HET NIEUWE AVONDBLAD
(«ptember was een ongunstige maand
voor de visscherij.
Stuivertje wisselen.
VELSEN
No. 284
DINSDAG 4 OCTOBER 1938
JMUIDER COURANT
gsntoor
RENTEN per week l2Vs ets., per
52s/i cents, per kwartaal 1.55. Geen
Losse nummers3 cents.
Kennemerlaan 42 - IJmuiden, TeL 5301
VERSCHIJNT DAGELIJKS, BEHALVE OP ZON- EN FEESTDAGEN.
UITGAVE LOURENS COSTER, MIJ. VOOR COURANTUITGAVEN EN ALG. DRUKKERIJ N.V.
DIRECTIE P. W. PEEREBOOM EN ROBERT PEEREBOOM.
ADVERTENTIëN l -5 regels 0.75 Elke regel meer
15 ct. Bij abonnemi belangrijke korting Adverten
ties van Vraag en Aanbod 1-3 regels 25 ct., elke regel
meer 10 ct Ingezonden mededeelingen dubbele prijs.
ALLE ADVERTENTIëN, OPGEGEVEN VOOR DIT BLAD. WORDEN KOSTELOOS OPGENOMEN IN DE NEVEN-EDITIE HET NIEUWE AVONDBLAD DE KENNEMER COURANT.
POSTGIRO 31079L
ongevallenverzekering voor betalende abonnés. Levenslange ongeschiktheid 2000.overlijden 400.verlies van hand, voet of oog 200.belde leden duim r 100.êén lid duim 50.alle leden wijsvinger 6
wee leden wijsvinger ƒ25.—, alle leden anderen vinger ƒ15.—, één of twee leden anderen vinger ƒ5.—, arm- of beenbreuk ƒ30.—, enkelbreuk ƒ15.—, polsbreuk ƒ15.—. Opvarenden van visschers-, marinevaartuigen enz^
0 hii verdrinkingsdood door ongeval tijdens de vaart; tot een maximum van ƒ2000.—, indien hetzelfde ongeval den dood van vijf of meer abonnés
1*1
- - bii verdrinkingsdood door ongeval tijdens de vaarttot een maximum van 2000.—, indien hetzelfde ongeval den dood van vijf of meer abonnés tengevolge mocht hebben.
M- verzekering voor abonnés op het Geïllustreerd Zondagsblad. Alles indien het gevolg van een ongeval en volgens gratis ten kantore van dit blad verkrijgbare voorwaarden.
IJMUIDEN
F. 160.000.minder omzet dan in 1937.
jjtans lijkt gering, dat het
«cijfer van 1937 bereikt
zal worden.
de verwachtingen, gerechtvaar -
,T..or den hoogeren omzet in de
li, maanden van 1938, dat de omzet
•ïï«n Rijksvischafslag dit jaar aan-
„ijjk hooger zou zijn dan in 1937, is
rfe minder gunstige resultaten
f laatste maanden de bodem mge-
De maand September deed de
Sr dicht want deze bleef niet minder
Jruim f 160.000 bij dezelfde maand
an het vorige jaar ten achter.
hatste kwartaal van 1938 zal zich heel
J'«ten houden, wiüen we niet bij het
;,aar ten achter blijven, want we komen
r mm f 2.675.000 te kort, zoodat de drie
rsteerende maanden gemiddeld een om-
2 minstens f 890.000 zullen moeten op-
-J willen we het cijfer van 1937 evenaren,
j. itans lijkt buitengewoon gering, gezien
kunstige vooruitzichten voor de trawlha-
rilscherij October, November (en in min-
knate) wellicht ook December zijn echter
'uanden van den uitvoer van versche ha-
naar Duitschland. Alleen wanneer onze
kilte buren een groote hoeveelheid moch-
ifnemen, is er nog eenige kans. dat de
ffitand bij verleden jaar niet al te groot
Wanneer echter ook Duitschland tegen
val het een heele toer worden om de ze-
lillioen te halen, in welk geval we altijd
dan een half millioen bij 1937 ten
lier blijven, in welk jaar de omzet f 7.5761439
de drijfnetvissclierij leverde belangrijk
•eer op dan in September 1937.
