ik getracht heb uit den
Spaanschen burgeroorlog te maken ook maar
in het minst iets afdoet aan de noodzaak voor
Engeland, met zijn bijzondere gevaren en
kwetsbare plekken, zoo spoedig mogelijk zich
een luchtmacht te verwerven, die tenminste
gelijk is aan die van eenige andere mogend
heid in de onmiddellijke nabijheid van de
Britsche kusten.
(Nadruk verboden).
Leiders der Chileensche nationaal-
socialistische partij gearresteerd.
Beschuldigd van het verwekken van den
opstand.
Volgens door Havas ontvangen be
richten over de revolutionaire bewe
ging in Santiago de Chili werd deze
beweging geleid door de nationaal-
socialistische partij.
Als leiders dezer partij, zoowel te
Santiago als in de provincie, werden
gearresteerd.
In de hoofdstad is 't weer volkomen
rustig.
United Press meldt nog, dat ex-president
Ibanez zich nog steeds in streng arrest be
vond. Hij moet echter ontkend hebben, dat
hij iets van den opstand van Maandag, die
3'/2 uur duurde, heeft geweten. Hij zeide, dat
hij er zich in dat geval tegen zou hebben
verzet.
Men verwacht dat het gebeurde zijn effect
op de verkiezingscampagne voor den presi
dent niet zal missen, daar Ibnez eandidaat
was en de huidige president Alessandri, om
buitengewone volmachten voor een half jaar
heeft verzocht, waarin dus de verziekingsda#
n.l 25 October, valt.