6 tomen'de vorige maand aan den afslag:
de trawl- en zeevischzegenvisscherij 196
3) stoom- en motortrawlers met een be-
-ning van f 490.056 (f 618.978), 118 (126)
«doggers met f 53.210 (f 64.373), 963 (773)
orkustvisschers met f 69.550 (f 68.825), 20
open booten met f 693 (f 951), 26 (19)
naiche motorkotters met f 22.877 (f 16.473)
iHD'Zweedsche met f 2592 (f 5572); de
togsi der consignaties bedroeg f 2777
I).
de drijfnetvissclierij kwamen binnen. 1
logger met f 1853 tegen 3 stoomloggers
i 5729 en 11 motorloggers met f 20.423 in
/•Tiber 1937.
j= totale omzet bedroeg f 644.418 tegen
ïi-51 in dezelfde maand van het vorige
omzet in de eerste 9 maanden van 1938
tn f 4.898.557 tegen f 4.882.099 in het-
.fetijdvak van 1937.
it gemiddelde besomming der trawlers be
tte in de vorige «maand f 2500 tegen f 2660
gember 1937. Men dient er echter bij een
KÜjhng rekening mede te houden, dat de
k maand het totaal niet onbelangrijk om-
is geduwd door de dikke resultaten van
dnetal groote booten, n.l. de Haarlem, de
t-'i en de Erin, welke alle goede resultaten
opleverden en waardoor het cijfer der gemid
delde besomming min of meer geflatteerd is.
De gemiddelde besomming der loggers was
f 450, tegen f 515 in September 1937.
In de eerste 9 maanden kwamen o.a. binnen:
1322 (1397) stoom- en motortrawlers met
f 3.248.668 (f 3.235.472), 17'85 (1689) motorlog
gers met f 963.717 (f 940.013) 5411 (5557) mo-
torkustvisschers met f 450.708 (f 440.149, 176
(314) open booten met f 3507 (f 5732), 120 (83)
Deensche kotters met f 103.953 (f 64.359); het
totaal der consignaties bedroeg f 52.195
(f 80.380).
(Tusschen haakjes zijn geplaatst de cijfers
van de overeenkomstige periode in 1937).
in emden binnengesleept.
Naar wij vernemen is het Poolsche motor-
visschersvaartuig, dat alhier voor de visscherij
zal worden uitgerust, met een warmgeloopen
motor in Emden binnengesleept.
haring
Scheveningen, 3 October.
Aangevoerd door 12 schepen 6868 kantjes
haring.
Volie haring zuid f 10f 10.20.
^Toim en kuitziek f 9.60.
IJle haring zuid f 7.70f 7.90.
Steurharing f 7.90f 8.20.
Alles per ton en naar kwaliteit en stuks
tal.
ITT duitschland terug.
dagen zijn te IJmuiden, Beverwijk
ïH-arlem 24 visschers, die in verschillende
-she havens op een trawler voeren naar
te haardsteden teruggekeerd.
d? teruggekeerden is een deel met va-
- terwijl een ander deel is teruggekeerd
verband met den internationalen politie-
e »estand.
fc sl!e oorlogsgevaar is geweken, zullen de
&en wel weer spoedig naar Duitschland
*7?&en.
proadwayclub opent het seizoen
_-; Ihns- en Tooneelclub „Broadway", be-
oe heeren C. J. Klap, voorzitter, J.
Zeeweg en A. v. d. Scheur opent het
;-L met haar wekelijkschen clubavond,
Woensdagavond in Kennemerhof
paa wordt.
DE IJMUIDER VOLKSSTEM.
bestuur van de Gemengde Arbeiders
-jfpniging „De IJmuider Volksstem"
ons te melden, dat de repetities in
van Donderdagsavonds, Maandags-
houden zullen worden.
de schilderscursus aan de
mjatrheidsavondschool.
v5wen cursus voor schilderen en recla-
aan de Nijverheidsavondschool
ach 22 leerlingen aangemeld.
i:Vrf nlcursus Z^n tot leeraar benoemd
'^ien Bartels voor hand~ en decora-
en J. G. Bresser Jr. voor de prac-
bet schilderen.
Besteding rijkswaterstaat.
rfir ®**er zal door den Rijkswater-
aen aanbesteed het opnieuw maken
fevto^e,ru-*m(ten meerstoel in het bui-
L:i;' banaal naar de Middensluis
bedraagt £4350.
(Deze maancl is het 25 jaar ge
leden, dat het vierkante stuivertje
in Nederland werd ingevoerd)
Ons vierkant stuivertje gaat binnenkort,
In al zijn nikklen glorie jubileeren,
Als 't vijfentwintig jaar geleden wordt,
Dat het in 't geldverkeer is gaan verkeeren.
't Was niet alleen voor ons land ongekend,
Voor heel Europa was 't een soort van
wonder,
Wij zijn er nu volkomen aan gewend,
Maar toen het kwam was het wel heel
bijzonder.
En hoe verrast door 't eerste exemplaar,
Men appreciëerde 't dadelijk ten volle,
Want hier was nu een stuivertje, nietwaar.
Dat niet, en zeker dus niet raar, kon rollen.
Van zilver was zijn grootvader geweest,
Vreemd dwergje in het muntenras op aarde,
Het leefde lang maar gaf per slot den geest,
En kreeg als curiosum hooger waarde.
Zijn zoon, de vader van ons aller vriend,
Was reeds gehaat voordat hij goed ging
leven,
Want menigeen, bewust of wat bijziend,
Heeft hem te vaak voor kwartje uitgegeven.
Zijn zoon sprong vierkant na hem op de bres,
Een forsche knaap en maklijk te herkennen,
Hij werd zooals gezegd een groot succes,
Toen men aan zijn gestalte was gaan
wennen.
En nu is in den loop van deze maand,
Zijn zilvren jubileum aan de orde,
Hij heeft waarschijnlijk zelve nooit gewaand.
Dat hij van nikkel zilver zou gaan worden.
Heeft hij nu spoedig ook zijn tijd gehad,
Zal ook voor hem gauw de verguizing
dreigen?
Neen, want u zult het met mij eens zijn. dat
Men zeker nooit genoeg van hem kan
krijgen.
P. GASUS.
namens den persoon te wiens aanzien de in
geschrevene als kostwinner wordt beschouwd.
De aanvraag om vergoeding moet geschieden,
zoodra naar het oordeel van den verzoeker
aanleiding tot het doen van de aanvraag is
ontstaan. Bewijsstukken, zooals trouwboekje,
laatste huurkwitantie, loonbriefje enz. mede
brengen.
De bevolking van het Sudeten Duitsche
belemmeringen, om den doortocht voor
plaatsje Warnsdorf verwijderde de grens
de Duitsche troepen mogelijk te maken.
Privilege van drie eeuwen
vervallen.
Hollandsche palingschuiten had
den sedert 1666 een vrije ligplaats
aan de vischmarkt te B:Uingsgate.
De laatste schuit verdween eeni-
gen tijd geleden.
Hollandsche palingschuiten, afkom
stig uit Workum enz. hebben geduren
de bijna drie eeuwen in Londen ge
noten van een privilége, hun verleend
door Koning Karei II. Dit privilege be
stond daarin, dat zij een vrije lig
plaats machten innemen nabij de
vischmarkt van Billingsgate, in het o
hartje van Londen. De geschiede
nis vertelt, dat dit privilége was ver
leend als een belooning voor de Hol
landsche palingkooplui voor hun hel
denmoed, betoond bij den Groofcen
Brancl van Londen in 1666
Het privilége was eeuwigdurend, echter on
der voorbehoud, dat er steeds een schuit ge
meerd moest liggen. Wanneer de aanlegplaats
twee minuten vrij mocht worden gelaten, zou
het privilége vervallen zijn
In verband hiermede zorgden de Hollanders
er voor, dat er steeds twee oude palingschui
ten aan de ligplaats lagen. Later werd de
paling op een andere wijze vervoerd
Tot December 1936 zijn de oude schuiten
bij de markt van Billingsgate blijven liggen.
Toen werden ze verkocht, maar één liet men
achter, vanwege het privilége. Maar nu is
onlangs ook de laatste schuit verkocht en
hiermede is een einde gekomen aan het
eeuwenoude privilege.
Het is bekend, dat er in vroegere jaren
enorme hoeveelheden paling uit Friesland
naar Londen werden verzonden, men zegt
zelfs van 10 millioen stuks in één jaar. Men
heeft kunnen vaststellen, dat reeds in 1402
een levendige palinghandel op Londen be
stond. Maar thans is deze handel van weinig
beteekenis meer en het verlies van de vrije
aanlegplaats zal door niemand gevoeld wor
den 4
Omtrent het ontstaan van dit privilége doen
nog andere verhalen de omloop. Een er van
is, dat toen Koningin Elizabeth in den Tower
gevangen zat, zij vriendschap had gesloten
met de Hollandsche palingkooplui, die haar
meermalen van een lekker zoodje paling voor
zagen. Elizabeth heeft hun toen beloofd,
dat, mocht zij weer Koningin worden, haar
Hollandsche vrienden voor altijd een vrije
ligplaats zouden hebben. Men neemt echter
aan, dat het privilége door Karei II werd ver
leend, om bovengenoemde redenen.
Het is echter een feit, dat er sedert eeuwen
onafgebroken Hollandsche palingschuiten
voor Billingsgate hebben gelegen. In de Groote
Kroniek van Londen van 1495 wordt er reeds
melding gemaakt van het bezoek der Hol
landers.
Dat de Hollanders van de Londensche markt
verdrongen zijn hebben zij aan zichzelf te
wijten, zoo vertelde een der grootste Londen
sche palinghandelaars aan The Fishing
News. Dertig jaar geleden begonnen de Hol
landers paling in Denemarken op te koopen.
Deze werd naar Holland gezonden en van
daar per schuit naar Londen. Later slaagden
ook de Denen er in de paling des winters te
kunnen leveren en toen raakten onze land-
genooten er uit. Ook hebben zij de markt be
dorven doordat ze teveel kleine aal stuurden
zoodat ze hun bedrijf zelf om hals hebben
gebracht.
En thans is Denemarken de grootste leve
rancier. En de Deensche paling gaat niet al
leen naar Engeland, maar ook naar ons land
hetgeen in IJmuiden maar al te goed bekend
R.K. SPEELTUINVEREEN1GING
„VRIJ EN BLIJ'.
Woensdag 5 October organiseert de R.K.
Speeltuinvereeniging „Vrij en Blij" een
sprokkelavond in het St. Fidelisgebouw aan
den Zeeweg. Gegeven wordt muziek, zang,
tooneel en gymnastiek.
Koiirad Henlein rijkscommissaris
voor het Sudetenland.
BERLIJN, 2 Oct. (D.N.B.) De
Führer en rijkskanselier heeft Kon
rad Henlein benoemd tot rijkscom
missaris voor het Sudetenland en be
treffende het bestuur hierover op 1
October een decreet onderteckend,
waarin o.m. wordt verklaard:
„Met de bezetting der Sudeten Duitsche ge
bieden door Duitsche troepen neemt het Duit
sche rijk het bestuur dezer gebieden over.
Aan het hoofd van dit bestuur komt de
„Rijkscommissaris voor de Sudeten Duitsche
gebieden", zoodra en voorzoover ik de den
opperbevelhebber van het leger verstrekte
opdracht tot voorloopige uitoefening van het
bestuur intrek.
De rijkscommissaris staat direct onder mij.
Het thans in de Sudeten Duitsche gebieden
geldende recht blijft tot nader order van
kracht, voor zoover het niet in strijd is met
den geest der overneming van deze gebieden
door het Duitsche rijk.
Tot rijkscommissaris voor de Sudeten Duit
sche gebieden benoem ik den leider der Su
deten Duitsche partij, Konrad Henlein.
Het document is onderteekend door Adolf
Hitler en de rijksministers Frick en Lammers.
SPELDJESDAG VOOR HET
WIT-GELE KRUIS.
De Zondag j.l. gehouden speldjesdag ten
bate van het Wit-Gele Kruis heeft opgebracht
83.82
33.36
30.59
25.10
16.73
De manschappen van het 34ste Regiment Infanterie, welke sinds Dinsdag j.l. bij
de bewoners van de Kleverparkbuurt te Haarlem waren ingekwartierd, vertrekken
opgewekt huiswaarts.
IJmuiden-Oost
IJmuiden-West
Driehuis
Santpoort
Bloemendaal
Totaal f 189.60
Dit bedrag komt ten goede aan zieken en
kraamvrouwen.
KOSTWINNERSVERGOEDING.
De Burgemeester van Velsen brengt het vol
gende ter kennis van belanghebbenden.
Aanspraak op vergoeding. Indien tenge
volge van het verplicht verblijf in werkelijken
dienst van een dienstplichtige voldoende mid
delen tot levensonderhoud ontbreken of zou
den komen te ontbreken aan personen, als in
het tweede lid van artikel 16 der dienstplicht
wet bedoeld, wordt een vergoeding uit 's rijks
kas toegekend.
Rechthebbenden. In het tweede lid van
artikel 16 der wet worden de volgende personen
genoemd:
a. de echtgenoote van den ingeschrevene:
b. zijn bloed- en aanverwanten in de rechte
linie;
c. zijn andere bloed- en aanverwanten in
den tweeden graad;
d. zijn pleegouders;
e. degenen, in wier onderhoud de ingeschre
vene ingevolge rechterlijk vonnis moet voor
zien.
Wijze van aanvraag. De aanvrage ter ver
krijging van kostwinnersvergoeding kan zoo
wel mondeling als schriftelijk geschieden.
Zij behoort te worden ingediend bij den bur
gemeester der gemeente waar de verzoeker
woonplaats heeft.
Indien de woonplaats van den verzoeker
buitenslands is gelegen wordt de aanvraag ge
daan bij den burgemeester der gemeente, voor
welke de ingeschrevene voor den dienstplicht
is ingeschreven
De aanvraag behoort te geschieden door of
De geruchten over bezoek van
Chamberlain aan Mussolini.
Wat besproken zou kunnen worden.
LONDEN, 3 October (ANP) De Dally Tele
graph and Morning Post meldt uit Rome, dat
aldaar gisteravond opnieuw gesproken werd
over een bezoek, dat Chamberlain in de naaste
toekomst aan Mussolini zal brengen.
Er wordt verondersteld, dat Chamberlain
een kruistocht op de Middellandsche Zee zal
maken en dan Italië zal bezoeken.
Hij zou dan gelegenheid hebben, aldus zegt
men, om de kwestie der Spaansche vrijwilligers
met Mussolini te bespreken en een snelle en
zeer gewenschte ten uitvoerlegging der En-
gelsch-Italiaansche overeenkomst van Aprii
j.l. te verwezenlijken.
Men voegt hier aan toe, dat Chamberlain
zee? zeker een warm onthaal zou vinden bij
de Italiaansche regeering en de bevolking.
aanbestedingen.
HAARLEM. Maandag.
De directeur van Openbare Wei'ken alhier
heeft heden ten Raadhuize aanbesteed:
le. Het verbouwen van de perceelen Jaco-
bijnestraat 24 en' 26.
Laagste inschrijver p. a. M. Sprengers te
Haarlem voor f 9.978.
2e. Het maken van zand- en zoutsilo's met
karrenbergplaats en bijbehoorende werken
ten behoeve van de gemeentereiniging.
Laagste inschrijver J. Kalff te Beverwijk
voor f 16.260.
Op ile vlucht doodgeschoten.
TAROETOENG, 3 October. (Aneta
A.N.P.) Twee soldaten, die ge
vlucht waren na een diefstal van
ruim f 5000 uit de brandkast in den
militaire wacht en die bij hun
vlucht een karabijn en patronen had
den meegenomen, zijn door een korpo
raal, die hen achtervolgde, doodge
schoten.
Wij vernemen hierover de volgende bij
zonderheden: in den nacht van 9 op 10 Sep
tember is door insluiping toegang verkregen
tot het kantoor van den kwartiermeester te
Taroetoeng (residentie Tapanoeli, afdee-
ling Bataklanden), waarbij uit een brandkast
ruim f 5000 werd ontvreemd.
Een onderzoek werd ingesteld door den
plaatselijken militairen commandant, in sa
menwerking van de veldpolitie en het binnen-
landsch bestuur. De verdenking viel op
eenige militairen.
In den nacht van 29 op 30 September
is een militair, die wacht deed, gevlucht met
een van zijn collega's. Zij hadden een kara
bijn en wachtpatronen meegenomen
De controleerende korporaal achtervolgde
hen en militaire patrouilles, alsmede de
veldpolitie, zochten de omgeving af.
Op 30 September heeft deze kaporaal zich
des avonds bij de wacht gemeld. Hij bracht
de karabijn en de wachtpatronen van de ge-
drosten mede. De korporaal verklaarde de ge
vluchte militairen te hebben aangeschoten.
De gevluchte militairen zijn later dood
aangetroffen in een huisje op een droog
rijstveld. Op de lijken werd nog een bedrag
van f 3000 aangetroffen.
De betrokken korporaal is in arrest ge
steld. (Volgens oeschikbare gegevens zijn
te Taroetoeng geen Europeesche militairen
als gewoon soldaat gelegerd, zoodat het aan
te nemen valt, dat het hier militairen van
inheemschen landaard betreft).